Hypnose als stabilisatie in acute situatiesHypnose als stabilisatie in acute situaties

Erik De Soir, PhDErik De Soir, PhD

Psycholoog-PsychotherapeutPsycholoog-PsychotherapeutDe Weg WijzerDe Weg Wijzer

www.dewegwijzer.orgwww.dewegwijzer.orgwww.erikdesoir.bewww.erikdesoir.be

Achtergrond en historiekAchtergrond en historiekEigen ervaringen als vrijwillig brandweerman en ambulancier tussen 1994-2004.Eigen ervaringen als vrijwillig brandweerman en ambulancier tussen 1994-2004.

Militair psycholoog in operationele context Militair psycholoog in operationele context (Somalië 1993, Bosnië/Kroatië 1996-1998)(Somalië 1993, Bosnië/Kroatië 1996-1998)

Crisispsycholoog in de acute fase bij zware ongevallen of collectieve urgentiesCrisispsycholoog in de acute fase bij zware ongevallen of collectieve urgentiesTerreinervaringen m.b.t. goedbedoelde boodschappen of ongewenste negatieve suggesties aan Terreinervaringen m.b.t. goedbedoelde boodschappen of ongewenste negatieve suggesties aan

slachtoffers in DGH. slachtoffers in DGH.

Met dank aan en gebruik van de inzichten van Éva Bányai, Nicole Ruysschaert, Luc Bouteligier, Koen Goffings en de collega’s brandweerpsychologen van de Association Met dank aan en gebruik van de inzichten van Éva Bányai, Nicole Ruysschaert, Luc Bouteligier, Koen Goffings en de collega’s brandweerpsychologen van de Association Européenne de Psychologie Sapeur-PompierEuropéenne de Psychologie Sapeur-Pompier

Ontwikkeling van eigen Ontwikkeling van eigen methode als methode als eekhoorneekhoorn

Vorming als hypnotherapeut in 2006-2008Vorming als hypnotherapeut in 2006-2008

Eerste ‘eekhoornfilm’ voor de brandweerEerste ‘eekhoornfilm’ voor de brandweer(met supervisie van Nicole Ruysschaert en Luc Boutelogier)(met supervisie van Nicole Ruysschaert en Luc Boutelogier)

Specieke toestand waarin gewonde Specieke toestand waarin gewonde VKO slachtoffers zich bevindenVKO slachtoffers zich bevinden

Regressief denken: Regressief denken: ““Ik ga dood, niemand Ik ga dood, niemand komt me redden, de wereld stort in”.komt me redden, de wereld stort in”.Veranderd bewustzijn – vaak door angst, Veranderd bewustzijn – vaak door angst, pijn en verwonding:pijn en verwonding:

vernauwde aandachtvernauwde aandachtverdoofd/afwezig gevoelverdoofd/afwezig gevoelverhoogde vatbaarheid voor suggestiesverhoogde vatbaarheid voor suggesties

Spontane reacties van hulpverlenersSpontane reacties van hulpverlenersbrandweer-, ambulance-, politie- en urgentiedienstenbrandweer-, ambulance-, politie- en urgentiediensten

First responders van brandweer- en hulpdiensten First responders van brandweer- en hulpdiensten (onder elkaar, onder invloed van eigen opwinding):(onder elkaar, onder invloed van eigen opwinding):

““Aie! We hebben problemen hier, dit komt niet goed, we Aie! We hebben problemen hier, dit komt niet goed, we hebben dringend een MUG nodig”hebben dringend een MUG nodig”““Kom snel hier, deze ziet al helemaal blauw”Kom snel hier, deze ziet al helemaal blauw”““Als we niet snel zijn, gaat het hier verkeerd aflopen” Als we niet snel zijn, gaat het hier verkeerd aflopen” ““Ik heb dringend de reanimatiezak nodig” (…)Ik heb dringend de reanimatiezak nodig” (…)

Verbale en nonverbale ‘cues’ die de (spontane) Verbale en nonverbale ‘cues’ die de (spontane) regressie in dringende hulpverlening verhogenregressie in dringende hulpverlening verhogen

OnpersoonlijkeOnpersoonlijke behandeling door hulpverleners behandeling door hulpverlenersTijdsdistorties Tijdsdistorties (veranderde tijdsbeleving, verlies van (veranderde tijdsbeleving, verlies van tijdsbeleving) door psychologische impact tijdsbeleving) door psychologische impact WeigeringWeigering van van te luisteren te luisteren naar de onmiddellijke noden van naar de onmiddellijke noden van het slachtoffer (of de patiënt)het slachtoffer (of de patiënt)Vernederende (non)verbale communicatie Vernederende (non)verbale communicatie – slachtoffers – slachtoffers worden vaak aanzien als “gevallen” (voelen zich n°X)worden vaak aanzien als “gevallen” (voelen zich n°X)““VergetenVergeten” om het slachtoffer ” om het slachtoffer in te lichten in te lichten over de over de verschillende stappen in de hulpverlening. verschillende stappen in de hulpverlening. Het Het slachtofferslachtoffer te lang ( te lang (alleenalleen) in de uitrusting of het ) in de uitrusting of het materiaal materiaal laten liggenlaten liggen, bijvoorbeeld na het aankomen op , bijvoorbeeld na het aankomen op de spoeddienst (gedepersonaliseerde en de spoeddienst (gedepersonaliseerde en gedehumaniseerde aanpak) -> n°X in de “ziekenfabriek”gedehumaniseerde aanpak) -> n°X in de “ziekenfabriek”

Welke “boodschap” schuilt er achter al deze Welke “boodschap” schuilt er achter al deze negatieve suggesties?negatieve suggesties?

““Het maakt niet uit wie je bent”Het maakt niet uit wie je bent”““Het maakt niet uit wie je was voor je aankomst hier”Het maakt niet uit wie je was voor je aankomst hier”

““Het maakt niet uit hoe lang je nog te leven hebt”Het maakt niet uit hoe lang je nog te leven hebt”““Het maakt niet uit hoe je je voelt”Het maakt niet uit hoe je je voelt”““Het maakt niet uit wat je denkt”Het maakt niet uit wat je denkt”

““Het maakt niet uit dat je bang bent”Het maakt niet uit dat je bang bent”““Het maakt niet uit wat je zou willen”Het maakt niet uit wat je zou willen”

““Het maakt niet uit wat je hooptHet maakt niet uit wat je hoopt““Het maakt niet uit wat je wenst”Het maakt niet uit wat je wenst”

DUS:DUS:

““Wij, je hulpverleners, zijn niet in je geïnteresseerd”Wij, je hulpverleners, zijn niet in je geïnteresseerd”““Je bent een probleem dat stoort”Je bent een probleem dat stoort”““Wij zijn dit soort gevallen beu”Wij zijn dit soort gevallen beu”““Wij hebben weinig te maken met jou als mensen”Wij hebben weinig te maken met jou als mensen”““Je bent hopeloos”Je bent hopeloos”““We doen al genoeg door je te redden of je uit je We doen al genoeg door je te redden of je uit je

hachelijke situatie te halen”hachelijke situatie te halen”

PositiPositieeve ve mogelijke mogelijke suggestisuggestieses

Vanuit brandweer-, politie- of urgentiepersoneelVanuit brandweer-, politie- of urgentiepersoneel– ““We zullen je redden, je gaat niet dood, we laten je We zullen je redden, je gaat niet dood, we laten je

niet alleen, we laten je niet aan je lot over”niet alleen, we laten je niet aan je lot over”Niet: MAAK JE GEEN ZORGEN…Niet: MAAK JE GEEN ZORGEN…Hypnose: Het is OK om bezorgd of opgewonden te zijn Hypnose: Het is OK om bezorgd of opgewonden te zijn maar niet meer dan nu nodig is.maar niet meer dan nu nodig is.

Vanuit acuut stabiliserend standpuntVanuit acuut stabiliserend standpunt– ““Ik ben (…) en ik blijf de hele tijd bij je gedurende je Ik ben (…) en ik blijf de hele tijd bij je gedurende je

bevrijding, je zal mijn stem horen en je kan mijn bevrijding, je zal mijn stem horen en je kan mijn hand op je schouder/arm voelen (…)”hand op je schouder/arm voelen (…)”

TheoretiTheoretische achtergrondsche achtergrond

Wat is suggestie(f)?Wat is suggestie(f)?

Definities van suggestieDefinities van suggestie

Suggestion isSuggestion is… … an event through which an idea is introduced into the mind and accepted an event through which an idea is introduced into the mind and accepted by it – Bernheim, 1892by it – Bernheim, 1892… … the act of utilizing the abthe act of utilizing the abiility which a subject has to transform an idea, lity which a subject has to transform an idea, once accepted, into action – Bérillon, 1898once accepted, into action – Bérillon, 1898… … an idea that, because of its intensity, realizes itself with an instinct-like an idea that, because of its intensity, realizes itself with an instinct-like necessity – Bergmann, 1894necessity – Bergmann, 1894… … psychophysical phenomena as manifest the abnormally intensivepsychophysical phenomena as manifest the abnormally intensive after-after-effects of purposive ideas – Vogt, 1896effects of purposive ideas – Vogt, 1896… … simply an idea awoken in us in various ways by events in the outer world, simply an idea awoken in us in various ways by events in the outer world, which fowhich forrm the starting point for further thought processes without the causal m the starting point for further thought processes without the causal connection between them coming clearly to consciousness – Stoll, 1904connection between them coming clearly to consciousness – Stoll, 1904…… the production by another individual of a dynamic alteration in a person’s the production by another individual of a dynamic alteration in a person’s nervous system, or in functions dependent upon it, through the calling forth nervous system, or in functions dependent upon it, through the calling forth of the of the cconscious or unconscious idea that this alteration is taking place, has onscious or unconscious idea that this alteration is taking place, has taken place, or will take place – Forel, 1897taken place, or will take place – Forel, 1897

Based on Gauld, A. (1992) Based on Gauld, A. (1992) History of hypnotism,History of hypnotism, Cambridge University Press. Cambridge University Press.

SuggestiSuggestiee

““… … zal een boodschap of een reeks boodschappen zijn aan zal een boodschap of een reeks boodschappen zijn aan een individu met de eerste bedoeling om een een individu met de eerste bedoeling om een observeerbare of openlijke acties (of geheel van acties) observeerbare of openlijke acties (of geheel van acties) teweeg te brengen. Suggesties kunnen ook gebruikt teweeg te brengen. Suggesties kunnen ook gebruikt worden om niet-observeerbare, onrechtstreekse worden om niet-observeerbare, onrechtstreekse responsen uit te lokken (…). Het gedragsresultaat bestaat responsen uit te lokken (…). Het gedragsresultaat bestaat niet uit vrijwillig of spontane acties (maar om door niet uit vrijwillig of spontane acties (maar om door suggestie geïnduceerde acties)”suggestie geïnduceerde acties)”

WEITZENHOFFER, A. M. (1989) WEITZENHOFFER, A. M. (1989) The practice of hypnotism. Vol. 1. Traditional and semi-traditional techniques and The practice of hypnotism. Vol. 1. Traditional and semi-traditional techniques and

phenomenology.phenomenology. New York, etc.: John Wiley & Sons, p. 28. New York, etc.: John Wiley & Sons, p. 28.

SuggestiesSuggesties

Zijn gebaseerd opZijn gebaseerd op ( (veelal interpersoonlijkeveelal interpersoonlijke)) priming priming processen die ons op een bepaalde manier processen die ons op een bepaalde manier beïnvloeden zonder dat we er ons van bewust zijn;beïnvloeden zonder dat we er ons van bewust zijn;Beïnvloeden onze attitude, motivatie, emoties, Beïnvloeden onze attitude, motivatie, emoties, cognitieve processen en gedragsmanifestaties;cognitieve processen en gedragsmanifestaties;Zorgen voor observeerbaar, open gedrag (of open Zorgen voor observeerbaar, open gedrag (of open acties) én niet-observeerbaar, verborgen gedrag.acties) én niet-observeerbaar, verborgen gedrag.

LUNDH, L. G. (2000) Suggestion as interpersonal priming. Paper presented at tLUNDH, L. G. (2000) Suggestion as interpersonal priming. Paper presented at thhe 15e 15thth International Congress of Hypnosis, October 2-7, 2000 Munich, GermanyInternational Congress of Hypnosis, October 2-7, 2000 Munich, Germany

In (levens)bedreigende of In (levens)bedreigende of kritieke situatieskritieke situaties

Plotse, onverwachte levensveranderingenPlotse, onverwachte levensveranderingen– een verkeersongeval, een aanranding, het een verkeersongeval, een aanranding, het

overlijden van een dierbareoverlijden van een dierbare

Levensbedreigende ervaringenLevensbedreigende ervaringen– een plotse hospitalisatie, hartinfarct, - diagnoseeen plotse hospitalisatie, hartinfarct, - diagnose

Collectieve urgenties of rampenCollectieve urgenties of rampen– een uitslaande brand, ontploffingeen uitslaande brand, ontploffing, , majeur ongevalmajeur ongeval

Kenmerken van ingrijpende en/of Kenmerken van ingrijpende en/of kritieke gebeurtenissenkritieke gebeurtenissen

SStresstress,, angst, ruptuur van continuïteit angst, ruptuur van continuïteit,, agitatie, agitatie, verlies, pijn, onvoorspelbaarheid, etc.verlies, pijn, onvoorspelbaarheid, etc.Abrupte verandering van cognitieve schema’sAbrupte verandering van cognitieve schema’sBewustzijnsverandering -> spontane “trance”Bewustzijnsverandering -> spontane “trance”Plotse afhankelijkheid van (eerstaanwezige) Plotse afhankelijkheid van (eerstaanwezige) redders, hulpverleners, artsen, etc. redders, hulpverleners, artsen, etc. Plotse instorting van de controlefunctie -> Plotse instorting van de controlefunctie -> plotse toename van suggestibiliteitplotse toename van suggestibiliteit– ZOWEL VOOR POSITIEVE ALS NEGATIEVE SUGGESTIES!ZOWEL VOOR POSITIEVE ALS NEGATIEVE SUGGESTIES!

Ingrijpende of kritieke Ingrijpende of kritieke gebeurtenissengebeurtenissen

Creëren ogenblikken een suggestief klimaatCreëren ogenblikken een suggestief klimaat

Bepaalde ideeën, gedachten, emoties en Bepaalde ideeën, gedachten, emoties en

wensen zijn meer onderheving aan wensen zijn meer onderheving aan ‘priming’ processen dan andere. ‘priming’ processen dan andere.

Suggestief climaat in ingrijpende of Suggestief climaat in ingrijpende of kritieke situatieskritieke situaties

Spoed/IntensieveSpoed/IntensieveOngeval Hulpverlening

Door de specifieke context worden negatieve emoties (zoals hulpeloosheid, onmacht en

ontreddering) en ook negatieve interpretaties of verwachtingen opgeroepen.

Cognitieve processen in trance- of Cognitieve processen in trance- of regressieve toestandenregressieve toestanden

Denken op basis van primaire processenDenken op basis van primaire processen

Verlaagd realiteitsbesef/Peritraumatische dissociatieVerlaagd realiteitsbesef/Peritraumatische dissociatie

Trance-logiTrance-logikaka

Letterlijke interpretatiesLetterlijke interpretaties

De wet van de “negatieve interpretatie”De wet van de “negatieve interpretatie”

Ego-centrische (“paranoïde”) houdingEgo-centrische (“paranoïde”) houding

Onvrijwillige suggestieOnvrijwillige suggestie

niet-intentioneel geïnduceerde suggesties niet-intentioneel geïnduceerde suggesties door ‘gezagsfiguren’ bij individuen in door ‘gezagsfiguren’ bij individuen in

kritieke (levensbedreigende) situaties – kritieke (levensbedreigende) situaties – waarbij de slachtoffers in een spontane waarbij de slachtoffers in een spontane

trance zitten – trance zitten – kunnen enorm negatieve of kunnen enorm negatieve of positieve effecten teweegbrengenpositieve effecten teweegbrengen

““Nocebo”Nocebo”

Nocebo = een steeds meer verspreide term die als Nocebo = een steeds meer verspreide term die als het tegengestelde van placebo kan gezien wordenhet tegengestelde van placebo kan gezien worden

Nocebo beschrijft het negatieve effect van iemand Nocebo beschrijft het negatieve effect van iemand die als ‘gezagsfiguur’ tijdens of onmiddellijk na een die als ‘gezagsfiguur’ tijdens of onmiddellijk na een ingrijpende gebeurtenis of een crisis een ongewilde ingrijpende gebeurtenis of een crisis een ongewilde invloed uitoefent op een suggestief individu (in crisis)invloed uitoefent op een suggestief individu (in crisis)– ““Het zal erg veel pijn doen als de verdoving uitgewerkt is”Het zal erg veel pijn doen als de verdoving uitgewerkt is”– ““Als je beweegt, ga je veel meer pijn voelen”Als je beweegt, ga je veel meer pijn voelen”– ““Geef je een teken als je pijn voel waar ik duw”Geef je een teken als je pijn voel waar ik duw”

HypnosetrainingHypnosetraining

Helpt je als hulpverlener de spontane toestanden Helpt je als hulpverlener de spontane toestanden van trance, die optreden in kritieke situaties of bij van trance, die optreden in kritieke situaties of bij ingrijpende (levensbedreigende) gebeurtenissen ingrijpende (levensbedreigende) gebeurtenissen herkennen en in je voordeel aan te wendenherkennen en in je voordeel aan te wendenHelpt om je een terminologie te gebruiken en je Helpt om je een terminologie te gebruiken en je op een wijze uit te drukken waardoor je geen op een wijze uit te drukken waardoor je geen ongewilde bijkomende ‘schade’ toebrengtongewilde bijkomende ‘schade’ toebrengtHelpt om doeltreffende positieve formuleringen te Helpt om doeltreffende positieve formuleringen te gebruiken en onmiddellijk effect te bereikengebruiken en onmiddellijk effect te bereiken

Het principe van het formuleren van Het principe van het formuleren van effectieve positieve suggestieseffectieve positieve suggesties

Bewerkstellig een relatie van Bewerkstellig een relatie van vertrouwen en samenwerkingvertrouwen en samenwerkingGebruik de wet van negatieve Gebruik de wet van negatieve interpretatie in omgekeerde zin interpretatie in omgekeerde zin Gebruik het ‘wortelprincipe’Gebruik het ‘wortelprincipe’Gebruik permanente positieve Gebruik permanente positieve bekrachting in je aanpakbekrachting in je aanpakZorg voor een inbedding van Zorg voor een inbedding van de suggestie in je totaalaanpakde suggestie in je totaalaanpakZorg voor aanvaarding van je Zorg voor aanvaarding van je suggestie van spontaneïteitsuggestie van spontaneïteitGebruik een consequent Gebruik een consequent schema van suggestieschema van suggestieHerhaal en werk met een Herhaal en werk met een langzame benaderinglangzame benadering

Creëer een positieve verwachtingCreëer een positieve verwachtingWet van geconcentreerde aandacht: Wet van geconcentreerde aandacht: herhaling van de suggestieherhaling van de suggestieWet van het dominantie effectWet van het dominantie effectPrincipe van positieve verwoording Principe van positieve verwoording van de van de ssuggestiesuggestiesCreëren van een aanvaarding of yes-Creëren van een aanvaarding of yes-setsetPrincipe van het gebruik van cues Principe van het gebruik van cues vanwege de hypnotisantvanwege de hypnotisantPrincipe van visualisatie van het Principe van visualisatie van het gewenste effectgewenste effectGebruik van het woord DOE i.p.v. Gebruik van het woord DOE i.p.v. PROBEER/TRACHTPROBEER/TRACHT

HAMMOND, D. C. (1990) Hypnotic suggestions and metaphors. Norton & Co, New York

Training in suggestieve communicatieTraining in suggestieve communicatie

Is nuttig voorIs nuttig voor

LeerkrachtenLeerkrachtenHulp/zorgverlenersHulp/zorgverlenersStudenten geneeskundeStudenten geneeskundeArtsenArtsenVerpleegkundigenVerpleegkundigenVroedvrouwenVroedvrouwenBrandweerluiBrandweerluiReddingswerkersReddingswerkersPoliticiPoliticiBeroemdhedenBeroemdhedenetc.etc.

Kritiek zieke of gewonde patiënten zijn reeds in Kritiek zieke of gewonde patiënten zijn reeds in een hypnotische staat of trance (Cheek, 1969)een hypnotische staat of trance (Cheek, 1969)

Op onbewuste wijzeOp onbewuste wijze , d, dooroor– Traumatisering (peritraumatische of pertraumatische dissociatie)Traumatisering (peritraumatische of pertraumatische dissociatie)– Effecten van infectieEffecten van infectie– Endogene effecten van toxische substanties, ofEndogene effecten van toxische substanties, of– Algemene verdoving.Algemene verdoving.

Schijnbaar onbewuste wijzeSchijnbaar onbewuste wijze, , door spontane trancetoestand.door spontane trancetoestand.Indien ze niet goed reageren op chirurgische of medische Indien ze niet goed reageren op chirurgische of medische behandelingbehandeling..Constante of afwisselende “Constante of afwisselende “onverklaarde koortsonverklaarde koorts".".Ontwaken uit bewusteloosheidOntwaken uit bewusteloosheid

– Ademen door een tracheostomieAdemen door een tracheostomie– Aan een bloedtransfuus liggenAan een bloedtransfuus liggen,, of of– Bij het vinden van een onverklaarbare katheter (in nek).Bij het vinden van een onverklaarbare katheter (in nek).

Plotse bloeding Plotse bloeding vanuit een lichaamsopening.vanuit een lichaamsopening.BewustBewust,, maar maar onvermogenonvermogen tot beweging of coördinatie van tot beweging of coördinatie van bewegingen of ledematen.bewegingen of ledematen.BewustBewust,, maar maar onvermogen om te zien of te horenonvermogen om te zien of te horen..

CHEEK, D. B. (1969) Communication with the critically ill. CHEEK, D. B. (1969) Communication with the critically ill. American Journal of Clinical American Journal of Clinical Hypnosis, 12Hypnosis, 12, 75-85., 75-85.

Behoeften van de patiënt in kritieke of ingrijpende situatiesBehoeften van de patiënt in kritieke of ingrijpende situaties

Patiënt isPatiënt isniet-voorbereidniet-voorbereid

Uiterlijk opUiterlijk op

de grens van de paniek of panische angstde grens van de paniek of panische angst

zou eraan herinnerd moeten worden datzou eraan herinnerd moeten worden datER IETS BEHULPZAAM WORDT AANGEBODENER IETS BEHULPZAAM WORDT AANGEBODEN

ingelicht of toekomstigeingelicht of toekomstige

POSITIEVE OF OPTIMISTISCHE VERWACHTINGENPOSITIEVE OF OPTIMISTISCHE VERWACHTINGEN

CHEEK, D. B. (1969) Communication with the critically ill. CHEEK, D. B. (1969) Communication with the critically ill. American Journal of Clinical American Journal of Clinical Hypnosis, 12Hypnosis, 12, 75-85., 75-85.

Werkprincipes met patiënten in Werkprincipes met patiënten in “kritieke trance”“kritieke trance”

Deze patiënten mogen beschouwd worden als Deze patiënten mogen beschouwd worden als in hypnosein hypnose..VermijdVermijd elke conversatie of actie die elke conversatie of actie die pessimisme pessimisme kan doen vermoeden of suggereren.Orden je gedachten Orden je gedachten en werk een actieplan uit en werk een actieplan uit vooraleervooraleer (!) (!) actie te ondernemen of de patiënten aan te spreken of aan actie te ondernemen of de patiënten aan te spreken of aan te raken te raken VertelVertel de patiënt de patiënt wat er gebeurd is/gebeurtwat er gebeurd is/gebeurt en stel gerust en stel gerust door te zeggen dat alles goed komt.door te zeggen dat alles goed komt.Vertel Vertel wat je nu doet wat je nu doet enen wat je reden daarvoor is. wat je reden daarvoor is. Geef indien mogelijk Geef indien mogelijk pijnmedicatiepijnmedicatie of werk rechtstreeks op of werk rechtstreeks op de pijnbeleving in.de pijnbeleving in.Laat de patiënt zelf praten Laat de patiënt zelf praten over zijn werk, hobbies of gezin. over zijn werk, hobbies of gezin.

CHEEK, D. B. (1969) Communication with the critically ill. CHEEK, D. B. (1969) Communication with the critically ill. American Journal of Clinical Hypnosis, 12American Journal of Clinical Hypnosis, 12, 75-85., 75-85.

Onderwerpen die je moet aansnijden in de Onderwerpen die je moet aansnijden in de context van operatieve ingrepen context van operatieve ingrepen

(Bejenke, 1996)(Bejenke, 1996)

De beleving van de patiënt m.b.t.De beleving van de patiënt m.b.t.HulpeloosheidHulpeloosheid en en afhankelijkheidafhankelijkheidControleverliesControleverliesOnvermogenOnvermogen om alle complexiteiten van hun om alle complexiteiten van hun ziekte en de nodige onderzoeken te begrijpenziekte en de nodige onderzoeken te begrijpenHun Hun zelfperceptiezelfperceptie als als slachtofferslachtoffer met een met een gevaarlijke ziekte in een vijandig systeem gevaarlijke ziekte in een vijandig systeem Het passief moeten ondergaanHet passief moeten ondergaan, zonder een , zonder een stem die telt in een complex medisch systeemstem die telt in een complex medisch systeem

BEJENKE, C. J. (1996) Painful medical procedures. In Barber, J. (ed.) BEJENKE, C. J. (1996) Painful medical procedures. In Barber, J. (ed.) Hypnosis and Hypnosis and suggestion in the treatment of pain.suggestion in the treatment of pain. New York: Norton, 209-265. New York: Norton, 209-265.

Doelstellingen in de voorbereiding op Doelstellingen in de voorbereiding op heelkundige ingrepenheelkundige ingrepen

HerstelHerstel of behoud het gevoel of de indruk van of behoud het gevoel of de indruk van competentiecompetentie van de patiënt van de patiëntVerhoogVerhoog het het gevoel van controle gevoel van controle van de patiëntvan de patiëntBewerk Bewerk zelfcontrolezelfcontrole en en onafhankelijkheidonafhankelijkheidZorg voor het Zorg voor het behoudbehoud van van waardigheidwaardigheid Betrek de Betrek de patiëntpatiënt als een als een integrale en actieve integrale en actieve partner in zijn eigen zorg/hulpverlening partner in zijn eigen zorg/hulpverlening in in plaats van hem/haar als een passieve recipiënt plaats van hem/haar als een passieve recipiënt van hulp te aanzien van hulp te aanzien

Mogelijkheden voor hypnose in kritieke of Mogelijkheden voor hypnose in kritieke of ingrijpende omstandighedeningrijpende omstandigheden

Intensieve en diepe (noodzakelijke) communicatie tussen de Intensieve en diepe (noodzakelijke) communicatie tussen de hulpverlener en de patiënthulpverlener en de patiënt

De patiënt of hulpbehoevende krijgt de mogelijkheid om zijn De patiënt of hulpbehoevende krijgt de mogelijkheid om zijn eigen “helende kracht” te activeren (met of zonder suggesties eigen “helende kracht” te activeren (met of zonder suggesties om dat te doen)om dat te doen)

De ”subjectieve realiteit” gebaseerd op hypnotische inductie De ”subjectieve realiteit” gebaseerd op hypnotische inductie – i.p.v. op de “objectieve realiteit” van de SP/IZ– i.p.v. op de “objectieve realiteit” van de SP/IZ

Hypnotisch contact tussen hulpverlener en patiënt behoren tot Hypnotisch contact tussen hulpverlener en patiënt behoren tot de meest intense menselijke relatiesde meest intense menselijke relaties

De hypnotische inductie is het voorteken dat er zelfs in De hypnotische inductie is het voorteken dat er zelfs in vreselijke of moeilijke omstandigheden iets apart en moois vreselijke of moeilijke omstandigheden iets apart en moois kan gebeuren. kan gebeuren.

Suggestief klimaat in situaties van acute Suggestief klimaat in situaties van acute redding/hulpverlening of collectieve urgentieredding/hulpverlening of collectieve urgentie

Negatieve tranceNegatieve trance

IllustratieIllustratie

Fire Squirrel VideoFire Squirrel VideoResQTalkResQTalk

QUESTIONSQUESTIONS

www.erikdesoir.bewww.dewegwijzer.bewww.dewegwijzer.be