HEERENVEEN

Het Heerenveen vanCoby van der Laan& Jelle Zoetendal

Oproep vanLutz Jacobi

Samen sterk voorwerk, zorg en wonen

Foppe de Haan:Actief zijn enblijven!

11/2013EENMALIG PVDA-MAGAZINEVOOR DE VERKIEZINGENOP 13/11/2013BOPPESLACH

Doe de Politieke

Kennisquiz Alleen al voor

de prijs!

22

interview

Wethouder Coby van der Laan (1953) enfractievoorzitter Jelle Zoetendal (1976) uitHeerenveen voeren samen de kandidatenlijstvan de PvdA aan. Hun credo is: samen deschouders eronder en omzien naar elkaar.

Lutz Jacobi:

“Naar destembus!”

Op 13 november 2013 zijn deverkiezingen voor de nieuwe gemeenteHeerenveen. De opkomst bij dit soorttussentijdse verkiezingen is vaak mindergroot dan bij de landelijk georga-niseerde gemeenteraadsverkiezingen.En dat moet dit keer anders!In november moeten we met een grotestembus-opkomst laten zien dat we hetbelangrijk vinden wie het in onze nieuwegemeente voor het zeggen krijgt.

Want de gemeenteraad doet er toe,bijvoorbeeld bij het vormgeven van dezorg en sociale voorzieningen, dichtbijde mensen. Door in de gemeente ruimtete geven voor nieuwe zorgconcepten,kan zorg nabij gerealiseerd worden. Alshet over zorg gaat, doet het er echt toeop wie u gaat stemmen.

Fryslân mooi houden; lokale politicihebben daarbij een belangrijke rol. Ookin de gemeente Heerenveen waar ikgeboren ben en opgroeide. 'Vooriedereen een zo goed mogelijk leven' ,dat is mijn kompas in de politiek. Altijdeen luisterend oor hebben voor deproblemen van alledag, niet alleen inverkiezingstijd.

Politiek is onze democratie. Daar is inde historie vaak zwaar voor geknokt.Samen zijn we verantwoordelijk voorgoede lokale politici. De PvdA staat voorsolidariteit en grote betrokkenheid vaninwoners van dorpen en wijken. In ditmagazine voor de gemeente Heerenveenkomen ze aan het woord.

Er valt wat te kiezen op 13 november. Ikreken op uw komst naar de stembus!

Lutz Jacobi

Dit is een uitgave van PvdA Heerenveen.Voor meer informatie mail naarheerenveen@pvda.nl of kijk op:www.heerenveen.pvda.nl

tekst Marita de Jongfoto Linus Harms

ÔSamen sterk voorwerk, zorg & wonenÕ

ZZe komen beide uit eenarbeidersgezin met ouders die goedonderwijs voor hun kinderen heelbelangrijk vonden. De vader van Vander Laan was door de oorlog niet in degelegenheid geweest om door te leren.Hij moest van school om het gezin teondersteunen . Zijn vader was alsdwangarbeider te werk gesteld inDuitsland. Voor zijn kinderen zag hijeen andere toekomst weggelegd. ,,Wijmoesten ons best doen op school en zelfwat van het leven maken. Daar praattehij met ons over. In een arbeidersbuurtwas doorleren in die tijd nietgebruikelijk.’’

Het is niet voor niets dat Van der Laanwerkgelegenheid zo belangrijkvindt. ,,Mijn vader en grootvadermoesten Fryslân verlaten om elderswerk te vinden. Ik zie werk als de sleuteltot heel veel andere zaken zoalsbestaanszekerheid en goed wonen.Door banen te scheppen voorkom je datmensen wegtrekken en houdenbedrijven hun bestaansrecht. Alsiemand geen werk heeft is er ook weinigof geen geld voor een opleiding,sportclub of een avondje uit.’’

De gemeente Heerenveen heeft het watwerkgelegenheid betreft goed gedaan,vinden Van der Laan en Zoetendal. Erzijn tussen 2002 en 2012, bijna 3.500nieuwe banen bijgekomen, een groeivan maar liefst 20 procent. Heerenveenis daarmee koploper in Fryslân. Tochzijn er mensen die tussen wal en schipdreigen te raken. Daarvoor zijnonder andere de Omtinkers in hetleven geroepen. Een heel goedinitiatief vindt Zoetendal. ,, Demaatschappij is heel gecompliceerdgeworden, er is een woud aanregelgeving. Omtinkers helpen mensendie kopje onder dreigen te gaan.Formulieren zijn soms nodeloosingewikkeld. Natuurlijk moetenmensen ook zelf initiatief nemen omiets aan hun situatie te doen maar somshebben ze daarbij een steuntje in de rugnodig.’’

De wereld een beetje beter achterlaten.Dat is zijn drijfveer. Mensen moeteneen beetje op elkaar passen vindt hij. Endaar mag de overheid best een rol inspelen. Hij wil zich daar in ieder gevalvoor gaan inzetten. ,,Mijn politiekewerk geeft me heel veel energie.

33

paspoortCOBY VAN DER LAAN

Profiel: sociaal en ondernemendKrant: LC en NRCEten: liefst uit de moestuinMorgen invoeren: leerbanenvoor jongeren

JELLE R. ZOETENDAL

Profiel: oplossingsgericht,vasthoudend, betrokkenKrant: LC en VolkskrantEten: Spaghetti,BoerenkoolstamppotMorgen invoeren:wijkverpleegkundige weer terugin de wijken

Ik ben adviseur en schrijf beleids-plannen. Mijn vader zegt weleensgekscherend ‘gebakken lucht’. Hij wasloodgieter, een hardwerkende man. Ikbegrijp die reactie heel goed. Hij maaktetechnische installaties. Dat is ietstastbaars. Een compleet anderewereld.’’

Maatschappelijk betrokken, inzetvoor de samenleving.Politiek actief zijn betekent dat vrije tijdeen schaars begrip is geworden. Van derLaan en Zoetendal nemen dat voor lief.De drive om maatschappelijk betrokkente zijn is groot. Van der Laan: ,,Mijnvader vond het vanzelfsprekend om watvoor de medemens te doen. Hij was totop hoge leeftijd maatschappelijk actief.Me inzetten voor de samenleving heb ikvan huis uit meegekregen. Dat doe jegewoon”

De ouders van Zoetendal waren nietpolitiek actief maar hij komt wel uit eensociaal nest. Een collega van hemmaakte hem er op attent dat als je echtiets wilt veranderen, je de politiek inmoet. ,,Ik had geregeld commentaar oppolitieke beslissingen. Dan vroeg ik meaf: waarom doen ze dit? In 2002 vroeg

de gemeente Heerenveen inwoners meete denken bij het ontwikkelen van eentoekomstvisie. In 2005 ben ik mededaarom lid geworden van de PvdA.’’

Zorgen voor en omzien naarelkaar.Van der Laan is sinds 1998 politiekactief en vanaf 2006 wethouder van degemeente Heerenveen. Werken voor desamenleving en samen dingen tot standbrengen, vindt ze nog echt eenuitdaging. ,,Het is een pittige opgave.Juist in deze moeilijke tijd wil ik nietafhaken, maar perspectief bieden. Ikben en blijf een optimist en vind hetbelangrijk om onze visie uit te dragen,het sociale en coöperatieve dat de PvdAzo kenmerkt: zorgen voor en omziennaar elkaar.’’

Beiden zijn trots op watHeerenveen te bieden heeft. De PvdAheeft de afgelopen jaren fors geïnves-teerd in goed wonen. Achterstands-wijken zijn aangepakt en er is vanaf2008 voor 30 miljoen euro geïnvesteerdin onderwijs. Het voortgezet onderwijsheeft goede huisvesting en er zijnmultifunctionele accommodaties indorpen en wijken gebouwd.

Met optimisme de toekomsttegemoet.In deze lastige economische tijd moetook financieel orde op zaken wordengesteld. ,,We moeten verbouwen, terwijlde winkel openblijft’’, zegt Zoetendal.De gemeente Heerenveen moet vooralhaar optimisme niet verliezen, vindenze allebei.

De komst van honderden nieuwe banenin de zuivelindustrie biedt perspectiefvanaf 2014. ,,We moeten doen waar wegoed in zijn. Ons inzetten voor sterkewerkgelegenheid, zorg en goed wonen.Met minder geld, dat wel maar dat hoeftniet te betekenen dat er niets mogelijkis. Creatief denken daar komt het nu opaan en dat maakt de uitdagingmisschien nog wel groter. Samen sterkvoor goed werk.’’

* Samen sterk voor goed werk * Betaalbaar wonen en goed onderwijs * Zorgen voor en omzien naar elkaar* Iedereen moet kunnen meedoen * Investeren in sterke dorpen en wijken

4

tekst Marita de Jongfoto Linus Harms

V

Actief zijn enactief blijven!Oud-voetbaltrainer Foppe de Haan uit Nes, heeft een grote staat vandienst. Hij was de langstzittende trainer van sc Heerenveen.

,,Voor sportclubs is in de huidige tijd eenbelangrijke taak weggelegd. Voor dekerk of de politieke partij, als bindendefactor, is de sportclub voor een deel inde plaats gekomen. Het is bij uitstek eenontmoetingsplaats, een andere wereld,die heel verfrissend kan zijn. Eenbelangrijk punt van zorg is:deskundigheid. Iedere goedwillendeouder kan een groepje jeugd trainen. Jezou bij de sportclubs toch eenprofessional of semi-professionalmoeten aanstellen die er bijvoorbeeldvoor zorgt dat de trainers geschooldworden. De sportclub staat voor meerdan alleen sporten. Ook opmaatschappelijk gebied is het eenleerschool. Je moet de spelregels diemet elkaar zijn afgesproken accepteren,je leert er omgangsvormen en omgaanmet verlies en tegenslag.

In Duitsland hanteren ze het multi-sportverenigingsmodel. Dan is dat doelwellicht te realiseren. Waarom zou datin Akkrum niet kunnen? Daar is eenprima sportaccommodatie. En wat tedenken van Udiros in Oude- enNieuwehorne? Daar heb ik grotebewondering voor, wat daar isopgebouwd. Het is een goed voorbeeldvan wat je gezamenlijk kunt bereiken.

In de gemeente Heerenveen zijn zetrouwens ook goed bezig. Daar hebbenze sportbuurtcoaches aangesteld. Veelkinderen worden na school opgevangenen het is een prima zaak dat ze daarsportactiviteiten krijgen aangeboden.

Voorheen werd op basisscholen gewerktmet vakleerkrachten. Die zijn allemaalwegbezuinigd. Daardoor neemtgymnastiek nog maar een heelbescheiden plek in op het lesrooster. Endat terwijl kinderen steeds dikkerworden omdat ze te weinig bewegen.Het is een gebrek aan visie. Er is nietvoldoende geanticipeerd op detoekomstverwachtingen.

Bewegen is noodzakelijker dan ooit.Kinderen die heel jong al veel te dik zijn,hebben een grotere kans om al op jongeleeftijd dement te worden. Jeontwikkelt je door te bewegen, dat geldtook voor de hersenontwikkeling. Ookbij ouderen is bewegen heel belangrijk.

Wie daarmee stopt, gaat achteruit. Wieactief blijft, kan in normale omstandig-heden redelijk oud worden. Het valt mijop dat mensen die creatief zijn en bezigblijven vaak een hoge leeftijd bereiken.Dat is een levenshouding.

Foppe de Haan

Voor de PvdA zijn sportverenigingen despil voor de georganiseerde sport. Wezetten ons in voor sportbuurtcoaches diesportverenigingen en scholenondersteunen. Uitgangspunt is dat iederkind moet kunnen deelnemen aan sport.

STANDPUNT

5

5

Wat kun je tegen­woordig nog zonder smart­phone? Ook de minister van Buitenlandse Zaken kan niet zonder. Frans Timmermans gebruikt ’m om te Facebooken en om vragen via WhatsApp te beantwoorden. Bijgaand een selectie van vragen die gaan over de verbinding tus­sen gemeentelijke en inter nationale politiek, en zijn reactie erop.

WhatsAppen met

FransWaarom zou ik op de PvdA stemmen?

Wat is de link lokaal-internationaal?

Waarom lokale verkiezingen, dat stelt toch niets voor?

Je komt overal, wat is nou typisch Nederlands?

Wat mis je als je op reis bent?

Is je op een van je reizen iets lokaals opgevallen, dat goed is toe te passen in Nederlandse gemeenten?

Wat mag er uit je eigen gemeente Kerkrade nooit verdwijnen?

In São Paolo zag ik in een museum groepjes kinderen uit de sloppen-wijken, die door studenten Kunstgeschiedenis de liefde voor kunst bijge-bracht kregen. Dat was een ontroerend moment: kinderen die anders nooit een schilderij van dichtbij zouden zien, kregen een inleiding tot zelfverhef-fing. Dat zou ik in Nederland ook vaker willen zien. Dat kunnen gemeenten mogelijk maken, samen met scholen.

Het Glaspaleis, de voetbalverenigingen, en natuurlijk Roda JC, al ligthet stadion net buiten Kerkrade.

Ontbijten met de kinderen, de discussie of we naar Giel Beelen of Lara Rense luisteren. De vogels die bij ons in de tuin dagelijks voor een concert zorgen. De zilte zeelucht in Den Haag bij westenwind.

Als ik ons vergelijk met andere landen, dan zijn wij direct, wij houden niet van poeha: “Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg.” Wij beweren altijd dat we niet chauvinistisch zijn, maar we zijn het lekker wel, zeker als het om sport gaat, voetbal voorop.

Om mij heen zie ik het verschil tussen gemeenten met een sterke PvdA en gemeenten waar rechts een meerderheid heeft. In linkse gemeenten wor-den de gevolgen van de crisis niet afgewenteld op de minst welvarenden, op de ouderen, de kinderen. Waar de PvdA sterk is, krijgen werk, zorg, onderwijs duidelijk meer aandacht.

Ik heb indertijd voor de PvdA gekozen, omdat de partij geen genoegen wenst te nemen met de wereld zoals die is, niet berust in achterstand, niet vervalt in pessimisme, met beide benen op de grond blijft staan. Maar ook omdat ik mensen de kans wil geven zichzelf en hun kinderen te verheffen, te werken aan een betere toekomst. Eerlijk delen, gelijke kansen, iets voor een ander over hebben, waar je woont, in jouw land, in de hele wereld.

Bijna iedere gemeente in Nederland heeft bedrijven binnen haar grenzen die afhankelijk zijn van im- of export. In iedere gemeente van Nederland wonen mensen die van elders komen of (tijdelijk) naar elders gaan. Dus waar wij ook werken en waar wij ook wonen, komen we met het buitenland in aanraking.

71192_verkiezingsmagazine Friesland 4.indd 5 08-08-13 10:39

Herinneringen aan een Friese jeugd

‘Kijk, de zonnepanelen staan nog op het dak!’ De ouders van Diederik Samsom wonen al een paar jaar niet meer in zijn ouderlijk huis aan de Harlingerstraatweg in Leeuwarden, maar ze hebben er duidelijk hun sporen achterge-laten. ‘Toen ik nog bij Greenpeace werkte, hadden we een actie: Breng Nederland aan de Zonnepanelen. Natuurlijk waren mijn ouders een van de eerste afnemers.’Het huis, gebouwd in 1918 voor Engelse officieren die na de Eerste Wereldoorlog in Leeuwarden bleven hangen, roept bij Diederik meteen jeugdherinneringen op. ‘Als ik aan dit huis denk, dan denk ik aan de keukentafel. De grote, ronde keukentafel waaraan het leven zich afspeelde. De maaltijden met mijn ouders en mijn zus, de discussies die we daar voerden. En in de weekenden was huize Samsom een zoete inval voor mijn vrienden en die van mijn zus. Mijn ouders lieten ons redelijk vrij, en daarom mocht hier meer dan bij mijn vrienden thuis.’

Het gezin‘Ik kom uit een typisch VPRO-gezin. Alles goed willen doen en zelf niks tekortkomen. Mijn vader was internist, mijn moeder had een prak-tijk voor kinderfysiotherapie. Mijn ouders waren bewust bezig met de maatschappij, maar niet erg politiek geëngageerd. Het ging thuis veel over geschiedenis en we hadden ingewikkelde dis-cussies, bijvoorbeeld over kruisraketten. Mijn politieke bewustzijn kwam pas later tot bloei, toen ik op het Stedelijk Gymnasium terechtkwam. Ik kreeg daar een filosofieleraar, meneer Pieron, die mij de wereld heeft leren snappen. Formeel gaf hij maatschappijleer, maar het kwam erop neer dat hij iedere week een uur lang mijn wereldbeeld door elkaar schudde. Ik ging nadenken over hoe de wereld in elkaar zit, en over hoe hij in elkaar zou moeten zitten. En ik kreeg vriendjes die van huis uit wel politiek waren grootgebracht. Die hadden wel een vader die lid van een politieke partij was. Toen zag ik dat je je idealen dus ook echt kunt vormgeven en organiseren.’

Fanatiek zwemmer‘Ik heb als tiener een paar jaar fanatiek gezwom-men. Ik wilde heel erg goed worden, maar ik had geen talent, dan moet je dus maar heel hard trai-nen. Ik trainde zeven uur in de week, elke dag van zes tot zeven uur ’s ochtends en dan meteen door naar school.’

De beste willen zijn ‘Een competitieve instelling heb ik altijd al gehad. Ik had ook een andere sport kunnen kiezen, maar ik ben gewend om datgene wat ik doe – tot aan het monomane – heel goed probe-ren te doen.’

Zomerkampgevoel‘Ik heb een aantal zomers lang in Heeg gewerkt, in jeugdherberg ‘It Beaken’. Ze voeren daar in Tsjotters, van die mooie Friese platbodems. Ik gaf geen zeilles, maar was keukenhulp en stond achter de bar. Als ik aan die tijd denk, krijg ik echt weer dat zomerkampgevoel. De hele dag buiten zijn, nieuwe mensen ontmoeten. Veel vermaak en vertier. En dat een hele zomer lang.’

De sleutel van de school‘Ik heb een groep vrienden die ik ken van de middelbare school. Idse is helaas drie jaar geleden overleden. De andere twee, Merijn en Carolus, zie ik soms een half jaar niet, maar dat maakt niks uit. Die band is er voor het leven. In 1988 was er het plan om het Stedelijk Gymnasium op te heffen en samen te voegen tot een brede scholengemeenschap, een beleid dat in die jaren vooral door de PvdA werd uit-gedragen. Wij vieren hebben toen fanatiek actie gevoerd. We hebben de school een week lang bezet. Het was achteraf bekeken een mooie strijd. De opzet van de brede scholengemeen-schap, daar heeft de PvdA inmiddels afstand van genomen. Het is niet zaligmakend. Maar wat wij vooral verdedigden, was een kleine school. Een school met een ziel, waar iedereen elkaar kent. Deze school was heel lang mijn woonkamer, en soms ook mijn slaapkamer. Als voorzitter van de

Kinterview

tekst Nynke de Jongbeeld Vincent Boon

6

71192_verkiezingsmagazine Friesland 4.indd 6 08-08-13 10:40

Herinneringen aan een Friese jeugd

7

Hij woont alweer jaren in Leiden, maar groeide op in Friesland. Over die tijd vertelt Diederik Samsom aan Nynke de Jong. 

71192_verkiezingsmagazine Friesland 4.indd 7 08-08-13 10:40

8‘Als ik dan op het verkeersplein bij Joure stond, voelde dat als thuiskomen’

Leeuwarder Gymnasiasten Club heb ik jarenlang met een sleutel van de school op zak gelopen. In de avonden repeteer-den er bands en oefende de toneelclub er. Ik had de sleutel en zorgde ervoor dat zij de school in konden. Het voelde alsof de school van ons was.‘

Schaatsen ‘Ik had een vriendje en die woonde op een boerderij in Sint Vrouwenparochie. Daar heb ik vele middagen en week-enden doorgebracht. Dat was ook een ander soort wereld voor me. Veel fiet-sen, veel buitenspelen. Met hem heb ik veel geschaatst. 1985 en 1986 waren natuurlijk de schaatsjaren. Toen heb ik alles geschaatst waar een ‘11’ in zat. De Elfmerentocht, Elfdorpentocht: noem maar op. Alleen voor de Elfstedentocht was ik nog te jong; daarom heb ik in 1986 een paar dagen vóór de echte tocht bijna de gehele route gereden. Dat was zo verschrikkelijk zwaar: bij Stavoren ging het licht bij mij al uit. Mijn vriend schaatste veel beter, dankzij hem heb ik het gered.

Weg uit Leeuwarden‘Na het gymnasium ben ik in Delft gaan studeren. Ik wilde niet naar Groningen,

want ik wilde echt ver weg. Als ik in het weekend naar huis ging, dan liftte ik van Den Haag naar Joure. Als ik dan op het verkeersplein bij Joure stond, voelde dat als thuiskomen. Later, toen ik met de trein ging, kreeg ik dat gevoel al wanneer we boven Zwolle reden: “Ik ben er weer. Ik ben weer thuis.”’

Gemeentepolitiek‘Toen ik op de middelbare school zat, heb ik besloten dat ik bij Greenpeace wilde werken. Het was de tijd van het bombardement op de Rainbow Warrior. Greenpeace was veel in het nieuws. Ik ben natuurkunde gaan studeren en zo bij Greenpeace terechtgekomen. Ik heb de politiek toen een tijdje links laten liggen. Tot ik in 2002 inzag dat als je écht iets wilt veranderen, je de wetten moet veranderen. En daarvoor moet je de politiek in. Via Greenpeace ben ik dus in de landelijke politiek beland en zo heb ik de gemeentelijke politiek over geslagen. Achteraf kan ik wel zeg-gen dat ik dat heb gemist. We gaan nu vanuit Den Haag veel din-

gen eindelijk terugbrengen naar waar het hoort: naar de gemeenten. Het aan het werk helpen van mensen met een arbeidshandicap; het zorgen voor zorg voor wie dat nodig heeft. Dat kun je beter overlaten aan de lokale, dan aan de landelijke politiek. Juist in die bewe-ging die we nu maken, kom ik weer veel in aanraking met de gemeentelijke politiek. Dan merk ik dat er minder aandacht is voor lokaal bestuur, dan voor wat wij in Den Haag doen, maar dat de besluiten die in de regio geno-men worden, veel belangrijker zijn voor degenen die er wonen. Het is politiek die veel dichterbij de mensen staat. Als het gaat om zorg, om welzijn of om je baan, worden de beslissingen daarover straks in de regionale politiek gemaakt. Met name hier, in Friesland, is de lokale politiek bepalend. Lokale politiek is tastbare politiek; politiek die daadwerkelijk aan de deur komt. De laatste jaren heeft de PvdA in Friesland zich gemanifesteerd als sober en dienstbaar. Zoals de politiek hoort te zijn.’

Diederik Samsom met Nynke de Jong voor het huis waar hij opgroeide.

71192_verkiezingsmagazine Friesland 4.indd 8 08-08-13 10:40

9

Hij is minister van Financiën en hij gaat over de cijfers. Maar wat zeggen de cijfers over hem? De cijferlijst van Jeroen Dijsselbloem.

cijferlijst

9

2 ‘Dit jaar ben ik 25 jaar ge­lukkig met mijn geliefde. Onvoorstelbaar hoe je na al die tijd nog dol op elkaar kunt zijn.’

‘Twee nieuwe bigge­tjes die ik onlangs “in huis” heb gehaald. Nee, ze hebben geen namen. Ze zijn onge looflijk energiek, sociaal, brutaal. Kort om, leuk.’

‘Het huisnummer in Son, waar ik opgroeide. Een typische jaren zeventig nieuwbouwwijk. De school was één straat verderop. Mijn broers en zus­sen liepen een stukje op mij voor. Mijn oudste zus ging al naar de middelbare school, toen ik nog op de kleuterschool zat. Ik heb veel goede herinneringen aan meester van Hapert. En tijdens de les haalde ik sigaretten bij de benzine­pomp voor meester Vennix. Dat kon toen allemaal.’

‘Wageningen. Een heerlijke stad in een prachtige omge ving. Gestudeerd, eerste huis, vriendin ontmoet, eerste kind geboren, weggeweest, teruggekeerd. Kortom, mee vergroeid.’0317

‘De eerste keer dat ik kandidaat­Kamerlid was, was dit mijn plek op de lijst. Dat was toen nog eervol en niet kansloos. Eervol omdat ik een jong broekie was die het niet verwachtte. Niet kansloos, omdat het 1998 was en Wim Kok onze lijst­trekker.’

23 ‘3% is een tussendoel op weg naar een sluitende begroting. Het tempo waarin is, in Nederland en in andere Eurolanden, aangepast aan de economische werkelijkheid.’

1 2002 ‘Toen ontplofte een politieke bom. De moord op Fortuyn heeft grote impact gehad op de samen­leving, op de politiek en ook op mij. Het was het begin van een vernieuwingsproces in de PvdA.’

‘In de Eurogroep werken we met achttien landen samen. Lots verbondenheid met mooie en zware kanten. Maar allemaal vastbesloten om uit de crisis te komen.’

‘Het nummer dat op de affiches van de PvdA hoort te staan. Ik heb een groot kunstwerk in mijn werk­kamer hangen met een rode één!’ 

55‘Percentage staat­schuld afgezet tegen het Bruto Nationaal Produkt. Voor de crisis van 2008 was het nog 43 procent. Dus het loopt hard op. Een last voor volgende genera­ties, tenzij we er nu al iets aan doen.’

73

25 18

371192_verkiezingsmagazine Friesland 4.indd 9 08-08-13 10:40

10

DDe PvdA streeft naar een sterker en socialer Nederland. Daar zijn de PvdA­ministers en ­staatssecretarissen dage­lijks mee bezig, zoals Jet Bussemaker met onder­wijs, Frans Timmermans met Buitenlandse Zaken en Lodewijk Asscher met Sociale Zaken en Werk­gelegenheid. Zo werkt Asscher onder meer aan een wet tegen uitbuiting: het aanpakken van schijn­constructies die leiden tot verdringing en uitbuiting. Een reportage.

Door de Europese markt mogen straks ook Bulgaren en Roemenen per 1 janu-ari 2014 zonder vergunning in ons land aan het werk. Natuurlijk zijn ze welkom, maar we moeten er wel voor zorgen dat zij werken tegen dezelfde arbeidsvoorwaarden als hun Neder-landse collega’s. ‘Mijn ervaring met Poolse werknemers is erg goed. Wat is jullie ervaring?’ Niets vermoedend plaatste de eigenaar van een stratenmakersbedrijfje uit het zuiden des lands in 2011 een oproep op een internetforum voor werkgevers. De ondernemer had voor het eerst van zijn leven een Poolse zzp’er aan het werk. Deze Pool beviel hem uitstekend. Beter dan veel Nederlandse stratenmakers; die kwamen vaak te laat, soms helemaal niet en ze waren bovendien ook nog eens duurder. Dat laatste was niet het belangrijkste argument, maar mooi

meegenomen, zeker nu het aanbod van werk door de crisis niet overhield.De man heeft het geweten. Hij werd bedolven onder de reacties. Posi tieve, maar ook negatieve. Waarom hij die Pool minder betaalde dan Neder landers, wilde iemand weten. Was dat geen dis-criminatie? De ondernemer, zich van geen kwaad bewust, was flabber gasted. Als hij zijn Poolse krachten een paar euro’s per uur minder betaalde dan hun Nederlandse collega-zzp’ers, verdien-den zij nog steeds een goed belegde boterham, aanzienlijk meer dan ze in Polen gewend waren.Boven dien: anders dan de meeste Neder landse zzp’ers, hadden die Polen meestal geen gereedschap en eigen vervoer. Dat kregen ze er gratis bij. Zo bekeken verdienden ze per saldo onge-veer evenveel. Daar was toch niets mis mee?

Gelijke monniken, gelijke kappen

tekst Jan Smitbeeld Hollandse Hoogte

arbeid

71192_verkiezingsmagazine Friesland 4.indd 10 08-08-13 10:40

11

De reactie van deze kleine zelfstandige is begrijpelijk. Zoals zoveel ondernemingen in de bouw heeft zijn bestratings-bedrijf het moeilijk. Om te kunnen concurreren moet hij kwaliteit leveren tegen een zo scherp mogelijke prijs. Arbeid is daarin een substantiële kostenpost.Zijn werkwijze heeft echter ook een keerzijde. De Poolse zzp’er werkt als zelfstandige, maar is eigenlijk gewoon een werknemer. De werkgever betaalt in zo’n geval geen sociale premies en belastingen en is daarmee goedkoper uit. Dat veroorzaakt oneerlijke concurrentie tussen groepen werk-nemers. Ook kan er sprake zijn van uitbuiting doordat de (schijn)zelfstandige wordt gedwongen tegen een lager tarief te werken.

Forse onkostenvergoedingZeker, een Europa met open grenzen is goed voor de Neder-landse economie. In het algemeen leveren arbeidsmigranten uit andere EU-landen een positieve bijdrage aan de conjunc-tuur. Maar in combinatie met de economische crisis heeft de toestroom van migranten uit Oost- en Midden-Europa in een aantal sectoren – bouw, tuinbouw, transport, zorg – ook gezorgd voor verslechtering van de arbeidsvoorwaarden. Om op de arbeidskosten te besparen, gaan sommige werk-gevers en malafide uitzendbureaus op zoek naar de grenzen van de wet.Ze creëren schijnconstructies. Ze ontduiken de premie- en belastingplicht door werknemers onder te brengen bij brie-venbusfirma’s in het buitenland, ze ontduiken het minimum-loon, ze werken met schijnzelfstandigen, ze verplichten werknemers om voor dat minimumloon meer uren te werken dan is toegestaan of betalen ver onder het minimumloon met daarbovenop een onbelaste onkostenvergoeding. Die onbelaste vergoedingen kunnen flink oplopen, weet Arne Weverling. Hij is wethouder van Westland, een gemeente met 100.000 inwoners en 60.000 banen waarvan er ongeveer 10.000 worden vervuld door arbeidsmigranten. Uitzendbureaus attendeerden hem erop dat er Poolse arbei-ders in de tuinbouw en elders werken voor een gangbaar Pools loon van rond de 500 euro. Daarnaast krijgen ze 1000 euro onkostenvergoeding. Ze worden gerekruteerd door Nederlandse uitzendbureaus in Polen.Weverling vindt dergelijke constructies uit den boze. ‘Je cre-eert zo oneerlijke concurrentie tussen werknemers, tussen werkgevers en tussen arbeidsbemiddelaars. Boven dien lopen we zo flink wat belasting en premies mis. Als gemeente stre-ven wij juist naar een eerlijk woon- en werkklimaat.’Weverling trok aan de bel. De gemeentebestuurder deed een oproep aan minister Asscher van Sociale Zaken om een eind te maken aan dergelijke schijnconstructies. PvdA-Kamerlid John Kerstens pikte dit signaal op en stelde hierover Kamervragen.

Race to the bottomKerstens keert zich al langer tegen dit soort nepconstructies. Bij de behandeling van de begroting van Sociale Zaken in december vorig jaar diende hij hiertoe al twee moties in, dit mede met het oog op het vervallen van de toegangsbeperkin-gen voor Bulgaarse en Roemeense werknemers per 1 januari 2014. Dat zou kunnen zorgen voor nieuwe toestroom van arbeidsmigranten.

‘Onwettig en onwenselijk,’ zo omschrijft Kerstens de schijnconstructies. ‘Ze zijn dan misschien niet allemaal in strijd met de wet, ze zorgen wel voor ongewenste effecten. Werknemers krijgen te maken met verdringing, onderbeta-ling en soms zelfs met uitbuiting. Voor je het weet ben je bezig met een race to the bottom.’Dat juist de PvdA hierin het voortouw neemt, heeft volgens Kerstens, oud-voorzitter van FNV Bouw, mede te maken met het feit dat de partij Europagezind is. ‘Deze constructies zet-ten het draagvlak voor een verenigd Europa onder druk. Ook daarom moeten ze zo snel mogelijk worden uit gebannen.’Kerstens werd op zijn wenken bediend. Eerder dit jaar presenteerde minister Asscher een actieplan om een eind te maken aan de schijnconstructies. Centraal uitgangspunt daarbij: voor gelijk werk moeten gelijke arbeidsvoorwaarden gelden. Het actieplan behelst onder meer maatregelen op het gebied van voorlichting, samenwerking, aanpassing van wet- en regelgeving en strengere handhaving. Een van die maatregelen is de aanstelling van 35 extra inspecteurs bij de Arbeidsinspectie. Kerstens had om die uitbreiding gevraagd. Ook maakt het actieplan korte metten met combinaties van extreem lage lonen en buitenproportionele (onbelaste) onkostenvergoedingen zoals die voor Poolse werknemers in het Westland. IngewikkeldKerstens is blij met deze voortvarende aanpak. Hij beseft echter ook dat de uitvoering en handhaving van de maat-regelen niet eenvoudig is, al was het alleen maar omdat constructies die de malafide uitzendbureaus en werkgevers bedenken vaak internationaal en ingewikkeld zijn. ‘Iets op papier zetten is één. Maar vervolgens moet je er ook voor zorgen dat de praktijk zich ernaar voegt,’ benadrukt de PvdA-parlementariër.Die kloof tussen theorie en praktijk: daar kan de eigenaar van het Brabantse stratenmakersbedrijfje inmiddels over mee-praten. De kleine aannemer heeft zojuist zijn laatste Poolse zzp’er de wacht aangezegd. Hij heeft steeds minder werk. Daarnaast liggen de uurtarieven die Nederlandse zzp’ers hanteren inmiddels ongeveer op hetzelfde (lage) niveau als die van de Polen.Bovendien, zo heeft deze ondernemer inmiddels helaas mogen ervaren: ook Poolse zzp’ers laten het wel eens afwe-ten. ‘De ene keer was de scooter kapot, de andere keer de fiets, er was altijd wel wat. Na twee waarschuwingen was ik het zat.’

Schijnconstructies zetten het draagvlak voor een verenigd Europa onder druk

De PvdA wil een eerlijke arbeidsmarkt, geen veramerikaniseerde. We bevorderen werkgelegenheid, willen geen flex-regelgeving voor werk dat gewoon vast is en een eerlijke en voldoende bescherming tegen ontslag. Onderbetaling en uitbuiting moet worden tegengegaan.

Standpunt

71192_verkiezingsmagazine Friesland 4.indd 11 08-08-13 10:40

12

prijsvraaG

Wat weet jij over de gemeenteraadsverkiezingen en de Nederlandse gemeenten? Vind de juiste antwoorden en maak kans op een bijzondere prijs: een dag meelopen met een Kamerlid van de PvdA in de Tweede Kamer. Mail je oplossing voor 13 november naar redactie@pvda.nl.

politieke kenniSquiz Waar of niet Waar?1. in de gemeente Schinnen (limburg) liggen twee straten met dezelfde naam. de altaarstraat komt zowel voor in Schinnen als in het kerkdorp oirsbeek. dat is des te opmerkelijk, omdat deze straatnaam verder niet voorkomt in nederland.2. de gemeente almere heeft tot twee keer toe een spelfout gemaakt in een straatnaambord. Het ging om de straat-naam Chicagostraat die geschreven werd als ‘Chigacostraat’. na meldingen van buurtbewoners werd er een nieuw bord geplaatst met ‘Chigagostraat’ erop.3. meeuwen zorgen voor veel overlast. de gemeente alkmaar pakt het op opval-lende wijze aan. rTv noord-Holland meldt dat alkmaar van plan is om op afstand bestuurbare autootjes in te zetten tegen meeuwenoverlast. Er is een vijftal vrijwil-ligers gevonden die de wagentjes zullen besturen.

4. als het aan het College van B&W ligt kunnen bewoners van het buitengebied van de gelderse gemeente Buren bin-nenkort straatverlichting ‘huren’ van de gemeente. voor ruim 1000 euro zijn ze voor de komende 10 jaar verzekerd van straatverlichting voor hun deur. Een bezui-nigingsidee van de gemeente.5. de chef van het duitse circus Schollini heeft een waarschuwing gekregen van de gemeente almelo omdat hij olifant gitana had uitgelaten in een groenstrook in de stad. in het geval van herhaling dreigt een boete van 1000 euro.6. achterom, een klein dorpje in de gemeente Hoogeveen, wil van zijn naam af. aanleiding is de toenemende overlast van cruisende homoseksuelen die het dorp hebben uitgezocht als ontmoetings-plaats. de burgemeester van Hoogeveen, dhr. loohuis wil echter niets van de naamswijziging weten.

lijfspreukHeel veel steden in Nederland hebben een lijfspreuk, bedacht om de stad aantrekkelijk te maken voor bezoekers. Kun jij de stad en de lijfspreuk bij elkaar zetten? Als je de letters in de goede volgorde zet, komt er een woord uit dat met de verkiezingen te maken heeft. 1. leiden2. Heerenveen3. delft4. Wageningen5. Franeker6. lelystad 7. nijmegen8. Briele

juiste slogansVerkiezingen betekent het voeren van campagne. Door de hele stad komen er dan weer posters te hangen met de foto’s en slogans van de verschillende partijen. Het kiezen van een slogan is niet altijd makkelijk. Hieronder staan wat verkiezingsposters uit het verleden. Er ontbreekt echter steeds een woord. Kun je dat woord invullen?

lokale partijenBij de gemeenteraadsverkiezingen doen er soms lokale politie-ke partijen mee. Je ziet hier de naam van een politieke partij. Aan jou de vraag of deze partijen echt meedoen en een zetel hebben in de gemeenteraad ja/nee.a. Breukelen BeweegtB. voC HoornC. de gewone man

U. … geeft je luchtE. Creating historyT. Een gouden plakr. altijd …m. Stad der bevrijding S. Stad van ontdekkingeno. Stad van toen, sfeer van nuB. Ster van de elf steden

d. de partij voor de daklozenE. de partij van het rode potloodF. lijst kras

1. a. recept b. werk c. paard2. a. voelt b. drukt c. weegt3. a. missen b. willen c. vertrouwen4. a. avondblauw b. ellende c. van agt5. a. makkers b. arbeiders c. proletaren6. a. ellende b. rekening c. pils

1

2

3

4

5

6

71192_verkiezingsmagazine Friesland 4.indd 12 08-08-13 10:40

13

tekst Marita de Jongfoto Linus Harms Greet Musch runt mini-camping in ‘it lân fan

it folk sûnder oeren’

Toerisme brengtwerkgelegenheid

GDe PvdA wil werken aan een duurzame economischeontwikkeling. We stimuleren ondernemerssamenwerkingen hebben daarbij ook aandacht voor kleinschaligeinitiatieven in het buitengebied. Toerisme en cultuur(historie) is een van de speerpunten.

‘Mijn bedrijf geeftme energie’

Hij werkt voor een baggerbedrijf. ,,Dat betekent zesweken op en zes weken af. Maarten kon in deperioden dat hij thuis was de handen uit de mouwensteken, want al die weken stilzitten, daar is hij nietvoor in de wieg gelegd.’’

Greet is naast ondernemer ook actief op het terreinvan gebiedspromotie. ,,De streek is niet zo bekend.Appelscha kent iedereen, maar Jubbega spreekt nietecht tot de verbeelding.’’ Ze nam zitting in deStuurgroep Friese Wouden en het bestuur van VVVHeerenveen. ,,Die gebiedspromotie vind ik heelbelangrijk en daar wilde ik me met hart en ziel voorin zetten. Je kunt hier prachtig fietsen door eengevarieerd landschap, het is nog niet super-toeristisch en bovenal authentiek. Als uitvalsbasis ishet ideaal. De toerist kan hier letterlijk alle kantenop.’’

Daarna ontstond De Frije Wiken, opgericht om hetgebied nog steviger op de kaart te zetten. Met dehistorische grenzen als uitgangspunt. Daarnaast zatGreet een poos in het bestuur van ondernemers-vereniging H&I, die ondermeer diverse fairs inJubbega organiseert. Ze is wel van plan een stapjeterug te doen. ,,Ik ben heel veel tijd kwijt aanvergaderen en wil me nu weer meer bemoeien metmijn eigen bedrijf. Maarten wees me er onlangs open hij heeft helemaal gelijk. Mijn bedrijf ligt me aanhet hart, geeft me energie.’’

Greet Musch (1966) runt een mini-camping aan deSingel in Jubbega. Ze woont er met haar manMaarten en twee zonen.Op het terras, onder de bomen, verpozen een paarcampinggasten. Ze genieten er van koffie metzelfgemaakte chocola als ‘snapperke’ erbij. Op decamping komen voornamelijk 55-plussers engezinnen met jonge kinderen. ,,De gasten voelenzich hier vertrouwd. Ze kunnen altijd op me rekenenen dat weten ze ook. Het zijn echte kampeerders metrespect voor de natuur. Levensgenieters. En diegroep wordt gelukkig steeds groter.’’

Maarten en Greet kochten in 1999 de boerderij aande Singel. Samen hebben ze de camping opgebouwd,het land afgebakend, bomen geplant. Maarten heeftde sanitaire voorzieningen aangelegd.

Greet Musch

STANDPUNT

14

kAndidAten

Wie ben je: geboren in Joure,opgegroeid op De Streek en woon inHeerenveen Centrum. Sinds 2010raadslid in Heerenveen en zet me o.a.in voor milieu, wonen, OV en jongeren.

Wordt opgetogen van: de bouw vanFokus-woningen voor jongegehandicapten.

In de politiek door:ontwikkelingswerk envrijwilligerswerk met jeugd engehandicapten. Dit heeft mijgeïnspireerd om mij in te zetten vooreen betere wereld.

Drijfveer: ik vind dat iedereen eengelijke kans verdient, zonderbeoordeeld te worden op geslacht,afkomst, beperking of geaardheid.Daarom heb ik mij ingezet voor deafschaffing van de weigerambtenaar.

Grootste ergernis: onverschilligheid.

Morgen invoeren: de 10 punten uitons woonplan.

Wie ben je: ik woon in de Akkers, bengehuwd, 2 kinderen en 1 kleinkind.Vanaf 2010 in de gemeenteraad en lidvan de PvdA sinds 1982.

Wordt opgetogen van: dat nog steedsveel inwoners van onze gemeentevrijwilligerswerk doen.

In de politiek door: mijn grotevoorbeeld Joop den Uyl, de gedrevenpoliticus van waarschijnlijk het meestlinkse kabinet van na de oorlog.

Drijfveer: dat alle inwoners meekunnen doen en een menswaardigbestaan hebben.

Grootste ergernis: dat werknemersbijna nooit meer een vast contractkrijgen.

Morgen invoeren: dat alle regelingeninkomensafhankelijk worden, dus desterkste schouders dragen de zwaarstelasten.

Wie ben je: vader van een prachtigedochter, woon samen in HeerenveenNoord en werk als docentAardrijkskunde en Geschiedenis op hetVMBO.

Wordt opgetogen van: dehoeveelheid groen, de zaterdagsemarkt en de vele sportfaciliteiten.

In de politiek door: omdat ik geloofdat je de verandering moet zijn die jewilt zien in de samenleving.

Drijfveer: mensen motiveren eenconstructieve bijdrage te leveren aande samenleving.

Grootste ergernis: mensen die zichbeklagen over alles wat er mis is,zonder dat ze zelf met oplossingenkomen.

Morgen invoeren: goed basis- envoortgezet onderwijs zodat allekinderen een goede uitgangspositiekrijgen. Ik laat me inspireren door hetFinse onderwijsmodel.

Jurjen Meijer (1986) Betty van der Ven (1947) Frank Roosenburg (1986)

‘Een eerlijk enduurzaam H'veen’

‘Altijd tussen demensen’

‘Problemenoplossen’

6 vragen aan onze PvdA-kandidaten voor de gemeenteraad.foto Linus Harms

15Wie ben je: ik woon in Jubbega bengetrouwd, 3 uitwonende kinderen en 4kleinkinderen. Ik werk in de thuiszorgen ben vrijwilliger bij hetDocumentatiecentrum in Jubbega.

Wordt opgetogen van: een anderhelpen ondermeer door mijnbetrokkenheid bij het PvdAombudsteam.

In de politiek door: strijden voor jeidealen zodat je doelen kan bereiken.

Drijfveer: versterken leefbaarheid indorpen en goed ouderen- enjongerenbeleid.

Grootste ergernis: steeds groterewerkloosheid in de Oosthoek en veelonzichtbare armoede.

Morgen invoeren: jongeren actiefbetrekken bij de samenleving, door zebijvoorbeeld te betrekken bij klussenin de dorpen.

Wie ben je: ik woon in Skoatterwâld,getrouwd, vader van 3 dochters,werkzaam als jurist.

Wordt opgetogen van: kinderenzonder zorgen te zien spelen,knutselen en voetballen.

In de politiek door: dat heb ik vanhuis uit meegekregen en vanuit mijnwens om mee te praten over de koersvan de gemeente.

Drijfveer: blijven opkomen voor dekwetsbaren in onze samenleving. Bijgezinnen met kinderen mag gebrek aangeld nooit een drempel zijn voordeelname aan cultuur en sport.

Grootste ergernis: steeds meermensen die naar de Voedselbankmoeten.

Morgen invoeren: het aanleggen vannatuurlijke speelbossen opbraakliggende grond o.a. inSkoatterwâld en Heerenveen noord.

Wie ben je: ik woon in de Greiden, bengetrouwd met Klaas en moeder van 4kinderen. Werkt als verzekerings-adviseur en ben secretaris van despeeltuinvereniging.

Wordt opgetogen van: samen ietspositiefs bereiken.

In de politiek door: de PvdA heeft oogvoor de minder bedeelden. Samenkunnen we bereiken dat de sterksteschouders de zwaarste lasten dragen.

Drijfveer: mijn grootste drijfveer ismijn sociale bewogenheid. Mensenverdienen een gelijke behandeling engelijke rechten en daarin past geengroot inkomensverschil.

Grootste ergernis: is dat kinderen ineen welvarend land in armoede leven.

Morgen invoeren: een basisinkomenvoor een redelijke tegenprestatie.

Janny Wilmink (1964) Roelof Offringa (1976) Lukie Klijnstra (1957)

‘Samen bereik jemeer’

‘Het roer linkshouden’

‘Sociaal betrokken’

Zie de complete kandidatenlijstop heerenveen.pvda.nl

WWij komen van Schiermonnikoog en belandden in1957 in Akkrum, in welk dorp wij ook nu nog metveel genoegen wonen en leven. Pa was burgemeestervan de toenmalige gemeente Utingeradeel. Eenpartijloze burgervader die op zijn eigen wijze diefunctie in die gemeente vervulde gedurende zo’n 22jaar. Een principiële en integere man. Hijstimuleerde ons om rechten te gaan studeren. Zijnadvies aan ons: “Sta een ieder bij, zwicht niet voorhet grote geld”. Dat proberen wij te doen op deevenwichtsbalk die strafrechtadvocatuur heet.Zo zullen wij ons ook blijven inzetten voor decliënten met de smalle beurs, hoe moeilijk dat onsook wordt gemaakt door de enorme bezuinigingen,doorgevoerd door het vorige en het huidige kabinet,op de gefinancierde rechtshulp. Politieke partijenmoeten zich fel verzetten tegen (nog) verdergaandebezuinigingen in dit verband, omdat voor dekwetsbaren in onze samenleving de toegang tot hetrecht in het geding is.

Terug naar de lokale situatie: Akkrum en Nes zijnactieve dorpen. Het gehele jaar door worden er veleactiviteiten georganiseerd, hetgeen de leefbaarheid

en de saamhorigheid in de dorpen sterk doettoenemen.

Zelf stonden wij in 1976 mee aan de basis van hetoprichten van een activiteitencommissie in de vormvan een stichting. Wij zitten nog steeds in hetbestuur. Samen met de ondernemers, de horeca endiverse andere verenigingen en stichtingen wordenactiviteiten georganiseerd zoals de Friesekampioenschappen Slingeraap en Mastklimmen, deFryske Dei, de kermis, tentfeesten, cultureleavonden koffieconcerten, de Reuze Dei, circussen,de shantydag, Oktoberfesten in mei en een avondmet alleen pauzes. Wij zijn er trots op dat wij op 14juni 2013 de Koning en Koningin in Akkrummochten verwelkomen. Van de gemeentenUtingeradeel en Boarnsterhim ontvingen wij, geletop de financiële situatie, helaas nooit enige subsidie.Onze hoop was gevestigd op de nieuwe gemeenteHeerenveen.

Het optimisme is thans enigszins getemperd, dochbegin januari 2014 komen we graag langs voor eengoed gesprek…

We voelen ons nu alzeer welkom.Hans en Wim Anker, Akkrum 5 september 2013

Volledige verkiezingsprogramma op www.heerenveen.pvda.nl

SAMEN STERK VOOR GOED WERK

column