‘Bouwen vanuit gebruikersperspectief’

’ hoe doe je dat? ’

Een fundamentele omslag in het denken ….

(Presentatie 26 maart 2014)

Marco van Zandwijk

Ruimte-OK

wat?

Opbouw

I Wat is er aan de hand ?

(veranderingen in vogelvlucht)

II Wat is de vraag ?

(bouwen vanuit gebruikersperspectief)

III Onze bijdrage uw opgave ?

(kwaliteit realiseren in nieuwe tijden)

1970 > 1985 > 2000 > 2015 > 2030

Krimp

M2 optimalisatie

IKC

Circulair

Strategisch

Bundeling geldstromen

Kwalitatief

Pro-actief

Exploitatiedenken

Renovatie

Vraaggestuurd

Gebouw bedrijfsmiddel

Lange termijn

Lokaal maatwerk

Groei

M2 maximalisatie

Basisschool

Lineair

Operationeel

Gescheiden geldstromen

Normatief

Re-actief

Investeringsdenken

Nieuwbouw

Aanbodgericht

Gebouw kostenpost

Korte termijn

Landelijke norm

= Nieuw houvast Omkering in het denken

meer infoBrochure met feiten over de Wetswijziging

Download via: www.Ruimte-OK.nl

2015Wat gaat er veranderen?

Wetswijziging: Overheveling buitenonderhoud en aanpassingen naar schoolbesturen

= financiële verantwoordelijkheid (risico) schoolbesturen

= urgentie professionalisering

+ Systematisch inzicht (benchmark)

+ Kennis en kunde (expertise)

• zorgplicht onderwijshuisvesting (nieuwbouw en uitbreiding)

• exploitatie onderwijshuisvesting (onderhoud en aanpassingen)

meer infoAdviesrapport Rijksbouwmeester (2009)

Rapport PO-Raad (2010)

Tussenrapportage Algemene Rekenkamer (2012)

Downloads via: www.Ruimte-OK.nl

2015Wat gaat er NIET veranderen?

Eigenaars-dilemma blijft ook in nieuwe situatie bestaan

= gescheiden geldstromen (nog) niet opgelost

Meeste gevallen; gebouwen op balans van gemeenten maar (juridisch) eigendom van schoolbestuur

= Blijft gedeelde verantwoordelijkheid

> gezamenlijk belang tot goede afspraken te komen (brochures)

> verwachting = zal ‘systeemfout’ in volle omvang zichtbaar maken

2013 Kwaliteit actueel thema

meer infoOnderzoek EIB (2013)

Onderzoek Oberon (2013)

Nog los van :

Passend Onderwijs

Transitie(s) sociale domein

IKC-ontwikkeling

De Cijfers1.6 miljoen leerlingen

7,8 miljard totale bekostiging (incl. personeel)

7% leerling-daling in 2020

ca. 7.750 gebouwen

10-15 miljoen m2 bruto vloeroppervlakte

15-25% leegstand (overcapaciteit aan m2)

Kwaliteit onvoldoende(huisvesting voor 1 miljoen leerlingen niet optimaal)

Verouderde gebouwen(traag bouwtempo, renovatie niet geregeld bij wet)

Slechte energieprestatie(ongekend hoog energieverbruik en geen energielabel)

Oplopende exploitatietekorten(groot besparingspotentieel)

Dalende leerlingaantallen(impact leegstand komt voor rekening schoolbestuur)

Zorgplicht gemeenten onder druk(7 miljard aan opdrachten is illusie, 1,1 miljard resteert)

Onvoldoende reserveringen(installatietechniek bepalend voor kwaliteit na 15-20 jaar vervanging)

Wildgroei (kennis)initiatieven (aanbod gedreven markt, Esco’s- Frisse Scholen, blijvend effect?)

Waarneming vanuit het aanbod

“Scholen worden overspoeld met tools,

bijeenkomsten en aanbiedingen.

. . .

Maar bouwen goede school lijkt nog

steeds Lucky shot”

Veel publicaties OVER scholen …

kennen sterke aantrekkingskracht

op adviseurs en technici zelf

2014

“ Als wij blijven doen

wat wij altijd deden …. “

wie?

De vraag

Kwaliteitsvraagstuk

=

Gebruikersvraagstuk

“ Zo lang gebruiker bepaalde

kwaliteit niet ervaart is er

eigenlijk geen kwaliteit ? “

“ Kennis heeft pas nut als deze

deze op de juiste plaats en met

op juiste moment wordt ingezet “

(Sleutel ligt bij doelgroepen zelf)

Waarneming vanuit de vraag

De vraag

Kenmerk goed opdrachtgeverschap

De vraag

Wat nodig ?

De vraag

“ Kwaliteit niet langer zien als

kwestie van geld en techniek “

Waarin gehinderd ?

De vraag

“ Voor schoolbesturen lastig om kwaliteit

onder woorden te brengen (Definitie),

c.q. aangedragen oplossingen te

beoordelen.” (Validatie)

“ Werken aan nieuwe gewoontes”

“ Het denken in Businesscase

is voor scholen en gemeenten

nog geen gewoongoed”

hoe?

Onze bijdrage

- Sectoroverstijgend

- Sinds 2012

- Proces

- Kwaliteit

- Financiering

- Waar dat kan structuren:

vraag doelgroepen

aanbod marktpartijen

Kenniscentrum Ruimte-OK is een initiatief van;

bundeling en mobiliseren van kennis, helpdesk en voorlichting

Onze bijdragePraktijkvoorbeeld

faciliteren kwaliteitsimpuls met hulpmiddelen en benchmarks

Onze bijdragePraktijkvoorbeeld

Kwaliteitskader huisvesting

houvast op lokaal niveau

Geen nieuwe norm!

Het kader maakt discussie wat onder een

goede basiskwaliteit wordt verstaan

concreet, inzichtelijk en bespreekbaar

= praktisch hulpmiddelen voor formuleren

ambities voor bouw en verbouw

ingericht op prestatienivo ipv bouwdeelnivo

meer infoDownloads via: www.Ruimte-OK.nl

3 kwaliteitsthema’s

213 kwaliteitscriteria

prestatie

kennisbank / outputrapportages/ benchmark

= systematisch structureel inzicht

Onze bijdrage

meer infoBrochures via: www.Ruimte-OK.nl

Onze bijdragePraktijkvoorbeeld

Landelijke voorlichting in afstemming VNG en PO-Raad (i.o. OCW)

Greendeal ‘De Stroomversnelling’ (2013)

Akkoord vier bouwers en zes woningcorporaties

om huurwoningen duurzaam te renoveren.

In 3-5 jaar 111.000 huurwoningen energienota=0

> renovatie met gelijkblijvende huurlasten

Praktijkvoorbeeld

I Huurders betalen energiekosten aan corporatie,

II corporaties investeren dat geld in renovatie

III bouwers leveren duurzaam gerenoveerde woningen

zonder energiekosten!

Onze bijdrage

Financieringsmogelijkheden vanuit GreenDeal (in voorbereiding)

hoe?

- Omslag in denken

- Geld is niet langer het antwoord

- Innovatie is noodzakelijk

- Help met formuleren van vraag

- Schoenmaker blijf bij je leest

- Kiss (80/20 regel)

Uw opgave

Denkoefening ‘Gratis school’Hoe maken wij kwaliteit ipv bekostiging leidend?

Inzicht op consequenties keuzes Vergeet enkelzijdige focus op investeringsdenken

Voorbeeld: Laat zien dat kwaliteit/ duurzaamheid ‘niets’ kost (2,3 mln)

> school 60 jaar, 2200 m2 BVO, energiekosten van 50.000 naar 8.000 per jaar

= Van Label G naar A++ investering

Loslaten ‘er is geld nodig gedachte’

“Er gebeurd niets als er niet

eerst een droom is” Disney

Uw opgave Loskomen van aanbod-denken

Loskomen van denken in bouwen

Vertrek vanuit de vraagVermijd cowboy-gedrag

Is schoolbestuur geholpen met 50 leasecontracten?

Niet gebouw maar portefeuilleniveauStrategische afspraken bestaande gebouwenvoorraad

Voorbeeld: Breda investeert komende 40 jaar 233 mln (2014-2053)

Help met prestatiegerichte benaderingSturen op prestatie (kwaliteit) ipv laagste prijs

“Kosten gebruiksfase

zijn groter dan

investeringskosten”

Levensduurbenadering - Slimmer exploiteren

Uw opgaveIntegrale benadering

Onze oproep

meer infowww.Ruimte-OK.nl

doen!

Contact

Verken u mogelijkheden

Op welke manier is kwaliteitskader

voor uw situatie inzetbaar?

Zoek contact….

Deel uw ervaringen…

info@ruimte-ok.nl

marco van zandwijk; 06-47916249

Op de hoogte blijven?

@RuimteOK

@GezondenGoed

www.ruimte-ok.nl

www.scholenbouwwaaier.nl