ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie"...

19
2/12/2015 [email protected] 1 Sabine Boerjan, projectverantwoordelijke, dementie-experte Expertisecentrum Dementie Paradox “Het” slikbeleid in de vroege en late stadia van dementie Inhoudstafel 1. “Het” slikbeleid 2. De cirkel van de –eren 3. Dementie als proces 4. Wat kan een ECD voor jou betekenen? 1. “HET” slikbeleid - ORGANISATIE SPECIFIEK - PATHOLOGIE GERELATEERD - PERSOONSGEBONDEN

Transcript of ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie"...

Page 1: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 1

Sabine Boerjan,

projectverantwoordelijke, dementie-experte

Expertisecentrum Dementie Paradox

“Het” slikbeleid in de vroege en late stadia van dementie

Inhoudstafel

1. “Het” slikbeleid

2. De cirkel van de –eren

3. Dementie als proces

4. Wat kan een ECD voor jou betekenen?

1. “HET” slikbeleid

- ORGANISATIE SPECIFIEK

- PATHOLOGIE GERELATEERD

- PERSOONSGEBONDEN

Page 2: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 2

Doelstelling slikbeleid ?

Kwaliteit van leven Nutritie veilig per osverhogen

Biologisch NutritioneelMedisch

Sociaal PsychologischCultureel

Makkelijker slikken, veiliger slikken, betere intake

1. “HET” slikbeleid

Dementie: slik- en voedingsbeleid

Voedingsproblematiek > slikstoornissen

Symptomen van dementie beïnvloeden het

maaltijdgebeuren

2. De cirkel van de – eren

Page 3: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 3

DEMENTIE: neurodegeneratieve aandoening

2.1 REVALIDEREN

… KLINIEK

tauBeta amyloiedplaque

PRESENT AND FUTURE??

MEDICATIE

Page 4: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 4

! Slikmanoeuvres

! Mondmotorische en sensorische behandeling

! Elektrische stimulatie

! Transcraniële mangn. Stim

! EMST

! ….

Rehabiliterende technieken = slikfysiologie onder

“willekeurige” controle gebracht, vergt bijzondere

vaardigheden en specifiek leervermogen "

DEMENTIE ??!!

2.1 REVALIDEREN

ACTIEVE INTERVENTIES

PASSIEVE INTERVENTIES

2.1 REVALIDEREN

De kunst is een aangepast antwoord vinden op de

doorheen het proces veranderende verwachtingen en toenemende beperkingen

Begeleiden / ondersteunen

Optimaliseren

Adviezen / compensatietechnieken

2.2 COMPENSEREN

Page 5: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 5

integratie van de adviezen bij het maaltijdgebeuren

Huiselijke maaltijdomgevingAankledingMaaltijddistributieTijdstippen- aantal maaltijdenKleinschalig genormaliseerd wonen (WZC)Rol van de tafelgenoten

Zintuigelijk comfortgeluidgeurzicht: licht, kleur en kleurcontrast, vereenvoudiging

Page 6: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 6

Page 7: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 7

OMGEVING

OMGEVING

Page 8: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 8

!Huiselijk

!Contrast

!VereenvoudigingOmgeving moet leesbaar zijn!!

Geur- en smaakveranderingen

Voedselconsistentie

Presentatie

verrijkte – bij – vervangvoeding

MAALTIJDVoedselconsistentiesen presentatie

Page 9: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 9

MAALTIJDVoedselconsistenties en presentatie

MAALTIJDVoedselconsistenties

© Beeckman 2011

MAALTIJDVoedselconsistenties

Page 10: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 10

Woonzorgcentrum Maria Rustoord Ingelmunster brengt uniekkookboekje op de markt.

ISBN: 978-90-8222-556-3

FINGERFOOD

Page 11: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 11

Page 12: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 12

Gebruik van tuitbekers

Nadelen en mogelijke gevaren:

!…

!…

!…

!…

!…

MATERIAALHulpmiddelen

ALTERNATIEVEN

Page 13: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 13

Bolusgrootte veranderen

Tempo opvoeren / afremmen

Kin op borst

Krachtig slikken

Belang zithouding

….

PERSOON MET DEMENTIELichaamshouding

© Acco

HULPVERLENERHouding

© Acco

Page 14: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 14

COMMUNICEREN

KINEFACILITEREN VAN HOUDING

ERGO HULPMIDDELEN

VPK / ZORGKUNDIGENHULP BIJ ETEN EN DRINKEN

LOGOPEDISTONDERZOEK/INTERVENTIE PLAN

DIETIST AANPASSEN VOEDING

MANTELZORGER

GENEESHEER

Eigen expertise

Professionele betrokkenen

Familieleden

INFORMEREN

Logopedist als sleutelfiguur

ZORG > de dingen goed doen

ZORG = de goede dingen doen

REFLECTEREN

Page 15: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 15

Begin- en middenstadium

- Compensatie technieken

Eindstadium

- Adviseren en informeren mbt

- De veiligheid van het slikken

- Efficiëntie van de orale intake

- Prognostische indicatroren

3. Dementie als proces

Wat als eten niet meer lukt?

Kunstmatige vocht - en voedseltoediening….???

Vergevorderd stadium van dementie

Denkproces

" Ethisch

" Juridisch

" Medisch

3. Dementie als proces

BELANG VAN ACP

! Hoge verwachtingen van KVV

! Misvattingen

“sterven van honger en dorst”

“versterven”

! Contra indicaties

slikproblemen; aspiratie(pneumonie)

decubitus

levenskwaliteit

levensverwachting

3. Dementie als proces

Page 16: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 16

4. Wat kan een ECD voor jou betekenen?

www.dementie.be

ECD’s IN VLAANDEREN

Page 17: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 17

Missie

Door het samenbrengen en uitbouwen van expertisedementie in de samenleving op de agenda plaatsen

in samenwerking met andere actoren in het werkveld.We doen dit vanuit een tweedelijnsfunctie

met als uiteindelijk doel de kwaliteit van leven

voor de persoon met dementie en zijn omgeving behouden en/of verbeteren.

Doelgericht!

Page 18: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 18

Opdrachten:

•Informatie•Advies

•Sensibilisering•Deskundigheidsbevordering•Concept- en methodiekstudie

•Signaalfunctie

Samen voor dementie

L O G O P E D I EL O G O P E D I EL O G O P E D I EL O G O P E D I E

D E M E N T I E

- ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie

" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef

" informatie- en discussieplatform voor

logopedisten in het werkveld

• J.G. Kalf, S. de Wit, Orofaryngeale slikstoornissen bij neurodegeneratieve aandoeningen. Tijdschrift voor

gerontologie en geriatrie 2014; 45, 273-281

• Alagiakrishann K, Bhandji RA, Kurian M., Evaluation and management of oropharyngeal dysphagia in different

types of dementia: a systematic review. Arhives of gerontology and geriatrics 2013; 56(1): 1-9

• Cichero J A, Steele, et al. The Need for international terminology and definitions for texture modified and

thickened liquids used in dysphagia management: Foundati of a global initiative. Current physical medicine

and rehabilitation reports 2013; 1: 280-91

• Rösler A., Pfeil S. et al. Dysphagia in dementia: Influence of dementia severity and food texture on the

prevalance of aspiration and latency to swallow in hospitalized geriatric patients. JAMDA 2015; 1-5

• Logemann, J. A., Gensler, G., Robbins, J., Lindblad, A. S., Brandt, D., Hind, J. A., et al. (2008). A randomized

study of three interventions for aspiration of thin liquids in patients with dementia or parkinson's disease. J

Speech Lang Hear Res, 51(1), 173-183.

Referenties

Page 19: ppt Sabine Boerjan - VVL · LOGOPEDIE DEMENTIE-ECD Paradox: werkgroep logopedie & dementie" initiatief van ECD Paradox – WZC Sint-jozef " informatie- en discussieplatform voor logopedisten

2/12/2015

[email protected] 19

- Rogus-Pulia N. et al. Understanding dysphagia in dementia: the present and the future.Curr Phys Med

Rehabil Rep 2015, 3: 86-97

- Amella, E. (2008). Eating behaviour in persons with moderate to late stage dementia: assesment and

interventions. Journal of the american psychiatric nurses association, 14(5), 360-370.

- DeLegge, M. H. (2009). Tube feeding in patients with dementia: Where are we? Nutrition in clinical practice, 24,2, pp. 214-216.

- Reflectie instrument rond slikproblemen. Werkgroep Slikproblemen, ondersteund door Steunpunt

Expertisenetwerken (SEN), vzw. www.senvzw.be

- www.sliklinks.be

- Boerjan Sabine. Als eten een zorg wordt… het maaltijdgebeuren bij personen met dementie. 2013 Acco.

- IDDSI (international dysphagia diet standardisation initiative) http://iddsi.org/

Referenties

Expertisecentrum dementie ParadoxMolenaarsstraat 34 I 9000 Gent I 09 233 14 38

[email protected] I www.dementie.be

Het Expertisecentrum Dementie Paradox is een van de negen Expertisecentra Dementie in Vlaanderen die erkend zijn door de Vlaamse Overheiden is een initiatief van WZC Sint-Jozef VZW - Molenaarsstraat 34 - 9000 Gent

Dementie…samen het web ontrafelen