Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van...

36
Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van Kunstbalie en Erfgoed Brabant © Kunstbalie, Erfgoed Brabant, 14 oktober 2016

Transcript of Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van...

Page 1: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCultuureducatiemetKwaliteit2017-2020vanKunstbalieenErfgoedBrabant

©Kunstbalie,ErfgoedBrabant,14oktober2016

Page 2: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 2

INHOUDSOPGAVE

Samenvatting pag.3

Inleiding pag.6

Reflectieopdestandvanzaken pag.8

Activiteiten2017-2020 pag.23

Samenwerkingonderwijs,cultureleinstellingen,

Pabo’senkunstvakopleidingen pag.32

Kennisdeling pag.33

Monitoringenevaluatie pag.34

Planning pag.36

Page 3: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 3

SAMENVATTING

Co-creatie,partnerschap,gedeeldeverantwoordelijkheid,competentiesendomeinen

cultuureducatie:in2012wildenwij,KunstbalieenErfgoedBrabant,hieraangaanwerken.In

2016constaterenwemettrotsdatditvoornemengeleidheefttoteenconcreetprogramma:

DeCultuurLoper.

• Co-creatievraagtomnieuwesamenwerkingsvormen,zorgtvoorbundelingvan

kennisenvooreengevoelvangedeeldeverantwoordelijkheid.

• Hetwerkenmetcompetentiescultuureducatiedraagtbijaanhetkunnenformuleren

vangewensteontwikkelingénresultaten,opschoolmaat,vanuitdeeigenvisie

• Deindelingvanactiviteitenindomeinenbiedtinzichtenoverzichtaandeveelheiden

diversiteitvancultuureducatie

In27Brabantsegemeentenwerken180scholenmetDeCultuurLoper(DCL).Zijgevenaan

dekomendeperiodehettrajecttewillenuitbreidenenverankeren.Inachttiennieuwe

gemeentengevenongeveer170scholenaanmetDCLtewillenstarten.

Page 4: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 4

OokbuitenonzeprovinciezienweeengroeiendaantalgemeentendatmethetDCL-traject

aandekwaliteitvancultuureducatiewilwerken.

Deverlengingvanderegelingbiedtkansenomdesuccesvolleaanpakteverbredennaar

nieuwegemeenten,nieuwescholen,nieuweintermediairsennieuweaanbieders.Ditvraagt

verfijningvanhetontwikkeldetrajectenaanpassingvanonzedienstverlening,zoals

coachinginnetwerkverband.

Deverlengderegelingbiedtvooralookdemogelijkheiddeingezettekwaliteitsverbetering

omtezettenineenblijvendeverandering;cultuureducatievanzelfsprekendgeïntegreerden

geïmplementeerdinhetcurriculum,passendbijdeschoolvisie,uitgevoerddoordeskundige

leerkrachteninsamenwerkingmetdeskundigeculturelepartners.

Ditbetekenteencontinueprocesvanbijstellen,aanpassen,keuzesmakenenvernieuwen.

Inditprojectplanbeschrijvenwijnieuweinstrumentenenwerkvormendieverdieping

mogelijkmaken,zoals:

• DCL-toolkitvoordraagvlakinhetteam;

• DCL-canvasvoorrandvoorwaardelijke-enorganisatorischefactoren;

• hetCultureelZelfportretvoorvertaalslagnaarindividueleleerling;

• kwaliteitsprofielomhetDCL-gedachtengoedteborgen;

• voorbeeldprojectenontwikkeldsamenmetcultuuraanbiedersenonderwijs.

Daarnaastzettenwijinopstrategieëndieeigenaarschapovercultuureducatiemogelijkmaken:

• regionalenetwerkenmetintermediairs,cultuuraanbiedersenscholen;

• trainingsaanbodvoordediversepartners;

• trainerspoulebetrekkenbijinhoudelijktraject;

• competentieprofielen;

• BrabantPlatformKenniscentraCultuuronderwijsmetB5-partnersomondermeer

samenwerkingPabo’senkunstvakopleidingenteintensiveren;

• professioneleondersteuningbijonderwijsveranderingstraject.

Page 5: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 5

Pasalsdeschooleigenaaris,iscultuureducatieeenonlosmakelijkonderdeelvanhet

onderwijsenwordenálleleerlingenindegelegenheidgesteldeigentalententeontdekken

enzichteontwikkelenalsmaker,deelnemerénpubliek.Wijgelovendatdewerelder

mooierdoorwordt.

Page 6: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 6

INLEIDING

DeafgelopenvierjaarhebbenwemetDeCultuurLoper(DCL)aanCultuureducatiemet

Kwaliteit(CmK)inNoord-Brabantendaarbuitengewerkt.MetDCLhanterenwij,binnende

doorhetFondsvoorCultuurparticipatiegesteldedoelen,driecentraleuitgangspunten:

1. scholenversterkeninhunautonomie;

2. co-creatiemetentussenscholenenpartnersomtekomentotwerkwijze,

instrumentenenactiviteiten;

3. betekenisgevenaancultuuronderwijsisonmisbaarvoorkwaliteit.

DebelangrijkstepijlersvanDeCultuurLoperzijndecompetentiescultuureducatie,dedrie

domeinenvancultuureducatie,coachingendeskundigheidsbevordering.Webetrekkenhet

cultureleveldbijhetwerkenmetdezepijlersenhetgedachtegoedvanDCLomtekomentot

cultuuronderwijsmetkwaliteitenopmaatvandedeelnemendescholen.

Hetwerkenmetdecompetentiesbiedtscholeneenhogematevanvrijheidinhet

vormgevenvanhuncultuurprogramma.Hierdoorontstaatderuimteomvanuiteigenvisie,

mogelijkhedenentalentenvanleerkrachtenenleerlingentekomentoteenzinvolleinvulling

vanhetcultuuronderwijs.

Page 7: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 7

Dedomeinenvancultuureducatiegevenscholenenhunpartnersinzichtinenoverzichtover

deveelheidaanmogelijkecultureleactiviteiten.

• Domein1.InHuis:deleerlingontwikkeltzichalsmaker.

• Domein2.Metdecultureleomgeving:deleerlingontwikkeltzichalsdeelnemer.

• Domein3.Uitdegrotewereld:deleerlingontwikkeltzichalspubliek

Wanneeralledriededomeineneendoordachteplaatsinhetcultuurprogrammakrijgen,kan

deschooldemeerwaardeenspecifiekeinbrengvanhetkunst-enerfgoedonderwijs

bewakenvoordecultureleontwikkelingvandeleerlingen.

Metco-creatiealsuitgangspuntkunnenpartijenvanuiteigenexpertiseenbehoefte

bijdragenaancultuuronderwijsopmaat.Hetzelfbetekenisgevenaankunsten

erfgoedvormtdebasisvangoedcultuuronderwijs.Hetvraagtinzicht,overzicht

enpersoonlijkebetrokkenheidvanalledeelnemersomdemeerwaardevan

cultuuronderwijsteerkennenenborgen.Eigenwaardevolleervaringenendereflectie

daarop,doorzowelleerkrachtenalsleerlingen,vormenhierdesleutel.

Page 8: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 8

REFLECTIEOPDESTANDVANZAKEN

Introductie

IndezereflectievindtuallereersteenoverzichtvandepositievancultuureducatieinNoord-

Brabant,gegroepeerdlangsdebelangrijkstethema’senactoren.Daarnabehandelenwede

opbrengstenvanDCLendeuitdagingendiewijzienvoordekomendeperiode.

Deregionalecontext

TweeBrabantseinitiatieven

KunstbalieendeB5zijninNoord-BrabantalspenvoerdersCmKaangesteldenhebbenelk

eeneigenaanpakenstrategiegekozen:KunstbaliemetDeCultuurLoperendeB5metDe

CultureleLadenkast.Deverschillendiezichbijdestartin2013aftekenden,zijnindepraktijk

kleinergeworden.Indenieuweperiodewillenwemeteenaantalscholeneentraject

startenwaarinwerkwijzeeninstrumentenvanzowelDeCultuurLoperalsDeCulturele

Ladenkastoverelkaarheenwordengelegd.Hetdoelvandittrajectisonderzoekenwaar

overlapzitenwaarsprakeisvanaanvulling.

Buitenschoolsecultuureducatie

Ophetgebiedvandebuitenschoolsecultuureducatiegaandeontwikkelingensnel.Het

aantalpubliekgefinancierdeorganisatiesinNoord-Brabantissinds2012kleinergeworden

tengevolgevanbezuinigingenbijgemeenten.Ondanksdezeveranderingenlijkthetaanbod

intactteblijven.Uitonderzoekenblijktdatburgersnogsteedstoeganghebbentot

cultuureducatievevoorzieningenendatzijdekwaliteitvandelessenvanparticuliere

docentenalsgoedbeoordelen.Hetaantaldocentendatzelfstandigwerkt(zzp’ers)issterk

toegenomen,vanongeveer400in2005naar1200in2015.Ervindensteedsmeer

experimentenplaatsombinnen-enbuitenschoolscultuuraanbodmetelkaarteverbinden.

Deverwachtingisweldateroptermijnproblemenzullenontstaandoorhetwegvallenvan

aanbiedersvankunsteducatie,metnameindeplattelandsgebieden.

Besturen

Delaatstejarenishetbestuurvanhetprimaironderwijsgeprofessionaliseerd.Vrijwelalle

bestureninNoord-Brabantwerkenmetbovenschoolsemanagers.Veelscholenzijn

Page 9: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 9

gefuseerdtotorganisatiesvanvoldoendeorganisatorischeomvang.Dematewaarinde

besturenzichbetrokkenvoelenbijcultuureducatieiswisselend.Onzeervaringisdatde

besturenweliswaar(steedsmeer)eenbelangrijkerolspelenbijhetaanwijzenvan

speerpuntenenhetverdelenvanmiddelen,maardatzijophetgebiedvande

cultuureducatie(terecht)veelruimtebiedenaandeschool.

Overigeregelingen,Paboenkunstvakonderwijs

CmKiseenbelangrijke,maarnietdeenigeregelingdiescholenondersteuntbijhet

verbeterenvandecultuureducatie.MetbijvoorbeelddeImpulsMuziekonderwijsende

VerenigingCultuurProfielScholenwordtinvergelijkbaretrajectenaandezelfdedoelen

gewerkt.WestrevenernaardatscholeninNoord-Brabantterechtkomenbijderegelingdie

hunhetbestpast.Tevensproberenwetevoorkomendatscholendubbelwerkverrichten.

DatbetekentconcreetdatwedeprocesseninBrabantzodaniginrichtendateenDCL-traject

zoumoetenkunnenuitmondenineenerkenningtotcultuurprofielschool.Tevensgaanwe

onderzoekenhoewestructurelerkunnensamenwerkenmetPabo’senhet

kunstvakonderwijsomervoortezorgendatdocentenbeterzijntoegerustophetgebiedvan

cultuureducatie.

Icc’ersinNoord-Brabant

Noord-Brabantsescholenbeschikkenvrijwelallemaalovereenopgeleideicc’erdiebinnen

deschooldecultuureducatiecoördineert.SamenmetGelderlandkentNoord-Brabanthet

hoogsteaantal(11)icc’ersper10scholeninNederland(LKCA,2015).Ookzijnin80%vande

Brabantsegemeenteneenofmeerdereintermediairsactief.BinnenDCLisdeICC-cursus

Brabantontwikkeld,gerichtophetvormgevenvaneenbeleids-enactiviteitenplanvanuitde

visieenambitiesvandeschool.

TransitieKunstSelect

DeprovincialerolindebestaandekunstmenustructuurinBrabantgaatveranderen.

Kunstbaliezaltakenoverdragenaanhetveld.Momenteelwordtbekekenwelkepartijeneen

regierolkunnenspelenenopwelkewijzedeoverdrachtvanKunstSelectzorgvuldigkan

wordenbegeleid.BinnenDCLbestedenweaandachtaandewijzewaaropeenschool,vanuit

eigenvisie,activiteitenuithetderdedomeininhoudelijkenpraktischkanrealiseren.Omde

Page 10: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 10

toegankelijkheidvandeautonomeprofessionelekunstentekunnenwaarborgen,blijft

samenwerkingtussenscholen(scholennetwerken)enprofessionelekunstaanbieders

essentieel.

Doelstellingenenresultaten

Scholen

DCLheeftinsamenwerkingmetscholeneentrajectvanachtstappenontwikkeldwaarmee

eenschoolvanuitdeeigenvisieeenmeerjarigcultuureducatiefprogrammakan

samenstellen.OndersteunddoorDCL-coaches,intermediairs,deskundigheidsbevorderingen

eenonlinetraject,hebbenwijindeperiode2013-2016eenkleinetweehonderdscholenin

Noord-BrabantgeholpenomCultuureducatiemetKwaliteitvormtegeven.Onderstaande

afbeeldingmaaktduidelijkwaarde180DCL-scholenzichmomenteelinhettrajectbevinden.

Hierbijishetvanbelangomtewetendatbegin2016eennieuwegroep(volgers)scholenis

gestartmetDCL.

Page 11: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 11

Hettrajectiscumulatief.Delaatstedriestappenherhalenzich(zijniteratief),zodatvanuitde

meerjarenvisieendelijninculturelecompetentiesdieisaangebracht,steedskritischwordt

gekekennaarhetactiviteitenoverzicht.Cultuureducatieblijftaltijdinontwikkelingenvergt

voortdurendereflectievandeschoolopdeambitiesenhetprogramma.

Voorallescholengeldtdatdelaatstejarenhetdraagvlakvoorcultuureducatieis

toegenomen.OpDCL-scholenisdezetoenameaanzienlijkgroterdanopniet-DCL-scholen.

Enditgeldtzowelvoorhetdraagvlakvandedirectie(+15%)alsvoordatvan

groepsleerkrachten(+17%)enbestuur(+14%).DCL-scholenzienmeerpositieveeffectenvan

cultuureducatieophetniveauvandeleerlingenendeschooldanniet-DCL-scholen(+10%).1

1 Cultuureducatie met Kwaliteit in Noord-Brabant - vergelijkingsmonitor, 2015

Page 12: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 12

Indelandelijkemonitorwordtgewerktmeteenverankeringsmaatvoorhetprimair

onderwijs.Hiermeewordtweergegeveninwelkematecultuureducatieverankerdisin

hetonderwijsprogrammavanscholen.Noord-Brabantscoortbovenhetlandelijkgemiddelde

opvrijwelallefactorenvanverankering.OphetaspectvisieontwikkelingscoortNoord-

Brabantzelfs19%hogerdanhetlandelijkgemiddelde.Binnenonzeprovincieisde

verankeringvancultuureducatieopDCL-scholenmeertoegenomendanopniet-DCL-

scholen.2

Intermediairs

DeDCL-intermediairszijndecrucialepartneromhetcurriculumrondcultuureducatieopde

scholentevernieuwenenverdiepen.Derolenpositievandeintermediairszijnmettertijd

veranderd.OmdatDCL-scholenvragenomeenanderevormvanondersteuninghebbende

intermediairsnieuwe,meercoachendevaardighedennodig.Alleintermediairsdiebetrokken

zijnbijDCLvolgdendaaromeenspecifieketrainingenwerdengecoachtdoorDCL-coaches

vanKunstbalieenErfgoedBrabant.Intermediairsziendemeerwaardevandesamenwerking

metKunstbalieenErfgoedBrabantbinnenDCL.HetdraagvlakvoorwerkenmetDCLis

gegroeidenwemerkendatdeintermediairszelfseenvoortrekkersrolspeleninhet

uitdragenvanhetDCL-gedachtegoednaarcultuuraanbiedersenonderwijs.Ookzienwedat

doorhetbijwonenvanDCL-bijeenkomsten,intermediairsmeerregionaalsamenwerkenen

uitwisselen.

Deskundigheidsbevordering

Dedeelnameaandeskundigheidsbevorderingvanleerkrachtenenicc’ersvanDCL-scholenis

toegenomen.ScholingwordtdooraanzienlijkmeerDCL-scholenvanbelang/onmisbaar

geachtdandoorniet-DCL-scholen.Ditgeldtvooralvoorscholingvanhetteam(+26,5%),

maarookvoorscholingvandeicc’er(+15,3%).

2VijfdemonitorcultuureducatieNoord-Brabant,2015

Page 13: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 13

Uitdecijfersblijktdathetaantaltrainingenindeperiode2013-2015eveneenssterkis

toegenomen.Anderevormenvanscholingdiewordenaangeboden,zoalsintervisieen

coachingonthejob,zijnindezecijfersnietmeegenomen.

Samenwerkingmetdelokalecultureleomgeving

BinnenDCLissprakevaneengroeiendesamenwerkingtussencultuuraanbiedersen

onderwijs.Eriseeninvesteringsprogrammainhetlevengeroepenwaarmeescholenen

cultuuraanbiedersgezamenlijkprojectenmetbovenlokalepotentiekunnenontwikkelen.In

2015isbijna€200.000geïnvesteerdin26projecten.Eristevenseen

investeringsprogrammavoorprofessionelekunstaanbiedersdiemethetonderwijswillen

samenwerken.In2015isbijna€25.000geïnvesteerdinzesprojectenvanvier

gezelschappen.

Hetaantaldeelnemersaantrainingenvoorcultuuraanbiedersneemttoe.3Endoor

intermediairszijnerdrieregionalenetwerkenopgezetwaarzijmetcultuuraanbiederskennis

kunnendelen.Inmiddelszijnervijfregionalebijeenkomstengeorganiseerddiezijnbezocht

doorongeveer180cultuuraanbieders.

3JaarverslagKunstbalie2015

Page 14: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 14

Watgingergoedindeuitvoeringindeperiode2013-2016,enwatkanbeter?

Algemeen

DeCultuurLoperheeftvanafhetbegineenuniekepositieingenomendoornadrukteleggen

opeencultuurveranderingopscholenalshetgaatomhetdenkenovercultuureducatie;de

scholenzelfzijnaanzet.Geziendezeambitiehebbenwesamenmethetveldeen

instrumentontwikkeldwaarmeescholenhuncultuuronderwijskunnenontwikkelenbinnen

decontextvanhunonderwijsvisie,envandaaruitpraktischvormkunnengeven4.Enmet

resultaat.Scholen,intermediairsengemeentenzijnbetrokken,gemotiveerdenactiefbezig

metDCL.AllepartijenbenoemenzichzelfalsinitiatiefnemeromdeeltenemenaanDCL.Dit

duidtopeengevoelvaneigenaarschap.Hetaanvankelijkalgrotedraagvlakomdeelte

nemenisalleenmaartoegenomen.DatbevestigtdatDCLaansluitbijdewensvanscholen

omteinvesterenincultuureducatieendatdeontwikkeldeaanpakhenhierbijondersteunt.

WezienzelfsdatDCLbuitenNoord-Brabantwordtopgepakt.Inmiddelszijncollega-

organisatiesinZeeland,OverijsselenZuid-HollandmetDCLaandeslaggegaanom

cultuureducatiebinnendescholeninhunregioteversterken.OrganisatiesinLimburgen

Noord-HollandhebbenaangegevenmetDCLtewillenwerken.

Eenandereopbrengstdiewezagen,isdathetKunstbalieenErfgoedBrabantisgeluktombij

deontwikkelingvandecompetentiescultuureducatiezowelkunst-alserfgoededucatie

ondertebrengeninonderzoekend,creërendenreflecterendvermogen.Ditbetekentdat

leerkrachtenbijdeontwikkelingvancultureleactiviteitenmetbehulpvandeze

competentiesgemakkelijkerkunst-enerfgoededucatieinsamenhangkunnenaanbieden.

DeontwikkelingvandecompetentiesheeftdeDCL-coachesgeholpenomineen

gemeenschappelijketaalmetscholenencultuuraanbiederstespreken.HettrajectvanDCL

vraagteenveranderenderolvandemedewerkersvanKunstbalieenErfgoedBrabant,

waarincoachingenadviescentraalstaan.

DegemeentenzijngedurendehetDCL-trajectmeerbetrokkengeraaktbijCultuureducatie

metKwaliteit.Wemerkendatondermeeraandehogeopkomstvangemeenteambtenaren

4 MagazineoverdevoortgangvanCultuureducatiemetKwaliteitinNoord-Brabant,2015

Page 15: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 15

tijdensinformatiebijeenkomsten.DCLhelptheninzichttekrijgenindeeffectenvande

publiekeinvesteringenopeeneenduidigemanierverantwoordingdaaroverafteleggen.

HieronderbesprekenweperdoelvanderegelingCmKwatergoedisgegaanindeperiode

2013-2016enwelkeuitdagingenwijnogzien.Apartbehandelenwehetvoortgezet

onderwijs.

Doel1.Ontwikkeling,verdiepingenvernieuwingcurriculum

Watisergoedgegaan?

BinnenDCLwillenwescholeninstaatstellenheteigenaarschaptenemenoverde

ontwikkeling,verdiepingenvernieuwingvanhuncultuureducatiecurriculum.Wezijnertrots

opdateropveelscholeneencultuuromslagwaarneembaariseneigenaarschapvoor

cultuureducatieisontstaan.DemonitorlaatziendatDCL-scholenintensievermet

cultuureducatiebezigzijndanscholendiegeenDCL-trajectvolgen.Scholenhebbenmethet

benoemenvandeeigenambitiesendeconcretevertalinghiervannaardecompetenties

cultuureducatie,eenaanzetgemaaktmethetinbeddenvancultuuronderwijsindebredere

schoolvisieenhetcurriculum.Concreteactiviteitenwordenmeerdanvroegerin

samenwerkingmetleerkrachten,intermediairsencultuuraanbiedersontwikkeld,waarbijde

schoolsteedsbeterinstaatisomdeeigenwensenduidelijktekenbaartemaken.

Intermediairskunnennuookmakkelijkerhetgesprekmetscholenaangaan,vragenophalen

eninco-creatiemetdescholenhuncultuureducatievormgeven.MetDeCultuurLoperzijn

veelmooie,nieuweactiviteitenontwikkelddieaansluitenbijdecompetentieswaaraan

scholenwillenwerken.Doordeschoolzonadrukkelijkalsuitgangspunttenemeniser

eigenaarschapontstaanendoenwerechtaandediversiteitvanhetNederlandse

onderwijssysteem.

Page 16: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 16

Uitdagingenvoordetoekomst

Dewerkelijkeintegratieenimplementatievanhetcultuuronderwijs,alsvanzelfsprekenden

volwaardigonderdeelvanhetschoolcurriculum,zijndegroteuitdagingvoordekomende

periode.Nietalleendirecteurenicc’ermoeteneigenaarzijnvanhetcultuuronderwijs,maar

ookhetteam,omvanuiteengedeeldevisieaandecultureleontwikkelingvandeleerlingen

tewerken.Draagvlakbijhetteamblijftaandachtvragen.Wijhebbenhetprocesopde

schoolimmersnietindehand.

Doordatdeaandachtindezeperiodevoorallagopdeontwikkelingvaninhoudenproces,

gingerteweinigaandachtuitnaardepraktischezakenwaareenschoolmeeworstelt

wanneerhetgaatomdeimplementatievancultuureducatie.Eenveelvoorkomend

voorbeeldzijndesnelwisselendeteamswaarscholenmeetemakenhebben.Ofeennieuwe

directeurwilzelfandereaccentenleggen,waardooreentrajectstilkomtteliggen.

Ookzienwedatcultuurveranderingeenlangeademvergt.Scholenhebbendeneigingomin

dedruktevanalledagterugtevalleninhetdenkenvanuitlossecultureleactiviteiten.Het

creërenvaneensamenhangendenvisie-gedragencurriculumblijfteenuitdaging.

Page 17: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 17

Weherkennenookdathetderdedomein(dewereldvandeprofessioneleautonome

kunsten)daarinnogweinigmeegenomenwordt.

Scholenstaanvoordeuitdagingmetenigeregelmaattereflecterenophunprogrammavan

cultureleactiviteitenalsgeheeleninrelatietotdeeigenambities.Delaatstestappenvan

hetDCL-trajectbiedendaarvooreenbruikbaarhandvat,maarwordennogteweinigindie

zingebruikt.DeaansluitingmethetCultureelZelfportretisdeschakelnaardeindividuele

leerling,endaarmeenaardeverankeringopklasniveau.

Eenbelangrijkelesvooronsisgeweestdatweineentrajectdatsterkgerichtisopinzichten

bewustwording,tussentijdseopbrengstenbeterzichtbaarmoetenmaken.

Eenbelangrijkevraagishoeiedereengeactiveerdblijftomtewerkenaandekwaliteitvan

cultuureducatie.Inzettenopdevelepartijenblijktdaarbijeensterketroef.Wijwilleneenrol

speleninhetstimulerenenversterkenvannetwerkenwaarinbesturen,scholen,icc’ers,

intermediairsenaanbiederselkaartreffen(fysiekenonline)enwaarinookopregionaalen

lokaalniveauuitwisselingtussendiegroepenkanplaatsvinden.Sterkenetwerkenkunnen

hetmiddelzijnomnieuweontwikkelingenenexpertise,zowellandelijkalslokaal,tevertalen

naardebredegroepdeelnemers.

Weziendatscholenwordengeconfronteerdmeteenwaaieraancultuureducatieve

programma’svanuitoverheden,zoalsCmK,demuziekimpulsenhetpredicaat

cultuurprofielschool.Voorscholenishetsomslastighetoverzichttebehouden.Verder

merkenwedathetergbelangrijkisomdeintrinsiekewaardevankunstenerfgoedteblijven

benoemen.Veelscholenverbredencultuureducatienaaranderevakken.Ditgeeft

cultuureducatieeenstructureleplekinhetcurriculum.Tegelijkmoetenweervoorblijven

zorgendatdeautonomekrachtvandekunstenbehoudenblijft.Tenslotteblijkthetdelen

vaninformatie(kennis,ervaring,activiteiten,tips,competenties)tussenenbinnenscholen

noglastig.

Page 18: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 18

Doel2.Bevorderenvakinhoudelijkedeskundigheid

Watisergoedgegaan?

DCLvoorzietindeskundigheidsbevorderingdoorhetaanbiedenvaneenuitgebreid

scholingsprogrammadatinsamenspraakmethetveldissamengesteld.Eriseenvastegroep

trainersverenigdineenpoule(24trainersin2015)dietweekeerjaarbijeenkomtvoor

kennisdeling,uitwisselingenprofessionalisering.Trainerszijninmiddelsinstaatomdevraag

vandescholentevertaleninpassendaanbod.Iederetrainerschrijftnaaraanleidingvaneen

intakeeen(inhoudelijke)offertediedoordedirectievaneenschoolondertekendwordt.

DezemaniervanwerkenzorgtervoordathetonderwijsaanbodbinnenDCLrelevantis.De

scholingbinnenDCLwordtdanookhooggewaardeerd.

Deeerstejarenisvooralgekozenvoorscholingsactiviteitendieincidenteel,

enthousiasmerendenondersteunendzijn,zodatcultuureducatievoorhetteammeeropde

agendakomt.Daarnavroegenscholenomtrainingeninspecifiekeexpertise.Trainersen

scholenhebbengezamenlijkdescholingvormgegeven.

Zozijnertrajectenontstaandiebestaanuitteambijeenkomsten,intervisieencoachingon

thejob.Verzoekenomscholingwordennubesprokenopinhoud,tijdenhaalbaarheid.Dit

zienwijalseenpositieveontwikkelingeneenverdiepingvanhettrainingsaanbod.

Page 19: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 19

Co-creatievergtvaakeennieuwemaniervanwerkeneneenprofessionelehoudinggericht

opreflectie.Wijhebbenhetprocesbegeleidwaarintrainers,samenmetscholen,

intermediairsenanderen,dedeskundigheidsbevorderingvormgaven.Naasthetinitiëren

vanformeleopleidingstrajectenheeftditooktotnon-formeellerengeleid.Immers,inhet

procesvansamenvormgevenvantrainingenzijndirecteuren,icc’ersenintermediairsals

professionalgegroeid.Zohebbenintermediairsookopditvlakeennieuwerolmoeten

pakken,aangezienzijvoorheengeneigdwarenzelfaanbodtegenerenenteinitiëren.Alle

deelnemerswordeneropvoorbereidzichdenieuwemaniervanwerkeneigentemaken.Dat

vergteenlangeadem,omdatvervalleninoudgedragopdeloerligtenhet‘makkelijker’is

omscholenhetwerkuithandentenemeninplaatsvanhenmeetelatendenken.Datkost

discipline,tijdendoorzettingsvermogen.Weziendatindesamenwerkingtussentrainersen

scholenookveelaandachtisbesteedaanpraktischetoepassingen,zoalshetontwikkelen

vanlessen.

Uitdagingenvoordetoekomst

Wemerkendatveeltrainersnietbeschikkenoverdebenodigdekennisvan

competentiegerichtleren.Ermoetenvastetrainerskomendienauwerbetrokkenkunnen

wordenbijhetinhoudelijkeDCL-trajectopschool.Daarnaastzijnerpartijennodigdie

schooldirectiesondersteunenbijhetveranderprocesdatgepaardgaatmetDCL.

Hetinzettenvaneennieuweontwikkelingiséénding,hetoplangetermijnvasthoudenvan

dieontwikkelingisietsandersHoeonderhoudjededoortrainingverworvencompetenties

enontwikkeljevaardighedendiehieropvoortbouwen?Ditgeldtvoorscholen,trainers,

intermediairsenDCL-coaches.Ookishetbelangrijklokalecultuuraanbiedersverderte

professionaliseren,zodatzijdezelfdetaalsprekenalsdescholenendeintermediairsbinnen

DCL.Hetistevensvanbelangomspecifiekscholingsaanbodverdertestandaardiserenen

ondertebrengenbijhetLerarenregister,zodatleerkrachtendieeencursusvolgeninhet

kadervancultuureducatiedatookformeelkunnenlatenbijschrijven.Wewillenbijhet

verderontwikkelingenvanhetscholingsaanbodstructureelsamenwerkenmetPabo’sen

kunstvakopleidingen.Datgebeurtnuvaakopincidentelebasis.

Page 20: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 20

Doel3.Relatiescholenencultureleomgeving

Watisergoedgegaan?

DCL-scholenwordennadrukkelijkgewezenopsamenwerkingmetdelokaleculturele

omgevingenzijnnubeterinstaatomvragentestellenaanhunlokalepartners.

Gezamenlijkeontwikkelingvancultuureducatieveactiviteitendoorcultuuraanbiedersen

scholenisbinnenDCLsteedsnormalergeworden.HetInvesteringsprogrammaDCLheeft

hiereengrotebijdrageaangeleverd.Intermediairsenkunstencentrahebbendedeuren

opengezetvooreenbrederegroepcultuuraanbieders,dievraaggerichterzijngaanwerken.

Deintermediairslerensteedsbeterdedialoogtussenvraagenaanbodtefaciliteren.De

schoolenaanbiedervoelenzichbetergehoordengezieninhunexpertise.Hierdoorontstaat

eengroterebetrokkenheid,eengedeeldeverantwoordelijkheidbijleerkrachtenaanbieder,

enmeereigenaarschapbijdescholen.

Uitdagingenvoordetoekomst

Co-creatieisbijiedereeninmiddelswelbekend,maarhetdoenblijftlastigomdatheteen

anderemaniervanwerkenvergt.Watbetekentco-creërenvoorderolvandelokale

Page 21: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 21

partners?Deredenenvanco-creatieblijvenbenoemen,endevoordelendiehetoplevert

ervaren,zijncruciaalomniettevervalleninoudevormenvandienstverlening.

Eentweedeuitdagingschuiltinhetfeitdatveelcultuuraanbiedersnietgoedinstaatzijnom

directmethetonderwijstewerken.DeconceptuelehandvattendievanuitDCLworden

aangeboden,blijkennogonvoldoendetotdecultuuraanbiederstezijndoorgedrongen.In

bijeenkomstenmerkenweookweerstandbijsommigeaanbieders,diewillenvasthouden

aaneigenpatronen.ScholenhebbenzichdeDCL-taalalmeereigengemaakt;indekomende

periodewillenwehetzelfdebereikenbijcultuuraanbieders.Vooralautonomekunstenaars

envrijwilligersindeerfgoedsectorhebbengeendidactischeachtergrond,waardoorhetvoor

henlastigisomaantesluitenbijdebredereeducatievedoelen.

Doel4:Beoordelingvandecultureleontwikkelingvandeleerling

Deafgelopenjarenisgewerktaaneenvolginstrumentvoordecultureleontwikkelingvande

leerling:hetCultureelZelfportret(CZP).Naeengrondigeinventarisatieenlandelijkoverleg

kwamereeninstrumentdathetvolgenvandeleerlingvanuittweerichtingenbenadert:

enerzijdsvanuitdedoelendiedeschoolzichsteltbinnenDCL,anderzijdsvanuitdeleerling

zelf.Zowordtinzichtelijkgemaaktwatdegroeivandeindividueleleerlingisénwatde

effectenzijnvandedoordeschooluitgezettelijnvoorcultuureducatie.

HetCZPwordtondersteunddooruitgebreideaandachtvoorreflectie,zowelophetniveau

vandeleerkrachtmetdeleerling,alsophetniveauvandeleerlingzelf.Hetvolginstrument

biedtleerkrachtenleerlingdekansomtelerenreflecterenopkunst/erfgoedenophet

eigenleerprocesbinnencultuureducatie.Deopzethoudtrekeningmetdediversiteitaan

onderwijsvisiesvanscholenenmetdeDCL-fasewaarineenschoolzichbevindt.

HetCZPkomtinhetvoorjaarvan2017beschikbaarvoorscholendiedeelnemenaanDCL.

Metdeeerstegroepdeelnemendescholenwerkenwenunogaandeafrondingervan.Inde

komendeperiodeligtdeuitdagingvooralinhetopgroteschaalinvoerenvanhet

volginstrument.

Page 22: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 22

Voorgezetonderwijs

Binnenhetvoortgezetonderwijs(VO)merkenwedatdeaanpakvanDCLookgoedwerkt.De

deelnemendescholennemenopbasisvanhun(inhoudelijke)ambitieshethuidige

cultuurbeleiden-programmaonderdeloep.Hetzetzeertoeaaneenbetereinterne

samenwerkingenafstemmingtebewerkstelligen.Daardoorlerenzecultuurbudgettenbeter

intezetten,ensamenhangaantebrengentussendekunstvaklessenenculturele

activiteiten.Deeerstelijntjesnaarbijvoorbeelddezaakvakkenwordengelegdvoor

vakoverstijgendeactiviteitenenprojecten.

HetVOkentgroteonderwijsinstellingenmetverschillendeniveausenveledocentenmet

eigen(vak)teams.BinnenvakgroepengaatwerkenmetDCLheelgoed,maarschool-breed

moeternogmeersamenhangkomen.DeimplementatievanDCLophavo-envwo-scholen

isuitdagenderomdathetonderwijsdaarvakgerichteris.Hetvmbodaarentegen,isallanger

gewendomvakoverstijgendtewerken;daarisimplementatiegemakkelijker.

Uitdagingenvoordetoekomst

Eenbelangrijkeuitdagingbinnenhetvoortgezetonderwijsishetontbrekenvaneengoede

coaching-structuurmetintermediairs.Zijwordennauwelijksgefaciliteerddoorgemeenten

omVO-scholentebegeleiden.Hierdoorhebbendeintermediairsweinigervaringmethet

VO.Indenieuweperiodegaanweregionalesamenwerkingtussenintermediairsen

onderwijsinitiëren.

Eentweedeuitdagingishetcreërenvanmeerdraagvlakbijdirectieenschoolleiderszodat

hetcultuureducatiebeleidookconcreetwordtvertaaldinmeerurenenbudgetvoor

cultuurcoördinatorenendocenten.Wemerkendatdeurenvoordezeprofessionals

teruglopendoorbezuinigingeneneenfocusopthema’salstaal,rekenenen

loopbaanoriëntatie.Wewillenhierveranderinginbrengendoorschoolleidersvanafhet

beginintensieftebetrekkenbijhetDCL-traject.

Tenslottekunnenwedevormnogverbeteren.DevormgevingentaalvanhetDCL-

instrumentariumisprimairgerichtopbasisscholenwaardooridentificatiesomsontbreekt.

Dematerialenwordenhieropbeoordeeldenaangepast.

Page 23: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 23

ACTIVITEITEN2017-2020

Projectdoelstellingen

Inhoudelijkedoelstellingen

OnzehoofdambitieisdatDeCultuurLoper-scholenin2020toegerustzijnomeigenaarschap

tenemenoverhuneigencultuureducatieveprogramma.Concreetbetekentditdat:

• DCL-scholeninstaatzijnominsamenwerkingmetpartnerseeneigenmeerjarig

cultuureducatieprogrammateontwikkeleninopbouwensamenhang;

• leraren,vakdocenteneneducatiefmedewerkersvanuitcompetentiegerichtwerken

onderwijsactiviteitenvormgevenenuitvoeren;

• DCL-scholeneenduurzamerelatiehebbenopgebouwdmethungemeentenende

lokalecultureleensocialepartnersdiewordeningezetvoordecultuureducatieve

ontwikkelingvanleerlingen;

• DCL-scholeninstaatzijnhunvraagnaarsamenwerkingenspecialistische

ondersteuningduidelijkteformuleren;

• cultuureducatieduurzaamverankerdisbinnendeschool.

Kwantitatievedoelstellingen

• In2020ishetaantalscholendatmeedoetaanDCLgegroeidnaar350.

• HetaantalgemeentendatmeedoetaanDCLstijgtnaar45.

IndekomendeperiodekomtdefocusvoorKunstbalieenErfgoedBrabantteliggenophet

coachenenbegeleidenvandeintermediairsdiedeeerstelijnsondersteuningaandescholen

verzorgen.

Afbakeningprojectensamenhangmetanderecultuureducatieveactiviteiten

DCLisgeendwingendomschrevenleerlijn,maarbijuitstekeentrajectdatscholenenhun

omgevinginstaatsteltomsamenhangaantebrengeninhuncultuureducatiefprogramma.

Page 24: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 24

Hetinzettenvandedriedomeinenendeculturelecompetentiesstimuleerteen

vakoverstijgendeaanpakbinnendeschool.DCLbiedtveelruimteomtewerkenaande21ste-

eeuwsevaardighedenensluitaanbijdeideeënvanhetPlatformOnderwijs2032diegrote,

vakoverstijgendeleergebiedenvoorstaan.

NahetdoorlopenvanhetDCL-trajectkaneenschoolkiezenvooreenspecialisatieinde

muziekviadeImpulsregelingMuziekonderwijsofdeelnameoverwegenaandedoorlopende

leerlijnenvanbijvoorbeeldDeCultureleLadenkast.HetDCL-trajectkanookeenuitstekende

startzijnomuiteindelijkcultuurprofielschoolteworden.

Wezijnsteedsmeerbezigomookdeomgevingvandeschooltestimulerenomtegaan

werkenmetdeuitgangspuntenvanDCL.Wedragenhetgedachtegoeduitbijculturele

instellingen,Pabo’senkunstvakopleidingen;allesiseropgerichtomdesamenwerkingen

doelgerichtheidvanhetcultuuronderwijstevergroten.

Resultatenovertweeenvierjaar

DenieuweCMK-periodeverdelenwijindriefases.Indeeerstefasegaanwemeteen

groteregroepscholenwerken.Hetinitiëletrajectisinmiddelsdoorontwikkeldenstelt

scholeninstaatomintweejaardeachtstappentedoorlopen.Hoewelscholengedurende

deheleperiodekunneninstappen,zalhetzwaartepuntindeeerstefaseliggen.Descholen

vanheteersteuurkrijgenindezefasenogsteedsbegeleidingomdathetDCL-trajectnade

achtstappennietafis,maardoorlopenddienttewordengebruiktomcultuureducatieaan

tepassenentevernieuwen.

Page 25: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 25

Tegelijkertijdwerkenweaanverdieping,waarbijwesterkinzettenophetontwikkelenvan

hetDCL-canvas(pagina27),deimplementatievanhetCultureelZelfportretenhetverder

professionaliserenvanintermediairsenhetopzettenvanprofessionele

leergemeenschappen.

IndetweedefasewillenwedescholenmetbehulpvanhetDCL-instrumentvanuit

eigenaarschaphuncultuuronderwijslatenvormgegeven.Behalveinhoudelijkeaandacht

biedenwedanookmeerprocesmatigesteun.Weondersteunenintermediairsdiescholen

encultuuraanbiedershelpenbijhetontwikkelenvanactiviteitenenhetversterkenvanhun

cultuuronderwijs.

Indederdeenlaatstefasehelpenwescholenvanuiteigenaarschapdekwaliteitvanhun

cultuureducatieprogrammatebewakenenbevorderen.LokalepartnersendeDCL-

instrumentenspelenhierbijeenbelangrijkerol.KunstbalieenErfgoedBrabantbieden

specialistischeondersteuningendeskundigheidsbevorderingvoorleerkrachten,enjagen

nieuweontwikkelingenaan.

Activiteitenenhunsamenhang

Doel1:Implementatie,verdiepingenontwikkelingvanhetcurriculumvoorhetleergebied

kunstzinnigeoriëntatie

Verbreden–Voortzettenhuidigetrajectmetondersteuningencoaching,ineenkortere

periodemetafbouwendeinzetvanDCL-coaches.

• NieuweintermediairswordenbegeleidengeprofessionaliseerdindewerkwijzevanDCL

gedurendedeeerstetweejaardoor1-op-1-coaching.Hiernahebbencoachingen

begeleidingopnetwerkniveauplaats,metindividueleondersteuningwaarnodig.

• Deindividuelecoachingvanalervarenintermediairsbouwenweomnaarcoachingen

intervisieopnetwerkniveau;individueleondersteuningopmaatblijftmogelijkwaar

nodig.

Page 26: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 26

• Versterkenenstimulerenvannetwerkenonlineenofflineoplokaal,regionaalen

provinciaalniveauomtekomentotkennisdelingvoordiversedoelgroepen(icc’ers,

intermediairs,cultuuraanbieders,besturenenschooldirecties).

• Uitroldoorgaandeleerlijnerfgoededucatie.

Verdiepen–Integratieenimplementatiealsuitdaging.

• DelaatstedriestappenvanhetDCL-trajectzijnmeercyclischvanaard,metalsdoeleen

voortdurendprocesvanreflectieenevaluatieopgangtehouden.Ditvergtverfijningvan

hetonlineinstrument,eengespreksinstrumentvoorintermediairsenscholen,actieve

werkvormenenondersteuningvoordeicc’eringesprekmetcollega’s.

• OntwikkelenvaneenDCL-toolkitvooricc’ersomdraagvlakinhetonderwijstebehouden

enversterken.

• OntwikkelenDCL-kwaliteitsprofiel.Eenbeschrijvingenduidingvanhetgedachtegoed

vanDeCultuurLoperendewijzewaaropwijdeelnemersenhetcultureleveldhierin

meenemen,metillustratievevoorbeeldenuitdeDCL-praktijk.Methetkwaliteitsprofiel

beogenwekennisdelingenbehoudvankwaliteitbijoverdrachtvanDCLnaar

intermediairsencollega-instellingen.

• Consulterenklankbordgroep:dezeuitbreidenmetnieuwedeelnemers.

• Herijkingvandedomeinenvoorcultuureducatieomdesamenhangtussendedomeinen

teverbeterenenzeteverbindenmetdeambitiesvanscholen.Ditvergteenverfijning

vandehuidigeinstrumenten,inspirerendepraktijkvoorbeeldenenondersteuningvan

intermediairs.

• VerrijkenvanhetDCL-trajectenkennisdelingopactuelethema’senvraagstukkendoor:

hetinrichtenvanprofessioneleleergemeenschappen;samenwerkingenuitwisselingmet

Pabo/FontysenB5;ontwikkelingvaninstrumenten;onlinekennisdeling;verzamelenen

delenvanmooiepraktijkvoorbeelden.Actuelethema’szijn:afstemmingtussenDe

CultuurLoperenDeCultureleLadenkast;vakoverstijgendwerken;aansluitenbij

onderwijs2032;samenhangtussencompetentiegerichtwerkenenvakinhoud(SLO-

leerlijnen);draagvlakvanhetteam.

Page 27: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 27

• Signalerenvaneninspelenopnieuweontwikkelingenenthema’svialandelijke

netwerken,klankbordgroepenintervisiemetintermediairs.

• Cultureleontwikkelingvanleerlingen:ontwikkelenvanondersteunendewerkvormen

voorleerkrachten.

• Inco-creatieontwikkelenvanhetDCL-canvasdatdebepalendeelementenvoorCmKop

schoolniveauinkaartbrengt.Hetinvullenhiervanzorgtvoorsamenhangtusseninhoud

enrandvoorwaardelijkeenorganisatorischefactoren.Indenieuweperiodeonderzoeken

wedemanierwaaropschooldirectiesenbesturenhetDCL-canvaskunnengebruiken.

Aandehandvaninterviewseninsamenwerkingmethetveldgevenwehetcanvas

verdervorm.Meteenpilottestenwedebruikbaarheid,enbijeenpositieveuitkomst

nemenwedeontwikkelingenimplementatievandit(digitale)instrument,ingebedin

DCL,terhand.

Veelgegevensdiewordenopgenomeninhetcanvas(deinhoudelijkerichtingvande

school)zijnmethetDCL-trajectalopgehaaldenkunnenautomatischworden

toegevoegd.

Page 28: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 28

• HetCultureelZelfportret(CZP)opscholenimplementerenenverbindenmethetDCL-

traject.Ambitiesvoorcultuureducatieopschoolniveaukrijgenhiermeeeenvertaalslag

naardeindividueleleerling;ditdraagtbijaandeverankeringvandekwaliteitsslag

binnencultuureducatieopklasniveau.HetCZPbiedtscholenookeenactievezinvolle

werkwijzeomreflectieoptenemeninhuncultuuronderwijs.Deimplementatievergt

scholing,monitoringenwaarnodigcoachingenbijsturing.

Page 29: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 29

Doel2:Inhoudelijkedeskundigheidversterkenvanleraren,vakdocenteneneducatief

medewerkersophetgebiedvancultuureducatie

Verbreden–Trainenintermediairs,cultuuraanbiedersenonderwijs,initiërenvanlerende

netwerkenenhetdelenvangoedevoorbeelden.

• Hetaanbiedenvaneenspecifiektrainingstrajectvoorintermediairswaarinervaren

intermediairseenrolkrijgen.Cultuuraanbiedersenicc’erswordenopgeleidter

ondersteuningvandeintermediairetaken.Icc’erskrijgendemogelijkheidtothetvolgen

vaneenpost-hbo-opleidinginsamenwerkingmetdePabo.

• Gesprekstrainingvooreducatiefmedewerkers.

• Hetscholingsaanbod,ontwikkeldindeeersteCMK-periode,ishetuitgangspuntvoor

startendeDCL-deelnemers.Wehandhavendaarbijdeonderverdeling:

o samenhanginhetcurriculum;

o vakspecifiekekennisendidactiek;

o samenwerkenincultuureducatie.

• Opzettenregionalenetwerkenvoorintermediairswaarbinnentweekeerperjaar

intervisieplaatsvindt.

• On-enofflinethemabijeenkomsteninitiërenvooronderwijsencultuursector.Hiermee

kunnenwedegezamenlijkescholingsvraagduidelijkmakenenefficiënterorganiseren.

Dedialooggerichtebenaderingillustrerenaandehandvaninspirerendevoorbeelden.

Page 30: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 30

Verdiepen–Netwerken,peer-2-peer-learning,standaardiserenencertificeren.

• Ondersteunenlokalenetwerkenvancultuuraanbiedersenerfgoedinstellingen.Hiervoor

willenwepeer-2-peerlearningfaciliterenenonlinenetwerkmogelijkheden(Facebook)

opzetten.

• Nieuwetrainingenontwikkelenvoor(professionele)cultuuraanbieders.

• TrainingsdagenorganiserenomdetrainerspoulenauwertebetrekkenbijhetDCL-

traject.

• Evaluatietrajectontwikkelenomscholingsvraagstructureeltestimuleren.

• CompetentieprofielenopstellenvoorDCL-intermediair,-coach,-traineren-icc’erin

samenwerkingmetdePaboendekunstvakopleidingen.Weonderzoekenwelkaanbod

wekunnenonderbrengenbijhetLerarenregister.

Doel3:Versterkenvanderelatievandeschoolmetdecultureleensocialeomgeving

Verbreden–Regionalenetwerken.

Indeafgelopenperiodehebbenwegemerktdathetlokaalbijelkaarbrengenvan

leerkrachteneneducatiefmedewerkerspositiefwerkt.Deleerkrachtenkunnensamenmet

educatiefmedewerkersvancultuurinstellingenofkunstvakdocentennadenkenoverderol

diezijkunnenspeleninhetlesprogramma.Dezevormvansamenwerkingvraagt

aanvankelijkwelbegeleidingvanDCL-coaches,ombelangenenkwaliteitenbeteropelkaar

aftestemmen.Hetuiteindelijkedoeliszelfstandigfunctionerendenetwerkenopmeerdere

plekkeninBrabantvandegrondtekrijgen.Bijhetverbredennaarnieuwegemeenten

komennieuweaanbiedersinbeelddiebinnenhetDCL-trajectgaanparticiperen.

Verdiepen–Projectenuitwerken.

Indekomendeperiodewillenweverderinzettenopdeontwikkelingvaneen

gemeenschappelijketaaldoornietalleendecompetentiescultuureducatiebekendtemaken

bijlokalepartners,maarzeooktelerenonderzoekend,creërendenreflecterendvermogen

toetepasseninhuneigenactiviteiten.Datdoenwedoorzeconcreetmetscholenaande

Page 31: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 31

slagtelatengaan.Deontwikkelingvaneenconcreteactiviteitzalinpositievezinbijdragen

aanhunbegripvanco-creatie.DezeaanpakvraagtbegeleidingvanDCL-coaches.Aanhenis

ookdetaakomhetoverzichttehoudenoverlokaleinitiatievenzodatregionale

verbindingenkunnenwordengemaakt.

Weontwikkelenachtconcreteprojecten.Omteinspireren,expliciterenenteverdiepen.

Vanuitdesignthinkingwordtingezetoplokalevraagstukkendiespeleninrelatietotde

school,deintermediairendecultuuraanbieders.Hetdoelvandezeprojectenisde

bereidheidvergrotenomsamenhetexperimentaantegaan.Hetwaaromvanco-creatieis

steedshetuitgangspunt,enhetbelangvaniederepartijwordtdaarinzorgvuldig

meegenomen.Deintermediairszijndespilvandezeprojecten,ondersteunddoor

specialistenophetgebiedvandesignthinking.

Page 32: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 32

SAMENWERKINGONDERWIJS,GEMEENTEN,CULTURELEINSTELLINGEN,PABO’SEN

KUNSTVAKONDERWIJS

Samenwerkingbijhetopstellenvandeaanvraag

DCLissamenmethetveldopgezet.Nietalleenhetonderwijs,maarookgemeenten,

cultureleinstellingenenintermediairsdachtenmee.Hetveldisookbetrokkengeweestbij

hetsamenstellenvandezeaanvraag,intweeregionalebijeenkomstenentwee

expertmeetings.

Samenwerkingalsuitgangspunt

Weblijvencontinusamenwerkenmetonzepartners.Concreetbetekentditdatwe:

• hetDCL-trajectverdiepenenimplementereninsamenwerkingmetbetrokken

partijen.Wezijndoorlopendopzoeknaargoedeoplossingenennaardraagvlakbij

alledeelnemendepartijen;

• professioneleleergemeenschappenopzettenmetalsdoelhetstimulerenvan

kennisuitwisseling,nietalleenbinneneensectormaarooksector-overstijgend;

• samenwerkenmetcultureleinstellingenomdebrugteslaannaarhetonderwijs,

ondermeerdoorprojectenteontwikkelenvanuitdeDCL-uitgangspuntenenhet

scholenvanmedewerkers;

• Pabo’senhetkunstvakonderwijsbetrekkenbijhetontwikkelenvanhetDCL-canvas,

endatwetrainingenopzetten.Weondernemenactieom,zowelviadebestuurlijke

routealsviastudentenendocenten,ervoortezorgendateraandachtisinhet

curriculumvoorcultuurinhetalgemeenenDCLinhetbijzonder.

• samenwerkenmetgemeentenomdelokaleborgingvanhetcultuuronderwijste

versterken.NaastdegezamenlijkefinancieringvanDCLzettenweinophet

stimulerenvankennisuitwisselingonderambtenarenenhelpenwemeeomlokaal

toteengedeeldevisieopcultuuronderwijstekomen.Degemeentespeeltdaarineen

belangrijkerol(viabeleid,subsidiesenoverlegzoalsLEA’senREA’s).

Page 33: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 33

KENNISDELING

KennisdelingkrijgtindenieuweperiodeeencentralererolomdatDCLopsteedsmeer

plaatsenwordtingezetenermeerbehoefteisomervaringenmetelkaartedelen.Zowordt

DCLuitgeroldinZuid-Holland,Zeeland,Zwolle,enbinnenkortinNoord-HollandenLimburg.

OokisinhetBrabantPlatformKenniscentraCultuuronderwijsopgericht,bestaandeuit

vertegenwoordigersvanKunstbalie,ErfgoedBrabantendebureausvandeB5.Ons

gezamenlijkdoeliskennisteontwikkelen,tedelenenopbrengstennogbeterteborgen.Een

belangrijkthemaisdeskundigheidsbevordering:samenmetPabo’sbiedenwebijvoorbeeld

icc-modulesaan.DaarnaastsluitenwijaanbijhetinitiatiefvanhetLKCAomkennisop

landelijkniveautedeleninleergemeenschappen.

Zoalsalbeschrevenindeplannenvoordeskundigheidsbevorderingzettenwegrootinop

hetopzettenenondersteunenvanprofessioneleleergemeenschappen.Hierbijwillenwe

gebruikmakenvansocialeendigitalenetwerkenomkennistedelen.Daarnaastwillenweop

basisvanonzekennisenvanderijkegegevensdiewemethetonlineinstrumentenin

gesprekkenmetscholenhebbenverzameld,meeronderzoekdoenendatpubliceren.Ook

zullenwebekijkenofwedegegevensopen(geanonimiseerd)kunnenstellenvooranalyses

doorderden.Tenslottehebbenweindevorigeperiodegoedeervaringenopgedaanmethet

organiserenvanconferentiesenhetbeleggenvanregionalebijeenkomsten.Daarwillenwe

–eventueelmetpartnersalsdeB5ofdeDCL-regio’s–indenieuweregelinggraageen

vervolgaangeven.

Page 34: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 34

MONITORINGENEVALUATIE

Toelichtingopmonitoringsactiviteitenendoelen

Indevorigeplanperiodezijndrieeffectevaluatiesuitgevoerd,metalsdoeldeopbrengsten

vanDCLinkaartbrengenennagaanopwelkepuntenbijsturingvanhetprojectnodigof

gewenstis.In2014isbijdedeelnemendegemeenten,voorloperscholenenintermediairs

eendigitalevragenlijstafgenomen.OokzijnindatjaardecoachesvanDCLgeïnterviewd.

In2015isdeDCL-effectevaluatiegerelateerdaandeafnamevandevijfdeprovinciale

Monitorcultuureducatie.IndemonitorzijndevierCmK-doelenexplicietmeegenomen,

evenalsdemeestrelevanteDCL-doelstellingen.Eriseenvergelijkinggemaakttussende

onderzoeksresultatenvanscholendiewelennietdeelnemenaanDCL.In2015zijn

bovendiencasestudiesuitgevoerdbijvierDCL-scholen.Hetprimairedoelvandecasestudies

wasinzichtkrijgenindemanierwaarophetDCL-procesverlooptopeenaantalscholen;

welkesuccessenenuitdagingenzichhebbenvoorgedaan;hoedescholendaarmeezijn

omgegaan;watdaarbijdebetekenisis(geweest)vandeDCL-ondersteuning,enhoedeze

ondersteuningkanwordengeoptimaliseerd,medemetoogopde(toekomstige)

ondersteuningvananderescholen.

Deevaluatievan2016wasprimairgerichtoponderwerpenwaarovertotdantoeslechts

summiergegevensbekendwaren.HetgingomdesamenwerkingvandeDCL-scholenmet

huncultureleomgevingendedeskundigheidsbevordering.Digitalevragenlijstenzijn

afgenomenbijscholen(icc’ers),intermediairs,trainersdiescholinghebbenverzorgdvoor

DCL-scholen,aanbiedersvancultureleactiviteitenengemeenten.Derapportageis

beschikbaarindecember2016.

Indeafgelopenplanperiodeisgeblekendateenjaarlijksekwantitatieveevaluatiegeen

meerwaardebiedtboveneentweejaarlijkseevaluatie,enbovendienonnodigbelastendis

voordepartnersdiebijDCLzijnbetrokken.

Indeplanperiode2017–2020wordtdanooktweekeer(in2018en2020)eenkwantitatieve

effectevaluatieuitgevoerdomdeopbrengstenvanDCLinkaarttebrengen.

Page 35: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 35

Hetiseenoptieomtevens–indienhaalbaar–indetussenliggendejarenkwalitatieve

evaluatiesuittevoeren,omdeverworvenhedenvanDCLopverhalendewijzeinbeeldte

brengen.DitalsvoorbeeldenterinspiratievanbetrokkenenbijDCL.Hetstrevenisde

effectevaluatievan2018teverbindenmetdeafnamevandezesdeprovincialeMonitor

cultuureducatie.Indeeindevaluatievan2020vindtookeenvergelijkingvanresultaten

plaatsvanscholendielangereenkorteretijdhebbendeelgenomenaanDCL.

ZeerrecentwerdbekenddathetFCPdelandelijkeeffectmetingCmK2017-2020opeen

anderewijzewilvormgeven,enzodanigdatverbindingenmetdeprovincialeaanpakin

Brabantzijntoegestaan.Eenenanderismomenteelnogonderwerpvangesprek,maar

betekentdatdehierbovenbeschrevenaanpakmogelijkwordtgewijzigd.

Vragendierichtinggevenaandemonitoringenevaluatie

Indetweekwantitatievemetingenwordenvooralvragenopgenomendiedeopbrengsten

vanDCLinkaartbrengen.Hetdoelvandeeerstemetingismedenagaanofaande

projectverwachtingenwordtvoldaan,enzoniet,hoehetprojectdientteworden

bijgestuurdomdieverwachtingenalsnogterealiseren.Deeindevaluatiebevatookvragen

dieaanwijzingengevenvoordeborgingvandeverworvenheden.

Hoescholen,cultureleinstellingenenandererelevantepartijen(stakeholders)worden

betrokkenbijdemonitoringenevaluatie

Evenalsindevorigeplanperiodewordenallebetrokkenenuitgenodigdomdeeltenemen

aandeevaluatie-activiteiten.

Page 36: Projectplan Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 van ......speerpunten en het verdelen van middelen, maar dat zij op het gebied van de cultuureducatie (terecht) veel ruimte bieden

ProjectplanCmK2017-2020DeCultuurLoper–Kunstbalie,ErfgoedBrabant 36

PLANNING

CultuureducatiemetKwaliteit2017-2020indriefases

Deperiode2017-2020isinhoofdlijnenoptedelenin3fases,zoalseerderaangegeven:

1. januari2017–juni2018:verbredenenverdiepen;

2. juli2018–dec2019:verankeren;

3. jan2020–dec2020:eigenaarschap.

HetDCL-trajectverkorten

Daarwaarindeperiode2013-2016scholeninvierjaarzijnmeegenomeninhetDCL-traject,

zullennieuwescholenindeperiode2017-2020hettrajectintweejaarvooreeneerstekeer

doorlopen.Ditomdatmennugebruikkanmakenvanhettrajectzoalsdattijdensde

voorgaandejareningezamenlijkheidvormheeftgekregen.

Uitbreidingaantaldeelnemendegemeenten

Eind2016hebbende27huidigegemeentenen18nieuwegemeentendeintentie

uitgesprokenomtotenmet2020deeltenemenaandeDCL-regeling.Deambitievande

provincieNoord-Brabantisgroot:eenbeperktaantalgemeentendatzichlatermeldt,wordt

indegelegenheidgesteldin2018intestappen.