REC-4

Gewetensontwikkeling20 april 2009Yvonne Bijl

REC-4

Agenda

• Presentatie Gewetensontwikkeling

• Casus

REC-4

Filmpje

• Robin Hood

REC-4

Het Geweten

“Innerlijk besef van goed en kwaad”(Van Dale, 2009)

REC-4

Prosociaal gedrag

1. Hedonistisch2. Benodigdheden gebaseerde oriëntatie3. Sterk geïnternaliseerd niveau4. Overeenkomst en/of stereotiep van goed

en slecht5. - Zelf-reflectief empathische oriëntatie

- Transitionele niveau

REC-4

Moraliteit Kohlberg

• Niveau I Zelfbelang- Straf

- Beloning

• Niveau II Sociale waardering- interpersoonlijke relaties

- sociale regels • Niveau III Abstracte idealen

- sociale contracten- universele rechten

REC-4

Filmpje

Fietsie kopuh?

REC-4

REC-4

Gewetensvorming

• Babyfase• Peuterfase• Kleuterfase• Basisschoolleeftijd

REC-4

Geweten

• Cognitieve benadering• Affectieve benadering

REC-4

Emotie & Geweten

1. (im)moreel gedrag gestuurd door emotie2. Bewust-onbewust3. Invloed op de gewetensontwikkeling

REC-4

Geweten & ADHD

• Gedragsregulatie• Eerst denken dan doen• Korte termijn

REC-4

Geweten & ASS

• Theory of mind

• Regels • Zelfbewustzijn• Ontbreken wederkerigheid

REC-4

Geweten & ODD

• FilmpjeGeen stijl

REC-4

Geweten & gedragsstoornissen

• Gedragsregulatie• Emotie & schuld < ontwikkeld• ≠ persoonlijkheidswaarneming• ≠ prosociale strategie• Moraliteit gericht op directe reactie

REC-4

Oorzaken

• Biologisch• Omgeving

REC-4

Diagnose

• Kinderpsychiater- Testbatterij (SOEM)- Persoonlijkheidsonderzoek- MOL (Morele Oriëntatie Lijst)

(persoonlijkeheid, intellect, SOEM, gezinssituatie, levensloop, motivatie delict,toerekeningsvatbaar)

REC-4

Behandeling

• Veranderen van disfunctionele emotionele reactie

- Intentioneel gedrag- Automatische reactie

• Beïnvloeden cognitieve denkstrategieën

REC-4

Behandelsetting

• Sociale competentiemodel• Equip• Glen Mills• Youturn (www.heyacker.nl)

REC-4

Indicatoren prognose

• Gezin• Cognitieve ontwikkeling • Mad – Bad• Empathie • Comorbiditeit

REC-4

Informatie

• Jeugddelinquentie en gewetensontwikkeling(Le Sage e.a., www.swpbook.com)

• www.heyacker.nl• Klein geheim, intimiteit, privacy en ontwikkeling van

identiteit

(Bas Levering & Max van Manen, ISBN: 90 352 1825 6)