RealismeFranse Literatuur

• Realisme tracht enkel te beschrijven

• Naturalisme heeft een meer fatalistische inslag: zie Emile Zola en Louis Couperus (Eline Vere)

Honoré de Balzac

• Geboren op 20 mei 1799 te Tours

• Gestorven te Parijs op 18 augustus 1850

• Frans Schrijver van

• Toneelstukken, essays, korte verhalen en Romans

• Zijn werk beïnvloedde Charles Dickens, Emile Zola, Gustave Flaubert, Henry James, Marx en Engels

Balzac

• Geboren in welgestelde kleinburgerlijke familie

• Ging naar een min, pensionaat en een internaat

• Ouders verhuisden naar Parijs

• 1816 ging hij rechten studeren aan de Sorbonne

• 1819 stopte met de studie en begon te schrijven

Balzac

• Was aanvankelijk weinig succesvol en leefde in armoede

• Ging zonder succes diverse keren in zaken; uitgeverij/boekhandel (1826) drukkerij (1826), lettergieterij (1827)

• Zocht voortdurend naar nieuwe projecten maar was weinig succesvol

Buste van Balzac door Auguste Rodin (Victoria and Albert Museum)

Literair

• Begon romans te schrijven• Zijn eerste roman waren

“stuiverromans” geschreven voor den brode (soms samen met anderen)

• Schreef ruim 85 Romans

• Succes kwam in 1833 met Eugénie Grandet (Over gierigheid – een hoofdzonde- , onderdrukking en liefde) en 1835 Le Pére Goriot(volgens velen zijn beste roman)

Literair

• Succes kwam in 1833 met Eugénie Grandet (Over gierigheid – een hoofdzonde- , onderdrukking en liefde) en 1835 Le Pére Goriot(volgens velen zijn beste roman)

• Introduceerde het Franse begrip “Rastaignac” = fortuinjager die alles doet om de sociale ladder op te klimmen.

Le père Goriot, door Daumier

Balzac en het geloof

• Christendom, en vooral, het katholicisme, is ……..

• …Een compleet systeem van onderdrukking van de verdorven neigingen van de mens, het is het sterkste element in de sociale orde.

• Balzac schreef positief over de Jezuïeten, het koningschap en het eerstgeboorte recht

• Proefdruk van Beatrix

• Hij schreef gebruikelijk van 1 ‘s nachts tot 8 uur ‘s morgens

• Soms 15 uur achter elkaar

• Schreef 30 woorden per minuut met de ganzenveer

• Herzag vaak gepubliceerde teksten

• Grote schuldenlast dwong Balzac tot een grote productie

• Hij vertoefde in hogere kringen en

• stond bekend als een Dandy (zie Baudelaire)

• Kreeg brieven van een getrouwde Poolse Gravin , Eveline Hanska

• Hij ontmoette haar en schreef haar daarna vrijwel dagelijks

• 1841 stierf haar man. Een aanzoek van Franz Liszt wees zij af.

Balzac

• Had meerdere affaires en minnaressen

• Raakte vanaf 1840 door faillissementen diep in de schulden en deed veel om zij schuldeisers te ontlopen

Laure Junot, de hertogin van Abrantès, minnares van Balzac

• 1842 trachtte hij met Madame Hanskate trouwen, maar zij hield de boot af waarschijnlijk uit vrees voor de materiele gevolgen van het huwelijk.

• Ze reisden samen door Europe en zij beviel van een doodgeboren kind in 1846

• 14 maart 1850 trouwde hij met Hanska

• 18 augustus 1850 overleed hij

• In aanwezigheid van bijna de gehele Parijse literaire wereld, waaronder

• Victor Hugo,

• Gustave Courbet,

• Alexandre Dumas fils

• werd hij op Père-Lachaise begraven

• Victor Hugo behoorde tot de kistdragers

Rodins controversiële beeld van BalzacBalzac caricature by Nadar in 1850

Grootste Literaire werk; La Comedie Humaine

• Tegenhanger van de Divina Commedia van Dante

• oorspronkelijke titel: Studie in zeden

• Meesterwerk in het Realisme

• Omvat ca. 90 romans en novellen.

• 91 voltooide werken en 46 onvoltooide werken

• Doel: De gehele Franse maatschappij na 1800 en Napoleon met al zijn klassen vast leggen

• Elk boek is daarmee een hoofdstuk in een groter verhaal.

• 1842 bedacht hij het als concept, maar het laten terugkeren van personages begon al in 1833

• 1842 Comédie Humaine was de titel voor een complete uitgave van zijn oeuvre tot dan toe

Balzac

• « décrire la société dans son entier, telle qu’elle est »

• (De maatschappij in haar geheel beschrijven zoals ze is)

La Comedie humaine

• Beslaat de periode 1789 – 1850• Bevat ongeveer 400 tot 500 belangrijke

personages in verschillende fases van hun leven

• Totaal aantal personages is ca. 4000• Beschrijft het bekrompen burgerlijke milieu

en het kapitalisme.

• Scherpe observaties (Hij ging ook op onderzoek uit)

• “Realistische mythologie”

Indeling

• Zedenstudies (Études de mœurs)

• 50 romans;

• Scènes van Parijs,

• Scènes van het plattelandsleven,

• scènes uit het privéleven,

• scènes uit het leven in de provincie,

• scènes uit het politieke leven en

• scènes uit het militaire leven

Voorbeelden

• Vie parisienne: Facino Cane (1836), César Birotteau (1837), La Maison Nucingen (1838), La Cousine Bette (1846) en Le Cousin Pons (1847)

• Vie de campagne: Le Médecin de campagne (1833), Le Curé de village (1839)

• Vie privée: Gobseck (1830), Le Colonel Chabert (1832), Le Père Goriot (1834-35)

• Vie de province: Eugénie Grandet (1833), Le Lys dans la vallée (1835-36), Illusions perdues (1837-43)

• Vie politique: Une ténébreuse affaire (1841)

• Vie militaire: Les Chouans (1829), Une passion dans le désert (1830)

• Filosofische studies (Études philosophiques)

• Hoofdpersonen zijn o.a. dichters, schilders, schrijvers. Vaak op jacht naar een ideaal. Leidt vaak tot hun ondergang

•

•Analytische studies (Études analytiques)

• Overpeinzingen over gedragingen en het sociale leven.

• Bron is onder meer de wetenschap en de fysiologie

Algehele thema’s

• Frankrijk na de Revolutie

• Geld en macht

• Maatschappelijk succes

• Vaderschap

• Moederschap

• Vrouwen, maatschappij en seks