REKKEN ALS GEKKEN? - Atletiekunie.nl › sites › default › files... · •De lengte van de...
60
Transcript of REKKEN ALS GEKKEN? - Atletiekunie.nl › sites › default › files... · •De lengte van de...
Atletiekunie
REKKEN EN STREKKEN IS VOOR DWAZEN EN GEKKEN!
TJITTE KAMMINGA
2
Atletiekunie
TJITTE KAMMINGA
• Fysiotherapeut/manueel therapeut
• Ex-hersteltrainer Haagatletiek
• Ex-docent fysiotherapie HS Leiden
• Auteur “De nieuwe warming-up” (2000)
• Auteur “Tennis zonder blessures” (2003)
• Auteur “Hardlopen zonder blessures” (2011)
3
Atletiekunie
OPBOUW PRESENTATIE
• Geschiedenis van het rekken.
• Wat is het effect van rekken en wat rekken we?
• Wanneer wel, wanneer niet?
• Hoe anders en waarom anders?
• Wat betekent het voor de praktijk van de trainer?
4
Atletiekunie
GESCHIEDENIS
• Blessurepreventie
• Spierstijfheid
• Warming-up
• Cooling-down
5
Atletiekunie
DOEL VAN REKKEN
• Preventie van blessures
• Vergroten van de spierlengte
• Vergroten van de bewegingsuitslag
• Voorkomen van spierpijn
• Ontspanning / versnellen herstel
• Krachtstoename
• Snelheidstoename
6
Atletiekunie
METHODEN VAN REKKEN
• statisch
• verend
• contract-relax
• actief
• passief
7
Atletiekunie 8
Atletiekunie
REKKEN
9
Atletiekunie 10
Atletiekunie
?
11
Atletiekunie
REKKEN
12
Atletiekunie 13
Atletiekunie
REKKEN
14
Atletiekunie 15
Atletiekunie
REKKEN
16
Atletiekunie
DOEL WARMING-UPHet lichaam functioneel voorbereiden op de te leveren prestatie:
• Het vergroten van de lenigheid v.d. gewrichten
• Het opheffen/verminderen van storingen/beperkingen in gewrichten.
• Het vergroten v.d. koppeling tussen spieren en gewrichten: coördinatie.
• Het vergroten v.d. belastbaarheid v.h. bewegingsapparaat.
• Het verhogen v.d. betrokken regelsystemen als bv. hart, longen en bloedvaten.
17
Atletiekunie
DOEL COOLING-DOWN
In feite:
Het lichaam weer voorbereiden op de komende prestaties: Activiteiten
v.h. Dagelijks Leven (ADL).
• Normaliseren betrokken regelsystemen als hart- en longfunctie
• Normaliseren spierfunctie
• Normaliseren gewrichtsfunctie
18
Atletiekunie
WARMING-UP en COOLING DOWN
• Mechanisch deel:
– Gewrichten, spieren, pezen
• Fysiologisch deel:
– Betrokken regelsystemen als hart, longen,
bloedvaten, e.d.
19
Atletiekunie
MECHANISCH DEEL
• Bewegingsuitslag in het gewricht (statische lenigheid)
• Spierlengte / peeslengte
• Spierkracht
• Smering / wrijving / temperatuur v.d. betrokkenweefsels
20
Atletiekunie
BLESSUREPREVENTIE
• Oorzaak blessures vaak gelegen in:
–Koppeling kracht / snelheid
–Coördinatie-probleem
21
Atletiekunie
PEES
• Rek op de pees geeft een peesverlenging van 2-3%
• Eerst aanspanning van de spier, dan rek op de pees
en dan pas beweging van het botstuk
22
Atletiekunie 23
Atletiekunie
• Opslagplaats van elastische energie
• Bij hardlopers kan dat leiden tot een energetisch
voordeliger lopen
• Zie ook de kangoeroe en de sprinkhaan.
• Maar…..
PEES
24
Atletiekunie
VERGROTEN SPIERLENGTE
- 9 dagen continue rek --> ombouw spiervezel --> spier wordt langer
- Statische rek en sport: te kort!
- “STRETCHING MOET ZICH RICHTEN OP DE FUNCTIONELE LENGTE , NIET OP DE POTENTIELE LENGTE!”
(READ, 1989).
25
Atletiekunie
SPIERLENGTE
• De lengte van de spieren (en pezen) wordt bepaald
door de grootte van de hoekstandsverandering in een
gewricht.
26
Atletiekunie
De spierlengte is dus afhankelijk van de
bewegingsuitslag in een gewricht.
Van de bewegingsuitslag die functioneel is in de ADL
van het hardlopen.
27
Atletiekunie
VERGROTEN BEWEGINGSUITSLAG• Bij beperkte bewegingsuitslag
• Bewegingsuitslag is gebonden aan maximum
• “ DE MEESTE ATLETEN HEBBEN GEEN MAXIMALE OF EXTREME BEWEGINGSUITSLAGEN NODIG. DAAROM MOETEN ZE OOK GEEN MOEITE DOEN OM DIE TE BEREIKEN.”
( HUBLEY, KOZEY & STANISCH 1990 ).
28
Atletiekunie 29
Atletiekunie
GROOTSTE BEWEGINGSUITSLAG?• HEUP: Bij sprinters is de hefhoogte van het bovenbeen het grootst.
• KNIE: Bij sprinters is de buiging van de knie het grootst.
• ENKEL: sprinters landen uitsluitend op de voorvoet. Lagere snelheid,
vooral invering.
• GROTE TEEN: altijd grote hoek; sprinters> lagere snelheid.
30
Atletiekunie 31
Atletiekunie 32
Atletiekunie 33
Atletiekunie 34
Atletiekunie
RELATIE MET OEFENINGEN?
NEE!!
35
Atletiekunie
OVERIG DOEL VAN REKKEN
• Voorkomen van spierpijn
• Ontspanning
• Versnellen herstel
• Krachtstoename
• Snelheidstoename
36
Atletiekunie
RELATIE LENGTE-KRACHT
37
Atletiekunie
EXPLOSIEVE KRACHT
• Afname afzetkracht
• Verminderde coordinatie
• Hoogspringers 4% minder hoog
38
Atletiekunie
STATISCHE REKOEFENINGEN
• Geen preventief effect op het ontstaan van blessures
(VAN MECHELEN, 1992; HALBERTSMA, 1999, PARK, 2018)
• Vooral leeftijd en getraindheid hebben een relatie met het optreden van
blessures
(POPE, 1998 en 2000)
• Krachtsleverantie vermindert
(V.D. POEL, 2008, Park, 2018)
39
Atletiekunie
KONSEKWENTIES
Door te rekken voor de krachtsinspanning treedt er een
krachtsafname op, waarvan de percentages liggen
tussen de 3% en 28%. Deze krachtsafname treedt al
op na in totaal 90 seconden statische rek en kan
aanhouden van minimaal 15 minuten tot meer dan 1
uur.
40
Atletiekunie
REKKEN
• MEERWAARDE??????????????????
41
Atletiekunie
CONCLUSIE
• Statisch rekken verkleint de kans op het ontstaan van
blessures niet en je gaat er ook niet beter door
presteren.
• Dus het moet anders!
42
Atletiekunie
VOORBEELD
“Het is 3 uur, midden in de nacht en u bent in diepe slaap. U ligt echter met
hardloopkleding en schoenen aan in bed. Ik wek u en vertel u, dat we nu, op
dit moment, gaan hardlopen. U komt uit bed en probeert hard te lopen, wat
uiteraard niet lukt.
Want, en terecht concludeert u dit, het lichaam was totaal niet voorbereid op
het leveren van een hardloopprestatie. Uw lichaam kwam uit een situatie, die
totaal niets met hardlopen te maken had, er zelfs helemaal niet op leek. Laat
staan, dat u geestelijk voorbereid was op deze inspanning”.
43
Atletiekunie
CONCLUSIE
• de mobiliteit van de gewrichten (ROM) was ontoereikend om hard te lopen,
• de weerstand in de gewrichten tegen bewegen door de hoge viscositeit van
(de “smeerolie”) de synovia was te groot,
• de rustlengte van de spier was niet optimaal,
• de motorische controle, de “tuning”, was niet optimaal,
• de hart- / longfunctie was niet op een functioneel niveau.
44
Atletiekunie
OPTIMALISATIE VAN
• De bewegingsuitslag in de gewrichten (ROM), nodig voor het hardlopen
(NB snelheid!)
• De weerstand in het gewricht tegen bewegen,
• De spierlengte,
• De motorische controle, ook wel “tuning”,
• De hart- / longfunctie.
45
Atletiekunie
HOEKEN
• De oefeningen hebben een dynamisch karakter: ze voeren bewegingen in
een gewricht uit, die nodig zijn voor het hardlopen. Je bent dus aan het
“hoeken”!
46
Atletiekunie
DE NIEUWE WARMING-UP
1. HOEKEN
2. TUNEN: WANDELEN
BRISKWALKEN/FITWALKEN
HARDER LOPEN
HARDLOPEN OP SNELHEID
3. KERN (MILA, SPRINT)
47
Atletiekunie
HOEKEN: DE PRAKTIJK
48
Atletiekunie
OEFENING VOOR DE GROTE TEEN
49
Atletiekunie
OEFENING VOOR DE ENKEL EN GROTE TEEN
50
Atletiekunie
OEFENING VOOR DE HEUP
51
Atletiekunie
OEFENING VOOR DE HEUP
52
Atletiekunie
OEFENING VOOR DE HEUP
53
Atletiekunie
OEFENING VOOR DE KNIE
54
Atletiekunie
HOE?
• Elke oefening 10x
• Een functioneel traject: de warming-up voor een
duurloper ziet er dus anders uit dan de warming-up
van een sprinter!
55
Atletiekunie
Warming-up:
1. Oefeningen voor de functionele lenigheid van het gewricht: HOEKEN!
(NB: de spier past zich aan aan de functie)
2. De koppeling tussen gewricht en spier functioneel effectief laten worden: COORDINATIE.
– Wandelen
– Brisk walken
– Harder lopen
– Hardlopen op snelheid
3. De kern van de training
Dus?
56
Atletiekunie
EVEN HELEMAAL TERUG NAAR HET BEGIN
Ook nu komt u vanuit een situatie die niets met hardlopen te maken heeft. In het meest
extreme geval maak ik u weer om 3 uur ‘s nachts wakker en zeg u dat we nu weer gaan
hardlopen. Dat kan niet, zult u terecht zeggen, aangezien u volledig niet bent voorbereid op
het hardlopen.
Wat minder extreem, maar nog steeds extreem: u komt achter uw pc vandaan, waar u tot
een half uur geleden nog achter zat te werken, en u gaat hardlopen. Inlopen noemen we dit
weliswaar, maar dit inlopen gaat vaak toch wel erg hard.
Het belangrijke verschil met het eerdere wekmoment is dat u zich nu geweldig goed gaat
voorbereiden op te te leveren prestatie.
Nooit meer door te rekken, maar door de nieuwe warming-up: dus door te HOEKEN!
57
Atletiekunie
DANK VOOR UW AANDACHT!
58
Atletiekunie
LITERATUUR• Poel, G.v.d., Stretching in warming up en cooling down. Sportgericht nr. 3 / 2008- jaargang 62. Pp. 3-7
• Pope, R.P., Herbert J.D., Kirwan J.D., Graham B.J. A randomized trial of preexercise stretching for
prevention of lower-limb injury; Med. Sci. Sports Exerc. 2000; 32(2):271–277.
• Lars Borghouts, Rekken heeft effect…. maar niet op alles, Sports Media, 21 November 2007
• Short hamstrings & stretching; a study of muscle elasticity, J.P.K. Halbertsma, proefschrift 1999.
• Morree, J.J. de, Dynamiek van het menselijk bindweefsel. Bohn Scheltema en Holkema, 2008.
• Riezebos, C., e.a. De spierverkorting. Stichting Haags Tijdschrift voor Fysiotherapie. 1988.
• Kamminga, T.H., De nieuwe warming-up. Tirion Sport, Utrecht 2011.
• Kamminga, T.H. Tennis zonder blessures. Elsevier gezondheidszorg, Maarssen. 2003
• Kamminga, T.H. Hardlopen zonder blessures. Elsevier gezondheidszorg, Maarssen. 2000.
• Kamminga, T.H. Niet rekken, maar hoeken. Proloop, juni 2009.
• C.J. Snijders, e.a. Biomechanica van het spierskeletstelsel. Springer media bv. 2005
• Drs. W.G. Burgerhout e.a. Fysiologie; leerboek voor de paramedische opleidingen. Reed Business,
Amsterdam 2012
• Jack H. Wilmore, e.a. Inspannings- en sportfysiologie. Elseviers gezondheidszorg. 2006
• Park, H.K., e.a.The effect of warm-ups with stretching on the isokinetic moments of collegiate men.
60
