Sessie 5Achter de horizon: cultuurklimaat en

cultuureducatie in secundaire scholen

Onderzoek naar cultuureducatie

Onderzoekslijn Steunpunt Cultuur Secundair onderwijs

Twee steekproeven: Vlaamse steekproef van scholen Steekproef van scholen in grootstedelijke omgeving (Antwerpen en Gent)

Dataverzameling: maart – juli 2013

Scholen Leerlingen Leerkrachten

Ouders

84 5086 1098 (v:902)

2002

Doelstellingen onderzoek

In kaart brengen van

de verschillende vormen van kunst- en cultuureducatie het culturele klimaat van Vlaamse scholen culturele percepties en participatiepatronen van leerkrachten de link tussen cultuureducatie op school en buitenschoolse vormen van

cultuureducatie en -participatie beïnvloedende factoren van deelname aan cultuureducatie op school en

buiten school samenhang van cultuureducatie/cultureel klimaat met specifieke

schoolgerelateerde kenmerken

opzet

Hoe staat het met cultuurparticipatie bij Vlaamse jongeren? Cultureel klimaat op Vlaamse scholen

Kunstzinnige vakken op school Extra-curriculaire culturele activiteiten Visie van leraren op cultuureducatie Cultuurparticipatie en culturele interesse van leraren Profielen van leraren …

Buitenschoolse cultuurparticipatie bij Vlaamse secundaire scholieren

Buitenschoolse receptieve cultuurparticipatie (laatste 6 maanden)

bioscoop

bibliotheek

discotheek

muziekfestival (voorbije jaar)

popconcert

museum, tentoonstelling of galerij

erfgoed

theater- of toneelvoorstelling

dance-event

comedy-voorstelling

groot cultureel evenement

ballet- of dansvoorstelling

literair evenement

concert van klassieke muziek of opera

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

13.2

45.6

60.9

68.0

72.8

75.0

77.2

77.7

78.4

82.1

84.0

87.0

89.3

94.0

0 keer 1 keer meerdere keren

Actieve cultuurparticipatie (voorbije 6 maanden)

Percentage

Film, video, multimedia of computerkunst 22,9

Zingen 22,1

Tekenen, schilderen of beeldende kunst 21,2

Muziekinstrument bespelen 21,2

Fotografie 15,8

Populaire dans (bv. hip hop, breakdance, r&b, …) 15,6

Schrijven (bloggen, poëzie, verhalen, songteksten, …) 15,3

Dansen zoals jazzballet, moderne dans, klassieke dans of volksdans 15,0

Toneel, theater 9,4

Elektronische muziek (sampling, dj, …) 8,1

Werken met textiel (bv. kleren maken, breien, …) 7,4

Minstens een van bovenstaande creatieve hobby's

63,4

Buitenschoolse cultuureducatie (ooit gedaan)

PercentageTekenen, schilderen of beeldende kunst 28,5Populaire dans (bv. hip hop, breakdance, r&b, …) 19,2

Dansen zoals jazzballet, moderne dans, klassieke dans of volksdans 18,0

Klassieke muziek spelen 14,2Pop/rock/jazz muziek spelen 8,9Woordkunst, dictie 8,6Toneel, theater 7,3

Film, video, multimedia of computerkunst (Photoshop, montage, Flash) 4,2

Fotografie 3,0Schrijven (bloggen, poëzie, verhalen, songteksten, …) 2,8Graffiti, paintbrushing 2,4Elektronische muziek (sampling, dj, …) 2,1Andere 0,8

minstens een vorm van buitenschoolse cultuureducatie gedaan (verleden of heden)

57,1

Perceptie kunstmusea

pool 1 -3 -2 -1 0 1 2 3 pool 2

Saai 35,6 12,6 10,6 23,9 9,5 5,1 2,8 Boeiend

Ik denk er niet aan om er naartoe te gaan 38,5 14,9 12,6 22,4 7,5 2,3 1,8 Ik denk er vaak aan om er naartoe te

gaan

Helemaal niet ontspannend 29,7 11,4 11,9 24,7 13,6 5,8 3 Zeker ontspannend

Ik ken er te weinig van 40,1 16,2 11,8 17,1 8,1 4,3 2,3 Ik ken er wel iets van

Ik kan me er niet op concentreren 31,8 12 11 22 13,5 6,3 3,6 Ik kan me er wel op concentreren

Dat is echt iets voor mij 14,3 6,6 7,9 17,7 10,4 14 29,1 Dat is echt niets voor mij

Je moet er heel veel van kennen 19,1 8,7 9,3 38 10,1 5,7 9,1 Je moet er helemaal niet veel van kennen

Kunstenaars doen altijd overdreven 23,8 9,5 11,5 39,5 9,2 3,5 2,9 Kunstenaars doen nooit overdreven

Een warme sfeer 11,1 8,4 13,8 36,2 11,6 5,9 12,9 Een kille sfeer

Zeer belangrijk dat het bestaat 17,5 13,7 12,9 28,3 8,8 6,1 12,8 Helemaal niet belangrijk dat het bestaat

Heel veel van mijn familie of vrienden gaan naar musea 11,9 5,4 7,5 22,4 12,6 15,8 24,5 Niemand van mijn familie of

vrienden gaat naar musea

Goedkoop 10,1 4,5 5,8 43 14,5 8,9 13,1 Duur

Ik zou me er een buitenbeentje voelen 21,6 10,8 9,8 33,3 10,2 6,9 7,5 Ik zou me er geen buitenbeentje

voelen

Voor iedereen 29,5 10,2 8,4 26,3 9 5,1 11,5 Elitair, voor een bepaald soort mensen

MAAR,

zeer grote verschillen in participatie bij jongeren en grote verschillen over scholen

Verschillen in cultuurparticipatie

cultureel kapitaal (Bourdieu)

Drie vormen van cultureel kapitaal : Een geobjectiveerde vorm of het bezit van culturele objecten

Bv. boeken, cd’s of schilderijen Een geïnternaliseerde vorm

geheel van duurzame disposities en capaciteiten die via socialisatie en opvoeding geïnternaliseerd worden door het individu

En een geïnstitutionaliseerde vorm diploma’s en andere onderwijskundige kwalificaties

Sterke reproductie van cultureel kapitaal

Geobjectiveerd cultureel kapitaal

een g

rote

boe

kenka

st m

et ro

man

s

kunst

boeke

n

kunst

werke

n

Een c

ollect

ie cd’s

of L

P’s

muzie

kinst

rum

ent

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

90.0%

100.0%

57.9%51.9%

69.1%

89.0%

57.3%

31.8% 30.3%

53.4%

76.6%

40.0%

a-stroom b-stroom aso/kso tso bso

Literaire socialisatie naar onderwijsvorm (gem. score op 100)

a-stroom b-stroom aso/kso tso bso0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

41.6

30.0

46.8

37.2

31.2

Chart Title

Cultuurparticipatie ouders

a-stroom b-stroom aso/kso tso bso0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

90.0%

100.0%

45.9%39.9%

50.4%

40.8%

32.2%

85.9%

65.5%

91.5%86.1%

72.2%

actieve cultuurparticipatie receptieve cultuurparticipatie

Opleidingsniveau moeder naar onderwijsvorm

a-stroom b-stroom aso/kso tso bso0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

9.7%

28.4%

6.2%

15.5%

29.5%

58.2%

24.2%

68.1%

43.4%

22.7%

secundair onderwijs niet voltooid diploma secundairdiploma hoger onderwijs

Cultureel kapitaal leerlingen naargelang schooltype

Buitenschoolse cultuurparticipatie naar onderwijsvorm

bioscoopmuseum of tentoonstelling theater0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

90.0%

100.0%

90.6%

35.1%31.6%

85.1%

16.4%

11.4%

A-stroomB-stroomASOBSO TSOKSO

Actieve buitenschoolse cultuurparticipatie naargelang onderwijsvorm

a-stroom b-stroom aso/kso tso bso0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

67.1%

59.4%

72.4%

57.7%52.2%

% lln dat minstens een creatieve hobby uitoe-fent

Perceptie kunstmuseum naargelang onderwijsvorm

a-stroom

b-stroom

aso/kso

tso

bso

-0.5 -0.4 -0.3 -0.2 -0.1 0.0 0.1 0.2 0.3 0.4

0.14

-0.45

0.32

-0.19

-0.31

Culturele hulpbronnen thuis Cultuurparticipatie

Scholen ?

Culturele mobiliteit ?

Cultuur op

op school

Cultuurparticipatie op school

Formeel curriculum Vakken zoals plastische opvoeding, muzische vorming, esthetica, …

Informeel curriculum Extra-curriculaire activiteiten: culturele uitstappen met school

Verborgen curriculum Cultureel klimaat van een school! Cultureel kapitaal van leerlingen Leraren !

Houding tav cultuureducatie Culturele participatie en interesse van actoren Gebruik van culturele werkvormen in lessen

Formeel curriculum: vakkenVAKKEN PercentagePlastische opvoeding (PO) 40,8Muzische opvoeding (MO) 39,4Muziekgeschiedenis 1,2Kunstgeschiedenis 4,9Esthetica 10,8Dramatische expressie, Nederlandse expressie 7,0

Minstens een van bovenstaande vakken 82,6

1 2 3 4 5 620.0

40.0

60.0

80.0

100.0

a-stroom b-stroom aso/kasotso bso

Culturele kennis van leerlingen …

wetenschap

schrijver

kunst

muziek

politiek

?

Culturele kennis leerlingen

% correct geantwoordAlbert Einstein 88,3Pablo Picasso 85,8Netsky 81,8Wolfgang Mozart 81,7Vincent Van Gogh 77,5Herman van Rompuy 77,2Beyonce Knowles 73,4Hillary Clinton 50,7Marie Curie 31,3Claude Monet 30,2Stephen Hawking 27,6Kofi Annan 23,0Jacques Brel 22,2Bart Moeyaert 20,0Tom Lanoye 19,2Johannes Brahms 7,4Anton Tsjechov 3,8

Culturele kennis naargelang onderwijsvorm en leerjaar

1 20

2

4

6

8

10

12

1412.44312678997

63

10.1487824769204

6.803860374455

7.76922845522717

6.11973776968229

4.33055320903506

Kennis: a-stroom

b-stroom

aso/kso

tso

bso

Culturele kennis: a-stroom

b-stroom

aso/kso

tso

bso

Informeel curriculum: extra-curriculaire activiteiten

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

6055.7

50.447

22.9 21.1 20.4

11.8

5.9 5.7

% lln dat aangeeft dat het georganiseerd werd% participerende leerlingen

Museumbezoek was … 1 & 2 3, 4 & 5 6 & 7Saai 18,2 59,6 22,2 boeiend

helemaal niet leerrijk 12,0 59,5 28,6 leerrijk

heel ontspannend 19,0 62,4 18,6 niet ontspannend

iets waar ik zelf nooit zou naar gaan 41,3 43,1 15,7

iets waar ik zelf wel eens naar toe wil gaan

nutteloos 17,9 61,8 20,3 heel nuttig

helemaal niet plezant 17,4 60,4 22,2 heel plezant

Theaterbezoek was …Saai 14,6 54,9 30,4 boeiend

helemaal niet leerrijk 25,7 59,8 14,5 leerrijk

heel ontspannend 28,3 51,2 20,5 niet ontspannend

iets waar ik zelf nooit zou naar gaan 36,7 46,6 16,8

iets waar ik zelf wel eens naar toe wil gaan

nutteloos 23,0 62,4 14,6 heel nuttig

helemaal niet plezant 15,1 52,5 32,4 heel plezant

Culturele activiteiten naargelang onderwijsvorm (enkel 2e en 3e graadsleerlingen)

0.00%

10.00%

20.00%

30.00%

40.00%

50.00%

60.00%

70.00%

69,8%

63.4% 61.2%

38.0%

25.5%

12.9%

42,7% 40.7%

50.9%

19.4%15.7% 14.0%

aso/kso tso bso

organisatie van actieve participatiemogelijkheden (zingen, schrijven, musiceren, dansen, …) naar onderwijsvorm

a-stroom b-stroom aso/kso tso bso0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

90.0%

100.0% 92.9%85.7% 87.5%

68.6%

52.6%

% lln dat aangeeft dat een van de voorgelegde activiteiten wordt georganiseerd

Vlaamse leraars

Rol leraars?

In onderzoek naar relatie tussen onderwijs en cultuur: eerder negatief beeld: leraren kijken vanuit eigen leefstijl en dominante cultuur naar leerlingen Ten voordele van middenklasseleerlingen

In onderzoek naar cultuureducatie: nauwelijks oog voor leraren Gedateerd (jaren ’70, bv. DiMaggio en Useem, Bourdieu) Recent: beperkt en zijdelings onderzocht

Recente studies blijken wel Bourdieus omschrijving van leraren te beamen ondanks sterk gewijzigde samenleving

Rijk aan cultureel kapitaal Relatief arm aan economisch kapitaal

De data

disciplines %

menswetenschappen (economie, geschiedenis, humane wet.) 16,5

exacte wetenschappen (wetenschappen, wiskunde) 27,0

talen (klassieke/moderne talen) 31,2

techniek, praktijk 13,5cultuurvakken (M.O., P.O., kunstvakken) 6,7

levensbeschouwelijke vakken 8,6

68,6 % vrouw Gem. lft: 40,6

jaar

Cultuurparticipatie en culturele vorming staan onderaan de prioriteitenlijst bij vele leerkrachten

5 minst belangrijke eigenschappen

5 belangrijkste eigenschappen

23.  Competitiviteit …vergelijkt zich met anderen en wil de betere zijn

1 

Eerlijkheid …is open en eerlijk, liegt niet

22 Traditiegetrouwheid …hecht belang aan tradities en gewoonten

2 Tolerantie …reageert niet haatdragend op anderen

21 Kennis van het culturele canon …is op de hoogte van de grote namen uit de kunstgeschiedenis

3 Doorzettingsvermogen ...geeft niet rap op, zelfs als het moeilijk is

20 Cultuurparticipatie … gaat al eens naar een concert of museum

4 Beleefde manieren … spreekt met twee woorden, excuseert zich wanneer hij/zij een fout begaat,...

19 Kunstzinnigheid ...toont artistieke interesse en uit zich creatief

5 Zelfcontrole …kan zich beheersen

Ik heb het gevoel dat mijn school wetenschappelijk intellect belangrijker vindt (leraar)

Belangrijkste en minst belangrijkste eigenschappen bij leerlingen volgens hun leraars:

… en leraren zijn gematigd enthousiast

15%

26%

27%

25%

7%

Heeft u dit schooljaar uw leerlingen al meegenomen naar culturele activiteiten of culturele activiteiten mee

helpen organiseren?

neen … en ik heb ook geen interesse om dit in de toekomst te doenneen … maar ik heb wel interesse om dit in de toekomst te doenja … één keerja … al enkele keren (2 à 3 keer)ja … al vaak (meer dan 3 keer)

Maar kunnen we leraren allemaal over dezelfde kam scheren?

Drie stappen Brede beschrijving van culturele praktijken van leraars

Actieve cultuurparticipatieReceptieve cultuurparticipatie

Zoektocht naar profielen bij leraars (latente klasse analyse)

Relatie met leraar- en schoolkenmerken

Receptieve cultuurparticipatie de voorbije 6 maanden

  % leraren

Bezienswaardige gebouwen, monumenten of archeologische sites bezoeken

76,3

Museum, tentoonstelling of galerij bezoeken 76,0Bioscoopbezoek 70,0Een bibliotheek bezoeken 68,2Een theater- of toneelvoorstelling bijwonen 63,2Naar een optreden/concert van popmuziek, rock, folk, wereldmuziek, dance, jazz of blues gaan

45,6

Een comedyvoorstelling bijwonen 37,7Een groot cultureel evenement bijwonen 36,7Een literair evenement bijwonen 27,9Een muziekfestival bijwonen 26,9Naar een concert van klassieke muziek of opera gaan 23,6Ballet- of dansvoorstelling bijwonen 17,8Dance-event bijwonen 14,4

Actieve cultuurparticipatie de voorbije 6 maanden

  Leraren(n=862)

Vlaamse hoger

opgeleide werkende bevolking(n=584)

Film, video, multimedia of computerkunst (Photoshop, montage, Flash)

29,4 13,9

Fotografie 29,2 5,6Toneel, theater 25,5 2,3Zingen 20,6 7,5Werken met textiel (bv. kleren maken, breien, …) 19,4 7,2Muziekinstrument bespelen 16,4 12,9Schrijven (bloggen, poëzie, verhalen, songteksten, …) 16,4 9,3Tekenen, schilderen of beeldende kunst 13,8 10,3Dansen zoals jazzballet, moderne dans, klassieke dans of volksdans

11,67,9

Populaire dans (bv. hip hop, breakdance, r&b, …) 12,0Elektronische muziek (sampling, dj, …) 3,6 /

Lerarenprofielen

Benaming clusters Omvang clusters

De kunst- en erfgoedbezoeker 39,0%

De amateurkunstenaar 23,5%

De weinig participerende 21,8%

De receptieve cultuurparticipant 15,7%

mul

timed

ia

thea

ter

crea

tief m

et te

xtie

l

schr

ijven

popu

laire

dan

s

elek

troni

sche

muz

iek

mus

eum

, ten

toon

stel

...

bios

coop

thea

ter,

tone

el

com

edy

dans

voor

stel

ling

muz

iekf

estiv

al

danc

e ev

ents

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

kunst- en erfgoedbezoekers de amateurkunstenaarsweinig participerenden de receptieve cultuurparticipanten

Samenhang met schoolkenmerken

  Algemeen

Kunst- en

erfgoed-bezoeke

rs

Amateur-

kunsten-aars

Weinig particip

e-renden

Receptieve cultuur-

partici-panten

Onderwijsvormen           % dat uitsluitend les

geeft in ASO/KSO 36,0% 41,1% 36,6% 28,0% 32,8%

% dat uitsluitend les geeft in BSO/TSO 35,0% 31,6% 30,7% 44,1% 38,1%

% dat in ASO en BSO of TSO staat 29,0% 27,4% 32,7% 28,0% 29,1%

Vakken die men doceert           Humane

wetenschappen 16,8% 19,0% 13,4% 12,9% 21,6%

Exacte wetenschappen 27,0% 27,1% 19,8% 34,9% 26,9% Talen 31,8% 35,8% 31,7% 21,0% 36,6% Technische vakken 13,0% 10,9% 11,4% 21,0% 9,7% Kunstzinnige vakken 7,4% 5,3% 17,8% 2,7% 3,7% Levensbeschouwelijke

vakken 9,0% 8,1% 9,5% 7,0% 13,4%

En

Nauwelijks variatie over de scholen

positief naar cultuureducatie toe in tegenstelling tot het aanbod van extra curriculaire en formele

culturele act op school welke sterk variëren over de scholen, blijken de types van sterk participerende leraren niet zo geconcentreerd te zitten binnen bepaalde scholen

Maar hoe gerelateerd met visie op en methode van cultuureducatie?

Cultuureducatie in de klas

0 keer 1 keer 2 keer Meer dan 2 keer

Ik vertel de leerlingen over cultuur 19,4 15,1 8,7 56,8

Ik stel vragen over wat de lln doen in hun vrije tijd op cultureel vlak 23,6 23,5 10,1 42,7

Ik laat films, beeldhouwwerken, schilderijen, muziek ed zien/horen tijdens mijn lessen en koppel dit aan de leerstof

26,7 14,5 10,9 48,0

Ik leer de leerlingen iets bij over cultuur door hen cultuur te laten ervaren (laten zien, luisteren, naar of lezen over cultuur)

34,4 12,6 10,2 42,8

Ik raad de leerlingen culturele voorstellingen aan 40,3 19,4 10,0 30,2

Ik probeer met de lln dieper na te denken over cultuur (bv klasgesprekken, schrijven ... over cultuur)

45,1 14,9 10,3 29,7

Ik probeer actief mee te werken aan het opzetten van culturele voorstellingen op school of culturele uitstapjes voor de leerlingen

47,5 23,2 11,3 18,0

Ik tracht de leerlingen zelf cultuurproducten/creaties te laten maken en eventueel te tonen aan een publiek

58,2 19,6 7,9 14,3

Ik neem mijn leerlingen mee naar culturele voorstellingen die relevant zijn voor het vak dat ik geef

63,3 20,3 7,1 9,3

Ik nodig een kunstenaar, schrijver, ontwerper ... uit om in het kader van mijn les zijn/haar werk te tonen aan de leerlingen

87,6 8,8 1,6 2,1

Hoe verhouden deze profielen zich tot aandacht voor cultuur in de klas?

Gebruik van … in de les 0 keer 1 keer 2 keer Meer dan 2 keer

film 18,6 7,8 11,4 62,2

niet-klassieke muziek 44,8 11,7 10,7 32,8

beeldende kunst 47,5 14,5 9,3 28,7

fotografie 55,8 13,7 8,8 21,6

literatuur (bovenop de verplichte leerstof) 62,2 12,8 8,1 16,9

architectuur of design 65,2 14,3 6,9 13,6

theater 67,0 15,0 6,8 11,2

erfgoed 72,1 11,0 6,0 10,8

klassieke muziek 76,1 13,1 4,6 6,1

toegepaste kunst 78,3 10,6 5,0 6,1

dans 81,4 9,9 3,0 5,7

Cultuureducatie naargelang type leraar

-1.00-.80-.60-.40-.20.00.20.40.60

kunst- en erfgoed bezoekersAmateurkunstenaars

Aandacht voor cultuur in de les naargelang onderwijsvormen waarin men doceert

-.150

-.100

-.050

.000

.050

.100

aandacht voor cultuur (meer passieve vormen)actieve aandacht voor cultuur

Aandacht voor cultuur in de les naargelang onderwijsvormen waarin men doceert: Selectie van amateurkunstenaars

.000

.100

.200

.300

.400

.500

.600

.700

.800

aandacht voor cultuur (meer passieve vormen) actieve aandacht voor cultuur

Perceptie leraren over cultuureducatie op hun school (%)

1 & 2 tussen 6 & 7

voornamelijk losstaande initiatieven

35,2 43,1 21,7 ingebed in een globale aanpak

gedragen door specifieke leerkrachten

44,4 39,3 16,3gedragen door een basis aan leerkrachten en directie

Kunst en cultuur krijgen op afzonderlijke momenten aandacht

32,6 47,6 19,7kunst en cultuur krijgen een heel jaar door aandacht in de school

het programma is niet cumulatief,

35,0 51,7 13,2 het programma is cumulatief

de activiteiten zijn qua thema of onderwerp niet op elkaar afgestemd

34,2 52,2 13,6de activiteiten zijn qua thema of onderwerp steeds op elkaar afgestemd

wat binnenschools en buitenschools wordt aangeboden is niet op elkaar afgestemd

30,3 54,6 15,0

wat binnenschools en buitenschools wordt aangeboden is steeds op elkaar afgestemd

oneenstussen beide eens

Ik krijg op de school heel wat ondersteuning van de directie bij de organisatie van culturele initiatieven

12,6 37,7 49,7

We hebben op deze school te weinig financiële middelen om echt grootschalige culturele projecten op te zetten

19,9 33,1 47

De tijd die kan uitgaan naar culturele activiteiten op school is te beperkt

23,7 30,7 45,6

We beschikken op deze school over te beperkte infrastructuur om culturele activiteiten te laten plaatsvinden

36,8 27,4 35,8

Ik ken te weinig van cultuur en het cultureel aanbod 46,2 31,6 22,2

Discussie

Niet alleen buiten de school, maar ook binnen de school ongelijke participatiegraden

Deels omwille van culturele achtergrond van leerlingen Deels ook omwille van verschillende aandacht voor cultuur in scholen

Vooral vanaf tweede graad Minder aandacht in bso/tso in formele curriculum Minder extra-curriculaire activiteiten en actieve

cultuurparticipatiemogelijkheden Maar achter de horizon schijnt de zon?

zowel binnen aso als tso en bso leraren die zelf artistieke vleugels hebben

Heeft impact op cultureel schoolklimaat, cultuur binnen de lessen Wel: nog te veel een zaak van enkelingen binnen scholen

Steunpunt Cultuur – Onderzoekslijn Cultuureducatie

John Lievens, Jessy Siongers & Dries Vanherwegen

Steunpunt Beleidsrelevant Onderzoek Cultuur

Vakgroep Sociologie – Onderzoeksgroep CuDOS

Universiteit Gent

e-mail: Jessy.Siongers@UGent.be

url: www.steunpuntcultuur.be