Printplaat machine volgend jaar vanuit Helmond verkocht€¦ · LSH02 Eindhovens Dagblad...
1
10 ECONOMIE door Harrie Verrijt e-mail: [email protected] H et kan Wilma Koolen-Hermkens niet snel genoeg gaan. De al- gemeen directeur van LDI (Laser Direct Images) Sys- tems in Helmond straalt zoveel energie uit, dat ze daarmee tech- nisch directeur Peter Briër en de kleine tien technische medewer- kers op een sympathieke manier onder druk zet. De twee machines die in Helmond en Taiwan proef gaan draaien moeten eind dit jaar klaar zijn. „We willen tegelijk met Wise- Pioneer, onze partner in Taiwan, dit jaar nog de machines uittes- ten”, zegt Koolen. „We doen dan hier en in Azië dezelfde proeven. Dit omdat de omstandigheden in Azië anders zijn. De printplaatin- dustrie daar gebruikt bijvoorbeeld andere fotogevoelige materialen dan hier. Volgend jaar willen we beginnen met de verkoop van on- ze machines. We denken er dan tien te verkopen. In 2017 verwach- ten we dat we er 25 kunnen afzet- ten.” LDI Systems is dus een nieuwe fabrikant van originele machines in de regio. Machines die een half miljoen euro per stuk gaan kos- ten. Koolen duikt soms diep in de technische details om uit te leg- gen wat de machine doet. Het komt erop neer dat deze de verbin- dingssporen op een printplaat, waarop chips en andere onderde- len worden gemonteerd, kan be- lichten. Printplaten die in ieder elektronisch apparaat zitten en waarvan de vraag op de wereld- markt nog steeds stijgt. Dat belichten gebeurt tot nog toe op diverse manieren. Het meest wordt gebruik gemaakt van een masker, een soort dia. Het pa- troon van de spoortjes wordt daar- mee in één keer op de printplaat, die voorzien is van een fotogevoe- lige lak, belicht. Door middel van etsprocessen kunnen daarna de sporen op deze plaat worden aan- gebracht. „Voor grote oplagen printpla- ten zal dat de meest efficiënte me- thode blijven”, verwacht Koolen. „Maar voor kleinere oplagen kun je beter een soort laserprinter ge- bruiken. Die machines zijn er al, maar die doen zeven minuten over het belichten van de soldeer- sporen op één printplaat. Met ons systeem kunnen we er vier per mi- nuut maken.” Koolen laat in het laboratorium het hart van de machine zien. Dat is een rij van tien centimeter met twintig kleine lasers met een hoog vermogen, die door zelf ont- worpen elektronica worden aange- stuurd. Met het licht van die la- sers wordt de fotogevoelige lak op de printplaat belicht. Het systeem werkt met een zogeheten poly- goon, een kristallen cilinder die met een snelheid van meer dan 50.000 toeren per minuut boven de te belichten printplaat rond- draait. Door hier het laserlicht doorheen te sturen, wordt dat licht verstrooid. Zo kunnen met ie- dere laserstraal grote stukken printplaat tegelijk worden belicht. In het laboratorium hebben de medewerkers proefbelichtingen opgehangen. Creatieve bewerkin- gen van hun namen staan haar- scherp op stukken film. „Dat ons systeem werkt wisten we al”, zegt Koolen. „Dat heeft Peter Briër in zijn tijd bij TNO, waar deze tech- nologie werd ontwikkeld, met zijn team al bewezen.” Koolen heeft zelf ook bij TNO gewerkt, nadat ze dertien jaar bij Applied Materials al in de high- tech zat. „Daartussen heb ik vijf jaar als directeur in Duitsland ge- werkt. Door de week daar in een appartement en in het weekend bij mijn gezin in Vlierden. In die vijf jaar is de omzet van dat Duit- se bedrijf van 12 naar 34 miljoen euro gestegen. Ik was eigenlijk aan een sabbatical jaar toe, maar ik koos voor TNO. In 2013 vroeg deze mij voor deze klus. Mijn be- slissing om het te doen werd ook door idealisme ingegeven: ik ge- loof in innovatie. Maar ik stelde wel de vraag: wie zit er op dat pro- duct te wachten? Die kon goed worden beantwoord.” Koolen wilde commerciële be- drijven bij het initiatief betrek- ken. TNO Bedrijven, dat startende ondernemingen financiert met le- ningen, heeft 70 procent van de aandelen en WisePioneer de overi- ge 30 procent. „We hebben be- wust een Taiwanees bedrijf geko- zen, omdat we daarmee behalve de Taiwanese ook de Chinese markt, samen goed van voor 60 procent van de wereldmarkt, berei- ken. De verkoop hier in Europa gaan we zelf doen. Onze machi- nes aan de man brengen is de vol- gende grote klus. Een mooie web- site is niet voldoende om klanten te vinden. Niets verkoopt zichzelf. Dus we hebben een heel uitge- breid programma van presentaties op beurzen en bij mogelijke klan- ten.” Bij de ontwikkeling en straks de productie worden volop toele- veranciers ingezet. Koolen noemt onder meer Hittech Multin, NTS Optiek en Brom Mechatronica. „We willen de modules laten ma- ken en de machines hier in elkaar zetten. In het gebouw van Amada in Helmond waar we nu zitten, is beperkt ruimte. Volgend jaar gaan we dus zoeken naar een geschikte nieuwe ruimte in de regio.” Koolen en Briër blijven met hun team de machine doorontwik- kelen. „Om te beginnen geldt voor ons ook een soort wet van Moore. Dat betekent dat de lijn- tjes op printplaten iedere paar jaar de helft dunner gemaakt moeten kunnen worden. Bovendien zul- len voor de eerste machines de te belichten printplaten met de hand moeten worden aan- en afge- voerd. Dat willen we bij een vol- gende generatie machines automa- tiseren.” De vraag wie er op dat product zit te wachten kon heel goed worden beantwoord Wilma Koolen-Hermkens directeur We willen de modules laten maken en de machines in Helmond in elkaar zetten Wilma Koolen-Hermkens directeur LDI SYSTEMS WIL IN 2017 AL 25 MACHINES VERKOPEN Printplaat machine volgend jaar vanuit Helmond verkocht Het principe is al bewezen en de eerste proefmachines draaien bijna. LDI Systems wil volgend jaar een vliegende start maken. Algemeen directeur Wilma Koolen-Hermkens en technisch directeur Peter Briër bekijken de polygoon, een kristallen cilinder die met een snelheid van meer dan 50.000 toeren per minuut ronddraait. foto Ton van de Meulenhof Een schets van de machi- nes zoals die mogelijk vol- gend jaar uit- komt.
Transcript of Printplaat machine volgend jaar vanuit Helmond verkocht€¦ · LSH02 Eindhovens Dagblad...
10 ECONOMIE
door Harrie Verrijte-mail: [email protected]
H et kan WilmaKoolen-Hermkens nietsnel genoeg gaan. De al-gemeen directeur van
LDI (Laser Direct Images) Sys-tems in Helmond straalt zoveelenergie uit, dat ze daarmee tech-nisch directeur Peter Briër en dekleine tien technische medewer-kers op een sympathieke manieronder druk zet. De twee machinesdie in Helmond en Taiwan proefgaan draaien moeten eind dit jaarklaar zijn.
„We willen tegelijk met Wise-Pioneer, onze partner in Taiwan,dit jaar nog de machines uittes-ten”, zegt Koolen. „We doen danhier en in Azië dezelfde proeven.Dit omdat de omstandigheden inAzië anders zijn. De printplaatin-dustrie daar gebruikt bijvoorbeeldandere fotogevoelige materialendan hier. Volgend jaar willen webeginnen met de verkoop van on-ze machines. We denken er dantien te verkopen. In 2017 verwach-ten we dat we er 25 kunnen afzet-ten.”
LDI Systems is dus een nieuwefabrikant van originele machinesin de regio. Machines die een halfmiljoen euro per stuk gaan kos-ten. Koolen duikt soms diep in detechnische details om uit te leg-gen wat de machine doet. Hetkomt erop neer dat deze de verbin-dingssporen op een printplaat,waarop chips en andere onderde-len worden gemonteerd, kan be-lichten. Printplaten die in iederelektronisch apparaat zitten enwaarvan de vraag op de wereld-markt nog steeds stijgt.
Dat belichten gebeurt tot nogtoe op diverse manieren. Hetmeest wordt gebruik gemaakt vaneen masker, een soort dia. Het pa-troon van de spoortjes wordt daar-mee in één keer op de printplaat,die voorzien is van een fotogevoe-lige lak, belicht. Door middel vanetsprocessen kunnen daarna desporen op deze plaat worden aan-gebracht.
„Voor grote oplagen printpla-ten zal dat de meest efficiënte me-thode blijven”, verwacht Koolen.„Maar voor kleinere oplagen kunje beter een soort laserprinter ge-bruiken. Die machines zijn er al,maar die doen zeven minutenover het belichten van de soldeer-sporen op één printplaat. Met onssysteem kunnen we er vier per mi-nuut maken.”
Koolen laat in het laboratoriumhet hart van de machine zien. Datis een rij van tien centimeter mettwintig kleine lasers met eenhoog vermogen, die door zelf ont-worpen elektronica worden aange-stuurd. Met het licht van die la-sers wordt de fotogevoelige lak opde printplaat belicht. Het systeemwerkt met een zogeheten poly-goon, een kristallen cilinder diemet een snelheid van meer dan50.000 toeren per minuut boven
de te belichten printplaat rond-draait. Door hier het laserlichtdoorheen te sturen, wordt datlicht verstrooid. Zo kunnen met ie-dere laserstraal grote stukkenprintplaat tegelijk worden belicht.
In het laboratorium hebben demedewerkers proefbelichtingenopgehangen. Creatieve bewerkin-gen van hun namen staan haar-scherp op stukken film. „Dat onssysteem werkt wisten we al”, zegtKoolen. „Dat heeft Peter Briër inzijn tijd bij TNO, waar deze tech-nologie werd ontwikkeld, metzijn team al bewezen.”
Koolen heeft zelf ook bij TNOgewerkt, nadat ze dertien jaar bijApplied Materials al in de high-tech zat. „Daartussen heb ik vijfjaar als directeur in Duitsland ge-werkt. Door de week daar in eenappartement en in het weekendbij mijn gezin in Vlierden. In dievijf jaar is de omzet van dat Duit-se bedrijf van 12 naar 34 miljoeneuro gestegen. Ik was eigenlijkaan een sabbatical jaar toe, maarik koos voor TNO. In 2013 vroegdeze mij voor deze klus. Mijn be-slissing om het te doen werd ookdoor idealisme ingegeven: ik ge-
loof in innovatie. Maar ik steldewel de vraag: wie zit er op dat pro-duct te wachten? Die kon goedworden beantwoord.”
Koolen wilde commerciële be-drijven bij het initiatief betrek-ken. TNO Bedrijven, dat startendeondernemingen financiert met le-ningen, heeft 70 procent van deaandelen en WisePioneer de overi-ge 30 procent. „We hebben be-wust een Taiwanees bedrijf geko-zen, omdat we daarmee behalvede Taiwanese ook de Chinesemarkt, samen goed van voor 60procent van de wereldmarkt, berei-ken. De verkoop hier in Europagaan we zelf doen. Onze machi-nes aan de man brengen is de vol-gende grote klus. Een mooie web-site is niet voldoende om klantente vinden. Niets verkoopt zichzelf.Dus we hebben een heel uitge-breid programma van presentatiesop beurzen en bij mogelijke klan-ten.”
Bij de ontwikkeling en straksde productie worden volop toele-veranciers ingezet. Koolen noemtonder meer Hittech Multin, NTSOptiek en Brom Mechatronica.„We willen de modules laten ma-ken en de machines hier in elkaarzetten. In het gebouw van Amadain Helmond waar we nu zitten, isbeperkt ruimte. Volgend jaar gaanwe dus zoeken naar een geschiktenieuwe ruimte in de regio.”
Koolen en Briër blijven methun team de machine doorontwik-kelen. „Om te beginnen geldtvoor ons ook een soort wet vanMoore. Dat betekent dat de lijn-tjes op printplaten iedere paar jaarde helft dunner gemaakt moetenkunnen worden. Bovendien zul-len voor de eerste machines de tebelichten printplaten met dehand moeten worden aan- en afge-voerd. Dat willen we bij een vol-gende generatie machines automa-tiseren.”
De vraag wie er op datproduct zit te wachtenkon heel goed wordenbeantwoordWilma Koolen-Hermkens directeur
We willen de moduleslaten maken en demachines in Helmond inelkaar zettenWilma Koolen-Hermkens directeur
LDI SYSTEMS WIL IN 2017 AL 25 MACHINES VERKOPEN
! ! ! ! ! !
Printplaat machine volgendjaar vanuit Helmond verkocht
Het principe is al bewezen en de eerste proefmachines draaien bijna. LDI Systems wil volgendjaar een vliegende start maken.
! Algemeen directeur Wilma Koolen-Hermkens en technisch directeur Peter Briër bekijken de polygoon, een kristallen cilinder die met een snelheid vanmeer dan 50.000 toeren per minuut ronddraait. foto Ton van de Meulenhof
! Een schetsvan de machi-nes zoals diemogelijk vol-gend jaar uit-komt.
