www.nu2021.nl

Presentatie Raad Masterplan voorzieningen Zeeuws Vlaanderen

Terneuzen, 30 augustus 2011Hulst, 7 september 2011

Oostburg, 13 september 2011

www.nu2021.nl

AGENDA

Masterplan Voorzieningen Zeeuws-Vlaanderen in vogelvlucht:• Aanleiding• Aanpak•Organisatie• Resultaten inventarisatie•Analyse van de opgave•scenario’s en advies• Burgerparticipatie•Financieel

www.nu2021.nl

AANLEIDING

Waarom een Masterplan Voorzieningen?• Demografische en maatschappelijke veranderingen vragen om een

heroriëntatie op bestaand beleid t.a.v. de voorzieningen.• Behoefte aan een lange termijnvisie, waarmee veranderingen in

goede banen geleid kunnen worden.• Een gezamenlijke aanpak en samenwerking op Zeeuws Vlaamse schaal

is daarbij gewenst.• Het Masterplan dient als leidraad naar de stip op de horizon in 2030

en verder.

www.nu2021.nl

AANPAK

Gefaseerde aanpak:• Inventarisatie• Analyse• Ontwikkeling scenario’s• Masterplan voorzieningen

Aanbod

Omgeving

Beleid Vraag

Kwalitatief Kwantitatief

Analyse opgave

Scenario’s

Masterplan voorzieningen

www.nu2021.nl

Organisatie

Werkstructuur• Ambtelijke projectgroep en werkgroepen• Bestuurlijke begeleidingsgroep• Externe adviseurs: Hospitality Consultants en Scoop• Communicatie: ambtelijke werkgroep, Moveo en Politiek Online

Brede (maatschappelijke) betrokkenheid:• Gezamenlijke informatieve raadsbijeenkomst januari 2011• Per gemeente drie burgerbijeenkomsten (maart, mei, juni 2011)• Voor heel Zeeuws Vlaanderen drie bijeenkomsten met

maatschappelijke partners• Online participatie via www.nu2021.nl (vanaf maart 2011)

www.nu2021.nl

RESULTATEN INVENTARISATIE

Kenmerken huidig voorzieningenaanbod:• Decentrale voorzieningenstructuur• Kleinschalige voorzieningen met kleine

verzorgingsgebieden • Beperkte, toenemende clustering op

kernniveau• Overcapaciteit en lage bezetting door

spreiding en omvang • Gemeentegericht aanbod• Veel van hetzelfde, weinig diversiteit in het

aanbod.• Beleidsmatig gekozen voor gespreid

voorzieningenniveau van autonome kernen.

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%Vergelijking over-/ondercapaciteit in relatie tot huidig

gebruik voorzieningen

Ossenisse

Grauw

Nieuw Namen

Heikant

Zaamslag

Terneuzen

Axel

KoewachtWestdorpe

Sas van Gent

Sluiskil

Zandstraat

Philippine

Hoek

BiervlietIJzendijke

Waterlandkerkje

Oostburg

St. Kruis

Eede

Aardenburg

Sluis

ZuidzandeRetranchement

CadzandNieuwvliet

Schoondijke

Breskens

Groede

Hoofdplaat

Zuiddorpe

Overslag

St. Janssteen

Kapellebrug

Clinge

Hulst

Lamswaarde

Kloosterzande

HengstdijkVogelwaarde

Terhole

Type kernen naar voorzieningHoofdkern

MiddelkernBasiskern

Woongemeenschap

Indeling kernen naar voorzieningenniveauHuidige situatieBron: notitie inventarisatie voorzieningen Masterplan

2,5 km

5 km

www.nu2021.nl

Voorzieningen onder druk:

• Demografisch: ontgroening en vergrijzing bevolkingskrimp

• Maatschappelijke trends: individualisering toegenomen (auto)mobiliteit, veranderende vrijetijdsbesteding afnemend vrijwilligerswerk opkomst van nieuwe technologieën;

• Beleidsmatig: overheveling taken naar gemeenten ontwikkelingen in zorg en welzijn

• Financieel

25%

50%

75%

100%

125%

150%

175%

Ontwikkeling vraag naar voorzieningen 2010-2030

Zeeuws Vlaanderen

Nederland

82

84

86

88

90

92

94

96

98

100

102

2010 2015 2020 2025 2030

Bevolkingsontwikkeling 2010-2030 (2010=100)

ZeelandZeeuws-VlaanderenGemeente HulstGemeente SluisGemeente Terneuzen

www.nu2021.nl

Samenvattend: • Historisch en geografisch logische keuze voor decentrale

voorzieningenstructuur.• Spreiding en beschikbaarheid voorzieningen goed.• Continuïteit onder druk door afnemende én veranderende vraag naar

voorzieningen.• Steeds moeilijker om decentrale voorzieningenstructuur overeind te

houden.

www.nu2021.nl

OPGAVE & SCENARIO’S

Opgave kent twee dilemma’s:

1. Capaciteit versus bereikbaarheid

2. Vernieuwing versus behoud

www.nu2021.nl

Vier scenario’s ontwikkeld:

1. Zelfstandige voorzieningen per kern2. Clustering op kernniveau3. Herschikking van voorzieningen4. Voorzieningenstructuur op de schop

Scen 1

Dilemma 1

Dilemma 2

Scen1

Scen2

Scen2

Scen 3

Scen3

Scen 4

Scen4

Bereikbaarheid Capaciteit

Behoud Vernieuwing

www.nu2021.nl

Scenario 1: Zelfstandige voorzieningen per kern

• Behoud bestaande voorzieningen• Kleinschalige, individuele voorzieningen per kern.• Grote rol voor lokale gemeenschap.• Focus op behoud bestaande voorzieningenstructuur, geen ruimte

voor vernieuwing

www.nu2021.nl

Scenario 2: Clustering op kernniveau

• Geclusterde multifunctionele voorzieningen per kern• Samenwerking op kernniveau.• Veel inzet van lokale gemeenschap en gemeente• Focus op verbetering van bestaande voorzieningenstructuur. Weinig ruimte voor diversiteit van voorzieningen.

www.nu2021.nl

Scenario 3: Herschikking van voorzieningen

• Planning voorzieningen op verschillende schaalniveaus (basiskern, hoofdkern, gemeente, regio)

• Evenwicht in vraag en aanbod• Clustering en multifunctioneel gebruik• Veel inzet van gemeente en maatschappelijk partners• Focus op vernieuwing en kwaliteitsverbetering voorzieningenniveau

www.nu2021.nl

Scenario 4: Voorzieningenstructuur op de schop

• Planning voorzieningen op gemeentelijke en regionale schaal.• Evenwicht in vraag en aanbod door opschaling en centralisatie• Impuls in kwaliteit en diversiteit• Meer mobiliteit gevraagd.• Grote rol gemeenten en maatschappelijke en private partijen• Focus op investeringen in diversiteit en kwaliteit

www.nu2021.nl

ANALYSE EN ADVIES

Beoordeling scenario’s• Scenario 1 speelt in zijn geheel niet

in op de veranderopgave.• Scenario 2 is te weinig robuust en

hinkt te zeer op twee gedachten.• Scenario 3 speelt beste in op de

veranderopgaven en vindt evenwicht in de dilemma’s

• Scenario 4 slaat te zeer door naar één kant van de dilemma’s en gaat voorbij aan de specifieke Zeeuws Vlaamse situatie.

Criterium Scenario 1

Scenario 2

Scenario 3

Scenario 4

Demografische opgave

Maatschappelijke opgave

Bereikbaarheid

Ondersteuning sociale samenhang

Flexibiliteit

Samenwerking

Financiële robuustheid

Innovatief vermogen

Kwaliteit

Continuïteit

Aansluiting bij (Wmo-)beleid

Onderscheidend vermogen

Draagvlak

www.nu2021.nl

RESULTATEN BURGERPARTICIPATIE

• Bewustwording en betrokkenheid.• Inhoudelijke inbreng voor masterplan.• Betrokken bij beoordeling scenario’s

vooral draagvlak voor scenario 2 en 3. vanuit maatschappelijk partners en bedrijfsleven ook voor scenario 4.

www.nu2021.nl

ANALYSE EN ADVIES

Advies van de projectgroep:

• Scenario 3 kiezen als stip op de horizon (lange termijnvisie)• Gefaseerd doorvoeren.• Inspelen op ontwikkelingen die al aansluiten bij scenario 3.• Verschillende aanpak, dynamiek en mogelijkheden per beleidsveld.• Samenwerking en afstemming met (maatschappelijke) partners,

gemeenten, regio, provincie

www.nu2021.nl

FINANCIËLE ASPECTEN SCENARIO 3

• Investeer in vernieuwing van aanbod• Goed maatschappelijk rendement• Daling van instandhoudinglasten• Beter exploitabel, betere bezetting• Lagere beheerslasten in totaliteit• Hogere beheerslasten per accommodatie ivm gedeeltelijke

professionalisering

www.nu2021.nl

HOE VERDER?

• Zicht krijgen op kansen, mogelijkheden en knelpunten• Goede keuzes maken• Begrip krijgen voor keuzes• Betrek in uitwerking maatschappelijke partijen, verenigingen en inwoners• Afstemming tussen gemeenten onderling én• Voorkom onderlinge concurrentie, bv via• Intergemeentelijk Overleg Orgaan• Zet gezamenlijk in op grensoverstijgend overleg

www.nu2021.nl

Mede mogelijk gemaakt door de Provincie Zeeland