Richtlijnen voor de verschillende disciplines van het Ministerie...

Eigendom van Ministerie van Volksgezonheid

1 Auteur: Drs. Adjai Ramadhin

Richtlijnen voor de verschillende disciplines van het

Ministerie van Volksgezondheid bij COVID – 19: Klinisch Management

Protocol Herkenning en behandeling van het nieuw Coronavirus (2019-nCoV) in Suriname.

Auteurs:

- Dr. S. Vreden, internist-infectioloog, Academisch Ziekenhuis Paramaribo

- Dr. E. IJzerman, arts-microbioloog, Academisch Ziekenhuis Paramaribo

- Dr. C.R.C. Doorenbos, arts-microbioloog, Universitair Medisch Centrum Groningen

- Dr. J. Kropff, internist in opleiding, Amsterdam Universitair Medisch Centrum

- D. Castelijn, internist in opleiding, Amsterdam Universitair Medisch Centrum

Bronnen:

- WHO Guideline: Clinical Management of severe acute respiratory infection when Novel

coronavirus (nCOV) infection is suspected.

- RIVM LCI richtlijn nieuw Coronavirus, https://lci.rivm.nl/richtlijnen/2019-ncov benaderd op 29-

01-2020

- NHG Dossier Coronavirus, https://www.nhg.org/coronavirus benaderd op 29-01-2020

Let op dit is een dynamisch document:

De beschreven maatregelen kunnen nog worden aangepast op basis van nieuwe

ontwikkelingen en na beoordeling van de Infectiecommissie en de Directeur

volksgezondheid.

Contactgegevens:

Vragen t.a.v. diagnostiek: Dienstdoende arts-microbioloog: telefoonnummer: 08716490

Afkortingen:

ARDS Acute Respiratory Distress Syndrome

E-SWAB Afname materiaal geschikt voor nCoV diagnostiek

nCoV-2019 nieuw Coronavirus, vast gesteld in dec-2019 in de Wuhan provincie in China

PBM Persoonlijke beschermingsmaatregelen

SARI Severe Acute Respiratory Infection/ acute ernstige respiratoire insufficientie

https://lci.rivm.nl/richtlijnen/2019-ncov

https://www.nhg.org/coronavirus



Introductie

2019-nCoV behoort tot de groep van coronavirussen en is verwant aan het SARS-coronavirus.

Het 2019-nCoV lijkt het meest verwant aan eén coronavirus dat onder vleermuizen voorkomt in

China. 2019-nCoV kan leiden tot een ernstige pneumonie.

Transmissieroute, incubatietijd en besmettelijkheid 2019-nCoV

• Besmettelijkheid: onbekend. Mens-op-mens overdracht is beschreven, maar de mate

van besmettelijkheid van mens-op-mens en de omstandigheden waaronder

overdracht plaatsvindt zijn nog niet volledig bekend.

• Transmissieroute: onbekend. Mogelijk respiratoir via druppels. Mens-op-mens

overdracht is beschreven.

• Incubatietijd: onbekend. Bedraagt waarschijnlijk minimaal 3 tot maximaal 14 dagen.

• Besmettelijke periode: onbekend.

Over deze richtlijn.

Deze richtlijn zal geregeld aangepast worden aan nieuwe inzichten vanuit de WHO, BOG en/of eigen

ervaringen binnen het Academisch Ziekenhuis Paramaribo. De actuele versie van de richtlijn is altijd

te verkrijgen via het ministerie van volksgezondheid of dienstdoende arts-microbioloog.

Tabel 1 Aan 2019-nCoV geassocieerde klinische syndromen

Ongecompliceer

de ziekte

Patiënten met een ongecompliceerde virale infectie van de bovenste luchtwegen, kunnen

niet-specifieke symptomen hebben zoals koorts, hoest, keelpijn, verstopte neus, hoofdpijn,

spierpijn of malaise. Ouderen en patienten met immunosuppressiva kunnen atypische

symptomen vertonen. Deze patiënten hebben geen tekenen van uitdroging, sepsis of

kortademigheid.

Milde

pneumonie

Patiënt met longontsteking en geen tekenen van ernstige longontsteking. Kind met niet-

ernstige longontsteking heeft hoesten of ademhalingsproblemen + snelle ademhaling:

snelle ademhaling (in ademhalingen /min): <2 maanden, ≥60; 2–11 maanden, ≥50; 1-5

jaar, ≥40 en geen tekenen van ernstige longontsteking.

Ernstige

pneumonie

Adolescent of volwassene: koorts of vermoedelijke luchtweginfectie, plus één van de

volgende: ademhalingsfrequentie > 30 ademhalingen/min, ernstige ademnood, of SpO2

<90% op kamerlucht. Kind met hoest of ademhalingsproblemen, plus ten minste een van

de volgende: centrale cyanose of SpO2 <90%; ernstig ademhalingsmoeilijkheden (bijv.

grommen, zeer ernstige borstintrekkingen); tekenen van longontsteking met een algemene

risicofactor: onvermogen om borstvoeding te geven of te drinken, lethargie of

bewusteloosheid, of convulsies. Andere tekenen van longontsteking kunnen aanwezig

zijn: borst intrekkingen, snelle ademhaling (in ademhalingen/ min): <2 maanden, ≥60; 2–

11 maanden, ≥50; 1-5 jaar, ≥40. De diagnose is klinisch; x-thorax kan complicaties

uitsluiten.

Acute

Respiratory

Distress

Syndrome

(ARDS)

ARDS is een vorm van respiratoir falen gekenmerkt door een snel begin van uitgebreide

ontsteking in de longen waarbij onderscheid kan worden gemaakt tussen milde/matige en

ernstige vormen.



SEPSIS Volwassenen: levensbedreigende orgaandisfunctie veroorzaakt door een ontregelde

gastheerreactie op vermoedelijke of bewezen infectie, met orgaandisfunctie. Tekenen van

orgaandisfunctie zijn onder meer: veranderde mentale toestand, moeilijke of snelle

ademhaling, lage zuurstofsaturatie, verminderde urineproductie, snelle hartslag, zwakke

pols, koude ledematen of lage bloeddruk, huidvlekken of laboratoriumonderzoek van

coagulopathie, trombocytopenie, acidose, hoog lactaat of hyperbilirubinemie. Kinderen:

vermoedelijke of bewezen infectie en ≥2 SIRS-criteria, waarvan er een abnormale

temperatuur of het aantal witte bloedcellen moet zijn.

Septische Shock Volwassenen: aanhoudende hypotensie ondanks volume-resuscitatie, waarbij

vasopressoren nodig zijn om MAP ≥65 mmHg en serumlactaatniveau < 2 mmol/L te

handhaven. Kinderen: hypotensie (SBP <5e centiel of> 2 SD lager dan normaal voor de

leeftijd) of 2-3 van de volgende: veranderde mentale toestand; tachycardie of bradycardie

(HR <90/min of> 160/min bij zuigelingen en HR <70/min of> 150/min bij kinderen);

langdurige capillaire bijvulling (> 2 sec) of tachypnoe; gevlekte huid of petechiale of

purpurische uitslag; verhoogd lactaat; oligurie; hyperthermie of hypothermie.



Toepassing van isolatiemaatregelen.

Tabel 2. Algemene Isolatiemaatregelen bij eerste contact patient

Bij triage Geef de verdachte patiënt een medisch masker en stuur de patiënt naar

een ander gebied, een isolatieruimte indien beschikbaar. Houd ten

minste 1 meter afstand tussen verdachte patiënten en andere patiënten.

Instrueer alle patiënten neus en mond te bedekken tijdens hoesten of

niezen met zakdoek of gebogen elleboog. Handhygiëne uitvoeren na

contact met slijm of vocht uit de luchtwegen.

Pas druppel-

voorzorgsmaatregelen toe

Druppel voorzorgsmaatregelen voorkomen de overdracht van grote

hoeveelheden ademhalingsvirussen.

Gebruik een medisch masker als u binnen 1-2 meter van de patiënt

werkt. Plaats patiënten in éénpersoonskamers of groepeer patiënten

met dezelfde etiologische diagnose. Als een etiologische diagnose niet

mogelijk is, groepeer patiënten met een vergelijkbare klinische

diagnose en op basis van epidemiologische risicofactoren, met een

ruimtelijke scheiding. Wanneer u zorg verleent in nauw contact met

een patiënt met ademhalingssymptomen (bijv. hoesten of niezen),

gebruik dan oogbescherming (gezichtsmasker of bril), omdat

verstuivingen kunnen optreden. Beperk de verplaatsing van patiënten

binnen de instelling en zorg ervoor dat patiënten medische maskers

dragen wanneer ze buiten hun kamer zijn.

Neem contact voorzorgs-

maatregelen

Contactvoorzorgsmaatregelen voorkomen directe of indirecte

overdracht door contact met verontreinigde oppervlakken of

apparatuur.

Gebruik PBM* (medisch masker, oogbescherming, handschoenen en

short) bij het betreden van de kamer en verwijder PBM bij vertrek.

Gebruik indien mogelijk wegwerp- of speciale apparatuur (bijv.

stethoscopen, bloeddrukmanchetten en thermometers). Als apparatuur

tussen patiënten moet worden gedeeld, reinig en desinfecteer dan

tussen elke patiënt.

Zorg ervoor dat gezondheidswerkers hun ogen, neus en mond niet

aanraken met besmette handen of handschoen. Vermijd vervuilende

omgevingsoppervlakken die niet direct verband houden met

patiëntenzorg (bijv. deurgrepen en lichtschakelaars).

Zorg voor voldoende ventilatie van de ruimte. Vermijd verplaatsing

van patiënten of transport. Handhygiëne uitvoeren.

(Intramuraal)

Neem voorzorgsmaatregelen

bij het uitvoeren van

procedures die aerosolen

kunnen genereren

Zorg ervoor dat gezondheidswerkers die aërosolgenererende

procedures uitvoeren (dwz open afzuiging van de luchtwegen,

intubatie, bronchoscopie, cardiopulmonale reanimatie) PBM

gebruiken, inclusief handschoenen, jassen met lange mouwen,

oogbescherming en goed passende deeltjesmaskers (N95 of

equivalent, of hoger beschermingsniveau).

Vermijd de aanwezigheid van onnodige personen in de kamer. Plaats

de patiënt in hetzelfde type kamer nadat de mechanische ventilatie is

begonnen.

* PBM: Persoonlijke beschermingsmaatregelen. Voor specifieke infectie preventie maatregelen, volg

lokaal ziekenhuis protocol.



Stroomdiagram diagnostiek en triage 2019nCoV

Huisarts/ RGD/MZ

Triage →

Patient voldoet aan Case

Definitie Suspect case

Overige ziekenhuizen

Triage →



SEH AZ Triage →



• Toepassen van isolatie maatregelen (mondkapje en handhygiene)

• Contact BOG-Hotline 178

1. Suspect case wordt vervoerd naar sample

site/isolatie lokatie waar sample voor

diagnostiek wordt afnomen OF

2. Suspect case wordt vervoerd naar RKZ-

ICU voor opname en diagnsotiek indien

klinisch vereist

(In beide gevallen neemt het ambulance

personeel de swab samples)



De 2019-nCoV patiënt

De huisartsen (extra-muraal) en ziekenhuizen (intra-muraal) in Suriname kunnen volgens verschillende

scenario’s betrokken raken met 2019-nCoV (Zie scenario 7 en 8)

INTRAMURAAL:

4.1 Aangekondigde patiënt

4.2 Onaangekondigde patiënt

4.3 Reeds opgenomen patiënt / verspreiding in het ziekenhuis

4.4 Medewerker

4.5 Begeleider en andere contactpersonen van de (verdachte) 2019- nCoV patiënt

EXTRAMURAAL: ZIE SENARIO 7 EN 8

4.6.1 Presentatie bij de huisarts/ RGD/MZ poli: Aangekondigde patient

4.6.2 Presentatie bij de huisarts/ RGD/MZ poli: Onaangekondigde patient

Hieronder volgen de eerste maatregelen die moeten worden genomen als een patiënt behoort tot de

bovenstaande groepen bij verdenking of bewezen 2019-nCoV.

INTRAMURAAL: Presentatie bij de ziekenhuizen

Handelen bij verdenking coronavirus (voor de casus definitie zie paragraaf 2.0)

4.1 Aangekondigde patiënt (polikliniek/ via Huisarts)

- De patiënt wordt direct gemeld aan BOG hotline 178.

- De patient krijgt een chirurgische mondneusmasker en wordt geisoleerd.

- Pas stricte isolatiemaatregelen toe (zie hoofdstuk 3) totdat de patient wordt afgehaald door de

ambulance.

- De ambulance vervoert de patient naar de sample site/isolatie lokatie alwaar een sample wordt

afgenomen voor diagnostiek (ANNEX A Diagnostiek).

4.2 Onaangekondigde patiënt (poliklinisch/SEH)

Indien een patiënt zich onaangekondigd meldt bij een polikliniek/ SEH bestaat de kans dat medewerkers en

patiënten onbeschermd blootgesteld worden aan de patiënt met het Wuhan Coronavirus (2019-nCoV).

Omdat de kans op transmissie naar deze groep groot is, gelden hiervoor de volgende maatregelen:

- Patiënten, bij wie gedurende het bezoek aan polikliniek/ SEH en/of functieafdeling enige

verdenking bestaat van Wuhan Coronavirus (2019-nCoV), worden per direct voorzien van een

mondneusmasker.

- De medewerkers zetten ook direct een N95 masker op en trekken daarna de persoonlijke

beschermingsmiddelen aan zoals beschreven in ANNEX C infectie preventie

- De patient wordt begeleid naar de isolatiekamer/ruimte en BOG hotline 178 wordt gemeld.

- Pas stricte isolatiemaatregelen toe (zie hoofdstuk 3) totdat de patient wordt afgehaald door de

ambulance.

- De ambulance vervoert de patient naar de sample site/isolatie lokatie alwaar een sample wordt

afgenomen voor diagnostiek (ANNEX A Diagnostiek).

4.3 Reeds opgenomen patiënt/ verspreiding in het ziekenhuis

- Reeds opgenomen patiënten bij wie 2019-nCoV wordt vermoed of is bewezen, worden direct

gemeld aan de ziekenhuishygienist en arts-microbioloog.



- De behandelend arts zet direct een N95 masker op en trekt daarna de persoonlijke

beschermingsmiddelen aan en neemt direct een gerichte anamnese op 2019-nCoV af en controleert

of de patiënt voldoet aan de casusdefinitie (zie paragraaf 2.0)

- Indien de patiënt voldoet aan de casus-definitie van 2019-nCoV treedt onderstaande onmiddellijk

in werking:

o BEL 178

o Patiënt wordt direct overgeplaatst naar een eenpersoonskamer. Bij onvoldoende capaciteit

door een groot aanbod van 2019-nCoV worden patienten, in overleg, in quarantaine opgenomen.

o Er wordt diagnostiek afgenomen volgens ANNEX A Diagnostiek.

- Via de infectiepreventie worden verder maatregelen af gesproken; zoals; De kamergenoten van de

2019-nCoV patiënt worden voor minimaal 14 dagen in isolatie verpleegd. Voor opheffing van

isolatie zie ANNEX A.

Medewerker

Onbeschermde contactmedewerkers

- Alle contactmedewerkers die onbeschermd contact hebben gehad met de (verdachte) 2019-nCoV

patiënt worden vermeld met naam, en geboortedatum en functie op een contactlijst ‘onbeschermde

contacten’.

- De namen van medewerkers die onbeschermd contact hebben gehad met de 2019-nCoV patiënt

worden door de werkgever doorgegeven aan de infectiepreventie en arts-microbioloog.

- Deze medewerkers worden onder medisch toezicht (2x daags temperatuur meten) geplaatst, maar

mogen wel hun werkzaamheden voortzetten.

- De maatregelen blijven van kracht tot 14 dagen na het (laatste) contact indien binnen deze dagen

geen verschijnselen zijn ontstaan passende bij 2019-nCoV of totdat de indicatie Wuhan

Coronavirus (2019-nCoV) bij de (index-) patiënt is verlaten.

- Zodra de temperatuur boven de 38oC komt en/of andere symptomen optreden passende bij Wuhan

Coronavirus (2019-nCoV), moeten zij dit direct melden aan bij de bedrijfsarts (binnen

kantooruren) en mogen per direct niet meer werken. De bedrijfsarts meldt de medewerker aan bij

de arts-microbioloog.

4.5 Begeleiders en contactpersonen van een (verdachte) Wuhan Coronavirus (2019-nCoV)

Begeleiders (verdacht) 2019-nCoV patiënt

- Begeleiders van een verdachte 2019-nCoVpatiënt dienen bij binnenkomst in het ziekenhuis een

chirurgisch masker te krijgen en dit te dragen.

- Na binnenkomst dienen ze gescreend (temperatuur meten) te worden op verschijnselen passend bij

2019-nCoV

- Begeleiders blijven bij de patiënt op de kamer. De kamer wordt alleen verlaten om via de kortste

weg het ziekenhuis te verlaten.

- Begeleiders ontvangen instructie voor isolatie thuis welke van toepassing is totdat 2019-nCoV bij

de patient is uitgesloten. Begeleiders meten 2x/dag hun temperatuur. Bij koorts neemt de

begeleider contact op met de huisarts voor nadere diagnostiek.



Bijlage 1: 2019-nCoV Casusformulier

Herkenning van potentiële patiënten met 2019-nCoV

Instructie:

U wordt als gezondheidsmedewerker gevraagd om de volgende checklist te doorlopen en aan te geven aan

welke criteria de patiënt voldoet.

Op volgende wijze invullen:

Daarnaast wordt u gevraagd de patiëntgegevens en contactgegevens van de behandelend huisarts in te

vullen.

Bij voorbaat hartelijk dank voor uw medewerking,

Namens de Minister van Volksgezondheid.

In te vullen door gezondheidsmedewerker op plaats van casusbeoordeling:

Checklist:

Bij patiënten met onderstaande kenmerken moet u aan een infectie met 2019-nCoV denken:

Koorts (ten minste 38 graden Celsius)

EN tenminste twee van de volgende respiratoire verschijnselen:

Hoesten Neusverkoudheid Keelpijn Kortademigheid

EN

Die ontstaan zijn binnen 14 dagen na terugkomst uit Wuhan of een nieuw gebied waar actuele

overdracht plaatsvindt*

OF

Die ontstaan zijn binnen 14 dagen na onbeschermd contact met een patiënt met een bevestigde

2019-nCoV-infectie.

* Een overzicht van de gebieden waar overdracht plaatsvindt:

https://www.ecdc.europa.eu/en/geographical-distribution-2019-ncov-cases

Bij vragen kunt op contact opnemen met het telefoonnummer 178

Z.O.Z.: Graag patientgegevens invullen.





CASUSGEGEVENS:

Geslacht: □ M □ V

Geboortenaam:…………………………………………………….…..

Gehuwde naam:……………………………………………….….…….

1e Voornaam:………………………………………........................

Geb. datum:……………………………………….………………………

Woonadres:...................................................................

(alle velden invullen!)

Indien verwezen vanuit zorginstelling:

Zorginstelling:………………………………………….

Afdeling:……………….………………………………...

Aanvrager:……………………………………............

Contactgegevens huisarts

Naam:

tel. nr……...………….......................................

Medisch Formulier Screening SEH Academisch Ziekenhuis Paramaribo

In te vullen door gezondheidsmedewerker van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo:

Anamnese:

Lichamelijk onderzoek: Temperatuur: ……………………..

Bloeddruk: ………………….. Polsfrequentie: ……………………

HH/

Th/

Abd/

Ext/

Overig/

Conclusie:

Beleid:



ANNEX D Instructies voor gezondheidswerkers.

Novel Corona virus nCov

Instructies voor Gezondheidswerkers en -instellingen

Suspectcase 2019-nCoV : A. persoon met ernstige respiratoire infectie (koorts, hoest en hospitalisatie vereist is) en geen andere etiologie die de klinische presentatie verklaard en reisgeschiedenis naar of verblijf in China in de afgelopen 14 dagen voorafgaand aan het begin van de symptomen. B. persoon met acute respiratoire aandoening, die, 14 dagen voorafgaand aan het begin van de symptomen: 1. nauw contact met bevestigde of waarcshijnlijk geval van 2019-nCov in de 14 dagen voorafgaand aan het begin van de symptomen. 2. wekte of bezocht in de 14 dagen voorafgeaand aan het begin van de symptomen een zorginstelling, waar patienten net geconformeerde of waarschijnlijke 2019-nCoV infecties zijn gerappoteerd en behandeld

Stap 1:

Triage

Licht

niezen, hoesten,

hoofdpijn, koorts

Matig

Milde tot ernstige

respiratoire symptomen,

passend bij een

longontsteking;

Ernstig

ARDS, sepsis, shock

Stap 2:

Infectie

Preventie

a. De vermoedelijke

nCoV patiënt

moet een

chirurgisch

masker op en naar

een isoleer ruimte

(alleen of met

soortgelijke

gevallen). De

patiënt mag niets

in zijn/ haar

omgeving

aanraken.

b. Gezondheidswerke

r werkzaam in een

instelling met

vermoedelijke

nCoV patiënt(en):

N95 masker, en

houdt ten alle tijden

1,5 m afstand

c. Gezondheidswerke

r in nauw contact

met vermoedelijke

nCoV patiënt(en):

Draagt u ten alle

tijden de nodige

PPE in de ruimte

met de te

behandelen patiënt,

daarbuiten niet!

Stap 3:

Rapporteer

Rapporteer een vermoedelijk geval via de BOG hotline op 178 binnen 24 uur.

Alle gezondheidswerkers hebben een meldingsplicht, bij een suspect- of confirmed

case

Stap 4:

Therapie • O2 therapie indien nodig

• IV bij tekenen van uitdroging en bolus bij tekenen van shock

• Antibiotica behandeling

!! Geen corticosteroïden toedienen bedoeld voor virulente longontsteking en/of ARDS,

tenzij voor een andere reden

Stap 5:

Lab diagnose

(samples

worden

afgenomen

door getraind

personeel)

Sample afname:

1. Sample bovenste en

onderste luchtwegen

(URT & LRT swabs

in één VTM-buis)

voor RT-PCR

2. Serologie indien RT-

PCR niet beschikbaar.

Gepaarde samples:

Sample opslag:

• ≤5 dagen: 4 °C

• >5 dagen: -70 °C

Sample vervoer:

Transport in een koelbox met

koelelementen, temperatuur:

2-8 ᵒC



verschil van 2-3

weken van elkaar.

3. Bloedafname

(idealiter, maar niet

per se, voor start

antibiotica therapie).

Stap 6:

Monitoring

a. Let op verschijnselen van versneld progressieve ademhalingsproblemen en/ of

sepsis

b. Communiceer ten alle tijden met de patiënt en/ of de naaste familie

c. Herhaal URT en LRT totdat patiënt vrij is van virulente infectie.

d. Accepteer en apprecieer de prognose

Deze instructies kunnen worden aangepast dd. 30-01-2020

*Bronnen:

- WHO/nCoV/Clinical/2020.1_Clinical management of severe acute respiratory infection when

novel coronavirus (nCoV) infection is suspected-Interim guidance 12 January 2020

- WHO/2019-nCoV/IPC/v2020.1_Infection prevention and control during health care when novel

coronavirus (nCoV) infection is suspected-Interim guidance January 2020



Intiele ondersteunende therapie en monitoring

Geef onmiddellijk aanvullende zuurstoftherapie aan patiënten met ernstige respiratoire insufficientie

(SARI) en ademnood, hypoxemie of shock.

Start zuurstoftherapie met 5L/min en titreer flow om streefwaarde SpO2 ≥90% te bereiken bij niet-

zwangere volwassenen en SpO2 ≥92-95% bij zwangere patiënten. Kinderen met noodsignalen

(geblokkeerde of afwezige ademhaling, ernstige ademnood, centrale cyanose, shock, coma of convulsies)

moeten tijdens de reanimatie zuurstoftherapie krijgen om SpO2 ≥94% te bereiken; anders is het doel-

SpO2 ≥90%. Alle gebieden waar patiënten met SARI worden verzorgd, moeten zijn uitgerust met

pulsoximeters, functionerende zuurstofsystemen en wegwerpbare, zuurstofafgifte-interfaces voor

eenmalig gebruik (neuscanule, eenvoudig gezichtsmasker en masker met reservoirzak). Neem

contactvoorzorgsmaatregelen bij het omgaan met verontreinigde zuurstofinterfaces van patiënten met

nCoV-infectie.

Gebruik conservatief vloeistofbeheer bij patiënten met ernstige respiratoire insufficientie wanneer er geen

aanwijzingen zijn voor shock.

Patiënten met ernstige respiratoire insufficientie moeten voorzichtig worden behandeld met intraveneuze

vloeistoffen, omdat agressieve vloeistofresuscitatie oxygenatiestoornissen kan verslechteren, vooral in

situaties waar er beperkte beschikbaarheid van mechanische ventilatie is.

Geef empirische antimicrobiële middelen om alle waarschijnlijke pathogenen die ernstige respiratoire

insufficientie veroorzaken te behandelen. Geef antimicrobiële middelen binnen een uur na de eerste

beoordeling van de patiënt voor patiënten met sepsis.

Hoewel kan worden vermoed dat de patiënt nCoV heeft, dient u binnen één uur na identificatie van sepsis

geschikte empirische antimicrobiële middelen toe te dienen. Empirische antibioticabehandeling moet

gebaseerd zijn op de klinische diagnose (community acquired pneumonia/ healthcare associated

pneumonia, of sepsis), gegevens over lokale epidemiologie en gevoeligheid en behandelingsrichtlijnen.

Empirische therapie moet worden aangepast op basis van microbiologische resultaten en klinisch oordeel.

Voor de behandeling van viralepneumonie of ARDS is GEEN systemische behandeling met

corticosteroïden aanbevolgen, tenzij ze om een andere reden zijn geïndiceerd.

Een systematische review van observationele studies van corticosteroïden toegediend aan patiënten met

SARS rapporteerde geen overlevingsvoordeel en mogelijke schade (avasculaire necrose, psychose,

diabetes en vertraagde virale klaring). Een systematische review van observationele studies bij influenza

vond een hoger risico op mortaliteit en secundaire infecties met corticosteroïden; het bewijs werd

beoordeeld als zeer lage tot lage kwaliteit vanwege confounding op indicatie. Een vervolgstudie zonder

deze beperking vond geen effect op mortaliteit. Ten slotte toonde een recente studie van patiënten die

corticosteroïden kregen voor MERS geen effect van corticosteroïden op mortaliteit, maar wel werd een

vertraagde claring van MERS-CoV uit de lagere luchtwegen gevonden. Gezien het gebrek aan effectiviteit

en mogelijke schade, moeten routinematige corticosteroïden worden vermeden, tenzij ze om een andere

reden worden aangegeven.

Houd patiënten met respiratoire insufficientie nauwlettend in de gaten op tekenen van klinische

achteruitgang, zoals snel progressief ademhalingsfalen en sepsis, en pas onmiddellijk ondersteunende

zorginterventies toe.

Toepassing van tijdige, effectieve en veilige ondersteunende therapieën is de hoeksteen van therapie voor

patiënten die ernstige manifestaties van nCoV ontwikkelen.

Pas de behandeling van de kritiek ziek patient aan op basis van zijn comorbiditeit en prognose.

Communiceer vroeg met patiënt en familie.

Bepaal tijdens het intensieve zorgmanagement van SARI welke chronische therapieën moeten worden

voortgezet en welke therapieën tijdelijk moeten worden gestopt. Communiceer proactief met patiënten en



families en bied ondersteuning en prognostische informatie. Begrijp de waarden en voorkeuren van de

patiënt met betrekking tot levensonderhoudende interventies.

Afname van materialen voor diagnostiek

Verzamel bloedkweken voor bacteriën die longontsteking en sepsis veroorzaken, idealiter vóór

antimicrobiële therapie. Stel antimicrobiële therapie NIET uit om bloedkweken te verzamelen.

Verzamel monsters van BEIDE bovenste luchtwegen (Bovenste; nasofaryngeale en orofaryngeale) EN

onderste luchtwegen (Onderste; opgehoest sputum, endotracheale aspiratie of bronchoalveolaire lavage)

voor 2019-nCoV-testen met RT-PCR. Artsen kunnen ervoor kiezen alleen Ondersteluchtweg-monsters te

verzamelen wanneer deze gemakkelijk beschikbaar zijn (bijvoorbeeld bij mechanisch geventileerde

patiënten). Zie ANNEX A

7.0 Specifieke anti-2019-nCoV behandeling en klinisch onderzoek

Er is geen actueel bewijs van RCT's om een specifieke anti-nCoV-behandeling aan te bevelen voor

patiënten met een vermoedelijke of bevestigde 2019-nCoV-infectie.



Paramaribo, 10 februari

2020

Diagnostiek van nCoV in het Centraal Laboratorium van BOG

1 Presentatie potentiële casus

1.1. Grensposten

Potentiële patiënten kunnen zich presenteren bij binnenkomst in Suriname op de Johan Adolf Pengel

International Airport, de grensovergangen bij Albina en Nickerie en de Dr. Jules Sedneyhaven in

Paramaribo. Op deze plaatsen vindt een ingangsscreening plaats om te beoordelen of mensen

voldoen aan de casusdefinitie. Deze ingangsscreening vindt plaats door getraind personeel, d.m.v.

een vragenlijst (zie bijlage 1: 2019-nCoV Casusformulier) en temperatuurmeting met een digitale

thermometer.

Indien een persoon voldoet aan de casusdefinitie, krijgt deze een mond-neus masker op en wordt de

persoon opgevangen in een aparte daarvoor geschikte ruimte. Getraind personeel van de

aangewezen RGD-poli wordt opgeroepen om met PPE (personal protective equipment) materiaal voor

diagnostiek (zie paragraaf 2. Materiaal voor diagnostiek) af te nemen. De potentiële patiënt wordt

daarna in quarantaine gezet met een mond-neus masker. Desbetreffend personeel van aangewezen

RGD-poli neemt telefonisch contact op met BOG op het nummer 178. Het BOG regelt de

vervolgstappen met het Centraal Laboratorium voor ontvangst van het diagnostisch materiaal met de

volgende bijbehorende formulieren: het ‘Suriname: Lab/Surveillance Form’ van het Centraal

Laboratorium én het 2019-nCoV Casusformulier.

Indien het testresultaat negatief is wordt de patiënt met begeleidend schrijven naar huis gestuurd. Als

de test positief uitvalt is het een bevestigde casus en blijft de patiënt in quarantaine. Indien

ziekenhuisopname geïndiceerd is, wordt de patiënt getransporteerd naar één van de ziekenhuizen en

geïsoleerd opgenomen onder toezicht van de infectioloog en ziekenhuishygiënist. De patiënt blijft in

isolatie totdat de uitslag van het onderzoek bekend is.

1.2. Huisarts en/of SEH

Indien een patiënt zich hoestend bij de balie van de huisarts meldt, doet de assistent van de huisarts

eerst zelf een mond-/neusmasker voor en zorgt daarna dat de patiënt direct een mond-/neusmasker

voor doet. Vervolgens maakt de assistent een inschatting of de patiënt voldoet aan de casusdefinitie,

eventueel in overleg met de huisarts, aan de hand van het 2019-nCoV Casusformulier. De assistent

vult het 2019-nCoV Casusformulier in en belt het nummer 178 van het BOG. Het BOG regelt de

vervolgstappen. De patiënt dient het masker op te houden.

Bij elke patiënt die zich rechtstreeks presenteert bij de SEH, maakt de baliemedewerker een

inschatting of de patiënt voldoet aan de casusdefinitie aan de hand van het 2019-nCoV

Casusformulier. Voldoet de patiënt aan de casusdefinitie dan plaatst de baliemedewerker eerst zelf

een masker over neus en mond, en overhandigt daarna een masker aan de patiënt om dit op te doen.

Vervolgens vult de baliemedewerker het 2019-nCoV Casusformulier in en plaatst de patiënt in een

daartoe aangewezen aparte kamer binnen de SEH.

In de kamer neemt de dienstdoende arts van de SEH de algemene en specifieke anamnese af, en

controleert nogmaals of de patiënt voldoet aan de casusdefinitie. Indien uit de anamnese blijkt dat de

patiënt inderdaad voldoet aan de casusdefinitie wordt door getrainde verpleegkundigen van de SEH

onder bescherming van PPE (personal protective equipment) materiaal voor diagnostiek (zie

paragraaf 2. Materiaal voor diagnostiek) afgenomen. De SEH-arts beoordeelt, eventueel in overleg



met een infectioloog, of de patiënt in isolatie wordt opgenomen.

De verpleegkundige belt met het nummer 178 van het BOG. Het BOG regelt dan de vervolgstappen

met het Centraal Laboratorium voor ontvangst van het diagnostisch materiaal met bijbehorend

aanvraagformulier en het 2019-nCoV Casusformulier.

2. Materiaal voor diagnostiek

Voor diagnostiek naar 2019-nCoV is zo diep mogelijk respiratoir materiaal nodig afgenomen uit de

nasofarynx en een keel door middel van een SARI-swab. Deze swab moet geplaatst worden in een

buis met 3ml transportmedium. Zie voor de afname-instructie bijlage 2.

Materialen dienen na afname bij 4°C bewaard te worden, Na afname dienen de materialen zo spoedig

mogelijk, maar tenminste dezelfde dag in een koel- of foambox met koelelementen, getransporteerd te

worden, in overleg met BOG via 178. Het is van belang dat het monster gekoeld blijft gedurende het

proces. Het BOG regelt dan de vervolgstappen met het Centraal Laboratorium voor ontvangst van het

diagnostisch materiaal met bijbehorend aanvraagformulier en het 2019-nCoV Casusformulier.

3. Wuhan Coronavirus (2019-nCoV) specifieke diagnostiek

Bij alle patiënten die voldoen aan de casusdefinitie voor een vermoedelijk geval van Wuhan Coronavirus

(2019-nCoV) wordt specifieke diagnostiek uitgevoerd d.m.v. een RT-PCR.

Resultaten van de onderzoekingen worden door het hoofd van Centraal Laboratorium gerapporteerd naar

de aanvrager, directie BOG, hoofd Epidemiologie van het BOG en de directeur van het Ministerie van

Volksgezondheid.

4. Interpretatie Wuhan Coronavirus (2019-nCoV) specifieke diagnostiek

Centraal Laboratorium volgt de influenza test algoritme.

In het geval dat de resultaten voor influenza negatief zijn, zal vervolgd worden met nCoV test procedures.

In het geval dat de influenza testresultaten positief zijn, zal worden vervolgd met typing and subtyping van

influenza.

Positieve PCR:

• Infectie met het Wuhan Coronavirus (2019-nCoV) is aangetoond.

• Bij een tevoren verdacht geval geldt:

o Patiënt wordt nu een bevestigd geval van Wuhan Coronavirus (2019-nCoV).

o In het ziekenhuis wordt isolatie gecontinueerd.

o Een patiënt in quarantaine wordt geobserveerd.

o De contacten van de bewezen patiënt worden door het BOG onder toezicht gesteld.

• De eerste 5 vastgestelde cases worden verstuurd naar CDC Atlanta, USA voor confirmatie en

verder onderzoek.

• Indien na een eerdere positieve PCR de patiënt klachtenvrij wordt en een controle PCR negatief

uitvalt, kan de patiënt beschouwd worden als niet meer infectieus.

Negatieve PCR:

• Bij een patiënt met respiratoire klachten conform de casusdefinitie en een negatieve PCR op

2019-nCoV, blijft de patiënt verdacht tot een tweede PCR opnieuw afgenomen materiaal ook

negatief uitvalt. De patiënt kan dan beschouwd worden als niet meer infectieus.



Bijlage 1: 2019-nCoV Casusformulier

Herkenning van potentiële patiënten met 2019-nCoV

Instructie:

U wordt als gezondheidsmedewerker gevraagd om de volgende checklist te doorlopen en aan te

geven aan welke criteria de patiënt voldoet.

Op volgende wijze invullen:

Daarnaast wordt u gevraagd de patiëntgegevens en contactgegevens van de behandelend huisarts

in te vullen.

Bij voorbaat hartelijk dank voor uw medewerking,

Namens de Minister van Volksgezondheid.


Checklist:

Bij patiënten met onderstaande kenmerken moet u aan een infectie met 2019-nCoV denken:

Koorts (ten minste 38 graden Celsius)

EN tenminste twee van de volgende respiratoire verschijnselen:

Hoesten Neusverkoudheid Keelpijn Kortademigheid

EN

Die ontstaan zijn binnen 14 dagen na terugkomst uit Wuhan of een nieuw gebied waar

actuele overdracht plaatsvindt*

OF

Die ontstaan zijn binnen 14 dagen na onbeschermd contact met een patiënt met een

bevestigde 2019-nCoV-infectie.

* Een overzicht van de gebieden waar overdracht plaatsvindt:


Bij vragen kunt op contact opnemen met het telefoonnummer 178

Z.O.Z.: Graag patientgegevens invullen.


CASUSGEGEVENS:

Geslacht: □ M □ V

Geboortenaam:…………………………………………………….…..

Gehuwde naam:……………………………………………….….…….

1e Voornaam:………………………………………........................

Geb. datum:……………………………………….………………………




Woonadres:...................................................................

(alle velden invullen!)

Indien verwezen vanuit zorginstelling:

Zorginstelling:………………………………………….

Afdeling:……………….………………………………...

Aanvrager:……………………………………............

Contactgegevens huisarts

Naam:

tel. nr……...………….......................................

Medisch Formulier Screening SEH Academisch Ziekenhuis Paramaribo

In te vullen door gezondheidsmedewerker van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo:

Anamnese:

Lichamelijk onderzoek: Temperatuur: ……………………..

Bloeddruk: ………………….. Polsfrequentie: ……………………

HH/

Th/

Abd/

Ext/

Overig/

Conclusie:

Beleid:



Bijlage 2: Afname diagnostiek (diepe neusswab en keelswab)

Instructie afname diepe neusswab (nasofarynxswab)

Benodigdheden

− Aanvraagformulier

− Materialen voor persoonlijke bescherming

(masker, handschoenen, eventueel bril)

− SARI swabs

− Alcohol 70%

Werkwijze

− Laat patiënt neus snuiten

− Laat patiënt hoofd achterover buigen

− Trek de neuspunt iets omhoog

− Schuif de swab voorzichtig door een neusgat zo diep

mogelijk in de neus tot een lichte weerstand wordt gevoeld (3/4 van het stokje gaat

neus in)

− Roteer de swab enkele malen rond in het neusgat tegen de achterwand

− (nasofarynx) voor het bemonsteren van cellulair materiaal

− Trek de swab langzaam terug

− Alleen bij niet bereiken nasofarynx andere neusgat proberen

− Plaats de wat in het swab buisje

− Knip of breek de wattenstok af

− Zorg voor zorgvuldige ontsmetting van de buitenkant van de monsterverpakking (alcohol 70%)

Instructie afname keelswab

Benodigdheden

− Aanvraagformulier

− Materialen voor persoonlijke bescherming (masker, handschoenen, eventueel bril)

− SARI swab

− Alcohol 70%

− Spatel

Werkwijze

− Laat patiënt het hoofd achterover buigen

− Gebruik eventueel spatel om tong naar beneden te duwen

− Strijk de swab langs de farynxboog achter in de keel (orofarynx)

− Plaats de swab in het e-swab buisje

− Knip of breek de swab af

− Zorg voor zorgvuldige ontsmetting van de buitenkant van de monsterverpakking (alcohol 70%)



Infectie preventie & Controle

Hygienische maatregelen bij 2019-nCoV

De huisartsen en ziekenhuizen in Suriname kunnen volgens verschillende scenario’s betrokken raken met

2019-nCoV.

Voorzie alle hoestende patienten van een chirurgisch mondneusmaskers.

Gebruik tijdens de anamnese en verzorging, de persoonlijke beschermingsmiddelen geïndiceerd voor

druppel- en contactisolatie: gezichtsbescherming bestaande uit:

- een N95-masker.

- een beschermende bril.

- niet-steriele handschoenen.

- Isolatieschort met lange mouwen.

Pas na het uittrekken van de persoonlijke beschermingsmiddelen altijd handhygiëne toe.

Basishygiëne (algemene voorzorgsmaatregelen)

Inleiding

Infectiepreventie is gericht op het voorkomen van transmissie van micro-organismen. Dit wordt

bewerkstelligd door ‘algemene voorzorgmaatregelen’ toe te passen, zo nodig aangevuld met

isolatiemaatregelen. Dit betreft basismaatregelen die door alle medewerkers moeten worden toegepast bij

het verrichten van patiëntenzorg en bij het omgaan met patiënten materiaal.

Medewerkers spelen een cruciale rol bij zowel het tot stand brengen als het voorkomen van

ziekenhuisinfecties. Ook kunnen zijzelf tijdens hun werk in het ziekenhuis een infectie oplopen.

Aangetoond is dat het aantal ziekenhuisinfecties met een derde wordt verminderd wanneer alle

medewerkers consequent de nodige infectiepreventiemaatregelen toepassen! Naast goede persoonlijke

hygiëne spelen ook het op juiste wijze uitvoeren van handhygiëne en het naleven van een correcte

kledingdiscipline een belangrijke rol in het voorkomen van infecties. Het niet naleven heeft voor patiënten,

maar ook voor u en het ziekenhuis ernstige consequenties.

Hygiënemaatregelen extra-muraal

Voor patiënt, huisgenoten, begeleiders Hoesthygiëne

Goede hoesthygiëne bestaat uit:

• hoesten of niezen met een afgewend gezicht;

• hoesten of niezen met de hand voor de mond of in de elleboogplooi;

• gebruiken van bij voorkeur een papieren zakdoek;



• de papieren zakdoek maar één keer gebruiken en weggooien in de afvalemmer;

• de handen regelmatig wassen met ruim water en zeep of inwrijven met handalcohol.

• Gebruik een gezichtsmasker om overdracht van het nieuwe corona virus op uw huisgenoten te

voorkomen. Handhygiëne

Was de handen vóór:

• het bereiden van voedsel en het eten van maaltijden.

Was de handen na:

• hoesten, niezen of snuiten;

• toiletgebruik;

• (sanitaire) schoonmaakwerkzaamheden;

• het verschonen van luiers of incontinentiemateriaal;

• contact met ontlasting. Thuishygiëne

• Houd het huis schoon, vooral deurknoppen, kranen en trapleuningen.

• Was beddengoed en stoffen speelgoed regelmatig.

• Draag handschoenen bij alle schoonmaakwerkzaamheden van toiletruimten.

Bent u in contact geweest met iemand met een verdenking op het nieuwe Coronavirus?

Bent u in contact geweest met iemand met een verdenking op het nieuwe Coronavirus, meet dan 2x per

dag uw lichaams temperatuur. Krijgt u koorts (temperatuur hoger dan 38 oC) en heeft u klachten van

verkoudheid of hoesten of ziekzijn. Neemt u dan contact op met uw huisarts of meld u bij de

spoedeisende hulp. Vermeldt direct bij binnenkomst van de SEH of bij uw huisarts dat u mogelijk het

coronavirus heeft. Zodat u anderen niet kunt besmetten.

Hygiënemaatregelen intra-muraal

Verplichte naleving

Infectiepreventie is een onderdeel van de professionele kwaliteit van zorg en beschreven in vastgestelde

protocollen.

Deze protocollen gelden, altijd, voor:

Medewerkers die zorggerelateerde dienstkleding dragen, ongeacht de aard van de

werkzaamheden;

Medewerkers die patiëntencontact hebben, met of zonder dienstkleding; Medewerkers

die contact hebben met patiënten materiaal.

De genoemde maatregelen zijn niet vrijblijvend, maar verplicht na te leven. Indien u zich onttrekt aan het

ziekenhuisbeleid inzake persoonlijke hygiëne, kledingdiscipline of handhygiëne, dan zal uw



leidinggevende of coördinator u hierop aanspreken. Bij herhaling van dit gedrag wordt dit opgevat als

disfunctioneren en zullen daarbij passende maatregelen worden getroffen.

Deze annex is een samenvatting van de actuele infectiepreventie protocollen met betrekking tot

persoonlijke hygiëne, kledingdiscipline en handhygiëne.

Persoonlijke hygiëne

Het is voor de medewerker van belang om zichzelf tegen besmetting te beschermen en er tevens voor te

zorgen dat hij/zij zelf geen bron van besmetting voor de patiënt is. Persoonlijke hygiëne richt zich op

Infectiepreventiemaatregelen tijdens:

• patiëntgebonden werkzaamheden;

• werkzaamheden met patiëntenmateriaal;

• werkzaamheden (aan materialen) in de omgeving van de patiënt.

Het betreft de persoonlijke hygiëne met betrekking tot nagels, sieraden, accessoires, haar/gezicht, niet-

ruimte gebonden werkkleding, schoeisel, hoest/snuit hygiëne, eten/drinken en infectie bij de

medewerker.

Haar

Het haar is schoon en goed verzorgd.

Draag haar, langer dan schouderlengte, opgestoken of bijeengebonden, zodanig dat het boven de

schouders hangt en dat het haar niet naar voren kan vallen.

Het haar moet volledig bedekt worden met de voorgeschreven hoofdbedekking, wanneer men in een

ruimte komt waar invasieve ingrepen worden verricht.

Voorkom zoveel mogelijk om met de handen het haar of het gezicht (vooral rond mond, ogen, neus)

aan te raken.

Baard en snor

Zorg voor een goed verzorgde en kort geknipte baard/snor, die niet in contact kan komen met (de

omgeving van) de patiënt of de voorkant van de werkkleding.

Baard/snor moet volledig bedekt worden met de voorgeschreven hoofdbedekking, wanneer men in een

ruimte komt waar invasieve ingrepen worden verricht.

Hoofddoek

Het dragen van een hoofddoek is toegestaan mits:

De hoofddoek wordt zo gedragen dat tijdens de uitvoering van de werkzaamheden het materiaal van de

hoofdbedekking niet in contact komt, of kan komen met de (omgeving van) patiënt en/of patiëntmateriaal.



De hoofddoek wordt niet over de werkkleding gedragen. De hoofddoek is schoon aan begin van elke dienst.

De hoofddoek wordt dagelijks vervangen door een schone hoofddoek of bij zichtbare

verontreiniging.

Sieraden en piercings

Draag geen sieraden/accessoires aan handen en onderarmen zoals ringen, armbanden, polshorloges,

piercings en braces, in combinatie met dienstkleding.

Alleen oorknopjes of klein model oorbellen en korte halskettingen zijn toegestaan. Piercings aan

handen, vingers en onderarm zijn niet toegestaan.

Overige piercings zijn toegestaan, behalve wanneer door de piercing de algemene hygiëne onvoldoende

in acht kan worden genomen of als de piercing een besmettingsbron kan vormen voor patiënten.

Overige piercings zijn toegestaan op voorwaarde dat zij niet onrustig of ontstoken zijn. Verwijder

een ontstoken oorbel- of zichtbare piercing direct, dek een ontstoken insteekplaats af met niet vocht

doorlatende pleister.

Hoest-, snuiten toilethygiëne

Hoest/nies met een afgewend gezicht.

Hoest/nies met een papieren zakdoek/tissue voor de mond of, indien papieren zakdoek/tissue

ontbreken, in de elleboog plooi.

Gebruik tijdens de werkzaamheden een papieren zakdoek/tissue bij het snuiten van de neus. Gebruik een

papieren zakdoek/tissue eenmalig en gooi deze na gebruik direct weg.

Pas direct handhygiëne toe na hoesten, niezen, snuiten en/of toiletbezoek.

Wanneer de medewerker last heeft van een verkoudheid waarvoor hij/zij zich niet ziek hoeft te melden,

draagt de medewerker tijdens handelingen bij de patiënt, een chirurgisch mondneusmasker ter bescherming

van de patiënt.

Eten en drinken

Het is verboden te eten en te drinken in (verzorgings- of behandel) ruimten waarin

patiëntgebonden werkzaamheden plaatsvinden of waar wordt gewerkt met patiëntmateriaal,

zoals spoelkeuken, behandelkamer of laboratorium.

Mobiele communicatiemiddelen

Gebruik een mobiel communicatiemiddel niet tijdens patiëntgebonden werkzaamheden. Pas

handhygiëne toe conform de 5-momenten indien het noodzakelijk is om tijdens

patiëntgebonden werkzaamheden een mobiel communicatiemiddel te gebruiken.



Kledingbeleid

Uit oogpunt van infectiepreventie wordt onderscheid gemaakt in:

- Eigen kleding, waaronder ook schoeisel;

- Dienstkleding, afdelings- of discipline gebonden;

- Beschermende kleding.

Dienstkleding

Het dragen van dienstkleding is aan voorschriften gebonden voor medewerkers die werkzaam zijn op

verpleeg- of behandelafdeling, polikliniek of medewerkers die zich bezig houden met voedselbereiding.

Eisen zorggerelateerde dienstkleding:

Verschoon dienstkleding dagelijks of direct bij zichtbare verontreiniging. Heeft korte mouwen (om de

handhygiëne niet in de weg te staan).

Draag dienstkleding gesloten (dus geen openhangende hessen en jassen).

Het dragen van eigen kleding is toegestaan mits deze: wordt gedragen onder de werkkleding, waarbij het

de onderarmen onbedekt laat.

Draag op of over dienstkleding geen (kleding)accessoires, truien, shawls en vesten. Draag geen

lange kettingen/keycords over de dienstkleding.

Dienstkleding bedekt het lichaam/de eigen kleding minimaal van schouder tot kniehoogte in zijn geheel.

Draag dienstkleding waarop verontreinigingen zijn goed zichtbaar zijn (bijvoorbeeld licht van kleur).

Beschermende kleding

Bij contact met patiënten met een besmettelijke aandoening is het dragen van beschermende kleding

geïndiceerd, conform richtlijnen isolatie. Bij ‘natte’ procedures is het noodzakelijk om over de dienstkleding

beschermende kleding te dragen die niet vocht doorlatend is.

Eigen kleding

Indien dienstkleding gedragen wordt, is het dragen van eigen kleding aan voorschriften gebonden.

Vesten en shawls over dienstkleding zijn niet toegestaan.

Lange mouwen onder dienstkleding is niet toegestaan. Lange mouwen van de eigen kleding worden

zodanig opgerold dat de onderarmen vrij zijn.

Toegestaan is om eigen kleding met korte mouwen onder de dienstkleding te dragen.

Schoeisel

Schoeisel moet van goed te reinigen, glad materiaal zijn en bij zichtbare verontreiniging

direct worden schoongemaakt.



Schoeisel met een bovenkant van stevig materiaal beperkt de mogelijkheid dat een (scherp) voorwerp per

ongeluk het schoeisel en de huid kan doorboren.

Reinig schoeisel met zichtbare verontreiniging direct.

Schoeisel met verontreiniging van lichaamsvloeistoffen moet worden gereinigd en

gedesinfecteerd.

Handhygiëne

Handhygiëne wordt beschouwd als de belangrijkste maatregel om het risico van overdracht van

micro-organismen van medewerkers naar patiënten te verminderen.

Onder handhygiëne wordt verstaan: handreiniging, handdesinfectie en handverzorging met

handcrème.

Draag geen nagellak/nagelversieringen op de vingernagels.

Draag geen kunstnagels (van bijvoorbeeld gel of acryl) aan de vingernagels. Houd de

vingernagels kortgeknipt en schoon.

Om handhygiëne goed uit te voeren is het belangrijk dat:

Open wondjes aan de handen of huidbeschadigingen zijn afgedekt met een niet-vocht doorlatende

pleister.

Draag geen hand- of polssieraden.

Er geen piercings in de huid van handen of de nagels aanwezig zijn. De intacte

huid wordt verzorgd.

Handdesinfectie

Desinfectie van niet-zichtbaar verontreinigde handen met handalcohol heeft de voorkeur boven

handreiniging vanwege: tijdwinst, grotere kiemreductie, onafhankelijk van de aanwezigheid van een

wastafel uit te voeren.

Handalcohol is door de toevoeging van terug vettende bestanddelen huidvriendelijker dan

wassen met water en zeep.

Het dragen van handschoenen is geen reden om de handen niet te wassen of desinfecteren!

Voer handdesinfectie uit:

- Voorafgaand aan het uitvoeren van een schone- en aseptische werkwijze; Na

het uittrekken van handschoenen;

- Na ieder direct contact met patiënten en verpleegkundige handelingen.



Handhygiëne wordt toegepast op de volgende 5 momenten bij patiëntgebonden werkzaamheden:

1. Voor handcontact met de patiënt

- op het moment dat de patiënt wordt benaderd voordat hij/zij wordt aangeraakt

2. Voor schone- en aseptische handelingen

- direct voor het uitvoeren van een schone- aseptische handeling

3. Na mogelijk handcontact met lichaamsvloeistoffen

- direct na mogelijk contact met lichaamsvloeistoffen èn na het uittrekken van handschoenen

4. Na handcontact met de patiënt

- na ieder handscontact met een patiënt en bij verlaten van de patiënt

5. Na handcontact met de directe omgeving van de patiënt.

- na ieder handcontact met de directe omgeving van de patiënt ook wanneer geen

handcontact met de patiënt is geweest.



Werkwijze:

- Breng op de droge handen handalcohol aan zonder dat daarbij het tuitje van de dispenser wordt

aangeraakt.

- Neem zoveel handalcohol dat het kuiltje van één hand met handalcohol is gevuld. Deze

hoeveelheid is nodig om de handen gedurende de volledige inwerktijd van de handalcohol (30

seconden) nat te houden.

- Wrijf de handen en polsen gedurende 30 seconden over elkaar.

- Wrijf over de linker handrug met de rechterhandpalm en andersom. Wrijf

de handpalmen tegen elkaar met verstrengelde vingers.

- Wrijf de buitenkant van de vingers in de palm van de andere gespreide hand en andersom. Draai

de duim van de ene hand rond in de gesloten andere hand. Doe dit voor beide handen. Houd de

vingers bij elkaar en draai de vingers in de palm van de andere hand. Doe dit voor beide handen.

Bij niet of onvoldoende droging van de alcohol is het effect minder en bestaat de kans op

huidirritatie bij aansluitend gebruik van handschoenen.



Handverzorging

Handverzorging is een essentieel onderdeel van een goede handhygiëne. Handverzorging bestaat uit het

regelmatig gebruik van handcrème: de huid blijft hierdoor intact. Een niet-intacte huid is slecht te reinigen

en zal daarom veel micro-organismen bevatten.

Bovendien biedt de niet-intacte huid een verminderde bescherming bij (onverwacht) contact met besmet

materiaal. Open wondjes aan de handen of huidbeschadigingen worden afgedekt met een

luchtdoorlaatbare pleister. Eventueel worden handschoenen gedragen.

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Handschoenen

Niet-steriele handschoenen worden gedragen bij iedere handeling waarbij de kans bestaat dat er contact met

excreta, lichaamsvloeistoffen, slijmvliezen of de niet intacte huid kan optreden en indien dit wordt

aangegeven in de (isolatie) protocollen.

Gebruik steriele handschoenen volgens protocol.

Desinfecteer de handen voor het aantrekken van handschoenen.

Desinfecteer de handen na het uittrekken van steriele en onsteriele handschoenen.

Motivatie: handschoenen kunnen gaatjes hebben, kapot gaan en tijdens het uittrekken kunnen de

handen worden besmet.

Zorg dat de handen goed droog zijn voor het aantrekken van de handschoenen om irritatie van de huid te

voorkomen.

Verwissel van onsteriele- naar steriele handschoenen bij overgang van ‘vuile’ naar ‘schone’

werkzaamheden bij dezelfde patiënt. Pas hierbij tussentijds handdesinfectie toe.

Verwissel handschoenen tussen twee patiënten door.

Verwissel handschoenen als deze stukgaat.

Trek handschoenen zodanig uit dat de buitenkant niet in contact komt met de huid. Gebruikte

handschoenen mogen tijdens het dragen niet in contact komen met omgevingsmateriaal

zoals telefoons, deurknoppen, apparatuur, toetsenborden, schrijfgerei etc.

Het dragen van handschoenen is geen alternatief voor handhygiëne.



Beschermende jas

Trek een vocht ondoorlaatbare jas met lange mouwen (beschermende jas) aan in situaties waarbij de

kans op spatten/spuiten op de kleding aanwezig is en indien dit wordt aangegeven in de

isolatieprotocollen.

De beschermende jas moet de mouwen van de dienstkleding volledig bedekken.

Beschermende masker

Doe een chirurgisch mondneusmasker voor in situaties waarbij de kans op spatten/spuiten in het gezicht

aanwezig is.

Draag een masker bij aërogene isolatie, strikte isolatie, druppelisolatie en contact-druppelisolatie

volgens protocol.

Oogbeschermingsmiddel

Draag een oogbeschermingsmiddel wanneer er kans is dat het oogslijmvlies in contact komt met

lichaamsvochten.

Het dragen van een oogbeschermingsmiddel wordt onder andere aanbevolen bij intubatie, bronchiaal

toilet, endoscopie, operatie, obductie en handmatig voorreinigen van medische hulpmiddelen.

Een gewone bril kan niet worden gebruikt als oogbescherming omdat deze niet voldoet en de ogen

onvoldoende bescherming geeft.

Kies het juiste type oogbescherming op basis van het beoogde gebruik (risicobeoordeling). Er zijn diverse

typen oogbescherming voor bescherming tegen spatten: een beschermende bril, een gelaatscherm, een

chirurgisch mondneusmasker met geïntegreerd spatscherm en een ruimzichtbril (soort ski/duikbril).

Prik-, snij-, spat- of bijtaccidenten

Hieronder wordt bijvoorbeeld verstaan:

• prikken aan een gebruikte injectie- of hechtnaald;

• snijden aan een gebruikte scalpel of mes;

• spatten van bloed in ogen of mond;

• bijtwonden.

Na het oplopen van een prik-, snij-, spat- of bijtaccident is het belangrijk dat er altijd direct overleg

plaatsvindt met de afdeling Infectiepreventie of SEH arts. Ook moet er direct wondbehandeling

plaatsvinden: de wond spoelen met water en vervolgens desinfecteren (bij spatten in oog of mond, alleen

spoelen met water). Vervolgens melden bij de leidinggevende en op de SEH.

Meldingsplicht

Meld infectieziekten volgens de procedure Melden infectieziekten bij medewerkers



De indicaties voor een melding zijn onder meer:

- Steenpuist

- Nagelbedontsteking (‘omloopje’)

- Aanhoudende diarree (bijvoorbeeld na vakantie)

- Blaasje

- Hepatitis A

- Contact met waterpokken of gordelroos

Koortslip of andere Herpesinfecties

- Conjunctivitis

- Herpes infecties (bijv. koortslip)

- Werkzaamheden of opname in buitenlands ziekenhuis (MRSA dragerschap)

Meld dit zo spoedig mogelijk en zeker voor aanvang van de werkzaamheden bij de leidinggevende.

Immunisatie

Hepatitis B

In het ziekenhuis wordt een actief hepatitis B vaccinatie beleid gevoerd (HBV). Alle

medewerkers, al dan niet in loondienst, die uit hoofde van hun reguliere

werkzaamheden kans lopen met humaan bloed in contact te komen, behoren tot de groep medewerkers

die risico lopen en worden geacht mee te werken aan het HBV beleid.

Griepvaccin

Indien beschikbaar, neem jaarlijk het griepvaccin. Griepvaccin is aanbevolen voor gezondheidswerkers

werkzaam in de Intensieve zorginstellingen.

Hygiënemaatregelen extra-muraal

Voor patiënt, huisgenoten, begeleiders Hoesthygiëne

Goede hoesthygiëne bestaat uit:

• hoesten of niezen met een afgewend gezicht;

• hoesten of niezen met de hand voor de mond of in de elleboogplooi;

• gebruiken van bij voorkeur een papieren zakdoek;

• de papieren zakdoek maar één keer gebruiken en weggooien in de afvalemmer;

• de handen regelmatig wassen met ruim water en zeep of inwrijven met handalcohol.

• Gebruik een gezichtsmasker om overdracht van het nieuwe corona virus op uw huisgenoten te

voorkomen. Handhygiëne

Was de handen vóór:

• het bereiden van voedsel en het eten van maaltijden.



Was de handen na:

• hoesten, niezen of snuiten;

• toiletgebruik;

• (sanitaire) schoonmaakwerkzaamheden;

• het verschonen van luiers of incontinentiemateriaal;

• contact met ontlasting. Thuishygiëne

• Houd het huis schoon, vooral deurknoppen, kranen en trapleuningen.

• Was beddengoed en stoffen speelgoed regelmatig.

• Draag handschoenen bij alle schoonmaakwerkzaamheden van toiletruimten.

Bent u in contact geweest met iemand met een verdenking op het nieuwe Coronavirus?

Bent u in contact geweest met iemand met een verdenking op het nieuwe Coronavirus, meet dan 2x per

dag uw lichaams temperatuur. Krijgt u koorts (temperatuur hoger dan 38 oC) en heeft u klachten van

verkoudheid of hoesten of ziekzijn, neem dan contact op met 178.



ISOLATIE EN QUARANTAINE

Personen met een specifieke infectieziekte, vastgesteld of hiervan ernstig verdacht op basis van

ziekteverschijnselen of laboratoriumuitslagen, kunnen een gevaar voor de volkgezondheid opleveren,

omdat zij deze infectieziekte kunnen verspreiden. Als uiterste middel ter bescherming van de

volksgezondheid kunnen maatregelen worden getroffen. De overdracht van de ziekte naar andere

personen kan worden voorkomen door isolatie.

Isolatie is een verblijf in afzondering en wordt in ziekenhuizen veelvuldig toegepast bij een

specifieke groep infectieziekten, zeker wanneer andere middelen ter preventie van verspreiding

tekort schieten.

Personen die in aanraking zijn geweest met patiënten met een ernstige en besmettelijke ziekte, maar zelf

nog niet de verschijnselen van de infectieziekte vertonen, kunnen wel al besmettelijk zijn voor anderen.

Daarom kunnen deze personen in quarantaine worden geplaatst.

Quarantaine is dan ook een verblijf in afzondering, waarbij de betrokken personen gedurende de

incubatieperiode regelmatig worden gecontroleerd op de eerste verschijnselen van de infectieziekte.

Deze maatregel kan worden toegepast bij een specifieke groep infectieziekten wanneer minder ingrijpende

preventie maatregelen niet voldoende zijn.

Isolatie en quarantaine kunnen als gedwongen maatregel worden opgelegd, als er ernstig gevaar voor de

volksgezondheid bestaat en de betrokken persoon niet vrijwillig meewerkt aan infectie

preventiemaatregelen.

Specifieke isolatie maatregelen

Druppel-contactisolatie

Druppel-contactisolatie wordt toegepast om andere patiënten, bezoekers en medewerkers niet te besmetten.

De besmetting vindt plaats via druppeltjes in de lucht, maar ook via handen of voorwerpen. Deze vorm van

isolatie is voor ziekten die zich verspreiden via druppels over een afstand tot plm. 1,5 meter.

Patiënten met de nieuwe Corona virus (2019 nCoV) worden bij opname in het ziekenhuis in een

eenpersoonskamer in combinatie van contact en druppelisolatie verpleegd.

Daarnaast dienen de algemene voorzorgsmaatregelen ook worden toegepast.

De achterliggende gedachten zijn als volgt:

- druppelisolatie is nodig vanwege de verspreiding van het virus via aanhoesten waarbij druppels zich over

een afstand van ongeveer 1,5 meter kunnen verspreiden.

- contactisolatie is nodig omdat handencontact met luchtwegsecreet voorkomen moet worden

Ruimte

De patiënt wordt op een eenpersoonskamer verpleegd. Indien er meerdere patienten zijn, deze in cohort

plaatsen.

Aan de deur van de kamer wordt het type van isolatie aangegeven.

De deur mag open staan.

De patiënt mag de kamer verlaten indien dit van belang is in het kader van mobilisatie van de patiënt, onder

de voorwaarden dat de patiënt geen contact heeft met andere patiënten.

Bovendien moet de patiënt buiten de kamer een chirurgisch mondneusmasker dragen.

Toelichting: Er is voor gekozen de patiënt een chirurgisch mondneusmasker te laten dragen, omdat het

dragen van een N95 masker voor de patiënt te belastend is.

Alle benodigdheden voor de verpleging en eenvoudig onderzoek van de patient moeten in de kamer

aanwezig zijn. Verband- en ander steriel materiaal wordt (in een hoeveelheid voor maximaal een week of

minder) in een gesloten kast bewaard.

Het verdient aanbeveling geen grote voorraden verpleegartikelen aan te leggen, omdat deze na het ontslag

of overlijden van de patient opgeruimd moeten worden.

Kleding van de patiënt

De patiënt draagt eigen kleding



Linnengoed

Voor linnengoed hoeven geen bijzondere maatregelen te worden genomen

Serviesgoed

Voor serviesgoed hoeven geen maatregelen te worden genomen. Ook is er geen indicatie voor het gebruik

van disposable serviesgoed.

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Handschoenen en schort met lange mouwen worden aangetrokken vóór ieder contact met de patiënt of zijn

directe omgeving.

Voor het betreden van de kamer dient de zorgverlener een mondneusmasker N95 masker aantrekken, in het

bijzonder bij aërosol-genererende procedures (bijvoorbeeld: intubatie, uitzuigen, bronchoscopie,

reanimatie, afname van uitstrijkjes voor neus- en keelswab).

Verwijder de schort en het masker bij het verlaten van de kamer en deponeer het in een afvalcontainer.

Pas dan handhygiëne toe.

Handhygiëne

Na het uittrekken van handschoenen worden de handen gewassen of ingewreven met handalcohol.

Na contact met de patiënt en nadat de persoonlijke beschermingsmiddelen zijn afgedaan, worden de handen

ingewreven met handalcohol.

Vervoer van de patiënt

De ambulancedienst van de RGD en de quarantaine unit waar de patiënt heen gaat, worden vooraf ingelicht

over de isolatie en eventueel te nemen maatregelen.

De patiënt wordt vervoerd met schone kleding en schoon beddengoed.

De patiënt wordt een chirurgisch mondneusmasker voorgedaan, om besmetting van anderen tijdens het

vervoer te voorkomen.

De ontvangende afdeling neemt dezelfde maatregelen als hier beschreven.

Er zijn geen bijzondere maatregelen nodig bij het vervoer van een overleden patiënt.

Bezoek

Bezoek dient beperkt te worden.

Bezoekers dienen zich vooraf bij de verpleging te melden. De verpleging dient het bezoek te instrueren

omtrent de te nemen maatregelen en dient erop toe te zien dat deze juist worden uitgevoerd.

Het bezoek dient een mondneusmasker (N95) te dragen en een afstand van plm 1.5m te houden.

Bij het verlaten van de kamer wordt het mondneusmasker verwijderd en dienen de handen gewassen te

worden.

Reiniging

De ruimte wordt dagelijks gereinigd en voordat een nieuwe patiënt wordt opgenomen,dient de

kamer gereinigd te worden. Tevens einddesinfectie toepassen.

Neem de kamer als laatste op in de schoonmaakplanning, dit geldt ook voor de zorgverlening.



Frequenter reinigen/desinfecteren van:

- de ‘hightouch’ punten in de kamer - vooral binnen één meter van de zieke patient

(deurklink, lichtschakelaar, oproepbel, oppervlakken zoals tafel, nachtkastje… )

- het sanitair (zeker spoelknop, handsteun, kraan,…)

Gebruik schone doeken en schoon (zeep)water per kamer, schoon dweil water en hou alle

schoonmaakmaterialen apart.

Beëindiging van de isolatie

Isolatie wordt opgeheven indien de patient geen temperatuursverhoging vertoond en klinisch geen tekens

van respiratoire verschijnselen hebben gehad gedurende de 14 dagen, en een negatief bevestigde Corona

resultaat hebben, mag de isolatie opgeheven worden.

Medisch en verpleegkundig materiaal dat in direct contact met de patiënt is geweest, moet worden gereinigd

en gedesinfecteerd. Overgebleven zorgmaterialen dienen opgeruimd te worden.

Isolatie/Quarantaine locatie:

• Wanica Ziekenhuis

• RKZ Intensive Care Unit

Wanica Ziekenhuis:

• Het gebouw dat als quarantaine in gebruik genomen zal worden, is enkele meters verwijderd van

het beddenhuis en de poliklinieken.

• Er is voldoende parkeer mogelijkheid en voldoende ruimte erom heen om eventueel veldtenten op

te zetten.

• Het gebouw heeft 1 ingang,1 uitgang en 8 kamers.

✓ 6 kamers zijn voorzien van 1 bed, 1 nachtkastje, airco, bad en toilet en outlet kanalen

voor zuurstof en monitoring apparatuur (bloeddruk, pols, O2 saturatie).

✓ 1 grote ruimte die niet ingericht is en gebruikt kan worden voor elk doeleinde.

✓ 1 ruimte die ingericht is voor het personeel en opslag van PPE.

• Het Wanica Ziekenhuis voorziet in stroom, water en bewaking. Als JusPol of DNV de bewaking

overneemt, mogen zij instructies geven aan de bewaking.

• De keuken en wasserij is ingericht en is ook beschikbaar als het gebouw als quarantaine in

gebruik wordt genomen.

• Als het aantal patiënten toeneemt, wordt door het Wanica Ziekenhuis een afdeling van het

beddenhuis afgestaan om de personen te kunnen accomoderen.

• Het Wanca Ziekenhuis heeft:

✓ 1 beademingsapparaat en zuurstofcylinders ter beschikking voor het geval een patiënt

intensieve zorg nodig heeft. Deze wordt dan geplaatst in 1 van de kamers in het Quarantaine

gebouw.

✓ 1 ambulance, die als het nodig is, ook beschikbaar is voor de zorg.

• Voor het gebouw dat nu wordt afgestaan zijn er 2 interieurverzorgers beschikbaar. Indien een

afdelingvan het beddenhuis wordt afgestaan, is het Wanica Ziekenhuis bereid meer

interieurverzorgers af te staan voor het werk.

• De 8ste jaars medische studenten/ Cubaanse artsen (gediplomeerde artsen in dienst van de DVG)

worden ingezet als zaalartsen.

Personeel:

• 8ste jaars studenten (gediplomeerde artsen)

• Cubaanse artsen



• Interieurverzorgers

• Bewakers

• Drs. Banwarie (externe arts-Intensivist)

RKZ Intensief Care Unit : Designated ICU

• Personeel :

Drs. Banwarie (Arts-Intensivist)

Personeel wordt beschikbaar gesteld door alle ziekenhuizen.

➢ 12 verpleekundige van S’lands

➢ 8 IC verpleegkundige S’lands, indien nodig naar RKZ. NB IC van S’lands wordt

gesloten.

➢ S’lands personeel gaat naar RKZ.

Stappenplan :

• Suspected persoon (patiënt) wordt door de RGD ambulance gebracht naar het Wanica

Ziekenhuis.

• Er wordt een swab afgenomen door het ambulance personeel en de persoon (patiënt) wordt

ondergebracht in één van de isolatiekamers, totdat zijn labaratorium resultaten bekend zijn.

• Labaratorium resultaten :

✓ Indien negatief voor 2019-nCoV mag de persoon (patiënt) naar huis of mag opgenomen

worden in het AZP/LH/RKZ/MMC.

✓ Indien positief voor Coronavirus wordt de persoon (patiënt) opgenomen in het Wanica

Ziekenhuis (isolatie).

• Als het aantal suspecte personen (patiënten) toeneemt, dan worden de bevestigde personen

(patiënten) overgeplaatst naar veldtenten, die geplaatst zijn op het terrein van het Wanica

Ziekenhuis of het beddenhuis van het Wanica Ziekenhuis.

• De suspected personen (patiënten) worden opgenomen in de isolatiekamers, totdat hun resultaten

bekend zijn.

• Als de klinische toestand van een persoon (patiënt) verslechterd, nemen de zaalartsen contakt op

met Drs.Banwarie en 178.

• De telefooncascade van 178 wordt geactiveerd en op advies van Drs. Banwarie wordt de persoon

(patiënt)overgebracht naar het ICU (RKZ)



ANNEX E PASSENGER CARD



ANNEX F: SCHIP QUARANTAINE

Instructie voor alle relevante actoren (port health) in geval van zieke

reiziger(s) met een vermoedelijke ziekte aan boord van een schip in de

Havens van Suriname

Deze instructie is bedoeld voor alle relevante actoren in de scheepvaart en

beschrijft de public health respons voor reizigers met een vermoedelijk

overdraagbare ziekte in de havens van Suriname. De ingangsdatum is gesteld

op ………………..2014.

Procedure van notificatie wanneer er een zieke reiziger aan boord is:

1. De kapitein of agent meld de MAS afdeling Maritime Administration (MA) (protocol MAS) of de

Kustwacht dat een of meerdere zieken aan boord zijn.

Zijn melding moet bevatten:

a. Identificatie van het schip

b. “Maritime declaration of health”

c. “ Ship Sanitation Certificates” (SSC’s)

d. Lijst van havens die aangedaan zijn

e. Geschatte tijd van aankomst in de haven

f. Aantal passagiers aan boord

g. Aantal zieke reizigers aan boord

h. Symptomen (Indien bekend) (Zie checklist)

2. MA of de Kustwacht meld het BOG-Milieu Inspectie (Milieu Inspectie-Port health team) en alle

andere relevante stakeholders, met name: Immigratie commandant (474349 of 472221), Chef

Visitatie post van de relevante haven (Paramaribo: 403711 of 403712; Nickerie……) en de

Haven faciliteit.

3. BOG milieu inspecteur (Port health team) meld het Quick response team BOG via BOG hotline

(tel: 8836643) voor assistentie en verdere instructies.

Acties door BOG milieu inspecteurs (Port health team) in geval van een zieke reiziger aan boord

2. Het hoofd van de afdeling Milieu Inspectie (mw. Warner) of de Port Health coördinator (dhr.

Stuart) ontvangt de rapportage/melding van de MAS afdeling MA of de Kustwacht

3. Zij controleert dat de gerapporteerde informatie compleet is. De rapportage/ melding moet

bevatten:

a. Identificatie van het schip

b. “Maritime declaration of health”

c. “Ship Sanitation Certificates” (SSC’s)

d. Lijst van havens die aangedaan zijn

e. Geschatte tijd van aankomst in de haven

f. Aantal passagiers aan boord

g. Aantal suspecte cases (zieke reizigers) aan boord

h. Symptomen (Indien bekend) (Zie checklist)



4. Zij schakelt BOG-QRT voor assistentie in via de volgende personen:

i. Mw. Warner (tel: 8615171)

ii. Dhr. Ramadhin (tel: 8838418)

iii. BOG HOTLINE (tel: 8836643)

5. In geval het een besmettelijke ziekte betreft wordt het schip gedirigeerd naar

Post Leiden

6. Schakel alle medische diensten in.

7. Vang de passagiers op in de geschikte ruimte aan boord

8. Gebruik handschoenen en mondkapjes.

9. Was de handen regelmatig

10. Let op dat de hoestende patiënt een chirurgisch masker draagt (overige gezonde reizigers hoeven

geen masker te gebruiken).

11. Let op dat de kapitein en crew alle benodigde informatie verschaft, voordat deze worden

toegelaten om te vertrekken.

12. Let op dat ruimte wordt gedesinfecteerd (zie WHO Guide to Hygiene and Sanitation in Aviation

2009 blz. 38-40)

Acties voor MAS/Kustwacht

Acties voor haven faciliteit

Acties voor Immigratie (ook in geval van militaire schepen)

Acties voor Douane

Acties voor BOG-Quick Response team

Acties voor medische diensten

Acties voor agent

Acties voor rampen coördinator VG

Acties voor NCCR

Deze instructies zijn in overleg met de Port Health Commissie, Health Emergencies

Coordinator Volksgezondheid, ……………. tot stand gekomen en voldoen aan de ………….en WHO

richtlijnen.

Procedure van notificatie voor arriverende schepen

1. In alle gevallen meld de kapitein van een arriverend schip via zijn scheepsagent zich 48..uren

vooraf aan bij de Maritieme Authoriteit Suriname. In verband met de bescherming van de

openbare gezondheid, zijn de volgende gezondheids documenten vereist:

• “Maritime declaration of health”,

• Ship Sanitation Certificates” (SSC’s)

2. De MAS afdeling Maritime administratie deelt bovenstaande documenten met het Bureau voor

Openbare Gezondheidszorg (BOG) afdeling Milieu Inspectie via het emailadres:

[email protected] .

3. BOG analyseert de documenten en afhankelijk van het resultaat wordt besloten om al dan niet een

inspectie te verrichten. Een inspectie is zeker vereist wanneer ten ministe een van de certificaten

ongeldig is, er overige aanduiding

4. Indien er geen bijzonderheden zijn, geeft het BOG verleent het BOG toestemming dat het schip

mag aanmeren.

Aangepast 12 februari 2019

L.Gemerts



ANNEX G: ICAO RICHTLIJNEN, WET 1907, 35

Artikel 22

Rol van de bevoegde autoriteiten

1. De bevoegde autoriteiten: a. zijn verantwoordelijk voor het controleren van bagage, vracht, containers,

vervoermiddelen, goederen, postpakketten en stoffelijke overschotten vertrekkend naar of komend uit

getroffen gebieden, zodat zij in een zodanige toestand worden gehouden dat zij vrij zijn van infectie- of

besmettingsbronnen, met inbegrip van vectoren en reservoirs;

23 34

b. waarborgen, voor zover praktisch uitvoerbaar, dat er in faciliteiten op plaatsen van binnenkomst die

door reizigers worden gebruikt goede hygiënische omstandigheden heersen en dat zij vrij worden

gehouden van infectie- of besmettingsbronnen, met inbegrip van vectoren en reservoirs; c. zijn

verantwoordelijk voor het toezicht op eventuele ontratting, desinfectie, insectenverdelging of ontsmetting

van bagage, vracht, containers, vervoermiddelen, goederen, postpakketten en stoffelijke overschotten en

sanitaire maatregelen voor personen, zoals van toepassing ingevolge deze Regeling; d. informeren

vervoersexploitanten, in een zo vroeg mogelijk stadium, over hun voornemen bestrijdingsmaatregelen toe

te passen op een vervoermiddel, en verstrekken schriftelijke informatie, indien voorhanden, over de toe te

passen werkwijzen; e. zijn verantwoordelijk voor het toezicht op de verwijdering uit een vervoermiddel en

de veilige afvoer van besmet(te) water, voedsel, menselijke of dierlijke uitwerpselen, afvalwater of enig

ander besmet materiaal; f. nemen alle praktisch uitvoerbare en met deze Regeling verenigbare

maatregelen om de lozing door schepen van sanitair afval, afval, ballastwater en ander mogelijk

ziekteverwekkend materiaal dat het water van een haven, rivier, kanaal, zeestraat, meer of andere

internationale waterweg zou kunnen besmetten te controleren en te bestrijden; g. zijn verantwoordelijk

voor het toezicht op leveranciers van diensten met betrekking tot reizigers, bagage, vracht, containers,

vervoermiddelen, goederen, postpakketten en stoffelijke overschotten bij de plaatsen van binnenkomst,

met inbegrip van het uitvoeren van inspecties en medische onderzoeken wanneer noodzakelijk; h.

beschikken over doeltreffende noodvoorzieningen om het hoofd te bieden aan onverwachte

gebeurtenissen met betrekking tot de volksgezondheid; en i. communiceren met het nationale IGR-

coördinatiepunt over relevante maatregelen op het gebied van de volksgezondheid ingevolge deze

Regeling. 2. Door de WHO aanbevolen gezondheidsmaatregelen voor reizigers, bagage, vracht,

containers, vervoermiddelen, goederen, postpakketten en stoffelijke overschotten afkomstig uit een

getroffen gebied, kunnen bij aankomst opnieuw worden toegepast indien er verifieerbare aanwijzingen

en/of bewijzen zijn dat de maatregelen die bij vertrek uit het getroffen gebied zijn toegepast niet hebben

gewerkt. 3. Insectenverdelging, ontratting, desinfectie, ontsmetting en overige sanitaire procedures

worden zodanig uitgevoerd dat voorkomen wordt dat personen letsel oplopen, en voorzover mogelijk,

ongemak ondervinden, of dat schade aan het milieu ontstaat die gevolgen heeft voor de volksgezondheid,

of dat schade ontstaat aan bagage, vracht, containers, vervoermiddelen, goederen en postpakketten. 2434

DEEL V

MAATREGELEN OP HET GEBIED VAN DE VOLKSGEZONDHEID

HOOFDSTUK I

ALGEMENE BEPALINGEN

Artikel 23

Gezondheidsmaatregelen bij aankomst en vertrek

1. Met inachtneming van toepasselijke internationale overeenkomsten en relevante artikelen van deze

Regeling kan een Staat die Partij is ten behoeve van de volksgezondheid bij aankomst of vertrek het

volgende verlangen: a. ten aanzien van reizigers: i. informatie betreffende de bestemming van de reiziger

zodat met hem of haar contact kan worden opgenomen; ii. informatie betreffende de reisroute van de



reiziger teneinde vast te stellen of deze in of in de nabijheid van een getroffen gebied heeft gereisd of

mogelijk andere contacten met een infectie- of besmettingsbron heeft gehad voorafgaande aan de

aankomst, alsmede controle van de gezondheidsdocumenten van de reiziger indien deze ingevolge deze

Regeling vereist zijn; en/of iii. een niet-invasief medisch onderzoek dat het minst belastende onderzoek is

waarmee de volksgezondheidsdoelstelling zou worden verwezenlijkt; b. inspectie van bagage,vracht,

containers, vervoermiddelen, goederen, postpakketten en stoffelijke resten.

2. Op basis van bewijs voor het bestaan van een volksgezondheidsrisico dat is vergaard door middel van

de in het eerste lid van dit artikel voorziene maatregelen, of via andere middelen, kunnen Staten die Partij

zijn aanvullende gezondheidsmaatregelen toepassen, in overeenstemming met deze Regeling, in het

bijzonder, met betrekking tot een verdachte of getroffen reiziger, van geval tot geval bezien, het minst

belastende en invasieve medisch onderzoek waarmee de volksgezondheidsdoelstelling van het voorkomen

van de internationale verspreiding van ziekte zou worden verwezenlijkt.

3. Reizigers worden niet onderworpen aan een medisch onderzoek, vaccinatie, profylaxe of

gezondheidmaatregel ingevolge deze Regeling zonder hun voorafgaande uitdrukkelijke geïnformeerde

toestemming of die van hun ouders of voogden, behalve als voorzien in artikel 31, tweede lid, en in

overeenstemming met de wetgeving en internationale verplichtingen van de Staat die Partij is.

25 34

4. Reizigers die uit hoofde van deze Regeling dienen te worden ingeënt of een profylaxe dienen te

ontvangen, dan wel hun ouders of voogden, worden in kennis gesteld van de risico’s die met vaccinatie of

niet-vaccinatie en met het al dan niet gebruiken van de profylaxe samenhangen in overeenstemming met

de wetgeving en internationale verplichtingen van de Staat die Partij is. Staten die Partij zijn, stellen artsen

van deze vereisten op de hoogte in overeenstemming met de wetgeving van de Staat die Partij is.

5. Medische onderzoeken, medische procedures, vaccinatie of andere profylaxe die het risico van

verspreiding van ziekte met zich meebrengen worden uitsluitend uitgevoerd op of toegediend aan een

reiziger in overeenstemming met vastgestelde nationale of internationale veiligheidsrichtlijnen en -normen

teneinde een dergelijk risico tot een minimum te beperken.

HOOFDSTUK II

BIJZONDERE BEPALINGEN VOOR VERVOERMIDDELEN EN VERVOERSEXPLOITANTEN

Artikel 24

Vervoersexploitanten

1. De Staten die Partij zijn, nemen alle praktisch uitvoerbare en met deze Regeling verenigbare

maatregelen teneinde te waarborgen dat vervoersexploitanten: a. voldoen aan de gezondheidsmaatregelen

die door de WHO worden aanbevolen en door de Staat die Partij is, zijn aangenomen; b. reizigers op de

hoogte stellen van de gezondheidsmaatregelen die door de WHO worden aanbevolen en door de Staat die

Partij is, zijn aangenomen ten behoeve van toepassing aan boord; en c. vervoermiddelen waarvoor zij

verantwoordelijk zijn permanent vrij houden van infectie- of besmettingsbronnen, met inbegrip van

vectoren en reservoirs. De toepassing van maatregelen om infectie- of besmettingsbronnen te bestrijden

kan vereist zijn indien bewijs wordt aangetroffen.

2. Bijzondere bepalingen met betrekking tot vervoermiddelen en vervoersexploitanten ingevolge dit

artikel staan vermeld in Bijlage 4. Bijzondere maatregelen die van toepassing zijn op vervoermiddelen en

vervoersexploitanten ten aanzien van door vectoren overgebrachte ziekten staan vermeld in Bijlage 5.

Artikel 27

Getroffen vervoermiddelen

1. Indien klinische verschijnselen of symptomen en informatie gebaseerd op feiten of bewijzen die erop

duiden dat er een volksgezondheidsrisico bestaat, met inbegrip van infectie- en besmettingsbronnen, aan

boord van een vervoermiddel worden aangetroffen, beschouwt de bevoegde autoriteit het vervoermiddel

als getroffen en kan: a. indien nodig het vervoermiddel desinfecteren, ontsmetten, ontratten of de erin

aanwezige insecten verdelgen, of deze maatregelen onder haar toezicht doen uitvoeren; en b. per geval

besluiten welke techniek wordt gebruikt om een toereikende beheersing van het volksgezondheidsrisico te

waarborgen als



27 34

voorzien in deze Regeling. Wanneer de WHO voor deze procedures werkwijzen of materialen heeft

aanbevolen, dienen deze te worden ingezet tenzij de bevoegde autoriteit bepaalt dat andere werkwijzen

even veilig en betrouwbaar zijn. De bevoegde autoriteit kan aanvullende gezondheidsmaatregelen

implementeren, waaronder isolatie van de vervoermiddelen, al naar gelang noodzakelijk, teneinde de

verspreiding van ziekte te voorkomen. Dergelijke aanvullende maatregelen dienen aan het nationale

IGRcoördinatiepunt te worden gemeld. 2. Indien de bevoegde autoriteit voor de plaats van binnenkomst

niet in staat is de uit hoofde van dit artikel vereiste bestrijdingsmaatregelen uit te voeren, kan het getroffen

vervoermiddel niettemin toestemming krijgen te vertrekken, met inachtneming van de volgende

voorwaarden: a. de bevoegde autoriteit stelt, bij vertrek van het vervoermiddel, de bevoegde autoriteit

voor de eerstvolgende bekende plaats van binnenkomst op de hoogte van de onder onderdeel b bedoelde

informatie; en b. wanneer het een schip betreft, worden het aangetroffen bewijs en de vereiste

bestrijdingsmaatregelen aangetekend op het certificaat van sanitaire controle van schepen. Het is een

dergelijk vervoermiddel toegestaan, onder toezicht van de bevoegde autoriteit, brandstof, water, voedsel

en voorraden aan boord te nemen. 3. Een vervoermiddel dat als getroffen wordt beschouwd, wordt niet

langer als zodanig aangemerkt wanneer de bevoegde autoriteit ervan overtuigd is dat: a. de in het eerste

lid van dit artikel voorziene maatregelen op doeltreffende wijze zijn uitgevoerd; en b. er geen

omstandigheden aan boord zijn die een volksgezondheidsrisico zouden kunnen vormen. Artikel 28

Schepen en luchtvaartuigen bij plaatsen van binnenkomst 1. Met inachtneming van artikel 43 of zoals

voorzien in van toepassing zijnde internationale overeenkomsten, mag een schip of luchtvaartuig niet om

volksgezondheidsredenen verhinderd worden een plaats van binnenkomst aan te doen. Indien de plaats

van binnenkomst echter niet over de voorzieningen beschikt om gezondheidsmaatregelen toe te passen uit

hoofde van deze Regeling, kan het schip of luchtvaartuig de opdracht krijgen zijn route op eigen risico te

vervolgen naar de dichtstbijzijnde plaats van binnenkomst die beschikbaar is, tenzij het schip of het

luchtvaartuig een technisch probleem heeft waardoor deze omleiding gevaar zou opleveren. 2. Met

inachtneming van artikel 43 of zoals voorzien in van toepassing zijnde internationale overeenkomsten,

mag een schip of een luchtvaartuig om volksgezondheidsredenen niet de toegang tot het vrije ver

2834

keer ontzegd worden; in het bijzonder zullen zij niet belet worden personen van en aan boord te laten

gaan, vracht of voorraden te laden of te lossen of brandstof, water, voedsel en voorraden aan boord te

nemen. De Staten die Partij zijn, kunnen het toelaten tot het vrije verkeer afhankelijk stellen van een

inspectie en, indien aan boord een infectie- of besmettingsbron wordt aangetroffen, het uitvoeren van

desinfectie, ontsmetting, insectenverdelging, ontratting of andere maatregelen noodzakelijk voor het

voorkomen van de verspreiding van de infectie of besmetting. 3. Wanneer praktisch uitvoerbaar en met

inachtneming van het voorgaande lid, laat een Staat die Partij is een schip of een luchtvaartuig per radio of

via andere communicatiemiddelen toe tot het vrije verkeer, wanneer de Staat die Partij is op grond van

informatie die hij voor aankomst van het schip of luchtvaartuig heeft ontvangen van oordeel is dat de

aankomst van het schip of het luchtvaartuig noch het binnenbrengen noch de verspreiding van ziekte tot

gevolg zal hebben. 4. De gezagvoerders van schepen of luchtvaartuigen, of hun vertegenwoordigers,

stellen de leiding van de haven of luchthaven zo spoedig mogelijk voor aankomst in de haven of op de

luchthaven van bestemming op de hoogte van ziektegevallen die wijzen op een ziekte van besmettelijke

aard of van bewijzen voor een volksgezondheidsrisico aan boord, zodra een dergelijke ziekte of

volksgezondheidsrisico ter kennis van de gezagvoerder van het schip of luchtvaartuig is gebracht. Deze

informatie dient onverwijld te worden doorgegeven aan de bevoegde autoriteit voor de haven of

luchthaven. Bij urgente omstandigheden dient dergelijke informatie door de gezagvoerders rechtstreeks te

worden gemeld aan de desbetreffende haven- of luchtvaartautoriteit. 5. Het volgende is van toepassing

indien een verdacht of getroffen schip of luchtvaartuig, om redenen buiten de macht van de gezagvoerder

van het luchtvaartuig of van het schip, elders landt dan op de luchthaven waar het luchtvaartuig had

moeten landen of elders aanlegt dan in de haven waar het schip had moeten aanleggen; a. de gezagvoerder

van het luchtvaartuig of van het schip of een andere persoon die het bevel voert, stelt alles in het werk om

zonder vertraging met de dichtstbijzijnde bevoegde autoriteit te communiceren; b. zodra de bevoegde

autoriteit op de hoogte is gesteld van de landing of aankomst, kan zij door de WHO aanbevolen

gezondheidsmaatregelen toepassen of andere in deze Regeling voorziene gezondheidsmaatregelen; c.

uitgezonderd in noodgevallen of ten behoeve van communicatie met de bevoegde autoriteit, blijven alle

reizigers aan boord van het luchtvaartuig of het schip of in de nabijheid daarvan en mag vracht niet uit de



nabijheid van het luchtvaartuig of het schip, worden verwijderd, tenzij de bevoegde autoriteit daarvoor

toestemming verleent; en d. wanneer alle door de bevoegde autoriteit vereiste gezondheidsmaatregelen

zijn voltooid, mag het luchtvaartuig of het schip zich, voor 29 34

zover het deze gezondheidsmaatregelen betreft, begeven naar hetzij de luchthaven of de haven waar het

had moeten landen of aanleggen, hetzij, indien het dit om technische redenen niet kan, naar een op een

geschikte locatie gelegen luchthaven of haven. 6. Niettegenstaande de in dit artikel vervatte bepalingen

kan de gezagvoerder van een schip of van een luchtvaartuig de noodmaatregelen nemen die nodig kunnen

zijn voor de gezondheid en veiligheid van de reizigers aan boord. Hij of zij informeert de bevoegde

autoriteit zo vroeg mogelijk omtrent uit hoofde van dit lid genomen maatregelen.

B. Vereisten inzake belangrijke capaciteiten voor aangewezen luchthavens, havens en grensovergangen

op land

1. Te allen tijde De capaciteit: a. toegang te verlenen aan i. geschikte medische dienstverlening, met

inbegrip van diagnostische faciliteiten op een zodanige locatie dat zieke reizigers onverwijld kunnen

worden onderzocht en behandeld en ii. te voorzien in adequaat personeel en adequate apparatuur en

ruimten; b. apparatuur en personeel beschikbaar te stellen voor het vervoer van zieke reizigers naar een

passende medische faciliteit; c. te voorzien in opgeleid personeel voor de inspectie van vervoermiddelen;

55 34

d. een veilige omgeving te waarborgen voor reizigers die gebruik maken van faciliteiten op de plaats van

binnenkomst, met inbegrip van drinkwatervoorziening en eetgelegenheden, cateringfaciliteiten voor de

luchtvaart, openbare toiletten, passende afvoer van vast en vloeibaar afval, en in andere potentiële

risicogebieden, door inspectieprogramma’s uit te voeren, wanneer van toepassing; en e. voor zover

praktisch uitvoerbaar te voorzien in een programma en opgeleid personeel voor de bestrijding van

vectoren en reservoirs op en in de nabijheid van plaatsen van binnenkomst. 2. Naar aanleiding van

gebeurtenissen die een noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid van internationaal belang

zouden kunnen vormen De capaciteit: a. te voorzien in passende maatregelen bij noodsituaties op het

gebied van de volksgezondheid door het opstellen en handhaven van een rampenplan voor noodsituaties

op het gebied van de volksgezondheid, met inbegrip van de benoeming van een coördinator en

contactpunten ten behoeve van relevante plaatsen van binnenkomst en instanties en diensten, onder andere

voor de volksgezondheid; b. te voorzien in onderzoek van en zorg voor getroffen reizigers of dieren door

overeenkomsten te sluiten met plaatselijke medische en veterinaire faciliteiten ten behoeve van de isolatie

en behandeling daarvan en overige ondersteunende diensten die nodig kunnen zijn; c. te voorzien in een

passende ruimte, afgezonderd van andere reizigers, om verdachte of getroffen personen te ondervragen; d.

te voorzien in onderzoek en, indien nodig, het in quarantaine plaatsen van verdachte reizigers, bij

voorkeur in faciliteiten die niet in de nabijheid van de plaats van binnenkomst liggen; e. de maatregelen

toe te passen die worden aanbevolen voor insectenverdelging, ontratting, desinfectie, ontsmetting of

andere behandeling met betrekking tot bagage, vracht, containers, vervoermiddelen, goederen of

postpakketten mede, wanneer van toepassing, op locaties die speciaal voor dit doel zijn aangewezen en

uitgerust; f. aankomende of vertrekkende reizigers bij binnenkomst of vertrek aan controle te

onderwerpen; en g. te voorzien in toegang tot speciaal daartoe aangewezen apparatuur en opgeleid

personeel voorzien van passende persoonlijke bescherming, ten behoeve van het overbrengen van

reizigers die infectie- of besmettingsbronnen met zich mee kunnen dragen.



ANNEX H: GENDEC

Richtlijnen voor de verschillende disciplines van het Ministerie...

Documents

Transcript of Richtlijnen voor de verschillende disciplines van het Ministerie...