Rapport van het inspectiebezoek Onderbouwd voorschrijven … maatregelen te treffen op de...
Transcript of Rapport van het inspectiebezoek Onderbouwd voorschrijven … maatregelen te treffen op de...
Rapport van het inspectiebezoek Onderbouwd voorschrijven psychofarmaca in de
gehandicaptenzorg aan Thomashuis in Velp op 6 december 2017
Utrecht
Februari 2018
Rapport van het inspectiebezoek aan Thomashuis in Velp op 6 december 2017
Pagina 2 van 15
Inhoud
1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding en belang 3 1.2 Doelstelling 3 1.3 Methode 3 1.4 Toetsingskader 4 1.5 Onaangekondigde elementen 4 1.6 Omschrijving bezochte locatie 4
2 Conclusie 6 2.1 Overzicht van de resultaten 6 2.2 Wat gaat goed 6 2.3 Wat moet beter 6 2.4 Conclusie bezoek 6
3 Wat zijn de vervolgacties 8 3.1 De vervolgactie die de inspectie van u als zorgaanbieder verwacht 8 3.2 Vervolgacties van de inspectie 8
4 Bevindingen inspectiebezoek 9 4.1 Thema 1: Randvoorwaarden voor onderbouwd voorschrijven psychofarmaca 9 4.1.1 Resultaten 9 4.2 Thema 2: Onderbouwd voorschrijven psychofarmaca 10 4.2.1 Resultaten 10 4.3 Thema 3: Evaluatie psychofarmaca 11 4.3.1 Resultaten 12 4.4 Het aftekenen en bewaren van medicatie 13
Bijlage 1 Beoordeelde documenten 14
Bijlage 2 Overzicht wet- en regelgeving, veldnormen, circulaires en rapporten 15
Rapport van het inspectiebezoek aan Thomashuis in Velp op 6 december 2017
Pagina 3 van 15
1 Inleiding
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting (hierna: de inspectie) bracht op
6 december 2017 een aangekondigd bezoek met onaangekondigde elementen aan het
Thomashuis in Velp. In het eerste hoofdstuk van dit rapport beschrijft de inspectie het
kader waarbinnen zij het bezoek bracht. In de hoofdstukken hierna volgen de conclusie,
de handhaving met daarin de maatregelen die de zorgaanbieder moet nemen en ten
slotte de bevindingen.
1.1 Aanleiding en belang
Cliënten in de gehandicaptenzorg krijgen geregeld en langdurig psychofarmaca, zo blijkt uit
onderzoek.1 Deze medicijnen werken niet bij iedereen. De bijwerkingen zijn aanzienlijk.
Cliënten kunnen door deze medicatie suf worden en bijvoorbeeld een hogere bloeddruk
krijgen of overgewicht. Daarnaast is er een verhoogd risico op vallen, beroerte en
longontsteking.
Onderbouwd voorschrijven van psychofarmaca helpt bij het succesvol afbouwen van deze
medicijnen. Onderdeel van onderbouwd voorschrijven is een onderzoek naar oorzaken van
bijvoorbeeld (onbegrepen) gedrag op lichamelijk, psychisch en sociaal terrein vlak voordat
voor psychofarmaca wordt gekozen. Ook het geregeld evalueren van het medicijngebruik
hoort bij onderbouwd voorschrijven. Het afbouwen van psychofarmaca kan leiden tot
vermindering van onbegrepen gedrag, gewichtsverlies en een lagere bloeddruk. Dit draagt bij
aan een verbeterde kwaliteit van leven. Toch zijn er altijd omstandigheden waarin het
voorschrijven van psychofarmaca nodig is.
In de gehandicaptenzorg zijn op dit moment ontwikkelingen gaande rond het onderbouwd
voorschrijven van psychofarmaca. Een aantal zorgaanbieders is bezig, al dan niet samen of
met behulp van externe partijen, om het onderbouwd voorschrijven verder te verbeteren.
Daarnaast loopt het programma Beter af met minder? Bewust gebruik psychofarmaca van
Vilans.2 In dit programma worden zorgaanbieders in de ouderenzorg en de
gehandicaptensector begeleid en gevolgd bij het juiste gebruik van psychofarmaca binnen de
eigen organisatie.
De inspectie wil met haar toezicht de beweging van onderbouwd voorschrijven van
psychofarmaca (en de positieve gevolgen daarvan) versterken en bijdragen aan het
vergroten van de bewustwording en kennis bij zorgaanbieders over het gebruik van
psychofarmaca.
1.2 Doelstelling
De doelstelling van het inspectiebezoek was te beoordelen of bij het Thomashuis in Velp
psychofarmaca onderbouwd worden voorgeschreven.
1.3 Methode
Om tot een gefundeerd oordeel te komen, gebruikte de inspectie verschillende
informatiebronnen. Door de informatie uit deze bronnen te vergelijken en te wegen,
beoordeelde de inspectie of de door het Thomashuis in Velp geboden zorg voldeed aan
relevante wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden.
1 1 De Kuijper, G. (2014). Aspects of long-term use of antipsychotic drugs on an oof-label base in individuals with intellectual
disability. Proefschrift, Rijksuniversiteit Groningen
2 http://www.vilans.nl/nieuwsoverzicht-programma-bewust-gebruik-psychofarmaca.html
Rapport van het inspectiebezoek aan Thomashuis in Velp op 6 december 2017
Pagina 4 van 15
De inspectie raadpleegde de volgende informatiebronnen:
cliëntvertegenwoordigers;
zorgondernemers;
huisarts;
apotheker;
cliëntdossier en medisch overzicht huisarts;
documenten, genoemd in bijlage 1.
De inspectie begon met het drinken van koffie met de cliënten in de woonkamer. Daarna
volgde een rondleiding door de woning. Tijdens de rondleiding sprak de inspectie met de
zorgondernemer over de wijze waarop binnen het Thomashuis met psychofarmaca
gewerkt wordt. Tijdens de rondleiding sprak de inspectie ook met de vader van één van
de cliënten over dit onderwerp. Vervolgens was er dossieronderzoek. Dit onderzoek werd
gevolgd door een gesprek met beide zorgondernemers, de huisarts en de apotheker. Met
hen besprak de inspectie de werkwijze voor het voorschrijven van psychofarmaca en de
werkwijze met bestaande psychofarmaca. In de middag telefoneerde de inspectie met een
cliëntvertegenwoordiger. Met haar besprak de inspectie de betrokkenheid bij het
voorschrijven van psychofarmaca.
De inspectie maakte tijdens het bezoek gebruik van een gestructureerde vragenlijst om
zich een beeld te vormen van het onderbouwd voorschrijven van psychofarmaca. De
Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN), de Nederlandse Vereniging van Artsen
voor Verstandelijk Gehandicapten (NVAVG) en de Nederlandse Vereniging van Apothekers
voor Verstandelijk Gehandicapten (NVApVG) hebben, op verzoek van de inspectie, op dit
instrument gereageerd. Het instrument is vervolgens getoetst in drie pilotbezoeken.
Met dit instrument toetste de inspectie het onderbouwd voorschrijven van psychofarmaca
aan de hand van de volgende drie thema’s:
Randvoorwaarden voor onderbouwd voorschrijven psychofarmaca;
Onderbouwd voorschrijven psychofarmaca;
Evaluatie psychofarmaca.
1.4 Toetsingskader
De normen en beoordelingsaspecten die de inspectie hanteerde, zijn gebaseerd op de
wet- en regelgeving en de daarvan afgeleide normen van de koepelorganisaties en de
branche- en beroepsverenigingen. Daarnaast gebruikte de inspectie de 10 uitgangspunten
voor gebruik van psychofarmaca bij probleemgedrag opgesteld door Vilans in overleg met
veldpartijen uit de gehandicaptenzorg en ouderenzorg en het Kerndocument
Kwaliteitskader GHZ 2017 - 2022.
1.5 Onaangekondigde elementen
Ondanks het feit dat de inspectie het bezoek aankondigde voegde zij enkele
onaangekondigde elementen aan haar bezoek toe. Tijdens het bezoek bezocht de
inspectie een locatie waar cliënten wonen. Daar keek zij of de toegediende medicatie was
afgetekend. Daarnaast toetste de inspectie of medicatie en zalven op een juiste wijze
werden bewaard.
1.6 Omschrijving bezochte locatie
Bij het Thomashuis te Velp wonen, tijdens het bezoek, zeven cliënten. De cliënten hebben
een matige tot ernstige verstandelijke beperking. De meeste cliënten hebben een
zorgzwaarte VG 03 en VG 04. Eén cliënt heeft een zorgzwaarte VG 07. De cliënten krijgen
begeleiding en zorg van vijf zorgverleners (in totaal 3 fte). Daarnaast werken de twee
zorgondernemers full-time op de locatie.
Rapport van het inspectiebezoek aan Thomashuis in Velp op 6 december 2017
Pagina 5 van 15
Iedere cliënt heeft een eigen kamer en er is een gedeelde badkamer. De locatie heeft een
huiskamer met een open verbinding naar andere ruimtes waar de cliënten op hun vrije dag
kunnen knutselen of tekenen. Op de andere doordeweekse dagen hebben de cliënten
dagbesteding in de omgeving.
Rapport van het inspectiebezoek aan Thomashuis in Velp op 6 december 2017
Pagina 6 van 15
2 Conclusie
Dit hoofdstuk start met een samenvatting. Hierin vindt u een overzicht waarin staat hoe
de inspectie de geleverde zorg beoordeelt.
Vervolgens geeft de inspectie haar conclusie over het Thomashuis in Velp. Een toelichting
op de scores per norm staat in hoofdstuk 4. In dat hoofdstuk beschrijft de inspectie op
basis van welke bevindingen de scores op de normen zijn gegeven.
2.1 Overzicht van de resultaten
Onderstaande diagrammen laten u zien hoe de inspectie uw organisatie beoordeelt.
2.2 Wat gaat goed
In het Thomashuis is sprake van een huiselijke sfeer. Er is stabiliteit en rust. Zorgverleners
en cliënten kunnen het goed met elkaar vinden. Dit biedt de mogelijkheid om te onderzoeken
hoe cliënten verder geholpen kunnen worden. Cliëntvertegenwoordigers zijn tevreden over de
zorg die aan cliënten geleverd wordt door het Thomashuis.
2.3 Wat moet beter
Er ontbreekt een structurele multidisciplinaire structuur. Hierdoor wordt reactief gereageerd
op de cliënten en niet proactief.
Daarnaast is er bij cliënten met zorgzwaarte VG 07 geen structurele ondersteuning door een
gedragsdeskundige.
Tevens vindt niet voor iedere cliënt een jaarlijkse medicatiebeoordeling plaats.
Ook is het zo dat het Thomashuis in Velp de ontwikkelingen bij cliënten op informele
wijze volgt. Er is amper sprake van schriftelijke vastlegging. Hierdoor kunnen
ontwikkelingen bij de cliënt niet goed gevolgd worden of zelfs worden gemist.
Tenslotte voldoet het bewaren en verstrekken van de medicatie niet aan de handreiking
medicatiebeleid Gehandicaptenzorg (VGN 2011). Dit levert onverantwoorde risico’s op
voor de cliënten.
2.4 Conclusie bezoek
Uit het onderzoek van de inspectie blijkt dat het Thomashuis in Velp op één van de vijf
getoetste normen voldoende scoort, op één norm grotendeels niet voldoende scoort en op
drie normen niet voldoende scoort. Vier normen zijn niet getoetst
De kracht van het Thomashuis in Velp is de informele sfeer die er heerst. Voor cliënten is
een huis gecreëerd waar het fijn wonen is. Cliënten en zorgverleners gaan in harmonie
met elkaar om en de lijnen zijn kort. Deze kracht is tegelijkertijd ook een valkuil. Binnen
het Thomashuis ontbreken de voorwaarden om te komen tot het onderbouwd
voorschrijven van psychofarmaca. Er ontbreekt een structurele multidisciplinaire structuur.
Hierdoor wordt reactief gereageerd op de cliënten en niet proactief. Kenmerkend in dit
verband is de uitspraak van de zorgondernemer: “We zijn een gezin, als het goed gaat kijk je
niet verder”.
Thema 1
Randvoorwaarden
voldoet niet
voldoet deels niet
voldoet deels
voldoet
niet beoordeeld
Thema 2 Onderbouwd
voorschrijven
voldoet niet
voldoet deels niet
voldoet deels
voldoet
niet beoordeeld
Thema 3 Evaluatie
voldoet niet
voldoet deels niet
voldoet deels
voldoet
niet beoordeeld
Rapport van het inspectiebezoek aan Thomashuis in Velp op 6 december 2017
Pagina 7 van 15
Vastlegging van de ontwikkelingen bij de cliënten schiet te kort. Teveel wordt uitgegaan van
een bereikte status quo bij cliënten en onvoldoende gekeken naar mogelijkheden om
psychofarmaca af te bouwen.
De wijze waarop medicijnen bewaard en verstrekt worden brengen onverantwoorde risico’s
voor de cliënten met zich mee.
Rapport van het inspectiebezoek aan Thomashuis in Velp op 6 december 2017
Pagina 8 van 15
3 Wat zijn de vervolgacties
In dit hoofdstuk leest u wat we van u als zorgaanbieder verwachten. Daarna
leest u wat de inspectie zal doen naar aanleiding van dit bezoek.
3.1 De vervolgactie die de inspectie van u als zorgaanbieder verwacht
Als zorgaanbieder moet u voldoen aan de normen uit wet- en regelgeving en veldnormen.
De inspectie verwacht dat u op de normen waar u onvoldoende of grotendeels onvoldoende
op scoort verbetermaatregelen inzet. Daarnaast dient het Thomashuis in Velp verbeter-
maatregelen te treffen op de bevindingen van de inspectie rondom het bewaren en aftekenen
van de medicatie.
De inspectie verwacht over vier maanden na vaststelling van dit rapport een
resultaatsverslag. In het resultaatsverslag staat per norm:
of het Thomashuis in Velp binnen de periode waar het resultaatverslag op ziet,
volledig voldoet aan de norm;
welke aanpak en acties de bestuurder heeft ingezet om volledig aan de norm te
voldoen;
hoe de bestuurder heeft gemeten dat hij volledig aan de norm voldoet;
als het Thomashuis in Velp per de datum van het resultaatsverslag nog niet volledig
aan de norm voldoet: welk niveau van verbetering -in kwalitatieve en kwantitatieve
zin- het Thomashuis in Velp per de datum van het resultaatsverslag feitelijk heeft
bereikt (bijvoorbeeld een % van het geheel).
3.2 Vervolgacties van de inspectie
De inspectie zal na ontvangst van het resultaatsverslag beoordelen of zij verdere stappen
neemt of dat het toezichttraject van het bezoek aan het Thomashuis in Velp in het kader van
onderbouwd voorschrijven van psychofarmaca kan worden afgesloten.
Rapport van het inspectiebezoek aan Thomashuis in Velp op 6 december 2017
Pagina 9 van 15
4 Bevindingen inspectiebezoek
In dit hoofdstuk staat per thema hoe de inspectie de geleverde zorg per norm
beoordeelt. De inspectie scoorde tijdens het bezoek of Thomashuis Velp wel,
deels of niet voldeed aan de normen om zo te komen tot een beoordeling per
thema. Per thema zijn de normen en de bevindingen weergegeven.
De scores voor de beoordeelde normen worden in een vierpuntsschaal
aangegeven in kleuren: Donker groen: De zorgaanbieder voldoet aan de norm Licht groen: De zorgaanbieder voldoet grotendeels aan de norm
De zorgaanbieder is goed op weg; verbetering is mogelijk.
Geel: De zorgaanbieder voldoet grotendeels niet aan de norm
De zorgaanbieder heeft een start gemaakt maar is nog niet op het gewenste niveau; verbetering is noodzakelijk.
Rood: De zorgaanbieder voldoet niet aan de norm De zorgaanbieder heeft nog helemaal niets gedaan of geregeld; verbetering is noodzakelijk.
Blauw: De norm is niet getoetst
4.1 Thema 1: Randvoorwaarden voor onderbouwd voorschrijven
psychofarmaca
Welke middelen zet een zorgaanbieder in om te komen tot het onderbouwd
voorschrijven van psychofarmaca. Is hier (schriftelijk)beleid voor gemaakt en is
dit geïmplementeerd? Gebruikt de zorgaanbieder op verschillende niveaus de
gegevens over het gebruik van psychofarmaca om te kijken naar het
onderbouwd voorschrijven hiervan en zijn er functionarissen of commissies die
dit onderwerp in hun portefeuille hebben? En wat is de betrokkenheid van de
arts en apotheker bij het beleid van een zorgaanbieder? Zet de zorgaanbieder
voldoende en deskundige zorgverleners in?3 En worden de zorgverleners voor het
gebruik van medicatie (waaronder psychofarmaca) geschoold?
4.1.1 Resultaten
Norm 1.1 De zorgaanbieder heeft (schriftelijk) beleid om te komen tot het
onderbouwd voorschrijven en gebruik (op indicatie) van
psychofarmaca en stuurt hier op.
De zorgaanbieder voldoet niet aan de norm
Norm 1.2 De zorgaanbieder heeft en gebruikt gegevens over psychofarmaca om
bij te dragen aan onderbouwd voorschrijven van psychofarmaca.
De norm is niet getoetst
Norm 1.3 Zorgverleners zijn bevoegd en deskundig voor het werken
met/verstrekken van psychofarmaca bij cliënten.
De zorg aanbieder voldoet grotendeels niet aan de norm
1.1
Bij Thomashuis is geen (schriftelijk) beleid om te komen tot het onderbouwd
voorschrijven van psychofarmaca. De organisatie kijkt op een reactieve wijze naar
het gebruik van psychofarmaca. Zo geeft de zorgondernemer aan dat wanneer er
niet gesignaleerd wordt dat het minder gaat met een cliënt er geen actie nodig is. Er
wordt niet gestuurd op een meer proactieve benadering.
3 Waar in het rapport zorgverlener staat wordt (persoonlijk) begeleider bedoeld. Bij behandelaar is dit de arts of de
gedragsdeskundige.
Rapport van het inspectiebezoek aan Thomashuis in Velp op 6 december 2017
Pagina 10 van 15
Er wordt niet structureel een multidisciplinair overleg georganiseerd waar de
individuele cliënten door verschillende disciplines met elkaar worden besproken.
1.2
Gelet op de omvang van de organisatie is dit onderwerp niet getoetst. Bij het
Thomashuis zijn twee cliënten die psychofarmaca gebruiken.
1.3
Iedere zorgverlener die nieuw in dienst komt bij het Thomashuis wordt voor
medicatieverstrekking ingewerkt door de zorgondernemer (er is geen sprake van
een scholing voor de zorgverleners en ook niet een driejaarlijkse herhaling van de
scholing). De zorgondernemer werkt de zorgverleners in op basis van zijn lange
ervaring in de psychiatrie. De laatste jaren heeft hij voor medicatieveiligheid geen
scholing gevolgd.
De zorgverleners worden geïnformeerd over de werking en bijwerking van bepaalde
medicatie. De bijwerkingen van deze medicatie is goed in beeld en komt ook terug
in het dossier van de cliënt en de aandachtspuntenlijst die de zorgverleners
gebruiken.
Bronnen
- Gesprek met de zorgondernemers
- Documenten genoemd onder bijlage 1
4.2 Thema 2: Onderbouwd voorschrijven psychofarmaca
Wordt psychofarmaca op een onderbouwde manier voorgeschreven? Welke rol
hebben de zorgverleners en behandelaren en wat is de rol van de apotheker? Is
voorafgaand aan het besluit om psychofarmaca voor te schrijven aan een cliënt
gekeken naar oorzaken van het (onbegrepen) gedrag op lichamelijk, psychisch en
sociaal (levensgeschiedenis en omgevingsfactoren) terrein en zijn persoonsgerichte
psychosociale interventies overwogen om de inzet van psychofarmaca te
voorkomen? Staan deze acties in het cliëntdossier? Is de cliënt(vertegenwoordiger)
betrokken bij het onderbouwd voorschrijven?
Hebben de voorschrijvend arts en apotheker overleg over de interacties en contra-
indicaties van de psychofarmaca die gegeven wordt? Staan deze punten in het
medisch dossier?
4.2.1 Resultaten
Norm 2.1 Multidisciplinair is onderzoek gedaan naar oorzaken van het
(onbegrepen) gedrag op lichamelijk, psychisch en sociaal
(levensgeschiedenis en omgevingsfactoren) terrein voordat
psychofarmaca ingezet wordt.
De norm is niet getoetst
Norm 2.2 Zorgverleners en behandelaren passen waar mogelijk eerst
persoonsgerichte psychosociale interventies toe voordat
psychofarmaca voorgeschreven wordt.
De norm is niet getoetst
Norm 2.3 De arts en apotheker kijken bij het voorschrijven van psychofarmaca
naar eventuele interacties en contra-indicaties.
De zorgaanbieder voldoet aan de norm
Rapport van het inspectiebezoek aan Thomashuis in Velp op 6 december 2017
Pagina 11 van 15
2.1 en 2.2
De inspectie kon deze twee normen niet toetsen omdat de laatste jaren geen
nieuwe psychofarmaca is voorgeschreven. Wel heeft de inspectie gekeken naar
de werkwijze, mocht dit wel aan de orde zijn.
Binnen het Thomashuis ontbreekt een multidisciplinaire structuur om cliënten
gestructureerd en op vaste momenten te bespreken (wel is er tweemaandelijks
overleg over de cliënten). Mogelijke specialisten, zoals een psychiater, AVG of
gedragsdeskundige worden ingeschakeld als naar mening van de zorg-
ondernemers iets met de cliënt aan de hand is, cliëntvertegenwoordigers zijn
verantwoordelijk voor de specialistische zorg die wordt ingeschakeld. Binnen het
Thomashuis is niet sprake van een schriftelijke dagrapportage. De overdracht
vindt mondeling plaats aan de zorgondernemers. De zorgondernemers zijn het
centrale aanspreekpunt voor de cliënten en cliëntvertegenwoordigers. Zij volgen
voor alle cliënten hoe het met hen gaat. De zorgondernemers leggen dit niet
periodiek vast. Wel komen de voortgang van de cliënt en mogelijke aandachts-
punten terug in de jaarlijkse evaluatie van de zorgafspraken met de cliënt-
vertegenwoordigers.
Bij het Thomashuis verblijft een cliënt met een zorgzwaarte VG 07. Deze cliënt
heeft geen structurele ondersteuning door een gedragsdeskundige.
Ondersteuning door een gedragsdeskundige is op aanvraag.
De inspectie zag de huiselijke sfeer in het Thomashuis. Cliënten en zorgverleners
gaan in harmonie met elkaar om. De zorgondernemer spreekt van een gezin,
waar ook de ruimte is om het soms niet met elkaar eens te zijn. De stabiele
omgeving kan een uitgangspunt zijn om te kijken of afbouw van psychofarmaca
mogelijk is, maar wordt niet als zodanig gezien.
2.3
Wanneer de huisarts medicatie voorschrijft kijkt de apotheker aan de hand van het
totale medicijngebruik van een cliënt naar de interacties, contra-indicaties en
mogelijk dosering. Bij twijfel neemt de apotheker contact op met de huisarts en
bespreken zij de (on)mogelijkheden tot het geven van medicatie. Hiervan maken zij
een aantekening in hun eigen systemen.
Bronnen
- Gesprek met zorgondernemers
- Gesprek met zorgondernemers, apotheker en huisarts
- Cliëntendossier en medisch overzicht huisarts
4.3 Thema 3: Evaluatie psychofarmaca
Worden bij de inzet van nieuwe psychofarmaca momenten van evaluatie
afgesproken en zijn de behandelaren, zorgverleners en apotheker bij de
evaluatie betrokken? Is de cliënt(vertegenwoordiger) betrokken bij de evaluatie?
Komt deze evaluatie terug in de dossiers van de cliënt? Is het langdurig gebruik
van psychofarmaca in beeld en wordt gewerkt aan afbouw? Wordt gekeken naar
de effecten van afbouw en hoe wordt dit gevolgd? Hebben de arts en de
apotheker jaarlijks overleg waarin ze het medicatiegebruik van de cliënt
beoordelen?
Rapport van het inspectiebezoek aan Thomashuis in Velp op 6 december 2017
Pagina 12 van 15
4.3.1 Resultaten
Norm 3.1 Het gebruik van nieuwe psychofarmaca wordt minimaal
driemaandelijks geëvalueerd.
De norm is niet getoetst
Norm 3.2 Langdurig bestaande psychofarmaca zijn in beeld en er wordt na
gedacht over/gewerkt aan afbouw.
De zorgaanbieder voldoet niet aan de norm
Norm 3.3 Jaarlijks wordt door de arts en de apotheker een medicatiebeoordeling
uitgevoerd bij cliënten.
De zorgaanbieder voldoet niet aan de norm
3.1
Niet getoetst. Bij het Thomashuis is de laatste jaren geen nieuwe psychofarmaca
voorgeschreven.
3.2
In het Thomashuis zijn twee cliënten die psychofarmaca krijgen. Afbouw van
psychofarmaca is niet aan de orde. De psychofarmaca die één cliënt krijgt zijn ruim
tien jaar geleden door een bij zijn behandeling betrokken psychiater nauwkeurig op
elkaar afgestemd. Sinds drie jaar is de huisarts verantwoordelijk voor deze
medicatie. De cliëntvertegenwoordiger en de ouders van de cliënt willen graag dat
hij deze psychofarmaca behoudt omdat de cliënt er rustig van wordt. Mede om deze
reden komt afbouw van de psychofarmaca niet aan de orde. De huisarts geeft aan
dat hij onvoldoende kennis heeft van psychofarmaca om te onderzoeken of afbouw
mogelijk is. Hij vertrouwt op de expertise van de psychiater die de combinatie van
medicijnen eerder heeft voorgeschreven en daarbij heeft aangegeven dat de
komende tijd de dosering van de medicatie hetzelfde moet blijven. Wel controleert
hij het bloed van de cliënt twee keer per jaar om de lichamelijke effecten van zijn
medicatie te volgen.
Volgens de cliëntvertegenwoordiger wordt jaarlijks het functioneren van de cliënt
besproken in relatie tot de verstrekte psychofarmaca met het Thomashuis.
Aandachtspunten die uit deze evaluatie voortvloeien worden meegenomen in
gesprekken met de huisarts. In de rapportage van de huisarts kwam het
functioneren van de cliënt niet naar voren.
3.3
De huisarts en de apotheker bespreken niet jaarlijks de medicatie van alle cliënten.
Alleen cliënten met polyfarmacie of cliënten uit risicogroepen komen aan de orde.
De cliënt die meerdere gedragbeïnvloede medicijnen krijgt wordt niet beoordeeld
omdat vast wordt gehouden aan een eerder gegeven advies van een psychiater (zie
norm 3.2).
Bronnen
- Gesprek met zorgondernemers
- Gesprek met zorgondernemers, apotheker en huisarts
- Cliëntendossier en medisch overzicht huisarts
Rapport van het inspectiebezoek aan Thomashuis in Velp op 6 december 2017
Pagina 13 van 15
4.4 Het aftekenen en bewaren van medicatie
Tijdens haar bezoek aan het Thomashuis onderzocht de inspectie twee aspecten van
de medicatieverstrekking: het aftekenen en het bewaren.
- Bij controle van de medicatiemap blijkt dat alle medicatie op de dag van het
bezoek was afgetekend. De zorgaanbieder maakt hiervoor geen gebruik van
de uitdeellijst van de apotheker, maar heeft een zelfgemaakte lijst waarop
alleen de verstrekkingmomenten stonden en niet de gegeven medicatie. In
het gesprek met de apotheker vertelt zij dat ze dacht dat de lijst al
standaard werd geleverd;
- De medicatie wordt bewaard in de kelder in een medicijnkast. Zowel de
kelder als de medicijnkast kunnen op slot, maar waren tijdens het bezoek
niet op slot. De zorgverleners hebben toegang tot deze kelder, maar ook
één cliënt mag hier komen. Doordat de kelder en de medicijnkast niet op
slot gaan kunnen ook andere cliënten bij de medicatie komen;
- De medicatie van vier cliënten worden in één doos bewaard. Buiten één
cliënt wordt niet gewerkt met baxterrollen. De zorgverlener haalt de
medicatie voor de cliënten uit de doosjes en vult daarmee de
weekdeelcassettes. Ook de medicatie uit de baxterrol wordt in een cassette
gedaan. Dit brengt risico’s met zich mee omdat niet de juiste medicatie in de
cassette of bij een andere cliënt terecht kan komen. Door gebruik van de
cassette is niet te zien welke medicatie wordt gegeven. Zorgverleners zien
alleen de pillen;
- De zalven (of verpakkingen ) zijn niet voorzien van een datum. Hierdoor is
onduidelijk tot wanneer dit middel bewaard kan worden.
Rapport van het inspectiebezoek aan Thomashuis in Velp op 6 december 2017
Pagina 14 van 15
Bijlage 1 Beoordeelde documenten
- Protocollen Thomashuis Velp (ongedateerd);
- Medicatieovereenkomst cliënt x;
- Medicijnlijst cliënt x
Rapport van het inspectiebezoek aan Thomashuis in Velp op 6 december 2017
Pagina 15 van 15
Bijlage 2 Overzicht wet- en regelgeving, veldnormen,
circulaires en rapporten
Wetgeving:
Wet kwaliteit, klachten en geschillen in de zorg (Wkkgz);
Veldnormen:
Handreiking medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, VGN, mei 2011;
Tien uitgangspunten voor gebruik van psychofarmaca bij probleemgedrag,
Vilans, 2016;
Kerndocument Kwaliteitskader GHZ 2017 – 2022, Landelijke stuurgroep
kwaliteitskader gehandicaptenzorg, februari 2017.