Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die...

20
JUNIE 2008 8/3 GDN Uitgegee deur Bybel-Media (in Vennootskap met GDN) Kruisgewys Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies opgewonde oor Sigh Melaletsa Ghanese prediker se onwaarskynlike middestadvennoot Rassisme: ’n Lidmaat se perspektief Rassisme

Transcript of Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die...

Page 1: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

JUNIE 2008 8/3GDN

Uitgegee deur Bybel-Media(in Vennootskap met GDN)

KruisgewysTeen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril

Wees oop vir die Ephesian moment

‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’

Kovsies opgewonde oor Sigh Melaletsa

Ghanese prediker se onwaarskynlike middestadvennoot

Rassisme: ’n Lidmaat se perspektief

Ra s s i sm e

Page 2: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

E-aankope:www.bybelmedia.co.za

WaarwasGod?’nTien-week-Bybelstudie-oorhoeomasgelowige

in’nwêreldvolmisdaadte(oor)leef– Andries Cilliers

Vennoot in geloof en bediening

Direkte bestellings: [email protected] Deeloproepe: 0860 231 231 0860 26 33 42 of 0860 BMEDIA

Boekbekendstelling l Boekbekendstelling

Andries Cilliers skryf in sy voorwoord vanhierdieBybelstudiedathy’nbietjieverstaanhoeNoaggevoelhettoehydieduifoordie

vloedwatersuitgestuurhet,indiehoopdatdiéweerlosevoëltjie tog iewers ’n stukkiedroëgrond, ’nholtevirdievoet,souvind.

Misdaad is besig om ons samelewing soos ’n vloedvanchaoswaters teoorstroom.Lees ’nmensdiekoe-rante,danwonderjyofdaarnogiewersinSuid-Afrika’n stukkie droë grond oorgebly het. Jy voel lus omsaam met die psalmdigter te kla: “Help tog, Here,wantdaarisgeenvromemeernie,daarisgeenbetroubaremensmeeroornie”(Ps12:2).Dissekeroordrewe,maarditispresieshoejyvoel.Verlam.

Die vraag wat die skrywer vra, is wat onsas Christene immers kan doen om hierdiesituasieteverander,ofteprobeerverander.

“Ek het besluit om ten minste te begindoen wat ek kán doen: skryf,” sê Cilliers.Woordekeerniemisdaadnie;dítweethygoed.HyhetimmersnogaltydgewonderoordieTV-advertensiesmetslagspreukesoos “Stop crime” of “Don’t do crime”.Wat dink die mense gaan die misdadigers met sulkeadvertensiesmaak?Daarnakykenbesluit:Goed,ekisoortuig.Ekgaanniemeermisdaadpleegnie?

“Enhierhaaldiebelaglikheidvanmypogingmynouookin.DinkekekkanhierdieBybelstudiegidssoos’nfladderendeduifoordiestormwatersuitstuur?Verwagek’nolyftakkieterug?”

Nee, sê hy, hy het nie sulke verwagtings nie. Maarhyhoopweldatditgroepegelowigesaandiepraatendinksalsit;datonsmeersaldoenasomteklaenonstebekommer;datditiewers’nverskilsalmaakinhoeonsna misdaad, na slagoffers en na misdadigers kyk; datons’npaardingeanderssalprobeerdoen.

CilliersisaangevuuromhierdieBybelstudieteskryfdeur ’n boek wat hy wens elke gelowige in ons landkan lees: God and the Victim – Theological Reflections on Evil, Victimization, Justice and Forgiveness (Lisa BarnesLampman&MichelleDShattuck[red],GrandRapids:

Eerdmans,1999).Dieinvloedwathierdieboekophomgehadhet,kan’nmensopamperelkebladsyvanhierdieBybelstudiegidsvind.

Ditisonmoontlikominso’nkortBybelstudie-reeksnaastenbyallestesêwatdaaroorgelowigessereaksieop misdaad gesê kan word. Baie van die oorsake vanmisdaad lêbuiteons as gelowiges sebeheer;menslikgesprokekanonsdaarminaandoen.EntogisditdiegetuienisvandieBybeldatGodsekragjuisinonsswak-heidwerk,endatgelowigeswatinswakheidgehoorsaamisaanwatGodvanhullevra,’nverskilkanmaak.Onsmagonsselfnielaatverlamdeurdieskynbareoormag

vanmisdaadnie.Met hierdie Bybelstudie pleit Cilliers

dat ons die bediening aan slagoffers enmisdadigers–’nbedieningwaarindiesoe-kenageregtigheid,genesing,vergifnisenversoening voorop staan – ernstig sal op-

neem.Asgelowigesnikshieraangaandoennie,wiesál?

Die vraag is: Doen ons as kerke en ge-loofsgemeenskappe genoeg om te versekerdat ons woonbuurte – ál ons woonbuurte– plekke is waar medemenslikheid heers?

Naasteliefdemoenienetslagoffershelpofmis-dadigers reghelpnie–ditmoet ’nbuurt skepwaarinmisdaadniekan floreernie.Nog ’nvraag is:Drage-lowiges se materialisme, selfgesentreerdheid, gebrekaanegteliefdevirandermense,noemmaarop,niebytotdieskepvan’nsoortsamelewingwaarindaargeenvertroue,geengedeeldewaardes,geensamehorigheidis nie?Skepons sondesniemaar ookdieklimaat virmisdaadnie?

Abraham Heschel, ’n Joodse Rabbi, het in sy boekThe Prophets geskryf: “An individual’s crime disclosessociety’s corruption. In a community not indifferenttosuffering,uncompromisinglyimpatientwithcrueltyandfalsehood,continuallyconcernedforGodandeveryman,crimewouldbeinfrequentratherthancommon.”

Dit is ’n saak waaroor ons as gelowiges ons voorGod behoort te verootmoedig, ’n saak vir berou enbekering.

R49.95

Page 3: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

Moderamenbekommerdoorrassisme

Kobus G

erber

1

Die redakteurs het dr Kobus Gerber, Algemene Sekretaris van die NG Kerk, gevra

om hierdie redaksioneel te skryf.

In Christus het daar een nuwe mensheid tot standgekom.

Voor God is daar nie onderskeid tussen mense nie.VoorHomishullegelykwaardig.

Oorwiejounaasteis,hetjyooknie’nkeusenie:diselkeenwiesepadmetjounekruis.BoonopisdieBybelbaieduidelikdaaroordathoeekandermenseliefhet,diemanierishoeekGodliefhet.DieenigsteBybelsemanieromnaandertekyk,isdeurdiebrilvanChristus.

Rassismehettedoenmetmenswaardigheid.Ditis’nsaakvandenke,kyk,houding,woorde,dade.Daaris’nduisendkanteen intensiteitehieraan.Dit is ’nkiemwat indie lugsweefenhominjoukankomtuismaakengroei,bewusteliken onbewustelik. Slegs intensiewe en voortdurende sorgvironsgeestelikeimmuunstelselsenhardeoefeningopdieatletiekbaanvandiegeloofswedloopmaakditdood.Ditvradaagliksebekering.

In Kerk en Samelewing het die NG Kerk reeds heldergewaarskuteendiésiekte.Ditis’nernstigesondewatgeenkerkofmensmágverdedigofbeoefennie.RassismeinallevormewordverwerpasstrydigmetdieWoordvanGod.Daaris selfs gewaarsku dat volksliefde rassistiese trekke in homkanopneem…(vglKerk en Samelewing1990,par110-115).

Dathierdiekiemoplelikemanieresykopuitsteek,enaan-houuitsteekinonssamelewingengemeenskappe(ookgeloofs-gemeenskappe),stemtotkommer.Ditlaat’nmensdink.

Redes vir rassisme

Ekwaagagtredesvirdieoorsakevanrassisme,terwylekweetbaieanderkanbygevoegword.

Onsgaanmankaan’nstewigeteologiesemensleer(antropologie).TeologiesebesinningenpublikasiesoordieBybelse leeroormensweesverdien ’nprominenteplekindiekurrikulumvanteologiesefakulteite.

Onspreekenleernieoordiemens,oorGod se mens, nie.Onsweetniehoenie, juisomdat ’n stewige teo-logieseantropologieontbreek.

DieomvangendiereikwydtevandieversoeningwatChristus bewerk het, kry nie in ons persoonlike ensamelewigsverhoudingsgestaltenie.OnssukkelomdieversoeningwatHytussenmensekomgeehet,armsenvoeteenbenetelaatkry.

Diegevaar,diekankereffek,vanrassismewordonder-skat. Dit is nie deel van die onderrigkurrikulum vandie kerk nie. Ons gee nie in die kategese, Bybelskole,omgeegroepe of prediking aan rassisme aandag nie.Indienwel–hoeveelkeerdieafgelope10jaar?

Onshetgemeenonssamelewing,endiekleinersame-lewingswaarinonsgeloofsgemeenskappe funksioneer,salná1994sommervanselfregkom.Ofdatditdiestaatsesaakisomdittelaatregkom.Indieheropbou-enont-wikkelingsgeleenthede in ons land, lê die geleentheidtotversoening.Daarmeesaamloopdiegeleentheidomrassismeuit te roei.Ons laatditbyonsverbygaan.Sógaandiewonderlikegeleenthedeommekaarwerklikteleerkenenliefkry,óókverby.

DaarisbaieopiniesoordiewerkvandieWaarheids-en-Versoeningskommissie.Indiefinaleaanbevelingsisdaaregter’nheleaantalsakewatookaandieadresvankerkegerigis,maarwaaraankerkegesamentliknognieaandaggegeehetnie.

Dieimpassevandiekerkherenigingsprosessehelponsnieopdieoombliknie.

Daargebeurslegtegoedmetonslidmate–enbaiedaar-van word rassisties beleef, of rassisties geïnterpreteerenvertaal.DieHandvesvirRegtewatindieGrondwetverskansis,funksioneersleginonssamelewing.

Hierdie uitgawe van Kruisgewys word aan rassisme asonderwerpgewyomdatdieModeramenvandieAlgemeneSinodevandieNGKerkmetbekommerniskennisgeneemhet van die voortslepende rassisme van alle kante watvoortgaanomverhoudingsinonssamelewingtevertroebel.

DieModeramenisoortuigdatdieNGKerkgraagméérwil doen om lidmate op die pad van versoening en diebekamping van rassisme te begelei. Die Moderamen hetdaarominMaart2008besluitoml dieduidelikebesluitvanKerk en Samelewing (1990)

par 96-115 onder die aandag van sinodes te bringsodathulleditaanringe,kerkrade,leraarsenlidmatekandeurgee;

l sinodesteversoekomleraarsenkerkradetebege-lei om daadwerklik in die Woordverkondiging enlewenspraktykvanlidmatehieraanaandagtegee;

l dieredaksiesvanKruisgewys, Kerkbodeen Ligtever- soekomoor'ntydperk’nreeksartikelshieraantewy;l dieModeratuurteversoekom’ndringendegesprek

metdiemoderaturevandieanderkerkeindieNGKerkfamilieoordiésaakaantevraendiesaakookinekumeniesegesprekkeopdieagendateplaas.

Dieopdragénuitdagingisomélkemenstesienentehanteeras’ngawewatGodaanhierdiewêreldgegeehetvirwieekkanaanraaksoosJesussoudoen…maakniesaakwiesyofhyisnie!

1

23

4

5

6

78

Page 4: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

Diedroomvan‘een,heilige,algemeneChristelikekerk’

Chr

is v

an W

yk

2

Diereënboognasiesukkelsteedsmetkleur.DieReitz-video by die Kovsie-kampus is maareenvoorbeeld.Dieopenbarereaksievandie

kerksekantafwasteregskerpafwysend.Vanpolitie-kekantafwasdiereaksieookbaieaggressiefmeteisevanafdankingvandieuniversiteitsbestuur.Diemediaplaas steedsberigteenonderhoudeomdieonderlig-genderassismeinonssamelewinguittelig.

Die Moderamen van die Algemene Sinode het ’nskerp verklaring oor die video uitgereik, wat onderanderesê:“Of die video toneelspel of werklike gebeurtenisse uitbeeld, verander nie aan die walglikheid daarvan nie. Gesonde rasseverhoudinge in Suid-Afrika is uiters sensitief vir enige aksie wat op rassisme neerkom of so verstaan kan word … Dit is noodsaaklik dat rassistiese optrede deur wie ook al wat die menswaardigheid van mense in die Bybelse sin van die woord aantas, veroordeel en uitgeroei word … Ons hoop dat die gebeure by die UV almal in die land sal aanspoor om rassisme te bestry en saam en vreedsaam te strewe na die handhawing van ’n ruimte vir almal binne die wet en aanvaarbare norme en standaarde.”

Minmenseweetegterdatindieselfdeweekdatdieberugte Reitz-video die publieke oog getref het, dieNGgemeenteKovsie-Kampus’nswartleraarberoephet.SighMelaletsa is reeds sedert2000besigmet ’nmulti-kulturelebedieningwatmet syberoepingver-deruitgeboukanword.

Dít is ’nverhaalvanhoop, ’n rigtingwyservir an-deromna tevolg. Inhulleeiekontekstemoethullesoeknamaniereomrassismepositief teomvormnadie droom van “een, heilige, algemene, Christelikekerk, die gemeenskap van die heiliges” wat in dieApostoliese Geloofsbelydenis verwoord is. Dié een-

heidmoetdiegrensevanras,kleur,etnisiteitenkul-tuurtransendeerom’nwarereënbooggemeenskapnadiebeeldvanGodtevorm.

OnsfokusdusindiéKruisgewysopartikelswatkankoersgeeaandiedroomvan’nmulti-kulturelekerk.Piet Naudé–Teen-rassisme vra 'n nuwe, Christelike bril – verduidelik hoe in die Imago Dei teologie rassismegeenplekhetnie–bladsy3.Jurgens Hendriks–Wees oop vir die Ephesianmoment –skryfoordiesending-historieseperspektiefvanAn-drewWalls.Hywysdaaropdatdiekerkinwese’nbe-weging iswatdiegrensevanrasenkultuuroorsteek–bladsy5.Kobus Schoeman – ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ – beligdiéstellingvanMartinLu-therKingJroordieAmerikaansekerk.Metperspek-tieweuitdienavorsingvanKerkspieël 2006besinhyoordiesituasieindieNGKerk–bladsy7.Leon Marais –Kovsies opgewonde oor Sigh Melaletsa – skryfoorsyonderhoudmetSighMelaletsa,pasberoepasstudenteleraarbydieStudentegemeenteopdiekam-pusvandieUniversiteitVrystaat–bladsy10.Danie Mouton – Ghanese prediker se onwaarskynlike middestadvennoot – skryf oor sy gesprek met RobertBagna,’nGhanesepastorwatindiemiddestadvanPEmet ’n bediening begin het. Die interessante van diebeginjare daarvan is dat die eerste lidmate witmensewas!–bladsy12.Piet Delport–Rassisme: ’n Lidmaat se perspektief–skryfoordierassismewatindiemeestevanonsteenwoordigis.Ditkanegterweerstaanworddeuraanditenersydsteerkenenandersydsietsdaaraantedoen,veraldeuroorrasgrenseuittereik–bladsy14.

l Die skildery op die voorblad, “the individuals 20”, is paneel 2 van ’n reeks van 54 deur die kunstenaar Anton Brink. Dit was deel van sy 2006-uitstalling, “dogma”, wat die tema van ontmagtiging so wel as die mag van die individu in die konteks van wêreldpolitiek ondersoek. Gaan kyk gerus na ’n seleksie van sy werk by http://www.southafricanartists.com/showartist.asp?Code=BRINK001 .

l Chris van Wyk - Artikelredakteur

Page 5: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

Blaai om

3

Rassisme is ’n siening dat iemand anders of ’nander groep mense minderwaardig is of an-dersbehandelbehoorttewordblootopgrond

daarvandathulletot’nanderras-ofkultuurgroepbe-hoort.

Rassisme is aangeleerde gedrag

’n Mens word nie rassisties gebore nie. Rassisme isaangeleerde gedrag wat jy dikwels met die moeders-melkvantaal,geskiedenis,politiekenkultuurinkry.Jyaanvaardatnegatiewehoudingsoprassegronderegenselfsgoedisomdatalmalinjou“in-groep”sodinkofsohandel.

Omdatjyaanleerommethierdiebrilnadiewêreldomjoutekyk,vind jyookheelmaklik“bewyse”vanhoeslegofverkeerdofminderwaardig“dieander”is.Jyisgouomjoumeningteverdedigopgrondvanver-algemenings wat uit enkele spesifieke gevalle afgeleiword.“Kykdaar!Ekhetjoumosgesê!”

Mettertyd groei daar vaste stereotipes: Indiërs isskelm;VendasisluienZoeloesveglustig;oordiealge-meen is swartmense sonder inisiatief; wittes is hoog-moedig en materialisties; Jode kry altyd hulle sin;Nigeriërs isskelms;ChristenehouvanmagenMos-lemsisfanaties.

Om nuut na ‘die ander’ te kyk

Watrassismesomoeilikmaakomteoorkom,isdatdit’n skuif inparadigmaofwaarnemingvan“dieander”vereis.Jymoet’nnuwebrilkry.Ditvravaniemandomkontrasyofhaaragtergrondenvasgelegdeoortuigingstedinkenhopeliktehandel.Wanneerhierdieparadig-maboonopnoggodsdienstigondersteunword, isdietaakinderdaadformidabel:“AsGodooksoosekdink,

hoekommoetekdanverander?Dismossywil.”Daaristeoloëwatmeenonsmoetliefsnieprobeer

omdiewaardigheidvanallemensevanuitdieChriste-likegeloofteverdedignie.

Eerstenssouso’n“Christelike”verdedigingjuisnieuniverseelweesnie,endaaromslegsbeperkte“intra-Christelike”geldigheiddra.Watdanvandieresvandiemensdom?

Tweedensisgodsdiensdikwelsdieoorsaakengrondvir rassisme (ons eie geskiedenis vertel daarvan), enmoet ons juis die invloed van godsdiens beperk. DieenigsteuitwegisomsekulêreargumenteopgrondvanbyvoorbeelddieUniverseleVerklaringvanMenseregtetevoer.

Ek meen tog dat ons rassisme vanuit die Christe-likegeloofmoetbeveg.Ekkandie teenargumente indievorigeparagraafnetmooiomdraai:ChristenemoetnatuurlikbeginomdieChristelikebasisvanrassismeineiemiddetebeveg.Dis’nintenshermeneutiesestrydwatonsniekánofmágopgeenie.Onsmoetdieteen-rassistiesestrominge(daarisookander!)inonstradisieuitligenversterk,ennieonsgeloofprysgeeopgrondvandiehistoriesemisbruikdaarvannie.

Om met oortuiging rassisme te beveg

Verderhetons’nroeping:Asonsdieevangeliemetsyinklusiewe genadeboodskap glo, aanvaar ons die taakomdituniverseelteverkondig.Onsmagniediehuidigewêreldblootaansekulêreargumenteoorgeenie–juisomdathierdieargumenteniedeuralmalgekoopwordnie. Rassisme moet universeel óók met die kragtigeoortuigingsvandieChristelikegeloofbevegword.

Onshetdus’ninterneeneksternetaak.

Om ‘die ander’ in die geloofsgemeenskap in te sluit

Dieeerstetaakisnabinnegerig:Onsmoetvashouaandie Bybelse visie dat die geloofsgemeenskap ’n voor-beeldvanverwelkomingengasvryheidis,waar–soosKorintiërs sêenBelharbely–onsverskillepositiewebatesisommekaarinvryheidtedien.

LaatonsnievergeetdatdieprofetetelkensIsraelse

Teen-rassismevra’nnuwe,Christelikebril

Pie

t Nau

Page 6: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

4

“eksklusiewe”en“nasionalistiese”selfverstaanasGodseuitverkorevolkbestryhetnie.Hullemoesdie“an-der”, die vreemde, in hulle midde verwelkom “wantjullewasselfslaweinEgipte”.Diewetgewingoordievrystelling van slawe en die inkorporering van buite-staandersindiehuisvanJakobmaakdieideevanIsraelas ras-gebaseerdeGodsvolkgewoonvreemdaanGodseintensies.

LaatonsnievergeetdatJesussebediening’nmerk-waardigeteenspraakopdiekultureleengodsdienstigeoortuigings van sy tyd verteenwoordig nie. Hy sluitSamaritane, onrein vroue, gehate belastingmense enuitgestotemalmensebysyliefdein.

LaatonsnievergeetdatdieeerstegemeenteinJeru-salem’nmengelmoesvantale,rasseenstandeingesluithetnie.Nogtanshethulleeendragtigvolhardingebedenbrekingvanbrood,mekaarondersteunendieHeregeprys(Hand2).LaatonsnievergeetdatindieselfdeHandelinge-verhaal God Petrus van rassisme bevrynie: “Wat ek rein verklaar het...”, en dat die Apostel-konventpresiesophierdiepuntduideliklei:Onsgaannieswaarderlasteopnie-Joodsebekeerlingeplaasasopandernie,wantonsisalmaluitgenadegered.

LaatonsnievergeetniedatPaulussyeierasenkul-tuuraswaardeloosvirverlossingafmaak(Fil2)endaar-op aandring dat die nuwe gemeenskap almal kindersvanAbrahamis:Daaromisdaarnieplekvirrassismenie–daarisniemeerGriekofJoodnie,wantonsineeninJesusChristus(Gal3).

Die implikasie van hierdie eerste, “interne” taak isduidelik: Solank daar tekens van rassisme binne dieChristendom leef, solank rassisme nog op grond vandieBybelentradisieverdedigwordenstrydlustigetaalteenoorandergelowegebruikword,staanhierdiege-meenskapselfteenoordiegenadeenliefdevanGod.

OnsmagnieGodseanti-rassistiesevisievirdiege-loofsgemeenskapselfprysgeeofverloornie.

Om elke mens as God se mens te beskouDietweedetaakisnabuitegerig.Dithettemakemet’nuniverseleintensiewatalmalinsluit–ookdiegenebuite ons geloofsgeledere. Dis hier waar die mens“geskapenaGodsbeeld”(Gen1)so’nbelangrikerolspeel.

Inwatteropsigismense“diebeeldvanGod”?Verskeieantwoordeisalhieropgegee,maardiekon-

sensus isnou:Daar isgeenspesifiekeeienskap indiemens self wat die beeld van God versinnebeeld nie.Menseisnie“beelddraers”omdatonsrasioneelof(an-dersasdiere)kultuurskeppersis,ofomdatonsopeenofandermanier fisies“soosGod” lyknie.Diegevaarvanso’nstandpuntisduidelik–onssalhierdieeien-skapinsommigesieneninandernie.

Nee,beelddraerbetekendatmensekragtensdiefeitdat God hulle geskep het aan God verbind is en be-hoort.Allemensestaan–sogloons–in’nonontwyk-bareverhoudingtotGod,dieSkeppervanonsalmal.

Onskendusniestatusofwaardigheidaanmensetoeop opvoedkundige, mediese of kulturele gronde nie,maaropgrondvan’ndiepervisie:ElkemensisGodsemens.Daaromrespekteerekelkemensenelkegroepenbehandelhullemetgelykewaardigheid–maakniesaak hoeveel ek van hulle verskil of hoe min ek “na-tuurlikerwys”vanhullehounie.

Die Christendom ontleen hierdie visie aan onsJoodsewortels en stemhierinooreenmetonsnaastegodsdienstigebure,dieJudaïste.Natuurlikhetonsditnogverdervertolk:Christus isbyuitnemendheiddiebeeldvanGod(Kol1).DieHeiligeGeesherskeponsimmersomalhoemeersoosChristusteword.

InhierdiebeeldvanGod,ChristusendieGees,hetrassismegeenpleknie.

l Piet Naudé is ’n voormalige moderator van die Oos-Kaap-land Sinode van die NG Kerk, ’n baie gesogte skrywer en prediker en tans Professor in Etiek en Christelike studies by NMMU.

AL OP JOU RAK?Vennoot in geloof en bediening

Waar was God?’n Tien-week-Bybelstudie - oor hoe om as

gelowige in ’n wêreld vol misdaad te (oor)leef

Bestel by:0860 26 33 42 of 0860 BMEDIA [email protected] www.bybelmedia.co.za

Prys: R49.95

Van bl 3

Page 7: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

5

DiePredikerhetalgesê:“Wat is, was reeds, wat kom het ook al reeds gebeur, God laat weer gebeur wat vroeër gebeur het”(Pred3:15).

Die worsteling met diversiteit is nie ’n nuwe dingnie.Inteendeel,asAndrewWallsoormeeras60jaarseteologiesearbeidvandiekerksegeskiedenisterugkyk,toon hy aan hoedat die geskiedenis homself herhaal.Ditisnetdwasewatnieuitdiegeskiedenisleernie.

Sentrum van Christelike geloof skuif gedurig

In sy epogmakende boek, The Cross-Cultural process in Christian History; studies in the transmission and appropria-tion of faith (NewYork:Orbis,2002)toonWallsaanhoedie Christelike geloof ’n herhalende patroon het: diehartlanddaarvanisgedurigaan'tskuif.

Tydens Jesus sehemelvaartwas JerusalemenPale-stina die sentrum van die vroeë kerk. Ná Jerusalemvernietig is, vind die diaspora (verspreiding) van dieJodeenChristeneoordiebekendewêreldvandaardietyd plaas. Só skuif die hartland (of sentrum) van dieChristelike kerk na Klein-Asië, en later na Egipte enNoord-Afrika.Ditbeweegoorgeografiese,politiekeenetniese(rasse-)grenseheen.

MetdieopkomsvandieOttomaanseRykverspreidieIslamdeurdieArabieselandeenNoord-Afrika.BitterminvandieChristelikegeloofisindiélandeoor.Maareldersindienuwewêreldvinddieevangelieinganginmenseseharte.Wallsbeskryfdiéproses(2002:32):

There is a significant feature of each of these demographic and cultural shifts of the Christian centre of gravity. In each case a threatened eclipse of Christianity was averted by its cross-cul-tural diffusion. Crossing cultural boundaries has been the life blood of historic Christianity. It is also noteworthy that most of the energy for the frontier crossing has come from the periphery rather than from the centre.

In die vierde hoofstuk van die boek gee Walls onsietssoos’nnabyskootvanwathierdiebewegingsver-oorsaak.

DieevangelievanJesusChristusisgoeienuuswat vir die hele wêreld bestem is. DieoomblikdatjyditvirjouselfhouenGodvirjouselfenvirjoueiebelangopeis,be-gindiestadigekankervangeestelikedoodintree.Dieoomblikdatjydiedeurevanjouhartenleweviranderoopmaak–innavolgingvanChristussekomsaardetoe–enjydaarmeeoordiegrensevanjoueielewe,kultuurenbelangebeweeg,worddieliefdeendiensbetoon,diegemeenskap en genade, die reg en vrede van God seteenwoordigheid herontdek. Soos wat dit inspoel inmense se lewe en kultuur en dit omswaai en suiwer,bringditongekendenuwelewe.

DitsalgoedweesomdieEfese-briefweer’nslagteleesendiekonteksentydwaarinditgeskryfisinagteneem.EkdeelinverteltrantwatWallsbeskryf.

Nuwe kultuursituasies vereis nuwe Christelike lewenswyses

DieboekHandelingevertelvandiehandelingevandieapostels.Meerkorrek,ditvertelvandieHeiligeGees,dieGeesvanChristus.

’n Mens ervaar gewoonlik verskeie “bekerings” injoulewe.Petrussalvironsvan’nhelepaarinsylewekanvertel.

TweehoofstukkeinHandelinge(10-11)wordgewyaanPetrus se rassisme-bekering.Daarna leesonshoediekerkinAntiogiëonderdieheidenegroei.Dishierwaardiebittere strydoorkerkorde enkerklikebepa-lingsengewoontes–dieverhaalwatelkedomineeken– sy kop begin uitsteek. Natuurlik word ’n kommis-sieaangestelendiesaakna’nmeerderevergaderingteverwys–enniesommerenigeeennie,maarnadieop-pergesaginJerusalem.

InHandelinge15wordsekereenvandiebelangrik-stebesluiteindiekerkordelikegeskiedenisvandiekerkgeneem.Ukendiestorie.Wallssêhieroor(2002:76):

These new, raw believers, however, were left to find, under the guidance of the Holy Spirit, a way of life that expressed Je-sus under the conditions of the Hellenistic society... This meant developing a whole new Christian lifestyle for conditions that no

Blaai om

WeesoopvirdieEphesian moment

Jurg

ens

Hen

dric

ks

Page 8: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

6

previous believer had had to cope with. It means facing a whole array of situations that simply had not arisen, and could not arise, for any Jerusalem believer.

Soontwikkel tweeduidelikonderskeibareChriste-like lewenswyses in twee heeltemal verskillende kul-ture:JoodsenHelleens.

Paulus skryf egter onomwonde in Efesiërs datGod inChristusdiemiddelmuurvan skeiding afge-breek het. Die gelowiges is een in Hom. Deur dieéén Gees het almal toegang tot die één Vader. Daarisnooit sprakedatdieeenkultuur tenkostevandieander sy identiteit moet opgee nie. Inteendeel, albeiis noodsaaklike dele van die één liggaam. Die Herehet ons almal vrygemaak en geroep om die evange-lieverderteneemnaelkesentimeter-breedtevandielewewaaronsgeroepisomgetuiestewees.Ditisdiehoër lojaliteit wat ons met mekaar versoen wanneeronsaandienagmaaltafel,waardieoffervanChristusgedenkword,aansit.

Openheid vir ander bring die Ephesian moment

Christus, die evangelie wat ontdek en geleef word,bring’nongekendevreugdeenenergie.

RegrondomdieMiddellandseSeehetdieevange-liesoos’nvloedgolfversprei.RodneyStarkensyspannavorserssewerkoorThe Rise of Christianity (1997:SanFrancisco: Harper) vertel hoe ’n obskure groep van7000gelowigesoordrieeeueheengegroeihettotdiedominantegeestelikeinvloedwatdieWestersewêreldinsydiepstewesebeïnvloedhet.TeendietyddatKon-stantyndieChristelikekerktotstaatsgodsdiensverklaarhet, was 33miljoen van die 56miljoen mense in dieRykgeassosieermetJesus,dieHere(Kurios).

EenvandieduidelikstefaktorewatdiegroeivandieChristelikegeloofverklaar,isdieeenvoudigewaarheidvandiebriefaandieEfesiërs:Maakjouhuisenjouhartoopvirelkemens...leefChristus(vglEf4en5)–endieskoonheidendiegrootsheidvandieGodsegenadeen liefde oorbrug alle verskille. Dit is die “Ephesianmoment”–diesosialebymekaarkomvanmensevantwee(ofmeer)kultureomChristusteervaar.

LuisterweernaWalls(2002:78-79):There are two dangers. One lies in an instinctive desire to

protect our own version of the Christian faith, or even to seek

to establish it as the standard, normative one. The other, and perhaps the more seductive in the present condition of Western Christianity, is the postmodern option: to decide that each of the expressions and versions is equally valid and authentic, and that we are therefore each at liberty to enjoy our own in isolation from all the others.

Kerk se toekoms lê in voortdurende afbreek van skeidingsmiddelmure

DiepatroonwatWallsraakgesienhet,isweerop’ndra-matieseglobaleskaalaandieafspeel.Kyknadievolgen-deprentjie(uitLaminSanneh:Whose religion is Christi-anity? GrandRapids:Eerdmans,2003).

Teen 1962 verlaat die meeste sendelinge Afrika. Indiéstadiumisdaar inAfrika60miljoenChristeneen145miljoenMoslems.ToegebeurdieHandelinge15-prosesendieevangeliekrysyvryeloopinAfrika.Tus-sen1970en1985 isdaargemiddeld16500bekeringsperdaginAfrikatotdieChristelikegeloof...en’nleeg-loop van kerke in die Noorde en Weste. In 2005 telAfrika408miljoenmensewatmetChristusassosieer,46%vansybevolking.Moslemstel355miljoen,40%vandieAfrika-bevolking.

Diekerksegeestelikeheilentoekomslêdaarindatdit voortdurend middelmure van skeiding afbreek.Ditmoetsonderophoustreweomsaammet“diean-der” aan tafel te gaan sit. IndiebreekvanbroodendiedrinkvanwynmoetditJesussevisieop die wêreld gedenk.Diedoelvan teologie, sêWalls (2003:79), isom met onderskeiding Christus se leiding konteks-tueeltesoek.

Diegrotervreugdeenbevrydingvirdiekerkisomsaam met ander uit te beweeg na die uitdagings vanons gebroke wêreld. Die Een aan wie alle mag gegeeis,kánditverander.Hyspesialiseerindiedoenvandieonmoontlike. Rassisme is ’n hekkie ... maar die oor-winningdaarooris’ndeurtotdieleweenhoopvirdiewêreld!

l Jurgens Hendriks het pas afgetree as departementshoof van Praktiese Teologie en Missiologie by die Universiteit Stellen-bosch. Benewens sy jare lange betrokkenheid by die ontwikke-ling van Gemeentebou/Bedieningspraktyk in die NG Kerk, is hy ook direkteur van die NetworkforAfricanCongre-gationalTheology(NETACT) en die EenheidvirGods-diensenOntwikkelingsnavorsing(EGON).

Van bl 5

Die lidmaat se eenstop- Christelike boekwinkelDirekte bestellings: [email protected] Deeloproepe: 0860 231 231 0860 26 33 42 of 0860 BMEDIA

E-aankope: www.bybelmedia.co.zaVennoot in geloof en bediening

Page 9: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

7

“W e must face the fact that in America the church is still the most segregated major institution in America. At 11:00 on Sunday morning when we stand and sing and Christ has no east or west, we stand at the most segregated hour in this nation. This

is tragic.” SóhetMartinLutherKingin1963gesêtoehygeworstelhetmetdiekerkeindieVSAseonvermoëom’nbydraetemaakomvansegregasieindieAmerikaansesamelewingontslaeteraakenrassegrenseoortesteek.

’nGrootdeelvandieverhaalvandieNGKerkloopooklangsrasselyne.Dievraagis:HoelykdieprentjiebinnedieNGKerkvandag?

Teologiese en sosiale wortels van die rasse-diskoers

Rasisméérasnetdieverwysingna’nbepaaldebevolkingsgroepofdieeienskappevan’ngroepmense.Politiekeensosialeomstandighedebepaalras.

Sosialediskoerseenmagsverhoudingsspeel’nbelangrikerolindiedefiniëringenomskrywingvandiekonsep“ras”.Ditisnienet’nbiologiesekategorieofdiebeskrywingvanbiologieseverskillenie.

Raswordverstaanenbeskryfbinne’nspesifiekesosialekonteks.OokbinnedieNGKerkbepaalsosialeomstandighedediegesprekoorras.Dieteologieseensosialewortelsvan

diédiskoerslêbinnedieapartheidsera.Diehuidigekonteksvan’n“nie-rassige”Suid-Afrikaspeelook’ngrootrol.HistoriesgesienwasdieNGKerkvanaf1881tot1990’nkerkwatbynaeksklusiefuitwitledebestaanhet.In

diemiddeltagtigerjareenvroeënegentigsveranderdieomstandighedeegterpolitiesenkerklikradikaal.DieANCwordontban.NelsonMandelawordvrygelaat.Kerklikwordrassismein1986assondeveroordeel.DielidmaatskapvandieNGKerkisnou“oop”.

Mensevanverskillenderassekonvoortaanledevandie“wit”kerkword.Verhoudingsensamewerkingtussenlidmatevandiefamilievandie“ander”groepwasveronderstelomteverbeter.Teoretieshetkerklikebeleidditimmersnoumoontlikgemaak.Goeieteologieseargumenteisaangevoervirdienoodsaakdaarvan.

Diekritiesevraagis:Hetpersonevan“ander”groepelidvandie“wit”kerkgeword?Ofwasdaar’ngapingtussenamptelikekerklikestandpunteendiehoudingengedragvandielidmateengemeentesseleierskap?Hetdiebesluitegeleitot’nveranderinginwatopgemeentevlakgebeur?

Ander-rassige lidmate toenemend welkom in NG Kerk

Kerkspieëldoensedert1989navorsingoordiékritiesevraag:HoeaanvaarbaarislidmatevananderrassegroepeindieNGKerk?(SienKruisgewys 4/2vir’nbesprekingoordiebevindingetot2004-http://www.gemeentes.co.za/Pdf/Kerklike%20aanvaarding.pdf).

Kerkleiers(meestalouderlingeendiakens)enpredikantemoesoorlidmatevandieNGKerkfamiliehulleeerstereaksieoponderanderedievolgendestellingaandui:“… ek is bereid om ... hulle as lidmate van my gemeente te aanvaar”:

• In1989sêvyfendertigpersentvandiekerkleiers“ja”.Dieja-responsgroeimetelkeopnametotsewentigpersentin2005.• Diévraagisdieeerstekeerin1996aandiepredikantegevra.Vanhullesêdrieentagtigpersentja.Diésyferstygtotdrieennegentigpersentin2004.

‘Sundaymorningateleventheweek’smost

segregatedhour’

Kob

us S

choe

man

Page 10: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

8

DitduidaaropdatlidmatevandieNGKerkfamilietoenemendwelkomisomaslidmatebyplaaslikeNGgemeentesaantesluit.

Ander rasse veral welkom in ‘my gemeente’

Dievraeisindie2006-opnameop’nandermanieraandiepredikanteenleiersgevra.’nOnderskeidisgemaakdeurtevra

•nadiebereidheidommensevan’nanderbevolkingsgroepin“my”gemeenteteaanvaar;en•omsaammethulleaan’n“ander”ofnuwegemeentetebehoort.

Dieresponslykso:

Omsaammetpersonevan’nanderbevolkingsgroepaan’nandergemeenteasjoueietebehoort,isduidelikietsandersasomby“mygemeente”tekominskakel.

Dieverklaringhiervoorlêwaarskynlikmeeropdievlakvanhoediemags-verhoudingelyk.Ditwilvoorkomasofleiersenpredikantemaklikermensebyhulleeiegemeentessalinskakelasomsáámaan’nnuwegemeentetebehoort.Ditkanweesdathullevoeldatin“mygemeente”hullenogbeheerhet.

Positief oor kerkeenheid nie noodwendig rede tot aktiewe deelname ’nVolgendemanieromnadiegesprekoorrasbinnedieNGKerktekyk,isomdiesaakvankerkeenheidopdietafeltesit.

Kerkeenheidhetnatuurliknienetmetrastedoennie.Nogtanskanditnieontkenworddatrastog’nbaiegrootrolindiegesprekspeelnie.Daarlêduidelikelyneintermevan“my”groepenkerkteenoor“hulle”groepenkerkindiegesprek.

Die2006-opnamehetleiersenpredikantesehoudingteenoorkerkeenheidgetoets.

Meesteleiersenpredikantehet’npositiewehoudingteenoorpogingstotkerkeenheid,maarisnieaktiefbesigomdaaraanmeetewerknie.

’nMenssouhieropkonreageerdatindiendiepositiewehoudingnieoorgaantotaktiwiteitnie,daarmoontlikverderniksgaangebeurtussenmenseomdiegrensevanskeidingoortesteeknie.

Sosiale redes groter struikelblok as die Belydenis van Belhar

Kerkspieëlhetookgevrawatmoontlikestruikelblokkeindiepogingstotkerkeenheidis.

BaiekeerwordaangeneemdatdieBelydenisvanBelhardiegroothindernisis.Daardaarisegterookanderfaktorewatindiepadstaan.

In’nondersoekbydrie“Transvaalsesinodes”in2005is’noopvraaggevra:“Wat is volgens u waarneming die grootste hindernisse in die pad van kerkhereniging?”

Duidelikwastaalenkultuur’nbaiebelangrikehindernis.Belharwaseersindiederdeplekasstruikelblok.Diéstruikelbloklêmeesalop’nsosialeverhoudings-ennie’nteologiesevlaknie.Dalkwordtéveelaandagaan

dieBelydenisvanBelhargegeeenworddierolvantaal-enkultuurverskilleonderskat.Rassismekangevolglik’ndieper-liggendesosialestruikelblokwees.

Predikante

As u aan lidmate van die NGK-familie dink, wat nie aan u eie bevolkingsgroep behoort nie, dui teenoor elk van die volgende stellings asseblief u houding aan. “Volgens my eerste reaksie is ek bereid om …”

hulle as lidmate van my gemeente te aanvaar

Stem

bes

lis

saam

Stem

saa

m

Neu

traa

l of

onse

ker

Stem

tot ’

n m

ate

saam

Stem

bes

lis

nie

saam

nie

Leiers

Predikantesaam met hulle aan ’n ander gemeente te behoort Leiers

66 25 4 3 2

49 24 9 7 11

31 21 16 9 23

17 14 16 10 43

Ek ondersteun die pogings tot kerkhereniging en werk aktief mee.

Ek is positief teenoor die pogings tot kerkhereniging maar neem nie aktief deel aan aksies in hierdie verband nie.

Ek staan apaties teenoor die pogings tot kerkhereniging.

Ek is teen pogings tot kerkhereniging maar neem nie deel aan aksies teen kerkhereniging nie.

Ek is teen pogings tot kerkhereniging en neem deel aan aktiwiteite om dit te verhoed.

Leiers Predikante

16 34

52 40

16 15

13 10

3 1

Page 11: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

9

Gemeentes gee min aandag aan rassismebekamping Kerkspieëlwouverderweethoegemeentesrassismeas’nsosialeprobleemhanteer.Dievraagwas:Beskougemeentesrassismeas’nernstigeprobleemwatdieaandagvirdiegemeenteverdien?

GemeentesmoesnaaanleidingvanSACLAsesewereuseaanduiaanwattersosialeproblemehullediemeesteaandaggee(sienKruisgewys 8/2:http://www.gemeentes.co.za/Pdf/Sewe_reuse.pdf).

Ditblykdatgemeentesdiemeesteaandagaanarmoedeenwerkloosheid(80%)endaarnaaangesinskrisisse(71%)gee.Seksismekrydieminsteaandag(14%)enrassismedietweedeminste(33%).RassismeisdusniehoogopNGgemeentesseagendanie.

Baie gemeentes skep ruime vir ander taal- en kultuurgroepe

Sewentienpersentgemeenteshetaangeduidathulle’neredienshetofminstensruimteskepvirandertaal-enkultuurgroepebinnegemeentes.DieafleidingisdusdatlidmateuitdieNGKerkfamiliewelkomisashullebydietaal-en-kultuurkonteksvandiegemeenteinval.Daarisegterminruimtevirandergroepegeskep.

Groot meerderheid van NG gemeentes het kontak met die kerkfamilie

DiehoopisdatméérengereelderkontakensamewerkingtussendieverskillendegemeentesbinnedieNGkerkfamiliebehoorttehelpomdieverskilletussengemeentesteoorbrugengrenseaftebreek.DiéafleidingkomuitdieresponsopdievraagnagemeentelikekontakbinnedieNGKerkfamilie.

’nGrootmeerderheidvanNGgemeenteshetkontakindievormvanskakelingmetgemeentesuitdiefamilie.

’nMeerderheidvandiégemeenteshougesamentlikeerediensteennagmaal.’nGrootmeerderheidhetookgesamentlikeprojekte.Dieresponsesêegternogteminoordiefrekwensieenomvangvandiekontak.

Benut die sosiale kapitaal en hanteer die rasse- en kultuurverskille

BaievanditwatbinnedieNGKerkasgevolgvanras-enkultuurverskillegebeur,kanvanuitsosialeprosesseenmagsverskillebeskryfword.

Ditisegterniegenoegomditdaartelaatnie,wantnatuurlikeprosessegaandieverskillenieoorbrugenoplosnie.

VeertigjaarnáKingseopmerkingsoordie“aparteuur”indiekerk,merkBarackObamainsynoubekendetoespraakoorrasopdatbaiehiervannogindieAmerikaansesamelewingwaaris: “But the anger is real; it is powerful; and to simply wish it away, to condemn it without understanding its roots, only serves to widen the chasm of misunderstanding that exists between the races.”

DaarisbeslistetekensvangroeiendepositiewegesindhedebinnedieNGKerkteenoorlidmatevandieNGKerkfamilie.Ditismiskiennogniegenoegnie,maardiégroeiende“sosialekapitaal”moetbenutengebruikwordomtotaksieenhandelingoortegaan.

Hanteerdiepliggenderas-enkultuurverskilleenmoetditnieignoreernie.DieuitdagingvirdieNGKerkisomdierasseskeidingsnóúdaadwerklikoortesteek.

l Kobus Schoeman is die afgelope 14 jaar leraar van Riviera in Pretoria, ná bedienings in die lugmag en op Witbank. Hy is sedert 1989 by Kerkspieël betrokke vanuit sy kundigheid in beide sosiologie (M-graad) en teologie (D-graad). Hy gee ook deeltyds by UP klas in Praktiese Teologie.

Het u kontak met ’n bepaalde gemeente van die NG Kerkfamilie?

Watter vorm neem die kontak aan?

Skakeling van tyd tot tyd.

Erediensbeurte oor en weer.

Gesamentlike eredienste of nagmaal.

Gesamentlike projekte.

Ja Nee

78 22

94 6

61 39

51 49

68 32

Kontak met die NG Kerkfamilie

Page 12: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

10

DaarheersgrootopwindingindieStudentekerkBloemfonteinoordieberoepingvanproponentSighMelaletsa(fotoregs)asnuweleraarindie

gemeentesemulti-kulturelebediening.Hierdieposwordmoontlikgemaakinsamewerking

metdieSinodaleGetuieniskommissievandieNGKerkvandieVrystaat.

Dieoogmerkmetdieposisdieuitbouingenvestigingvan 'n multi-kulturele bediening by die Universiteitvan die Vrystaat en die Sentrale Universiteit virTegnologie.

Sigh is etlike jare reeds betrokke by die Sotho-bediening in Studentekerk. Sy aanstelling as leraar is’n logiese volgende stap in ons gemeente se begeerteom ’n kerk te wees vir al die studente op ons multi-kulturele kampusse. Sigh is ’n sleutelpersoon in diegemeente wat ’n krities-belangrike rol as brugbouertussendieverskillendekulturelegroepeindiekerkenopkampusspeel.

Wie is Sigh Melaletsa?

Sigh isop10Februarie1970 inMafikenggebore.SyTswana-naam, Mokgweetsi, beteken die drywer ofbestuurdernaaanleidingdaarvandatsyouersnetbetydsvan’nreisafteruggekeerhetmetsygeboorte–hyhethullehuistoegedryf!

Reedsvan jongsafhethydieroepingompredikanttewordervaar, maar altyd gedink:“Ditisnievirmynie.”Hywasegtermaardeurentydbetrokkeinverskeiekerklikejeugaksies,selfs tot op sinodale vlak. Toe

hyuiteindelikin1990tógbesluitomteologietegaanstudeer,hetsyouershomtensterksteafgeraai.

Hy het uiteindelik onder die druk ingegee en hetingeskryfbydieKathuTechnicalCollege.

InKathuhethyeerstehandsdiegevolgevanapartheidbeleef.Hyhetalmeerdiedringendebehoefteervaarommanieretesoekwaaropswartenwitnaderaanmekaarkonkom.

Návoltooiingvansystudies inKathu,hetSighbyverskeiemaatskappyegewerk,maaruiteindelikin2000besluitdatsylewensroepingisompredikantteword.Met die ondersteuning van twee leraars, domineesVenter en Moncho, het hy met sy studies aan dieUniversiteitvandieVrystaatbegin.

Sigh is reeds nege jaar lank getroud met Patricia.Hulle het ’n pragtige en woelige dogtertjie van vyf,Kabo – die liefling van al die studente in die kerk.Kaboisookdieenigstedooplidmaatinbaiejareindiestudentegemeente!

Sigh se gemeentebetrokkenheid

Kort ná die aanvang van sy studies, het Sigh begininskakel by die studentegemeente. In 2002 is hyversoekomtehelpmetdiebeginvan’nSotho-uitreik,’ntaakwathymetgrootentoesiasmeenbaieopofferingaangepakhet.

Aksie Omgee het intussen sodanig gegroei dat ditnou’nvoltydsebedieninggewordhet.SóhetSigh’nonlosmaaklikedeelvanStudentekerkgeword.Metdievoltooiing van sy studies was die gevoel onder al diestudente dat hy in die gemeente betrokke moes bly,daaromishyberoep.

Sigh beweeg met groot gemak tussen wit en swartstudenteenalbeigroepeaanvaarhom.

Hoe sien hy sy rol as leraar in die

Studentekerk?

Wat vir Sigh van groot belang is,is dat die gemeente homself asmultikultureel moet sien. Die

sentrale fokuspunt is ’n gedeeldeChristelike kultuur waar swart en wit saamkom

rondomJesusasVerlosservanalmal.Daaromsienhy

KovsiesopgewondeoorSighMelaletsa

Leon

Mar

ais

Page 13: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

11

sy roeping ook sterk rondom die byeenbring van dieverskillendegroepeindiegemeente.

OmdatSighreeds ’n langpadsaammetwitmensegestap het, kan hy ook swart studente help om dieverskilletussendiekulturebetertebegryp.

Wat veral wit lidmate soms uit die oog verloor, isdat daar ook onder die swart studentebaie groot kulturele verskille is, veraltussendieverskillendetaalgroepe.Daar-om speel Sigh ook ’n groot rol in diebyeenbring van hierdie groepe binnediegemeentebediening.

Die kerk se rol op kampus, spesifiek in die lig van onlangse

rasse-onrus?

Die kerk moet deur middel van slyp-skoleenopleidingjongleierstoerusomhulle gesamentlike rol te besef – “onshoortbymekaar”.Daarommoetdiekerkjongmenseaktiveeromhulle liefdevirmekaarbinnediekerkteontginenteontwikkel–omditdaarnánaanderstudenteuittedra.

Sighgloookdatdiepredikante’nsigbarerolindiegebeureopkampusbehoorttespeel.Partymensevoeldatdiekerknieinpolitiekbetrokkemoetweesnie.Hyrekenegterdat’nleraarjuismoetweeswaarsymenseis–nienetinsolidariteitnie,maarookas’nkorrektiefoponchristelikegedrag.

Jong swartmense en die NG Kerk?

Daar bestaan tog maar nog ’n sterk persepsie dat dieNG Kerk net oor witmense begaan is. Dus is baiejongswartesnogsuspisieusenhethulledie verwagting dat die kerk net virAfrikaansemenseisenhulleuitsluit.

Soms beleef hy ook dat diestrukture van die kerk uitsluitendkanwees.Ditisniealtydtoeganklikvir diegene op die rand van diekerknie.

’nVraagwatbaiejongmensehet, is of die NG Kerk werklikernstig is oor kerkeenheid. Daar is baiemaalvoetangelswatwareeenheidbelemmer.Watkerkleiersop“topvlak”bespreek,wordselde’nrealiteitinlidmateselewe.

VerderhetdieonverkwiklikestrydtussendieVGKen NGKA groot skade gedoen aan jongmense severtroue in die kerk. Die kerk word soms beleef asbaievoorwaardelik: “Doen/geeeersditofdat virmy,danpraatonsoorsamewerking”.DishartseerdatdieKoninkrykvanGodbaiemaalagterweëgelaatword.

Hoe kan NG Kerk jongmense se vertroue wen?

Deur te wys dat ons goeie mense is, dat ons hoogstestreweisomGodtedien.Ditmoetimmersdiemotiefagteraldiewerksaamhedevandiekerkwees.

Wat beteken dit prakties?

Eerstens saldiekerkernstigmoetweesoordiesaakvankerkeenheid.Diebestewegspringplekhiervoorisomeerssaamtegeselsooronsgebrokenheid.Miskienisditmaklikervirjongmenseasvirouermense, omdat hulle minder “bagasie”methullesaamdra.

Tweedens sal dit goed wees asdie dominees van die verskillendedenominasies begin om in mekaar segemeentes te preek, en só ’n praktiesedemonstrasiegeevandiekerkseernsenverbintenistoteenheid.

Derdens moet lidmate erns daarmee maak ommekaarsekultureteleerkenenterespekteer.Omteverstaandatenhoeonsverskil,sodatonsinonskennisvanmekaarooksaamkangroei.

Wat maak jou opgewonde oor jou nuwe pos?

DitbiedvirSighdiegeleentheidom tekan “practisewhathepreaches”!Omdiedingewatnounetgenoemis,selftoetepasenuittevoer.

Sigh is veral baie opgewonde oor die geleentheidomkoördinerendtekansaamwerkomdieverskillendegroepeindiegemeentebymekaartebring.Ditbeginreeds gebeur as hy sien hoe dat jongmense uit baieverskillende denominasies betrokke begin raak bydie gemeente – ’n klein stukkie kerkeenheid op

voetsoolvlak. So kan die gemeente ’n won-derlike getuienis wees van die kerk

as die liggaam van Jesus in ’nverskeurdesamelewing.

Vir ons as gemeente is ditwerklik ’n wonderlike voor-

reg om hierdie besonderse padmet Sigh te stap. Ons sien met

opwinding uit na die tyd watvir ons saam voorlê. Ons het die

verwagtingdatdiewerknogsommerbaie mooi dinge tot gevolg gaan hê,

nienetvironsasgemeenteenkampusnie,maarookvirdieNGKerkasgeheel.

l Leon Marais is tans een van die studenteleraars by Kovsie-Kampus nadat hy vroeër sewe jaar lank predikant op Steynsburg was.

Page 14: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

12

Ek knip my oë ’n paar keer vinnig. Die heldersonlig van ’n windstil Sondagmôre in die sen-tralestadsgebiedveroorsaakdathulle ’nrukkie

vatomgewoondteraakaandiebinnekantvandieNGKerkPE-Sentraalsekerksaal.

Sowaar, ekhet reggesien!Dit lykhierof jypas inGhanaofNigeriëaangelandhet.Byna100mense,al-mal Wes-Afrikane, sing Christelike lofliedere en aan-biddieHeremetoorgawe.Die leraar isookeenvanhulle,bynaalmalintipieseWes-Afrikakleredrag,metkenmerkende voorkoms en liggaamsbou. Daar is ’nAfrika-ritmeinhulleliedere.EnasdiepredikermetdieWoordverkondigingbegin,voel jydieentoesiasmeenopwindingindieluisteraarspols.

Geroep uit Ghana

Diébuitengewonetoneelhet’newebesondereaanloop.Ditbeginbydiepastoorvan’nlewendigegemeenteinGhana,RobertBagna,watinApril2001naonslandge-reishetom’nwêreld-sendingkonferensieinUitenhagebytewoon.

“Waaromwou jyregtigSuid-Afrika toekom?”vraekterwylonsvroeërindieweekgeselligrondomkoffiekuier.Robertlag.“Mensewantroumyophierdiepunt.Ekweetnetekmoeskom,diebegeerteomdeelteweesvanGodsewerk,omteleeroordieuitbreidingvansykoninkryk,wasgeweldigsterk.Ekwasgedring.Ekwouleerensienhoekerkehiersendingdoen.”

Tydensdiekonferensie,watvanaf17April2001byOpen Doors Ministries in Uitenhage aangebied is, ont-

moetBagna’nbejaardewitmanwat’nbeslissenderolin sy lewe gespeel het. Dié man het hom genooi om’npaardaebyhomaanhuistekomoorbly.IndiétydontmoethyplaaslikeGhaneseinPortElizabeth.Hulledringdadelikbyhomaan:“Onssoekiemandomonsgeesteliktebedien.”

Dit word ’n moeilike besluit. Geld en lewensmid-deleisdaarnie.Weer’nkeermaakBagna’nbelangrikekontak,diekeermet ’nAmerikaanse sendeling indieMotherwell-woonbuurt.Pastor KaneemhomondersyvlerkenleiBagnainkerkplantingop.

Verknorsing in die PE-middestad

Inhierdietydraak’nvriendsemotorwaarinBgna’npassasierisonklaarindiesentralestadsgebiedvanPE.Dis’nonveiligearea,daaristalledwelmsmokkelaarsendie tipiesevervalwatkenmerkendisvanbaiesentralestadsgebiede.

Terwylhulleradelooslangsdiemotorstaan,hou’njongwitmanen-vroulangshullestilomtehelp.DietweeSamaritanehelpdieuitlandersuithulleverknor-sing.

SókruisBagnasepadmetdiejongegpaar,Beukes enTracy.“Ekhetso’npassievirdieevangelie,dateknetdaarvirBeukesenTracyvraofekhullekankombesoek.Wonderbowonderstemhullein.Hullewasnatuurlikbaieverbaas toeekwélopdiebestemde tydopdaag,”vertel Robert met ’n glinster in sy oë. “Maar dit wasnogniks.Dinkjoudieverbasingintoeeklostrekendieevangelieaanhullebring.EndinkaanmyverbasingtoehullenetdaarendandieHereaanneem!”

Kerkplanting met ses wittes

Dievriendskapgroei–metRobertwattoenemend’ngeestelike mentor vir sy nuutgevonde vriende word.VeralTracywasvreeslikleergierig,onthouhy.Op’ndagsêsy:“Robert,waarombeginjynievirons’nkerknie?Daarisnogtweeegparewatbelangstel.”

Sobegindie jeugdige,ongetroudeRobertBagnasy

Ghanesepredikerseonwaarskynlikemiddestadvennoot

Dan

ie M

outo

n

Page 15: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

13

eerstegemeentemetsesblankelidmateinPortEliza-beth.

“Hetjygedinkmenskan’ngemeentebeginmettag-tigRandinjousak?”vraBagnaterwyldiekelnernogkoffiebedien.“Teendiétydwasekbynasesmaandeindieland,enhetondersteuningdringendnodiggehad.Benewensdieseslidmatesesteun,moesekdringend’ninkomstebeginverdien.”

Weermaak ’nkontak,hierdiekeermetbehulpvandieeienaarvan’nsakeonderneminginPE-Sentraal,’ndeur oop. Bagna bestuur ’n baie basiese gastehuis enverdien’nvolleR1000permaand,’nprinslikebedragvir’nplatsakimmigrantuitWes-Afrika.

NG Kerk PE-Sentraal – ’n onwaarskynlike vennoot

Diegastehuisworddielanseerpuntvandiebediening.Ghanesesluitaan.Dieeredienswordvinnigtegrootvirdie eetvertrek. ’n Paar ongemaklike verhuisings volg,totdatRobertdiekerksaalvanPE-Sentraalraaksien.

“EkhetvreeslikegoedvandieDutch Reformed mensegehoor,” knipoog Robert terwyl hy aan sy ete smul,“maarskraaptogdiemoedbymekaarommetdie dominee, Gillie Noeth, kontak temaak.”

Diekerkraadstelsowaardiesaaltotdieuitheemsegemeentesebeskikking.

“Dit bly steeds merkwaardig hoedatblankes alles te doene het met die beslis-sendemomenteinmybediening,”dinkhyhardop na. “Miskien is die NG Kerk diemeesonwaarskynlikevennoot.”

DitwasniemaklikomerediensteindieNGKerk-saal tebeginhounie.Die saal staan in ’n stil, rustigedeelvanPE-Sentraalwaardaarnogbaiekonserwatieweblankeswoon.

“Veralaandiebeginwashullebaiebesorgenvyan-diggesind teenoor ons groepie pikswart Wes-AfrikanewathullewoongebiedSondagoggendebinnegevalhet.“Enonshouvanharde, lewendigemusiek.Daarwasbitsigetelefoonoproepe,gevoelensvanbedreigdheidendreigementeomvanonsontslaeteraak.Diekerkraadmoesbaiedrukverduur,enregtigdeurmoeiliketyelo-jaalaanonsbly–anderswasonssekerlikuitgeskop!”roepBagnadiétydinherinnering.

“Deesdaegaanditbeter,maaronsmoetmoeitedoenomonsmusieksagtespeelenonsselfintehou–andersweetekdiesaalgaanindieslagbly.”

Gesamentlike aksent op die Bybel oorkom gemeenskapsdruk

“Wasjulledusdievoorwerpevanrassisme?”vraekon-beholpe.

“Ekdinkso,”sêBagna,“wantdaarisookkuier-en

drinkplekkeindieomgewingwaarditlekkerlawaaie-rigkanraak,maarniemandmaakdaarteenbeswaarnie.Onsmoesleeromverantwoordelikheidteaanvaarvirdiegemeenskapsevrese.Onsmoes leerverstaanwatdit beteken om in Rome soos die Romeine te maak.Onsmoesonseieprogram,optredeenbehoeftestem-peromniediegramskapvandiegemeenskaponnodigooronstehaalnie.

“Onsbyeenkomsteopweeksaandehouvroeëropasaandiebegin,onsissagteraswatonsgraagwilwees,onsdoenmoeiteomaanvaarbaartewees.Ditgaanon-getwyfeldnádieeerstejaarvanstrydsommerbaiebe-ter.”

“WathetditvirdieNGKerkmoontlikgemaakombyjulletestaantenspytevandiegrootgemeenskaps-druk?”wonderekhardop.

Dieantwoordkomvinnig:“’nGemeenskaplikeak-sentopdieBybelendiebelangrikheidvanBybelsele-ring.Onsis’nbig Bible teaching church, ’nbeslistekeuseensentralewaarde,enonsdeelditmetdieNGKerk.

“Onskonal ’nbaiegrotergemeentegeweeshetasek die mense voorspoed beloof het en net bloot metgenesingsenwonderwerkegewerkhet.Maaronsloop

diemoeilikerenlangsamepadvanBybelsedis-sipelskap.Ons leermensewatdit betekenomverander te word deurdat jy Jesus volg en sykarakteraanneem.”

Die wonder van medewerkers oor grense heen

“Watterraadsaljyvir’njongkerkplantergeewatin’nvreemdeland’ngemeenteopdiebeenwil

bring?”Hydink’noomblikna.“Driedinge:Weeseerstens

baiesekervan jouroeping.Tweedens: jymoetbereidweesomjouaangesagteonderwerp–diegesagvandieHereendiegesagvandieuiteindelikeleierskapvandiekerkwatjywilstig.Jymoetnederigwees.Jymoetbid.

“En laastens: Wees op die uitkyk vir die geestelikemedewerkerswatdieHereoorjoupadstuur–alkomhulleuitgroepeenagtergrondewat jynooit soukonvoorsiennie.”

Ekdinkaanonskoffietafelgesprekterwylekdieere-diensindiekerksaalbywoon.EkdinkaandiewondervanmedewerkerswatGodoorgrenseheenoprigomsykoninkryktelaatkom.Ekverstaanhoekomgasvryheidteenoordievreemdelingsobelangrikis.

Soosdieerediensvorder,groeidankbaarheidinmyvirdiegesindheidvandieNGGemeentePE-Sentraal.

l Danie Mouton is ’n predikant in die NG Gemeente PE Hoogland in Port Elizabeth. Hy is onlangs aangestel as Direkteur Begeleiding van die Sinode van Oos-Kaapland. Skryf gerus in vir sy gereelde eNuus by [email protected] vir Oos-Kaaplandse nuus en vars teologiese perspektiewe.

Rob

ert B

ana

Page 16: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

14

Die veelbesproke en berugte Reitz-video hetwaarskynlik tog iets goeds tot gevolg gehad.Dithetdiemeestevanonsgedwingomweer

te besin oor die kwessie van rassisme in ons samele-wing.

Wasdiesamestellersvandievideodannie“ordent-like,jong,Afrikaner-Christene”nie?Wasditniemaarstudentepret wat beoordeel moet word binne die pa-rametersvanstudent-weeswaarverspotteoptredesomsmaarverdraentoegelaatmoetwordnie?

Partyhetditbeskouasdiespreekwoordelikestormin ’n teekoppie– ietswatonnodigepublisiteitgeniet,watuitverbandgerukisenwatvinnigsouoorwaai.

Ander weer het gewonder hoe dit moontlik is dat,ná 14 jaar van demokrasie, daar nog Afrikaner-jong-menseiswatopso’nmens-onterendewysemetvolwas-senesvan’nanderrassegroepkonomgaan.Uitwatteromgewingenagtergrondkomhulle?

Virmywasdiekritiesevraag:Souekenmyseuns,asonsindieselfdeomstandighedewas,niemaarsaam-gelaghetnie?Klaarblyklikhetniemand indieReitz-koshuisteendievideobeswaargemaaknie.

Rassisme in die meeste van ons teenwoordig

VolgensdieHAT is rassisme“…dieveronderstellingdatkarakterenbekwaamheidbepaalworddeurras–’ndenkrigtingwataanvaardat’nbesondererasmeerder-waardigisendiereghetomanderrasseteoorheers”.

Wasdiebetrokkestudentedieproduktevan’npaargeïsoleerdeAfrikaner-huisgesinnewaarwaardes totaalskeefgetrekisenrespeknetbeskorevirgeselekteerdes– huisgesinne waar rassisme, volgens bogenoemdedefinisie,dushoogtyvier?

Hoelangerekaandieaangeleentheiddink,hoemeer

besefekdatgradevanrassismedalk in ’nmindereofmeerderemate indiemeestevanonsteenwoordigis,soveelsodatonsditnieeersherkennie.

Dit manifesteer op verskeie maniere: in grappe, ine-posse en SMS’e, in stereotipes, veralgemenings, in“ons-hulle”-polarisasie, en die wyse waarop ons dik-wels’nkwasgebruikom“hulle”meeteverf.

Eksitonlangsaantafelin’ngeselskapwaarvriendevertel van hulle Bybelstudiegroepbyeenkoms. Enkeleminute later verklaar die verteller dat ’n sekere be-volkingsgroepnooitvertroukanwordnie,wanthulleisinherentskelm–daaromkykhullejounooitindieoënie.Hierdiegrowwealgemenestellingwordgemaakopgrondvan’nervaringwatdievertelleronlangsge-hadhet.Eie fatsoenlikheidengoeiemanieremaak insulke omstandighede dikwels dat ons maar kopknik-kendmetdiesprekersaamstementerwillevangoeieverhoudingsnieverskilnie.

Ekmagmyself troosmetdiegedagtedat eknie ’nrassisisnie,omdateknieaktiefaandiegrappe,e-posseen SMS’e meedoen nie. Ek ondersteun immers sen-dinginTranskeienMosambiekenaksiesonderstraat-kindersinPortElizabeth.Ekgeegeldvirvigswesiesenvir ’n sopkombuis in ’n swart gebied. Maar hoekomstuurmensewatmykensteedsvantydtottydvirmyuitersrassistieseSMS’eofe-posse?Hoekomvertel ’nvriend’nrassistiesegrapvirmybydiebraaivleisvuur?Isekaandadigaandieskepvan“veiligeruimtes”waardiésoortgoedmaarkanplaasvind?

Die versoeking om rassisties te wees

In die huidige Suid-Afrika is die versoeking om ras-sistiesteweesbaiegroot.Onsondervindergefrustrasieasgevolgvanmisdaad,korrupsie,plaasmoorde,onbe-voegdheid, regstellende aksie, kwotas in sport, leiers-figure wat karikature word, nepotisme, soustreine,Zimbabwe, ineenstorting van staatsadministrasie, Es-kom…dielyshounieopnie.Onsvoeldathullewatverantwoordelik is vir al dié negatiewe faktore, gerusmaarbygekomkanword.

Die“hulle”isgewoonlikvan’nanderras.Diek-enh-woord steek ál hoe meer kop uit – so half asof ditgeregverdig isomweerdiéwoordetegebruik.Indieproseswordrassismekonstantgestook.

Rassisme–’nlidmaatseperspektief

Pie

t Del

port

Page 17: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

15

Rassisme van die een kant van die spektrum wordvanafdieanderkantmetverdererassismebeantwoord.Op die ou end word rassepolarisasie net eenvoudiggroter.

IsdieReitz-studenteseoptredeniemaarnet’naak-ligemanifestasievanwatonderdieoppervlakbybaievanonsteenwoordigisnie?

Erken rassisme en doen iets daaraan

AsChristenmagekrassismenooitasblotesosialever-skynselbinnedieSuid-Afrikaansekonteksaanvaarnie.Ditmóétbevegword,wantditdruisinteendieliefdes-gebod,diekernvanditwaarinonsglo.

Eerlikeselfondersoekisnoodsaaklik.’nHandigeme-ganisme is om jou kinders se houding teenoor anderrasse te ontleed. Ons kinderserf mos gewoonlik ons eieswakhedeenfoute.Asdiele-like tekens van rassisme weldaaris,moetonsditerkenendieverskynselbespreek.

Onsmoetonsself enme-kaar sensitief maak. Onsmoet•onsselfafvrawatChristussougesêengedoenhet;•’nbesluitneemomhierdiesimptome–diegrappe,diee-posse, die skeldwoorde,diestereotipering,aftelê;•eerlikraakmetmekaar;•die“veiligeruimtes”watonsmekaargeeomrassistiestewees,onveiligmaak;•diewaardigheidenmenswaardigheidvanhullewatandersasonsisenlyk,herontdekenditbyonsselfenonskindersinskerp;• ons kognitief daarop toelê om respek teen andermenseuitteleef.Dithelpnieomverskoningtevravirfoutevandieverledenie,maarinonshartkoesteronssteedsdiegruwelnie;• ophou verklaar dat iemand ons respek en goeiegesindheideersmoetverdien;en•ophoumet’n“ja,maar…”-gesindheiden-houding.

Die Bybelseopdrag vir ons as Christene is om dieliefde wat Christus virons gehad het in diewêreld te gaan leef - diéliefde wat gemaak hetdat,toeonsnogsondaarswas, Hy die versoeningbewerk het deur diehoogste prys te betaal.Dit is ’n liefde wat nievoorwaardesstelnie.

Onderskei tussen noodsaaklike regstelling en nuwe onreg

Maarwatvanaldienegatieweelementewatonsfrus-trasiesdaagliksvoed?Betekenditonsmoetmaarom-rolenlêenwagmet’nslagoffermentaliteit?Moetonsmaarsteedsdieanderwangdraai?

Hiermoetdiekerkvironsleidinggee–leidingomteonderskeitussenditwatregstellingvanouongelykhedeenwanbalanseis,enditwatnuwevormsvanonregver-teenwoordig. Onreg moet ons vreesloos en doelgerigaanpak,sonderomdítaandiekapstokvanrassismetehang.Onsmoetditegtersteedsdoenmet’nfokusopdieonderliggendemorelewaardes.

Reik uit oor rasgrense

Ons moet weer definieerwieonsnaasteis.Nog beter, onsmoet definieervir wie óns naas-teskanwees.Onsmoet inhoud geeaandiebegripnaas-teliefde.Onsmoetbereid wees omons gemaksones teverlaatenmekaarasmede-landsburgersteleerkensodatonsenige stereotipering

envooroordelekanherkenenafbreek.Hoeveelvanonshetwérklikvriendevananderrasse?

Hoedikwelskuieronssaam,nieterwillevanpretensieoffinansiëlevoordeelnie,maarommekaarbeterteleerkenenteverneemwatdiestereotipesiswatanderoormýenmýrassaamdra?

Diekerkbieddie ideale ruimtevir toenadering enversoening tussen verskillende groepe, omdat dit juisonsdiepstegeloofsoortuigingiswatindiekerkdiege-meenskaplikefaktoris.Maardanmoetdiekerkbereidweesomradikaalnuuttedinkenleidingtegeeoorhoeomdiesoutvirhierdiewêreldtewees.

Christushetdestydsdiekerkvansytydopradikalewysegeskudomdiewaarheidvandiegeloofteheront-dek.IndienHyvandagonderonssouleef–hoesouHyreageerop’nkerkwatsosukkelomteherenigenwatsoveelversetteenoordieaanvaardingvandieBelydenisvanBelharherberg?

Ekwondermaarnet…

l Piet Delport is ’n prokureur in Port Elizabeth, ’n kerkraadslid van die NG Kerk Newton Park, en ’n pa van drie studenteseuns, wat, in sy eie woorde, “worstel met die ‘issues’ van die dag”.

Page 18: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

16

Brenda Salter McNeil. 2008. A Credible Witness - Reflections on Power, evangelism and race.

Downers Grove: IVP. January 2008 gepubliseer. ISBN: 978-0-8308-3482-2.

IVP BEStELLINGSKoDE: 3482.

Dr Brenda Salter McNeil* is ’n Afro-Ameri-kaanseevangelis,wiese teologievanmeetafaanwerkmet’nvertikaleas(versoeningmet

GodinChristus)sowelas’nhorisontaleas(versoeningmetmekaarinChristus)oorgender,rasensosialegren-seheen.

InhaaronlangseboekwerkBrendametdieverhaalvandieSamaritaansevrouindieevangelievanJohanneshoofstuk4omdié teologiesepunt teonderstreep.Syvervleghaareieverhaal,watbaiekeerdiskriminerendekantegehadhet,metdiévandieSamaritaansevrou,watsySamnoem.Syoordinkopverfrissendewysedieimpakwat’ngreepopbeidedievertikaleenhorisontaleasvanversoeningopgelowigesse hantering van mag, evangelisasie en ras(diesubtitelvanhaarboek)kanhê.

Van die kommentaar op die boek geealreeds ’n prentjie van die waarde wat dieboekkanhê.•“Welacktheurgencytobringdownthebarriers thatdivideus in thechurch, andwedon’tknowhowto live thegospel ina multicultural society. The chapters onintentionality and needing one anotherarethemselvesworththeirweightingold.Ifonlywewilllisten!”(NetaJackson)•DrSalterMcNeilgivesusthevocabularyof justice,reciprocityandauthenticitythat, ifheeded,gives us an opportunity for a genuine, authentic andcrediblywitnesstoanincreasinglydiverseandrapidlychangingculturalcontext.”(Soong-ChanRah)

In plaas van ’n resensie waarin ek maklik my eieperspektiefophaarwerkopdievoorgrondkanplaas,wilekeerder’naantaluittrekselsuitdieboekmaak,omhaarperspektiewetedeel.Oor eenheid•“TochooseChristisalsotochoosehiscommunity.”(2008:16)•“OurunityinthemidstofourdiversityisoneofthemostpowerfulwayswerevealtherealityofwhatJesusaccomplishedonthecross.”(2008:16)Oor evangelisasie• “Jesus models a startling kind of evangelism thatlovespeopledeeply,crossesreligious,ethnicandsocio-politicalbarriers,buildsrelationshipsofmutuality,andcallsusallintoprofound,far-reachingtransformation.”(2008:18)

• “Clearly Christians must become interculturallycompetentiftheyaretocrossthedividesofage,gender,ethnicity,race,class,socialstatusandreligioninordertosharethegospel.”(2008:19)•“Thispresentsanextremechallengeformanyofusbecause our natural inclination is to approach peoplewhoaremostlikeus–peopleweidentifywithandfeelmostcomfortablewith.”(2008:20)•“Inthischangingmilieuourindividualisticevangelisticmethods are less than effective to reach people whohaveacollective,relationalworldview.”(2008:23)•“Ifwearegoingtoregainourevangelisticcredibility,wemustrecognizeourneedforpeoplewhoaredifferentfromusandinvitethemintoourlives.”(2008:72)Oor horisontale versoening•“JesusreconciledthewomanbacktoGod,andasaJewishmanhealsoreconciledwithheracrossreligious,ethnic,cultural,socialandgenderbarriers.”(2008:21)•“Fartoooftenwell-meaningChristianspreachonly

the vertical truth of the cross: that wehave been reconciled to God throughJesusChrist.Thisistrue,butitisonlyonepartofthetruth...Thereisahorizontalrealitythatmustalsobedeclared:thatthewallsthatdividedpeoplefromoneanotherhave been crushed and we are now oneblood-relatedfamilyinChrist...topreachanythinglessisaone-dimensionalmessagethatisnotthecrossbuta‘stick’thatwecanusetohitpeopleoverthehead.”(2008:21)Oor ’n narratiewe aanpak•“JustlikemyfriendSam,weneedanewstory–astorythatmakessense,astorythat’sworthlivingfor,astorythattellsuswhoweareandgivesusmeaningandpurposeinlife.And then we need to connect our stories

togethertocreateacollectivenarrativethatisrootedinthebeststoryofall–thatGodlovesusjustthewayweareandournarrativehasaplotworthlivingoutbecauseofJesusChrist.”(2008:26)Oor rassisme•“Thisiswhattrue,life-changingevangelismis,anditbeginswithGod–intheheartofGod.CompelledbytheloveofGodforusandfortheworld,wechoosetofollowadivinemandatetocrossgenderlines,racialbarriers, denominational divides, political affiliations,ageseparationsandclassdistinctions.Thisisnotagoodidea–it’saGodidea!”(2008:43)

Brenda Salter McNeil is die stigter en president van Salter McNeil & Associates, LLC. Dié maatskappy fasiliteer ’n interkulturele bedrewenheid- (competence) proses in vennootskap met Chris-ten-leiers om organisasies te transformeer. Hulle slagspreuk is: Igniting a passion for reconciliation. Lees meer daaroor by www.saltermcneil.com

Chris van Wyk

Boekaankondiging

*

Page 19: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies

www.bybelmedia.co.za

Jou groen kaart na die beloof

de land!

A5-ad.indd 2 2008/04/11 09:19:01 AM

Page 20: Rassisme - Menswaardigheid · Teen-rassisme vra ’n nuwe, Christelike bril Wees oop vir die Ephesian moment ‘Sunday morning at eleven the week’s most segregated hour’ Kovsies