Risicotaxatie-instrument voor ouderenmis(be)handeling 10 juni 2011 Liesbeth De Donder.

Risicotaxatie-instrument voor ouderenmis(be)handeling

10 juni 2011Liesbeth De Donder

Overzicht presentatie

Vormen van ouderenmis(be)handeling

• Fysiek

• Psychologisch

• Seksueel

• Financieel

• Verwaarlozing

• Schending van persoonlijke integriteit

1.1 Begripsafbakening

Lichamelijk geweld tegen de oudere: vb. Knijpen, slaan, duwen, vastbinden, overmedicatie


Emotioneel geweld tegen de ouderen: vb. Negeren, schelden, vernederen, manipuleren, schuldinductie, infantiliseren,…


• Fysiek

• Psychologisch

• Seksueel

• Financieel

• Verwaarlozing




• Fysiek

• Psychologisch

• Seksueel

• Financieel

• Verwaarlozing


Met contact: verkrachting, aanranding, ongewenste intimiteiten, …Zonder contact: verplicht naar porno kijken, zich onnodig uitkleden, …



• Fysiek

• Psychologisch

• Seksueel

• Financieel

• Verwaarlozing


Oplichting, stelen, problemen met volmachten, eigen geld niet mogen beheren, erfenisbejagening, …


• Fysiek

• Psychologisch

• Seksueel

• Financieel

• Verwaarlozing



Actief: intentioneel, weigeren zorg, voeding, medicatie…

Passief: niet intentioneel, gebrek aan kennis, te grote draaglast vs beperkte draagkracht


Schending van privacy, ongewenst post lezen of achterhouden, bezoek niet toelaten, oudere isoleren, ..


Fysiek

Psychologisch

Seksueel

Financieel

Verwaarlozing

Schending van persoonlijke integriteit/rechten

1.2 Onderzoek: AVOW

• prevalence study of Abuse and Violence against Older Women

• Onderzoeksproject met als doel– Om de prevalentie van ouderenmis(be)handeling te onderzoek – Enkel bij vrouwen in de thuissetting– Een meetinstrument te ontwikkelen dat in verschillende landen

kan gebruikt worden

• Europees onderzoek in Oostenrijk, Finland, Portugal, Litouwen en België

• Daphne III programme funding (EU)

1.2 Onderzoek AVOW

• Vragenlijst– Getest eind 2009 bij 102 oudere voruwen– Standaardvragen + enkele nationale vragen

• Steekproef– Oudere vrouwen die ‘thuis’ wonen (= niet opgenomen

zijn in een woonzorgcentrum)– Leeftijd: 60 tot 97 jaar– Dataverzameling 1e helft 2010

1.2 Onderzoek AVOW

Onderzoeksvragen

1. Wat is de prevalentie van ouderenmis(be)handeling bij oudere vrouwen?

2. Kunnen we patronen onderscheiden in ouderenmis(be)handeling bij oudere vrouwen?

3. Welke groepen oudere vrouwen hebben het grootste risico op ouderenmis(be)handeling? Welke risicofactoren zijn het belangrijkst?

4. Wie zijn de plegers van ouderenmis(be)handeling?

5. Wat zijn de individuele gevolgen van ouderenmis(be)handeling voor oudere vrouwen?

1.3 Resultaten

%

Oostenrijk 23.8

België 32.0

Finland 24.7

Litouwen 21.8

Portugal 39.4

Total 28.1

1.3 Resultaten

2,5 3,15,4 6,4

8,8

23,6

28,1

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Physical Sexual Neglect Violationof rights

Financial Emotional Overallabuse

1.3 Resultaten

Verwaarlo

zingPsycholo-

gisch Financieel Fysiek SeksueelSchending

rechten

Verwaarlozing 1.9

Psychologisch 1.1 12.8

Financieel 0.2 2.1 2.0

Fysiek 0.0 0.3 0.0 0.0

Seksueel 0.0 0.7 0.1 0.0 0.0 Schending rechten 0.0 1.7 0.1 0.0 0.0 0.3

4.4 % experienced three or more forms of violence and abuse together

1.3 Resultaten

Source: after Bennett & Kingston (1993, p. 13f)

Lage densiteit (één item, vorm)

Hoge densiteit (verschillende items,

vormen)

Hoge frequentie

(vaak tot heel vaak)

Lage frequentie

(zelden)

5.8%13.5%

1.2% 7.6%

Level 1 Level 2

Level 2 Level 3

1.3 Resultaten

• Prevalentie– 28.1% ouderenmis(be)handeling

• Maar: ouderenmis(be)handeling en ouderenmis(be)handeling is twee

– We moeten kijken naar de verschillende types ouderenmis(be)handeling

• Hoogste prevalentie: psychologische mis(be)handeling

• Tweede plaats: financieel misbruik (8.8%)

1.3 Resultaten

1.3 Resultaten

55.3 % praat nooit over de mis(be)handeling

Waarom niet?56.2%: men dacht dat er niemand iets aan kon doen50.3%: wou er niemand mee belasten22.8%: wou niet dat de dader naar de gevangenis ging21.8%: was beschaamd of voelde zich schuldig20.1%: schrik dat de dader wraak ging nemen

2.1 Achtergrond

1. Vanuit onderzoek– Vaststellingen AVOW, ABUEL, Breaking the taboo,

MILCEA, …– Niet enkel aandacht hebben voor de zwaarste,

vergevorderde ouderenmis(be)handeling– Nood aan preventie

2.1 Achtergrond

2. Vanuit de praktijk– Er zijn heel wat professionelen die geconfronteerd

worden met OM• Thuishulp (GZ, PD), huisdokters en verpleegkundigen, …

– Men gaat hier vaak actief mee aan de slag• Maar:

– Geen gestandaardiseerde wijze om om te gaan met de problematiek (nood aan ondersteuning, nood aan handelingsprotocol)

– Inspanningen zijn vaak onzichtbaar– Geen centrale registratie ( onderschatting problematiek)– Moeilijk om in te schatten (wat zijn de aandachtspunten??)

2.1 Achtergrond

3. Vanuit het Vlaams Meldpunt– Jaarlijks ongeveer 500 meldingen

• Slechts topje van de ijsberg

• Grootste deel meldingen komt van hulpverleners

– Voelen nood aan vorming en ondersteuning bij casussen

– Willen professionelen betrekken in de aanpak van OM• Zowel concrete situaties

• Ook op beleidsmatig vlak

– Nood aan vroege detectie• Ingrijpen vooraleer het ontspoort

2.2 Voorstelling

• Wat is het RIsico-Taxatie Instrument?– Korte op praktijkgerichte checklist die gebaseerd is op

de gekende mogelijk signalen van OM• Signalen en risicofactoren

• Bij oudere, maar ook bij omgeving

– Geeft een beeld van het risico• Wil niet zeggen dat er onmiddellijk OM is

• Maar kan wel het risico-inschatten en aandacht vestigen op concrete probleempunten (vb. overbelasting mantelzorger + isolatie oudere)

mogelijkheid om preventief op te treden

2.3 In de praktijk

• Voor wie?– OM is hoger bij ouderen in zorgsituaties, die

afhankelijk zijn van anderen, die het financieel moeilijker hebben, …

– Dat zijn vaak net de cliënten van gezinszorg, poetsdienst, maaltijdhulp, enz.

• Afname RITI– Bij jaarlijks bezoek door verantwoordelijke– 1 pagina: makkelijk uit te rekenen wat de risicosituatie

is: groen (safe) – geel – oranje – rood (ouderenmis(be)handeling)

2.3 In de praktijk

• Waarom nuttig om te gebruiken?– Hulpverleners worden er sowieso vaak mee

geconfronteerd– Vlugge detectie van risicofactoren (via RITI)– Preventie van ouderenmis(be)handeling (via

handelingsprotocol)– Vergroten van deskundigheid rond

ouderenmis(be)handeling (via vorming)– Inspanningen HV meer zichtbaar maken (via centrale

registratie)– Wegen op beleid (via centrale registratie)

2.4 Stand van zaken

• Ontwikkeling– RITI: klaar– Draaiboek: klaar– Vormingen: klaar

• Planning– Nu in testfase 1– September – December 2011 testfase 2– Februari – Maart 2012

Bedankt voor uw aandacht

Liesbeth De Donder

Risicotaxatie-instrument voor ouderenmis(be)handeling 10 juni 2011 Liesbeth De Donder.

Documents

Transcript of Risicotaxatie-instrument voor ouderenmis(be)handeling 10 juni 2011 Liesbeth De Donder.