-rapport TNO 2017 R11169 Het effect van winter-, zomer en all … · 2018-06-04 · zomer- en...

Earth, Life & Social Sciences

Anna van Buerenplein 1

2595 DA Den Haag

Postbus 96800

2509 JE Den Haag

www.tno.nl

T +31 88 866 00 00

TNO-rapport

TNO 2017 R11169

Het effect van winter-, zomer en all-season-banden

op het brandstofverbruik, de CO2-uitstoot en kosten

van een gemeentelijk wagenpark

Datum 4 oktober 2017

Auteur(s) Stephan van Zyl (TNO)

Erik de Graaff (M+P)

Exemplaarnummer 2017-STL-RAP- 0100308961

Aantal pagina's 21 (incl bijlagen)

Aantal bijlagen 1

Opdrachtgever Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Projectnaam IenM - Mave meerjarencontract 2017 e.v

Projectnummer 060.21428

Alle rechten voorbehouden.

Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel

van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande

toestemming van TNO.

Indien dit rapport in opdracht werd uitgebracht, wordt voor de rechten en verplichtingen van

opdrachtgever en opdrachtnemer verwezen naar de Algemene Voorwaarden voor

opdrachten aan TNO, dan wel de betreffende terzake tussen de partijen gesloten

overeenkomst.

Het ter inzage geven van het TNO-rapport aan direct belanghebbenden is toegestaan.

© 2017 TNO

TNO-rapport | TNO 2017 R11169 | 4 oktober 2017

2 / 22

Inhoudsopgave

Samenvatting ........................................................................................................... 3

1 Inleiding .................................................................................................................... 5 1.1 Achtergrond ............................................................................................................... 5 1.2 Doel............................................................................................................................ 5 1.3 Aanpak ....................................................................................................................... 5 1.4 Structuur .................................................................................................................... 6

2 Kengetallen en aannames ...................................................................................... 7 2.1 Gemeentelijk wagenpark Rotterdam ......................................................................... 7 2.2 Banden gemeente Rotterdam ................................................................................... 8

3 Effectberekening .................................................................................................... 10 3.1 Brandstofefficiëntie .................................................................................................. 10 3.2 Veiligheid ................................................................................................................. 14 3.3 Geluid ...................................................................................................................... 16 3.4 Slijtage ..................................................................................................................... 16

4 Conclusies .............................................................................................................. 18

5 Referenties ............................................................................................................. 19

6 Ondertekening ....................................................................................................... 20

APPENDIX A – Gebruikte statistieken ................................................................................. 21 Personenauto’s statistiek bandenlabels ................................................................................... 21 Bestelauto’s statistiek bandenlabels ........................................................................................ 22


3 / 22

Samenvatting

In 2015 zijn voor het wagenpark van Rijkswaterstaat en de gemeentelijke

wagenparken van Amsterdam en Rotterdam de potentiële baten berekend voor een

vloot, die op A-label banden voor brandstofefficiëntie en op de voorgeschreven

bandenspanning rijden [TNO, 2015]. In die studie is geen onderscheid gemaakt

tussen all-season-, winter- en zomerbanden, maar is gerekend met de gemiddelde

band. Op verzoek van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft TNO in het

kader van het raamwerkcontract Maatwerkadvies Verkeersemissies de nu

voorliggende studie uitgevoerd. Daarin is voor het gemeentelijk wagenpark van

Rotterdam onderzocht welke beste zomer-, winter- en all-season-banden

tegenwoordig beschikbaar zijn en wat de verschillen zijn in de prestatie. De

brandstofefficiëntie (verbruik, kosten en CO2) van de best mogelijke combinatie

zomer- en winterbanden is vergeleken met de brandstofefficiëntie van de beste all-

season-banden. De aspecten veiligheid, geluid en slijtage zijn kwalitatief benaderd.

Brandstofefficiëntie

De beste zomerband is 3-4% zuiniger dan de gemiddelde band in Nederland. Met

de beste winterbanden kun je 2-3% aan brandstof besparen en met de beste all-

seasonbanden bespaar je 1-2% ten opzichte van de gemiddelde band. De inzet van

de best mogelijke combinatie van winter- en zomerbanden geeft meer

brandstofbesparing, en dus minder CO2, dan de inzet van de best mogelijke all-

season-banden door het hele jaar. Voor het gemeentelijke wagenpark van Rotterdam

bespaart de combinatie van de beste winter- en zomerbanden ten opzichte van de

beste all-season-banden ongeveer 28,5 ton CO2. Voor de gemiddelde personenauto

en de gemiddelde bestelauto van het gemeentelijke wagenpark liggen de jaarlijkse

besparingen tussen 5 tot 20 euro per jaar, afhankelijk van het brandstoftype en de

gereden afstand (zie onderstaande tabel).

Voertuigcategorie

Verschil op brandstof-verbruik

Verschil op brandstof- kosten

Verschil op CO2-uitstoot

- [liter] [€] [kgCO2]

Wagenpark Rotterdam (totaal) 11 050 14 200 28 500

Gemiddelde personenauto (benzine) 4 6 10

Gemiddelde personenauto (diesel) 9 11 24

Gemiddelde bestelauto (benzine) 9 13 20

Gemiddelde bestelauto (diesel) 18 23 47

Een garage vraagt ongeveer 80 euro voor een bandenwissel van 4 banden en

grofweg 30 euro voor een wielenwissel van 4 wielen (band op velg). Wordt er

rekening gehouden met wisselkosten dan zijn all-season-banden de meest

kosteneffectieve oplossing, maar niet de veiligste.

Veiligheid

Het verschil in veiligheid is niet goed in geld uit te drukken. De combinatie van de

beste winter- en zomerbanden scoort duidelijk beter dan de beste all-season-banden.

All-season-banden zijn altijd een compromis tussen zomer- en winterbanden. Bij

sneeuw presteren all-season-banden duidelijk beter dan een zomerband, maar niet

zo goed als een echte winterband.


4 / 22

Geluid

De verschillen tussen zomer-, winter- en all-season-banden in geluid zijn klein, met

name bij personenauto’s. Voor winterbanden van bestelauto’s kan het verschil wel

fors zijn: winterbanden kunnen bij bestelwagens een tot ca 3 dB hoger geluidsniveau

veroorzaken dan zomerbanden, hetgeen neerkomt op een verdubbeling van het

geluidsniveau.

Slijtage

Er is geen eenduidige conclusie te trekken over de slijtage van all-season-banden

ten opzichte van de combinatie van zomer- en winterbanden.


5 / 22

1 Inleiding

1.1 Achtergrond

In 2015 zijn voor het wagenpark van Rijkswaterstaat en de gemeentelijke

wagenparken van Amsterdam en Rotterdam de potentiële baten van de toepassing

van A-label banden berekend [TNO, 2015]. Ook is in de studie gekeken naar het

effect van het rijden met de juiste bandenspanning.

Van de ’Potentiële Baten studie van Triple A banden in Nederland’ [TNO, 2014] is in

2016 een update gemaakt [TNO, 2016]. De gemiddelde band in 2016 laat doorgaans

verbeteringen zien op het vlak van rolweerstand, veiligheid en geluid ten opzichte

van 2013. De potentiële baten van Triple-A banden in NL zijn opnieuw bepaald voor

de situatie in 2016. Ook is daarbij gekeken naar de baten in het geval met correct

opgepompte banden wordt gereden. Hierin is geen gedifferentieerd onderscheid

gemaakt tussen zomer-, winter- en all-season-banden, maar is gerekend met de

gemiddelde band op aggregatieniveau.

1.2 Doel

In deze studie is het verschil tussen het brandstofverbruik van een vloot op de beste

zomer- en winterbanden en het brandstofverbruik van dezelfde vloot op de beste all-

season-banden berekend. De berekeningen zijn uitgevoerd voor het wagenpark van

gemeente Rotterdam.

Het effect op brandstofefficiëntie (verbruik, kosten en CO2) is kwantitatief bepaald.

De aspecten veiligheid, geluid en slijtage zijn kwalitatief behandeld.

1.3 Aanpak

Het wagenpark van Rotterdam op de beste zomerbanden (7 zomermaanden) en de

beste winterbanden (5 zomermaanden) is vergeleken met het wagenpark op de

beste all-season-banden (12 maanden).

De brandstofefficiëntie (verbruik, kosten en CO2) is bepaald op basis van de volgende

gegevens:

De Bandenverdeling 2016 uit Triple-A potentiële batenstudie voor NL: de best

mogelijke banden (zomer, winter en all-season) zijn per autotype en maat

gekozen en gedocumenteerd op basis van labelwaarden van verschillende

websites. Zwaar transport, dat gebruik maakt van C3-banden, is buiten

beschouwing gelaten in het onderzoek, omdat voor deze categorie voertuigen

nauwelijks all-season-banden beschikbaar zijn.

De verkeersprestaties van het gemeentelijke wagenpark Rotterdam uit eerdere

studies.

De brandstofprijzen 2016 [€/l] uit de recente Triple-A batenstudie voor NL.

Bandenwisselkosten zijn meegenomen in de berekening. De aspecten veiligheid,

geluid en slijtage worden kwalitatief behandeld.


6 / 22

1.4 Structuur

In hoofdstuk 2 zijn alle kengetallen en aannames die relevant zijn voor de

effectberekening gedocumenteerd. De effectberekening is na te lezen in hoofdstuk

3. Het rapport eindigt met de conclusies in hoofdstuk Fout! Verwijzingsbron niet

gevonden..


7 / 22

2 Kengetallen en aannames

2.1 Gemeentelijk wagenpark Rotterdam

De vlootsamenstelling van het gemeentelijk wagenpark Rotterdam is bekend uit het

eerdere project [TNO, 2015] en is per voertuigcategorie weergegeven in Tabel 1.

Tabel 1: Gemeentelijke wagenpark Rotterdam (status mei 2015)

Voertuigcategorie Aantal

voertuigen

Aantal

kilometer

per jaar

Aandeel stedelijk / snelweg

Real-world

brandstof-

verbruik

- [#] [km] [%kms /

%kms] [l/100 km]

Personenauto

(benzine) 338 5 999 500 90% / 10% 5,8

Personenauto (diesel) 35 1 160 100 90% / 10% 6,4

Bestelauto (benzine) 15 144 000 90% / 10% 6,3

Bestelauto (diesel) 503 7 387 100 90% / 10% 8,7

Vrachtauto (diesel) 206 4 261 100 90% / 10% 66,8

SUBTOTAAL 1097 18 951 800

NIET BEKEND 114 1 144 400

TOTAAL 1211 20 096 200

Zwaar transport (C3 banden) is buiten beschouwing gelaten in dit onderzoek, omdat

er nauwelijks all-season-banden beschikbaar zijn voor deze categorie voertuigen. De

brandstofefficiëntie van het gemeentelijke wagenpark Rotterdam wordt gegeven in

Tabel 2 (Totalen) en Tabel 3 (Gemiddeldes per voertuig). De volgende

brandstofprijzen (incl. accijns en BTW) worden aangehouden voor benzine en diesel:

1.55 €/l voor benzine, 1.25 €/l voor diesel.

Tabel 2: Brandstofefficiëntie wagenpark gemeente Rotterdam – Totalen per jaar

Voertuigcategorie Aantal kilometer per jaar

Jaarlijkse brandstof-verbruik

Jaarlijkse brandstof-kosten

Jaarlijkse CO2-uitstoot

- [kms] [l] [€] [tCO2]

Personenauto (benzine)

5 999 500 345 086 517 629 816

Personenauto (diesel) 1 160 100 74 826 93 532 195

Bestelauto (benzine) 144 000 9 030 13 546 21

Bestelauto (diesel) 7 387 100 644 739 805 923 1 682

TOTAAL 14 690 730 1 073 681 1 430 630 2 715


8 / 22

Tabel 3: Brandstofefficiëntie wagenpark gemeente Rotterdam – Gemiddeld per voertuig per jaar

Voertuigcategorie

Gemiddeld aantal kilometer per jaar

Gemiddeld jaarlijkse brandstof-verbruik

Gemiddeld jaarlijkse brandstof-kosten

Gemiddeld jaarlijkse CO2-uitstoot

- [km/year] [l] [€] [tCO2]

Personenauto(benzine) 17 750 1 021 1 531 2

Personenauto (diesel) 33 147 2 138 2 672 6

Bestelauto (benzine) 9 601 602 903 1

Bestelauto (diesel) 14 686 1 282 1602 3

2.2 Banden gemeente Rotterdam

Op basis van het gemeentelijke wagenpark van Rotterdam zijn de bijpassende

bandenmaten gezocht. Bij die bandenmaat zijn de labels van de beste band gezocht

voor drie typen banden (zomer, winter en all-season).

Definitie ‘beste band’

In dit onderzoek wordt uitgegaan van de best mogelijke en dus beschikbare band.

De beste band wordt gedefinieerd op basis van de beste labelwaarde met de

volgende prioriteit: 1) veiligheid, 2) brandstofefficiëntie, 3) geluid. De beste banden

worden gedefinieerd op basis van de labelwaarde. Hiervoor gebruikte bronnen zijn:

www.autoweek.nl, www.rezulteo-banden.nl, www.autobandenmarkt.nl en diverse

sites van bandenfabrikanten.

Deze prioriteitstelling betekent dat de beste band niet per se op rolweerstand en

geluid ook het beste scoort.

Voorbeeld: Een vaak voorkomende personenauto’s in het wagenpark van gemeente

Rotterdam is de Toyota Yaris (180 van de 338 personenauto’s op benzine). De Yaris

kan met de volgende bandenmaten worden uitgerust: 165/70R14, 175/65R15 en

185/60R15. De beste bandenlabels voor zomer, winter en all-season, die in

aanmerking komen voor een Toyota Yaris, zijn weergegeven in Tabel 4. Daarnaast

zijn ook voor andere voertuigcategorieën de beste bandenlabels weergegeven voor

zomer, winter en all-season.

Tabel 4: Bandenlabels van meest voorkomende personenauto’s en bestelauto’s in het

gemeentelijke wagenpark van Rotterdam - XYZ (X = rolweerstand, Y = grip op nat

wegdek, Z = geluid)

Voertuig Bandenmaat Gemiddelde band 2016

Beste zomer band

Beste winter band

Beste all-season band

Toyota Yaris (PA* benzine)

165/70R14 DBB CAA EAA CBA

175/65R15 DBB CAA CBA CBA

185/60R15 DBB BAA CAA CAA

VW Caddy (PA* diesel)

195/65R15 DBB BAA BBA CAA


9 / 22

Ford Transit (BA** benzine)

205/60R16 DBB CAA CBA CBA

Ford Transit (BA** diesel)

195/65R15 DBB BAA BBA CAA

195/70R15 DBB BAB EAB CAA

205/60R16 DBB BAA BAA CAA

215/65R15 DBB BAB EAB EAB

215/65R16 DBB BAA BAA BAA

215/75R16 DBB BAB CAB CAA

235/65R16 DBB BAB CAB BAC

* PA - Personenauto ** BA - Bestelauto

De gemiddelde en beste labelwaardes voor personenauto’s en bestelauto’s zijn

samengevat in Tabel 5. Hieruit volgt dat een beste zomerband typisch een

labelwaarde heeft van BAA of CAA.

Het EU-bandenlabel is ontworpen voor de beoordeling van zomerbanden. Het is

daarom niet helemaal juist om de verschillende bandentypen op basis van dit label

met elkaar te vergelijken. De beste zomerband heeft gemiddeld op alle fronten een

beter label dan de beste winterband. Omdat het bandenlabel niet scoort op ‘winterse’

eigenschappen kan niet worden geconcludeerd dat deze over het hele jaar genomen

beter zijn. In de winter, bij bijvoorbeeld sneeuw, presteren winterbanden superieur.

Bij 50 km/uur remt een winterband tot 28 m beter dan een zomerband [KDBB, 2017].

De beste all-season-band blijft eveneens achter bij de zomerband, behalve voor

geluid bij bestelauto’s. Net als winterbanden presteren all-season-banden beter

onder winterse omstandigheden, maar minder goed dan echte winterbanden. De

verschillen tussen de beste zomer- en winterbanden en de beste all-season-banden

voor het wagenpark van de gemeente Rotterdam zijn weergegeven in de laatste twee

kolommen van tabel 5.

Tabel 5: Gemiddelde labelwaarden van de gemiddelde banden in Nederland in 2016 en die van

de beste zomer-, winter- en all-season banden voor de personen- en bestelauto’s van

het wagenpark van de gemeente Rotterdam (A=1, B=2, C=3, etc.). De laatste twee

kolommen geven de verschillen weer tussen de beste zomer- en winterbanden en de

beste all-season-banden.

2016

gemid-

deld

Beste

zomer

Beste

winter

Beste

all-

season

Verschil

beste zomer

en beste all-

season

Verschil

beste winter

en beste all-

season

Pers

onen

RR 4,0 2,64 2,82 2,96 0,32 0,14

WG 2,3 1,00 1,77 1,57 0,57 -0,20

Noise 1,8 1,03 1,06 1,02 0,01 -0,04

dB 69,7 67,45 68,19 67,66 0,21 -0,53

Beste

l

RR 4,1 2,05 2,58 3,06 1,02 0,48

WG 2,6 1,00 1,23 1,04 0,04 -0,19

Noise 1,9 1,63 1,73 1,12 -0,51 -0,61

dB 71,2 70,18 71,14 68,40 -1,78 -2,74


10 / 22

3 Effectberekening

3.1 Brandstofefficiëntie

De beste all-season-banden zijn vergeleken met de beste zomer-

/winterbandcombinatie. Hiervoor is de brandstofefficiëntie berekend voor een aantal

cases:

De beste zomerbanden;

De beste winterbanden;

De beste winter- en zomerbanden;

De beste all-season-banden.

De resultaten hiervan zijn samengevat in de volgende subhoofdstukken.

Wisselkosten die ontstaan door de wissel van zomer- en winterbanden zijn

meegenomen in de berekening.

3.1.1 Beste zomerbanden

Tabel 6: Prestaties beste zomerbanden vs. gemiddelde banden: Reducties op brandstofverbruik,

brandstofkosten en CO2-uitstoot – Totalen wagenpark gemeente Rotterdam voor een

heel jaar

Voertuigcategorie Verbetering brandstof-efficiëntie

Reductie brandstofverbruik

Reductie brandstof-kosten

Reductie CO2-uitstoot

- [%] [l] [€] [tCO2]


2,3% 7 821 11 731 19

Personenauto (diesel)

2,3% 1 696 2 120 4

Bestelauto (benzine)

3,6% 326 489 1

Bestelauto (diesel)

3,6% 23 264 29 080 61

TOTAAL 33 106 43 420 84

Tabel 7: Prestaties beste zomerbanden vs. gemiddelde banden: Reducties op brandstofverbruik,

brandstofkosten en CO2-uitstoot – Wagenpark Rotterdam, gemiddeld per voertuigtype

per jaar





- [%] [l] [€] [tCO2]


2,3% 23 35 0,05


2,3% 48 61 0,13


3,6% 22 33 0,05

Bestelauto (diesel)

3,6% 46 58 0,12


11 / 22

3.1.2 Beste winterbanden

Tabel 8: Prestaties beste winterbanden vs. gemiddelde banden: Reducties op brandstofverbruik,


heel jaar





- [%] [l] [€] [tCO2]


2,0% 6 745 10 118 16


2,0% 1 463 1 828 4


2,7% 240 360 1

Bestelauto (diesel)

2,7% 17 124 21 405 45

TOTAAL 25 572 33 711 65

Tabel 9: Prestaties beste winterbanden vs. gemiddelde banden: Reducties op brandstofverbruik,


per jaar





- [%] [l] [€] [tCO2]


2,0% 20 30 0,05


2,0% 42 52 0,1


2,7% 16 24 0,04

Bestelauto (diesel)

2,7% 34 43 0,1


12 / 22

3.1.3 Beste zomerbanden (7 maanden) en beste winterbanden (5 maanden)

Tabel 10: Prestaties beste zomer- en winterbanden vs. gemiddelde banden (zomerbanden 7

maanden en winterbanden 5 maanden): Reducties op brandstofverbruik,


heel jaar





- [%] [l] [€] [tCO2]


2,1% 7 373 11 059 17


2,1% 1 599 1 998 4


3,2% 290 435 1

Bestelauto (diesel)

3,2% 20 705 25 882 54

TOTAAL 29 967 39 374 76

Tabel 11: Prestaties beste winter- en zomerbanden vs. gemiddelde banden (zomerbanden 7

maanden en winterbanden 5 maanden): Reducties op brandstofverbruik,


per jaar





- [%] [l] [€] [tCO2]


2,1% 22 33 0,05


2,1% 46 57 0,12


3,1% 19 29 0,05

Bestelauto (diesel)

3,1% 41 51 0,11


13 / 22

3.1.4 Beste all-season-banden

Tabel 12: Prestaties beste all-season- vs. gemiddelde banden: Reducties op brandstofverbruik,


heel jaar





- [%] [l] [€] [tCO2]


1,7% 5 909 8 863 14


1,7% 1 281 1 602 3


1,8% 162 243 0,4

Bestelauto (diesel)

1,8% 11 563 14 454 30

TOTAAL 18 915 25 162 48

Tabel 13: Prestaties beste all-season- vs. gemiddelde banden: Reducties op brandstofverbruik,


per jaar


Reductie op brandstofverbruik

Reductie op brandstof-kosten

Reductie op CO2-uitstoot

- [%] [l] [€] [tCO2]


1.7% 17 26 0,04


1.7% 37 46 0,1


1.8% 11 16 0,03

Bestelauto (diesel)

1.8% 23 29 0,06

3.1.5 Verschil tussen beste winter-/zomerbanden en beste all-season-banden

Tabel 14 en Tabel 15 tonen het verschil in brandstofefficiëntie tussen de beste zomer-

/winterbandcombinatie en de beste all-season-banden. Met de beste zomer- en

winterbanden kan het gemeentelijke wagenpark van Rotterdam jaarlijks elf duizend

liter meer brandstof besparen dan met de beste all-season-banden. Dit komt neer op

een kostenbesparing van ongeveer 14.200 euro en een reductie van de CO2-uitstoot

van 28 ton. Per voertuig ligt de jaarlijkse besparing op 4/9 liter voor de gemiddelde

personenauto (benzine/diesel) en 9/18 liter voor de gemiddelde bestelauto

(benzine/diesel). De brandstofkostenbesparingen zijn voor personenauto’s

respectievelijk bestelauto’s 6/11 en 13/23 euro (benzine/diesel) per jaar.

De marktprijzen voor een banden- of wielenwissel variëren. Gangbare prijzen zijn 30

euro voor een wielenwissel (band + velg) en 80 euro voor een bandenwissel. In beide

gevallen wegen de brandstofbesparingen niet op tegen de prijzen van de banden- of


14 / 22

wielenwissel. Worden deze kosten met de brandstofbesparing verrekend, dan zijn

all-season-banden kostentechnisch de beste keuze, omdat hier de wisselkosten nul

zijn.

Tabel 14: Prestaties beste zomer-/winterbanden vs. beste all-season-banden (zomerbanden 7

maanden en winterbanden 5 maanden): Verschil op brandstofverbruik, brandstofkosten

en CO2-uitstoot – Totalen wagenpark gemeente Rotterdam voor een heel jaar

Voertuigcategorie Verschil op

brandstofverbruik

Verschil op brandstof-kosten


- [l] [€] [tCO2]


1 464 2 196 3


317 397 1


128 192 0

Bestelauto (diesel)

9142 11 428 24

TOTAAL 11 052 14 213 28

Tabel 15: Prestaties beste zomer-/winterbanden vs. beste all-season-banden (zomerbanden 7

maanden en winterbanden 5 maanden): Verschil op brandstofverbruik, brandstofkosten

en CO2-uitstoot – Wagenpark Rotterdam, gemiddeld per voertuigtype per jaar

Voertuigcategorie Verschil op

brandstofverbruik

Verschil op brandstof-kosten


- [l] [€] [tCO2]


4 6 0.01


9 11 0.02


9 13 0.02

Bestelauto (diesel)

18 23 0.05

3.2 Veiligheid

Zoals in hoofdstuk 2 is aangegeven zijn de zomerbanden en winterbanden in

combinatie over het algemeen veiliger dan het gebruik van all-season banden. Figuur

1 laat zien dat het verschil in remafstand op een natte weg bij 80 km/uur 18 m kan

bedragen. Eén labelwaarde verschilt 5-6 m in remafstand.


15 / 22

Figuur 1: Het EU-bandenlabel grafisch uitgelegd.

In Tabel 5 valt op dat zomerbanden een beter wet-grip-label hebben dan

winterbanden. Dit heeft ermee te maken dat het bandenlabel gemaakt is voor het

beoordelen van zomerbanden en winterbanden voor met name wintercondities

ontworpen worden, zoals voor ijs en sneeuw. Bij het ontwerpen van autobanden moet

voldaan worden aan meerdere deels conflicterende eigenschappen. Dat is terug te

zien bij winterbanden. In het algemeen kan gezegd worden dat door de andere

rubbersamenstelling winterbanden (veel) beter presteren bij lage temperatuur en

zomerbanden beter presteren bij hogere temperaturen. Het remwegverschil bij 50

km/u op sneeuw kan tot 28 m verschillen. Gemiddeld ligt de overgang bij ‘Wet Grip’

op 7 °C. Met name bij sneeuw is de veiligheid van winterbanden beduidend beter dan

van zomerbanden, maar dit wordt voornamelijk bepaald door het profielontwerp. All-

season-banden zijn een compromis tussen zomer- en winterbanden. Bij sneeuw

presteren all-season-banden in het algemeen beter dan zomerbanden, echter niet zo

goed als een echte winterband. Bij hogere temperaturen is het omgekeerd. Een

schematische indruk van deze gedachtegang voor Wet Grip is te zien in figuur 2.

Tussen de 5 en 10 graden Celsius zijn all-season-banden zelfs enigszins beter dan

zomer- en winterbanden.


16 / 22

Figuur 2: Schematische weergave van de veiligheidsprestatie (Wet Grip) van winter-, zomer- en

all-season banden.

3.3 Geluid

Voor personenauto’s is het verschil tussen de geluidsemissies van zomer- en

winterbanden en all-season-banden nagenoeg nul. Voor bestelauto’s is het verschil

tussen de beste winterband en een all-season band aanzienlijk (bijna 3 dB). Dit zal

zeker ook te merken zijn in de auto. De gemeentelijke bestelauto’s in Rotterdam

maken slechts een zeer klein deel uit van de vloot in de stad. Daardoor zal het

verkeersgeluid in de stad nauwelijks beïnvloed worden.

3.4 Slijtage

Er zijn weinig studies gedaan naar het verschil in slijtage tussen zomer-, winter- en

all-season-banden. Daarom volgt hier slechts een kwalitatieve behandeling en geen

berekening van de effecten. Voor meer informatie wordt verwezen naar [VACO,

2017] en [RIVM, 2016].

Niet-uitlaat-gerelateerd fijnstof is goed voor ongeveer 10% van alle PM10-uitstoot in

Nederland. 35% hiervan is gerelateerd aan bandenslijtage, 20% aan remslijtage en

45% aan wegslijtage. De bandenslijtage hangt af van meerdere factoren: het type

band, het type voertuig, het wegtype en het voertuiginzet. Op bandniveau is vooral

de grootte van de band bepalend voor de hoeveelheid slijtage, maar ook de

bandenspanning, temperatuur, chemische samenstelling en constructie hebben een

invloed [RIVM, 2016].

Een verschil tussen een zomer- en winterband is de hardheid van het rubber.

Winterbanden zijn gemaakt van zachter en flexibeler rubber. Dit is bij lagere

temperaturen juist nodig voor meer grip. Winterbanden sturen bij hogere

temperaturen minder precies en de auto gaat eerder slippen. Gevolg: langere

remweg, minder grip en meer slijtage. Een ander verschil is het profiel. Winterbanden

hebben veel ‘lamellen’, waardoor zij meer slijten, zeker in de zomer. Bij zomerbanden

wordt het rubber bij winterse temperaturen harder en wordt de remweg langer.


17 / 22

Hierdoor slijten de banden sneller. All-season-banden zitten qua eigenschappen

tussen zomer- en winterbanden in. Een eenduidige conclusie over slijtage van all-

season banden ten opzichte van de combinatie zomer-/winterbanden is niet te

trekken [VACO, 2017].


18 / 22

4 Conclusies

Brandstofefficiëntie

De beste zomerband is 3-4% zuiniger dan de gemiddelde band in Nederland. Met

de beste winterbanden kun je 2-3% aan brandstof besparen en met de beste all-

seasonbanden bespaar je 1-2% ten opzichte van de gemiddelde band. De inzet van

de best mogelijke combinatie van winter- en zomerbanden geeft meer

brandstofbesparing, en dus minder CO2, dan de inzet van de best mogelijke all-

season-banden door het hele jaar. Voor het gemeentelijke wagenpark van Rotterdam

bespaart de combinatie van de beste winter- en zomerbanden ten opzichte van de

beste all-season-banden ongeveer 28,5 ton CO2. Voor de gemiddelde personenauto

en de gemiddelde bestelauto van het gemeentelijke wagenpark liggen de jaarlijkse

besparingen tussen 5 tot 20 euro per jaar, afhankelijk van het brandstoftype en de

gereden afstand (zie onderstaande tabel).

Voertuigcategorie

Verschil op brandstof-verbruik

Verschil op brandstof- kosten

Verschil op CO2 uitstoot

- [liter] [€] [kgCO2]

Wagenpark Rotterdam (totaal) 11 050 14 200 28 500

Gemiddelde personenauto (benzine) 4 6 10

Gemiddelde personenauto (diesel) 9 11 24

Gemiddelde bestelauto (benzine) 9 13 20

Gemiddelde bestelauto (diesel) 18 23 47

Een garage vraagt ongeveer 80 euro voor een bandenwissel van 4 banden en

grofweg 30 euro voor een wielenwissel van 4 wielen (band op velg). Wordt er

rekening gehouden met wisselkosten dan zijn all-season-banden de meest

kosteneffectieve oplossing, maar niet de veiligste. Zie volgende paragraaf.

Veiligheid

Het verschil in veiligheid is niet goed in geld uit te drukken. De combinatie van de

beste winter- en zomerbanden scoort duidelijk beter dan de beste all-season-banden.

All-season-banden zijn altijd een compromis tussen zomer- en winterbanden. Bij

sneeuw presteren all-season-banden duidelijk beter dan een zomerband, maar niet

zo goed als een echte winterband.

Geluid

De verschillen tussen zomer-, winter en all-season-banden in geluid zijn klein, met

name bij personenauto’s. Voor winterbanden van bestelauto’s kan het verschil wel

fors zijn: winterbanden kunnen bij bestelwagens een tot ca 3 dB hoger geluidsniveau

veroorzaken dan zomerbanden.

Slijtage

Er is geen eenduidige conclusie te trekken over de slijtage van all-season-banden

ten opzichte van de combinatie van zomer- en winterbanden.


19 / 22

5 Referenties

[KDBB, 2017] www.kiesdebesteband.nl (14.08.2017)

[VACO, 2017] www.vaco.nl (14.08.2017) [RIVM, 2016] Emission of microplastics and potential mitigation measures -

Abrasive cleaning agents, paints and tyre wear, RIVM, 2016 [TNO, 2014] Potential benefits of Triple-A tyres in the Netherlands, TNO, 2014 [TNO, 2015] Potential benefits of energy-efficient tyres and correct tyre pressure

maintenance for the vehicle fleet of the Dutch National Road Authority (RWS), the municipal fleet of Amsterdam and the municipal fleet of Rotterdam, TNO, 2015

[TNO, 2016] Potentiële baten van Triple-A banden in 2013, 2016 en 2020, TNO,

2016

http://www.kiesdebesteband.nl/

http://www.vaco.nl/


20 / 22

6 Ondertekening

Den Haag, 4 oktober 2017

Sam van Goethem Stephan van Zyl Projectleider Auteur


21 / 22

APPENDIX A – Gebruikte statistieken

Personenauto’s statistiek bandenlabels


22 / 22

Bestelauto’s statistiek bandenlabels

-rapport TNO 2017 R11169 Het effect van winter-, zomer en all … · 2018-06-04 · zomer- en...

Documents

Transcript of -rapport TNO 2017 R11169 Het effect van winter-, zomer en all … · 2018-06-04 · zomer- en...