Protestantse gemeente “De Hoeksteen” AUSTERLITZ...de brochure “Leren leven van de...
Transcript of Protestantse gemeente “De Hoeksteen” AUSTERLITZ...de brochure “Leren leven van de...
Protestantse gemeente “De Hoeksteen”
AUSTERLITZ
Beleidsplan 2007 t/m 2012
“Groeien van binnen naar buiten”
2
Inhoudsopgave:
1- Inleiding:
1.1. Wie zijn we en waar staan we voor?
1.2. Metafoor met ganzenvlucht
1.3. PKN als basis
1.4. Groeien van binnen naar buiten
2- Voorgeschiedenis:
2.1. Genomen stappen om te komen tot het beleidsplan
2.2. Samenvatting en evaluatie van het vorige beleidsplan.
3- Schets van onze gemeente:
3.1. Ledenaantal, afname-toename, leeftijdsopbouw
3.2. Voldoen we aan de normen van de PKN?
3.3. De organisatie van onze gemeente
4- Credo:
4.1. Spiritualiteit
4.2. Kerk in samenleving
4.3. Samenwerken
4.4. Individuele contacten
4.5. Kerk als ontmoetingsplaats
5- De waarden in praktijk
5.1. Intern en interactief
5.2. De invulling concreet
5.3. Spiritualiteit
5.3.1 Intern
5.3.2 Interactief
5.4. Kerk en samenleving
5.4.1. Intern
5.4.2. Interactief
5.5. Samenwerken
5.5.1. Intern
5.5.2. Interactief
5.6. Individuele contacten
5.6.1. Intern en Interactief
5.7. Kerk als ontmoetingsplaats
5.7.1. Intern
5.7.2. Interactief
6- Samenvatting activiteiten
7- Het financiële kader
3
1- Inleiding:
1-1 Wie zijn wij en waar staan we voor?
De Hoeksteen gemeenschap kenmerkt zich als een gemeenschap waar warmte is met
actieve kerkbezoekers en actieve gemeenteleden die zich breed inzetten. Er zijn veel
ouderen, ouders met jonge kinderen en een beperkt aantal leden van middelbare
leeftijd. Ook is er belangstelling van gastbezoekers die van harte welkom zijn.
Er is primair aandacht voor de eredienst, pastoraat, jeugd en jongerenwerk en
diaconale projecten. Daarnaast zijn er een aantal georganiseerde activiteiten.
We hebben een prettig kerkgebouw dat goed onderhouden is.
De financiële positie is gezond, maar het afnemend aantal betrokkenen heeft invloed
op de begroting. Doordat we een kleine gemeenschap zijn, is het niet eenvoudig het
organisatorische werk over meerdere schouders te verdelen waardoor
kerkenraadsleden en vrijwilligers zich wel eens zwaar belast voelen.
Er wordt gezocht naar bij deze gemeente passende vormen van pastoraat en
persoonlijke geloofsontwikkeling. Er is een brede interesse in onderwerpen
(pluriformiteit). In dat kader is in het verleden regelmatig een “Spiritueel café”
georganiseerd.
1.2 Metafoor met ganzenvlucht
De periode “Samen gaat het beter” (beleidsplan 2001-2005) heeft ons perspectieven
van samenwerking en communicatie opgeleverd. Hier gaan we als gemeenschap mee
verder. Een volgende stap is onderzoeken welke vormen van samenwerking helpend
zijn binnen de Hoeksteen gemeente. De “ganzenvlucht” leert een aantal aspecten.
GANZEN ; de natuur leert principes die als vanzelf orde scheppen
Elke gans die vliegt veroorzaakt een "uplift" voor de volgende vogel. Door in V-
formatie te vliegen creëert de groep een 71% groter vliegbereik dan dat een
individuele vogel zou hebben. Wanneer een gans uit de formatie raakt, ontdekt deze
de nadelen en weerstand van het alleen vliegen. De gans gaat snel weer in formatie
om het voordeel van de "uplift" van de vogels ervoor te benutten. Als de gans in de
koppositie vermoeid raakt sluit deze achteraan, een ander neemt de koppositie over.
4
De ganzen maken terwijl ze in formatie vliegen een "gakkend" geluid naar de
voorligger(s) om hen aan te moedigen de snelheid er in te houden. Als een gans ziek
wordt, zich verwondt of wordt neergeschoten, gaan twee ganzen uit de vlucht mee en
volgen naar de grond om te helpen en beschermen. Zij blijven bij de gans tot deze is
gestorven of weer kan vliegen. Dan stijgen ze met elkaar op en voegen zich bij een
andere groep, weer in formatie. Dit is prachtig te zien in een video die over een
ganzenvlucht is gemaakt.
Wat leert ons deze observatie?
Mensen die zich verbinden en afstemmen op een gezamenlijk of hoger doel, daarin
geloven en op elkaar vertrouwen bereiken dat sneller en met minder moeite. Als je
met weerstand wordt geconfronteerd moet je jezelf of de organisatie zich afvragen of
er nog afstemming op de doelen is. Het loont bij zwaar werk regelmatig de moeite te
verminderen en leiderschap te delen. Net als bij ganzen zijn mensen wederzijds
afhankelijk van elkaars vaardigheden, capaciteiten en unieke, persoonlijke
combinaties van gaven, talenten en bronnen. Het helpt als we elkaar oprecht
aanmoedigen op een manier die bijdraagt. In groepen waar men elkaar aanmoedigt is
de effectiviteit veel groter. De kracht van de aanmoediging ligt in het type
communicatie dat wordt gekozen. Naast lichamelijke en geestelijke balans is sociale
balans belangrijk.
1-3 PKN als basis
De Hoeksteengemeente is onderdeel van de Protestantse Kerk Nederland (PKN). In
de brochure “Leren leven van de verwondering”, die meer aangehaald zal worden en
als basis dient voor dit beleidsplan, is de rol van de PKN voor de komende tijd helder
beschreven. De Hoeksteengemeente kan zich daarin vinden en zal een selectie van
thema’s binnen de gemeente inhoud geven. Het uitgangspunt voor dit beleid is
omschreven in het volgende citaat uit de eerder genoemde brochure:
“Wij geloven stellig dat God tot mensen spreken wil en daarvoor ook de Protestantse
Kerk gebruikt. De woorden van God klinken ons soms als muziek in de oren. Zij
vertellen dat God ons accepteert zoals wij zijn. Daarbij wil Hij ons vernieuwen, moed
geven en de weg openen naar Hem en naar elkaar. Zijn woorden raken ons soms
pijnlijk. Wij worden onder kritiek gesteld als wij in onszelf gekeerd zijn. Of wanneer
wij onze eigen gang gaan.
Als protestanten zijn wij er van overtuigd dat iedere gelovige toegang tot God heeft
en Gods Woord kan horen, geloven en in de praktijk brengen. Pessimisme en apathie
worden overwonnen door te vertrouwen op de beloften van God en door volhardend
biddend te gaan in het voetspoor van Jezus. Als wij alleen kijken naar waartoe wij in
staat zijn, ontvalt ons de moed en wordt ons geloof meer twijfelen dan vertrouwen.
Wij geloven echter dat de Geest ons bevrijdt van moedeloosheid en ons ongekende
dingen laat zien”.
De Hoeksteen gemeente wil naar vermogen haar bijdrage aan de landelijke PKN
leveren.
5
1.4 Groeien van binnen naar buiten
De titel van dit beleidsplan is “Groeien van binnen naar buiten”. Beleving van je
geloof doe je niet alleen. Beleven van datgene waar je in gelooft moet gedeeld
worden met de medemens in en buiten de gemeente. De Hoeksteengemeente kan een
drempel zijn voor velen om te passeren. Het kan voor een buitenstaander overkomen
als een gesloten bijeenkomst van mensen die in God geloven en samen de bijbel
willen lezen en zingen. Echter, gemeente zijn we niet alleen in woord maar ook in
daad. De Hoeksteen moet een open karakter krijgen toegankelijk voor velen. De
Hoeksteen moet niet een bedreigend, gesloten maar een meer uitnodigend open
karakter krijgen. De activiteiten geïnitieerd vanuit onze gemeente moeten meer
zichtbaar worden voor onze medemens in het dorp. Dit contact moet echter bilateraal
zijn. De gemeente ontplooit en steunt ook activiteiten die van belang zijn voor heel
Austerlitz. De ouderensoos, de begraafplaats en de basement zijn allen voorbeelden
hiervan. De verantwoordelijkheid van initiatieven van pastorale en diakonale aard
hoeft niet perse bij gemeenteleden te liggen maar kunnen worden gedeeld met niet
gemeenteleden. Het beleidsplan ontplooit een aantal plannen om vanuit de gemeente
naar buiten te groeien en om mensen van buiten de gemeente actief proberen te
betrekken bij initiatieven die hun oorsprong vinden in De Hoeksteen.
6
2. Voorgeschiedenis:
2-1 Genomen stappen om tot dit beleidsplan te komen.
Er is voor gekozen om woorden te beperken en tot actie over te gaan. Dat is een
leerproces want daadkracht stellen in combinatie met woorden vraagt om duidelijke
keuzen en inzet van wilskracht.
Vanuit de kerkenraad is gekozen om het eerder genoemde boekje van de PKN als
leidraad te gebruiken en daarmee tot aandachtspunten te komen. Hierover is eerst
binnen de kerkenraad gesproken en vervolgens binnen de Hoeksteengemeente. Dit
heeft geleid tot deze tekst en een plan van aanpak.
De door de kerkenraad vastgestelde tekst zal ter visie gelegd worden binnen de
gemeente. Toetsing door de hogere organen binnen de PKN zal aansluitend volgen
zodat van 2007 tot 2012 dit document leidend is voor besluitvorming en prioritering
binnen de Hoeksteengemeente.
2.2 Samenvatting en evaluatie van het vorige beleidsplan
Om te komen tot een nieuw beleidsplan is het nuttig terug te kijken naar de accenten
uit het vorige beleidsplan. Wij brengen daartoe de inhoud en kern van het vorige
beleidsplan kort naar voren zodat de lezer zelf kan beoordelen of en hoe het
beleidsplan geleid heeft tot concrete uitwerking.
In het vorige beleidsplan waren vijf “Waarden” gedefinieerd, ieder kerkelijk jaar zou
er één “Waarde” als thema centraal staan:
“Tijd en ruimte voor vieren en geloofsverdieping”,
“Aandacht voor de wereld en actualiteit”,
“Jongeren is prioriteit”,
“Gedeelde verantwoordelijkheid”,
“Onderlinge gemeenschap”.
Doelen in het beleidsplan werden gecategoriseerd in de volgende items,
achtereenvolgens: De zondag (eredienst), omzien naar elkaar (pastoraat), hulp in de
wereld (diaconaat), gemeente zijn (ontmoetingen), jeugdwerk, blijven leren (vorming
en toerusting), aanwezig in de wereld (apostolaat), faciliteiten (bestuur en delen).
Deze items worden nader beschouwd in tabel 1. Wellicht goed om te oogsten en te
zien waar we geen aandacht meer aan willen besteden.
De doelen van dit plan zijn nog niet voor de helft gerealiseerd. Dit geeft aan dat we
realistisch mogen zijn in het komende beleidsplan. Belangrijk is de richting,
enthousiasme aan de dag te leggen en dankbaar te zijn voor de zegeningen.
Aanvullend is te noemen: het koffiedrinken na de dienst dat voor elke zondagmorgen
is ingesteld.
7
Tabel 1. Doelstellingen in beleidsplan 2000-2005.
De zondag (eredienst)
* Kwaliteit eredienst van groot belang (goede geluidsinstallatie)
* Steunen behoud cantorij
*Geen experimenten om de experimenten wel zoeken naar aansprekende vormen in de eredienst
*Spiritueel café als mogelijkheid tot extra ontmoeting uitwerken.
Omzien naar elkaar (pastoraat)
*Kerngemeenten ca. 125 adressen (eens per twee jaar pastoraal bezoek indien gewenst).
*Pastoraat is niet alleen voor dominee en ouderling: “pet past ons allemaal”!(support)
*Groothuisbezoek 4 keer per jaar (in elke wijk een, onderwerp in aansluiting op jaarthema)
*Vrijwillige inzet waarderen door “dank je wel avond” jaarlijks te organiseren.
* Experimenteren met pastoraat in kleine groepen.
Hulp in de wereld (diaconaat)
*Zichtbaar maken Fonds Bijzondere Noden
*Duidelijker presentatie ZWO & FNB in eredienst
*Drie diakenen is noodzakelijk
Gemeente-zijn (ontmoetingen)
*Voortzetten huidige ontmoetingsmomenten; (Chr. Vrouwen ver, Ouderensoos, Verjaardagsfonds en Sing Inn)
*Eventueel samengaan ouderensoos/chr. Vrouwenvereniging.
*Gastheer/vrouwschap kosters ontwikkelen (in taak omschrijving). Ook ontwikkelen bij gemeenteleden.
*Ontwikkelen Welkomstpakket (introductie map etc.)
Jeugdwerk
*Veel vertrouwen en waardering voor het verichte werk m.b.t. Jeugd en jongeren.
*Godsdienstonderwijs Pirapoleon,
* Steun geven Jongensclub (hele dorp) t/m 12 jr, Meisjesclub (hele dorp) t/m 12 jr. Jeugdsoos (Basement) 12-16 jr.
*Ruimte voor jongeren in eredienst
*Benutten kennis Reg. Diensten Centrum en Jeugdwerker Gereformeerde Kerk Zeist.
Blijven leren (Vorming en toerusting)
*Voortdurend toerusting en vorming nodig, inspiratie opdoen
*Vanuit: “niet de angst te verliezen, meer de moed om te vinden”!
*Alert op inzet predikant. Leiding door predikant alleen aan groepen van min. 10 deelnemers.
*Benutten mogelijkheden/vaardigheden anderen zoals Dienstencentrum
Aanwezig in de wereld (Apostolaat)
* De Geest inspireert en zendt ons. (Tsjechië, Zeister Raad van kerken, Stichting de Brug, jaarlijkse deelname
Wereldgebedsdag, Jaarlijks organiseren paasontbijt.
*Voortgang Oecumene contact RK Parochie OLV van AB intensiveren (van beide kanten komen)
*Inrichting kerkplein.
*Kerk open ook door de week overdag.
*Gezamenlijk maaltijden gebruiken
*Begraafplaats samen delen
*De Hoeksteen een mogelijkheid tot waken bij overleden personen
Faciliteiten (bestuur en beheer) *Minder de vacante plaats als uitgangspunt. Gebruik maken van elkaars kwaliteiten en gaven.
*Voorkomen van doorgaan vanuit plichtsbesef, echter ook moeten er gewoon dingen jaar in jaar uit gebeuren.
*Niet te zwaar aan tillen als iets eens een tijdje blijft liggen.
*Communicatie en PR is een bijzonder aandachtspunt zowel intern als extern
8
3. Schets van onze gemeente:
3.1 Ledenaantal, afname-toename, leeftijdsopbouw
De Hoeksteen gemeente bestaat uit protestantse leden en belangstellende gasten. Op 1
januari 2006 waren er 333 actieve leden en 82 passieve geregistreerde leden (zie
figuur 1) (passieve leden willen geen actieve betrokkenheid, maar willen de
Hoeksteen gemeente niet uit het oog verliezen). Van deze leden zijn 154 leden
mannelijk en 179 vrouwelijk. De leeftijdsopbouw is gegeven in figuur 1. In de figuur
is duidelijk te zien dat er in de leeftijd 15-35 jaar sprake is van een afname van
actieve en passieve leden. Als deze lijn in de jaren verschuift naar hogere leeftijden,
dan zal onze gemeente tussen 5-10 jaar vanaf nu te maken krijgen met een
significante ledenafname. De gemeente vergrijst en het ledenbestand wordt kleiner.
Toch is er de wens alle activiteiten te behouden en zelfs activiteiten toe te voegen.
Het wordt steeds moeilijker om genoeg mensen te vinden om de gemeente
organisatorisch draaiende te houden. In het beleidsplan zullen we trachten te komen
tot een aantal voorstellen.
De bezetting per kerkdienst wisselt en is gemiddeld 45 personen.
3.2 Voldoen we aan de normen van de PKN?
Op 1 januari 2007 is onze gemeente een nieuwe fase in gegaan. Voor deze datum
bestond de gemeente uit een hervormde gemeente gefedereerd met Wijk 4 van de
gereformeerde kerk Zeist. In 2006 is de hervormde gemeente aangemerkt als PKN
gemeente en hebben alle gereformeerde leden zich over laten schrijven naar deze
PKN gemeente. Vanaf 1 januari 2007 zal de gereformeerde kerk Zeist haar grenzen
terugtrekken en zal er sprake zijn van een protestantse gemeente De Hoeksteen te
Austerlitz.
Het opgaan van de gereformeerde en hervormde kerk in de PKN heeft een nieuwe
kerkorde met zich meegebracht. Dit heeft veranderingen tot gevolg op het
bestuurlijke, infrastructurele, juridische en financiële vlak. De kerkenraad probeert de
kerkorde zoveel mogelijk te bestuderen en te volgen, maar dat zal een ad hoc proces
zijn. Op een aantal punten kunnen we nog niet of moeilijk voldoen aan de richtlijnen
in de kerkorde (bijv functie en aantal kerkenraadsleden).
3-3 De organisatie van onze gemeente
Onze gemeente heeft sinds 2004 een nieuwe predikant (Ds Marianne van
Amerongen). De kerkenraad vormt het “dagelijks bestuur” van de gemeente. Binnen
de kerkenraad zijn gremia actief die na goedkeuring van knelpunten door de
kerkenraad, relatief autonoom opereren: het pastoraat, de kerkrentmeesterij en de
diaconie. Het moderamen wordt gevormd door de scriba, de voorzitter van de
kerkenraad en de predikant. Het bereidt de kerkenraadsvergaderingen voor. Getracht
wordt een structuur te zoeken waarin de verschillende structuren die actief zijn binnen
onze gemeente kerkenraadsleden informeren en betrekken bij activiteiten (figuur 2).
De kerkenraad vergadert eens in de maand. Diaconie, pastoraat, moderamen en
kerkrentmeesterij hebben ook separaat nog maandelijks een overlegmoment.
9
Figuur 1. Leeftijdsopbouw van de gemeente de Hoeksteen. Verticaal staat de leeftijd en
horizontaal ziet u ieder individueel lid (*) en niet passieve leden (p).
Kerkenraad
moderamen kerkrentmeesterij diaconie pastoraat jeugdouderling
Liturgiecie
Redactie
Kerknieuws
Tjechie cie
zondagavond
kring
Kosters
Begraafplaats
Kerkkoor
Vrijwilligers
onderhoud
Leden-
administratie
Organist
Fonds
Bijzondere
Noden
Zending
Pastoraal
mede-
werkers
Jeugdkerk
Kinderkerk
Provider
Figuur 2. Aansturing en verantwoordelijkheden van actieve structuren in de gemeente
10
4- Credo:
Wat zijn de waarden waar we in dit beleidsplan voor gaan ? (onderstaande teksten zijn
deels ontleend aan het visiedocument van de PKN “Leren leven met verwondering”)
4.1 Spiritualiteit
Wij zoeken in een cultuur van “beleven” naar nieuwe vormen van spiritualiteit. Wij
putten daarbij dankbaar uit de bronnen van het protestantisme, maar zullen ook
gebruik maken van wat ons wordt aangereikt vanuit andere christelijke tradities. De
kerk zal handreikingen doen op het gebied van meditatie en spiritualiteit,
levensvragen, ethiek en de vertolking van de bijbel.
4.2 Kerk in samenleving
Wij willen duidelijk maken dat de kerk een belangrijke bijdrage kan leveren aan de
samenleving. Wij zullen dichtbij, nationaal en internationaal met visie en inzet
deelnemen aan het gesprek over de vragen van (samen)leven, duurzaamheid, vrede en
gerechtigheid, waarbij wij ook de ethische vragen over leven en dood niet uit de weg
gaan.
4.3 Samenwerken
Samenwerken is meer dan samen iets doen. Het is ook samen inspireren, motiveren
en samen verantwoordelijkheid nemen, de verantwoordelijkheid om de Hoeksteen als
gemeente te laten functioneren. Hoe kunnen de gemeenteleden elkaar inspireren en
motiveren tot daadkracht zonder elkaar te vermoeien? Hoe kunnen we inzet voor
gemeente ervaren als iets leuks en als iets wat energie oplevert in plaats van iets waar
je tegenop ziet en als last meedraagt?Als gemeente zoeken wij nauwere
samenwerking met andere kerken en verwante organisaties. Ons doel zal daarbij
vooral de missionaire presentatie zijn. Oecumene moet doelgericht zijn. Het
wederzijds van elkaar leren zal het centrale aandachtspunt in deze contacten zijn.
4.4 Individuele contacten
De mens is een sociaal wezen. Toch kun je ook in een gemeente nog best
eenzaamheid ervaren. Het blijft belangrijk de ogen open te houden voor de medemens
in onze gemeente. Een moment waarop individueel contact mogelijk is blijft
belangrijk. Dit kan structureel (koffie na de kerkdienst) of op basis van een initiatief
(afspraak). We willen nu niet alleen jeugd en ouderen als doelgroep bestempelen als
aandachtsgebied voor een individueel contact, maar ook de jongere oudere. De ouders
van onze jeugd
4.5 Kerk als ontmoetingsplaats
De kerk is een ontmoetingsplaats op de zondag tijdens de eredienst. De kerk moet
echter iedere dag als een veilige haven worden gevoeld. Concrete ideeën worden in
dit beleidsplan genoemd om te komen tot ontmoeting, bezinning en het gevoel ergens
welkom te zijn. De eredienst moet aansprekend worden gemaakt voor meer mensen.
11
5- De waarden in praktijk
5-1 Intern en interactief.
Per waarde worden concrete doelen besproken. De doelen zullen in 2 categorieën
worden ingedeeld:
A- Gericht op de gemeente, m.a.w. vanuit de gemeente met de gemeenteleden als
primaire doelgroep. In de volgende tekst zal deze categorie worden aangeduid met
“intern”. Deze doelen zullen bewustwording van onze positie als lid van de gemeente
stimuleren. Doelen worden geformuleerd zodat we als individu kunnen groeien
binnen de gemeente en de gemeente kan groeien in kracht en bewustwording.
B- Gericht op interactie met mensen die geen lid zijn van de gemeente. M.a.w.
initiatieven gestart vanuit de gemeente maar met de bevolking van Austerlitz (of
breder) als doelgroep. We willen het geloof van binnen uitdragen naar buiten. We
willen een weg vinden om de deur open te zetten en een stuk gemeente te zijn in het
midden van Austerlitz, en om zo inspiratie en energie te vinden binnen de bevolking
van Austerlitz om activiteiten, geinitieerd vanuit onze gemeente, te ondersteunen en
mede te dragen. Organisatie en initiatief om een doel te bereiken hoeven niet perse
voort te komen uit gemeenteleden. In de volgende tekst zal deze categorie initiatieven
worden aangeduid als “interactief”.
5.2 De invulling concreet
Twee doelstellingen komen naar voren en staan centraal bij het uiteenzetten van de
concrete plannen in dit beleidsplan:
1- Durven investeren in de gemeente om optimistisch de toekomst tegemoet te
kunnen treden.
2- Activiteiten naar buiten gericht stimuleren en zo drempelverlagend te werken.
5.3 Spiritualiteit
Er is een duidelijke behoefte uitgesproken om na te denken en ruimte te geven voor
spiritualiteit. Wat is spiritualiteit? Men kan vele invullingen geven aan dit magische
woord. In ons geval bedoelen we met spiritualiteit: “het zoeken van een ervaring van
God.” Voor de een kan dat zijn in een moment van stilte, in gebed. Voor een ander
kan dat gevoel ervaren worden bij een wandeling in het bos. Sommigen zullen niet
meteen aan onze God uit de bijbel denken als ze spiritualiteit zouden moeten
omschrijven, maar het als iets ongrijpbaars definiëren. Intern beogen we met het
begrip “spiritualiteit” het ervaren van de God van Israël.
5-3-1 Spiritualiteit “Intern”
In ontmoetingsmomenten zal gesproken worden over spiritualiteit. Daarbij kan
worden gedacht aan bijeenkomsten als de zondagavondkring, spiritueel cafe of een
groot huisbezoek. Antwoorden zouden we moeten vinden op de volgende vragen:
Waarom is spiritualiteit zo vaak genoemd als mogelijk thema binnen het beleidsplan?
Wat betekent dit voor gemeenteleden als individu en gezamenlijk? Kunnen we
spiritualiteit delen? Het zou ook als item in Provider voorgesteld kunnen worden.
5-3-2 Spiritualiteit “Interactief”
12
De uitvoering van dit beleidsplan in het kader van spiritualiteit zal “interactief”
worden gezocht. Er zal een moment van meditatie worden gezocht maandelijks op
een tijdstip vroeg in de avond. Concreet wordt gedacht aan de zondagavond
voorafgaand aan bijv de zondagavondkring of een spiritueel cafe. Hierbij wordt
gedacht aan een volgende uitvoering: Een half uur zal de kerk openstaan voor
iedereen die een moment van stilte of bezinning zoekt. Er is in de kerk de
mogelijkheid om te zitten, te luisteren naar achtergrondmuziek, en eventueel een
kaars aan te steken. De stemming zal uitnodigend zijn maar rust uitstralen. Mensen
kunnen zitten, luisteren, wat lezen, en als er behoefte is, is er altijd iemand aanwezig
met wie even gesproken kan worden. Het moment van stilte moet aandacht krijgen in
het dorp zodat niet alleen leden van De Hoeksteen zich aangesproken voelen om hier
een moment van meditatie te vinden.
In dit kader moet ook het item “uitstraling of PR” worden genoemd. De Hoeksteen
zal zich in de komende jaren presenteren als een plek en gemeente toegankelijk voor
niet leden van onze gemeente. De drempel moet omlaag. Ook andere activiteiten
zullen daarop zijn gericht. Tevens zal een aanzet worden gegeven voor het
organiseren van lezingen waarin religie centraal staat. Hierbij kan gedacht worden
aan schilderkunst, muziek of beeldhouwkunst. Spiritualiteit staat dicht tegen kunst en
cultuur aan.
5-4 Kerk in samenleving
5-4-1 Kerk in samenleving “Intern”
Bijna per definitie is de werkelijke uitvoering van beleid met als speerpunt “kerk in
samenleving” naar buiten gericht, interactief. Echter ook hier zal intern gesproken
worden over de volgende vragen: Is er behoefte om actief buiten de gemeente te
treden? Hoever willen we daarin gaan? In het kader van dit beleidsplan zal daarin een
voorzet worden gegeven van “binnen naar buiten”. Ook om dit punt bespreekbaar te
maken binnen de gemeente zal er gezocht worden naar platforms om hierover van
gedachten te wisselen. Opnieuw kunnen bijeenkomsten buiten de eredienst zoals
groot huisbezoek hierin een rol spelen.
5.4.2 Kerk in samenleving “Interactief”:
De gemeente zal actief moeten denken hoe we de drempel, die ervaren wordt door
niet gemeenteleden, kunnen verlagen. Welke activiteiten ontplooien we vanuit en
binnen de gemeente de Hoeksteen die een doelgroep hebben die verder reikt dan de
eigen gemeenteleden? Er zijn al vele initiatieven die op dit front succesvol kunnen
worden genoemd: de ouderensoos, het gezamenlijk eten (Rijkje), en ook het kerkkoor
kende een doelgroep die verder gaat dan onze gemeenteleden. Dit soort initiatieven
moeten blijven worden gesteund door onze gemeente. Het beleid is echter om te
trachten de verantwoordelijkheid van deze en soortgelijke initiatieven te delen met
niet gemeenteleden. Dat zou continuïteit garanderen en goede initiatieven minder
kwetsbaar maken. Zo komt er een nog betere wisselwerking tussen kerk en niet
gemeenteleden. De Basement is een voorbeeld van een initiatief dat wordt gesteund
13
door de kerk maar waarin verantwoordelijkheden worden gedeeld met niet-
gemeenteleden.
Om de activiteiten binnen de Hoeksteen meer zichtbaar te maken voor niet-
gemeenteleden in Austerlitz zal er meer actief gewerkt worden aan communicatie
binnen Austerlitz. Hierbij wordt gedacht aan het laten opnemen van activiteiten in “de
Prikkel”. De flyer die huis aan huis is uitgedeeld om meer ruchtbaarheid te geven aan
de paascyclus is ook een mooi voorbeeld van positieve expositie van activiteiten in de
Hoeksteen.
5-5 Samenwerken
Het lijkt een open deur en een thema wat vanzelfsprekend is. Maar samenwerken is
meer dan samen iets doen. Het is ook samen inspireren, motiveren en samen
verantwoordelijkheid nemen. Samen de verantwoordelijkheid nemen de Hoeksteen
als gemeente te ervaren. Hoe kunnen de gemeenteleden elkaar inspireren en
motiveren tot daadkracht zonder elkaar te vermoeien? Gezamenlijk inzetten voor de
gemeente ervaren als iets dat de moeite waard is en energie geeft.
5.5.1 Samenwerken “Intern”
Het meer aantrekkelijk maken van het vervullen van het ambt: minder praten en meer
doen zonder afbreuk te doen aan het samenzijn. Hier ligt een taak voor het
moderamen en de kerkenraad: minder samen alles willen beslissen en meer
vertrouwen geven door mandaten te verstrekken, meer luisteren naar de gemeente en
minder intern praten, minder gesloten en meer zichtbaar voor de gemeente. Het
moderamen zal opdracht krijgen om hiervoor concreet voorstellen te formuleren en
deze zo goed mogelijk uitvoeren.
5.5.2 Samenwerken “Interactief”
Ook hier willen we nadenken over het samen delen van verantwoordelijkheid met
niet-gemeenteleden. Er wordt veel samengewerkt tussen gemeenteleden en niet
gemeenteleden in bijv: -de basement, een verzamelplaats voor de jonge jeugd, - het
samen eten met ouderen, -de begraafplaats. De begraafplaats heeft niet alleen een
plek in de Hoeksteengemeente, maar in heel Austerlitz. Veel vrijwilligers zijn geen
lid van de gemeente de Hoeksteen. Doel is om te onderzoeken of het beheer en
onderhoud van de begraafplaats ondergebracht kan worden in een stichting. De grond
blijft eigendom van de Hoeksteen en leden van de kerkenraad kunnen, bijvoorbeeld,
zitting nemen in het stichtingsbestuur.
5-6 Individuele contacten.
De mens is een sociaal wezen. Toch kun je ook in een gemeente nog best
eenzaamheid ervaren. Het blijft belangrijk de ogen open te houden voor de medemens
in onze gemeente. Een moment waarop individueel contact mogelijk is blijft
belangrijk. Dit kan structureel (koffie na de kerkdienst) of op basis van een initiatief
(afspraak). We willen nu niet alleen jeugd en ouderen als doelgroep bestempelen als
aandachtsgebied voor een individueel contact, maar ook de jongere oudere. De ouders
van onze jeugd. Dit is het fundament van de toekomst van onze kerk. Ze worden
14
veelal aan hun lot overgelaten en als ze “niet meer komen”wordt er zelden zeer actief
op geanticipeerd. We moeten erachter zien te komen wat deze groep wel en niet
aanspreekt in een kerk. We moeten de behoefte van deze groep beter leren begrijpen
om ze niet te verliezen. Deze groep vertegenwoordigt de populatie die tussen binnen
en buiten zwerft: het minder- of niet actief participerende lid.
5.6.2 Individuele contacten “Intern en Interactief”
Het kopje koffie na de eredienst wordt zeer gewaardeerd en zal zeker niet verdwijnen.
Pastorale zorg waarbij gesignaleerd moet worden wie een persoonlijk contact
waardeert moet aandacht blijven houden. Het tekort aan pastoraal ouderlingen is
nijpend. Er zit en zware lading op het begrip “pastorale ouderling”, wat niet
uitnodigend klinkt. Een groep mensen die in staat zijn een gesprek met enige
diepgang te hebben en gebeld mogen worden om ergens eens langs te gaan is een
optie. Voor het voeren van een goed gesprek hoef je niet meteen bevestigd te worden
en de titel ouderling te dragen. Het uitbreiden van het aantal pastoraal medewerkers is
een noodzaak.
Er zal actief gesproken worden met de jongere oudere die niet echt binnen zit, maar
ook niet echt buiten staat. Dit zal gebeuren door generatiegenoten.
Voor de jeugd van onze gemeente zullen er individuele contacten worden gevonden
in voortzetting in Provider en de jeugdkerk. Van belang is het werk van de
jeugdkerkcommissie en het hebben van een jeugdouderling. Het invullen van deze
functie is van groot belang.
Er zal besloten worden over het parttime aanstellen van een jeugd-jongere ouder-
werker. Het is de bedoeling dat de part-time formatie van deze persoon wordt
gefinancierd uit het Fonds Bijzondere Noden. Het functieprofiel van deze formatie
wordt momenteel besproken, maar zal zeker invloed hebben op onderdelen van de
uitvoering van dit beleidsplan.
5-7 Kerk als ontmoetingsplaats
De kerk is een ontmoetingsplaats op de zondag tijdens de eredienst. De kerk moet
echter iedere dag als een veilige haven worden gevoeld. Concrete ideeën worden in
dit beleidsplan genoemd om te komen tot ontmoeting, bezinning en het gevoel ergens
welkom te zijn. De eredienst moet aansprekend worden gemaakt voor meer mensen.
Dit zou kunnen door het voortzetten van het werk van de commissie eredienst. Tot
hoever kun je vernieuwen? Moet dit gebeuren in alleen de eredienst of moet er ruimte
worden gegeven voor een nieuwe experimentele stroom naast de eredienst en van
daaruit inspiratie vinden voor de eredienst? Geef elkaar de ruimte om te
experimenteren en de formule te vinden waar een ieder inspiratie ervaart. We zullen
extra aandacht blijven geven aan hoogtepunten in het kerkelijk jaar. De
liturgiecommissie heeft daarin een belangrijke rol.
15
5.7.1 Kerk als ontmoetingsplaats “Intern”
De commissie eredienst moet de ruimte krijgen om vernieuwende initiatieven te
ontplooien. Dat hoeft misschien niet perse tijdens de eredienst. Een experimentele
dienst op een ander tijdstip kan een optie zijn. Het zal nooit lukken iedereen tevreden
te houden. Het is belangrijk niet alleen te luisteren naar de mensen die er wel zijn
tijdens een eredienst, maar ook naar de mensen die er niet (meer) zijn.
De liturgiecommissie zal haar werk voortzetten. Het is wenselijk dat de
liturgiecommissie een kader krijgt met concrete doelstellingen waarin gewerkt kan
worden.
De kerk zal Intern ook gebruikt worden om elkaar te ontmoeten buiten de eredienst.
Hierbij moet u denken aan de dank je wel avond voor alle vrijwilligers die jaarlijks
georganiseerd zal worden en een jaarlijks te houden gemeenteavond. Beide avonden
zullen in ontspanning of met bezinning bijdragen aan het gevoel van gemeente zijn.
5-7-2 Kerk als ontmoetingsplaats “Interactief”
De kerk zal als ontmoetingsplaats kunnen fungeren voor gemeenteleden en niet-
gemeenteleden. Er wordt aan 2 initiatieven gedacht die drempelverlagend kunnen
werken voor mensen die onbekend zijn met de Hoeksteen. Deze initiatieven hebben
een religieus, spiritueel karakter, maar zijn toegankelijk voor een breed publiek. Een
eerste gedachte is het organiseren van 3-4 avonden in een jaar waarin religie en
cultuur centraal staat. Hierbij kan worden gedacht aan: schilderkunst en religie,
muziek en religie, beeldhouwkunst en religie. Een tweede initiatief is het creëren van
een stilte moment. De kerk open voor mensen die behoefte hebben aan een moment
van meditatie of bezinning. Daarnaast kan er jaarlijks een rommelmarkt/bazaar
georganiseerd worden.
Er is tijdens de gemeenteavond de wens geuit om meer samen te doen met onze
katholieke dorpsgenoten. Het weer in ere herstellen van oecumenische diensten is een
van de doelstellingen van dit beleidsplan.
16
6- Samenvatting activiteiten
De concrete actiepunten van dit beleidsplan in voorgaande tekst zullen hier worden
samengevat. Achter ieder actiepunt staat wie of welk orgaan dit zou kunnen uitvoeren en aan
welke termijn wordt gedacht betreffende uitvoering (<1 jaar, 1-3 jaar, 2-5 jaar). Er wordt een
onderscheid gemaakt tussen oude activiteiten die worden gecontinueerd (Tabel 2) en
activiteiten die nieuw zijn (Tabel 3).
Tabel 2
Activiteit Wie neemt initiatief? Loopt/Start wanneer?
Nieuw leven inblazen van
zondagavondkring en/of spiritueel cafe
Leden KR en leden
zondagavondkring
< 1 jaar
Groot huisbezoek Predikant < 1 jaar
Jeugdkerk en basiscatechese Jeugdouderling +
Predikant
< 1 jaar
Participeren Provider Jeugdouderling +
belangstellenden
< 1 jaar
Kinderkerk Kinderkerkcie < 1 jaar
Ouderensoos Truus Veenendaal, Els
van Beek+ “interactief”
< 1 jaar
Liturgiecommissie Michel Schotanus, Jose
van de Griek.
< 1 jaar
Samen eten ouderen Rijkje de Vries+
“interactief”
< 1 jaar
Basement, jeugdclubs Interactief < 1 jaar
Kopje koffie na de dienst Kosters + schenkers < 1 jaar
Paasontbijt Fonds Bijzondere Noden < 1 jaar
Rommelmarkt (eventueel alternatieve
invulling)
Leden KR + onbekend < 1 jaar
Dank je wel avond Leden KR < 1 jaar
Bijbelleesclub, Leerhuis Leden de Hoeksteen < 1 jaar
Gemeenteavond Leden KR < 1 jaar
Huidige activiteiten die gecontinueerd zullen worden. KR = Kerkenraad; “Interactief” =
eventueel samen of door mensen die geen actief lid zijn van de Hoeksteen.
17
Tabel 3
Activiteit Wie neemt initiatief? Wanneer?
Maandelijks stiltemoment KR, belangstellenden,
“Interactief”
1-3 jaar
Bijeenkomsten religie, kunst
en cultuur
KR, belangstellenden,
“Interactief”
1-3 jaar
PR naar bewoners Austerlitz
en regionaal nieuws
Redactie kerknieuws + KR < 1 jaar
Actief betrekken niet leden
Hoeksteen bij activiteiten
KR 1-3 jaar
Voorstellen tot
aantrekkelijker maken van
ambt
moderamen < 1 jaar
Onderzoeken haalbaarheid
“stichting begraafplaats”
KR + kerkrentmeesterij 1-3 jaar
Aanstellen parttime
medewerker gericht op
jongere oudere
Fonds Bijzonder Noden + KR 1-3 jaar
Meer vernieuwing eredienst Liturgiecommissie + KR < 1 jaar
In ere herstellen
oecumenische dienst
Predikant 1-3 jaar
Nieuwe initiatieven met als doel om meer interactie te hebben met de inwoners van
Austerlitz en te investeren in de toekomst van onze gemeente (de jongere oudere)
18
7- Het financiële kader
Het moge duidelijk zijn dat de vergrijzing en de leegloop van jongeren zorgt voor een
afnemend ledental. Gezien de leeftijdsopbouw is te zien dat steeds meer geld moet worden
opgebracht door steeds minder mensen. Een kruik die te water gaat……… De grafiek met de
leeftijdsopbouw laat zien dat binnen 5-10 jaar de afnamen van het aantal leden sterk toe zal
nemen als niet actief gewerkt wordt aan betrokkenheid van jongere ouderen en jeugd voor
onze gemeente en waar we voor staan. Doelstelling van dit beleidsplan is om te investeren in
de toekomst en niet om te wachten op wat er komen gaat. Als we niets doen, dan is het geen
vraag “of er iets komen gaat, maar “wanneer is het zover?”
De gemeente verkeert nu nog in de positie dat investeren in de toekomst mogelijk is.
De investering in de toekomst zal inhouden: vernieuwing (eredienst), laagdrempeligheid
beogen interactief met alle inwoners van ons dorp (interactief), en aandacht voor de jongere
oudere die meer en meer dreigt af te haken. Om dit laatste doel te beogen willen we o.a. een
part-time beleidsmedewerker aanstellen.
De kosten waar we mee geconfronteerd zullen worden als het beleidsplan volledig tot
uitvoering wordt gebracht:
- Nieuwe bijeenkomsten in de Hoeksteen (cultureel, stiltemoment): getracht wordt
om budget neutraal te werken door vrijwillige bijdrage te vragen aan deelnemers
en door koffie thee aan te bieden tegen een geringe vergoeding. Het is echter niet
onverstandig om rekening te houden met stook en elektrakosten voor het
stiltemoment en een reiskostenvergoeding voor sprekers: 300 Euro per jaar.
- PR naar bewoners Austerlitz: drukwerkkosten geraamd op ongeveer 500 Euro/jr.
- Beleidsmedewerker/kerkelijk werker 1 dag/week: 8.000 euro. Dit zal een proef
zijn voor 1-2 jaar.
- Vernieuwing eredienst: mogelijke kosten hiermee verbonden: 500 Euro.
19
Appendix: financieel beleid
Wanneer wij een globale extrapolatie maken van kosten en inkomsten, dan ziet u dat wij op
relatief korte termijn een steeds grotere –financiële- uitdaging krijgen als de tendens niet
wordt omgebogen. Enkele uitgangspunten voor onderstaande cijfers zijn:
o Kostenniveau 2006
o Beperkte kosteninflatie [1% - 3%, afhankelijk van de categorie]
o Afnemend ledenbestand
o Bekende kostenstijgingen als gevolg van PKN [m.n. predikant en tractementen]
o Vaste bijdrage voor groot onderhoud van € 5.000 per jaar
In de cijfers zijn dus nog niet verwerkt aanpassingen uit hoofde van een meerjarig
onderhoudsplan of eventuele investeringen in faciliteiten. Uit een onderzoek en een
proefperiode zou kunnen blijken dat je verder wilt met de werkzaamheden van een kerkelijk
werker, -waarop in deze cijfers is geanticipeerd- Dit soort investeringen moeten rendement
opleveren in kerkbezoek en uiteindelijk actieve gemeenteleden, zodat de lasten weer door
meer schouders gedragen gaan worden.
Investeren is noodzaak, zoals ook al eerder geschreven in dit beleidsplan. Nu is er nog
vermogen om te investeren, maar de keuzes die wij maken als gemeente moeten de juiste
zijn.
jaar 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
vermogensrendement 21.000 21.000 20.000 20.000 20.000 19.000 19.000 19.000 19.000
kerkbalans c.s. 39.667 39.667 36.600 33.700 33.700 33.700 33.600 33.600 33.600
overige 2.750 2.850 2.600 2.600 2.700 2.700 2.700 2.800 2.800
totaal inkomsten 63.417 63.517 59.200 56.300 56.400 55.400 55.300 55.400 55.400
kerkgebouw 23.500 23.550 23.600 22.000 22.050 20.850 20.900 20.950 20.950
predikant 31.460 32.918 34.396 36.648 38.218 39.711 41.276 42.865 46.587
vrijwilligers 3.592 3.664 3.738 3.812 3.889 3.966 4.046 4.127 4.209
kerkelijke activiteiten 8.000 8.000 8.000 8.000 8.000 8.000 8.000 8.000 8.000
afdrachten 3.700 3.700 3.700 3.700 3.700 3.700 3.700 3.700 3.700
administratie c.s. 1.734 1.752 1.769 1.787 1.805 1.823 1.841 1.859 1.878
totaal uitgaven 71.987 73.584 75.203 75.947 77.661 78.050 79.763 81.500 85.324
kerkelijk werker pm pm pm 10.000 10.250 10.506 10.769 11.038 11.314
PR activiteiten 500 500 550 550 600 600 650 650 700
Overige 1.000 1.000 1.250 1.250 1.500 1.500 1.750 1.750 2.000
beleidsintensivering 1.500 1.500 1.800 11.800 12.350 12.606 13.169 13.438 14.014
tekort 10.070- 11.567- 17.803- 31.447- 33.611- 35.256- 37.632- 39.539- 43.938-
cumulatief te kort 10.070- 21.637- 39.440- 70.886- 104.498- 139.754- 177.386- 216.924- 260.862-