reader domotica november 2011 marcelx - zorgvoorbeter.nl doe je... · Opdracht: Benoem minstens 5...

BOL VZ-IG

November 2011

Reader Domotica/BOL -VIG/ november 2011

Pagina 2

Beste student,

De komende stageperiode gaan jullie naar WZH Leilinde. Een prachtig nieuw en modern woonzorgcentrum in de Den Haag-Leidschenveen. Het woonzorgcentrum, bestaat uit in totaal 90 appartementen voor kleinschalig wonen in combinatie met verpleeghuiszorg en is voorzien van deze domotica-faciliteiten. WZH Leilinde heeft een Praktijk Leer Unit (PLU) voor Domotica. Het doel van deze PLU is als volgt omschreven: De PLU Domotica zal specifiek worden ingezet als trainingscentrum om de ontwikkelde onderwijsprogramma’s en trainingen in praktijk te brengen. De medewerkers en de studenten kunnen de theorie in praktijk brengen, zodat zij zelf gaan ervaren hoe domotica werkt. Ze leren hier de vaardigheden die hiervoor nodig zijn. Hierdoor wordt de onbekendheid weggenomen en de vaardigheden in gebruik vergroot. Het is belangrijk ook ruimte te bieden aan reflectie en ethiek om weerstand, uit angst voor kwaliteitsverlies van zorg, te verminderen. Op de PLU wordt hieraan vorm gegeven door gebruik te maken van Actie Leren, het leren door ervaren in het team. Daarom is het belangrijk dat je op school de lessen domotica volgt zodat je tijdens je stage kan meewerken om de doelstelling van de PLU domotica vorm en inhoud te geven. WZH Leilinde beschikt over verschillende vormen van domotica. Allereerst zijn er de vormen die als doel hebben het wooncomfort van de zorgvragers met een somatische aandoening te bevorderen. Hierbij gaat het om: het op afstand kunnen bedienen van de deuren in de woning, het zonnescherm, een spreek-luisterverbinding om contact te maken met bezoek dat bij de voordeur staat en het toelaten van bezoek tot de woning. Daarnaast zijn er een aantal voorzieningen die als doel hebben de zorgvragers met een psychogeriatrische aandoening zoveel mogelijk vrijheid en bewegingsruimte te bieden en tegelijkertijd optimale veiligheid en geborgenheid. Als derde zijn er de domotica-voorzieningen die het algehele woon- en werkplezier in WZH Leilinde vergroten.

We wensen je veel plezier met je stage in WZH Leilinde.

Docententeam VZ-IG 3


Pagina 3

Zelfstandig zijn en ouder worden ............................................................................... 4

1. Wat is domotica? .................................................................................................. 5

2. Domotica en ergonomie ...................................................................................... 11

3. Domotica en ethiek ............................................................................................. 14

4. Domotica en wetgeving ....................................................................................... 18

5. Technologie en zorg: de toekomst ...................................................................... 24

Verwerkingsopdracht ................................................................................................ 29

Eindopdracht ............................................................................................................ 32


Pagina 4

Zelfstandig zijn en ouder worden

Als je jong bent wil je zo snel mogelijk zelfstandig worden. En als je ouder wordt wil je zolang mogelijk zelfstandig blijven. Je fysieke gesteldheid speelt daarbij een grote rol. Dit bepaalt in grote mate wie je bent en wat je kunt.

Naarmate je ouder wordt, nemen je fysieke (lichamelijke) en soms ook je geestelijke vermogens af. Ouder worden is een heel normaal biologisch proces. De verschijnselen die horen bij het proces van ouder worden treden bij ieder mens op.

De leeftijd waarop de ouderdomsverschijnselen zich laten merken en zien is per persoon verschillend. Dit heeft onder meer te maken met de manier van leven en met erfelijke eigenschappen.

Verstramming van de ledematen, verzwakking van de botten, verslappen van de huid en achteruitgang van de conditie zijn de meest algemene nadelige kenmerken van het ouder worden.

Maar het ouder worden heeft niet alleen nadelen. Levenservaring, mensenkennis, relativeringsvermogen en inlevingsvermogen kunnen juist positieve kanten zijn van het ouder worden.

Ouder worden is een kunst.

Een kunst die men jong moet leren.


Pagina 5

1. Wat is domotica?

1.1. Domotica bij jou thuis

Domotica is een nieuwe technologie die dichterbij is dan je denkt.

De term domotica betekent letterlijk ‘woonhuisautomatisering’.

Domotica omvat alle elektronische toepassingen in de woning om functies te besturen (verwarmen, ventileren, verlichten, etc.) en diensten uit de woonomgeving te gebruiken (computeren, telefoneren, televisie kijken, alarmeren etc.). Dit gebeurt bij voorkeur f lexibel: op elke plek en op elk tijdstip dat het de bewoner past, met een gemakkelijke bediening en eventueel op afstand.

Zo maar wat voorbeelden van domotica bij je thuis:

o Moderne koffiezetapparaten werken met timers: zo word je wakker met een lekkere bak koffie.

o De magnetron heeft automatische standen zodat je zonder nadenken 'autodefrost' in kunt drukken en ervan verzekerd bent dat jouw vlees goed ontdooit.

Domotica in de verre toekomst? Die toekomst is nu.

Opdracht: Benoem minstens 5 voorbeeld van domotica- toepassingen in je

eigen leven/thuis.

1.

2.

3.

4.

5.

Het fenomeen domotica gaat de wereld waarin wij wonen veranderen. Domotica verbindt straks via een centraal netwerk allerlei technologieën en diensten in ons huis met elkaar, zodat zij kunnen samenwerken en kunnen communiceren.


Pagina 6

Een koffiezetapparaat met een timer van nu is eigenlijk maar een primitieve vorm van domotica. In de toekomst kun je het koffiezet apparaat op afstand bedienen met je mobieltje.

Het voordeel? Meer wooncomfort, eff iciency, gemak en vrijheid oftewel een verbetering van de kwaliteit van wonen en leven. In de toekomst zou in elk huis groepen van elektronische apparaten met elkaar verbonden kunnen worden via een centraal netwerk dat te bedienen is vanaf je laptop of je mobiel. Dit zijn bijvoorbeeld:

o Verlichting en huishoudelijke apparaten;

o Klimaatbeheersing: verwarming, airconditioning

o Beveil igingssystemen, zoals videobewaking;

o Entertainmentsystemen, zoals audio, video en thuisbioscoop door het hele huis;

o Communicatiesystemen: telefoon, intercom en Internet;

o Datasystemen: meerdere PC's in een netwerk en bijbehorende apparatuur.

Ook de zorg heeft de domotica ontdekt. Binnen de gehandicaptenzorg is videobewaking in de nacht de gewoonste zaak van de wereld.

http://www.youtube.com/watch?NR=1&v=CPXIM_exGeI

Bekijk dit filmpje(alleen de eerste helft)


Pagina 7

1.2 Domotica bij wonen en zorg

De technologie van domotica is de laatste jaren ook in de zorg doorgedrongen. In de gehandicaptenzorg is dit al jaren aan de gang. Nu ook steeds meer en meer in de ouderenzorg.

Er zijn verschil lende definities over domotica in de zorg beschreven.

Domotica in de zorg betekent: hoogtechnologische toepassingen in een woning ter ondersteuning van het langer zelfstandig (blijven) wonen van ouderen en andere doelgroepen (Kenniscirkel Domotica voor Wonen en Zorg).

De Woon Zorgcentra Haaglanden hanteert voor domotica de volgende definitie: “De integratie van technologie en diensten, ten behoeve van een betere kwaliteit van wonen en leven”.

Daar zou je nog aan toe kunnen voegen: alle apparaten en infrastructuren in en rond woningen, die elektronische informatie gebruiken voor het meten, programmeren en sturen van functies ten behoeve van bewoners en dienstverleners.” (uit de definitie van de website www.domotica.nl).

Het toepassen van domotica heeft dus in eerste instantie tot doel de kwaliteit van leven van te verhogen. In tweede instantie kan domotica ook ingezet worden ter ondersteuning van het zorgpersoneel met als doel de werkdruk te verminderen.

Het verhogen van de kwaliteit van leven moet zich uiten in meer welzijn, gemak, comfort en veiligheid voor de zorgvrager. Bij welzijn moet je denken aan een verhoging van de zelfstandigheid en een vergroting van de bewegingsvrijheid( bij bijvoorbeeld dementerenden).

Domotica is echter geen standaard product dat op een willekeurige locatie van wonen met zorg geplakt kan worden. Domotica moet afgestemd zijn op de wijze van wonen en van zorg verlenen en beïnvloedt dit tegelijk ook weer. Ook de ontwikkeling van domotica en van wonen met diensten en zorg moeten daarom op elkaar afgestemd te zijn.

Uitgangspunten bij het toepassen van domotica in de zorg zijn:

o de bewoner staat centraal

o domotica is een aanvulling op de zorg maar kan nooit zorgzame, professionele handen vervangen.


Pagina 8

Domotica in de zorg bij ouderen die nog zelfstandig wonen

In deze situaties richt de domotica zich op 4 gebieden:

A. Veil igheid B. Energiebeheer C. Comfort (gebruiksgemak) D. Persoonsalarmering

A. Veil igheid.

o brandalarm o inbraakalarm o automatische verlichting o veilig kooktoestel

B. Energiebeheer

o klimaatbeheersing o verlichting o gas- en watergebruik

C. Comfort

o automatische verlichting d.m.v. bewegingsmelders o automatisch instelbare verwarming (dag, nacht,

weekend temperatuur regeling) o op afstand bedienbare ramen en deuren o met afstandsbediening bestuurbare zonnewering,

gordijnen etc. o voordeurcamera o lichtsignaal bij het overgaan van de voordeurbel

of telefoon

D. Persoonsalarmering

o met een ’zorgtelefoon’. o met een persoonlijk draagbare alarmering. o met een alarmknop in de verschillende vertrekken

van de woning.

Bekijk het volgende filmpje: http://www.youtube.com/watch?v=6rZKbI1HSl4

Leo Polak, dichter bij huis.


Pagina 9

Domotica in de zorg bij groepswonen voor dementeren den

De eerste ervaringen met domotica in kleinschalig groepswonen voor mensen met dementie in het Leo Polakhuis te Amsterdam (2006) en het Molenkwartier te Maassluis (2004) zijn beschreven in het rapport 'Domotica voor dementerenden'.

In het Leo Polakhuis (Antaris) worden met domotica in het kader van preventie (=voorkomen) en detectie(= opmerken) van dwalen van bewoners, leefcirkels gecreëerd. Bewoners krijgen een sensor (verborgen in een polsbandje) die een signaal doorgeeft aan de medewerker als de bewoner zich buiten de gekozen leefcirkel begeeft. Er zijn vier mogelijke leefcirkels:

Leefcirkel 1: de woning zelf. Leefcirkel 2: de woning en de binnenstraat waaraan de groepswoningen liggen. Leefcirkel 3: ook de algemene voorzieningen van het Leo Polakhuis (zoals de kapper en de winkel). Leefcirkel 4: omvat ook de ruimte buiten het complex. Deze leefcirkel wordt echter niet gehanteerd voor mensen met dementie.

Naast het creëren van leefcirkels is in het Leo Polakhuis ook gewerkt met domotica toepassingen op het gebied van:

o bewakingsfuncties op mogelijke noodsituaties: melden verlaten kamer in de nacht, opsta-alarmering in de nacht, bewaking toiletten, bewaking van de bewoner in zijn/haar kamer overdag

o functies omtrent licht : automatische verlichting, nacht oriëntatie verlichting, biologisch stimulerende verlichting

Domotica in de zorg bij verpleeghuiszorg.

WZH Leilinde is een woonzorgcentrum waar de nadruk ligt op kleinschalig wonen voor mensen met dementie of chronische lichamelijke beperkingen. Alle woongroepen hebben een eigen leefstijl zodat iedere bewoner zich thuis kan voelen. In Leilinde wordt domotica-techniek ingezet bij zorgvragers die dement zijn en verpleeghuiszorg ontvangen. Naast het verbeteren van de zorgverlening wil Leil inde met de inzet van domotica inzicht krijgen in de meerwaarde van domotica voor mensen met een zeer intensieve zorgvraag in een kwetsbare situatie.

Enkele voorbeelden van domotica-toepassingen binnen Leilinde:

o Lichtroute naar de badkamer/ toilet. Met nachtverlichting kan de zorgvrager goed zien waar hij loopt als hij ‘s nachts het bed uit moet. Sensoren 'zien' dat de zorgvrager door de kamer/gang loopt en zorgt


Pagina 10

ervoor dat hij voldoende licht heeft om te zien waar hij loopt. Het licht is niet fel genoeg om een eventuele partner wakker te maken.

o Infrarood bewegingsdetectie. Als de zorgvrager uit bed komt, wordt dit geregistreerd door sensoren. De verpleging kan hierdoor alert reageren. Vaak wordt deze toepassing gebruikt om verwarring en/of onrust te voorkomen.

o Belmat. Als een bewoner uit bed komt, wordt dit geregistreerd door sensoren. De verpleging kan hier alert op reageren. Vaak wordt deze toepassing gebruikt om vallen, verwarring of onrust te voorkomen.

o Cameratoezicht. Bewoners en buitenstaanders worden geregistreerd. Dit voor controle en toezicht.

o Deurvergrendeling (pasje nodig). Het doel is de buitenstaanders buiten houden. Bewoners kunnen niet gaan dwalen. De bewoners komen op deze wijze alleen op de plaatsen waar ze ook “mogen” komen. Achteraf kunnen deze passen uitgelezen worden.


Pagina 11

2. Domotica en ergonomie

Het toepassen van technologie in zorg en wonen is op zichzelf niets nieuws. Voor zorgvragers met een lichamelijke functiebeperking maken we gebruik van aanpassingen in de woning zodat de bewoner toch zelfstandig kan blijven functioneren.

Dit zijn vaak technische aanpassingen aan de woning die vanuit een ergonomische blik worden ontworpen. De aanpassing richt zich op de handicap van de gebruiker.

Opdracht

-Ergonomie wat is dat?

-Wat doet een ergotherapeut?

Enkele voor beelden van aanpassingen in de woning:

Een rolstoelgebruiker kan bijvoorbeeld voedsel bereiden met een in hoogte verstelbaar aanrecht. Maar ook door de wasmachine op hoogte te zetten of het bovenraam met een afstandsbediening te openen, wordt de kans op zelfstandig blijven wonen verhoogd.

Deze aanpassingen zijn echter geen domotica toepassingen, er is immers geen sprake van hoog technologische apparaten die via een centraal netwerk met elkaar communiceren en samenwerken.

Kijk ook eens op:

http://woningaanpassing.grootveld.net


Pagina 12

Ook hulp- of gebruiksmiddelen kunnen ergonomisch worden aangepast, denk aan:

o aangepast bestek

o seniorentelefoon (grote toetsen)

o rolstoel

o transferhulpmiddelen

En bij sommige aanpassingen komt heel wat techniek kijken, denk aan een elektrische rolstoel die bestuurd kan worden met je hoofd via de hoofdsteun. Of My Spoon, een robotarm, die mensen met een ernstige beperking van de armen handfunctie toch helpt zelfstandig te eten. Eten lukt nu veilig, in eigen tempo en wanneer men dat zelf wil. Met een robotarm komen we op het vakgebied van de robotica, daar komen we in een later stadium nog op terug.


Pagina 13

Leertaak 1

1. Wat betekent “Domotica”?

2. Welk voordeel biedt domotica voor mensen met een functiebeperking? Licht je antwoord toe met een aantal domotica toepassingen.

3. Op welke vier terreinen richt domotica zich?

4. Wat moet er verstaan worden onder een zorgtelefoon?

5. Wat is voor senioren het voordeel van een voordeurcamera?

6. Wat is het voordeel als domotica op verlichting wordt toegepast in een seniorenwoning?

7. Hoewel domotica niet specifiek voor de senioren doelgroep is ontwikkeld, wordt met name door deze doelgroep dankbaar gebruik gemaakt van domotica techniek. Op welke wijze maken senioren gebruik van domotica- systemen op het gebied van: A. Veiligheid B. Energiebeheer C. Comfort D. Persoonsalarmering

8. Op welke wijze zouden mensen met een functiebeperking gebruik kunnen maken van de verschillende domotica- systemen?

9. Geef een verklaring waarom klimaatbeheersing in een woning meer is dan alleen maar verwarming.

Leertaak 2

Maak een reflectieverslag met betrekking tot de volgende items:

- Wat is voor jou domotica?

- Wat vind jij van domotica toepassingen in je eigen dagelijks leven?

- Wat vind jij van de domotica in de zorg?

- Benoem voor je zelf een aantal voordelen en een aantal weerstanden

- Wat heb je van deze eerste inleiding geleerd?

Product

Een schriftelijke uitwerking met daarin:

- De antwoorden op de vragen van leertaak 1

- Reflectieverslag leertaak 2


Pagina 14

3. Domotica en ethiek

Inleiding

De ontwikkelingen gaan snel: een cartoon, die jaren geleden in de krant stond, toont vrouw gekleed in een duster. Ze zwaait naar haar televisietoestel en zegt:

‘Dag, tot morgen! ’ Dit plaatje verbeeldt eenzaamheid.

Met ‘zorg op afstand’ zou deze cartoon vandaag de dag in een heel ander perspectief gezien kunnen worden. Een zorgverlener heeft via het scherm zojuist de oude vrouw goede nacht gewenst.

Mensen die zorg nodig hebben, wil len in toenemende mate thuis blijven wonen.

De toepassing van domotica kan daarin een geweldige ondersteuning zijn. Maar we willen- naast de kansen die de technologie biedt- dat jullie je ook verdiepen in de vragen die er zijn bij domotica-toepassingen. Bijvoorbeeld :

a. Wat voor gevolgen heeft cameratoezicht voor de waardigheid en de vrijheid van cliënten?

b. Welke zorgtaken mogen worden overgenomen door techniek? En wie bepaalt dat?

In de eerste vraag staat de zorgvrager centraal. Daarbij is vooral de vraag hoever de (professionele) zorg mag of moet doordringen in het dagelijks leven van de zorgvrager. Voortdurende controle geeft veel zorgvragers een veilig gevoel, maar gaat deze controle niet ten koste van de privacy en de eigen verantwoordelijkheid? Immers, in hoeverre kan en moet de zorg voortdurende aanwezigheid en veiligheid bieden?

Bij de tweede vraag staat de inhoud van de zorg centraal. Daarbij zijn vragen aan de orde als: kan en mag zorg op afstand alleen plaatsvinden in aanvull ing op de bestaande zorg of kan het ook bestaande zorg vervangen? Kan zorg op afstand de productiviteit in de zorg verhogen? Wat betekent domotica voor jou tijdens het uitoefenen van je beroep?


Pagina 15

Leertaak 3

Lees de onderstaande tekst bij de volgende thema’s goed door:

3.1 Domotica en autonomie 3.2 Domotica en privacy 3.3 Domotica en de zorgrelatie

3.1 Domotica en autonomie: beperken domotica de vri jheid?

Er zijn tegenwoordig andere oplossingen te bedenken om de vrijheid van een zorgvrager in te perken. Elektronische alternatieven voor vrijheidsbeperking mogen dan op het eerste gezicht aantrekkelijker lijken dan een Zweedse band, maar in hoeverre zijn bepaalde toepassingen van domotica ook zelf weer vrijheid beperkend?

Hoewel domotica de (bewegings)vrijheid van een zorgvrager lijkt te vergroten, kan een zorgvrager de toepassing ervan nog steeds als vervelend of beperkend ervaren.

Een voorbeeld: een zorgvrager die problematisch dwaalgedrag vertoonde en hiervoor werd gefixeerd met een Zweedse band, mag nu in beperkt mate gaan rondwandelen als gevolg van de domotica-toepassingen in zijn instelling. Die stellen hem nu in staat dit verantwoord en veilig te doen. Deze zorgvrager komt bij een deur die dichtvalt, omdat zijn polsbandje dat signaal afgeeft. Intussen ziet hij zijn buurman de deur uitgaan, omdat deze wel een “verder” mag . Een zorgvrager kan dit voorval als vervelend en beperkend ervaren, zeker wanneer hij het niet helemaal goed begrijpt.

3.2 Domotica en privacy

Vaak wordt gezegd dat domotica-toepassingen de privacy aantasten.

Voorbeeld: is een techniek die in de gaten houdt of iemand ademhaalt, een aantasting van de privacy of het vier keer per nacht de kamer van bewoners binnenlopen -ter controle- een grotere inbreuk op de privacy van de zorgvragers?

Er gelden in de zorg voor zorgvragers met een bepaalde zorgbehoeften nu eenmaal andere waarden. Intimiteit en geborgenheid zijn voor deze groep van groter belang dan het ongehinderd alleen kunnen zijn zonder bemoeienis, ofwel respect voor ‘privacy’.

In de zorg voor mensen met dementie is het fysiek (in plaats van elektronisch) controleren van (de veiligheid van) zorgvragers voor de zorgverleners vaak juist een reden voor persoonlijk contact. En menselijk contact is juist voor deze groep echt belangrijk. Daarom is het belangrijk ook rond het privacyvraagstuk vooral de specif ieke behoeftes en gevoelens van elke individuele zorgvrager zo veel mogelijk – wanneer mogelijk – in het oog te houden.


Pagina 16

3.3 Domotica en de zorgrelatie

De toepassing van domotica zou een uitkomst kunnen bieden aan zorginstellingen die te maken hebben met toenemende vergrijzing, groeiende personeelstekorten en structurele bezuinigingen. Een eerste vraag die opkomt is, welke zorgtaken domotica zouden kunnen en mogen overnemen, vooral als het gaat om het bewaken en beveiligen. Waar ligt de grens? En wie heeft uiteindelijk het meeste baat bij domotica: de zorgverlener of de zorgvrager?

Voor de zorgverlener zouden domotica zeker een oplossing kunnen bieden voor de werkdruk. Met de inzet van bepaalde domotica kan je het risico op incidenten verminderen en de zorgvragers een veil igere omgeving kunnen bieden, en zou je de werkdruk voor zorgverleners kunnen verminderen. De voortdurende bezorgdheid rond incidenten kan namelijk veel druk leggen op een zorgverlener. Een lagere werkdruk kan leiden tot extra tijd, zorg en aandacht voor de zorgvrager.

Toch verandert de zorgrelatie met de intrede van zorgtechnologie. Men moet er alert op zijn dat er minder contact is tussen zorgverlener en zorgvrager, doordat zorg steeds meer op afstand verleend wordt. Het zelf (in plaats van elektronisch) controleren van zorgvragers is voor de zorgverleners niet alleen vaak een reden voor voor persoonlijk contact, maar toezicht en controle vallen soms zelfs samen met het bieden van persoonlijke aandacht. Als deze taken wegvallen en de fysieke aanwezigheid van een zorgverlener niet meer nodig is, zijn er automatisch minder contactmomenten. De taken van de zorgverlener veranderen dan van verzorging en ondersteuning naar monitoren.

Vervolg leertaak 3: Methodiek van een ethische disc ussie

In een ethische discussie gaat het om de vraag wat goed is voor de zorgvrager. Voordat je aan de ethische discussie deelneemt, is het belangrijk om je eigen grenzen te weten, om na te gaan wat jouw standpunten zijn, welke waarden en normen bij jou een rol spelen.

De standpunten die jij in kunt brengen gaan nooit over de (medische) behandeling, maar over zaken die de verzorging aangaan. Een ethisch dilemma gaat over ingewikkelde zaken, daarom kun je de discussie niet in de wandelgangen of in de koffiekamer voeren. Neem voldoende tijd voor de discussie, dan zal de discussie tot zijn recht komen.

Opdracht : Vorm een subgroep van 3 personen. Kies uit bovenstaande thema’s één onderwerp uit. Bespreek met elkaar dit thema en formuleer één ethisch dilemma.

Gebruik de volgende methodiek om tot een goede gezamenlijke afweging te komen in een ethisch dilemma.


Pagina 17

a. Omschrijf het ethisch probleem. Verzamel de feiten en de meningen die met het probleem te maken hebben.

b. Zet verschillende oplossingen op een rij. Geef hierbij redelijke argumenten voor de verschil lende oplossingen. Probeer de onderliggende normen, waarden en verborgen gevoelens van iedereen boven tafel te krijgen door vragen te stellen over punten die vaag blijven. Dit is belangrijk om te voorkomen dat de discussie in emoties blijft steken.

c. Breng de gevolgen van de mogelijke oplossingen in kaart. Dit is alvast een toetsing van de haalbaarheid van de verschil lende oplossingen. Iemand stelt bijvoorbeeld voor om iedere dag een uur met een zorgvrager naar buiten te gaan om probleemgedrag op te lossen. Hier is tijd en mankracht voor nodig. Als die niet beschikbaar is, zal een andere oplossing bedacht moeten worden.

d. Neem een beslissing. Je beslist ook wie de oplossing gaat uitvoeren, afhankelijk van het onderwerp van de ethische discussie.

e. Evalueer de beslissing.

Presenteer in het kort het dilemma en de gekozen oplossing(en) aan je groep.

Leertaak 4 :

Beschrijf de rol van de verzorgende bij ethische dilemma’s.


Pagina 18

4. Domotica en wetgeving In hoofdstuk 1 heb je kunnen lezen dat domotica in de zorg kan worden ingezet in de functie van bewaking om mogelijke noodsituaties te voorkomen. Bewegingsmelders, cameratoezicht en het voorkomen en signaleren van dwaal- en wegloopgedrag door middel van sensoren in de kleding.

Opdracht

Hieronder zie je een lijst van middelen (‘fysieke’ en domotica middelen door elkaar) die in de zorg worden toegepast. Aan jou de vraag, welke middelen perken, volgens jou, de vrijheid van de zorgvrager in.

middelen en maatregelen

vrijheidsbeperkend?

ja nee stoel tegen tafel

infraroodsensoren

diepe stoel

cameratoezicht

uitluistersysteem

tafelblad

inactiviteitsregistratie

gps dwaaldetectie

deurverklikker

chips in kleding, alarmering

chips in kleding, deurvergrendeling

bedhekken

belmat


Pagina 19

Lees de volgende uitspraken:

Over bedhekken

Een verzorgende: ‘Als mensen eigenlijk ver weg zijn in hun dementie en alleen maar naar het randje van hun bed schuiven… en er dan dreigen uit te vallen, dan hebben ze er nauwelijks last van. Dan is het voor die mensen eigenlijk geen vrijheidsbeperking’.

Over infraroodsensoren

Een verzorgende: ‘Het ligt eraan hoe je domotica gebruikt. Als je op het moment dat er een signaal afgaat iemand weer in bed duwt, ja dan is het natuurlijk in feite een vrijheidsbeperking. Maar als bij iemand de bel afgaat en je helpt hem naar de wc, ja dan vind ik het een ander verhaal’.

Wil je na het lezen van deze uitspraken je mening over de middelen van de vorige pagina nog veranderen?


Pagina 20

In tegenstelling tot wat hierboven wordt beweerd ( de 2 uitspraken van verzorgenden) worden alle middelen uit de lijst in principe gezien als vrijheidsbeperkend. Vrijheidsbeperkende middelen (en maatregelen) vallen onder de BOPZ.

WET BOPZ

Om je geheugen op te frissen even in het kort waar de BOPZ ook weer over ging.

De Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet BOPZ) regelt gedwongen opname en behandeling van mensen die lijden aan een geestesstoornis. Ook de intramurale psychogeriatrische zorg valt onder de BOPZ.

Een bewoner kan op 3 manieren worden opgenomen:

o vrijwillig: de zorgvrager maakt geen bezwaar tegen op de opname

o onvrijwillig: de zorgvrager maakt bezwaar tegen de opname. De bewoner kan alleen worden opgenomen via een RM (=rechterlijke machtiging)

o semi-onvrijwillig: de zorgvrager geeft geen blijk van ‘de nodige bereidheid’ maar maakt ook geen bezwaar. Bij veel psychogeriatrische zorgvragers zal dat het geval zijn. Opname kan in dit geval plaatsvinden zonder tussenkomst van de rechter. Een onafhankelijke BOPZ-commissie moet beoordelen of de opnamenoodzaak aanwezig is. Een opname is noodzakelijk wanneer de zorgvrager zich niet buiten de inrichting kan handhaven. De rechtspositie van de zorgvrager is gedurende het verblijf vergelijkbaar met die van de onvrijwillig opgenomen zorgvrager.

De wet BOPZ is alleen van toepassing op zorgvragers die onvrijwillig of semi-onvrijwillig zijn opgenomen. De BOPZ regelt hun interne rechtspositie, biedt hun bescherming tegen het ongecontroleerd toepassen van dwang en vrijheidsbeperkende maatregelen.

De instelling is nu verplicht om:

o voor hen zorgplannen op stellen;

o middelen en maatregelen (= M en M) te registreren;

o een klachtenregistratie op te zetten en beperking van de bewegingsvrijheid te verantwoorden.

Toepassing van (fysieke) dwang bij de behandeling door de verzorgende vindt slechts plaats in uiterste noodzaak. Dit wil zeggen; wanneer iemand een gevaar is voor zichzelf en/of voor zijn omgeving. Je kunt dan gebruik maken van verschillende methoden, zoals het toedienen van medicatie per injectie of het gebruik van fixeermiddelen, dat zijn middelen om te voorkomen dat de persoon uit bed of uit een stoel kan komen.


Pagina 21

Je mag zulke maatregelen alleen toepassen in overleg met de behandelend arts en het team. Er kunnen zich echter ook acute situaties voordoen waarbij jij en je collega's zelf tot zo'n maatregel moeten besluiten. Bij het toepassen van deze middelen en maatregelen dien je je te houden aan de voorwaarden die zijn geformuleerd in de BOPZ.

Bij niet vrijwillig opgenomen zorgvragers is het toepassen van domotica met een vrijheidsbeperkende functie bij niet vrijwill ig opgenomen zorgvragers valt dus onder de BOPZ en moet gezien worden als het toepassen van M en M. Aan de volgende voorwaarden moet worden voldaan:

o Het doel moet zijn het afwenden van gevaar ter overbrugging van een tijdelijke noodsituatie (maximaal zeven dagen).

o De arts moet een M en M voorschrijven.

o Het toepassen van middelen en maatregelen zal in het algemeen vermeld zijn in het zorgplan omdat vaak in grote mate te voorzien is welke situaties zich voor zullen gaan doen.

o Het toepassen van middelen en maatregelen dient geregistreerd te worden op een speciaal daarvoor bestemd formulier. De vertegenwoordiger, de directeur van de instell ing en de inspecteur moeten daarvan op de hoogte gesteld worden.

De Wet BOPZ is onlangs weer geëvalueerd. De evaluatie leidde tot de conclusie dat de wet niet alt ijd geschikt is voor toepassing in de zorg voor mensen met dementie. Er is meestal geen sprake van een ti jdelijke noodsituatie en het gevaarscriterium (een gevaar voor jezelf of voor de omgeving) is ook niet altijd direct duidelijk. Bovendien vindt men de semi-onvrijwillige opname (wie zwijgt stemt toe)

Daarnaast wonen dementerenden vaak nog thuis of in een kleinschalige woonvorm, ook in deze situaties zijn middelen en maatregelen soms nodig maar deze zorgvragers vallen niet onder de BOPZ. Er wordt thuis dus niet geregistreerd en niet gecontroleerd of de maatregelen wel terecht zijn toegepast.

Het ministerie van VWS heeft dan ook een nieuw wetsvoorstel geschreven dat speciaal bedoeld is voor dementerenden: Wet Zorg en Dwang . Deze wet zal waarschijnlijk volgend jaar door het parlement worden goedgekeurd.

Domotica en fixatie

In de verpleeghuiszorg streeft men naar het terugbrengen van de fysieke fixatie (bedhekken, onrustband, verpleegdeken etc.). Even was er de verwachting dat domotica een alternatief zou kunnen zijn voor het fixeren. In 2010 heeft men in een aantal verpleeghuizen waar men al ver gevorderd was met het invoeren van domotica, een onderzoek gedaan of domotica het f ixeren kon vervangen.


Pagina 22

De conclusie van dit onderzoek:

'Domotica geen alternatief voor fixatie verpleeghui sbewoners'

Technologie die bewoners in de gaten houdt en verzorgenden een seintje geeft als de bewoner bijvoorbeeld gaat dwalen, is geen alternatief voor f ixeren. 'Het signaleert het probleem, maar daarmee wordt f ixatie niet voorkomen.'

Dit meldt het NIVEL.

Ouderen in verpleeghuizen worden nogal eens vastgebonden om onveilige situaties te voorkomen. Verpleeghuizen zoeken naar oplossingen voor dit probleem. Onderzoekers onderzochten of zogenoemde ‘domotica' - slimme technologie zoals camera's, GPS of infraroodsensoren - een alternatief kunnen zijn voor vrijheidsbeperkende maatregelen zoals onrustbanden of bedhekken.

Minder fixatie Domotica lijken daardoor een welkome aanvulling om onveil ige situaties te signaleren dan een werkelijk alternatief voor f ixatie. Het is wel zo dat in verpleeghuizen met veel domotica minder fixatie wordt toegepast. Maar het kan zijn dat deze verpleeghuizen en verzorgingshuizen voorop lopen in zowel het terugdringen van fixaties als met de introductie van domotica.' Aanvulling Domotica hebben deels een andere functie dan andere vrijheidsbeperkende maatregelen. Ze signaleren mogelijk gevaarlijke situaties. Domotica worden bij een veel grotere groep bewoners toegepast en vaak bij bewoners met minder ernstige problemen. Ze worden dus ook ingezet in situaties waarin geen sprake is van direct gevaar.

Familie

Uit het onderzoek blijkt verder dat verzorgenden en familieleden niet onder alle omstandigheden moeite hebben met vrijheidsbeperkende maatregelen. Ze geven aan dat bewoners het vaak nauwelijks merken, het niet vervelend lijken te vinden en soms zelfs prettig. Ze keuren vrijheidsbeperkende maatregelen wél af als een bewoner er last van heeft en de maatregel niet in het belang van de bewoner wordt ingezet, maar louter om diens vrijheid te beperken.


Pagina 23

Leertaak 5

Ga op internet op zoek naar het wetsvoorstel Zorg en Dwang en probeer een antwoord te vinden op de volgende vragen:

1. Voor wie, voor welke zorgvragers is deze wet bedoeld?

2. Wat wordt er door deze wet geregeld?

3. Wat is het doel van de wet?

4. Welke verplichtingen voor zorgverleners vloeien voort uit deze wet?

Product

Maak een kort verslag met daarin de uitgewerkte antwoorden op de vragen.


Pagina 24

5. Technologie en zorg: de toekomst

Technologie, of het nu domotica is of een andere vorm van een technologische toepassing, zal nu en in de toekomst een belangrijke rol (blijven) spelen in de gezondheidszorg.

We zouden ook niet anders willen, als je ziek bent wil je immers de beste zorg die er is. Door nieuwe technologie zijn de mogelijkheden om ziektes te behandelen aanzienlijk uitgebreid en is de kwaliteit van leven met een handicap behoorlijk verbeterd.

Ook binnen het werk van een verzorgende zal de techniek een steeds grotere rol spelen.

In de zorg thuis zal beeldzorg een steeds grotere rol gaan spelen. Zorgvragers krijgen beschikking over een aanraakscherm, aangesloten op internet. Via deze techniek hebben zorgvragers toegang tot voor hen geschreven informatie, diensten en services. Ook kunnen symptomen gemonitord worden en is op meerdere momenten per dag of per week beeldcontact mogelijk met een zorgverlener (arts, verzorgende). Deze techniek staat ook wel bekend onder de naam PAL4.

Mogelijk zal jou als verzorgende in de toekomst gevraagd worden om mee te denken over het invoeren van nieuwe technologische toepassingen. Het is dan ook goed om daar nu alvast over na te denken.

Opdracht

Lees onderstaand artikel:

Technologie

Geschreven door Conny Pols op 26-10-2009

Verzorgenden en verpleegkundigen zijn pas bereid om nieuwe technologieën te gaan gebruiken als dit in de praktijk zijn nut bewijst. Dit blijkt uit een peiling onder de leden van het panel Verpleging & Verzorging, door het Nivel, het Nederlandse instituut voor onderzoek in de gezondheidszorg.

Betere zorg

Het Nivel heeft de panelleden gevraagd wat zij vinden van nieuwe technologieën. Verzorgenden en verpleegkundigen blijken andere belangen te hebben dan de beleidmakers. De beleidsmakers zijn vooral geïnteresseerd in arbeids- en kostenbesparing. Het grappige is toch wel dat ieders belang dezelfde opbrengst heeft, namelijk betere zorg aan de cliënt. Het liefst zó dat de zorg zo licht mogelijk is en daardoor de werkdruk en werklast minder worden.

Meedenken


Pagina 25

Het is dus belangrijk om het personeel direct te betrekken bij de invoering van een vernieuwing. De mensen die ermee moeten werken, zullen er meer voor openstaan als ze zich erbij betrokken voelen. In een aantal instellingen wordt telkens een beroep gedaan op uitvoerders van de zorgverlening. Meedenken en ruimte voor andere ideeën worden hier zeer gewaardeerd. Als er een dialoog is, zullen alle partijen zich volwaardig en gewaardeerd voelen. Dit werkt weer mee aan een plezierige sfeer van het werken in de zorg.

Werkprocessen

Tot slot: Het gaat niet alleen om vernieuwing in technologie. Ook aan de werkprocessen zelf kan er veel verbeterd worden. Hierdoor kan er misschien tijd vrijgemaakt worden voor uitdieping en verhoging van de huidige kwaliteit, zowel voor de cliënt, als voor je werkplek. Het is een samenspel van openstaan voor elkaars doelen en belangen. Per slot van rekening zijn de beleidsmakers en zorgverleners van elkaar afhankelijk.

Hoe denk jij over technologie in de zorg?

- bedenk 3 argumenten voor meer technologie in de zorg

1

2

3

- bedenk 3 argumenten tegen meer technologie in de zorg

1

2

3

Techniek in de zorg zal zich verder ontwikkelen. In de wereld van research wordt met de inzet van techniek in de zorg volop geëxperimenteerd. Vaak met het uitgangspunt de kwaliteit van zorg en de kwaliteit van leven te verhogen. Maar soms ook met het idee hoe de zorg goedkoper te maken door middel van het inzetten van techniek. Menskracht is nog steeds de grootste kostenpost in de uitgaven aan zorg dus lijkt het logisch om te kijken hoe techniek kan worden ingezet als vervanger van die menskracht. Kijk maar eens naar de volgende filmpjes:


Pagina 26

http://www.youtube.com/watch?v=2WlUuGGdgyg&feature=player_embedded

http://www.youtube.com/watch?v=ZFySI7is34c&feature=player_embedded

http://www.youtube.com/watch?v=D5NhAWdZ8BM&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=aKjbnpsY-SY&feature=related

http://www.youtube.com/watch?NR=1&v=2Ysb-Oko3Bg

http://www.youtube.com/watch?v=GT82Gcww1Js

In de filmpjes zag je onder meer de inzet van ‘robots’ in de zorg. De wetenschap die zich bezig houdt met robots noemen we Robotica.

Tenslotte Domotica, robots in de zorg of techniek in de zorg in het algemeen: een ontwikkeling die niet te stoppen is. Dat moet je ook niet willen. Domotica-toepassingen kunnen immers bijdragen aan het behoud van zelfstandigheid van de zorgvrager, kunnen het comfort voor de zorgvrager verhogen en de veiligheid vergroten.

Wel moeten we in de gaten blijven houden dat techniek ondersteunend wordt gebruikt, het moet geen doel op zich zijn. Het moet ook niet ‘de bijkomstigheid’ hebben dat de techniek het menselijk contact gaat vervangen. De zorgvrager moet natuurlijk wel centraal blijven staan.

Als verzorgende zou je invloed kunnen en moeten uitoefenen op technologische ontwikkelingen in de zorg. Kennis over techniek, op de hoogte blijven van de mogelijkheden van techniek in de zorg is een voorwaarde om je stem succesvol te laten doorklinken bij de besluitvorming rondom het inzetten van techniek in de zorg. Dat is een verantwoordelijkheid van iedere verzorgende!


Pagina 27

Leertaak 6

Lees onderstaande tekst.

Sociale robots in de gezondheidszorg

Meer en meer worden robots in de gezondheidszorg ingezet. Dit betekent dat robots steeds dichter en in directer contact komen met patiënten. Het is dus belangrijk dat robots intelligentere functies en mogelijkheden krijgen en verfijnder worden omdat het complexe/genuanceerde zorg moet bieden. In de Verenigde Staten wordt onderzoek gedaan naar een vrij nieuw domein van robotica: ‘social assistive robots’. Dit zijn robots die zelfstandig mensen met een sociale (maar vaak ook lichamelijke) handicap assisteren in ziekenhuizen, scholen, verzorging- en bejaardentehuizen. De intell igente robots voorzien in individuele behoeften en verzorging van de patiënt, en vervangt per dag een x-aantal uur persoonlijke begeleiding of therapie. Een sociaal assisterende robot (SAR) kan in principe 24 uur per dag begeleiding of therapie verzorgen. Dit kunnen systemen zijn die de patiënt individueel volgen, aanmoedigen en motiveren, coachen, trainen, maar ook onderwijzen. De huidige robots zijn vaak onhandige en ongevoelige machines. Het doel van onderzoek is gericht op het slechten van de sociale barrière tussen mens-robot op een meer sociale persoonlijke communicatie over en weer.

De volgende technologieën worden in SAR toegepast:

Navigatie : Via technologieën als ultrasound, lasersensoren en software kan de robot niet alleen veilig maar ook om obstakels heen navigeren (botsingvrij).

Spraak en gehoor : Via vooraf opgenomen of kunstmatige spraak kan de robot communiceren, maar omdat communicatie tweezijdig is moet een robot ook een functie van spraakherkenning en emotieherkenning hebben.

Activiteitstrainingen : Via sensoren aan handen, ellebogen, en kleding van de patiënt kan de robot de menselijke beweging monitoren en vervolgens op reageren.


Pagina 28

Fysiologische inschatting van de conditie : Directe fysiologische data, zoals hartritme, galvanische huidreactie en lichaamstemperatuur worden gebruikt om de algehele toestand van de patiënt te bepalen. Ook de emotionele staat, attentiespan (verveling) en de betrokkenheid kan op deze manier gemeten worden.

Simulatie : Voor dit onderzoek is ook een software geschreven die heel nauwkeurig de handelingen en communicatie van de robot kan simuleren als controle tijdens experimenten.

Verschillende projectgebieden waar sociale robots succesvol worden ingezet zijn:

Robot assisterende rehabil itatie na een herseninfarct: Voor patiënten die moeten herstellen na een herseninfarct worden modellen ontwikkeld om de patiënt te motiveren, en de empathie te bevorderen. Via verschillende modellen wordt de therapie persoonlijker gemaakt (intelligent human-machine interaction).

Speciale zorg voor ouderen die cognitieve veranderingen ondergaan als gevolg van dementie of Alzheimer: Voor ouderen waar vroege dementie en Alzheimer optreedt worden methoden ontwikkeld waarbij robots en lichtgewicht sensoren zijn geïntegreerd die de toestand van de patiënt evalueren en vervolgens feedback geven tijdens cognitieve en lichamelijke oefeningen.

Product

Schrijf een kort reflectieverslag over wat jij denkt, vindt en voelt over de inzet van robots in de zorg.


Pagina 29

Verwerkingsopdracht Zorgvragen

Je hebt geleerd dat ieder mens uniek is en dat geldt niet alleen voor het bieden van zorg , maar ook als we praten over het inzetten van domotica-toepassingen bij een zorgvrager.

Wat voor de ene zorgvrager een prachtige oplossing is, hoeft dat voor een andere niet zo te zijn, ook al zijn de zorgvragen ogenschijnlijk dezelfde. Dat betekent afwegingen en keuzes maken. Dit doe je nooit alleen, maar altijd in overleg met een team.

Om een goede keuze te maken voor een domotica-toepassing gaan we kijken naar welke doelgroepen in verpleeghuis Leil inde worden verzorgd.

Enerzijds zijn dat psychogeriatrische zorgvragers en anderzijds zorgvragers somatische zorgvragers. Wanneer je een domotica-toepassing zou moeten kiezen, is het uiteraard eerst belangrijk te weten welke toepassingen er zijn en voor welke doelgroep deze het meest geschikt is. Voor beide doelgroepen geldt dat je een afweging moet maken op basis van de volgende zorgvragen:

1. Is iemand veilig

2. Waar is iemand

3. Onafhankelijkheid van de zorgvrager (eigen regie, zelfstandigheid)

4. Werkcomfort medewerkers

5. Welzijn van de zorgvragers

Opdrachten

Je gaat nu een aantal opdrachten maken die te maken hebben met de bovenstaande zorgvragen. Je leest elke zorgvraag goed door en geeft per doelgroep (psychogeriatrie en somatiek/thuiszorg) aan, aan welke domotica-toepassingen je wilt toepassen en in welke ruimte. Belangrijke ruimten zijn:

a. Slaapkamer b. Douche/toilet c. Gang d. Huiskamer e. Lift f. Tuin g. Keuken


Pagina 30

1. Is iemand veilig

Als verzorgende heb je de verantwoordelijkheid voor een veel zorgvragers, het is jouw taak om te zorgen dat deze zorgvragers veilig zijn. Bijvoorbeeld door toezicht te houden op zorgvragers zonder dat je ze stoort. Zorgvragers kunnen ook zelf hun veiligheid vergroten, zeker als zij nog thuis wonen. Bijvoorbeeld door een beeldverbinding met de voordeur.

Als je kijkt naar de doelgroep psychogeriatrie dan zijn de volgende toepassingen van belang als het gaat om de veiligheid van de zorgvrager.

Als je kijkt naar de doelgroep somatiek/thuiszorg dan zijn de volgende toepassingen van belang als het gaat om de veiligheid van de zorgvrager.

2. Waar is iemand

Zorgvragers wil len graag zolang mogelijk en zoveel mogelijk vrijheid hebben. Hier gaat het om kunnen gaan en staan waar en wanneer zij dat willen, bijvoorbeeld uit bed komen wanneer zij dat wil len. Het is wel belangrijk dat je weet waar de zorgvragers zijn en of zij jouw hulp nodig hebben.

Als je kijkt naar de doelgroep psychogeriatrie dan zijn de volgende toepassingen van belang als je wilt weten waar iemand is.

Als je kijkt naar de doelgroep somatiek/thuiszorg dan zijn de volgende toepassingen van belang als je wilt weten waar iemand is:

3. Onafhankelijkheid van de zorgvrager (eigen regie , zelfstandigheid)

Vanuit cliënt: Ik wil zelf bepalen wanneer ik hulp nodig heb en van wie en op een tijdstip wanneer het mij uitkomt en wanneer het nodig is voor mij.

Ik heb met bepaalde handelingen moeite, die kan ik niet meer goed zelf, daar heb ik hulp bij nodig. Ik wil die hulp graag want zo kan ik langer zelfstandig thuis blijven wonen, mijn werk en hobby’s blijven uitvoeren, gezond blijven en mijn energie te sparen voor de leuke dingen in het leven

Als je kijkt naar de doelgroep psychogeriatrie dan zijn de volgende toepassingen van belang ten aanzien van de onafhankelijkheid van zorgvrager.

Als je kijkt naar de doelgroep somatiek/thuiszorg dan zijn de volgende toepassingen van belang ten aanzien van de onafhankelijkheid van zorgvrager.

4. Werkcomfort medewerkers

Voor jou als verzorgende is het belangrijk dat er toepassingen zijn die het werken in de zorg vergemakkelijken. Het ontlast je en zorgt er ook voor dat je veilig kunt werken.


Pagina 31

Als je kijkt naar de doelgroep psychogeriatrie dan zijn de volgende toepassingen van belang als het gaat om je eigen werkcomfort.

Als je kijkt naar de doelgroep somatiek/thuiszorg dan zijn de volgende toepassingen van belang als het gaat om je eigen werkcomfort.

5. Welzijn van de zorgvrager

Het welzijn van de zorgvrager loopt als een rode draad door alles heen. Altijd staat deze vraag centraal bij domotica-toepassingen die je wilt integreren in het leven van de zorgvrager. Doe je de bewoner ook een plezier met een toepassing die je hebt gekozen.

Als je kijkt naar de doelgroep psychogeriatrie dan zijn de volgende toepassingen van belang als het gaat om het welzijn van de zorgvrager.

Als je kijkt naar de doelgroep somatiek/thuiszorg dan zijn de volgende toepassingen van belang als het gaat om het welzijn van de zorgvrager.


Pagina 32

Eindopdracht Domotica

Casus

Meneer Putten is zestig jaar en woont sinds kort op de somatische zorgafdeling. Hij heeft een eigen appartement. Hier kan hij al zijn vrienden en bekenden ontvangen. Meneer Putten heeft al sinds zijn jeugd epilepsie. Dankzij zijn medicijnen kan hij daar goed mee leven.

Meneer Putten heeft ook MS. Door deze ziekte kan meneer Putten steeds minder en zit hij in een rolstoel. Sinds de laatste maanden kan hij zelfs zijn armen en handen nauwelijks meer gebruiken. Meneer Putten hoort steeds slechter. Hij moet bijvoorbeeld de televisie al erg hard zetten om het toch te kunnen volgen.

Nu ook de handen en armen van meneer slecht functioneren, maakt meneer gebruik van een mondbediening. Zo kan hij zelf blijven bepalen waar en wanneer hij op pad gaat.

Bezoek is voor hem erg belangrijk. Hij heeft echter slikproblemen en is slecht te verstaan. Door de spraakcomputer kan hij toch met zijn bezoek blijven praten.

Meneer wordt in de ochtend gewassen door de verzorgende. Dankzij de till if t kan de verzorgende hem in zijn rolstoel helpen.

Meneer kijkt graag televisie. Door de afstandsbediening kan hij zelf bepalen wat hij kijkt en de instellingen (geluid) aanpassen.

Wat gebeurt er?

Een oude voetbalvriend van meneer Putten komt langs. Hij heeft al drie keer op de bel gedrukt voor hij reactie krijgt. Hij hoort nu wel geluid achter de deur. Hij weet dat meneer Putten nu doorheeft dat hij voor de deur staat.

Omdat meneer zelf de deur niet open kan doen, heeft hij verzorgende Hennie gebeld. Het duurt even voor zij er is om de deur open te doen.

Wat is het probleem?

Meneer heeft Hennie gevraagd even langs te komen. Hij wil graag met haar een oplossing zoeken voor het openen van de voordeur. Meneer Putten voelt zich bezwaard om elke keer te bellen als hij bezoek krijgt of naar buiten of binnen wil. Hij voelt zich in zijn vrijheid beperkt.

Meneer vraagt Hennie om hulp.


Pagina 33

Hoe reageert Hennie hierop?

Ik kan me voorstellen dat u zich niet prettig voelt bij deze situatie. Daar moeten we een oplossing voor vinden. Ik ga meteen bespreken wat de mogelijkheden zijn

Hennie wil meneer Putten graag verder helpen met het zelf kunnen openen van de deur. Dit is voor het eerst dat ze zo’n vraag krijgt. Ze weet niet goed hoe ze verder moet.

Hennie is nieuwsgierig welke hulpmiddelen geschikt zouden zijn voor meneer. Net voor de lunchpauze heeft ze even tijd en gaat ze op internet zoeken. Dat geeft al een goed beeld van alle mogelijkheden.

Hennie heeft al snel wat informatie gevonden.


Pagina 34

Opdrachten:

Lees de casus meneer Putten zorgvuldig door. Stel vragen ter verduidelijking.

Zoek op welke domotica-toepassingen er zijn zodat meneer Putten zelf de deur kan openen.

Schrijf deze op.

1:

2:

3:

4:

Bespreek met de docent wat de beste mogelijkheden zijn voor meneer Putten.


Pagina 35

Je hebt nu een aantal domotica-toepassingen gevonden die het probleem van meneer Putten kunnen oplossen.

Beschrijf bij elke domotica-toepassing:

o Wat is het voordeel hiervan

o Wat is het nadeel hiervan


Pagina 36

Je bespreekt met een aantal collega’s de domotica-toepassingen voor meneer Putten. Je collega’s zijn helaas niet zo positief als jij voor de gevonden mogelijkheden. Je krijgt de volgende reacties:

Collega 1: Domotica is natuurlijk erg duur. Dat kunnen we zo maar niet aanschaffen.

Collega 2: De techniek is natuurlijk erg gevoelig. Dat gaat vast om de haverklap kapot

Collega 3: Kan meneer Putten zoiets wel bedienen? Moet hij weer iets nieuws leren?

Jammer dat zij er niet positiever zijn, maar aan jou de taak om te beschrijven wat jouw feedback is ten aanzien van de weerstanden van je collega’s om ze op andere gedachten te brengen.

Wat is jouw feedback ten aanzien van collega 1:




Pagina 37

vervolg casus

In het MDO is besloten dat meneer een afstandsbediening voor de deur krijgt. Deze oplossing past het beste bij zijn situatie. Daarnaast wordt er een lichtbel geplaatst. Zo kan meneer zien dat de bel gaat.

Meneer kan met zijn mond nog wel knoppen bedienen. Daarom is er gekozen voor de afstandsbediening. Hennie is blij dat er een goede oplossing voor meneer Van Putten is gevonden. Meneer Putten was niet aanwezig bij het MDO maar j ij mag hem blij maken met dit besluit.

Beschrijf welke stappen ga jij, als verzorgende, nu nemen met meneer Putten nadat jij hem het nieuws hebt verteld over de keuze van deze domotica-toepassing.

Welke andere hulpverleners zijn er nodig om meneer Putten te leren omgaan met deze toepassing.

Welke momenten kies je uit voor evaluatie.

reader domotica november 2011 marcelx - zorgvoorbeter.nl doe je... · Opdracht: Benoem minstens 5...

Documents

Transcript of reader domotica november 2011 marcelx - zorgvoorbeter.nl doe je... · Opdracht: Benoem minstens 5...