Respira Revue Association Belge Kinésithérapie Respiratoire libre … · 2018. 3. 20. · 8...
42
Tijdschrift Belgische Vereniging Respiratoire Kinesitherapie Revue Association Belge Kinésithérapie Respiratoire Respira Respira Respira libre Jaargang / Année 2013/ 1 Nummer / Numéro 25
Transcript of Respira Revue Association Belge Kinésithérapie Respiratoire libre … · 2018. 3. 20. · 8...
Tijdschrift Belgische Vereniging Respiratoire Kinesitherapie Revue Association Belge Kinésithérapie Respiratoire
RespiraRespiraRespira
libre
Jaargang / Année 2013/ 1
Nummer / Numéro 25
2
3
3. Inhoudstafel - Contenu.
4. Woord van de Voorzitter.
5. Mot du Président.
8. Climbing for Life.
9. Accreditering.
11. Accréditation.
13. NewsFlash.
15. Respira Libre was er …
IPG : Inhalatietherapie.
17. Respira Libre was er …
Kiné– Clinic.
19. Respira Libre was er …
Symposium : Ventilated patients: From home to home, via hospital.
24. Respira Libre was er ...
Symposium : Muco, een betere toekomst voor kind en volwassene.
28. Congres.
Program.
31. Culinair ???
34. Organigramme du A.B.K.R. - B.V.R.K.
35. Organigram van de A.B.K.R. - B.V.R.K.
36. Erkende leden - Membres agréés.
38. Ledenlijst - Liste des membres.
40. Lifetime Achievement Award.
41. Afscheidswoordje van de penningmeester.
42. Colofon.
Inhoudstafel - Contenu
__________________________________________________________________________
4
Woord van de Voorzitter ———————————————————————–——————————————
Beste leden,
De leden van de raad van bestuur en de ver-
schillende commissies van de vereniging
staan erop jullie een zeer geslaagd 2013 te
wensen.
We wensen jullie veel vreugde en geluk, zo-
wel op professioneel als persoonlijk vlak.
Ik zou graag van de gelegenheid gebruik ma-
ken om alle collega’s te bedanken die het
voorbije jaar iets voor onze vereniging gedaan
hebben. 2012 was een overgangsjaar en er
werd veel gerealiseerd.
Natuurlijk kan zoiets niet zonder een goed
team. Bij deze wens ik dus iedereen van har-
te te bedanken die mee deze uitdaging aan-
gaat en zich inzet voor onze mooie vereni-
ging. Zonder hen zou dit onmogelijk zijn!
2013 is een jaar van vele, nieuwe uitdagingen
die jullie binnenkort zullen kunnen ontdek-
ken.
Eerst en vooral is er ons lentecongres. Het
gaat om een nieuwe versie, opgebouwd uit
presentaties maar ook uit praktische vormin-
gen. Wij wensen jullie praktische kennis bij te
brengen die jullie meteen na het congres in
praktijk kunnen omzetten.
Aan enkele leden (de snelsten onder jullie)
bieden wij de mogelijkheid aan om een vor-
ming “cardio-pulmonaire reanimatie” te vol-
gen. Na afloop behalen jullie een Europees
CPR-diploma. Een mooi geschenk!
Schrijf jullie talrijk in en maak hiervoor recla-
me, zodat deze dag een succes wordt. Lees
er zeker ons programma op na.
Er zitten nog andere projecten in de pipeline.
Eentje daarvan is Climbing for Life. We heb-
ben besloten om hieraan actief deel te ne-
men. Verschillende leden zullen deze zomer
patiënten bijstaan in deze beproeving. Wij
wensen hen alvast veel succes toe.
Bovendien kunnen wij dankzij de financiële
steun van dit project weer enkele initiatieven
op poten zetten binnen onze vereniging.
Waarvoor dank.
Op politiek vlak volgen wij de evolutie van de
bijzondere bekwaamheden kort op. Er zijn
talrijke veranderingen op til en wij zullen jullie
daarvan zeker op de hoogte houden. Wij bui-
gen ons ook over de wijzigingen in de nomen-
clatuur en op de impact die deze kunnen heb-
ben op onze dagelijkse routine.
Zoals jullie merken, wordt 2013 een goed ge-
vuld jaar voor onze vereniging. Vele nieuwe
uitdagingen en projecten worden aangegaan.
Wie zich geroepen voelt: alle hulp is welkom
en wordt steeds heel erg gewaardeerd!
Afspraak op 23 maart voor ons congres!
Thibault Coppens.
5
Mot du Président
—————————–——————————————————————————————
Chers membres,
Les membres du conseil d’administration et
des différentes commissions de l’association
vous souhaitent une très bonne année 2013.
Nous vous souhaitons de trouver la joie et le
bonheur, autant sur le plan professionnel que
sur le plan privé.
Je tiens également à profiter de ce moment
pour remercier tous les collègues qui agissent
au sein de notre association. 2012 fut l’année
de la relève et beaucoup de chantiers ce sont
mis en place.
Mais les grands travaux ne se réalisent pas
sans une bonne équipe. Je tiens donc à re-
mercier vivement tous ceux et toutes celles
qui relèvent le défi et qui s’investissent pour
notre belle association. Sans eux, rien ne se-
rait possible !
2013 démarre donc avec beaucoup de nou-
veaux défis, vous les découvrirez prochaine-
ment.
Nous commencerons par notre congrès de
printemps. C’est une nouvelle version qui
vous est proposée, faite d’exposés mais aussi
d’ateliers pratiques. Nous avons voulu vous
apporter des connaissances pratiques, à pou-
voir appliquer rapidement après le congrès.
Nous offrons également la possibilité à quel-
ques membres (les plus rapides !) de pouvoir
suivre une formation en réanimation cardio-
pulmonaire au terme de laquelle ils recevront
un diplôme européen en RCP. Un beau ca-
deau !
Pour que cette journée soit une réussite, ins-
crivez-vous nombreux et faites-en la promo-
tion. Nous espérons que ce sera une réussite.
Lisez vite notre programme .
D’autres projets sont en cours comme par
exemple Climbing for Life. Nous avons décidé
de prendre un rôle actif dans cette initiative.
Plusieurs de nos membres se retrouveront cet
été auprès des patients dans cette épreuve,
bonne chance à eux.
De plus, ce projet, par son soutien financier,
nous permet de mettre en place certaines
initiatives au sein de notre association. Merci
à eux.
Sur le plan politique, nous suivons toujours de
près l’évolution des compétences particuliè-
res. De nombreux changements semblent se
mettre en place, nous ne manquerons pas de
vous tenir informés. Nous nous pencherons
également sur les modifications apportées à
la nomenclature et sur l’impact que cela peut
avoir sur notre pratique quotidienne.
Comme vous le constatez, 2013 sera une an-
née chargée pour notre association. De nou-
veaux projets et de nouveaux défis à relever.
Rejoignez-nous : votre aide sera toujours ap-
préciée !
Rendez-vous le 23 mars pour notre congrès !
Thibault Coppens.
6
Pub
__________________________________________________________________________
7
Congres
__________________________________________________________________________
Noteer nu alvast in uw agenda Lentecongres ABKR-BVRK
op zaterdag 23 maart 2013. Locatie: Parnasse Deux Alice,
E. Mounierlaan 84 1200 Brussel
Programma : zie pagina 28-29.
Of raadpleeg hiervoor onze ABKR-BVRK site : www.abkr-bvrk.be
Notez déjà dans vos agendas Congrès de printemps de l’ABKR-BVRK
le samedi 23 mars 2013. Lieu : Parnasse Deux Alice
84 avenue E. Mounier 1200 Bruxelles
Programme : voyez page 28-29.
Ou visitez notre site internet : www.abkr-bvrk.be
8
Climbing for Life
__________________________________________________________________________
Dit jaar beklimmen we voor de derde keer de
Galibier. Dit gebeurt in het kader van het
"Climbing For Life-project". Het project is een
initiatief van de Minister- President Kris Pee-
ters. Hiermee wil hij de aandacht vestigen op
het belang van beweging/sporten voor mensen
met een respiratoire aandoening. 20 sportie-
velingen met astma of muco worden hiervoor
geselecteerd door Prof. Dr. L. Dupont van U.Z.
Gasthuisberg. Zij zullen de komende maanden
begeleid worden door een sportlabo om ze
optimaal voor te bereiden op de beklimming
eind augustus.
Vorig jaar namen
naast de sporters
met astma en muco
3500 andere spor-
tievelingen deel aan
de beklimming.
Elke deelnemer met
muco krijgt tijdens
de beklimming een
begeleidende kiné
mee. Dat kan de
eigen kiné zijn of
één die door de or-
ganisatie wordt aan-
geduid.
Onze vereniging die
partner is van dit project zal dit jaar nadrukke-
lijk aanwezig zijn. Hierover krijgt u later meer
details.
Voor meer informatie kan u trouwens altijd
terecht op de website van de organisatie.
Cette année, nous grimperons pour la
troisième fois le mythique Galibier. Cette
ascension se fera dans le cadre du projet
"Climbing For Life", une initiative du Minis-
tre- Président Flamand Kris Peeters. Ce pro-
jet vise à attirer l'attention sur l'importance
de l'exercice et du sport chez les personnes
souffrant de maladies respiratoires. Vingt
amateurs de sport atteints d'asthme ou de
mucoviscidose seront sélectionnés par le
Prof. Dr. L. Dupont de l’U.Z. Gasthuisberg.
Dans les prochains mois, ils seront guidés
par un laboratoire du
sport afin de les pré-
parer de manière opti-
male pour l’ascension
prévue fin août. L'an
dernier, en plus des
athlètes souffrant
d'asthme et la mu-
coviscidose, 3500
autres sportifs ont
participé à l’activité.
Chaque participant
atteint de mucovisci-
dose aura, lors de l’as-
cension, l’aide person-
nelle d’un kinésithéra-
peute accompagnant.
Ce dernier sera soit le kiné traitant, soit un
kiné proposé par l'organisation. Notre asso-
ciation, une fois de plus partenaire de ce
projet cette année, sera particulièrement
présente sur le terrain. Nous vous don-
nerons plus de détails prochainement. Pour
plus d'informations, vous pouvez toujours
visiter le site web de l' organisation.
9
Accreditering
__________________________________________________________________________
Accreditering ABKR-BVRK
Om erkend lid te worden betaalt u het jaarlijks lidgeld van 75 Euro
op rekeningnr. ABKR-BVRK : BE32 6451 3469 0902.
en verzamelt u 100 accreditatiepunten over een periode van 2 jaar.
Laat u vandaag nog erkennen en laat alle activiteiten meetellen van de voorbije twee jaar tot van-
daag.
Uw getuigschrift krijgt u op het jaarlijks congres in maart en u komt automatisch op de lijst “erkende kinesitherapeuten” van de website. Alleen deze lijst is zichtbaar voor artsen, patiënten en collega’s die op zoek zijn naar een respiratoire kinesitherapeut in hun buurt. Neem deel aan bijscholingsactiviteiten rond respiratoire problematiek en hou daarvan bewijzen bij.
Er hoeven geen bewijsstukken opgestuurd te worden naar het secretariaat. De erkenningscommis-
sie behoudt zich wel het recht om steekproeven te doen en de bewijsstukken die in het bezit moe-
ten zijn van elke kinesitherapeut op te vragen.
Waarom accrediteren?
Externe kwaliteitsgarantie in de respiratoire kinesitherapie en revalidatie
Lijst erkende kinesitherapeuten op de website ABKR-BVRK en in het semestrieel contactblad
RESPIRA LIBRE. Voor de vereniging is dit een uithangbord. We publiceren de lijst van kinesithera-
peuten die bewijzen regelmatig deel te nemen aan bijscholingsactiviteiten. Onze vereniging staat
voor kwaliteit en u bent de vereniging. Dit geeft u credibiliteit in de gesprekken met zorgverstrek-
kers.
De huisartsenorganisatie, de mucovereniging en bepaalde mucocentra hebben alvast een link
op hun website naar de ABRK-BVRK. Anderen volgen...
De BVRK werkt samen met andere partners aan het realiseren van een bijzondere bekwaamheid in
de respiratoire kinesitherapie. De teksten hiervoor worden momenteel door de Nationale raad be-
sproken. Het 'accreditatiemodel' van de ABKR-BVRK wordt hierbij als voorbeeld onderzocht. We
gaan er uiteraard alles aan doen om in de overgangsmaatregelen een accreditatie door de ABKR-
BVRK te laten gelden als een bewijs van 'bijzondere bekwaamheid'. Het accrediteren is dus nu -meer
dan ooit- van belang.
Let erop dat uw erkenning 2 jaar geldig is en dan opnieuw moet aangevraagd worden.
Hoe u de punten kan verzamelen leest u in onderstaande tabel.
10
Accreditering
__________________________________________________________________________
ACCREDITATIEVOORWAARDEN
1. Deelname ledenvergadering BVRK 20 p (max 40 p/ 2 jaar)
2. Bijscholing, symposia, congres 2 p/uur (max 90 p/ 2 jaar)
3. Poster/ presentatie 20 p (max 40 p/ 2 jaar)
het voorstellen van een poster binnen het domein van de respiratoire kinesitherapie op een internationaal congres of symposium
4. Vulgariserende publicatie 10 p (max 20 p/ 2 jaar)
5. Publicatie artikel nationaal 20 p (max 40 p/ 2 jaar)
het publiceren van een wetenschappelijk artikel in een nationaal vaktijdschrift
6. Publicatie artikel internationaal 60 p (max 60 p/ 2 jaar)
het publiceren van een wetenschappelijk artikel in een internationaal vaktijdschrift
7. Spreken op nationale symposia 10 p (max 40 p/ 2 jaar)
8. Invited speaker op internationale symposia 30 p (max 60 p/ 2 jaar)
9. Film maken 30 p/jaar (max duur: 2 jaar)
10. Hoofdstuk in boek schrijven 25 p (max 50 p/ 2 jaar)
11. Boek schrijven 50 p/jaar (max duur: 2 jaar)
12. Doceren 2 p/uur (max 50 p/ 2 jaar)
13. Praktijkstage volgen 1 p/uur (max 40 p/ 2 jaar)
praktijkstage in een erkende nationale stageplaats; de erkenningscommissie zal internationale stageplaatsen evalueren
14. Praktijkstage begeleiden 2 p/uur (max 40 p/ 2 jaar)
de stagebegeleider dient erkend te zijn door de vereniging
15. Vertaald artikel 10 p (max 20 p / 2 jaar)
het artikel moet goedgekeurd worden door de wetenschappelijke commissie
16. Onafh. lezer, jurylid thesisverdediging 10 p (max 20 p/ 2 jaar)
17. (Co) Promotor thesis 25 p (max 50 p/ 2 jaar)
18. Doctoraatsthesis 50 p/jaar voor de duur van het doctoraat
Al deze items worden verondersteld een bijdrage te leveren tot de respiratoire kinesitherapie.
De accreditatievoorwaarden kunnen steeds door de raad van beheer zonder voorafgaande consul-tatie van de leden gewijzigd worden.
Voorbeeld: Wanneer een collega jaarlijks deelneemt aan het congres (=16p) en de ledenvergade-ring (=20pt) zou een volledige dag bijscholing (=14 p) kunnen volstaan om aan de accreditatievoor-waarden te voldoen. 16p + 20p + 14p = 50p, over twee jaar is dit dus 100p.
11
Accréditation
__________________________________________________________________________
Accréditation ABKR-BVRK
Pour devenir membre agréé il faut payer la cotisation annuelle de 75 Euro,
no. de compte ABKR-BVRK : BE32 6451 3469 0902.
et épargner 100 points accréditeur en 2 ans.
Faites votre demande d’affiliation dès aujourd’hui et toutes vos activités des 2 années précédentes
pourront être mises à votre compte.
Vous recevrez votre certificat au moment du congrès annuel. Vous devenez immédiatement un
membre agréé et votre nom figure automatiquement sur la liste des « kinésithérapeutes agréés »
du site web.
C’est la liste où les médecins, patients et collègues à la recherche d’un(e) kinésithérapeute respira-
toire dans leur quartier ont accès.
Faites des cours recyclages respiratoires et gardez les preuves.
Il n’est pas nécessaire de faire parvenir au secrétariat des documents justificatifs d’activité. Toute-
fois la commission d’approbation se réserve le droit de contrôler l’authenticité de ces documents
que chaque thérapeute doit posséder.
Pourqoui s’accréditer?
Garantie de qualité externe dans la kinésithérapie respiratoire
Pour figurer sur la liste du site ABKR-BVRK et dans le bulletin semestriel RESPIRA LIBRE. C’est
une enseigne pour notre association. Nous ne publions que la liste des kinésithérapeutes qui prou-
vent avoir suivi avec régularité des cours de perfectionnement. Cela vous donne de la crédibilité
auprès des soignants.
La fédération des médecins de famille, l’association pour la lutte contre la mucoviscidose et cer-
tains centres muco ont un lien sur leur site avec l’ABKR-BVRK. D’autres vont suivre…
L'ABKR-BVRK collabore avec d'autres partenaires à la réalisation d'une compétence particulière en
kinésithérapie respiratoire. Les textes sont discutés pour le moment au Conseil National. Le modèle
d'accréditation de l'ABKR-BVRK est examiné comme exemple. Evidemment, nous ferons tout pour
que, pendant les mesures de conversion, une accréditation de l'Association équivale à une compé-
tence particulière. L'accréditation est donc maintenant - plus que jamais - importante.
N’oubliez pas que votre accréditation est valable 2 ans et que vous devez donc refaire la demande.
Le tableau « comment acquérir les points » est disponible ici.
12
Accréditation
__________________________________________________________________________
CONDITIONS D’ACCREDITATION
1. Participation à une réunion de l’association 20 pts (max 40 pts/2ans)
2. Formation, symposium, congrès 2 pts/heure (max 90 pts/2ans)
3. Présentation de posters 20 pts (max 40 pts/2ans)
présentation d’un poster dans le domaine respiratoire à un congrès ou symposium international
4. Article de vulgarisation 10 pts (max 20 pts/2ans)
5. Article de niveau national 20 pts (max 40 pts/2ans)
publication d’un article scientifique dans une revue nationale professionnelle
6. Article de niveau international 60 pts (max 60 pts/2ans)
publication d’un article scientifique dans une revue internationale professionnelle
7. Orateur national 10 pts (max 40 pts/2ans)
8. Orateur international invité 30 pts (max 60 pts/2ans)
9. Réalisation d’un film 30 pts/an (durée max 2ans)
10. Rédaction d’un chapitre de livre 25 pts/an (max. 50 pts/2ans)
11. Rédaction d’un livre 50 pts/an (durée max : 2ans)
12. Enseignement 2 pts/heure (max 50 pts/2ans)
13. Stage pratique 1 pt/heure (max 40 pts/2ans)
le stage pratique est un stage national reconnu ; la commission de reconnaissance évaluera
toute demande pour un stage international
14. Guidance de stages pratiques 2 pts/heure (max 40 pts/2ans)
le maître de stage doit être reconnu par notre association
15. Traduction d’articles 10 pts (max 20 pts/2ans)
l’article devra être accepté par la commission scientifique
16. Lecteur ext., jury de thèse ou mémoire 10 pts (max 20 pts/2ans)
17. (Co)Promoteur de thèse ou mémoire 25 pts (max 50 pts/2ans)
18. Thèse de doctorat 50 pts/an durant le doctorat
Tous ces items sont sensés apporter une contribution à la kinésithérapie.
Les points d’accréditation peuvent faire l’objet de modifications par le Conseil d’Administration sans consultation préalable des membres.
Exemple: Quand un(e) collègue participe annuellement au congrès (=16p) et à l’assemblée générale (=20p) une journée complète de formation supplémentaire (=14p) serait suffisante pour satisfaire aux normes d’accréditation. 16p + 20p + 14p = 50p, en deux ans les 100p seraient atteints.
13
ABKR-BVRK
News-Flash
Vanaf het voorjaar 2013 start de ABKR-BVRK
met een maandelijkse newsflash.
De bedoeling van deze flash is u maandelijks
informatie door te geven die voor u belang-
rijk of interessant kan zijn. Deze flash zal on-
der vorm van een mailing gebeuren, er zal
dus geen onnodig papierverbruik zijn en deze
zal snel te consulteren zijn.
De ABKR-BVRK heeft de beslissing genomen
om u maandelijks de korte inhoud door te
mailen en u dan via een link de mogelijkheid
te bieden het artikel of nieuwsfeit meer in
detail te consulteren.
U mag de eerste newsflash verwachten sa-
men met de eerste zonnestralen en warme
dagen in de lente.
Niet alleen alle leden van de ABKR-BVRK zul-
len de newsflash doorgemaild krijgen, maar
ook iedereen die zich via de ABKR-BVRK-site
hierop wenst in te schrijven. U zal in de eer-
ste newsflash de mogelijkheid krijgen hier-
voor uit te schrijven indien u deze in de toe-
komst dan liever niet meer ontvangt.
Wij hopen hiermee kort op de bal te kunnen
inspelen bij het geven van nuttige informatie
aan alle leden.
We wensen u alvast een prachtig warm voor-
jaar,
A partir de 2013, l’ABKR-BVRK va développer
un newsflash mensuel.
L’objectif de ce flash est de vous envoyer de
l’information professionnelle susceptible de
vous intéresser. Le newsflash vous sera
adressé sous forme d’un mailing électro-
nique, ce qui évitera une consommation in-
utile de papier.
L’ABKR-BVRK a pris la décision de vous en-
voyer mensuellement un résumé de l’infor-
mation. Vous pourrez ensuite, via un lien
électronique, accéder aux details de l’infor-
mation proposée.
Vous pouvez vous attendre à recevoir ce
premier newsflash sous les premiers rayons
de soleil de ce printemps.
Tous les membres de l’ABKR-BVRK et tous
ceux qui s’inscrivent via le site, recevrons un
premier newsflah. Vous aurez alors la possi-
bilité de vous y inscrire pour les prochains
numéros, ou , au contraire, décider de ne
plus les recevoir dans vos courrriers électro-
niques.
Nous espérons ainsi vous faire profiter des
plus récentes et plus intéressantes informa-
tions dans votre spécialité.
Nous vous souhaitons à tous un excellent
début d’année,
Michel Toussaint
Fred Lessire.
14
Pub
__________________________________________________________________________
15
Respira Libre was er ...
__________________________________________________________________________
Na een theoretische uitleg over de anatomie
van de luchtwegen, het hoesten en de mole-
culaire celbasis van de CFTR- functie, een uit-
leg over het CF- ziektemodel komt hij tot de
inhalatietherapie.
Inhalatietherapie
Preventieve of symptomatische inhalatiethe-
rapie heeft als doel vroegtijdige luchtweg-
schade en slechtere longfunctie uit te stellen.
Objectieven zijn een optimale interactie tus-
sen epitheel en medicatie; hoge lokale con-
centratie van het actieve component en lage
systemische aanwezigheid; een direct effect
op de doelcel.
Factoren die de aërosoldepositie beïnvloeden
zijn de ziekte, de patiënt en de toepassings-
techniek.
In de grotere luchtwegen gebeurt depositie
met een inerte impactie. In de middelgrote
luchtwegen gebeurt dit door sedimentatie of
neervallen van grotere delen en in de kleine
luchtwegen is er diffusie.
De penetratie in de longen hangt af van de
grootte van de partikels. Hierbij dient opge-
merkt te worden dat een medicijn kan veran-
deren gedurende de inhalatie: een klein parti-
kel kan groter worden in het lichaam.
Dr. A. Moeller, doctor aan de universiteit van Zurich, zet in november 2011 de respiratoire wereld
op stelten met zijn uiteenzetting over CF en inhalatietherapie. Een terugblik hierop.
De Haan november 2011
___________________________________________________________________________
Factoren die aërosoldepositie beïnvloeden
-De luchtweganatomie van de patiënt: bij klei-
ne kinderen zijn de bovenste luchtwegen min-
der rigide en is er een neiging tot luchtweg-
sluiting gedurende het inademen. In de die-
pere luchtwegen is de diameter klein en stijgt
de weerstand, dit is gelijk met flow limitatie.
Dus: hoe ouder, hoe beter de depositie.
-Adempatroon: de depositie is omgekeerd
evenredig met de ademfrequentie.
-Coöperatie: bij een rustig adempatroon komt
8,2% van de verneveling in de longen en
10,2% in de maag terecht. Bij het wenen is dat
1,4% in de longen en 19,7% in de maag. 8,4%
van de aërosol komt in de ogen terecht.
-Maskerlek: hoe groter de openingen in een
masker (lekken), hoe minder depositie er is.
-Waken of slapen: slapend, in ruglig zonder
hoofdkussen, is er een hogere depositie waar
te nemen : bijna dubbel zoveel. 69% van de
kinderen werden echter wakker: pas daarom
aërosol toe in het begin van de slaap, nl. tij-
dens de diepe niet-REM-slaap. Plaats masker
voorzichtig op het gezicht. 22% kon het mas-
ker niet goed op de mond houden gedurende
de slaap.
-Ziekte: bij een infectie stijgt de ademfrequen-
tie en de nasale obstructie met als gevolg een
stijging van de inerte impactie in de bovenste
luchtwegen. Een bronchiale obstructie geeft
inhomogene ventilatie en een daling van de
perifere depositie.
16
Respira Libre was er ...
__________________________________________________________________________
Secreties zorgen voor een verminderde activi-
teit van de aërosol. Hogere dosissen en con-
centraties van een medicijn zijn nodig.
-Techniek:
het inhalatietoestel: pari compressor en –
verstuiver of geperforeerde mesh verstuiver:
traag en diep inhaleren. Let op: deze toestel-
len zijn snel gecontamineerd en dit resulteert
in een kolonisatie met microben. Inhaler
(puff, steeds gebruiken met volume chamber)
of droogpoeder inhalator met tobramycine:
traag en diep inhaleren.
Toestelinterface: een zacht masker met een
kleine dode ruimte die nauw aansluit. Een
mondstuk kan je vanaf 2 jaar gebruiken.
Voorzetkamer steeds met een kleine dode
ruimte gebruiken (Vortex).
- Partikelgrootte: 4,2µ geeft een depositie van
8 procent in de longen; 2,5µ geeft 36 procent
depositie.
Inhalatieprodukten
Luchtwegrehydraterende therapie
Osmotische druk verhogen dmv. zout. Hyper-
toon zout geeft een toename van de mucus
clearance. FEV1 en FVC nemen toe na 2 we-
ken. De symptomen nemen af en exacerbaties
dalen.
Bronchodilatator therapie
Kortwerkende B2- agonisten: er is een verbe-
tering van het FEV1 bij 60% van de patiënten.
De therapie is effectiever bij patiënten met
gevoelige luchtwegen. Langwerkende B2-
agonisten: FEV1 verbetert bij sommige patiën-
ten, maar hogere dosissen zijn nodig.
Mucus modulators
DNA'se Pulmozyme: breekt de moleculen in
stukken. Het effect hiervan schijnt te vermin-
deren met de tijd en het is niet duidelijk wat
de invloed van dit medicijn is op de levens-
kwaliteit, exacerbaties, het verbruik van anti-
biotica en hospitalisaties. Meestal past men
het toe na de kiné. Mannitol geeft minder taai
slijm. De oppervlaktespanning daalt en de
longfunctie verbetert. Pulmozyme is beter
maar veel duurder.
Geïnhaleerde corticosteroïden geven een
betere therapeutische index dan orale corti-
costeroïden. Lange termijn toepassing van dit
medicijn bij CF levert variabele resultaten op
in studies. Het wordt enkel toegediend bij pa-
tiënten met gevoelige luchtwegen.
Geïnhaleerde antibiotica
Tobramycine werkt goed bij Pseudomonas,
maar er is veel resistentie hiertegen. Daarom
dient men het een periode afwisselend wel en
niet te geven waardoor de resistentie daalt.
Colistin heeft een lage systemische absorptie
(4%). Het heeft een lang effect en een lage
resistentie. Tobramycine én Colistin samen
toedienen geeft een daling van hospitalisaties
en antibioticaverbruik.
Dirk De Vos.
17
Respira Libre was er ...
__________________________________________________________________________
Dit jaar organiseert IPG/CF Belgium, op vraag
van velen, terug kiné- clinics in de verschil-
lende provincies.
Het doel is dat men komt met een patiënt en
dat de kiné- behandeling gegeven wordt sa-
men met een ervaren kinesitherapeut, voor-
namelijk gespecialiseerd in muco, maar ook
andere respiratoire pathologieën zijn wel-
kom.
Met positieve en opbouwende kritiek wor-
den de drainage- en ventilatietechnieken
aangepast, geoptimaliseerd, dit ten voordele
van de patiënt en zijn/haar kiné.
Wegens het gevaar voor kruisbesmettingen
wordt er in 4 aparte lokalen gewerkt.
Een kleine samenvatting van wat er zoal ver-
teld werd door Filip Van Ginderdeuren, Jean
Chevaillier, Dirk Van den Eynden en Fred Les-
sire in Gent:
-De bovenste luchtwegen worden het best
gespoeld met grotere hoeveelheden fysiolo-
gisch water omwille van het debiet, dus bij
baby’s een neuspotje en bij kinderen en vol-
wassenen een neuskannetje. De ampulles
van 5 ml die men koopt in de apotheek zijn
te klein en niet doeltreffend genoeg.
-Bij een open gehemelte spoelt men best
met fysiologisch water en een zuigertje
(verkrijgbaar in de apotheek), om het risico
dat er secreties in het open gehemelte blij-
ven plakken te vermijden.
-Een jonge muco- patiënte met atelectase
rechtsboven en weinig slijmproductie: eerst
aërosol met mucusverdunner (in haar geval
Lysomucil), gecombineerd met flutter,
Kiné – clinic zaterdag 19 januari 2013 __________________________________________________________________________
houding vnl. in ruglig eventueel met kussen-
tje onder de thorax om de bovenste longde-
len te benadrukken.
-Blazen in de flutter moet snel genoeg en
zuchtend zijn. Te gecontroleerd en beheerst
blazen in de flutter brengt niets op omdat de
flow te laag is.
Snel en krachtig genoeg blazen, echter zon-
der bronchospasmen te veroorzaken, is be-
langrijk bij instabiele luchtwegen!
-“ locomotief flutteren” = 4-5 tal keer veel in
en kort en krachtig uitblazen, 6e keer lang
blazen. De bedoeling is om de geobstrueerde
longdelen te bereiken en om de lucht achter
de secreties te krijgen en zo te mobiliseren.
-Aërosol met Atrovent, Ventolin en Pulmi-
cort, de gekende mix, geeft men best in 2
keer. De Atrovent en de Ventolin is bronch-
usverwijdend, men wacht een 10-tal minuten
en daarna verstuift men de Pulmicort waar-
door de medicatie dieper gaat.
Tussendoor draineren is ook aangeraden,
zodanig dat de bronchuswand vrij is van se-
creties en de Pulmicort haar werking kan
doen (ontzwellen).
-Muco- patiënten hebben al op jonge leeftijd
neiging tot thoracale kyfose, hoogstand en
protractie van de schouders. Dat belemmert
een goede ventilatie en drainage in de long-
toppen (o.a. rechter bovenkwab). Het is dus
van groot belang om de thorax te mobilise-
ren en een open en rechte thoracale hou-
ding aan te moedigen door versterkende rug-
oefeningen, thoracale tape, zwemmen…
18
-Patiënt met spierdystonie: IPV samen met
aërosol vergroot het bereik van de bronchus-
verwijders (Atrovent en Ventolin in dit geval),
namelijk in diepe kleine regio’s . Het nadeel is
dat er minder depositie is door de korte lucht-
stoten, maar 1x per dag is het proberen waard.
Pulmicort geeft men best afzonderlijk.
.
En nog heel wat andere wist je datjes…
Een kiné- clinic is een aanrader voor elke kiné
die patiënten behandelt met muco, spierdysto-
nie of andere aandoeningen met chronische
respiratoire problemen.
Ingrid Borgonjon
Respira Libre was er ...
__________________________________________________________________________
Op zaterdag 31 augustus 2013 vindt de derde editie van Climbing for life plaats!
10 astma patiënten trotseren deze prachtige col dit jaar al lopend
en 10 muco- patiënten met de fiets!
BVRK wenst talrijk aanwezig te zijn!
Kom supporteren of ga de uitdaging aan samen met uw patiënt!
Meld uw inschrijving aan de BVRK zodat de vereniging uw inschrijving kan vergoeden!
Alle info terug te vinden op de website!
Tot dan!
Le samedi 31 août 2013 aura lieu la troisième édition de ‘Climbing for life’!
10 patients asthmatiques vont monter le col du Galibier en courant
et 10 patients atteints de mucoviscidose l’attaquent en vélo!
L’ABKR souhaite être présente en masse!
Venez tous encourager nos patients, ou relever le défi de les accompagner!
En tant que membre de l’ABKR, l’association rembourse votre inscription!
N’oubliez pas de nous le signaler.
Vous pouvez trouver plus d’informations sur le site web.
Rendez-vous au pied du col!
19
Respira Libre was er ...
__________________________________________________________________________
Symposium:
Ventilated patients: From home to home, via hospital
__________________________________________________________________________
Mevr. L. Verweij, verpleegkundige in het
UMC Utrecht, gespecialiseerd in de chroni-
sche beademing had een uiteenzetting over:
‘Assisted ventilation: hospital – homecare
relationship’.
In Nederland werd reeds in 1982 gestart met
chronische thuisventilatie. België volgde en-
kele jaren later. In Nederland zijn er 4 grote
centra waar patiënten opgevolgd worden.
Volgens aantal patiënten: UMC Utrecht, AZ
Groningen, AZ Maastricht en AZ Rotterdam.
Verhoudingsgewijs worden er in Nederland
meer neuromusculaire patiënten beademd
(t.o.v. andere indicaties zoals COPD) i.v.m.
het Europese gemiddelde. Tegenwoordig
worden er meer patiënten op niet- invasieve
wijze beademd. Tot 1992 was dit andersom.
85% van de patiënten met chronische beade-
ming verblijven thuis (in Nederland), 5% in
rust- en verzorgingstehuizen en 9% in een
aangepaste woonvorm.
De rol van het Centrum Thuisbeademing-
Nederland houdt in: opvolging door ver-
pleegkundige en arts, meten van de efficiën-
tie van de beademing, verzorgen van een
telefonisch spreekuur, bemannen van een
telefonische 24 uur permanentie, opstarten
van de thuisbeademing en de opleiding van
familie en thuisverzorging. De meest voorko-
mende problemen betreffen de coördinatie
met andere ziekenhuizen, onduidelijkheid
over wie de medische eindverantwoordelijke
is of nog het vervoer van patiënten.
Vervolgens nam Dr. M. Grandi het woord. Hij
is werkzaam in een ziekenhuis in Como:
’Patient’s evaluation of own ventilation te-
techniques’.
Samen met Ziekenhuis Inkendaal werd een
vragenlijst opgesteld over de ervaring van
patiënten met hun ventilatie. Deze werd af-
genomen bij 54 chronisch beademde patiën-
ten (17 tracheaal beademde en 37 NIV).
93% van de patiënten hebben thuis 2 ventila-
toren, 81% bijkomend een ‘Ambu-Bag’, 76%
een ‘Cough-Assist’ en 59% een saturatieme-
ter. De gemiddelde duur van de beademing is
23/24 uur. De patiënten durven gemiddeld
anderhalf uur alleen te blijven. 55% van hen
heeft een oproepsysteem.
Meer dan 80% van de patiënten heeft over-
dag reeds een onvrijwillige onderbreking van
de ventilatie meegemaakt (50% o.w.v. pro-
blemen met de leidingen van het toestel). Dit
brengt hevige angst met zich mee.
Patiënten moesten ook een aantal bewerin-
gen scoren waarbij 5 volledig akkoord was en
0 volledig oneens.
‘Ik voel me veilig met mijn niet-invasieve
ventilatie! ’: 4.6 op 5.
‘Het is haalbaar om met alle apparatuur
om te gaan! ’: 4.1 op 5.
Symposium ter gelegenheid van de pensionering van Dr. Soudon.
Ziekenhuis Inkendaal - 14 december 2012.
20
Respira Libre was er ...
__________________________________________________________________________
Tracheaal beademde patiënten hebben vaker
opnames op IZ. Deze patiënten worden ge-
middeld 4.4 keer per dag geaspireerd. Het is
verbazend dat meer dan 85% van zowel de
NIV- groep als van de tracheaal- beademde
groep vinden dat hun eigen modus de beste
manier is van beademen en deze modus ook
zouden aanraden.
Slikken gaat gemakkelijker bij tracheaal be-
ademde patiënten. 46% van de patiënten
voelt zich buitenhuis bekeken. 58% voelt zich
een last voor hun omgeving.
Permanent geventileerde patiënten zouden
standaard 2 ventilatoren en een ‘Ambu- Bag’
moeten hebben.
Positieve eindnoot: 98% van de patiënten
voelt zich veilig met hun thuisbeademing.
Als derde spreker had Dhr. M. Toussaint,
kinesitherapeut in Ziekenhuis Inkendaal het
over: ‘Education of the patient: Before /
After hospital discharge’.
Er bestaat geen systematische review voor
ontslag in het kader van thuisbeademing.
Chatwin M. heeft een lijst opgesteld met de
meest frequente problemen die gebeuren in
het kader van thuisventilatie. De voornaam-
ste zijn stroomproblemen en problemen met
de ventilator. Er gebeurt gemiddeld 1 onge-
val per patiënt per 2 jaren. Dit is een schrik-
barend hoog cijfer. 50% van de problemen
worden veroorzaakt door de leidingen van de
beademing, 30% hebben te maken met de
batterij en nog 20% hebben te maken met
het toestel zelf.
Er kan geen compromis mogelijk zijn in het
bepalen en realiseren van de doelstellingen
voordat een patiënt naar huis kan. Deze zijn:
- Verklaren van de technische woordenschat
(Frequentie, Tidal Volume, PEEP…).
- Instrueren in het gebruik van het toestel en
vertrouwd zijn met de interface. De verschil-
lende toetsen moeten gekend zijn evenals de
opbouw van de leidingen.
- Patiënten moeten weten hoe te reageren
bij disfuncties of alarmen van de beade-
mingstoestellen.
- De verschillende kinesitherapeutische tech-
nieken zoals balloneren, hoestaugmentatie,
het gebruik van de ‘Cough-Assist’ en/of het
IPV-toestel moeten gekend en geoefend zijn.
- De canulezorg en het aspireren moeten ge-
kend en voldoende geoefend zijn.
- Het ziekenhuis moet een 24 op 24 telefoni-
sche permanentie verzorgen. Het urgentie-
telefoonnummer kan het best geplakt wor-
den op het ventilatietoestel.
In Ziekenhuis Inkendaal wordt er tot nog toe
geen checklist gebruikt. Eén van de redenen
hiervoor is dat dit vrij omslachtig is. Het zou
echter wel een goed idee zijn om beginnende
therapeuten te helpen.
De laatste topic voor de pauze was van Pro-
fessor P. Delguste van de ‘UCL’: ‘QOL in ven-
tilated people: techniques and results’.
Het eerste symposium voor thuisbeademing
in België vond plaats in Brussel in 1987. Dr.
Henriquet zei toen dat het starten van thuis-
beademing het begin is van een zeer uitzon-
derlijk verhaal voor de patiënt en zijn familie.
Professor Delguste hoopt dat sindsdien thuis-
beademing toch iets minder ‘uitzonderlijk’ is
geworden.
Er zijn weinig studies die het hebben over
QOL bij chronische ventilatie bij neuromuscu-
laire patiënten.
21
Respira Libre was er ...
__________________________________________________________________________
Deze studies gaan vaak over kleine groepen,
soms wordt enkel de slaapkwaliteit gemeten
of het gaat over zeer specifieke groepen.
Vragenlijsten zijn vaak een reductie van wat
QOL is. Ze meten de situatie thuis of nog de
economische situatie. Maar wat houdt QOL
juist in? Gaat het over fysiek of materieel
welzijn? Over interpersoonlijke relaties, soci-
ale activiteiten of nog persoonlijke ontplooi-
ing. Het is ook moeilijk om het aspect van
chronische ventilatie te isoleren van andere
aspecten van neuromusculaire aandoenin-
gen.
Drie aspecten hebben een negatieve invloed
op de levenskwaliteit bij chronische beade-
ming van neuromusculaire patiënten:
- 24 uur op 24- beademing
- Het geluid van de toestellen (Dit is zeker
vooruit gegaan).
- Financiële problemen (ook hier is vooruit-
gang geboekt). In de jaren ’80 was er de
‘Conventie voor beademing van patiënten
met tracheostomieën’ en in de jaren ’90 een
nieuwe conventie die 100% terugbetaling
voorziet voor tracheale beademing, NIV,
nachtelijke beademing, 24/24-beademing,
IPV en Cough-Assist.
Enkele positieve punten naar QOL toe:
- Communicatie is verbeterd. Dankzij internet
kunnen patiënten ook sociaal participeren.
- Dankzij verbeterde internationale contacten
is het mogelijk dat patiënten kunnen reizen.
Na de pauze had Dr. J. Haan het over ‘Blood
gases monitoring: comparison in hospital vs
at home’. Dr. J. Haan is pediater in Zieken-
huis Inkendaal.
Chronisch beademde patiënten worden re-
gelmatig opgenomen voor een evaluatie van
hun saturatie en transcutane CO2. Er is een
onderzoek gevoerd naar de haalbaarheid en
de efficiëntie van metingen aan huis. Er ble-
ken geen verschillen te zijn in kwaliteit van
de metingen en de technische haalbaarheid
van metingen thuis bleek voldoende. Het
plaatsen van de apparatuur thuis kost 150 €,
een overnachting met alle metingen in het
ziekenhuis 645 €. Voor de patiënten worden
metingen thuis niet terugbetaald (dus 150€
opleg), terwijl de opleg voor een ziekenhuis-
opname 45 € bedraagt. Financiering van
thuismetingen zou dus de globale medische
factuur kunnen drukken.
De voorlaatste presentatie was van Dr. P.
Léger en Mevr. S. Sortor. Hij is arts, zij is res-
piratoir therapeute. Beiden werkzaam met
neuromusculaire patiënten in Lyon. De titel
was: ‘Viability and affordability of the hom-
eventilation system’.
Gedurende de voorbije decennia is de ver-
houding NIV / tracheale beademing enorm
gestegen. De groep voorschrijvers is gediver-
sifieerd (zowel pediaters, neurologen en
pneumologen). De soorten aandoeningen
waarvoor thuisbeademing wordt voorge-
schreven, is toegenomen. De groepen COPD-
patiënten en ‘obesity hypoventilation-
syndrome’ groeien explosief.
Gemiddeld worden in Europa tussen de 100
en 150 personen per miljoen beademd. Dit
varieert echter sterk van land tot land. In
Frankrijk worden 300 mensen per miljoen
beademd terwijl dit in Polen minder dan 20
is. De groepen patiënten die beademd wor-
den verschillen tussen de noordelijke landen
van Europa (voornamelijk neuromusculaire
patiënten) en de meer zuidelijke landen
(verhoudingsgewijs meer COPD- patiënten).
22
Respira Libre was er ...
__________________________________________________________________________
Overal in Europa ziet men een tendens tot
vermindering van de terugbetaling. Daarte-
genover dalen de kosten van chronische be-
ademing. Er wordt meer NIV toegepast, de
materialen worden goedkoper en er kan van
op afstand gemonitord worden. De perso-
neelskosten zijn echter toegenomen. Fami-
lies nemen veel zorg op zich. Men schat dat
ze het equivalent van 3 tot 6 hulpverleners
overnemen. Dit leidt tot een verlies van in-
komsten en een toename van het aantal de-
pressies.
Een mogelijkheid om de kosten in de toe-
komst te drukken is NIV thuis opstarten. Er
moeten dan thuisevaluaties gebeuren, con-
tacten zijn via webcam…
Een nieuwe tendens is dat patiënten in groe-
pen van 5 à 6 gaan wonen. Dit maakt 24/24u
hulpverlening mogelijk tegen een haalbare
prijs.
Als laatste spreker nam Dr. Soudon het
woord: ‘Home ventilation: 30 years of ques-
tions and answers’.
Het eerste deel van zijn presentatie ging over
‘leven zonder spieren’. We kregen een over-
zicht van de ventilatie doorheen de eeuwen.
Vele opmerkelijke tekeningen en foto’s wer-
den geprojecteerd. De stalen long uit de ja-
ren ’50, de stap naar positieve drukventilatie
via een tracheostomie (jaren ’60). In 1984
werden de eerste patiënten via tracheo ge-
ventileerd in wat toen nog ‘De Bijtjes’ heette.
Tracheostomieën hebben echter veel nade-
len (complicaties, sociaal moeizaam).
Het tweede deel ging dan ook over ‘Leven
zonder tracheo’. Het is Dr. Bach die als eerste
begon met beademing via een mondstuk (’s
nachts!). De eerste nasale maskers werden
uitgeprobeerd door C. Sullivan in 1979 en bij
neuromusculaire patiënten in Poitiers in
1984. In 1986 werd de eerste patiënt in ‘De
Bijtjes’ geventileerd met een masker. In 1993
werd het mondpijpje geïntroduceerd voor
dagventilatie. IPV werd in 1987 geïntrodu-
ceerd in ‘De Bijtjes’ en ‘Cough-Assist’ was
beschikbaar vanaf 1998.
Het derde deel betrof ‘Leven zonder ziekenh-
uis’. Communicatie met de lokale teams,
huisbezoeken en opleiding voor lokale teams
zijn belangrijk om dit te kunnen verwezenlij-
ken.
De conventies ‘Chronische Mechanische Ven-
tilatie’ en ‘Neuromusculaire Referentie Cen-
tra’ waren belangrijke stappen om de verzor-
ging van deze patiënten mogelijk te maken.
Om af te sluiten stelde Dr. Soudon nog enke-
le ‘nieuwe vragen’. Welke zijn de nieuwe
groepen die in aanmerking komen voor chro-
nische beademing? Moet dit opgestart wor-
den bij OHS, COPD of nog coma- patiënten?
Wanneer moet therapie gestopt worden bij
deze patiënten? Wat is de maatschappelijke
prijs hiervan? Is er in de toekomst misschien
enkel ventilatie voor meer vermogende men-
sen?
Tenslotte dankte de hoofdgeneesheer van
Ziekenhuis Inkendaal, Dr. M. Moonen, Dr.
Soudon voor de vele jaren van inspanning
geleverd voor de verzorging van de neuro-
musculaire patiënten. De interessante na-
middag werd afgesloten met een receptie.
Vincent Gathot.
23
Pub
__________________________________________________________________________
24
Respira Libre was er ...
__________________________________________________________________________
Op zaterdag 17 november 2012 organiseerde
UZ Leuven een symposium rond ‘Muco, een
betere toekomst voor kind en volwassene’.
Na de verwelkoming en inleiding door prof. Dr.
L. Dupont, beet prof. Dr. K. De Boeck de spits
af met ‘CF genezen: een begin’.
Tot op heden heeft genetisch onderzoek reeds
een 1800 verschillende mutaties aan het licht
gebracht die in 6 klassen, naargelang hun in-
vloed op de aanmaak en functie van het CFTR-
eiwit, worden ingedeeld. Het CFTR- eiwit dat
moet zorgen voor de regulatie van het chloor-
kanaal, waarlangs de uitwisseling van Na en Cl
moet plaatsvinden, wordt niet of onvolledig
gevormd als gevolg van een fout (mutatie) in
het CFTR- gen.
De totale CFTR- functie kan gezien worden als
het product van: het aantal verstoorde chloor-
kanalen (zoals in klasse 1,2,5 en 6), de ope-
ningsduur van het kanaal (zoals in klasse 3) en
de kanaalconductantie (verstoord in klasse 4).
De in België meest voorkomende mutatie
F508del behoort tot klasse 2 (op plaats 508
ontbreekt = del fenylalanine waardoor het CF-
TR-eiwit niet volledig wordt gevormd en terug
wordt afgebroken).
Tot nu toe was de behandeling vooral sympto-
matisch en hoofdzakelijk gericht op het vertra-
gen van de infectie- obstructie cirkel. Nu spitst
het onderzoek zich toe op het ‘repareren’ van
het CFTR- eiwit zodat de chloorkanalen beter
worden gevormd. Deze CFTR- eiwittherapieën
zijn echter mutatiespecifiek d.w.z. per soort
mutatie moet gezocht worden naar een andere
oplossing!
Het aanpakken van het basisdefect is een eer-
ste grote doorbraak in het herstel van de CFTR
functie bij klasse 3 mutaties (ten minste één
G551D-mutatie) via VX-770 (stofnaam ivacaftor
en merknaam Kalydeco ontwikkeld door firma
VerteX). Kalydeco zorgt voor het herstel van de
opening van het chloorkanaal waardoor een
opvallende verbetering van gemiddeld 10% van
de longfunctie, gewicht en zweettest optreedt.
Het aantal opstoten daalt en de levenskwaliteit
stijgt. Kalydeco verbetert tevens de longfunc-
tie bij kinderen waarbij de longfunctie nog
goed is. Jammer genoeg komt deze klasse 3
mutatie slechts zelden voor in België (Ierland
14%!, Engeland 6%, België slechts 3 patiënten)
en kunnen slechts weinig Belgische patiënten
hiermee worden geholpen. De incidentie is dus
van land tot land verschillend. Vertex start nu
verder onderzoek om na te gaan of ook ande-
re groepen kunnen worden geholpen met dit
middel maar men schat dat maximaal 10% van
de Europese patiënten baat zullen vinden bij
dit middel.
Andere medicijnen in testfase zijn Ataluren
(vroeger PTC124) en 2 correctors namelijk Lu-
macaftor (vroeger VX-809) en VX-661.
Ataluren zorgt ervoor dat er een ander amino-
zuur (bij toeval gekozen) op de plaats van het
stopcodon (klasse 1 mutaties) komt waardoor
het CFTR- eiwit toch volledig wordt gevormd
weliswaar met één fout er in. Dubbelblind on-
derzoek wijst uit dat er een trend naar een be-
tere longfunctie vastgesteld wordt vooral bij
patiënten die geen Tobramycine (Tobi) via aë-
rosol vernevelen.
Symposium:
Muco, een betere toekomst voor kind en volwassene
__________________________________________________________________________
25
Respira Libre was er ...
__________________________________________________________________________
Vermits ongeveer 90% van de Europese patiën-
ten drager is van een klasse 2 mutatie
(F508del), is hier veel onderzoek vereist en ook
vooruitgang geboekt. Wanneer het fenylalani-
ne ontbreekt op plaats 508 zal het CFTR-eiwit
onstabiel zijn en moeilijk plooien waardoor het
zijn ‘reis’ naar de celwand niet kan maken. Het
vinden van correctors die de twee defecten
verbeteren (moeilijk plooien en niet vlot naar
de celwand reizen) is moeilijk maar noodzake-
lijk. Bij het gebruik van de corrector Lumacaf-
tor in combinatie met Kalydeco (chloorkanaal
openen) zien we een stijging van de longfunc-
tie (bij 55% van de patiënten met 5% en bij
25% met 10%).
Een nieuwe VerteX- molecule, VX-661
(corrector) wordt nu samen met Kalydeco (fase
2 studie) getest bij een groep muco- patiënten
die twee F508del mutaties hebben.
Prof. Dr. K. De Boeck besloot haar zeer interes-
sante voordracht toch zeer hoopvol : door sa-
menwerking tussen kennis (wetenschappers),
investeerders (sponsors) en bergbeklimmers
(patiënten en onderzoeksnetwerken) is de be-
klimming van de ‘berg’ reeds volop aan de
gang !
Daarna sprak Dr. D. Bilton van het London
Royal Brompton Hospital ons over ‘Treatment
of pulmonary exacerbations’.
Vooral de chronische infectie en inkapseling
van Pseudomonas Aeroginosa leidt tot het ont-
staan van resistentie en plotselinge exacerba-
ties (vnl. tussen 18 en 30- jarige leeftijd) die
toenemen naarmate de longfunctie daalt en
kunnen voorkomen worden door IV- antibioti-
ca kuren. Het doel van de behandeling is voor
de patiënt en de clinici niet altijd hetzelfde. De
patiënt wil zich terug beter voelen terwijl de
clinici zich meer focussen op parameters zoals
longfunctie, het verminderen van de
symptomen en het voorkomen van nieuwe
afwijkingen. Sommige patiënten reageren goed
op hun IV- behandeling (responders), anderen
dan weer minder. Bij de niet- responders vin-
den we meer vrouwen, patiënten met een lage
BMI, een lagere socio- economische status en
mensen met een lagere longfunctie (laat long-
functie niet te laag zakken vooraleer in te grij-
pen!). Ook kinesitherapie (airway clearance)
speelt samen met het toedienen van antibioti-
ca een belangrijke rol om de longfunctie terug
te verbeteren. De keuze van de antibiotica
(meestal combinatietherapie ) berust enerzijds
op de resultaten van de sputumcultuur (maar 1
week wachten op uitslag!) en anderzijds op de
ervaring ‘van wat vorige keer succesvol was’.
Hou er steeds rekening mee dat de patiënt
soms anders reageert op de toediening van
een bepaald middel dan dat je op basis van het
labo- onderzoek zou kunnen verwachten.
De tijdsduur van behandeling (van 7 tot 21 da-
gen) staat in verhouding tot de ‘initiële long-
functie’ en bestaat uit een ‘multi- treatment
met kinesitherapie, opdrijven toediening mu-
colytica, hypertoon zout, Tobi…
De doelstelling is dat schade moet worden
voorkomen door vlug accuraat in te grijpen en
er verder moet worden gezocht naar ‘markers’
voor een tijdige waarschuwing bij optredende
problemen. Een goede preventie blijft ui-
teraard zeer belangrijk
Dr.S. Elborn, Belfast City Hospital en voorzitter
van de European Cystic Fibrosis Society, be-
sprak het thema "how to deal with unusual
bacteria?".
26
Respira Libre was er ...
__________________________________________________________________________
Hij stelt dat er een diagnoseprobleem is bij mu-
coviscidose omdat het een aandoening is met
overlappende symptomen. 33% van de patiën-
ten is infectievrij, 33% wordt geconfronteerd
met af en toe terugkerende infecties en 33% is
chronisch geïnfecteerd. Pseudomonas Aerugi-
nosa, Staphylococcus Aureus, MRSA, zelfs
Burkholderia Cepacia komen regelmatig voor.
Deze laatste bacterie heeft een zware impact
op de longfunctie. Vervolgens daalt Dr. Stuart
af in de catacomben van de bacteriologie en
virologie: termen als Stenotrophomonas mal-
tophilia; Achromobacter Xylosoxidans, anaero-
be specimen zoals prerotella species (en nog
zoveel meer…) deden uw dienaar spoedig de
pen verliezen en deemoedig het hoofd buigen.
Na de koffie volgde een academische zitting
met vooraanstaande personaliteiten van het
UZ Leuven en de muco- wereld.
Dr. Stuart Elborn (verdorie, daar is hij weer),
promootte vooral de website van de European
Cystic Fibrosis Society. Na hem volgden prof.
Dr. K. De Boeck (directeur muco- centrum Leu-
ven), Dr. F. Rademakers (hoofdgeneesheer UZ
Leuven) en K. Balcaen (directeur verpleegkun-
de UZ Leuven). We onthouden van hen dat het
aantal muco- patiënten in Leuven stijgt door
een hogere levensverwachting. Ook het aantal
getransplanteerden neemt toe: 80% van de
getransplanteerden overstijgt de overlevings-
grens van 10 jaar. 'Dagen aan het leven toe-
voegen en leven aan de dagen' is het motto.
Een woord van dank was er van U. Pypops in
naam van de mucovereniging.
Prof. Dr. M. Decramer, diensthoofd pneumolo-
gie, sprak over roken: gemiddeld 30% van de
bevolking rookt in Europa. Preventief longpro-
blemen aanpakken betekent voor hem het re-
duceren van de luchtvervuiling en aanzetten
tot verminderen van roken.
Mogelijk zien de pakjes sigaretten er in de toe-
komst allemaal hetzelfde uit: zelfde afmetin-
gen, kleur en foto's: dit noemt hij 'plain packa-
ging'. Op onderzoeksgebied dient men zich in
de toekomst vooral te richten op methoden
om de natuurlijke immuniteit van de mens te
verhogen.
Een verzorgde receptie met wandelbuffet ver-
sterkte de innerlijke mens die vervolgens kon
kiezen tussen een aantal rondetafelconferen-
ties met als items 'clinical trials' (mister Stuart)
en 'als eten even niet lukt'. M. Vreys en J. Mei-
esaar schetsten de toegepaste ademhalings-
technieken in Leuven: ACT, mobilisaties, bek-
kenbodemtherapie, relaxatie en inspannings-
training. Ademtechnieken dienen zacht, effici-
ënt, motiverend en selfsupporting te zijn.
Neusspoelingen bij kinderen gebeuren vanaf 3
jaar. IPV wordt niet aanbevolen in de therapie
bij CF daar er geen wetenschappelijke bewijzen
zijn naar de effecten bij mucoviscidose. Bij vol-
wassen patiënten dien je de ademhaling manu-
eel te verdiepen. Om problemen van urinaire
incontinentie te voorkomen, span je de bek-
kenbodemspieren op voor het hoesten. Praat
over deze problematiek. Tijdens de relaxatie-
therapie wordt in Leuven een CD gebruikt om
het effect te verhogen. Speciale aandacht gaat
ook naar loslaten van spierspanningen tijdens
de ademhalingsoefeningen en longdrainage.
Het symposium werd na een pauze afgesloten
met de onderwerpen 'who is afraid of antibio-
tics in CF' met D. Bilton en Dr. K. Sauer en 'Hot
topics in CF research' (mister Stuart is terug
aanwezig). M. Vreys en J. Meiesaar hadden het
over belang van sport en beweging. Sport en
bewegen is veilig, voordelig en heeft een signi-
ficant effect op de 'outcome' voor mucovisci-
dose patiënten.
27
Respira Libre was er ...
__________________________________________________________________________
Oefeningen zijn een essentiële component in
het management bij mucoviscidose. Specifieke
therapeutische effecten van oefeningen wor-
den nog onderzocht maar er is een verband
tussen aërobe fitness en overleving, een ver-
mindering in het achteruitgaan van de long-
functie en een verbetering in levenskwaliteit.
Potentiële voordelen op de botdensiteit en CF-
gerelateerde diabetes dienen verder onder-
zocht te worden. Het is soms niet makkelijk om
oefeningen in de therapie in te lassen maar dit
kan gestimuleerd worden door ouderlijk in- en
meeleven.
Tenslotte sprak Dr. F. Vermeulen over een
nieuwe longfunctieparameter: de lung clearan-
ce index (LCI). Een traditionele longfunctie
verbergt soms een zware longaantasting. Met
multiple breath washout stelt men vast hoe de
lucht zich verdeelt in de longen. LCI is gevoeli-
ger dan FEV1 voor vroege longaantasting, is
gestandaardiseerd, weinig tijdrovend, niet pijn-
lijk en geeft geen straling. De normaalwaarden
zijn onafhankelijk van lengte en leeftijd en het
is toepasbaar bij kinderen.
M. Vreys en J. Meiesaar gaven ons nog een
interessante website mee waar je expert-
advies kan krijgen over vragen en problemen in
verband met mucoviscidose:
www.ecorn_cf.eu
Een lijst van zeldzame aandoeningen kan je
raadplegen op www.orpha.net. Deze alfabeti-
sche lijst geeft de prevalentie weer van zeldza-
me aandoeningen, waaronder ook CF. In 2012
kwam mucoviscidose 12,6 keer op 100.000
voor.
Proficiat aan het jarige mucocentrum Leuven
voor de vlotte organisatie van dit symposium!
Luc Engels
Dirk De Vos.
28
Congres __________________________________________________________________________________________
Tiende Jaarlijkse Symposium ABKR-BVRK Dixième Congrès Annuel ABKR-BVRK
Tenth Annual Congres ABKR-BVRK
Saturday, March 23th, 2013,
Parnasse Deux Alice, Brussels
Program
08.15-09.00 : Registration 09.00-09.15 : Welcome and introduction – T. Coppens, Chairman ABKR-BVRK
Chairperson : Marleen van den Hauwe (UZ Leuven)
09.15-10.30 : Respiratory care for SMA and congenital onset muscle diseases
International guidelines and clinical implications (Toussaint M, Inkendaal)
10.30-11.10 : Pause and possibility to visit exhibition hall
Chairperson : Thierry Troosters (KU Leuven)
11.10-11.50 : Dyspnea in COPD : evaluation and treatment (Liistro G, UCL)
11.50-12.30 : Self-management in patients with COPD: look before you leap
(Trappenburg J, Utrecht)
OR
08.30-12.30: Workshop Cardiopulmonary resuscitation (possibility for 8 members)
12.30-14.00 : LUNCH and possibility to visit exhibition hall
29
Congres __________________________________________________________________________________________
Workshops
14.00-15.00: Workshop Oxygen Therapy (Lacroix A, UZ Brussel)
15.00-16.00: Workshop Use of respiratory physiotherapy devices
(Reychler G, UCL & Lessire F, Zeepreventorium)
16.00-16.30: General assembly
Location : Parnasse Deux Alice
84, Avenue E. Mounier
1200 Brussels
Registration starts : 8.15 am ( on site registration possible )
Fee : Members of ABKR/BVRK and students : 20 euro
Non ABKR/BVRK members : 60 euro
Membership and conference registration : 95 euro
Please register on ABKR/BVRK bank account 645-1346909-02
Accreditation : 20 points
Language : The lectures will be held in English, Dutch or French
Workshop CardioPulmonar Resusciation:
8 members (4 Dutch speaking, 4 French speaking) can participate. The first members who subscribe for this workshop can participate ([email protected]).
30
Pub
__________________________________________________________________________
31
Culinaire Pancreasenzymen __________________________________________________________________________________________
In vorige afleveringen van deze culinaire ru-
briek in R.L. kreeg u de heerlijkste gerechten
voorgeschoteld. Deze keer is het andere
koek. Wat moeten al onze muco’s om dat
lekkers te mogen verorberen? Moeten onze
muco-patiënten Creon nemen als ze een wa-
feltje krijgen na de behandeling? Als ze een
snoepje eten? Waarom geuren de windjes
van onze muco- patiënten iets sterker? Ik
merk dat sommige patiënten of ouders wel
eens vragen hebben over de pancreasenzy-
men. In dat verband vond ik een interessant
artikel in het Muco-contactblad door diëtis-
ten van het Mucoviscidosecentrum Gent ,
Marleen Genetello en Dimitri Declercq.
Bij 90% van alle mensen met muco werkt de
pancreas niet goed. Er is sprake van pancre-
asinsufficiëntie. De pancreas scheidt een sap
af waarin stoffen zitten die zorgen voor de
vertering van voedsel in de dunne darm, de
zogenaamde pancreasenzymen. Via een
kanaaltje worden de enzymen van de pancre-
as naar de dunne darm gevoerd. Bij diegene
die pancreasinsufficiënt zijn, zit dit kanaaltje
verstopt waardoor er onvoldoende pancrea-
senzymen kunnen afgegeven worden in de
dunne darm. Zonder pancreasenzymen is de
vertering van voedsel onmogelijk. Bij elke
maaltijd moeten dan ook vervangende enzy-
men toegediend worden. Zonder enzymen
is een vet- en calorierijke voeding nutteloos.
Het betreft hier Creon en Creon Forte, capsu-
les waarin kleine korreltjes met pancreasen-
zymen zitten. Elk korreltje is omgeven door
een speciale beschermingsmantel die de pan-
creasenzymen binnenin de korrel beschermt
tegen maagzuur zodat ze pas vrijkomen in
de dunne darm. In Creon Forte zitten meer
pancreasenzymen dan in Creon.
Wanneer en hoe?
Ze moeten bij elke maaltijd genomen worden
waarin vetten en/of eiwitten zitten, ook bij
tussendoortjes, zelfs al bestaat dit alleen uit
bijvoorbeeld een doosje melk. Ze zijn niet
nodig bij fruit, fruitsap en water.
Omdat de enzymen moeten helpen het eten
te verteren is het belangrijk dat ze samen
met de voeding ingenomen worden, anders
werken ze niet. De enzymen worden best
gespreid over de volledige maaltijd. Een
deel bij het begin, een deel tussendoor en
eventueel ook nog een deel naar het einde
van de maaltijd.
De capsules worden bij voorkeur ingenomen
in zijn geheel met een slokje water. Vanaf de
leeftijd van ongeveer 5 jaar zijn de meeste
kinderen in staat om capsules te slikken.
Voordien kunnen de capsules geopend wor-
den en worden de korrels gemengd met een
beetje vloeistof of een lepeltje appelmoes,
fruitpap e.d. De korreltjes mogen dus niet
gemengd worden in een volledige portie en
ze mogen ook niet over het bord gestrooid
worden. Korreltjes mogen niet geplet wor-
den of gekauwd met de tanden.
Hoeveel enzymen?
De gouden regel is dat bij elke maaltijd vol-
doende enzymen ingenomen worden. Bij
twijfel wordt er beter één te veel dan één te
weinig genomen. De juiste dosis hangt af
van de maaltijd, de hoeveelheid vet en van
de persoon in kwestie. De hoeveelheid enzy-
men wordt geleidelijk aangepast aan de no-
den van het kind of de jongere.
32
Culinaire Pancreasenzymen
__________________________________________________________________________
De verteringsproblemen zijn verschillend voor
iedereen: sommigen hebben behoefte aan
een hoge dosis enzymen, terwijl bij anderen
de pancreas toch wat beter werkt en men min-
der enzymen zal nodig hebben. De dosis is
ook verschillend voor elke maaltijd, ook bij
eenzelfde persoon. Zo vraagt een voeding
met meer vetten of een grotere portie om
meer pancreasenzymen.
Creon is één van de middelen waarbij men het
snelst effect ziet, vooral als ze niet goed wor-
den ingenomen.
Zo wijst een abnormaal grote hoeveelheid of
een vette, platte of slappe stoelgang (moeilijk
weg te spoelen of ronddrijvende oliedruppel-
tjes) op een te lage inname van pancreasenzy-
men in één van de voorafgaande maaltijden.
Een sterke onaangename geur kan wijzen op
een slechte eiwitvertering als gevolg van te
weinig enzymen. Sterk ruikende windjes kun-
nen soms verholpen worden door wat meer
enzymen te nemen. Wie niet genoeg of hele-
maal geen enzymen neemt, kan ook last krij-
gen van regelmatige buikpijn, een dikke opge-
blazen buik of een te laag gewicht. Ook als de
betrokkene veel eet en goede eetlust heeft.
Bij moeilijke stoelgang of verstopping of bij
twijfel of er wel voldoende Creon wordt inge-
nomen, wordt best aangeraden contact te ne-
men met de behandelende arts of diëtiste.
Erik Van den Bon.
33
Pub
__________________________________________________________________________
34
Organigramme
__________________________________________________________________________
Co
nse
il d
’Ad
min
istr
ati
on
Th
ibau
lt C
op
pen
s, P
rési
den
t
Dir
k V
an d
en E
yn
den
, Tré
sori
er
Bar
t V
rijs
en, S
écré
tair
e
Fil
ip V
an G
ind
erd
eure
n
Mic
hel
To
uss
ain
t
Pro
f. T
hie
rry
Tro
ost
ers
Gré
gory
Rey
chle
r
Ger
da
De
Bro
uw
ere
Jori
s L
ens
Co
mm
issi
on
Sci
enti
fiq
ue
Pro
f. D
r. D
ebae
ts
Pro
f. D
r. M
alfr
oo
t
Dr.
So
ud
on
Dr.
Van
Lee
uw
e
Gu
y P
ost
iau
x
Dr.
Del
gust
e
Jean
Ch
evai
llie
r
Th
ierr
y T
roo
ster
s
Mic
hel
To
uss
ain
t
Co
mm
issi
on
d’a
ccré
dit
ati
on
An
nel
ore
Van
den
dri
essc
he
Co
mm
issi
on
Rel
ati
on
s P
ub
liq
ues
Jori
s L
ens
Mic
hel
To
uss
ain
t
Ber
t B
oey
ken
s
Lu
c E
nge
ls
Dir
k D
e V
os
Gre
et J
anss
ens
Vin
cen
t G
ath
ot
Fre
d L
essi
re
Eri
k V
an d
en B
on
Inge
Go
vae
rt
AB
KR
-BV
RK
Ass
emb
lée
Gén
éra
le
35
Organigram
__________________________________________________________________________ A
BK
R-B
VR
K
Alg
emen
e V
erg
ad
erin
g
Wet
ensc
ha
pp
elij
ke c
om
mis
sie
Pro
f. D
r. D
ebae
ts
Pro
f. D
r. M
alfr
oo
t
Dr.
So
ud
on
Dr.
Van
Lee
uw
e
Gu
y P
ost
iau
x
Dr.
Del
gust
e
Jean
Ch
evai
llie
r
Th
ierr
y T
roo
ster
s
Mic
hel
To
uss
ain
t
Erk
enn
ing
sco
mm
issi
e
An
nel
ore
Van
den
dri
essc
he
Co
mm
issi
e P
ub
lic
Rel
ati
on
s
Jori
s L
ens
Mic
hel
To
uss
ain
t
Ber
t B
oey
ken
s
Lu
c E
nge
ls
Dir
k D
e V
os
Gre
et J
anss
ens
Vin
cen
t G
ath
ot
Fre
d L
essi
re
Eri
k V
an d
en B
on
Inge
Go
vae
rt
Beh
eerr
aa
d
Th
ibau
lt C
op
pen
s, V
oo
rzit
ter
Dir
k V
an d
en E
yn
den
, Sch
atb
ewaa
rder
Bar
t V
rijs
en, S
ecre
tari
aat
Fil
ip V
an G
ind
erd
eure
n
Mic
hel
To
uss
ain
t
Pro
f. T
hie
rry
Tro
ost
ers
Gré
gory
Rey
chle
r
Ger
da
De
Bro
uw
ere
Jori
s L
ens
36
Lijst van erkende respiratoire kinesitherapeuten BVRK 2013 Liste des kinésithérapeutes respiratoires agréés ABKR 2013
Aspeslagh Anja Oosthinderstraat 7 8400 Oostende
Bernaert Sara Klaverdries 21 9031 Drongen
Boeykens Bert Elisabethlaan 368 8400 Oostende
Borgonjon Ingrid Martelaarslaan 403 9000 Gent
Bosschaerts Martine Nieuwe Steenweg 311/0201 8420 De Haan
Burtin Chris Eindhoutdorp 27/1 2430 Laakdal
Chevaillier Jean Nieuwe Steenweg 311/0201 8420 De Haan
Compère Veerle Singel 47 2640 Mortsel
Coppens Lieve Moorselbaan 64 9300 Aalst
Coppens Thibault Rue de la Hulpe 41 1331 Rosières
Coppieters Ilse Fonteinstraat 25 9300 Aalst
Creten Ina Parelhoenstraat 33 9080 Lochristi
De Brouwere Gerda Groenenborglei 50 2540 Hove
De Burck Evelien Spesbroekstraat 10 9032 Wondelgem
De La Ruelle Ineke Groenweg 23 9860 Oosterzele
De Somer Nele Oostdijk 29 8020 Moerbrugge(Oostkamp)
De Vlaminck Jessica Sint-Amandsstraat 110 1853 Strombeek-Bever
De Vos Dirk V. Braeckmanlaan 117 9040 Sint-Amandsberg
Debaenst Johan Streepstraat 139 2950 Kapellen
Dehoorne Heidi Steenstraat 18 8610 Werken
Devriendt Friedel Eichemstraat 143 9400 Ninove
Dewachter Nadine Singel 47 2640 Mortsel
Engels Luc Brieversweg 279 8310 Sint-Kruis (Brugge)
Eyns Hanneke UZ-Brussel, Laarbeeklaan 101 1090 Brussel
Falk Jacob H. Boulengerlaan 88 302 3080 Tervuren
Gathot Vincent Kerkstraat 32 1742 St. Katarina Lombeek
Grijp Kristien Herlegemstraat 81 9040 Sint Amandsberg
Govaert Inge Elisabethlaan 368 8400 Oostende
Leemans Glenn Peter Benoitplein 30 2627 Schelle
Lens Joris Mispelaarstraat 16 3600 Genk
Lessire Fred Westhinderstraat 19 8400 Oostende
Lugghe Marina Sint - Eloois - Winkelstraat 52 8800 Roeselare
Lutin Antoine Ommegangstraat 41 8530 Harelbeke
37
Lijst van erkende respiratoire kinesitherapeuten BVRK 2013 Liste des kinésithérapeutes respiratoires agréés ABKR 2013
Maenhout Willy Heirstraat 59 9880 Aalter
Meireleire Marc Gasmeterstraat 41 9100 Sint - Niklaas
Minnebo Marc Baron Dhanisstraat 32 9100 Sint - Niklaas
Neyrinck Peter Blankenbergsesteenweg 129 8000 Brugge
Opdekamp Christian Hôpital Erasme, Route de Lennik 808 1070 Bruxelles
Peremans Bie Louis Janssenslaan 75 2100 Deurne
Plovier Janis Zandvoordestraat 60 9052 Zwijnaarde
Pyl Filip Struifstraat 72 9000 Gent
Reychler Gregory Av. Des Aubépines 5 1330 Rixensart
Rivière Thierry Zuidlaan 55 8370 Blankenberge
Sbro Frederic Rue Louis Franson 5 7100 Haine Saint Pierre
Schelfaut Lotti Kleine Kerkstraat 61 9050 Ledeberg (Gent)
Schrever Katleen Papiermolenstraat 64 9500 Geraardsbergen
Six Ingrid Wijgmaalsesteenweg 179 3020 Herent
Smet Vanessa Bergstraat 55B 9120 Haasdonk
Sticker Luc Brugsebaan 4 8470 Gistel
Toussaint Michel Chemin du Blanc Caillou 2 1420 Braine -L' Alleud
Troosters Thierry UZ Gasthuisberg, Herestraat 49 3000 Leuven
Van Den Bon Erik Wilgenstraat 41- 43 2800 Mechelen
Van den Eynden Dirk Singel 47 2640 Mortsel
Van der Meulen Jean Paul Kruisstraat 66 9470 Denderleeuw
Van de Velde Christine Arbeidsstraat 74 9300 Aalst
Van Dijcke Annemie Dijleweg 61 2820 Bonheiden
Van Ginderdeuren Filip UZ-Brussel, Laarbeeklaan 101 1090 Jette
Van Snick Vera Gemeentehuisstraat 23 9402 Meerbeke
Vandendriessche Annelore Baronstraat 59 8870 Izegem
Verhaeghe Joris Brugsestraat 274 8210 Zedelgem
Vijncke Hendrik Magaret 17 9840 De Pinte
Vreys Myriam UZ Gasthuisberg, Herestraat 49 3000 Leuven
Vrijsen Bart UZ Gasthuisberg, Herestraat 49 3000 Leuven
Weyne Josy O.-L.-Vrouwstraat 63 B2 3020 Herent
38
Ledenlijst 2013
Liste des membres 2013
Aercus Ann H. Frere Orbanlaan 212 9000 Gent
Barbier Veronica UZ-Gasthuisberg, Herestraat 49 3000 Leuven
Bernard Hans Chemin des Grands Rus 4802 Verviers
Braem Dominique Laarstraat 20 9320 Nieuwerkerken
Bruegelmans Sara Singel 47 2640 Mortsel
Coosemans Iris UZ-Gasthuisberg, Herestraat 49 3000 Leuven
Coremans Tina Singel 47 2640 Mortsel
Damiaans Ellen Hoogstraat 118/3 3665 As
De Cock Peter Kasteelstraat 18 9140 Temse
De Herdt Kurt (Rev. Pulderbos) Reebergenlaan 4 2242 Pulderbos
Deceuninck Bart Hugo Verrieststraat 56 8800 Roeslare
Deckers Sabine Avenue Brugmann 328/33 1180 Ukkel
Degryse Sarah Rooigemlaan 53 9000 Gent
Delmoitie Sara Kruislei 2A 2220 Heist op den Berg
Deman Sofie Oude Desselstraat 7 8790 Waregem
Demeester Steffie Zandstraat 6 1981 Hofstade
Desimpel Evelien Sint-Denijsplaats 19 8940 Geluwe
De Vries Wendy Singel 47 2640 Mortsel
De Waele Monique Vijfbunderstraat 1 B 9200 Grembergen
De Wulf Saskia Repelstraat 41 8790 Waregem
De Wulf Sylvia Repelstraat 41 8790 Waregem
Dhont Hilde Baron Van Caloenlaan 17 8420 De Haan
Diels Louis Hasseltsebaan 23 3290 Diest
Durie Cedric Rue Delwart 12 1070 Bruxelles 7
Fivez Lore Gasmeterstraat 41 9100 Sint-Niklaas
Fobe Nathalie Eikenlaan 74 9240 Zele
Geenen Lisette Canadalaan 47 2400 Mol
Geerts Dominique Heistraat 68 9100 Sint Niklaas
Gevaert Caroline Sint Amandsstraat 97 1853 Strombeek Bever
Ghesquiere Sandy Torhoutstraat 12 8830 Gits
Gryson Fabienne C. Mansionstraat 20 8000 Brugge
Heinen Jan Dorp West 79 2070 Zwijndrecht
Jegers Annelies Waregemseweg 90 9790 WortgemPetegem
Jordens Els Kempischesteenweg 510 3500 Hasselt
Kluppels Cindy Zandweg 11 3150 Haacht
Laermans Sabine Brabantsebaan 41 6 1600 Sint Laureins Berchem
Leclercq Ingrid Rue General de Gaulle 22 7140 Morlanwelz
Leuridan Frank Zeelaan 12 8670 Koksijde
Loots Wendy Singel 47 2640 Mortsel
Keulemans Miriam Vinkstraat 21 2830 Willebroek
39
Magnus Ria Veroonskouter 2 1502 Lembeek
Marijnissen Goedele MPI Ten Dries Poelendries 32 9850 Nevele - Landegem
Meuleman Marleen Hopmarkt 21/01 9300 Aalst
Meeus Annelies Wilgenstraat 41-43 2800 Mechelen
Metens Veerle Wijkstraat 136 3700 Tongeren
Mignon Cindy Werfstraat 51A 1570 Galmaarden
Mortier Honorine ( De Krokus VOF) Rijselsestraat 96 8210 Loppem
Moyaert Lieve Keramiekstraat 12/D000 9000 Gent
Muylaert Ilse UZ-Gasthuisberg, Herestraat 49 3000 Leuven
Palinckx An Nieuwdreef 160 2170 Merksem
Petillion Isabelle Brugseweg 249 8920 Poelkapelle
Santens Jean Pierre Schellebellepontweg 15 9820 Merelbeke
Schees Pierre Rue de la Source 4 4400 Flemalle
Thielemans Karina Biezenstraat 12 3040 Loonbeek
Thomas An Heirbaan 19 1785 Merchtem
Tordeurs Els Embeke 13 9500 Viane
Tulleneers Bart Heihoevestraat 38 3630 Maasmechelen
Uytterhoeven Bart Singel 47 2640 Mortsel
Van Asch Marleen H. Hartziekenhuis, Naamsestraat 105 3000 Leuven
Van den Broeck Dieter Hogenvelden 24 2570 Duffel
Van Der Sypt Stijn Oude Geraardsbergsteenweg 5 9090 Melle
Van Hille Frederic Wandstraat 7 1020 Brussel
Vandenbroucke Sophie Schoolstraat 52 8870 Izegem
Vandenbussche Barbara Bruggestraat 167 8830 Hooglede
Vandeweghe Isabelle Mgr. Stillemanstraat 49 9100 Sint Niklaas
Vanvenckenray Marieke Breemstraat 50 3650 Dilsen - Stokkem
Vercruysse Els Rooigemlaan 53 9000 Gent
Verhaeghe Marleen Klijtbosstraat 9 8940 Wervik
Verheyleweghen Fien Velm 11 1730 Asse
Verschueren Elke Singel 47 2640 Mortsel
Vincken Kathleen Oberdemerstraat 118 / B1 3511 Kuringen
Ledenlijst 2013
Liste des membres 2013
40
Lifetime Achievement Award
_______________________________________________________
Tijdens het afgelopen congres van de European
Respiratory Society in september in Wenen
kreeg Prof. Dr. R. Gosselink de ‘career achieve-
ment award’ van de assembly of allied health
care professionals van de European Respira-
tory Society.
Prof. Dr. R. Gosselink is zonder twijfel de meest
invloedrijke kinesitherapeut in het gebied van
de respiratoire kinesitherapie. Riks invloed op
het vakgebied kan niet onderschat worden.
Onderzoekers, zorgverzekeraars, clinici, stu-
denten en patiënten hebben in de afgelopen
jaren van zijn expertise kunnen genieten.
Tevens is hij decaan van de faculteit voor Be-
wegings- en Revalidatiewetenschappen (KU
Leuven). Daarnaast nam Rik ook leidinggeven-
de functies op in de European Respiratory Soci-
ety, waar hij eerst de Physiotherapy Group en
daarna de ‘assembly of allied health profe-
ssionals’ heeft geleid. Hij was, samen met on-
der andere Sue Hill, medeoprichter van de as-
sembly binnen deze toch overwegend medisch
georiënteerde vereniging.
Intussen zijn kinesitherapeuten, mede dankzij
zijn werk erg gerespecteerd binnen de ERS. Op
die manier kreeg de respiratoire kinesithera-
pie, samen met de verpleegkundigen en de
longfunctietechnici een gezicht in Europa.
Ook binnen de Belgische Vereniging voor Long-
artsen richtte hij een werkgroep kinesitherapie
op.
Rik Gosselink krijgt een
Lifetime Achievement Award
van de European Respiratory Society.
Als expert wordt Rik geconsulteerd door Belgi-
sche en Nederlandse beroepsverenigingen en
organisatoren van zorg en hij speelt een sterke
ondersteunende rol in projecten die nieuwe
zorgtrajecten voor mensen met longziekten
implementeren. Hij heeft daarin bijzonder oog
voor samenwerking en ademt ‘transmurale’ of
ketenzorg.
Hoewel de loopbaan van Rik nog lang niet ten
einde is, was ze al zo rijk gevuld dat de Europe-
an Respiratory Society het nu reeds gepast
vond om hem een career achievement award
te geven.
Wat ons betreft is dit meer dan dik verdiend
voor de ‘Mentor’ van de respiratoire kinesithe-
rapie van de afgelopen 2 tot 3 decennia in Bel-
gië, Nederland, Europa en ver daarbuiten.
Thierry Troosters.
41
Van bij de oprichting van de vereniging op 24
juni 2002 heb ik het genoegen gehad om de
functie van penningmeester te mogen uitvoe-
ren in de Belgische Vereniging voor Respiratoi-
re Kinesitherapie.
De Raad van Bestuur streefde ernaar om een
duurzame financiële draagkracht te bieden aan
de vereniging. Door deze financiële ruggen-
steun konden we dan ook heel wat realiseren
in de voorbije jaren. Denken we maar aan de
vele geslaagde congressen, aan de vernieuwde
website, ed. Als vereniging hebben we een
voorzichtig en doordacht maar weloverwogen
financieel beleid gevoerd. Zo hebben we een
betrouwbare buffer kunnen opbouwen voor de
toekomst.
Afscheidswoordje van de penningmeester
_______________________________________________________
Ik heb mijn taak met veel vreugde gedaan en
ik zag de vereniging steeds groter worden. Er
kwamen steeds jongere gezichten bij en er ont-
stonden steeds meer vriendschapsbanden tus-
sen de verschillende commissies van de vereni-
ging en de leden. Dit bezorgde me dikwijls een
goed gevoel wat ook de basis was voor mijn
inzet.
Ik dank de vereniging voor het vertrouwen al
deze jaren.
De tijd is rijp om de ‘financiële’ fakkel door te
geven en ik dank mijn opvolger Joris Lens dat
hij deze belangrijke taak op zich wil nemen en
wens hem veel plezier in zijn functie van pen-
ningmeester van ABKR-BVRK.
Dirk Van den Eynden.
42
COLOFON - COLOPHONE
Année 11, numéro 1
Jaargang 11, nummer 1
Une édition de/ Een uitgave van
A.B.K.R. – B.V.R.K.
Tirée à / Oplage: 350 ex
Consultants de la rédaction – Redactieconsulenten
Prof. Dr. De Baets – Gent
Prof. Dr. Malfroot – Brussel
Prof. Dr. Troosters – Leuven
Dr. Soudon – Vlezenbeek
Dr. Vanleeuwe – Tervuren
Dr. Delguste – Woluwe
M. G. Postiaux – Charleroi
M. J. Chevaillier – De Haan
M. M. Toussaint – Braine-l’Alleud
Rédaction – Redactie
Thierry Rivière, redacteur
Dirk De Vos, redacteur
Joris Lens, redacteur
Greet Janssens en Inge Govaert,
redactiesecretaresses / secrétariat de rédaction
Prof. Thierry Troosters, redacteur
Thibault Coppens, redacteur
Erik Van Den Bon, redacteur
Fred Lessire, redacteur
Vincent Gathot, redacteur
Luc Engels, administration/administratie
Bert Boeykens, eindredacteur
centre de documentation/ documentatiecentrum
Publiciteit - Publicité
Édition/ Uitgave
Respira Libre
België
Verantwoordelijke uitgever - Editeur responsable
Thibault Coppens
