18-9-2019

1

Samen op weg naar de energie van de toekomst

Duurzaam Ameland

Energie

verbruikers

Jaar

Verbruik

Bewoners 300TJ

Toerisme 200TJ

Veerdienst 200TJ

Industrie 450TJDe ambitie:

- 15 jaar voorop lopen in de energietransitie

- Elk jaar één icoonproject realiseren

18-9-2019

2

Met bewoners en lokale bedrijven zijn belangrijke stappen gezet:

• 6MW zonnepark, 23.000 zonnepanelen (2015)

• huizen met brandstofcellen (2014) en hybride warmtepompen (2017)

• slimme LED-verlichtingssystemen voor openbare verlichting

• Bussen op aardgas (2010) en elektriciteit (2017)

Twaalf jaar Convenant

• 80 obligatiehouders Zonnepark Ameland BV

• 265 AEC-leden en 1.000 klanten

Van 1600 woningen/huishoudens is ruim de helft (915) direct betrokken

De Everest

Ambitie: CO2 neutraal

Mooie projecten

Veel geleerd

Solide basis

De warmtevraag

Bijdrage grootverbruikers

Infrastructuur/Synergie

Base Camp

18-9-2019

3

Bewonersparticipatie

Wat betekent dit voor:

• Ruimtelijk inpassing

• Verwarmen gebouwen en huizen

• Vervoer: electrische auto’s, boten

• Industrie / NAM

• Dag/nacht

• Hoog- en laagseizoen

• Kosten

Wat als...alle benodigde energie (900 TJ)

door de zon wordt opgewekt? Of

uitsluitend met biogas? Etc.

Verkennen (extreme) oplossingsrichtingen

18-9-2019

4

Conclusie: mix van duurzame bronnen nodig.Wat zijn de mogelijkheden?

Bouwen aan Energienet Ameland

Om vraag en aanbod op

elkaar af te stemmen:

opslag en slimme technologie

Energienet Ameland - projecten

Nieuw zonnepark

(Waterstofconversie)

Biovergisting

Verbinden industrieRaming besparingspotentieel

Bewoners betrekken

Besparingscampagnes

MW schaal brandstofcel

Eerste warmtenet in recreatiepark

Doorrekening elektriciteitsnet

Aanpassing infrastructuur

18-9-2019

5

• Verduurzamen toerisme (toerist én gastheer)

• Verduurzamen vervoer óp het eiland

• Verduurzamen vervoer náár het eiland (veer + voortraject)

• Geothermie (mogelijke optie langere termijn i.c.m. warmtenet)

• Wind (nog controversieel in het Waddengebied)

• Getijdenenergie (experimenteel)

• Etc.

Parallel hieraan kijkt Ameland ook naar:

CO2-analyse Nederland en ambitie Ameland

Ambitie Ameland: 15 jaar vooroplopen in CO2-reductie

CO2-reductie op Ameland gerealiseerd door projecten, zowel gerealiseerde als geplande.

A

A

15 jaar

18-9-2019

6

Tijdlijn Duurzaam Ameland

1990 2015 2019 2022 2035

referentiejaar

Gerealiseerd:

Zonnepark Vliegveld

45 brandstof cellen

135 hybride

warmtepompen

Vergister

Zonnepark

Ballumerbocht

Fuel cell Klein

Vaarwater

2021

NAM elektrificatie

NAM decommisioning

CO2 emissies per sector en per bron

Notes:

1. Geen reductie voor

Mobiliteit en Veerdienst

ingecalculeerd

2. Huishoudens, Bedrijven

en hotels dezelfde

procentuele reductie,

absolute reductie in

onderste grafiek

18-9-2019

7

CO2 emissies naar energiedrager

Notes:

1. Gasgebruik gebouwde

omgeving en brandstof

voor vervoer zijn

constant aangehouden

omdat er geen concrete

plannen bekend zijn

1. CO2 emissie elektriciteit

van energiemix van

vasteland constant

aangehouden;

realistische getallen van

PBL doorrekening

worden nog verwacht.

• Extreme scenario’s laten grenzen van het systeem zien

• Van losse oplossingen/technieken naar integraal systeem

• Zoveel mogelijk ‘no regret’, houd opties open waar mogelijk:

• H2 én P2Gas

• Warmteopslag én geothermie

• warmtepompen én warmtenet

• wind én getijden…

Kenmerkend voor Amelandse aanpak

18-9-2019

8

1. Slagvaardige samenwerking werkt (‘kwajongensmentaliteit’)

2. Transparantie over belangen versterkt samenwerking

3. Energietransitie vraagt om leren-door-te-doen

4. Ambitie energieneutraal eiland mobiliseert (maar niet iedereen)

5. Integraliteit leidt tot betere oplossingen

6. Aandacht voor de lokale gemeenschap cruciaal

7. Gemotiveerde mensen dragen de energietransitie

8. Deelname kennisinstellingen structureert vraagstukken

Lessen over het proces (n.a.v. ‘learning history’)