Restauratie van een plattegrond met een plan voor verversing van het grachtenwater

in Amsterdam (1759)

Stadsarchief Amsterdam Afdeling Restauratie Oktober 2007

Inleiding

De plattegrond heeft een bijzondere indeling. Hij bestaat uit twee aan elkaar geplakte bladen. Het linker blad is handgeschreven en ingekleurd; het rechter blad is een prent. Deze twee bladen zijn in het verleden gevouwen geweest. De gevolgen van de vouwen op de twee bladen zijn nog duidelijk zichtbaar.

Inleiding

Op het linker blad heeft het vouwen er in geresulteerd dat het papier aldaar is gaan scheuren met als gevolg dat een strook van ongeveer 1 cm verloren is gegaan.

De doelstelling van de restauratie was om het oorspronkelijk formaat van de plattegrond te herstellen. Maar wel op een zodanige wijze dat de nieuwe aangebrachte strook niet zou storen met de rest van de plattegrond.

Gebruikte materialen

In de papier restauratie wordt gebruikt gemaakt van stroken Japans papier en zelfgekookte tarwestijfsel als lijm om reparaties aan te brengen.

Gebruikte materialen

Tarwestijfsel is een zeer geschikte lijm voor papierrestauratie omdat de lijm wateroplosbaar blijft. Alle reparaties die aangebracht worden moeten in de toekomst weggehaald kunnen worden als het nodig blijkt te zijn.

Behandeling: het maken van de strook

Het beschadigde blad is een prent. Het Stadsarchief Amsterdam beschikt over andere drukken van dezelfde plattegrond. Eén daarvan is ook te zien in de tentoonstelling ‘Het Aanzien van Amsterdam’ (nr. 24).

Behandeling: het maken van de strook

Aan de hand van een van de andere drukken is een reconstructie gemaakt van het ontbrekende strook.

Op een vel Japans papier is een fotokopie gemaakt van het ontbrekende deel van de plattegrond.

Behandeling: het maken van de strook

De fotokopie op Japans papier is geplaats onder de te restaureren prent. Met een priem is een incisie gemaakt langs de rand van de prent. Deze incisie maakt het mogelijk om het ontbrekende deel op de juiste maat te scheuren.

Behandeling: het maken van de strook

De strook Japans papier is op kleur gebracht met aquarelverf. Het doel van het retoucheren is de nieuwe strook minder opvallend te maken.

Behandeling: het maken van de strook

Na de retouche met aquarelverf is de zwarte inkt van de fotokopie met een priem deels verwijderd. De kleur van deze inkt was te zwart in vergelijking met de rest van de inkt van de prent.

Behandeling: het aanbrengen van de strook

Aan de achterkant van de prent is een 4 cm. brede strook Japans papier geplakt met tarwestijfsel.

Op dit Japans papier is de nieuwe gemaakte strook geplakt. Het Japans papier zorgt voor een sterke verbinding tussen de twee delen van de prent en de nieuwe strook .

Behandeling: het aanbrengen van de strook

Eerst is de nieuwe strook aangebracht op het Japans papier,en aansluitend aan de nieuwe stuk is de tweede deel van de prent aangebracht.

Behandeling: het aanbrengen van de strook

Na het plakken is het object tussen filtreerpapier gelegd en onder een gewicht gedroogd. Dit is om te zorgen dat het papier vlak droogt.

Behandeling

Om het object veilig te kunnen hanteren en te exposeren zijn randen van Japans papier rondom het object geplakt.

De laatste retouches op de nieuwe aangebrachte strook zijn in verticale positie aangebracht.

Afronding

Het werken met traditionele restauratie- technieken (retoucheren met aquarelverf) in combinatie met nieuwe mogelijkheden, zoals het fotokopiëren, blijkt zeer geschikt te zijn om deze prent te restaureren.

Voor behandeling

Na behandeling

Afronding

Het resultaat van deze restauratie is te zien tot 6 januari in de tentoonstelling Het Aanzien van Amsterdam.