Renoveren of slopen, welke sociaal economische en technische factoren wegen door?

16/06/2014

1

Button

J Van Dessel – Renoveren of Slopen_Buildchem - Pagina 1

Renoveren of slopen

welke sociaal economische en

technische factoren wegen door ?

Johan Van Dessel

Afdeling Duurzame Ontwikkeling en Renovatie

WTCB

Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken

Button


16/06/2014

2

Button


Slopen of renoveren? Zoektocht naar een constructief optimum

Het

Het Technische Comité ‘Ruwbouw’ van het WTCB en de Federatie van Algemene Bouwaannemers nodigen u uit op een studiedag over de afweging renovatie vs. sloop+nieuwbouw

Moulins de Beez te Namen, 8 oktober 2014

Huis van de Bouw te Zwijnaarde, 13 november 2014

Confederatie Bouw te Brussel, 20 november 2014

Tijdens deze studiedag zullen we de vragen overlopen die men zich dient te stellen wanneer de

(ingrijpende) renovatie van een gebouw overwogen wordt. Hierbij zal men nagaan of de bestaande

constructie toelaat om deze aan te passen aan de huidige en toekomstige noden van de gebruikers.

De aandacht gaat natuurlijk uit naar de energetische aspecten (thermische isolatie, luchtdichtheid,

installaties…) maar ook andere prestatie-eisen worden overlopen, zoals de stabiliteit, de akoestische

Toelichtingsnota: Beslissingscriteria sloop of renovatie

Traditional LCA of building case study: retrofitting versus demolition

Proeftuin Woningrenovatie Innovatie bij energiezuinig verbouwen

Button


Het gebouwenbestand

0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

700000

voor 1900 1900 à1918

1919 à1945

1946 à1961

1962 à1970

1971 à1981

na 1981

Woningbestand Vlaanderen (kadaster 2013)

Appartementsgebouwen

Open bebouwing

Halfopen bebouwing

Gesloten bebouwing

Vlaanderen (2013) Gebouwen Wooneenheden Verschil Ratio

Gesloten bebouwing 645,409 692,724 47,315 1.07

Halfopen bebouwing 562,069 567,513 5,444 1.01

Open bebouwing 880,385 885,978 5,593 1.01

Appartementsgebouwen 109,438 720,434 610,996 6.58

Totaal 2,197,301 2,866,649 669,348

16/06/2014

3

Button


De bouwen renovatie-activiteit

Vlaanderen (2013) Gebouwen Wooneenheden Verschil Ratio

Gesloten bebouwing 645,409 692,724 47,315 1.07

Halfopen bebouwing 562,069 567,513 5,444 1.01

Open bebouwing 880,385 885,978 5,593 1.01

Appartementsgebouwen 109,438 720,434 610,996 6.58

Totaal 2,197,301 2,866,649 669,348

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Nieuwbouw 23.867 22.631 16.719 19.137 17.553 16.684 16.177 17.174 19.640 22.072 20.506 18.326 18.198 16.476 18.775 16.019 17.199 16.900

Renovatie 13.143 12.739 14.652 16.150 16.689 16.405 17.404 19.692 18.026 18.036 18.019 17.560 17.898 17.216 18.054 16.298 15.848 16.244

Aangroei woongebouwen 13.114 13.220 12.121 12.318 13.851 14.852 16.286 16.272 14.037 13.501 14.008 12.994

Aangroei wooneenheden 22.139 24.370 23.181 23.004 25.562 28.491 30.730 33.311 29.668 30.220 30.391 30.356

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

Aan

tal g

eb

ou

wen

Vlaams Gewest : bouwvergunningen - woningbouw Vlaams Gewest : aangroei woongebouwen / wooneenheden (stippenlijn)

Button


De bouwen renovatie-activiteit

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Nieuwbouw 23.867 22.631 16.719 19.137 17.553 16.684 16.177 17.174 19.640 22.072 20.506 18.326 18.198 16.476 18.775 16.019 17.199 16.900

Renovatie 13.143 12.739 14.652 16.150 16.689 16.405 17.404 19.692 18.026 18.036 18.019 17.560 17.898 17.216 18.054 16.298 15.848 16.244

Aangroei woongebouwen 13.114 13.220 12.121 12.318 13.851 14.852 16.286 16.272 14.037 13.501 14.008 12.994

Aangroei wooneenheden 22.139 24.370 23.181 23.004 25.562 28.491 30.730 33.311 29.668 30.220 30.391 30.356

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

Aan

tal g

eb

ou

wen

Vlaams Gewest : bouwvergunningen - woningbouw Vlaams Gewest : aangroei woongebouwen / wooneenheden (stippenlijn)

Vlaanderen (2013)

Aantal woongebouwen 2,197,301

Nieuwbouw vergunningen (A) 16,900 0.77%

Renovatie vergunningen (B) 16,244 0.74%

Aangroei woningen (C) 12,994 0.59%

aangroei wooneenheden 30,356

Theoretische sloop - nieuwbouw (A - C) = D 3,906 0.18%

VCB Visierapport 2013 - Tijd Geld & Ruimte 5,000 0.23%

Vernieuwing gebouwpark (B + D ) 20,697 0.94%

16/06/2014

4

Button


◘ RWO – Agentschap Inspectie

Geverbaliseerde panden (op basis van minimale

kwaliteitsnormen zoals beschreven in de Vlaamse

Wooncode)

Sinds 2001 – 2013 : 5306 panden (waarvan 791 in 2013)

Inschatting van ernst en aantal

Stabiliteitsproblemen 30%

Bron : Vlaamse wooninspectie jaarverslag 2013

Button


◘ Woonsurvey 2005 en Uitwendige woonschouwing 2005

Extrapolatie van 8400 Vlaamse woningen (schouwing)

met bevraging van 5200 woonconsumenten

Inschatting van ernst en aantal

Bron : De resultaten van de Woonsurvey 2005 en de Uitwendige Woningschouwing 2005

Uitwendige woonschouwing door inspecteurs van AROHM

Bevraging bewoners fysische kwaliteit : zeer slecht : 0.8% => 20 412 woningen Bevraging bewoners ontoereikend comfort : 2.7% => 67 545 woningen

16/06/2014

5

Button


Schaalniveau’s

EU

Federaal

Vlaams

Stads/wijk-niveau

Bouwheer (sociale/privé)

Aannemer/Architect

Beleid

EU 20-20-20 doelstelling

Doelstelling koolstof-arme economie (reductie -50% in 2030 en -88%/92% in 2050)

Energierenovatieprogramm

a 2020

EPDB recast (BEN, kostenoptimaal)

Vlaamse stedenbeleid

Vlaams woonbeleid en woonkwaliteit

Bevolkingsaangroei

Beleidsprogramma materiaalbewust bouwen in

kringlopen

…..

Instrumenten

verlaagd btw-tarief voor afbraak en wederopbouw

Verlaagd BTW tarief voor renovatie

….

EPB / EPC Systeemeisen ingrijpende

energetische renovatie (E90)

Premies

Vlaamse wooncode (verplichte dakisolatie)

Lokale premies &

Instrumenten ….

Aandachtspunten

Bevolkingsaangroei Diversiteit

Sociale cohesie Woonkwaliteit

Kosten

Betaalbaarheid Comfort Sociale

verbondenheid

Bouwproces Technologie

Risico Werkomstandigheid

‘Werk-resultaat’

….

Uitdagingen en beleid

Button


◘ Milieu

◘ Financieel

◘ Bouwtechnisch

◘ Bouwproces

◘ Woontechnische overwegingen/comfort

◘ Imago en cultuurhistorische identiteit

◘ Marktoverwegingen

◘ Woonomgeving

◘ Sociale effecten & bewonersinvloed

◘ Woning-differentiatie

◘ Schaalniveau

Invalshoeken

16/06/2014

6

Button


Invalshoeken

Milieu

Sloopafval, uitputting grondstoffen (iets) minder energieverbruik

60% arbeid – 40% materiaal Veel materiaalgebruik / weinig arbeid

Financiële overwegingen

Beheersbaar indien structuur behouden kan blijven

Hoge grondwaarde => exploitatie van nieuwbouw

Te renoveren gebouw niet overbevragen

Probleem inschatting renovatie-kosten Kapitaal-afbraak

BTW 6% BTW – 21% TENZIJ Antwerpen, Gent, Oostende, Mechelen, Leuven, Brugge, Kortrijk, Roeselare, Aalst, Dendermonde, Genk, Hasselt, Moeskroen.

Ruim aanbod aan Renovatie-premies Beperkte lokale premies

Probleem betaalbaarheid doorgedreven renovatie

Sloopkost is (meestal) verwaarloosbaar

Button


Invalshoeken

Uitvoering / bouwproces

Renovatie KAN sneller doorlopen worden en is meer weersonafhankelijk

Sloop én ruwbouw én afwerking

Innovatieve bouwmethoden, in opkomst en ontwikkeling ook voor renovatie – incl prefab

Bouwmethodes ontwikkeld voor nieuwbouw Veel mogelijkheid tot prefab

Tijdelijke kosten voor herhuisvesting reduceren en eenvoudiger in organisatie

Moeilijker bouwproces – veel arbeid

Bouwtechnische overwegingen

Zeer sterk bepalend voor haalbaarheid renovatie

Fundering en ruwbouw !

Haalbaarheid energetische knooppunten Risico sloop 2-gevelwoningen

16/06/2014

7

Button


Invalshoeken

Woontechnisch / Comfort

Niet overbevragen (> kosten) Andere woontypologie mogelijk / andere uitstraling / andere invulling markt-behoefte

Kwaliteit KAN evenwaardig zijn Mogelijkheid tot FLEXIBEL gebouw

Belang van een flexibel gebouw – bestand tegen functie-veranderingen

Imago en cultuurhistorische of architecturale waarde

Waardering bestaande omgeving Uitstraling nieuwbouw en imago buurt

Sociale effecten en bewoners / woondifferentiatie / schaalniveau

Renovatie bij problemen die niet sociaal van aard zijn

Sloop-nieuwbouw geeft doorstroming bewoners

Bij doorgedreven renovatie OOK impact op marktprijs

Herhuisvesting en zwakste bewonersgroepen

Behoud wooneenheden / variatie in woontypologie

Vermindering wooneenheden / minder differentiatie ?

Button


Thema’s in focus : energiebesparing

VEA – Ingrijpende energetische renovatie

Maximaal E-peil E90 wonen

Extra energiebesparing van sloop/NB tov renovatie: 510 à 2550 TJ/J < 0.2 tot 1% van huishoudelijk gebruik Vlaanderen

16/06/2014

8

Button


Thema’s in focus : kosten

Button


Casestudie 2-gevel woning stad

Standaard Nieuwbouw

Passief Nieuwbouw

Standaard Renovatier

Passief Renovatie

E62 E43 E45 E45

K33 K25 K28 K28

16/06/2014

9

Button



NB ST RENO ST NB PA RENO PA

Sloop (€) 7 420 7 240 7 420 7 240

Gevels (€) 27 749 22 717 29 085 23 059

Buitenschrijnwerk (€) 18 171 18 244 20 492 21 562

Vloeren (€) 31 186 27 497 31 949 27 365

Dak/zolder (€) 11 795 11 068 12 174 11 771

Installaties (€) 7 963 3 600 20 139 20 139

Totaal (€) 104 283 90 365 121 259 111 134

Button




Totale investeringskost sloop (€) 7 420 7 240 7 420 7 240

Totale investeringskost gebouwschil (€) 96 321 79 526 101 121 83 756

Totale investeringskost installaties (€) 7 963 3 600 20 139 20 139

Totale kosten energieverbruik na 30 jaar (€) 44 413 48 043 36 795 39 185

Totale vervangingskosten na 30 jaar (€) 6 284 2 159 19 825 22 094

Restwaarde (€) -26 049 -17 966 -28 721 -24 846

Totale financiële steun (€) 0 -12 724 0 -16 037

16/06/2014

10

Button




NPV 6% btw RENO; 21% btw NB (€) 152158 109877 174788 131531

NPV 6% btw RENO; 6% btw NB (€) 136351 109877 156578 131531

Button


◘ Het gebouwenbestand, de demografie en de energetische

performantie plaatst ons voor enorme uitdagingen

◘ De oplossingen – maar ook de uitdagingen – zijn te vinden in de

bestaande gebouwenbestand

◘ De huidige vervangingsgraad via doorgedreven renovatie en

vernieuwbouw is ongeveer (en slechts) 1%

◘ De inzet op sloop en vernieuwbouw versus doorgedreven renovatie,

vereist een gebalanceerde oefening, met standpunten op

verschillende schaalniveau’s (bouwheer, wijk/stad/gewest)

◘ Grootte-orde woningen voor sloop-nieuwbouw : 2 à 25 (à 67 000)

◘ De impact van de BTW verlaging voor sloop en vernieuwbouw is

waarschijnlijk significant om investeerders in moelijker renovaties

over de streep te trekken

◘ Renofase ontwikkelt verder een evaluatie-kader voor sloop en

renovatie, getoetst aan een aantal case-studies en bevragingen

Besluit

16/06/2014

11

Button


Vragen ?

◘ Bedankt voor uw aandacht!

Renoveren of slopen, welke sociaal economische en technische factoren wegen door?

Business

Transcript of Renoveren of slopen, welke sociaal economische en technische factoren wegen door?