Rijksdienst voor Ondernemend Nederland - Bijlage: … · 2013-08-07 · van doeltreffende lenzen en...

Bijlage: meetresultaten ledpilot u-bouw

Inhoud 1 Theorie: De werking van leds ...................................................................................................... 1

1.1 Eigenschappen..................................................................................................................... 1 1.2 Energiegebruik..................................................................................................................... 2 1.3 Levensduur .......................................................................................................................... 2 1.4 Kleurtemperatuur................................................................................................................ 3 1.5 Kleurweergave..................................................................................................................... 4 1.6 Ontwikkelingen.................................................................................................................... 4

2 Meetresultaten............................................................................................................................ 6 2.1 Gang & Kantoren ............................................................................................................... 15 2.2 Lichtmetingen.................................................................................................................... 16

3 Vragenlijst beleving verlichting Minkema College Woerden .................................................... 88 3.1 Algemeen........................................................................................................................... 88 3.2 Vragen ............................................................................................................................... 88

4 Vragenlijst beleving verlichting Gemeentehuis Woerden....................................................... 105 4.1 Algemeen......................................................................................................................... 105 4.2 Vragen ............................................................................................................................. 105

5 Uitwerking vragenlijst beleving verlichting Gemeentehuis Woerden .................................... 110 5.1 Gang & Kantoren ............................................................................................................. 110

6 Algemene vragen..................................................................................................................... 110 6.1 Burgerzakenbali............................................................................................................... 114

7 Algemene vragen..................................................................................................................... 114

1

1 Theorie: De werking van leds

1.1 EigenschappenDe Light Emitting Diode (LED) is een halfgeleider ofwel een lichtgevende diode. Moderne elektronische componenten zijn rijkelijk voorzien van halfgeleiders. Deze zijn dan ook niet meer weg te denken in onze technologische samenleving. Aangezien de led de afgelopen tien jaar een enorme ontwikkeling heeft doorgemaakt, is het nu mogelijk deze toe te passen als functionele lichtbron. De levensduur van de led is sterk afhankelijk van thermische (over)belasting. De led is dus zeer temperatuurgevoelig. Hoe minder de led thermisch belast wordt hoe langer de levensduur. Bij betere koeling zal er meer licht uitkomen. Anders bezien: Eenzelfde led kan meer licht geven door

(Bron: W. Zandvliet, Rijkswaterstaat)

meer stroom te laten voeren. Hierdoor wordt de led warmer, wat de levensduur kan verkorten. We beperken ons in dit onderzoek tot gebruik van functionele binnenverlichting. Dit is verlichting die in eerste instantie zorg draagt dat de visuele taak kan worden uitgeoefend. Hiervoor gebruiken we alleen koel- of warmwit licht. Het witte licht uit de led wordt gemaakt door een blauwe led te voorzien van een gele fosfor.

Deze maakt van het blauwe licht, wit licht. Hoe minder fosfor hoe meer licht. Dus: hoe koeler (blauwer) de lichtkleur hoe hoger de efficiëntie.

2

Doorsnede en werking van een LED (Bron: Lumileds)

1.2 EnergiegebruikDoor de snelle ontwikkeling van de led blijkt dat het energiegebruik om dezelfde hoeveelheid licht te creëren, met grote stappen vooruitgaat. Op dit moment is de specifieke lichtstroom (lichtoutput van een systeem welke aangegeven wordt in lumen per watt) van de in de markt verkrijgbare applicaties tot 100 lumen/watt. Ter vergelijking: een fluorescentielamp heeft een gelijkwaardige specifieke lichtstroom. De verwachting is dat de specifieke lichtstroom bij leds binnen enkele jaren wordt verbeterd met meer dan een factor twee. Op dit moment biedt een ledfabrikant leds aan met een specifieke lichtstroom van 160 lumen/watt. Inmiddels is in een laboratorium opstelling 208 lumen/watt haalbaar. Dit houdt in dat hierbij het energiegebruik halveert bij dezelfde lichtopbrengst. Doordat de led een kleine lichtbron is, is het mogelijk het licht goed optisch te sturen waardoor het licht beter op de plaats komt waar men het wil hebben. Dit kan bij goed gebruik een grote winst opleveren ten opzichte van conventionele verlichting. Voorwaarde is wel dat gebruikgemaakt wordt van doeltreffende lenzen en of optieken die voor de led worden geplaatst. Door de verlichting regelbaar te maken kan op kantoorwerkplekken ca. 50% energie bespaard worden. De led is eenvoudig en goed dimbaar al wordt deze nog zeer weinig regelbaar aangeboden en toegepast. Wat bij conventionele verlichting ‘ballast’ of ‘voorschakelapparaat’ genoemd wordt , wordt bij een ledapplicatie de ‘driver’ genoemd. Er bestaat een groot verschil in efficiëntie tussen de verschillende drivers en hoe deze wel of niet het elektriciteitsnet beïnvloeden.

1.3 LevensduurDe levensduur van de led is bij goed gebruik langer dan de gangbare lichtbronnen. De levensduur hangt zeer nauw samen met warmteontwikkeling van de led. Een led gaat in principe niet stuk. Maar na verloop van tijd degenereert de led waardoor de lichtterugval zo groot kan zijn dat er nagenoeg geen licht meer uit komt. De levensduur van een led is dus min of meer een keuze. Dit hangt nauw

3

samen met de hoeveelheid stroom die de led bedrijft en de hiermee samenhangende warmteontwikkeling.

Levensduur als functie van LED (kern)temperatuur (Bron: Lumileds) In de bovenstaande grafiek is goed zichtbaar dat bij deze veel toegepaste powerled een 10°C hogere kerntemperatuur aanzienlijke invloed heeft op de levensduur. Ten aanzien van de toegepaste componenten om de led juist te laten functioneren, zal de zwakste schakel de levensduur bepalen. De kwaliteit van het voorschakelapparaat; de driver, speelt hier dan ook een cruciale rol. Omdat deze in applicaties nogal eens “sealed-for-life” verwerkt is, zal bij uitval deze niet zondermeer vervangen kunnen worden. Indien er toetsing is van de levensduur is het raadzaam uit te gaan van het totale systeem. De fabrikant garandeert hierbij het aantal branduren en de daarbij corresponderende lichtstroom van de led in relatie met de driver en de koelcapaciteit van de behuizing. Bij huidige ledarmaturen voor professioneel gebruik wordt een levensduur afgegeven van 50.000 tot 100.000 branduren, met een “lumenbehoud” van 70%. Dit houdt in dat bij de aangegeven levensduur de lichtterugval niet meer dan 30% zal bedragen. Dit is overigens een andere dan die wordt aangehouden voor bijvoorbeeld fluorescentielampen. Het is dus raadzaam in dit kader niet alleen op genoemde branduren af te gaan, maar ook op de voorwaarden van de genoemde levensduur. 1.4 KleurtemperatuurWit licht is een relatief begrip. Er is sprake van warmwit of koelwit licht. Dit wordt aangegeven in Kelvin (K). Hoe hoger de kleurtemperatuur hoe koeler het licht. Bijvoorbeeld 2700 K wordt benoemd als warmwit licht en 6500 K als koelwit licht. In relatie met de natuur en daarmee de beleving voor de mens wordt warmwit licht beter gewaardeerd bij en laag lichtniveau en koelwit bij een hoger lichtniveau. In de utiliteitsverlichting wordt vaak 3000 K of 4000 K toegepast.

4

1.5 KleurweergaveDe weergave van kleuren wordt bepaald door de kleurweergave-eigenschappen van een lichtbron. Als kleuren die zichtbaar moeten zijn niet worden opgewekt in een kunstmatige lichtbron zal de reflectie ervan eenvoudigweg ook niet aanwezig zijn. Temperatuurstralers ofwel lampen met een gloeidraad, zoals een gloei- of halogeenlamp, of in de natuur: de zon, geven een zogenaamd continu- spectrum. Hierbij worden alle golflengten opgewekt en zijn dus alle kleuren nagenoeg evenredig zichtbaar. Bij onder andere fluorescentielampen en leds worden doormiddel fluorescerende poeders verschillende delen van het zichtbare spectrum kunstmatig opgewekt. In principe geldt: hoe hoger de kleurweergave des te lager de efficiëntie. De kleurweergave index (Ra) of (CRI) geeft hiervoor de factor aan. Een lamp met een Ra 100 geeft optimale kleurweergave. Volgens de huidige richtlijnen moet de kleurweergave voor kantoorverlichting ten minste Ra 80 bedragen. De ledtechnologie ontwikkelt zich in een zeer hoog tempo. Tijdens de lichtbeurs Light & Building in Frankfurt, zijn veel relevante functionele ledtoepassingen gepresenteerd aan de markt. Veel van deze producten zijn pas in de tweede helft van dit jaar of zelfs in 2011 goed verkrijgbaar.

1.6 OntwikkelingenEen belangrijke constatering is dat er veel prijs- en kwaliteitsverschil wordt aangeboden. De verschillen zijn vaak moeilijk aantoonbaar om de volgende redenen:

• De technische specificaties zijn veelal niet onderling te vergelijken. • Er is op dit moment onvoldoende internationale normering en regelgeving. • De aanbieders komen vanuit de hele wereld. Westerse fabrikanten hanteren vaak andere

(hogere) kwaliteitsnormen waardoor de producten vaak (hoger) anders zijn geprijsd.

Omdat de ontwikkelingen voor functionele toepassing nu zo snel gaan, zijn de aangeboden producten in de markt snel technologisch verouderd. Hierdoor volgen productsoorten elkaar in hoog tempo op. De verwachting is dat het assortiment en aanbieders aanzienlijk zal toenemen en zal aanhouden de komende vijf tot tien jaar. Deze trend zal vermoedelijk gaan afvlakken totdat de led een specifieke lichtstroom geeft van meer dan 200 lumen/Watt, in combinatie met een relatief nog veel langere levensduur dan nu verkrijgbaar.

Evolutie en verwachtingen van lichtbronnen en daarbij de ontwikkeling van de witte LED

5

Omdat de led een aantal specifieke eigenschappen heeft die andere lichtbronnen niet kennen, worden veel nieuwe optische technieken en producten ontwikkeld. Hierdoor zien ontwerpers van fabrikanten veel mogelijkheden om nieuwe armaturen en verschijningsvormen te ontwikkelen, wat steeds duidelijk zichtbaar wordt in het aanbod van de producten. Een nieuwe ledontwikkeling is de organische led (OLED of Polymere LED). Deze bestaat uit dunne lagen half geleiders en wordt aangeboden in de vorm van een “lichtgevende folie”, welke gebruikt kan worden als lichtgevend vlak die ook eventueel als beeldscherm kan functioneren. De afmetingen en rendementen zijn op dit moment nog gering. Daarnaast is de oled relatief zeer kostbaar. oleds worden op dit moment verwerkt in displays van mobiele telefoons, monitoren en TV´s. De laatste ontwikkelingen wijzen er op dat de oled binnen enkele jaren als functionele verlichting kan worden toegepast.

Levensduur van de verschillen lamptypen (Bron: LEDexpert). Naast de verandering van markt en productontwikkeling zal de internationale normering en regelgeving moeten worden aangepast, om de kwaliteit van verlichten en de prijs-prestatie verhoudingen van de producten goed te waarborgen.

6

2 Meetresultaten

Enquêtes: Er zijn twee gelijkende enquetes gemaakt, 1 voor de schoo en 1 voor het gemeentehuis. School In de vier lokalen waar de verlichting is aangepast is aan de leerlingen de enquête uitgedeeld. De volgende verdeling van deelname is daarbij vastgesteld: School leeftijd aantal geslacht aantal Bril

(j/n) aantal Lenzen

(j/n) aantal

Lokaal 032 14 5 m 6 j 5 j 515 15 v 14 n 15 n 15

Lokaal 035 15 3 m 9 j 5 j 416 9 v 5 n 9 n 10 17 2

Lokaal 036 15 6 m 17 j 12 j 11 16 11 v 11 n 16 n 17 17 918 142 1

Lokaal 037 12 7 m 13 j 2 j 213 17 v 11 n 22 n 22

Uitwerking vragenlijst Minkema college:

Wat vind je van de nieuwe verlichting

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

3,00

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

7

Hoe zie je kleuren van je kleding?

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

Hoe zie je de kleding van je buren?

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

Spiegelt tafelblad meer?

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

8

Looppaden tussen tafels verlicht?

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

3,00

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

Gang in vergelijking met kantoor?

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

reflectie tafelbladen naast je

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

9

verlichting schoolbord

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

Hoe vind je de wanden verlicht

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

Hoe vind je het plafond verlicht?

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

10

Mate hinder licht in kantoor

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

Mate van verblinding door lichtreflectie?

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

Mate goed waarnemen klasgenoot voor

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

11

Mate goed waarnemen klasgenoot naast

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

Mate goed waarnemen klasgenoot achter

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

Mate bijdrage verlichting aan algemene indruk?

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

12

Mate bijdrage verlichting aan waarnemen gezichten

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

2,00

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

Mate bijdrage verlichting aan waarnemen materiaal aan wand?

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

2,00

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

Mate bijdrage verlichting aan waarnemen vluchtrouteaanduiding?

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

13

hoe draagt verlichting bij aan gevoel alertheid?

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

s m v g u

klas 037

klas 036

klas 035

klas 032

Merk je iets van de Dynamische verlichting? [Alleen Lokaal 036]

1

2

3

4

5

6

7

14

Wat vind je van de Dynamische verlichting? [Alleen Lokaal 036]

1

2

3

4

5

6

7

Dynamische cyclus aanpassen [ja, nee, geen mening]

j

n

g

15

2.1 Gang & Kantoren

Algemene gegevens:

leeftijd geslacht bril contactlenzen Aantal Gang 51 m n j 1

33 m j n A306 53 v j n

2

25 v j j A308 44 m j n

2

A310 51 v j n 1 35 v n n A312 51 v n j

2

Bij de enquêtevragen met betrekking tot het gemeentehuis Woerden waren de volgendeantwoorden mogelijk waarbij de letters onder de keuze in de verwerking gebruikt zijn:

slecht matig voldoende goed UitstekendS M V G U

gang A306 A308 A310 A312Wat vind je van de nieuweverlichting

G G U V G G G G

Hoe zie je kleuren van jekleding?

G G U G G G G U

Hoe zie je de kleding van jeburen?

G G U G G G G U

Spiegelt bureaublad meer? - M M M V G S SLooppaden tussen bureausverlicht?

- - U V G G G V

Gang in vergelijking metkantoor?

- M M M V G M M

Hoe beoordeel je de helderheidlampen?

G G U V G G U U

Reflecteren tafelbladen naastteveel licht?

- - S V G G S S

Hoe vind je de wanden verlicht - G U V V G V VHoe vind je het plafondverlicht?

- G G G G G V G

Mate hinder licht in kantoor - M S V G G M SMate van verblinding doorlichtreflectie?

- M M G G G M S

Mate goed waarnemen collega? - G U g G G G GMate bijdrage verlichting aanalgemene indruk?

- V G g G G G G

Mate bijdrage verlichting aanwaarnemen gezichten

- V G M G G G G

Mate bijdrage verlichting aanwaarnemen materiaal aan wand?

- V G G G G G V

Mate bijdrage verlichting aanwaarnemenvluchtrouteaanduidingen

- V G V M G V M

Mate bijdrage verlichting gevoelalertheid?

- V G V G G G V

16

2.2 LichtmetingenIn de bijlagen zijn de meetresultaten gevoegd die inzicht geven in de elektrotechnische en lichttechnische meetresultaten. Deze zijn per ruimte aangegeven. Resultaten School: Lokaal 032 NASK Meetvlak op 75 cm:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11R1

R2

R3

R4

R5

R6

R7

R8

R9

R10

R11

700-800

600-700

500-600

400-500

300-400

200-300

Schoolbord:

1 2 3 4 5 6R1

R2

Schoolbord TL Conventioneel

450-500

400-450

350-400

300-350

Lokaal 037 NED Meetvlak op 75 cm:

17

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11R1

R2

R3

R4

R5

R6

R7

R8

R9

R10

R11 475-500

450-475

425-450

400-425

375-400

350-375

325-350

300-325

275-300

250-275

225-250

200-225

Schoolbord:

1 2 3 4 5 6R1

R2

Schoolbord LED State of the Art

275-300

250-275

225-250

200-225

175-200

150-175

Lokaal 036 NED Meetvlak op 75 cm:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11R1

R2

R3

R4

R5

R6

R7

R8

R9

R10

R11

470-510

430-470

390-430

350-390

310-350

270-310

230-270

190-230

150-190

110-150

18

Schoolbord

1 2 3 4 5 6R1

R2

Schoolbord TL State of the Art

100-125

75-100

50-75

Lokaal 035 MAATSCH Meetvlak op 75 cm:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11R1

R2

R3

R4

R5

R6

R7

R8

R9

R10

R11

315-340

290-315

265-290

240-265

215-240

190-215

165-190

140-165

115-140

90-115

Schoolbord

19

1 2 3 4 5 6R1

R2

Schoolbord LED Retro Fit

125-150

100-125

Resultaten Gemeentehuis Woerden Kantoor A306 Gelijkmatigheid in het gehele kantoor

Egemm = 622,0 luxmin/max= 0,159956Egelijk = 0,236347min = 147 luxmax = 919 lux

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11R1

R2

R3

R4

R5

R6

Gelijkmatigheid kantoor

840-940

740-840

640-740

540-640

440-540

340-440

240-340

140-240

Gelijkmatigheid op het werkblad Egemm = 773,7 luxmin/max= 0,782212Egelijk = 0,886663min = 686 lux

20

max = 877 lux

1 2 3 4R1

R2

R3

R4

gelijkmatigheid werkblad

860-880

840-860

820-840

800-820

780-800

760-780

740-760

720-740

700-720

680-700

Kantoor A308

Gelijkmatigheid in het gehele kantoor Egemm= 504,7 luxmin/max= 0,167197Egelijk = 0,374702 luxmin = 189,1 luxmax = 1131 lux

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11R1

R2

R3

R4

R5

R6

Gelijkmatigheid gehele kantoor

1040-1140

940-1040

840-940

740-840

640-740

540-640

440-540

340-440

240-340

140-240

Gelijkmatigheid op het werkblad Egemm= 727,8 luxmin/max= 0,51901

21

Egelijk = 0,806526 luxmin = 587 luxmax = 1131 lux

1 2 3 4R1

R2

R3

R4

gelijkmatigheid werkblad1100-1140

1060-1100

1020-1060

980-1020

940-980

900-940

860-900

820-860

780-820

740-780

700-740

660-700

620-660

580-620

Kantoor A310 Gelijkmatigheid in het gehele kantoor Egemm= 694,1 luxmin/max= 0,356046Egelijk = 0,534524min = 371 luxmax = 1042 lux

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11R1

R2

R3

R4

R5

R6

1000-1100

900-1000

800-900

700-800

600-700

500-600

400-500

300-400

22

Gelijkmatigheid op het werkblad Egemm = 678,9 luxmin/max= 0,751625Egelijk = 0,85133min = 578 luxmax = 769 lux

1 2 3 4R1

R2

R3

R4


750-770

730-750

710-730

690-710

670-690

650-670

630-650

610-630

590-610

570-590

Kantoor A312 Gelijkmatigheid in het gehele kantoor

Egemm = 202,2 luxmin/max= 0,576471Egelijk = 0,72691min = 147 luxmax = 255 lux

23

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11R1

R2

R3

R4

R5

R6

Gelijkmatigheid kantoor250-260

240-250

230-240

220-230

210-220

200-210

190-200

180-190

170-180

160-170

150-160

140-150

Gelijkmatigheid op het werkblad Egemm= 220,3 luxmin/max= 0,814516Egelijk = 0,916879min = 202 luxmax = 248 lux

1 2 3 4R1

R2

R3

R4


240-250

230-240

220-230

210-220

200-210

Bodegang op de begane grond in het Gemeentehuis:

24

LEDEgemm= 168,3

Downlighter min/max= 0,21385317 meetpunten Egelijk = 0,29360611,2 m min = 49,4

max = 231

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17R1

R2

R3

LED Downlighter

215-240

190-215

165-190

140-165

115-140

90-115

65-90

40-65

LEDEgemm= 165,1

Retrofit min/max= 0,4935918 meetpunten Egelijk = 0,69968611,9 m min = 115,5

max = 234

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49

R1

Gehele gang

500-550450-500400-450350-400300-350250-300200-250150-200100-15050-100

TLLED downlighter LED Retro Fit

25

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18R1

R2

R3

LED Retro Fit

210-235

185-210

160-185

135-160

110-135

TLEgemm= 397,3

14 meetpunten min/max= 0,4311939 m Egelijk = 0,591514

min = 235max = 545

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14R1

R2

R3

TL conventioneel

475-525

425-475

375-425

325-375

275-325

225-275

Resultaten elektrische meting: Per ruimte is de installatie van die ruimte gemeten. Om die reden is de gang niet gemeten daar dit een ruimte betrof met drie verschillende typen verlichting. Dit was in die ruimte niet afzonderlijk te meten, zonder grote ingreep in de bestaande situatie. De resultaten van de metingen staan in de onderstaande tabel.

26

TabelGemeentehuis

THD(%)

PF cosΦ Hz Inrush (A) Span-ning (V) P(W)

VA(W)

VAR(W)

A306 16,5 0,76 0,99 49,981 3 225,59349 460 299

A308 11,1 0,56 0,64 49,987 3 225,41

414 740 613A310 13,1 0,63 0,99 49,973 4 230,60

376 597 464A312 52,3 0,47 0,99 49,998 5 231,07

161 343 303

Minkemacollege032 27,3 0,84 0,92 49,998 6 227,81

520 619 336035 30,8 0,27 0,44 49,979 5 226,47

215 796 767036 26,3 0,37 0,82 50,011 5 215,34

235 636 591037 21,9 0,27 0,3 49,999 13 216,59

524 1941 1869

Bijlage

Keuzes en toegepaste producten:

Stadhuis Soort Typeaanduidingarmatuur

Lamp Aantallampen

WattageLamp

TotaalVermo-gen

K Ra

A306 OpbouwLED

42 177 949careena a

6 52 312 3500 > 90

State of theArt LEDdownlighters

Inperla C2HR LED200 nw 01

6 35 210 4000 > 80A308

State of theArt LEDpendel

Enspiro HLED nw ET01

12 &36leds

1 160 160 4000 > 80

A310 State of theArt TL T5

master TL5HE 840

12 28 336 4000 > 80

A312 T8 led lamp TCM9c 6 24 144 4000 > 80

27

A316 BestaandTLD

Master 840 6 58 312 4000 > 80

GangDeel I State of the

Art LEDdownlighters

Inperla C2HR LED200 nw 01

3 35 105 4000 > 80

Deel II T8 led lamp TCM9c 4 24 96 4000 > 80

Deel III TLD Master 840 4 58 232 4000 > 80

Minkema-college032 Bestaand

TL T8?58W840

8 58 464 4000 > 80

035 LED Retro fit 8 24 192 4000 > 80036 State of the

Art TL5041RSX-L/35/49/80

6 35 210 4000 > 80

037 State of theArt LED

Q144compact

12 39 468 3000 > 80

28

Gemeten waarden:

Stadhuis THD(%)

PF cosΦ Hz Inrush(A)

Span-ning(V)

P(W)

VA(W)

VAR(W)

CCT(K)

Ra

A306 16,5 0,76 0,99 49,981 3 225,59 349 460 299 3627 864418A308

11,1 0,56 0,64 49,987 3 225,41414 740 613 4386

78

A310 13,1 0,63 0,99 49,973 4 230,60 376 597 464 4552 77A312 52,3 0,47 0,99 49,998 5 231,07 161 343 303 4429 74

Minkema-college032 27,3 0,84 0,92 49,998 6 227,81 520 619 336 4308 79035 30,8 0,27 0,44 49,979 5 226,47 215 796 767 4417 76036 26,3 0,37 0,82 50,011 5 215,34 235 636 591 4289 78037 21,9 0,27 0,3 49,999 13 216,59 524 1941 1869 3358 78

29

Luminantiemeting

Luminantiemeter LMT 9002Viewing Angle 3°Ruimte: lokaal 032 NASK

Positie leraar (cd/m2) Positie leerling (cd/m2)Raam 3110 4080Bureau/tafel 96,6 133,9Muur 127,5 138,4Bord 171,8 169,2Plafond 70,3 88,9Plafond (incl. lamp) 9330 9930Vloer 35,4 34,2

30

Luminantiemeter LMT 9002Viewing Angle 3°Ruimte: lokaal 035 Maatsch

Positie leraar (cd/m2) Positie leerling (cd/m2)Raam 963 1747Bureau/tafel 67,1 47,3Muur 75,1 224Bord 87,9 91,5Plafond 51,3 41,7Plafond (incl. lamp) 3390 2830Vloer 58,5 32,6

31

Luminantiemeter LMT 9002Viewing Angle 3°Ruimte: lokaal 036 NED

Positie leraar (cd/m2) Positie leerling (cd/m2)Raam 848 2120Bureau/tafel 51,4 38,4Muur 103,4 67,4Bord 61,7 73,0Plafond 51,2 62,2Plafond (incl. lamp) 4750 1920Vloer 34,7 31,1

32

Luminantiemeter LMT 9002Viewing Angle 3°Ruimte: lokaal 037 NED

Positie leraar (cd/m2) Positie leerling (cd/m2)Raam 1531 1162Bureau/tafel 97,5 77,9Muur 74,4 71,8Bord 77,8 92Plafond 50,1 64,7Plafond (incl. lamp) 1650 2630Vloer 38,1 38,9

33

Gemeentehuis Woerden:

Luminantiemeter LMT 9002Viewing Angle 3°Ruimte: Gemeentehuis A306

Luminantiemeting (cd/m2)Bureaublad 154,7Beeldscherm 11,84Raam 5300Vloer 18,05Wand 150,5Plafond 104,0Plafond (incl. lamp) 15050

34


Luminantiemeting (cd/m2)Bureaublad 179Beeldscherm 14,33Raam 5060Vloer 14,54Wand 167,5Plafond 227Plafond (incl. lamp) 18120

35


Luminantiemeting (cd/m2)Bureaublad 417Beeldscherm 8,65Raam 1880Vloer 15,82Wand 95,5Plafond 90,4Plafond (incl. lamp) 1380

36


Luminantiemeting (cd/m2)Bureaublad 86,3Beeldscherm 9,21Raam 3590Vloer 6,75Wand 124,3Plafond 91,1Plafond (incl. lamp) 5570

37

Meetgegevens verlichtingssterkte Minkemacollege:

45

Meetgegevens verlichtingssterkte Gemeentehuis Woerden

55

Spectraalmeting van de verschillende ruimten:

Minkema college

Lokaal 032

Spectraalmeting verlichting

CCT meting

56

Lokaal 035


CCT meting

57

Lokaal 036


CCT meting

58

Lokaal 037


59

CCT meting

Gemeentehuis

Kantoor A306


CCT meting

60

Kantoor A308

DownlighterSpectraalmeting verlichting

CCT meting

61

PendelSpectraalmeting verlichting onder de pendel gemeten

62

CCT meting

Kantoor A310:


63

CCT meting

64

Kantoor A312


CCT meting

66

Gang “Bodegang”


State of the Art Downlighter:

LED Retro Fit:

Fluorescentie:

67

CCT meting

69

CIE & Fotometrische waarden:

Minkema College Gemeentehuis WoerdenLokaal

032Lokaal

035Lokaal

036Lokaal

037Gang I Gang II

Gang III A306 A308 A310 A312

CCT(K)

4308 4417 4289 3358 4079 45524489

3627D

4418

P4386

4552 4429

CRI 78,8 76,3 77,7 78,1 78,9 71,778,3

86,0 77,8 76,7 73,6

De fotometrische waarden zijn gemeten met de Lutron YK-2005 LX. De Spectral PowerDistribution van de lichtbron is van invloed op de meetwaarde van een lux-meter. Daarom iseerst een fotospectrometer (Jaz) geijkt op een ijklamp. Daarna is gemeten of de lux-meter bijdie specifieke lichtbron lineair meet (lineaire toename van de verlichtingssterkte v.s.uitleeswaarden van de lux-meter). Dit blijkt binnen de gewenste nauwkeurigheid het geval tezijn. Daarna is gemeten wat de verlichtingssterkte is, gemeten met de fotospectrometer en metde lux-meter. Deze waarden liggen binnen de gewenste nauwkeurigheid. Op deze wijze isvastgesteld dat de gemeten verlichtingssterkten bij de specifieke spectrale verdeling van delichtbronnen binnen de gewenste nauwkeurigheid heeft plaatsgevonden.

IJktabel lichtmeter:Minkema College Gemeentehuis Woerden

Lokaal032

Lokaal035

Lokaal036

Lokaal037

Gang I Gang IIGang III A306 A308 A310 A312

LutronLuxmeter

549 235 301 422 180 163555

805 612 746 243

Jaz(FotoMeter)

554 236 308 427 184 169561

808 620 757 251

Voor de Jaz geldt een golflengtenauwkeurigheid van 0,5 nm en een bandbreedte van 2-3% opde meetwaarde van de verlichtingssterkte (lux-meting)

70

Elektrische metingen:

MinkemacollegeLokaal 032

71

Lokaal 035:

72

Lokaal 036:

74

Lokaal 037:

75

Gemeentehuis Woerden:

76

Kantoor A306

77

Kantoor A308:

78

Kantoor A310:

79

Kantoor A312:

81

Tabel elektrische meetgegevens:

Gemeentehuis

THD(%)

PF cosΦ Hz Inrush (A) Span-ning (V) P(W)

VA(W)

VAR(W)

A306 16,5 0,76 0,99 49,981 3 225,59349 460 299

A308 11,1 0,56 0,64 49,987 3 225,41

414 740 613A310 13,1 0,63 0,99 49,973 4 230,60

376 597 464A312 52,3 0,47 0,99 49,998 5 231,07

161 343 303

Minkemacollege032 27,3 0,84 0,92 49,998 6 227,81

520 619 336035 30,8 0,27 0,44 49,979 5 226,47

215 796 767036 26,3 0,37 0,82 50,011 5 215,34

235 636 591037 21,9 0,27 0,3 49,999 13 216,59

524 1941 1869

82

Meetomstandigheden

Meetgeometrie:

Minkema College Gemeentehuis WoerdenLokaal

032Lokaal

035Lokaal

036Lokaal

037Gang Kantoor

A306Kantoor

A308Kantoor

A310Kantoor

A312Lengte(cm)

711 716 713 713 3239 697 697 697 697

Breedte(cm)

720 699 720 720 199 350 350 350 350

Hoogte(cm)

298 299 298 298 246 255 255 255 255

Hoogtemeetvlak(cm)

75 75 75 75 0 78 78 78 78

Meetdevice:Bosch PLR 30Stanley rolmaatAccuracy: ± 0,5 mm

Temperatuurmeting:

Minkema College Gemeentehuis WoerdenFluke 179ThermokoppelK-Type ± 1,1°C(0 – 260 °C)

Lokaal032

Lokaal035

Lokaal036

Lokaal037

Gang KantoorA306

KantoorA308

KantoorA310

KantoorA312

RuimteTemperatuur(°C)

20 20 20 20 18,5 18,5 18,5 18,5 18,5

Temperatuurvlak onderplafond (°C)

- - - - 20 20 20 20 20

Temperatuurvlak bovenplafond (°C)

- - - - 20 20 20 20 20

83

Apparaat specificaties

Lichtmeter:

Lutron YK-2005 LX

Range Resolution Accuracy200 lux 0,1 lux ± (4% + 2 dgt)

2.000 lux 1 lux ± (4% + 2 dgt)20.000 (2000x10) lux 10 lux ± (4% + 2 dgt)

200.000 (2000x100) lux 100 lux ± (4% + 2 dgt)

Jaz:Golflengtenauwkeurigheid: 0,5 nmLuxmeting: nauwkeurigheid van 2-3%

Specificaties ijklamp:LS-1-CAL (serial number LSC712) Calibration Using Bare SMA-terminated Fiber

84

Spectral range(calibrated):

300-1050 nm (calibrated)

Power consumption: 600 mA @ 12 VDC

Power output: 6.5 watts

Bulb life: 900 hours (recommend recalibration after 50hours of use)

Recalibration: Required after ~50 hours of operation

Bulb color temperature: 3100 K

Output to bulb: 5 volts/1.3 amps

Output regulation: 0.2% voltage

Time to stabilizedoutput:

~30 minutes

Connector: SMA 905 for fiber; 6.35-mm barrel for cosinecorrector; PTFE plug for integrating sphere

85

Luminantiemeter:LMT 2009

86

Stroom en vermogensmeting:Fluke 583 Power Meter

88

Enquête school:

3 Vragenlijst beleving verlichting Minkema College Woerden

3.1 Algemeen• De vragen worden beantwoord op een horizontale zevenpuntsschaal.• De vragenlijst is anoniem• Er worden een paar vragen gesteld die persoonlijk zijn maar nooit terug kunnen voeren

naar de invuller van de vragenlijst.• Er zijn twee open vragen (de eerste twee).• Aan het eind van het formulier is de mogelijkheid om opmerkingen en suggesties te

plaatsen.

3.2 VragenAlgemene gegevens:• Klaslokaal nummer: ……………• Leeftijd ……….. jaar• Geslacht m / v• Klas ……………• Bril ja / nee• Contactlenzen ja / nee

• Wat valt je op met de nieuwe verlichting? (openvraag met kader)

• Vind je de nieuwe verlichting een verbetering?

1. Wat vind je van de nieuwe verlichting

slecht Matig voldoende goed uitstekend

2. Hoe zie je kleuren van je kleding?

89

slecht matig voldoende goed uitstekend

3. Hoe zie je de kleding van je buren?


• Helderheid 4. Valt het op dat je tafelblad meer spiegeld dan eerst?


5. Hoe vind je de looppaden tussen de rijen tafels verlicht?


6. Hoe vind je de gang verlicht in vergelijking met het klaslokaal?


Hoe beoordeel je de helderheid van de lampen en armaturen aan het plafond?

90

• Waarneembaarheid

7. Reflecteren de tafelbladen naast je teveel licht?


8. Hoe vind je het schoolbord verlicht


9. Hoe vind je de wanden verlicht?


10. Hoe vind je het plafond verlicht?


• Hinder door verlichting

11. In welke mate heb je in het klaslokaal hinder ondervonden van de verlichting? (Je kunt dit toelichten onder het kopje opmerkingen onderaan dit vragenformulier. Denk hierbij aan reflectie op het bureaublad, op de vloer, op het whitebord etc…)


12. In welke mate word jeu in de klas verblind door lichtreflectie van welke aard dan ook? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)


91

• Omringende zaken

13. in welke mate kun je je klasgenoten voor je goed waarnemen? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)

slecht matig Voldoende goed uitstekend

14. in welke mate kun je je klasgenoten naast je goed waarnemen? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)

slecht matig voldoende Goed uitstekend

15. in welke mate kun je je klasgenoten achter je goed waarnemen? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)

slecht matig voldoende Goed uitstekend

16. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van een algemene indruk in de klas? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)

Slecht matig voldoende goed uitstekend

17. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van gezichten in de klas? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)

Slecht matig voldoende goed Uitstekend

92

18. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van posters/informatie materiaal aan de wand? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)

slecht Matig voldoende goed Uitstekend

19. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van vluchtrouteaanduidingen en/of veiligheidsaanduidingen in de klas? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)

slecht Matig voldoende Goed uitstekend

20. in welke mate draagt de verlichting bij aan je gevoel van alertheid in de klas? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)


• Dynamische verlichting (alleen lokaal 036 NED)

21. Merk je iets van verandering in de verlichting?

Helemaal niets �� Enorm veel 22. Wat vind loop je van deze verandering?

Erg vervelend �� Erg prettig 23. De verlichting op uw werkplek is dynamisch volgens een dagelijkse cyclus.

Zou u deze cyclus willen aanpassen?

� Ja, de cyclus moet anders. � Ja, ik wil geen cyclus maar statische verlichting � Nee, de cyclus is goed zo

Tot zover de vragen. Onderstaand treft u een tabel voor Opmerkingen Suggesties aan.

93

Opmerkingen:

Suggesties:

Hartelijk dank voor je medewerking aan dit belevingsonderzoek!

94

Respons op de enquête Minkemacollege:

Voorbeeld antwoord op eenvraag 1 2 3

4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 S %

slecht s 1 0,11matig m 2 0,22

voldoende v v o o r b e e l d ! 3 0,33goed g 2 0,22

uitstekend u 1 0,11

Lokaal 032Wat vind je van de nieuweverlichting

s 0,00

m 0,00v 7 0,35g 13 0,65u 0,00


s 0,00

m 0,00v 1 0,05g 9 0,45u 10 0,50


s 0,00

m 0,00v 0,00g 12 0,60u 8 0,40

Spiegelt tafelblad meer? s 4 0,20m 1 0,05v 9 0,45g 0,00u 0,00

Looppaden tussen tafelsverlicht?

s 0,00

m 0,00v 3 0,15g 16 0,80u 1 0,05


s 0,00

m 6 0,30v 8 0,40g 5 0,25u 0,00

reflectie tafelbladen naast je s 5 0,25m 4 0,20v 6 0,30

95

g 0,00u 0,00

verlichting schoolbord s 0,00m 0,00v 4 0,20g 15 0,75u 1 0,05

Hoe vind je de wanden verlicht

s 0,00

m 0,00v 9 0,45g 11 0,55u 0,00

Hoe vind je het plafondverlicht?

s1

0,05

m 4 0,20v 7 0,35g 8 0,40u 0,00

Mate hinder licht in kantoor s 4 0,20m 8 0,40v 4 0,20g 4 0,20u 0,00

Mate van verblinding doorlichtreflectie?

s8

0,40

m 6 0,30v 2 0,10g 4 0,20u 0,00

Mate goed waarnemenklasgenoot voor

s 0,00

m 1 0,05v 2 0,10g 5 0,25u 10 0,50

Mate goed waarnemenklasgenoot naast

s 0,00

m 0,00v 2 0,10g 2 0,10u 9 0,45

Mate goed waarnemenklasgenoot achter

s 0,00

m 1 0,05v 2 0,10g 6 0,30u 9 0,45

Mate bijdrage verlichting aan s 0,00

96

algemene indruk?m 0,00v 9 0,45g 6 0,30u 2 0,10


s1

0,05

m 2 0,10v 4 0,20g 8 0,40u 2 0,10

Mate bijdrage verlichting aanwaarnemen materiaal aanwand?

s 0,00

m 3 0,15v 7 0,35g 7 0,35u 0,00

Mate bijdrage verlichting aanwaarnemenvluchtrouteaanduiding?

s 0,00

m 4 0,20v 6 0,30g 7 0,35u 0,00

hoe draagt verlichting bij aangevoel alertheid?

s 0,00

m 1 0,05v 7 0,35g 8 0,40u 1 0,05


s0,00

m 0,00v 4 0,31g 9 0,69u 0,00


s0,00

m 0,00v 1 0,08g 9 0,69u 2 0,15

97


s0,00

m 0,00v 1 0,08g 10 0,77u 2 0,15

Spiegelt tafelblad meer? s 0,00m 5 0,38v 7 0,54g 1 0,08u 0,00


s0,00

m 1 0,08v 4 0,31g 8 0,62u 0,00


s1 0,08

m 4 0,31v 6 0,46g 2 0,15u 0,00

reflectie tafelbladen naast je

s

1 0,08m 5 0,38v 4 0,31g 2 0,15u 0,00

verlichting schoolbord s 0,00m 1 0,08v 2 0,15g 10 0,77u 0,00

Hoe vind je de wanden verlicht s 0,00m 0,00v 4 0,31g 9 0,69u 0,00


s0,00

m 1 0,08v 7 0,54g 5 0,38u 0,00

Mate hinder licht in kantoor s 1 0,08m 4 0,31v 5 0,38g 2 0,15

98

u 0,00Mate van verblinding doorlichtreflectie?

s2 0,15

m 1 0,08v 3 0,23g 5 0,38u 1 0,08


s0,00

m 0,00v 2 0,15g 8 0,62u 2 0,15


s0,00

m 0,00v 2 0,15g 5 0,38u 5 0,38


s0,00

m 0,00v 2 0,15g 8 0,62u 2 0,15

Mate bijdrage verlichting aanalgemene indruk?

s0,00

m 0,00v 4 0,31g 7 0,54u 1 0,08


s0,00

m 0,00v 2 0,15g 9 0,69u 1 0,08


s

0,00m 0,00v 3 0,23g 9 0,69u 0,00


s

0,00m 0,00v 2 0,15g 6 0,46

99

u 4 0,31hoe draagt verlichting bij aangevoel alertheid?

s0,00

m 1 0,08v 5 0,38g 6 0,46u 0,00


s1 0,04

m 4 0,14v 9 0,32g 11 0,39u 3 0,11


s0,00

m 1 0,04v 7 0,25g 10 0,36u 10 0,36


s1 0,04

m 2 0,07v 6 0,21g 9 0,32u 10 0,36

Spiegelt tafelblad meer? s 6 0,21m 7 0,25v 12 0,43g 1 0,04u 1 0,04


s2 0,07

m 4 0,14v 7 0,25g 12 0,43u 3 0,11


s

0,00m 3 0,11v 7 0,25g 10 0,36u 8 0,29

reflectie tafelbladen naast je s 5 0,18m 9 0,32v 8 0,29g 4 0,14

100

u 1 0,04verlichting schoolbord s 5 0,18

m 3 0,11v 10 0,36g 6 0,21u 2 0,07

Hoe vind je de wanden verlicht s 2 0,07m 5 0,18v 12 0,43g 6 0,21u 3 0,11


s3 0,11

m 3 0,11v 12 0,43g 8 0,29u 1 0,04

Mate hinder licht in kantoor s 2 0,07m 7 0,25v 14 0,50g 3 0,11u 1 0,04


s5 0,18

m 3 0,11v 15 0,54g 3 0,11u 1 0,04


s0,00

m 1 0,04v 8 0,29g 7 0,25u 10 0,36


s0,00

m 1 0,04v 8 0,29g 9 0,32u 9 0,32


s0,00

m 1 0,04v 11 0,39g 6 0,21u 8 0,29


s0,00

m 2 0,07v 14 0,50

101

g 5 0,18u 6 0,21


s0,00

m 3 0,11v 16 0,57g 3 0,11u 5 0,18


s

1 0,04m 2 0,07v 15 0,54g 6 0,21u 4 0,14


s

2 0,07m 3 0,11v 13 0,46g 7 0,25u 3 0,11


s4 0,14

m 14 0,50v 14 0,50g 5 0,18u 2 0,07

lokaal 037Wat vind je van de nieuweverlichting

s0,00

m 1 0,04v 1 0,04g 22 0,88u 1 0,04


s0,00

m 0,00v 2 0,08g 15 0,60u 8 0,32


s0,00

m 0,00v 4 0,16g 14 0,56u 7 0,28s 2 0,08

102

Spiegelt tafelblad meer?m 4 0,16v 7 0,28g 10 0,40u 2 0,08


s0,00

m 0,00v 6 0,24g 17 0,68u 2 0,08


s1 0,04

m 5 0,20v 11 0,44g 6 0,24u 1 0,04

reflectie tafelbladen naast je s 3 0,12m 10 0,40v 8 0,32g 2 0,08u 1 0,04

verlichting schoolbord s 2 0,08m 4 0,16v 3 0,12g 14 0,56u 2 0,08

Hoe vind je de wanden verlicht s 1 0,04m 1 0,04v 5 0,20g 17 0,68u 1 0,04


s1 0,04

m 4 0,16v 7 0,28g 11 0,44u 2 0,08

Mate hinder licht in kantoor s 6 0,24m 3 0,12v 10 0,40g 3 0,12u 3 0,12


s8 0,32

m 9 0,36

103

v 5 0,20g 3 0,12u 0,00


s0,00

m 0,00v 2 0,08g 12 0,48u 11 0,44


s

0,00m 0,00v 2 0,08g 14 0,56u 9 0,36


s2 0,08

m 2 0,08v 0,00g 11 0,44u 8 0,32


s1 0,04

m 1 0,04v 6 0,24g 16 0,64u 1 0,04


s0,00

m 2 0,08v 6 0,24g 13 0,52u 4 0,16


s

1 0,04m 1 0,04v 5 0,20g 13 0,52u 5 0,20


s

1 0,04m 4 0,16v 8 0,32g 7 0,28u 5 0,20

104


s1 0,04

m 1 0,04v 8 0,32g 14 0,56u 1 0,04

105

Enquête gemeentehuis:

4 Vragenlijst beleving verlichting Gemeentehuis Woerden

4.1 Algemeen• De vragen worden beantwoord op een horizontale zevenpuntsschaal.• De vragenlijst is anoniem• Er zijn twee open vragen (de eerste twee).• Aan het eind van het formulier is de mogelijkheid om opmerkingen en suggesties te

plaatsen.

4.2 VragenAlgemene gegevens:• Kantoor nummer: ……………• Leeftijd ……….. jaar• Geslacht m / v• Bril ja / nee• Contactlenzen ja / nee

• Wat valt je op met de nieuwe verlichting? (openvraag met kader)

• Vind je de nieuwe verlichting een verbetering?

24. Wat vind je van de nieuwe verlichting


25. Hoe zie je kleuren van je kleding?

106


26. Hoe zie je de kleding van je buren?


• Helderheid 27. Valt het op dat je bureaublad meer spiegeld dan eerst?


28. Hoe vind je de looppaden tussen de bureaus verlicht?


29. Hoe vind je de gang verlicht in vergelijking met het kantoor?


30. Hoe beoordeel je de helderheid van de lampen en armaturen aan het plafond?


107

• Waarneembaarheid

31. Reflecteren de tafelbladen naast je teveel licht?


32. Hoe vind je de wanden verlicht


33. Hoe vind je de wanden verlicht?


34. Hoe vind je het plafond verlicht?


• Hinder door verlichting

35. In welke mate heb je in het kantoor hinder ondervonden van de verlichting? (Je kunt dit toelichten onder het kopje opmerkingen onderaan dit vragenformulier. Denk hierbij aan reflectie op het bureaublad, op de vloer, op een whitebord etc…)


36. In welke mate word je in het kantoor verblind door lichtreflectie van welke aard dan ook? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)


• Omringende zaken

108

37. in welke mate kun je je collega goed waarnemen? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)

slecht matig Voldoende goed uitstekend

38. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van een algemene indruk in het kantoor? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)

Slecht matig voldoende goed uitstekend

39. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van gezichten in het kantoor? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)

Slecht matig voldoende goed Uitstekend

40. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van posters/informatie materiaal aan de wand? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)

slecht Matig voldoende goed Uitstekend

41. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van vluchtrouteaanduidingen en/of veiligheidsaanduidingen in de klas? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)

slecht Matig voldoende Goed uitstekend

42. in welke mate draagt de verlichting bij aan je gevoel van alertheid in je kantoor? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen)

109


• Dynamische verlichting (alleen kantoor A310)

43. Merk je iets van verandering in de verlichting?

Helemaal niets �� Enorm veel 44. Wat vind loop je van deze verandering?

Erg vervelend �� Erg prettig 45. De verlichting op uw werkplek is dynamisch volgens een dagelijkse cyclus.



110

5 Uitwerking vragenlijst beleving verlichting Gemeentehuis Woerden

5.1 Gang & KantorenAlgemene gegevens:

leeftijd geslacht bril contactlenzen Aantal Gang 51 m n j 1

33 m j n A306 53 v j n

2

25 v j j A308 44 m j n

2

A310 51 v j n 1 35 v n n A312 51 v n j

2

6 Algemene vragen

gang A306 A308 A310 A312

Wat valt jeop met denieuweverlichting?

Geen,behalvedat jelichtpuntjesziet

Gelijkespreiding

Helder licht

Lichtblokkenzijn groot

Goedegelijkmatigeverdeling

Geendonkerehoeken

“witter”licht Mooi helderlicht.

Lamp bureauprettig

Zachtlicht.

Stabiellicht.

Goedlicht

Helder.

Flikkertniet

Heelhelder

Vind je denieuweverlichtingeenverbetering?

Zie nietechtverschil

Ja, heldereverlichting

Ja, warmen helderlicht

Qua lichtniet zo’ntoegevoegdewaarde.

Nietvervelendnoch fijner.

Vormgevingmooier

Lichtopbrengsten verdelingwel.

Spots fel bijinkijk

Ja.

Rustigeratmosfeer

Ja

Rustiger

Geenflikkering

Ja

Helder

Goedespreiding

Bureauspiegeltniet

111

Bij de enquêtevragen waren de volgende antwoorden mogelijk waarbij de letters onder dekeuze in de verwerking gebruikt zijn:

slecht matig voldoende goed uitstekendS M V G U

gang A306 A308 A310 A312Wat vind je van de nieuweverlichting

G G U V G G G G


G G U G G G G U

Hoe zie je de kleding vanje buren?

G G U G G G G U

Spiegelt bureaublad meer? - M M M V G S SLooppaden tussen bureausverlicht?

- - U V G G G V


- M M M V G M M

Hoe beoordeel je dehelderheid lampen?

G G U V G G U U

Reflecteren tafelbladennaast teveel licht?

- - S V G G S S

Hoe vind je de wandenverlicht

- G U V V G V V


- G G G G G V G

Mate hinder licht inkantoor

- M S V G G M S


- M M G G G M S

Mate goed waarnemencollega?

- G U g G G G G

Mate bijdrage verlichtingaan algemene indruk?

- V G g G G G G

Mate bijdrage verlichtingaan waarnemen gezichten

- V G M G G G G

Mate bijdrage verlichtingaan waarnemen materiaalaan wand?

- V G G G G G V

Mate bijdrage verlichtingaan waarnemenvluchtrouteaanduidingen

- V G V M G V M

Mate bijdrage verlichtinggevoel alertheid?

- V G V G G G V

Opmerkingen - SlechtevragenlijstLichtreflecteertop whiteboard

Minder lastvan het lichtbij naarbovenkijken.Meer

- PrimalichtGoedvoormensenmet wat

112

schaduwenopvergadertafelPrimaverlichtingSpots irritantbij directeinkijk

slechtereogen

Suggesties - - Enquête nietaltijd evident

- -

113

• Dynamische verlichting (alleen kantoor A310) 46. Merk je iets van verandering in de verlichting?

Helemaal niets �� Enorm veel 47. Wat vind loop je van deze verandering? Erg vervelend �� Erg prettig 48. De verlichting op uw werkplek is dynamisch volgens een dagelijkse cyclus.



114

6.1 Burgerzakenbali

Algemene gegevens:

leeftijd geslacht bril contactlenzen Aantal 24 v n n Bali 48 v n J

2

7 Algemene vragen

Bali Bali

Wat valt je op met de nieuwe verlichting?

- Fel licht

Vind je de nieuwe verlichting een verbetering?

Nee, enorm last hoofdpijn. Te fel. Te groot lichtverschil andere verlichting

Geen verbetering door fel licht

Bij de enquêtevragen waren de volgende antwoorden mogelijk waarbij de letters onder de keuze in de verwerking gebruikt zijn:

slecht matig voldoende goed uitstekend S M V G U

Bali Bali Wat vind je van de nieuwe verlichting S V Hoe zie je kleuren van je kleding? V V Hoe zie je de kleding van je buren? V V Spiegelt bureaublad meer? V M Looppaden tussen bureaus verlicht? M V Gang in vergelijking met kantoor? M - Hoe beoordeel je de helderheid lampen? V V Reflecteren tafelbladen naast teveel licht? S - Hoe vind je de wanden verlicht - - Hoe vind je het plafond verlicht? - - Mate hinder licht in kantoor S - Mate van verblinding door lichtreflectie? S - Mate goed waarnemen collega? V - Mate bijdrage verlichting aan algemene indruk? M - Mate bijdrage verlichting aan waarnemen gezichten M - Mate bijdrage verlichting aan waarnemen materiaal aan wand?

- -

Mate bijdrage verlichting aan waarnemen vluchtrouteaanduidingen

- -

Mate bijdrage verlichting gevoel alertheid? M - Opmerkingen Eerst licht te fel. Vermoeiend

voor ogen. Dit is aangepast. Daarna beter.

Suggesties Enquête laat uitgedeeld

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland - Bijlage: … · 2013-08-07 · van doeltreffende lenzen en...

Documents

Transcript of Rijksdienst voor Ondernemend Nederland - Bijlage: … · 2013-08-07 · van doeltreffende lenzen en...