EnErgiEzuinig bouwEn En rEnovErEn: nú doEn!...4 Energiezuinig bouwen en renoveren Nieuwbouw:...

Energiezuinig bouwen en renoveren 1

EnErgiEzuinig bouwEn En rEnovErEn: nú doEn!

5000.411_DuurzaamBouwen_omslag.indd 1 04-03-2011 10:58:26

2 Energiezuinig bouwen en renoveren

Inhoud Het is vijf voor twaalf ................................................................. 3

De factor mens .......................................................................... 5

Nieuwe regels, nieuwe uitdagingen ......................................... 7

Anders... ..................................................................................... 8

Anders in de utiliteit: (groen)daken met Hebel ........................ 10

Wapenfeiten bij Xella ................................................................. 11

Anders wonen, werken, leren, recreëren en verzorgen ........... 13

Nog anders wonen: het Passiefhuis ......................................... 14

Anders renoveren: slim isoleren wat er al staat ...................... 15

Oplossingen van Xella ............................................................... 17

Overzicht toepassingsmogelijkheden ....................................... 18

Toepassing 1, geïsoleerde spouwmuur .................................... 19

Toepassing 2, Ytong Multipor buitengevelisolatie .................... 20

Toepassing 3, gevelbekleding met plaatmateriaal .................. 21

Toepassing 4, massief cellenbeton met pleisterwerk

of baksteenstrips ....................................................................... 22

Toepassing 5, geïsoleerd baksteenstripsysteem ..................... 23

5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 2 04-03-2011 10:52:17


Bewust omgaan met energie is

een must. Uit de laatste rapporta

ges van het IPCC, het Intergovern

mental Panel on Climate Change,

blijkt onomstotelijk dat de invloed

van de mens op ons klimaat groot

is. Klimaatveranderingen als

gevolg van het broeikas effect,

een gevolg van de toename van

de CO2uitstoot, drukken wereld

wijd een stempel op de leef

omstandigheden van mens en

dier. Wanneer menselijk gedrag

en beleid niet veranderen, kunnen

grote gebieden te maken krijgen

met zee spiegelstijging, periodes

van droogte en hitte of juist grote

hoeveel heden neerslag en zwaar

dere stormen.

Rol bouwsector

Verreweg het grootste deel van de

CO2uitstoot is het gevolg van de

wereldwijde energievraag en de

Het is vijf voor twaalf

Xella Nederland BV wil een voorloper zijn als het gaat om energiezuinig

bouwen. Dat geldt eens te meer nu de bouwsector voor grote uitdagingen staat:

enerzijds de bouw van nagenoeg energieneutrale woningen en utilitaire

gebouwen, anderzijds de taak de bestaande woning en kantoorvoorraad

energiezuiniger te maken. Het is noodzakelijk daar nú mee te beginnen.

manier waarop we aan die vraag

voldoen. Nemen we in beschou

wing dat de bouwsector wereldwijd

direct verantwoordelijk is voor zo’n

40% van die uitstoot, dan is duide

lijk dat zij een geweldige bijdrage

kan leveren aan het terugdringen

ervan. En snel ook: de noodzaak

om de negatieve milieueffecten

van bouwwerken te minimaliseren,

is groter dan ooit.



Nieuwbouw: energieneutraal

Een oplossing is de bouw van

woningen waarin de vraag naar

energie minimaal is. Optimale

thermische isolatie, ventila

tie, vochtregulatie en warmte

accumulatie zijn randvoorwaar

den. Nu de Europese Commissie

een richtlijn heeft opgesteld die

vereist dat in 2020 nog uitsluitend

(vrijwel) energieneutrale woningen

mogen worden gebouwd, is die

uitdaging actueler en concreter

dan ooit tevoren.

Renovatie: energievraag omlaag

Bovenop de vraag naar nieuw

bouwwoningen wacht een gigan

tische hoeveelheid bestaande

woningen op aanpassingen die de

energievraag drastisch omlaag

brengen. Door betere isolatie van

de gebouwschil, energiezuinigere

installaties en slimme oplossingen

voor bijvoorbeeld de toevoer van

ventilatielucht.

Proces: minder energieverbruik

Hoewel de energievraag (voor met

name verwarming en koeling) het

grootst is tijdens de gebruiksfase

van een gebouw, is ook bij de

productie van bouwmaterialen,

tijdens het bouwproces en later

bij mogelijke sloop energie nodig.

Er zit winst in een verlaging van

de benodigde hoeveelheid energie

bij productie, minder logistieke

bewegingen en recycling van

materialen.

Nú beginnen

De bouwwereld ziet zich gesteld

voor de grootste uitdaging ooit.

We moeten op een drastisch

andere manier omgaan met

wonen, werken, leren, recreëren

en verzorgen. Duurzaam bouwen

geldt als basis voor een gezonde

toekomst. Maar dan moeten we

wél vandaag beginnen, want het

is vijf voor twaalf. Xella is er klaar

voor met betaalbare, creatieve

en slimme bouw en renovatie

oplossingen. Nu, in 2020 én

daarna.

Advies en ondersteuning

Xella hecht veel waarde aan advies en ondersteuning. Daarom be

schikken we over gespecialiseerde Xella Adviseurs die architecten,

projectontwikkelaars, aannemers en bewoners adviseren op het

gebied van energiebesparing, minder belastende (bouw)materialen,

slimme logistiek en grondstofbesparing. Van gebouwontwerp tot sloop

of renovatie. Doe een beroep op deze bron van kennis en ervaring;

neem contact op, want ook in úw project zit winst!


5

Broeikaseffect

Broeikasgassen zijn noodzakelijk: de temperatuur op aarde,

cruciaal om te kunnen overleven, wordt voor een belangrijk

deel bepaald door het broeikaseffect. De natuurlijke aanwezig

heid van atmos ferische gassen als waterdamp en kooldioxide,

CO2, zorgt ervoor dat de warmtestraling van de aarde aan het

oppervlak blijft, waardoor de ‘leeftemperatuur’ gemiddeld zo’n

14˚C bedraagt. Zonder broei kaswerking zou de temperatuur

aan het aardoppervlak op 18˚C liggen. Een te hoge concentra

tie van broeikasgassen zorgt er echter voor dat de temperatuur

oploopt. Dat heeft verstrekkende klimatologische gevolgen.

Energiezuinig bouwen en renoveren

De factor mens

Het klimaat verandert wereldwijd: er zijn zichtbaar grotere variaties in

temperatuur en vaker extreme weersomstandigheden met schade voor

economie en samenleving. In het algemeen loopt de temperatuur op, waardoor

ijskappen en gletsjers smelten en de zeespiegel stijgt. De invloed van de

mens op deze veranderingen is onmiskenbaar.

We zijn de afgelopen tientallen ja

ren in de westerse wereld gewend

geraakt aan een bepaalde levens

standaard en levenswijze. We

wonen, werken, leren, recreëren

en verzorgen op een manier die

wellicht recht doet aan die levens

wijze, maar die tegelijk een sterk

negatieve invloed heeft op onze

planeet. Met name de uitstoot van

verbrandingsgassen (voor energie

opwekking met behulp van fossiele

brandstoffen, in het verkeer) zorgt

voor een teveel aan broeikasgas

sen in de atmosfeer (zie het kader),

waardoor het klimaat verandert.

IPCC

Het IPCC (Intergovernmental Panel

on Climate Change) doet onder

zoek naar wereldwijde klimaat

veranderingen. Uit rapporten van

het panel blijkt de grote invloed

van de mens op deze veranderin

gen: ‘Het is zeer waarschijnlijk dat

het grootste deel van de opwar

ming van de laatste vijftig jaar

kan worden toegeschreven aan

menselijke activiteit’.

Blijven we leven volgens de huidige

gewoonten, dan ontkomen we vol

gens het IPCC niet aan ingrijpende

effecten: een stijgende zeespiegel,

meer periodes van droogte of juist

extreme hoeveelheden neerslag

(met gevolgen voor de voedselpro

ductie), hitte en een grotere kans

op stormen. Deze effecten zullen

niet overal ter wereld even groot

zijn; desondanks moeten we ook in

Nederland rekening houden met

veranderingen.



Klimaat in Nederland

Regelmatig worden verwachtings

modellen voor het Nederlandse

klimaat gepresenteerd op basis

van wetenschappelijke veronder

stellingen*. Op basis daarvan zijn

algemene uitspraken mogelijk over

toekomstige weersomstandig

heden en klimaatkenmerken.

� De verwachting is dat de opwar

ming doorzet, waardoor zachte

winters en warme zomers vaker

voorkomen, al blijven natuurlij

ke schommelingen van invloed.

� Winters worden gemiddeld nat

ter en neerslaghoeveelheden

worden extremer; naar ver

wachting zorgt elke graad we

reldwijde temperatuurstijging

voor 3 tot 7% meer neerslag in

de winter.

� De hevigheid van regenbuien in

de zomer neemt toe, maar het

aantal zomerse regendagen

wordt juist minder.

� De sterkte van zware stormen

boven NoordwestEuropa

kan licht toenemen, maar de

hoeveelheid voor Nederland

gevaarlijke stormen blijft onge

veer gelijk.

� De zeespiegel blijft stijgen; in

combinatie met bodemdaling

aan de Nederlandse kust kan

het waterpeil tot 2050 tussen

15 en 35 centimeter hoger zijn

dan nu.

Deze ontwikkelingen betekenen

vooral extra druk op de Neder

landse waterhuishouding: kust

verdediging en rivierdijken moeten

worden versterkt en buffers

moeten worden aangelegd om de

effecten van droge en natte perio

des te ondervangen.

* De beschreven verwachtingen zijn ontleend aan de publicatie ‘Klimaat in de 21e eeuw

vier scenario’s voor Nederland’, KNMI, 2006.

Kyoto en verder

Het is zaak de toename van de

hoeveelheid broeikasgassen

in de atmosfeer een halt toe te

roepen. In het in 1997 opgestelde

Kyotoprotocol legde een groot

aantal industrielanden, waaron

der Nederland, vast de wereld

wijde CO2uitstoot te beperken.

De invloeds sfeer van het protocol

reikt tot 2012. Over de vorm van

een nieuw klimaatverdrag, als

opvolger van het Kyotoprotocol,

wordt nog volop onderhandeld.



Nieuwe regels, nieuwe uitdagingen

De Europese Commissie heeft met nieuwe regel geving voor de bouw van

woningen een halt toegeroepen aan ongebreideld energieverbruik in

woningen. Die stap is van belang: het is bekend dat de gebouwensector

Europa’s grootste energie verspiller is.

De Europese Commissie heeft

besloten dat na 2020 alleen nog

woningen mogen worden gebouwd

die nagenoeg energieneutraal zijn.

Voor bestaande huizen geldt dat ze

energiezuiniger moeten worden.

In de Energy Performance of

Buildings 2010/31, afgekort EPBD,

zijn de minimale energieprestaties

van bouwwerken vastgelegd. Goed

nieuws voor het klimaat en voor

huizenbezitters: de uitstoot van

schadelijke hoeveelheden broei

kasgassen én de energierekening

dalen. Tegelijk is het EUbesluit

een alarmsignaal voor de bouw

wereld: haast is geboden bij de

overgang naar duurzame materia

len en bouwmethoden.

Doel van EPBD 2010/31 is ‘nearly

zeroenergy buildings’ in 2020. De

Europese lidstaten verplichten zich

in nationale wetgeving minimale

eisen op te nemen om aan deze

eis van de Europese Commissie

te voldoen. Het Energy Efficiency

Plan van begin 2011 kent een groot

aantal maatregelen om in 2020

een besparing op de energie

vraag van 20% te bereiken. Voor

2013 en 2015 worden tussentijdse

doelstellingen vastgelegd voor

bestaande bouw en nieuwbouw.

Op afzienbare termijn moeten ook

financiële prikkels energiezuinige

en energie neutrale vormen van

bouwen en renoveren bevorderen.

Nederlandse regelgeving:

EPC en Rc

De Nederlandse overheid zette

eerder al in op energieneutrale

nieuwbouw in 2020. De EPBD is

dus een krachtige onderstreping

van dat beleid. Al sinds 1995 wordt

in de Nederlandse bouwregelge

ving expliciet aandacht besteed

aan de energieprestatie van ge

bouwen. Om de energieefficiëntie

te kunnen meten en vergelijken,

is er de energieprestatiecoëf

ficiënt, EPC. Hoe energiezuiniger

het ontwerp, des te lager de EPC.

Sinds 1 januari 2011 geldt een

EPCgrenswaarde van 0,6. Voor

2015 staat een verlaging naar 0,4

op de planning.

In het nieuwe Bouwbesluit wordt

NEN 7120 de nieuwe methode voor

de berekening van energiepres

taties van gebouwen. In die versie

van het Bouwbesluit wordt boven

dien de Rcwaarde – de mate van

warmteweerstand van delen van

de gebouwschil – verhoogd naar

3,5 m2K/W. In de huidige bouw

praktijk zijn Rcwaarden van meer

dan 4,0 m2K/W al gebruikelijk; in

passieve bouw (zie een volgend

hoofdstuk) worden Rcwaarden

rond 10,0 m2K/W gerealiseerd.



Anders…

De EPCwaarde tot 0,6 kan nog eenvoudig worden

doorgevoerd met beperkte technische ingrepen

zoals extra isolatie en (drie)dubbele beglazing. In de

toekomst moet de EPC naar 0,4 of minder. Dat kan

niet zomaar met dikkere wanden, compactere bouw

of kleinere glasoppervlakken. Het moet anders, en

de gebouwschil maakt het verschil.

Energiezuinige bouw betekent

weliswaar de vraag naar energie

beperken of zelfs opheffen, ook

eisen aan esthetica, stabiliteit,

geluidsisolatie, brandveiligheid en

(waar nodig) aardbevingsbesten

digheid spelen een rol. Daarbij

komen de eisen tot milieuvriende

lijkheid van materialen en grond

stoffen, het streven naar zo min

mogelijk logistieke bewegingen, de

mogelijkheid tot recycling én het

feit dat energieneutraal bouwen

ook betaalbaar moet zijn.

De crux in de gebouwschil

De schil van een gebouw, met

name gevels en daken, speelt een

grote rol in het verlagen van de

energievraag. De buffer tussen

binnen en buiten houdt warmte

in een woning en koude erbui

ten. De warmteweerstand van de

gebouwschil is de belangrijkste

factor in de uiteindelijke EPC van

een gebouw: hoe beter daken en

gevels geïsoleerd zijn, des te lager

de EPC.

Energiezuinig ontwerpen

Hoewel de gebouwschil dus het

grootste effect heeft, is ook de in

vloed van ramen en installaties van

belang. Een van de uitgangspunten

van energiezuinig of neutraal

bouwen is zon georiënteerd

ontwerpen: veel glas in de zuidge

vels en minder in de rest van de

schil. In de winter levert dat meer

licht, warmte en energie op; in de

zomer is het raadzaam via screens

en overstekken een teveel aan

warmte buiten te houden.



MIlIEuBEwust: sIlKA KlIMAAtwAND

Silka brengt speciale blokken en

elementen op de markt waar

mee een Silka Klimaatwand kan

worden gebouwd. De klimaat

wand heeft aan één zijde vooraf

aangebrachte sleuven (diepte

30, breedte 20, hartophart

afstand 150 millimeter) waarin

een polyethyleenleiding kan

worden aangebracht. In deze

leiding circuleert warm of koud

water. De stralingswarmte of

koelte die daardoor in de wand

ontstaat, zorgt snel voor een

behaaglijke temperatuur in elk

jaargetijde. De Silka Klimaat

wand kan worden aangesloten

op een gewone HR cvketel. De

temperatuur in de wand hoeft

niet veel af te wijken van de

ruimte temperatuur: ook milieu

bewuste lagetemperatuur

verwarming met behulp van

bijvoorbeeld zonne of aard

warmte is mogelijk. Een extra

bijdrage van Silka aan energie

bewustzijn!

Geïsoleerde kozijnen en

beglazing

De hoeveelheid beglazing heeft

gevolgen voor het mogelijke

warmteverlies via de ramen. Het

warmteverlies door 10 vierkante

meter raamoppervlak met dubbel

glas is gelijk aan het warmtever

lies door 85 vierkante meter ge

ïsoleerde spouwmuur (Rcwaarde

3,5 m2K/W). Een oplossing biedt

extra geïsoleerde beglazing,

bijvoorbeeld drievoudig HR++glas

in combinatie met geïsoleerde

kozijnoplossingen.

Installatietechnische ingrepen

De Europese lidstaten moeten

volgens de nieuwe Europese

wetgeving over een aantal jaren

eisen stellen aan technische

gebouwsystemen (zoals ver

warmings, warm tapwater en

airconditioningsystemen). Een

intrinsiek lage energievraag

zoals die bij energiezuinig of

neutraal bouwen voorop staat,

biedt allerhande mogelijkheden

voor het duurzaam invullen van

de resterende vraag. Verwar

mingsinstallaties op basis van

lage temperatuurverwarming

bijvoorbeeld, een warmtepomp of

warmtekoudeopslag in de bodem.

Tapwater kan worden verwarmd

met behulp van een zonneboiler of

warmteterugwinning uit verbruikt

water. Ventilatiesystemen voorzien

van warmteterugwinning zorgen

dat opgewekte warmte niet ver

loren gaat. Overigens zijn ook be

staande woningen met dergelijke

ingrepen een stuk energiezuiniger

te maken.



Ook in bedrijfsgebouwen speelt de

opwarming van het klimaat. Het

is voor ondernemers zaak zorg te

dragen voor een aangenaam leef

en werkklimaat zónder dat daar

voor hoge extra kosten moeten

worden gemaakt. Dat komt tegelijk

de prestaties van de medewerkers

ten goede.

De crux (nog steeds) in de

gebouwschil

Een kantoor of winkelpand vangt

het grootste deel van de warmte

van de zon via het dak – tot wel 80

procent! De keuze voor construc

tie en bouwmaterialen is dus van

groot belang. Een bouwmateriaal

dat zélf bijdraagt aan aangename

klimatologische omstandigheden

in een gebouw

� is massief, dus isolerend;

� accumuleert, dus is in staat

warmte en koude (tijdelijk) op te

slaan;

� vlakt pieken in temperatuur

af (en zorgt dus net als Ytong

cellenbeton voor een fase

verschuiving; zie de figuur op

pagina 17);

� heeft een groot diffusievermo

gen, waardoor de vochtbalans

op peil blijft.

Anders in de utiliteit:(groen)daken met Hebel

Behalve bij de bouw van woningen zijn ook in de utiliteitsbouw flink wat

energie besparende en andere duurzame maatregelen mogelijk. Xella biedt

daarvoor doeltreffende oplossingen met de producten van Hebel cellenbeton.

Het Hebel groendak is een sprekend voorbeeld van een milieubewuste keuze.

Daarnaast is van belang dat de

constructie en het materiaal be

stand zijn tegen mogelijke (toe

komstige) weerextremen. Hebel

cellenbeton combineert al deze

gunstige eigenschappen, terwijl

het toch een relatief laag gewicht

heeft dankzij de duizenden met

stilstaande lucht gevulde cellen in

het materiaal. Sterker: een dak van

Hebel dakplaten is het enige lichte

massieve dak op de markt.

Het groene dak

Deze eigenschappen maken Hebel

cellenbeton een efficiënte, duur

zame oplossing voor elk utilitair

dak. En zeker voor het steeds va

ker toegepaste groene dak. Hebel

dak platen vormen een uit stekende

basis voor vegetatiedaken, bij

voorbeeld mossedumdaken. De

voordelen van dergelijke daken zijn

legio:

� ze vormen een buffer voor de

tijdelijke opvang van regenwater;

� ze vangen fijnstof op;

� ze verminderen de opwarming

van hun omgeving;

� ze besparen energie (dankzij

doeltreffende isolatie);

� ze bieden een ecologische

beleving.



De bouwsector is wereldwijd verantwoordelijk voor 40% van de CO2uitstoot.

Een belangrijk deel van de uitstoot wordt veroorzaakt bij de productie en

verwerking van bouwelementen. Zaak dus om ook daar het energie en

grondstofverbruik te verminderen. Xella loopt voorop en participeert in tal van

initiatieven zoals MRPI, MJA en NIBE.

wapenfeiten bij Xella

We zullen niet ontkennen dat bij

de productie van Silka kalkzand

steen, Ytong cellenbeton en Hebel

dakplaten energie nodig is – dat is

nu eenmaal niet te voorkomen. De

meeste energie gaat zitten in het

autoclaveren van producten – het

onder hoge druk door middel van

stoom verharden van kalkzand

steen en cellenbeton. Ook het lo

gistieke proces en het bouw proces

kosten energie.

MJA Energie-efficiëntie

Xella werkt al sinds eind jaren

negentig mee aan de meerjaren

afspraak (MJA) Energieefficiëntie.

In dit convenant verplichten bedrij

ven zich om het energieverbruik

tijdens de productie doorlopend te

verlagen. Dankzij steeds verder

gaande efficiëntie en ingrijpende

maatregelen is de CO2uitstoot die

de Xellafabrieken veroorzaken

inmiddels fors afgenomen.

Uit de voortgangsrapportage MJA,

energieefficiency kalkzandsteen

en cellenbetonindustrie, blijkt dat

deze industrieën indrukwekkende

cijfers laten zien (8%) op het gebied

van energiebesparing tijdens pro

ductie. Alle producten zijn recycle

baar, waarbij wordt gestreefd naar

cradle to cradleoplossingen.

8

7

6

5

4

3

2

1

02004 2005 2006 2007 2008

jaar

Totale Energie Efficiency Verbetering (TEEV)

proc

ente

n

Resultaat:

� De totale energieefficiency in

de fabrieken van Xella is sinds

2004 met ruim 8% verbeterd.

samenwerking Agentschap Nl

De resultaten van de inspanningen

van Xella worden doorlopend in het

oog gehouden door Agentschap

NL (het vroegere SenterNovem),

onderdeel van het ministerie van

Economische Zaken, Landbouw

en Innovatie, en aanspreek

punt voor bedrijven als het gaat

om duurzaam heid, innovatie

en internationaal ondernemen.

Xellamedewerkers zijn boven

dien betrokken bij tal van samen

werkingsverbanden die we met

het agentschap zijn aangegaan.

Het gaat om projecten die bijvoor

beeld het energie en grondstof

gebruik in de productie beperken,

om buitenwandoplossingen voor

passiefgebouwen, isolatie

systemen voor nieuwbouw en

renovatie, slanke wandoplossingen

en groendaken.



Energiezuinige wandoplossingen

We hebben de afgelopen jaren

geïnvesteerd in wandoplossingen

met Silka, Ytong en Ytong Multipor

die voldoen aan de strenger

wordende eisen op het gebied van

isolatie en warmteweerstand – van

traditioneel tot passief.

Resultaat:

� Een groeiend aantal direct

praktisch toepasbare oplossin

gen voor wandopbouw. Zie ook

de vijf toepassingen elders in

deze brochure.

Kringloop

Xella werkt aan het sluiten van de

kringloop in productie en (her)

gebruik van producten. Silka kalk

zandsteen, Ytong cellenbeton en

Ytong Multipor minerale isolatie

platen bestaan vrijwel geheel uit

natuurlijke grondstoffen. Boven

dien kunnen de materialen vrijwel

volledig worden hergebruikt.

Recyclingprogramma Ytong

blokken en cascopanelen

Bouw en aannemingsbedrijven

verzamelen op de bouwplaats

overtollig Ytong cellenbeton.

Daartoe ontwikkelde Xella een

afvalcontainer met comparti

menten voor cellenbeton, verpak

kingsmateriaal en overig afval. Het

cellenbeton wordt vervolgens in de

fabrieken van Xella gebruikt bij de

productie van nieuwe cellenbeton

producten.

Resultaten:

� Ytong cellenbeton bevat

gemiddeld 20% hergebruikt

materiaal.

� De hoeveelheid afval op bouw

plaatsen is sterk afgenomen.

Grondstofbewust

productieproces silka

Op de productielocaties van Silka

kalkzandsteen werkt Xella aan

het hergebruik van (zaag)afval en

productieuitval (producten die

niet aan de strenge kwaliteitseisen

voldoen). Dit overtollige kalkzand

steen gaat terug het productie

proces in. Daarnaast wordt waar

mogelijk granulaat van elders

aangevoerd en verwerkt, al blijkt

vaak dat dit granulaat uit het oog

punt van energieverbruik nuttiger

in andere industrieën kan worden

ingezet.

Resultaat:

� De hoeveelheid productieafval

is dankzij hergebruik in de

productie sterk afgenomen.

Bouwoplossingen tot 2015

(en daarna)

� Ontwikkeling van de Silka

klimaat wand (zie het kader

elders in deze brochure).

� Ontwikkeling van nieuwe wand

oplossingen met Silka, Ytong en

Ytong Multipor; doel Rcwaarde

> 5,0 bij slankere wanddiktes.

� Ontwikkeling en promotie van

massieve bouwtoepassingen in

de Nederlandse bouwpraktijk.

� Nieuwe (varianten van) energie

zuinige blokken van Ytong.

� Verdere ontsluiting van kennis

over energiezuinige bouw

oplossingen via kanalen als

bouwoplossingen.nu en

bouwwijzer.nu.



Anders wonen, werken, leren, recreëren en verzorgen

Hoe we ook ijveren voor het verminderen van energie en grondstofgebruik en

hoe veel aandacht we ook besteden aan recyclemogelijkheden voor onze

producten, de meeste energie verbruikt een bouwwerk tijdens de gebruiksfase.

Of het nu een woning is, een kantoor, een school, een winkelcentrum of een

ziekenhuis.

Xella is voorbereid op de normen

die vanaf 2020 gelden. Met inno

vatieve bouwproducten en door

dachte bouwmethoden die zich in

de praktijk ruimschoots hebben

bewezen en die zich in de toekomst

steeds opnieuw zullen bewijzen.

Op elk denkbaar gebied: wonen,

werken, leren, recreëren, verzor

gen – Xella heeft er een duurzame

bouwoplossing voor met als

belangrijkste uitgangspunten een

beperking van de energievraag en

het creëren van een aangenaam

binnenklimaat: een aangename

temperatuur, voldoende verse

(ventilatie)lucht en een goede

vochtbalans.

Bouwoplossingen.nu

Hoe bouw je energiezuinig of energieneutraal zonder concessies te doen

aan architectonische vrijheid, esthetica, eisen op het gebied van geluid

wering, brandveiligheid en stabiliteit? Op bouwoplossingen.nu komt

Xella met een keur aan bouwoplossingen die het pad effenen. Die laten

zien dat creatief, slank en duurzaam bouwen heel goed hand in hand

gaan. Met de producten van Silka kalkzandsteen, Ytong cellenbeton en

Ytong Multipor minerale isolatieplaten is altijd een bouwoplossing

voorhanden die aan specifi eke wensen of eisen voldoet.

Het Groene Bouwen

Xella bracht in 2009 het magazine ‘2020 Het Groene Bouwen’ uit

(ook online) als vooruitblik op de bouwpraktijk in 2020.

Zie www.hetgroenebouwen.nl. De ontwikkelingen sindsdien zijn ver

werkt in een update die is te vinden op www.YouTube.nl/XellaNederland.



Nog anders wonen: het Passiefhuis

Een mogelijk concept voor het bereiken van een EPC van 0,4 of minder is het

Passiefhuis, een in Duitsland ontwikkeld bouwconcept dat ook in Nederland

steeds vaker wordt toegepast. De essentie van het Passiefhuis is het optimaal

gebruiken van de passieve energie en warmte van de zon, apparatuur en

personen in huis.

Ook aan de basis van het Passief

huisconcept staat een zo klein

mogelijke energievraag door opti

male isolatie en zongeoriënteerd

ontwerpen. De basale gedachte:

‘houden wat je hebt en er zo veel

mogelijk gratis bij krijgen’. Er

is geen actief verwarmings of

koelingssysteem; alle benodigde

warmte komt van de zon of is

restwarmte van huishoudelijke

apparatuur, installaties en in een

ruimte aanwezige personen. De

resterende energievraag komt

indien mogelijk van duurzame

energiebronnen, zodat de woning

in principe zelfs energie en CO2

neutraal kan worden uitgevoerd.

Zes basisprincipes

De bedenkers van het Passief huis

concept hebben de volgende zes

basisprincipes vastgelegd:

� een hoog niveau van thermische

isolatie;

� een grote mate van

luchtdichtheid;

� het benutten van de warmte

en energie van de zon;

� energieterugwinning uit

ventilatie;

� het gebruik van energiezuinige

huishoudapparaten;

� het gebruik van hernieuwbare

energiebronnen.

twee voorwaarden

Voor het doorrekenen van het

energieverbruik van een Passief

huis is een speciaal rekenpakket

ontwikkeld. Het resultaat van deze

berekening moet aan twee voor

waarden voldoen:

� de totale energievraag voor

ruimteverwarming en koeling is

maximaal 15 kWh per vierkante

meter gebruiksoppervlak;

� de totale primaire energiebe

hoefte voor apparatuur, warm

tapwater, ruimteverwarming en

koeling is maximaal 120 kWh

per vierkante meter gebruiks

oppervlak.

Ingrepen in het bouwproces

Voor de bouw van Passiefhuizen

volgt daaruit:

� een absoluut luchtdicht

ontwerp;

� hoge isolatiewaarden

(Rc gebouwschil tussen 6,5 en

10,0 m2K/W);

� koudebrugvrije constructies;

� toepassing van geïsoleerde

kozijnen met driedubbele

be glazing.

Xella is ervan overtuigd dat het

traditio nele bouwen de komen

de jaren de overhand houdt. Om

te laten zien dat Passiefhuizen

ook op een min of meer ‘tradi

tionele manier’ kunnen worden

gebouwd, ontwikkelden we

(met onder anderen SBR) een

serie Passiefhuis details. Deze

detaillering stelt de ont werper

in staat een Passiefhuis te

ontwerpen waarbij de voordelen

van een kalkzandsteen casco –

zoals duurzaamheid, economi

sche rentabiliteit en voldoende

thermische massa – blijven

bestaan.



Anders renoveren: slim isoleren wat er al staat

Energiezuinig nieuwbouwen is al een opgave. Daarnaast zijn er in Nederland

miljoenen gebouwen die op de nominatie staan om te worden gerenoveerd. De

gevels van deze bouwwerken zijn vaak minder goed geïsoleerd dan gezien de

huidige en toekomstige regelgeving wenselijk is. Niet altijd zijn veranderingen

aan deze gevels wenselijk. Ook dan zijn er slimme oplossingen (van Xella).

Van de bestaande woning

voorraad in Nederland, in totaal

zo’n 7 miljoen woningen, staat een

aanzienlijk deel op de nominatie

voor renovatie. De opgave waar

voor de bouwwereld de komende

jaren op het terrein van reno

vatie staat, is veel groter dan de

vraag naar nieuwbouwwoningen.

Sterker: gaan we in het huidige

tempo door met renoveren, dan

kost het een slordige honderd jaar

om de volledige woningvoorraad

bij de tijd te brengen. Het is dus

noodzakelijk dat de bouwsector

zich de komende jaren veel meer

richt op renovatie – daarin zit niet

alleen meer ‘markt’, het biedt ook

de kans bestaande woningen veel

energiezuiniger of zelfs (vrijwel)

energieneutraal te maken.

Ongewenste situaties

Minder goed geïsoleerde gevels

(en daarmee lage Rcwaarden)

leiden in de winter tot onnodig

energieverbruik, in de zomer tot

hoge binnentemperaturen en

behoefte aan koeling – kortom: tot

ongewenste situaties in het kader

van duurzaamheid en een optimaal

binnenklimaat.

Binnenklimaat

Xella biedt met de minerale

isolatie platen van Ytong Multipor

en met Ytong blokken doeltreffen

de isolatieoplossingen die boven

dien een eind maken aan koude

bruggen. Met deze producten zijn

er renovatiemogelijkheden te over:

isolatie aan de binnen of juist

buitenzijde van gevels, isolatie

van nietgeïsoleerde souterrains

of parkeergarages, isolatie met

behulp van (geïsoleerde) voorzet

wanden. Het is maar net welke

toepassing in een renovatieproject

het beste past. Xella adviseert er

graag over.



YtONG MultIPOR

Ytong Multipor, de minerale

isolatie plaat van Xella, isoleert

niet alleen goed, maar is ook:

� dampopen, waardoor het

materiaal ademt en vocht

reguleert;

� steenachtig, dus robuust en

stevig;

� vormvast, onbrandbaar en

vezel vrij, dus gemakkelijk,

gezond en veilig tijdens ver

werking en in de gebruiksfase

van een gebouw;

� ongevoelig voor schimmels;

� door en door gehydrofobeerd,

dus waterafstotend.

Voor binnen én buiten

De Ytong Multipor platen kunnen

op vrijwel elke bestaande onder

grond worden aangebracht, zowel

aan de onderzijde van plafonds als

aan de binnen en buitenzijde van

gevels.

Aan de onderzijde van plafonds

Plafonds van bijvoorbeeld bergin

gen en (parkeer)garages zijn vaak

slecht of helemaal niet geïsoleerd.

Vrijwel alle aanwezige warmte

gaat verloren via de muren en

plafonds en via koudebruggen ont

staat ook in woningen en kantoren

erbóven een koud en onbehaaglijk

klimaat. Ytong Multipor isoleert, is

brandwerend en geeft een prettige

uitstraling.

Aan de binnenzijde van gevels

Isolatie aan de binnenzijde ligt voor

de hand in gevallen waarbij het

aanzicht van een gebouw niet mag

veranderen, bijvoorbeeld van

wege een bepaalde uitstraling of

monumentale status. In dat geval

worden de Ytong Multipor minerale

isolatieplaten aangebracht aan de

binnenzijde. Kleine onregelma

tigheden hoeven niet te worden

uitgevlakt. Muren met grotere

onregelmatigheden kunnen beter

eerst worden voorzien van een

pleisterlaag voor de isolatieplaten

er op worden gelijmd.

Aan de buitenzijde van gevels

Isolatie met Ytong Multipor mine

rale isolatieplaten geeft gevels een

heel nieuwe, duurzame uitstraling.

Toegepast op bestaande gevels

werken de platen bijvoorbeeld

lelijk metselwerk of ouderwetse

gevelbeplating weg, terwijl het

isolerend vermogen sterk toe

neemt. De platen kunnen worden

afgewerkt met Ytong Multipor

lijmmortel, wapeningsgaas en een

geschikt buitenpleistersysteem.

YtONG BlOKKEN

Ytong blokken zijn bij uitstek

geschikt voor renovatie van grote

ruimtes en wanneer bestaande

wanden zo onregelmatig zijn dat

uitvlakken onmogelijk is. Ytong

blokken zorgen voor een nieuwe

binnenspouw en een luchtspouw

(in de regel 20 mm) vóór de

bestaande wand. Dat zorgt voor

(veel) hogere isolatiewaarden. De

precieze Rcwaarde van de com

binatiewand is afhankelijk van de

dikte en de lambdawaarde van de

toegepaste Ytong blokken.



Oplossingen van Xella

Wat u bouwt, moet duurzaam zijn en dus lang staan. Dat lukt met Silka, Ytong

en Ytong Multipor. We bieden hier vijf mogelijke toepassingen voor wandopbouw

in verschillende diktes. Ze bieden een zeer hoge Rcwaarde. Marktconforme

adviezen waarmee u slank bouwt op basis van gangbare constructies van

wanden en isolatiemateriaal.

De kalkzandsteen blokken en

elementen van Silka en de cellen

beton blokken en cascopanelen

van Ytong combineren gunstige

fysische eigenschappen met

gemakkelijke verwerking. Ze

beschikken over voor energie

neutraal bouwen geschikte

waarden als het gaat om warm

tegeleiding, volumieke massa,

warmtepenetratievermogen,

warmteaccumulatie en afkoel

gedrag.

u kiest!

De keuze voor een oplossing is aan

u, afhankelijk van het bouwproject

en de methode die voor u het pret

tigst werkt. Uiteraard zijn vakman

schap en aandacht voor zorgvuldi

ge detaillering in alle gevallen van

belang om de genoemde waarden

te kunnen bereiken.

Rc-waardecalculator

Xella biedt u de mogelijkheid de

Rcwaarde van wandoplossin

gen met de producten van Silka,

Ytong en Ytong Multipor online

te berekenen. Op www.xella.nl

vindt u de Rcwaardecalculator.

Een verwijzing staat op de

homepage.

0 6 12 18 24 0 6 12 18 24

°C30

20

10

°C30

20

10

Faseverschuiving

Binnen

Temperatuurschommelingen

Buiten



toepassing 1

Geïsoleerde spouwmuur� Silka (100 mm)

� Ytong (150 mm) G4/600

toepassing 3

Gevelbekleding met plaatmateriaal� Silka (150 mm)

� Ytong (200 mm) G4/600

� Ytong (200 mm) G2/400

toepassing 4

Massief cellenbeton met pleisterwerk of baksteenstrips� Ytong energiezuinige blokken G1, 6/300 en G3/325

� Ytong energiezuinige blokken G2/400

toepassing 5

Gevelbekledingsysteem met baksteenstrips� Silka (150 mm)

� Ytong (200 mm) G4/600

� Ytong (240 mm) G2/400

toepassing 2

Ytong Multipor buitengevelisolatie� Silka (150 mm)

� Ytong (200 mm) G4/600

� Ytong (200 mm) G2/400

Overzicht toepassingsmogelijkheden



Geïsoleerde spouwmuur

toepassing 1

Binnenspouwblad silka

� handmatig: Silka lijmblokken,

metselstenen of blokken

� mechanisch: Silka elementen

Binnenspouwblad Ytong

� handmatig: Ytong blokken

� mechanisch: Ytong casco panelen

silka (100 mm)

Rc-waarde Dikte minerale totale

wandconstructie wol (λ = 0,033) wanddikte

m2K/w mm mm

3,56 100 340

4,12 120 360

4,54 135 375

5,11 155 395

5,53 170 410

6,10 190 430

silka (100 mm)

Rc-waarde Dikte hardschuim totale

wandconstructie* isolatie (λ = 0,023) wanddikte

m2K/w mm mm

3,54 70 310

4,14 85 325

4,54 95 335

5,15 110 350

5,55 120 360

6,15 135 375

6,55 145 385

7,15 160 400

7,55 170 410

8,15 185 425

8,55 195 435

Ytong (150 mm) G4/600

Rc-waarde Dikte minerale totale

wand constructie wol (λ = 0,033) wanddikte

m2K/w mm mm

4,35 100 340

4,92 120 360

5,34 135 375

5,91 155 395

6,33 170 410

6,89 190 430

Ytong (150 mm) G4/600

Rc-waarde Dikte hardschuim totale

wandconstructie* isolatie wanddikte

m2K/w mm mm

4,34 70 360

4,94 85 375

5,34 95 385

5,94 110 400

6,34 120 410

6,95 135 425

7,35 145 435

7,95 160 450

8,35 170 460

8,95 185 475

9,35 195 485

spouwmuurisolatie

� minerale wol: bredere spouw

met traditioneel, zacht

materiaal

� pur/pir: dunnere spouw met

hard materiaal

luchtspouw

� breedte 30 tot 40 millimeter

� aanbeveling SBR: ontwerp

40 mm voor effectief 30 mm

Buitenspouwblad

� metselwerk met gevelsteen

* inclusief bijdrage van refl ecterende werking van de coating van het isolatiemateriaal

Opbouw

� binnenspouwblad Silka of Ytong

� spouwmuurisolatie minerale wol of hardschuim

� luchtspouw

� buitenspouwblad baksteen



Ytong (200 mm) G4/600

Rc-waarde Dikte totale

wandconstructie Ytong Multipor wanddikte

(λ = 0,045)

m2K/w mm mm

2,58 60 260

3,02 80 280

3,45 100 300

3,89 120 320

4,32 140 340

4,76 160 360

5,20 180 380

5,63 200 400

6,07 220 420

6,50 240 440

6,94 260 460

7,37 280 480

7,81 300 500

silka (150 mm)

Rc-waarde Dikte totale


(λ = 0,045)

m2K/w mm mm

2,81 120 270

3,25 140 290

3,68 160 310

4,12 180 330

4,55 200 350

4,99 220 370

5,42 240 390

5,86 260 410

6,30 280 430

6,73 300 450

Ytong (200 mm) G2/400

Rc-waarde Dikte van totale


(λ = 0,045)

m2K/w mm mm

3,32 60 260

3,75 80 280

4,19 100 300

4,62 120 320

5,06 140 340

5,50 160 360

5,93 180 380

6,37 200 400

6,80 220 420

7,24 240 440

7,67 260 460

8,11 280 480

8,55 300 500







� mechanisch: Ytong casco

panelen

Isolatie Ytong Multipor minerale

isolatieplaat

� dikte (60300 mm) afhankelijk

van te bereiken Rcwaarde

Afwerking pleisterlaag

� Ytong Multipor lijmmortel met

wapeningsgaas voor mortel

weefsellaag

� afwerking met minerale pleister

conform EN 9981

Ytong Multipor buitengevelisolatie

toepassing 2

Opbouw


� isolatie Ytong Multipor

� afwerking pleisterlaag



Gevelbekleding met plaatmateriaal

toepassing 3








panelen

silka 150 mm)

Rc-waarde Dikte van het totale

wandconstructie isolatiemateriaal wanddikte

m2K/w mm mm

3,07 70 270

3,45 80 280

4,23 100 300

4,62 110 310

5,01 120 320

5,79 140 340

6,17 150 350

Combigeveloplossing

� Afwerking: diverse mogelijk

heden

Ytong (200 mm) G4/600



m2K/w mm mm

4,11 70 320

4,50 80 330

5,28 100 350

5,67 110 360

6,06 120 370

6,83 140 390

7,22 150 400

Ytong (200 mm) G2/400



m2K/w mm mm

4,83 70 320

5,22 80 330

5,99 100 350

6,38 110 360

6,77 120 370

7,55 140 390

7,94 150 400

Opbouw


� combigeveloplossing isolatie, regelwerk en afwerking



Extra energiezuinige Ytong

blokken

� handmatig of mechanisch

verwerken, afhankelijk van

blokgewicht

Afwerking met pleisterlaag

� Advies: buitenpleistersystemen

Alsecco en Strikolith

� Andere pleistersystemen: let

op eigenschappen; zie brochure

‘Energiezuinige blokken van

Ytong’, pagina 13

� Over volledige oppervlakte gaas

toepassen

� Informatie: via Xella Adviseur

Ytong energiezuinige blokken G1, 6/300 en G2/325

Rc-waarde totale wanddikte

wandconstructie (dikte van blok)

m2K/w mm

3,00 240

3,75 300

4,56 365

6,00 480

6,25 500

Ytong energiezuinige blokken G2/400

Rc-waarde totale wanddikte

wandconstructie (dikte van blok)

m2K/w mm

2,40 240

3,00 300

3,65 365

4,80 480

5,00 500

Massief cellenbeton met pleisterwerk of baksteenstrips

toepassing 4

Afwerking met baksteenstrips

� Advies: fl exibele steenstrips of

baksteenstrips

� Volg aanwijzingen fabrikant


Opbouw

� extra energiezuinige Ytong blokken

� afwerking pleisterlaag

� afwerking met baksteenstrips










panelen

Gevelbekledingsysteem

� Volg aanwijzingen fabrikant


Gevelbekledingsysteem met baksteenstrips

toepassing 5

silka (150 mm)



(λ = 0,023)

m2K/w mm mm

3,48 80 250

4,31 100 270

5,14 120 290

5,96 140 310

6,79 160 330

7,62 180 350

Ytong (200 mm) G4/600



(λ = 0,023)

m2K/w mm mm

2,87 40 260

3,7 60 280

4,53 80 300

5,36 100 320

6,18 120 340

7,01 140 360

7,84 160 380

8,67 180 400

Ytong (240 mm) G2/400



(λ = 0,023)

m2K/w mm mm

3,97 40 300

4,79 60 320

5,62 80 340

6,45 100 360

7,28 120 380

8,11 140 400

8,94 160 420

9,76 180 440

Opbouw


� gevelbekledingsysteem met baksteenstrips



5000

.411

/Pro

com

m/0

311/

5.00

0Yt

ong

en S

ilka

zijn

ger

egis

tree

rde

hand

elsm

erke

n va

n de

Xel

la G

roep

Xella Nederland BV

Postbus 23

4200 AA Gorinchem

Telefoon (0183) 67 12 34

Telefax (0183) 67 13 68

E-mail [email protected]

Internet www.xella.nl

5000.411_DuurzaamBouwen_omslag.indd 2 04-03-2011 10:58:26

EnErgiEzuinig bouwEn En rEnovErEn: nú doEn!...4 Energiezuinig bouwen en renoveren Nieuwbouw:...

Documents

Transcript of EnErgiEzuinig bouwEn En rEnovErEn: nú doEn!...4 Energiezuinig bouwen en renoveren Nieuwbouw:...