De digitale revolutie heeft ons concentratievermogen verwoest U bent slechter bij de les dan een goudvis

Neurologisch onderzoek bij 112Canadezen geeftcultuurpessimisten gelijk: dedigitale revolutie lijkt onzeaandachtsspanne te hebbenverkort tot die van de goudvis.Maar wel een slimme goudvis.

JEROEN DE PRETER

Heeft het razendsnel toegenomengebruik van smartphones, tabletsen sociale media ervoor gezorgddat we ons steeds minder langkunnen concentreren? Recent,door Microsoft Canada besteldonderzoek doet vermoeden vanwel.

Om adverteerders inzicht te gevenin hoe communicatie in eenradicaal veranderende wereld kanwerken, liet het bedrijf hetconcentratievermogen van 112Canadezen onderzoeken. Eenanalyse van hersenscans leerdedat ze zich gemiddeld niet langerdan acht seconden kondenconcentreren. Dat is eenopzienbarend resultaat, wantvijftien jaar geleden, bij het beginvan de digitale revolutie dus, zoudat gemiddelde nog op twaalfseconden hebben gelegen. Om hetallemaal nog wat te dramatiserengeeft het onderzoeksrapport nogaan dat de gemiddeldeaandachtsboog van de Canadees

ondertussen kleiner is dan die vande goudvis, die in staat zou zijn omzich negen seconden lang tekunnen concentreren.

Heimwee

Het onderzoek van Microsoft iskoren op de molen van de velevolgelingen van Nicholas Carr, eenAmerikaanse schrijver die in 2010werd genomineerd voor dePulitzerprijs voor zijn non-fictieboekThe Shallows(Het ondiepe). Daarinprobeert Carr aan te tonen hoe dedigitale revolutie dramatischegevolgen heeft voor de werking vanonze hersens.

Om die stelling hard te makenvertrok Carr van zichzelf, een earlyadopter die ooit elke nieuwetechnologie met veel enthousiasmeomarmde.

Tot Carr een jaar of acht geledeneens goed naar zichzelf keek. Depermanente verbondenheid met hetnet had ervoor gezorgd dat hij zichnog nauwelijks langer dan een paarminuten op n onderwerp konconcentreren. Carr stelde bijzichzelf bovendien eeninformatieverslaving vast, een niette stillen honger naar nieuweimpulsen die tegelijk een soortheimwee in hem had losgemaakt.Zijn groeiend verlangen naar zijn'oude hersens', hersens die nog instaat waren tot het 'stille, diepelezen', deed hem besluiten om vooronbepaalde tijd offline te gaan.Miljoenen anderen zouden zijnvoorbeeld toch minstens tijdelijkvolgen.

Google

Maar of Carrs theorien daaromkloppen? Een aantal stellingen uitzijn boek zijn ondertussenweerlegd, of toch minstensgenuanceerd.

Zo is er Carrs bewering dat we,onder meer door onze permante

verbondenheid met de oneindigedigitale encyclopedie Google, onzegeheugencapaciteit aan hetvernietigen zijn. Onderzoek naar ditzogenaamde 'Google- effect' bijAmerikaanse studenten toonde aandat de werkelijkheid een stukcomplexer is.

In de praktijk bleken de studentenhun geheugen bijvoorbeeld nog wlintensief te gebruiken als zevermoedden dat nieuwe informatieniet op het internet wasopgeslagen. Stond de informatiewl op het net, dan onthielden zeniet zozeer de informatie, maar welde plek waar die te vinden was. Hetexperiment deed onderzoeksterBetsy Sparrow besluiten dat onzebreinen zeker niet slechter danvroeger functioneren. Wel blijkenze verbazend goed in staat om zichaan de nieuwe technologie aan tepassen.

Iets dergelijks is, blijkens hetonderzoek van Microsoft Canada,mogelijk ook met onsconcentratievermogen aan dehand. Op het eerste gezicht lijkt datvermogen inderdaad zware schadete hebben geleden. Zo blijken deCanadezen die vaker dangemiddeld sociale media,technologie en meer dan nscherm tegelijk gebruiken, zichsignificant minder lang te kunnenconcentreren. Leeftijd speelt daarbijgeen bepalende rol.

Maar hetzelfde onderzoek lijkt ookte wijzen op een positieve evolutie.Uit analyse van de hersenscansbleek dat de aandachtsmomentenvan early tech adopters en heavyusers behalve veel korter ook eenstuk intensiever zijn. Wie vaker dangemiddeld online is, zalboodschappen met anderewoorden sneller en dieper in dehersens opslaan. Volgens hetonderzoeksrapport van Microsofthoeft het dan ook niet te verbazendat de 'onlinemens' zo snel van hetene naar het andere medium zapt.Veel sneller dan de 'offlinemens'

De Morgen zaterdag 16 mei 2015 Pagina 8 (1)

heeft hij of zij een boodschapbegrepen, "dus waarom nietverhuizen naar het volgendeopwindende ding, voor een nieuweshot dopamine?"

De Morgen zaterdag 16 mei 2015 Pagina 8 (2)