� Duist

� Ooievaarsbek

� Vergeet-mij-nietje

� Ereprijs

� Kamille

� Kleefkruid

� Muur � Klein kruiskruid

BESTRIJDING VAN DUIST IN HET OLDAMBTErvaringen van Jurjen MELLEMA

Duist is een plaag in het Oldambt. Akkerbouwer Jurjen Mellema uit Nieuw Scheemda weet er alles van. Op alle mogelijke manieren probeert hij duist in toom te houden.

Daarom is hij blij dat hij nu een extra middel heeft, CAPRI.

Mellema heeft samen met zijn vader een bedrijf met 100 hectare zware tot zeer zware klei, van 55 tot 85% afslibbaar. Het is grond met een goed opbrengend vermogen, vertelt hij in de ruime keuken van zijn Oldambtster boerderij. “Zeer geschikt voor tarwe en koolzaad.” Eigenlijk draait het op zijn bedrijf om de ruim 80 hectare tarwe. Daarnaast heeft hij 10 hectare sui-kerbieten en 9 hectare koolzaad. “Bijgewassen” noemt hij die. En dan is er nog 1 ha weiland voor de paarden.De akkerbouwer ziet de toekomst positief in: “De vooruitzichten voor suiker en graan zijn goed”, zegt hij. Daarom heeft hij geïnvesteerd in twee nieuwe loodsen en twee graansilo’s, waarin hij zijn com-plete oogst van ongeveer 800 ton tarwe opslaat. Al de tarwe gaat vanuit de silo’s rechtstreeks naar een varkenshouder in Drenthe. “Er is een klein plusje op de prijs. Dat past ons wel.”

DUISTHét probleemonkruid in het Old-ambt is duist. “Dat is een onkruid dat veel opbrengst kan kosten”, zegt Mellema.“In de top 5 van onkruiden staat duist op de eerste drie plekken bij wijze van spreken. Als we daar geen goede middelen tegen heb-ben, zijn we verloren.”In het hele bouwplan neemt hij maatregelen om duist aan te pak-ken. Dat begint met goed ploe-gen. Bij tarwe na tarwe ploegt hij zodra het stro van het land is. Uit

onderzoek blijkt dat 60% van het zaad van duist afsterft als het diep onder de grond zit. “Zorg dat het land zwart wordt. Dan heb je de eerste klap te pakken”, is de erva-ring van Mellema. Vervolgens gebruikt hij verschil-lende middelen met een ander werkingsmechanisme, zodat duist zo lang mogelijk gevoelig blijft. Eén of twee dagen na het ploegen

van de tarwestoppel maakt hij met de rotorkopeg een vals zaaibed. Een week voordat hij in hetzelfde perceel weer tarwe zaait, spuit hij het onkruid dood met glyfosaat.Na het zaaien, spuit hij in de herfst meestal een bodemherbicide. “Dat remt een deel van de duist en het pakt bovendien ander onkruid aan. Maar in een droge herfst is het re-sultaat soms heel matig.”

Het HLB heeft in 2010 onderzoek gedaan naar duist die ervan verdacht was minder gevoelig te worden voor ATLANTIS.

In onderstaande tabel kunt u de resultaten zien van monsters afkomstig uit het Oldambt. Hieruit kwam naar voren dat soms inderdaad beiden niet meer goed werkten maar meestal òf ATLANTIS òf CAPRI nog wel goed werkte.

Ons advies is daarom dat als u de ervaring heeft in voorgaande jaren dat uw duist niet meer vol-ledig bestreden wordt door ATLANTIS, deze dan te combineren met CAPRI. Dit geeft de meeste bedrijfszekerheid.

Bedenk wel dat dit specifiek om monsters ging die verdacht waren minder gevoelig te zijn voor ATLANTIS. Hiervan is zaad verzameld en later uitgezaaid en getoetst op gevoeligheid voor ATLANTIS en CAPRI. U kunt zien dat de mon-sters soms onterecht verdacht waren omdat beide producten nog goed werkten. Soms werk-ten beide niet goed meer maar meestal werkte 1 van beide nog goed. Vandaar ons advies om in dergelijke gevallen te combineren voor het beste resultaat. Bedenk verder dat dit onderzoek alweer vier jaren geleden plaatsvond en dat intussen de resistentie ontwikkeling alleen maar verder is gegaan.

Met herfsttoepassingStaat er door een herfsttoepassing alleen nog maar duist (en geen breedbladigen) en u weet zeker dat die duist in de jaren ervoor nog 100% bestreden werd door 500 g ATLANTIS (ook geen kleine plantjes meer onderin het gewas), dan kunt u waarschijnlijk nog volstaan om alleen 500g ATLANTIS met olie te spuiten bij hoge RV en zo vroeg mogelijk na de winter.

Heeft u de ervaring dat er toch kleine plantjes onderin het gewas overblijven (of erger), dan ad-viseren wij u 200 g CAPRI toe te voegen voor een betere duistbestrijding.

Zonder herfsttoepassingDan zijn de duistplanten in het algemeen groter (en dus lastiger te bestrijden) en talrijker aan-wezig dan zonder herfsttoepassing. Bovendien staan er dan meestal ook breedbladige onkrui-den zoals ereprijs, vergeet-mij-niet, kleefkruid etc. Dan is ons advies om sowieso CAPRI toe te voegen aan de ATLANTIS. Indien veel paarse dovenetel voorkomt, eventueel nog 0,5 L STARANE toevoegen.

Voor een brede onkruidbestrijding en voor maxi-male duistbestrijding per ha

200 g CAPRI + 500 g ATLANTIS + 1 L Olie

Proeven resultaten van HLB

Advies voor onkruidbestrijding in het Oldambt

Lay-out Do.LEPIECE 0214

dowagro@dow.comwww.dowagro.nl

0115 674 320

Toelichting op grafiek: weergegeven is het % bestrijding van 12 monsters van diverse locaties uit het Oldambt.

Mellema slaat zijn complete tarweoogst

op in zijn nieuwe graansilo’s.

Vanuit de silo gaat alle tarwe rechtstreeks

naar een varkenshou-der in Drenthe.

CapriTwin-interview2014.indd 1 12/02/14 15:58

In het voorjaar is in tarwe ATLANTIS het sterkste middel tegen duist. Echter hoe vaker het gespoten wordt, hoe groter de kans op resistentie. Daarom is het belangrijk dat alle andere mogelijk-heden benut worden om duist aan te pakken. Hij is blij dat nu ook CAPRI beschikbaar is.

Afgelopen jaar was de eerste keer dat hij de combinatie met ATLANTIS met CAPRI spoot op een perceel waar hij de ervaring had alleen 500g ATLANTIS met olie niet meer 100% resultaat gaf. “Het resultaat was prima, de duist was vol-ledig bestreden. Dat er door de bespui-ting heel wat duist en ander onkruid was opgeruimd kon ik helemaal goed zien omdat er onbedoeld een strookje niet was gespoten.”

CAPRI bij ATLANTIS verbetert de be-strijding van duist.

De dosering is 0,2 kg/ha CAPRI bij 0,5kg ATLANTIS met 1 L olie.

Mellema wijst er ook op dat CAPRI niet alleen duist bestrijdt, maar ook andere onkruiden zoals ereprijs, kleefkruid en versterkt tegen kamille.“De percelen die niet gespoten waren met CAPRI hadden iets meer last van de andere onkruiden. Met CAPRI erbij hoefde ik niet meer terug voor een

tweede bespuiting.”

De Oldambtster akkerbouwer spuit altijd zelf met zijn getrokken Ama-zonespuit van 36 meter breed. Met een tankinhoud van 4200 L kan hij 20 hectare spuiten zonder te tanken. Bij een hoge luchtvochtigheid is het spuitresultaat het beste, is zijn erva-ring. Het liefst spuit hij bij een lucht-vochtigheid van meer dan 75%. “Onder de 70% moet je onmiddellijk stoppen”, stelt de graanteler. Hij heeft een vochtmetertje om de luchtvoch-tigheid te meten.

VRUCHTWISSELINGVruchtwisseling is een andere moge-lijkheid om duist terug te dringen en de resistentie ontwikkeling te voorkomen of vertragen. Maar Mellema heeft daar nauwelijks mogelijkheden voor.

Mellema teelt zijn suikerbieten alleen op percelen waar hij minder last heeft van duist en ander onkruid. De reden daarvoor is dat het na de bietenoogst te laat is om duist aan te pakken met een vals zaaibed en glyfosaat.

Als koolzaad de voorvrucht is van tarwe, kiest hij dezelfde aanpak als bij tarwe na tarwe. Er is één verschil: hij spuit dan eerst met glyfosaat de kool-

zaadstoppel dood, voordat hij ploegt. Dat beperkt later de opslag van kool-zaad. In dat gewas spuit hij FOCUS PLUS tegen duist. Het middel pakt het hardnekkige gras met een andere wer-kingsmechanisme aan.

Ook zijn in koolzaad mogelijkheden met KERB, dat goed werkt tegen duist en ook weer een ander werkingsmecha-nisme heeft.

“De grond is bij mij de beperkende fac-tor”, zegt hij. Op de zware percelen kan hij, behalve suikerbieten, alleen gewas-sen telen die hij boven de grond kan oogsten. Hij ziet weinig mogelijkheden voor zulke gewassen.

Daar heeft hij twee redenen voor:

• Ten eerste omdat het teelttechnisch slecht past.

• De tweede reden is het saldo. Tarwe is financieel meestal toch interessan-ter.

Met de huidige middelen kan hij ook in zijn bouwplan met veel tarwe de duist redelijk onder controle houden.

“Mits je het goed doet”, benadrukt hij. Hij ziet CAPRI als een goede aanvulling op het middelenpakket dat hij tegen duist kan inzetten omdat het de wer-king van ATLANTIS versterkt.

CAPRI pakt duist, ereprijs en kleefkruid aan Nieuwe mogelijkheden CAPRI in het Oldambt Tegen duist en overige onkruiden

Jurjen Mellema: “CAPRI bestrijdt niet alleen duist, maar ook andere onkruiden, zoals ereprijs en versterkt ook tegen kamille en kleefkruid.”

Binnenkort staat de onkruidbestrijding in wintertarwe weer voor de deur. Vorig jaar is ons middel CAPRI hiervoor toe-gelaten. CAPRI is afgeleid van CAPRI TWIN maar dan specifiek bedoeld voor o.a. het Oldambt.

DE MOGELIJKHEDEN DIE CAPRI U KAN BIEDENDoor de intensieve graanteelt in het Old-ambt, is hier de duist lastiger te bestrij-den dan in de rest van Nederland. Het is daarom gebruikelijk de hoogste dose-ring ATLANTIS te gebruiken, 500g. Een middel dat sterker werkt tegen duist dan ATLANTIS (en CAPRI) is voorlopig niet in zicht. Daarom zullen we nog jaren voort moeten met dit basismiddel. De laatste jaren zien we echter dat duist minder gevoelig is dan voorheen: Niet op alle percelen waar 500 g ATLANTIS is ge-spoten, is de duist 100% bestreden.

Om te zorgen dat de duistpopulatie zolang mogelijk gevoelig blijft zijn vier zaken van belang:1. Probeer ook met middelen met een ander werkingsmechanisme dan

ATLANTIS de duist aan te pakken.

De mogelijkheden hiervoor zijn:

• Met glyfosaat in een vals zaaibed in de herfst de duist bestrijden

• Een herfstbehandeling tegen duist. Zowel STOMP, JAVELIN, MALIBU en HEROLD hebben een ander wer-kingsmechanisme

• Vruchtwisseling. Hiervoor zijn wel-licht beperkt mogelijkheden in het Oldambt. Maar toch zijn de moge-lijkheden die vruchtwisseling geeft om andere werkingsmechanismen tegen duist te kunnen gebruiken, wel een belangrijke reden om dit serieus te overwegen. KERB en LEGURAME kunt u in koolzaad gebruiken en zijn effectief tegen duist. Of glyfosaat voorafgaand aan een gewas dat u in het voorjaar inzaait.

2. Probeer de duist zo vroeg mogelijk te bestrijden bij een RV > 75%. Kleine duistplanten hebben minder reserves en zijn beter te bestrijden

3. Ploegen: dit geeft een betere natuur-lijke afsterving van het duistzaad dan oppervlakkige grondbewerking

4. Streef naar maximale duistbestrij-ding. Dit is van belang om resistentie opbouw zolang mogelijk te vertragen/uit te stellen. Als er namelijk nog duist-planten overblijven, dan produceren deze zaad dat de volgende keer weer minder gevoelig is voor ATLANTIS. Op deze manier wordt de populatie duist-zaden steeds minder gevoelig

Voor punt 4, het streven naar maximale duistbestrijding, heeft u er met CAPRI een extra instrument bij.

CAPRI werkt ook tegen duist. Door CAPRI toe te voegen aan de ATLANTIS, kunt u het bestrijdingsresultaat verbe-teren. U combineert dan twee middelen tegen duist.

In proeven in 2011, 2012, en 2013 in het Oldambt is ook gebleken dat dit een verbetering van de duistbestrijding geeft.

CAPRI en ATLANTIS zijn qua werkzame stof familie van elkaar. Het zijn beide zogenaamde ‘ALS remmers’. Toch zijn ze niet helemaal identiek: CAPRI is een sulfonamide en ATLANTIS een sulfony-lureum.

CapriTwin-interview2014.indd 2 12/02/14 15:59