Raadsinformatiebrief naar aanleiding van presentatie plan Scholeneiland 25 oktober 2016

Beste raadsleden, Inleiding Woningcorporatie Lekstedewonen en QuaRijn onderzoeken de mogelijkheden om een gebouw met zorgeenheden voor dementerenden en (zorg)woningen te realiseren op het terrein van MFA Kersentuin. Huisartsen en apotheker hebben plannen voor een gebouw met een gezondheidscentrum. Zij hebben hun plannen 24 oktober jl. gepresenteerd aan de wijk. Met realisatie van het plan wordt een voor de wijk Kromme Rijn belangrijk groenelement aangetast. Het open groene veld zorgt voor rust en ruimte in de wijk. Nog belangrijker zijn de speelbosjes en rommelhoekjes aan de rand: de natuurspeeltuin rond de oude eik aan de Boslaan en het labyrint en omgeving aan de Pastoor Heggelaan. Deze groenelementen hebben een grote aantrekkingskracht op kinderen. Tijdens de pauzes van de basisschool zijn hier de meeste kinderen te vinden. Ook buiten schooltijden blijken de natuurspeelplaatsen volop in gebruik door spelende kinderen. Onduidelijkheid over de toekomstige inrichting van het openbaar groen, de mogelijkheden tot behoud van de natuurspeelplaatsen en de korte afstand van de nieuwbouw tot beide scholen zijn een grote zorg voor onder andere de kinderen, ouders en medewerkers van de BSO. Huidige inrichting Kersentuin: steen en gazon De huidige inrichting van de openbare ruimte rond beide scholen biedt weinig hoop voor de verdere ontwikkeling van het plan. De ruimte is nagenoeg volledig versteend. Her en der zijn boomstammen en speeltoestellen geplaatst, maar deze bieden op geen enkele manier de uitdaging en speelmogelijkheden van de natuurspeelplaatsen. Ze worden dan ook weinig gebruikt. Aan de hoeveelheid steen kleven andere nadelen. Zo houden ze warmte vast, waardoor sprake kan zijn van oververhitte situaties in warme perioden. De verharding zorgt er tevens voor dat regenwater niet in de bodem kan infiltreren maar versneld wordt afgevoerd. Ook houdt de verharding geen stof vast, zoals planten dat doen. Aan een verharde buitenruimte kleven dus gezondheidsrisico’s. Met uitzondering van twee natuurspeelplaatsen is de kwaliteit van het openbare groen rond de scholen zeer matig. Groen is voornamelijk aanwezig in de vorm van gazon. De gazons bieden geen uitdagende speelmogelijkheid aan kinderen. Het feit dat gemeente telkens weer terugvalt op deze onderhoudsarme, fantasieloze invulling van het openbaar groen baart ons grote zorgen. Natuurspeelplaatsen zijn belangrijk voor kinderen Natuurspeelplaatsen zijn om verschillende redenen belangrijk voor kinderen. Zo blijkt uit onderzoek dat kinderen tussen de 6 en 12 jaar behoefte hebben aan plekken waar ze ongestoord kunnen klimmen, klauteren en ravotten. Uit onderzoek naar het nut van natuurspeelplaatsen in Amersfoort blijkt dat kinderen aangeven dat ze bijvoorbeeld klimbomen en de mogelijkheid om met water te spelen missen in de hun directe leefomgeving. Ook blijkt dat een groenere leefomgeving gepaard gaat met een lagere kans op ADHD bij kinderen. Wageningen Universiteit (WUR) doet momenteel onderzoek naar het belang van een groene leefomgeving voor kinderen. Zij schrijven: “Er zijn meer voorbeelden van de invloed die een groene omgeving heeft op het welzijn van kinderen. Er zijn namelijk positieve effecten gevonden van groene schoolpleinen op het sociale klimaat. Een groene herinrichting betekende doorgaans niet alleen meer ‘gebruiksgroen’ op het plein, maar ook meer variatie in speelmogelijkheden. Als een plein door de groene herinrichting aantrekkelijker werd

gevonden door de kinderen, waren ze aardiger voor elkaar en werd er minder ruzie gemaakt. Op termijn gingen de succesvolle groene herinrichtingen ook gepaard met een verbetering van het welzijn van leerlingen. Dit is onder andere interessant in het licht van de huidige maatschappelijke belangstelling voor het (tegengaan van) pesten.“ Natuurspeelplaatsen zorgen voor beweging en prikkelen de fantasie en creativiteit. Kinderen kunnen er op een speelse manier de natuur ontdekken en beleven. Ze zijn van groot belang voor de ontwikkeling van kinderen en vooral rond scholen.

De huidige inrichting van de ruimte rond de Cammingha School, waar steen en asfalt domineren, onderstreept het belang van behoud en ontwikkeling van hoogwaardige speelnatuur. Met deze inrichting en de aanplant van ginkgo’s en een plantsoen met cotoneasters is gekozen voor een steriele leefomgeving. Dit is de weinig hoopgevende toekomst voor de kinderen van beide scholen.

Wordt dit de toekomst van het groen op het MFA Kersentuin? Hier speelt geen kind en de natuurwaarde is nihil (inrichting hoek Boslaan – Camminghalaan).

Geen natuurspeelmogelijkheden in de wijk Een analyse van de natuurspeelmogelijkheden in Bunnik en de wijk Kromme Rijn in het bijzonder laat een weinig optimistisch beeld zien. De gemeente streeft in haar beheer en inrichting van het openbaar groen naar zoveel mogelijk onderhoudsarm groen: gazon. Hier is voor kinderen geen vlinder of eekhoorn in te ontdekken. In dat onderhoudsarme groen worden bovendien onderhoudsarme bomen aangeplant, meestal exoten. Bomen waarin niet geklommen kan worden, waaronder niet met takken kan worden gesleept en waar niets in leeft. Voor kinderen bieden deze groenelementen op geen enkele manier uitdaging. Om nog maar te zwijgen van de onmogelijkheden voor ontwikkeling van natuur. Daarmee wordt kinderen de zo belangrijke mogelijkheden om in bomen te klimmen, te ravotten en natuur dichtbij huis te onderzoeken ontnomen. De twee natuurspeelplaatsen op het te ontwikkelen terrein zijn momenteel de enige locaties in de wijk, waar kinderen zich op een veilige manier kunnen uitleven in de natuur.

De natuurspeelplaats op de kruising Boslaan – Laan van Broekhuijzen wordt veel gebruikt door kinderen van verschillende leeftijd Belang van groen voor ouderen De nieuw te ontwikkelen woningen bieden plaats voor dementerenden en bewoners met een zorgindicaties. Uit diverse onderzoeken blijkt dat natuur en activiteiten in/met de natuur een positief effect hebben op de gezondheid, zowel ten aanzien van fysieke als mentale klachten. Omgevingspsychologe Agnes van den Berg heeft onderzoek gedaan naar de relatie tussen groen en gezondheid. De preventieve of curatieve werkzaamheid van natuur als therapie is volgens medische maatstaven nog niet bewezen. Wel komen volgens haar uit diverse onderzoeken sterke aanwijzingen dat er een relatie is tussen natuur en gezondheid. "Er zijn inmiddels ruim honderd studies gedaan, die allemaal in dezelfde richting wijzen, vooral als het gaat om de psychische effecten. Mensen die in een groene buurt wonen en veel buiten zijn, voelen zich gezonder en komen minder bij de huisarts dan mensen met weinig groen in hun leefomgeving." Hoe groener je woont, hoe langer je leeft, blijkt uit onderzoek. “Als het om mensen en hun gezondheid gaat, is het niet zo belangrijk of natuur uniek is of alledaags, maar vooral of ze dichtbij is en makkelijk toegankelijk”.

Universiteit Utrecht1 heeft vastgesteld dat met name bij minder mobiele ouderen natuur in de

regel vooral passief beleefd wordt, en dat de natuur dient als achtergrond. Ouderen beleven de natuur vaak op een passieve manier, als een kapstok voor andere behoeften. Een natuurlijke omgeving op de Kersentuin kan dus sterk bijdragen aan de gezondheid van de toekomstige bewoners van het zorgcentrum. Het plan Ontwikkeling van het plan voor zorgwoningen van Lekstede en het gezondheidscentrum zal leiden tot een verdere verstening van de MFA Kersentuin. De kinderen op de Anne Frankschool krijgen een muur als uitzicht en een versteende binnenplaats in plaats van het huidige groen. Het is nog zeer de vraag in hoeverre hun natuurspeeltuin een plek krijgt in het plan. Ook de kinderen van de Cammingha school kijken straks uit op een muur en ook voor hen is het onzeker of voldoende speelnatuur overblijft, aangezien ook Quarijn beslag op een deel van de openbare ruimte zal leggen. Kinderen zullen bovendien meer dan nu worden afgeleid door de activiteiten in het gezondheidscentrum en de zorgwoningen. Bovendien ontneemt de hoogbouw zon. Voor de kinderen betekent dit een ernstige verslechtering van de omgeving waar ze meer dan de helft van hun tijd doorbrengen. Het is onacceptabel dat kinderen in steen worden opgesloten. Met het huidige plan wordt ondoordacht met de beschikbare ruimte omgegaan. Niet alleen in relatie tot de kinderen op school, ook ten aanzien van het groen dat met deze invulling ontstaat. Groen dat door de ligging voor kinderen veel minder van waarde is, omdat het wordt omgeven door parkeerplaatsen, als plantsoentje als groene omlijsting dienst moet doen of omdat het buiten zicht van leidsters en leraren ligt. Bovendien zullen de wensen ten aanzien van de inrichting en acceptatie van overlast sterk verschillen. Met het opschuiven van tenminste het Gezondheidscentrum richting de Laan van Broekhuijzen, zou voor de kinderen een veel prettigere en gezondere omgeving ontstaan dan in het huidige plan. Een omgeving waarin ruimte is om te spelen, waar ruimte is voor groen. En waar het groen functioneel kan zijn. Gemeente heeft twee argumenten voor de huidige ligging van het gezondheidscentrum:

1. Het bestemmingsplan biedt geen ruimte voor verschuiven van het bouwvlak 2. Verschuiving heeft consequenties voor het aantal te realiseren parkeerplaatsen

Ad 1. Een bestemmingsplan kan gewijzigd worden, plannen kunnen tevens middels projectafwijkingsbesluit ingepast worden Ad 2. Het in het plan geprojecteerde aantal parkeerplaatsen kan op basis van uitwijkmogelijkheden in de omgeving verder worden teruggebracht. Samen werken aan een gezonde leefomgeving voor onze kinderen De twee huidige natuurspeelplaatsen op de MFA Kersentuin en de groene ruimte zijn van wezenlijk belang voor de kinderen van beide basisscholen en voor kinderen in de omliggende wijk. Ze zijn door inspanning van ouders en scholen tot stand gekomen en onderhouden. Het plan biedt echter nog geen duidelijkheid over de toekomstige inpassing van de natuurspeeltuinen. Bovendien lijdt het plan tot een onacceptabele verstening van de gebruiksruimte voor de kinderen op beide basisscholen. Wij vragen de raad om:

- Te onderzoeken of met een andere positionering van beide gebouwen een gezondere omgeving voor de kinderen op beide basisscholen kan ontstaan, de groene ruimte beter benut wordt en de ruimtelijke kwaliteit verbetert – ook als dit zou leiden tot een eventuele wijziging van het bestemmingsplan

- De huidige twee natuurspeelplaatsen in het plan in te laten passen dan wel aan te passen, zonder afbreuk te doen aan omvang, kwaliteit, natuurwaarde, wilderniservaring en toegankelijkheid.

1 Diek, R. A. Garssen, M. Heitman, M. van Loon & M. Weijters, 2004. Groen in de ouderenzorg. Verkennend

onderzoek naar activiteiten gericht op natuurbeleving bij ouderen. Wetenschapswinkel Biologie, Universiteit Utrecht.

Wij willen u graag uitnodigen om samen met bewoners en kinderen het gebied te bezoeken, zodat zij u de waarde van het gebied kunnen laten zien en samen na te denken over de (on)mogelijkheden van het plan. Hartelijk dank voor uw aandacht,

Floris Brekelmans

Marieke Timmer

Helène Hine

Michiel Bijlsma

Inge Verhoef

Marco de Rover

Rianne Hanning

Annunziata Tanzarella

Annemarie Idema

Arend Kulsdom

Debbie van Veghel

Maarten Pennings

Wouter Bal

Jenny Houtgraaf

Heleen van der Hoeven

Daan van Montfoort

Cindy ten Haaft

Hassan Elaarjaoui

Jamila Mellouk

Bastiaan Zuiderhoek

Marieke Hendriks

Carmen Zuidema

Coen Paulusma

Nico Rutten

Hanneke Rutten

Nelien Hylkema

Rudolf Liefers

Martine Liefers – Schwebke

Esther Schepers

Maarten Malingré

Mariëlle van Gelderen

Gerben van Dijk

Barend Rip

Marieke Hogendorf

Jeroen Kellerhuis

Marlies de Jong

Roelie Kingma

Laurens Zwakhals

Martijn Wijskamp

Barbara Wijskamp

Boukje Toering

Saaske Verstraete

Sjoerd Eliens

Franka Eliens

Geartjse Boonstra

Marijn de Jong

Terry Polak

Cherelle Struwer

Jacco Terheggen

Suzanne Terhegge-Lagro

Alex Ziegler

Martin Ziegler

Simone Zuethoff

Roel Groeneveld

Lisette Bal

Suzan Reitsma

Michiel van Duin

Emmy Kanters

Frank de Vries

Marjolein den Ouden

Michael Jaggoe

Evelien Katier

Marc Reuser

Corinne Egberts

Zilla Maas

Monique Besseling

Kirsten Canté-Barrett

Annet Slabbekoorn-Bavinck

Pieter Slabbekoorn

Doenja Dijkstra

Judith Eijs

Arnoud de Klijne

Tob Tummers

Jonathan Charters

Judith Price- den Boer

Colin Price

Ruud Schaar

Natasja Schaar Steinmann

Jochim Geldens

Corrie Geldens

Brigitte Kavelaars

Marco Kavelaars

Els Otterman

Agnes Schrier

Jenny Dirks

Leon Knippels

Tjirk Benedictus

Natascha Smits

Pieter Bas Schrieken

Ivan Vermeulen

Martine Bosman

Adinda Woelderink

Jon Dorst

Nicolette van Herpen

Michael Wychel

Iris Wychgel

Marianne Mets-Barten

Marc Mets

Samantha Hassink

Thomas Hassink

Bart van der Marel

Loes Braas

Ellen Capel-Kampkuiper

Marleen Hessel

Huib van Gaal

Esther Kleinveld

Michiel Nieuwenhuis

Paul Kooijman

Klaartje Schalkwijk

Ivor Hidding

Jorien Koevoets

Hartman Koopmans

Ivor Hidding

Conny van Veldhuijzen

Huub Rood

Danielle Anema

Nienke Zoon

Saska de Jonge

Jos de Jonge

Stijn Rooijakkers

Ilse Huugen

Moniek Stokvis

Yvonne van den Berg-Lotz

Joukje Bijlsma

Renalda van Remmerden

Maartje Kessels

Jose Jansen

Lien Donders

Liesbeth de Vrey

Karen Risseeuw-Koelman

Inge Brieko-Reubzaet

Arleen Kamphuis

Loes Wolfs

Heike Rockmann

Pieter-Paul van Beek

Bert Klein Gebbink

Jeanne Heezen

Eddy Meijer

Doenja Dijkstra

Hans Rietveld

Edwin Dubbelman

Rida Tuithof

Marion Benedictus-Chang

Maren van den Nieuwenhuijzen

Jante van den Nieuwenhuijzen

Gert-Jan van den Nieuwenhuijzen

Desiree Broekhoven

Theo Tegelaers

Gerd-Jan van Zadelhoff

Robert Yntema

Nathan van Doorn

Lieke van der Aa

Arwen Pieterse

Paul Boelen

Cootje Auer

Sandra van der Mullen

Johan Idema

Casper Rijnders

Aarti Rampadarath

Martijn Hanssen

Karin peskens

Maartje van Noppen

Eric van Den Akker

Erwin van Santen

Eva Marcus

Hilde van Braam

Pieter van Braam

Kirsten Schopman

Rutger Nienhuis

Doede Hardeman

Angelique Hardeman

Imke Schellekens

Krijn Janssen

Alex Capel