Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

34
www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx Sociaal-cultureel volwassenenwerk in Beweging , 6 oktober 2011 Marc Jans & Frank Cockx www.socius.be

description

De presentatie die gegeven werd door Socius, steunpunt voor sociaal-cultureel werk op de vormingsdag rond 'innoverend beweging maken' van de Christelijke Arbeiders Beweging.

Transcript of Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

Page 1: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

Sociaal-cultureel volwassenenwerk in Beweging

, 6 oktober 2011

Marc Jans & Frank Cockx

www.socius.be

Page 2: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

Inhoud

1 Innovatie

2 Innovatie en sociaal-cultureel volwassenenwerk (SCvW)

3 Innoveren in een tijdsgewricht

4 Aandachtspunten voor Het Bewegingsproject

Page 3: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

1. Innovatie (1)

product

proces

markt

Ande

rs w

erke

n

soci

ale

inno

vatie

aanbod

aanpak

bereik

Object van innovatie

Page 4: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

1. Innovatie (2)

bestaand aanbod/bestaande aanpak

nieuw aanbod/ nieuwe aanpak

bestaand bereik marktpenetratie productontwikkeling

nieuw bereik marktontwikkeling diversificatie

Groeimatrix van Ansoff

Page 5: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

1. Innovatie (3)

ontwikkeling

vera

nder

ing

tijd

Incrementele innovatieinnovatie

Page 6: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

2. Innovatie en SCvW (1)

missieduurzaam

solid

airdemocratisch

maa

tsch

appe

lijk

e ve

rand

erin

g

interventiestrategieënmethodiek

interventiesideeën

praktijk - werk

Richting van innovatie

Page 7: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

Innovatieve sociaal-culturele organisaties

markt

proces

product

2. Innovatieve en SCVW (2)

Sociaal-culturele organisaties die hun aanbod (product), hun aanpak (proces) of hun doelbereik (markt) of een combinatie van deze drie objecten van innovatie vernieuwen.

Doen ze dit binnen hun missie en in lijn met hun visie dan spreken we over innovatieve sociaal-culturele organisaties. Meer en beter doen van wat ze in wezen al deden.

Page 8: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

bestaand aanbod/bestaande aanpak

nieuw aanbod/ nieuwe aanpak

bestaand bereikPasar - GPS-afdeling (nieuwe

vorm van verenigen in afdelingsverband)

nieuw bereik

KAV- Zelf gestikt (social media en naaicursus in functie van doorstroom

naar bestaande afdelingen)

Ziekenzorg – Warme buurt (nieuw

vrijwilligersengagement (aanpak) in stedelijke

omgeving (bereik))

2. Innovatieve en SCVW (3)

Page 9: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

Innovatieve sociaal-culturele praktijken

methodiek

praktijk –

werk

missie

2. Innovatie en SCvW (4)Innovatieve sociaal-culturele praktijken

ontwikkelen en hanteren nieuwe ideeën, sociaal-culturele interventiestrategieën en interventies met het oog op een democratische, duurzame en solidaire samenleving.

Veranderende maatschappelijke omstandigheden dagen ook sociaal-culturele praktijken en organisaties uit om nieuwe, nog ongekende en onuitgegeven sociaal-culturele interventies en strategieën te ontwikkelen. Dit is vaak uitdagend voor de eigen uitgangspunten, missie en visie.

Page 10: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

2. Innovatie en SCvW (5)Innovatieve sociaal-culturele praktijken - Voorbeelden uit

het bewegingsproject en depraktijkenbank van Socius- KAV-project ‘Pak een stoel en zet u erbij’: drempels in bestaande werking en

bij mensen in armoede wegwerken met oog op een meer inclusieve werking. - Wereldcafé Bonangana: een multiculturele ontmoetingsplek als basis voor

‘internationale’ gemeenschapsvorming - Bewegingsproject – Bank: een bank voor een warme buurt- KWB en Ziekenzorg (Sint-Baafs) – Feest van de solidariteit: op zoek naar een

nieuwe manier om solidariteit uit te drukken (samen vieren i.p.v. geld in te zamelen)

Page 11: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

gepr

ogra

mm

eerd

niet geprogramm

eerd

dubbele leerlus

enkele leerlus

2. Innovatie en SCvW (6)

Page 12: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

gepr

ogra

mm

eerd

niet geprogramm

eerd

dubbele leerlus

enkele leerlus

Sociaal-culturele innovatie

Integralekwaliteitszorg

2. Innovatie en SCvW (7)

Page 13: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

2. Innovatie en SCvW (8)

Sociaal-cultureel werk draagt ook bij tot maatschappelijke veranderingen, tot transformatie en vernieuwing van het samen leven. Dat noemen we sociale innovatie. Sociale innovaties die steunen op sociaal-culturele praktijken noemen we sociaal-culturele innovaties. Sociaal-culturele innovaties zijn meestal een werk van lange adem en komen vaak achteraf, vanuit een historisch perspectief, voldoende scherp aan het licht.

Page 14: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

2. Innovatie en SCvW (9)Sociaal-culturele innovaties - Voorbeelden uit het

bewegingsproject en de praktijkenbank van Socius- KAJ – interimactie: naar een arbeidsmarkt die op een correcte

wijze rekening houdt met laaggeschoolde jongeren - KWB – samenaankoop (jaren 70): sociaal-culturele bijdragen aan

de ontwikkeling van een ondertussen ingeburgerde sociaal-economische strategie om marktfalen sociaal te corrigeren

- KAV LETS-project: bijdrage aan het invoeren van alternatief muntsysteem met kansen voor vrouwen met een laag inkomen.

Page 15: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

3. Innoveren in een tijdsgewricht (1)

Toenemende diversiteit in de samenleving

Individualisering

Homogeen samengestelde afdelingen en verenigingen

Lidmaatschap op basis van gedeelde waarden en normen

En dan zijn er ook nog de technologische omwenteling, milieurisico’s, globalisering, …

Page 16: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

3. Innoveren in een tijdsgewricht (1)

Toenemende diversiteit in de samenleving

Individualisering

Homogeen samengestelde afdelingen en verenigingen

Lidmaatschap op basis van gedeelde waarden en normen

En dan zijn er ook nog de technologische omwenteling, milieurisico’s, globalisering, …

IC/ACV/ACW – Wereldcafé Bonangana

Pasar – GPS-afdeling

KAV – Pak een stoel en zet u erbij

Page 17: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

3. Innoveren in een tijdsgewricht (2)

“Als je hetzelfde blijft doen in veranderende omstandigheden, krijg je andere resultaten. Als je omgekeerd in veranderende omstandigheden dezelfde resultaten wilt, dan zul je iets anders moeten doen dan je deed.”

Hustinx, 2008 Zoektocht naar nieuwe vormen van verenigen en beweging maken.

Page 18: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

3. Innoveren in een tijdsgewricht (2)

“Als je hetzelfde blijft doen in veranderende omstandigheden, krijg je andere resultaten. Als je omgekeerd in veranderende omstandigheden dezelfde resultaten wilt, dan zul je iets anders moeten doen dan je deed.”

Hustinx, 2008 Zoektocht naar nieuwe vormen van verenigen en beweging maken. KAJ – interimactie

Vertalen van missie naar hedendaagse context

KWB– sociale fotografieInspelen op groeiende beeldcultuur om nieuwe maatschappelijk relevante banden te smeden

Page 19: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

3. Innoveren in een tijdsgewricht (3)

Tal van leerrijke praktijken, vaak kleinschalig en lokaal verankerd (buurtinitiatieven zoals spinnen in de straat, buurtfeesten, speelstraat, volkstuintjes,…)

Hoe kunnen we dergelijke particuliere successen verbinden met een gemeenschap en een beweging op bovenlokaal niveau?

Page 20: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

3. Innoveren in een tijdsgewricht (3)

Tal van leerrijke praktijken, vaak kleinschalig en lokaal verankerd (buurtinitiatieven zoals spinnen in de straat, buurtfeesten, speelstraat, volkstuintjes,…)

Hoe kunnen we dergelijke particuliere successen verbinden met een gemeenschap en een beweging op bovenlokaal niveau?

Bewegingsproject – Kampenhout:Bottom up groep verbinden met organisatie

Page 21: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

4. Aandachtspunten (1)

gepr

ogra

mm

eerd

niet geprogramm

eerd

dubbele leerlus

enkele leerlus

SCvW

AANDACHTSPUNT 1

Toeval en alledaagse, een fantastische bron voor vernieuwing

Page 22: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

4. Aandachtspunten (1)

gepr

ogra

mm

eerd

niet geprogramm

eerd

dubbele leerlus

enkele leerlus

SCvW

AANDACHTSPUNT 1

Toeval en alledaagse, een fantastische bron voor vernieuwing

Bewegingsproject – Bank:Onvermoede mobilisatiekracht van een bank

Page 23: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

4. Aandachtspunten (2)

economischDescriptief

pres

crip

tiefTechnologisch

Ope

n in

nova

tie

duurzaamheidtransities

AANDACHTSPUNT 2

Innoveren is een kwestie van relevantie. Laat je niet verleiden tot innoveren om te innoveren.

Page 24: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

4. Aandachtspunten (2)

economischDescriptief

pres

crip

tiefTechnologisch

Ope

n in

nova

tie

duurzaamheidtransities

AANDACHTSPUNT 2

Innoveren is een kwestie van relevantie. Laat je niet verleiden tot innoveren om te innoveren.

OKRA – OKRA-mobiel: speelt in op mobiliteitskwestie omwille van de maatschappelijke en persoonlijke relavantie ervan.

Page 25: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

4. Aandachtspunten (3)

AANDACHTSPUNT 3

Innoveren in een tijdsgewricht verloopt over een hobbelig parcours

vera

nder

ing

tijd

Incrementele innovatie

Page 26: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

4. Aandachtspunten (3)

AANDACHTSPUNT 3

Innoveren in een tijdsgewricht verloopt over een hobbelig parcours

vera

nder

ing

tijd

Incrementele innovatie

OKRA: Okra-mobiel draagt bij tot introduceren van STOP-principe, een duurzame kijk op mobiliteit

KAV – LETS en KWB - Samenaankoop

Betrokkenheid van ACW-organisaties bij de ontwikkeling van samenlevingsopbouw en basiseducatie

Page 27: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

4. Aandachtspunten (4)

AANDACHTSPUNT 4

Zoek partners, werk samen en deel kennis

Verschillende schaalniveaus van een transitie volgens Geels & Kemp (2000)

Page 28: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

4. Aandachtspunten (4)

AANDACHTSPUNT 4

Zoek partners, werk samen en deel kennis

Verschillende schaalniveaus van een transitie volgens Geels & Kemp (2000)

Ziekenzorg – Warme buurt:Partners in zorg, OCMW, stad

Bewegingsproject Kom

erbij :van sectorverantw

oordelijken van Fam

iliehulp tot 3 vrouwen in

Hoboken

Page 29: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

4. Aandachtspunten (5)

AANDACHTSPUNT 5

Durf ook radicaal zijn en je uitgangspunten in vraag te stellen

gepr

ogra

mm

eerd

niet geprogramm

eerd

dubbele leerlus

enkele leerlus

Sociaal-culturele innovatie

Page 30: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

4. Aandachtspunten (5)

AANDACHTSPUNT 5

Durf ook radicaal zijn en je uitgangspunten in vraag te stellen

gepr

ogra

mm

eerd

niet geprogramm

eerd

dubbele leerlus

enkele leerlus

Sociaal-culturele innovatie

ACW – Pitstop Verkeersplatform:Alternatief voor klassieke adviesraden op lokaal niveau (4 E’s strategie: engage, enable, encourage en exemplify)

KAJ – interimactie:Radicale keuze om te vertrekken van leefwereld van laaggeschoolde jongeren en niet van een KAJ-groep

Page 31: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

4. Aandachtspunten (6)

AANDACHTSPUNT 6

Kijk verder dan alleen maar naar het belang van de eigen organisatie

sociaal-culturele benadering marktbenadering

discours sociaal-cultureel economisch

finaliteit maatschappelijke meerwaarde economische groei

drive missie en visie winst

oriëntatie organisatie-extern organisatie-intern

samenwerking partnerschappen tijdelijke allianties

relatie burger - samenleving consument - producent

Page 32: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

4. Aandachtspunten (7)

AANDACHTSPUNT 7

een waarderend kader maakt kritisch-reflexief sociaal-cultureel werken mogelijk

Waarderend kader met plaats, ruimte en vertrouwen om te experimenteren

Kritisch-refexieve professionals

Page 33: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011

www.socius.be - Marc Jans & Frank Cockx

4. Aandachtspunten (7)

AANDACHTSPUNT 7

een waarderend kader maakt kritisch-reflexief sociaal-cultureel werken mogelijk

Waarderend kader met plaats, ruimte en vertrouwen om te experimenteren

Kritisch-refexieve professionals

Page 34: Presentatie socius vormingsdag 'innoverend beweging maken' 6 oktober 2011