Plan van Aanpak · Web viewPlan van aanpak SV Heerenveen 11/1/2017 Hilde de Boer en Mart Maring...

11/1/2017

Plan van Aanpak

SV Heerenveen

Hilde de Boer en Mart MaringHAnzehogeschool te groningen

InhoudsopgaveInleiding...................................................................................................................................................2

1. Projectdefinitie........................................................................................................................................3

1.1 Uitdaging van het project..................................................................................................................3

1.2 Aanleiding voor het project...............................................................................................................3

1.3 Doelstelling van het project...............................................................................................................3

1.4 Afbakening van het projectresultaat.................................................................................................4

1.5 Effecten van het project....................................................................................................................4

1.6 Gebruikers van het projectresultaat’.................................................................................................4

1.7 Relatie met andere projecten............................................................................................................5

2. Fasering en het activiteitenplan..............................................................................................................6

3. Geldbeheersing.......................................................................................................................................6

4. Kwaliteitsbeheersing...............................................................................................................................6

5. Projectorganisatie....................................................................................................................................7

6.Communicatie..........................................................................................................................................7

7. Leerdoelen...............................................................................................................................................7

7.1 Leerdoelen Mart................................................................................................................................7

7.2 Leerdoelen Hilde................................................................................................................................8

Slot..............................................................................................................................................................9

Bijlage: Uitwerking content................................................................................................................10

Bijlage: Organisatieanalyse.................................................................................................................15

1Plan van aanpak SV Heerenveen

https://hanzenl-my.sharepoint.com/personal/hd_de_boer_st_hanze_nl/Documents/SGM/Jaar%202/Stage/Plan%20van%20aanpak%20SV%20Heerenveen.docx#_Toc497314387

InleidingDit voetbalseizoen zullen wij, Mart Maring en Hilde de Boer, stagelopen bij Stichting Vrouwenvoetbal Heerenveen. Deze stage zal worden volbracht gedurende blok 2.1 op de woensdag en gedurende blok 2.2, 2.3 en 2.4 op de maandag, woensdag en donderdag. Tijdens deze stage zullen wij worden begeleid door onze stagebegeleider vanuit SV Heerenveen Marijke Zeevenhooven, bestuurslid Marketing & Communicatie, daarnaast zullen wij vanuit de Hanzehogeschool begeleiding krijgen van Marcel van den Berg. Om tot een goede stageperiode te komen, is het nodig om te weten hoe het stagebedrijf in elkaar zit. Wanneer er inzicht is in de sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen van de club/organisatie, kan hier goed op worden ingespeeld en een plan van aanpak voor een verandertraject worden gemaakt. Deze organisatieanalyse kunt u terugvinden in de bijlage. In deze organisatieanalyse kunt u onze bevindingen over de organisatie en haar omgeving terugvinden. Let wel; er staat gevoelige informatie in dit document, deze dient dan ook niet te worden verstrekt aan derden. In het plan van aanpak dat voor u ligt, kunt u alle details lezen van wat ons project inhoudt, waar hiervan de grenzen liggen en wat het project moet opleveren.


1. ProjectdefinitieOm een project in goede banen te lijden is het belangrijk dat je weet hoe het project eruit gaat zien en waarom het project wordt gestart. In de projectdefinitie wordt hierna gekeken en er wordt een goed beeld gevormd hoe de opdracht eruit gaat zien en wat er van de opdracht verwacht kan worden.

1.1 Uitdaging van het projectTijdens de uitvoering van het project zullen de uitvoerders tegen uitdagingen en valkuilen aan kunnen lopen, om dat te voorkomen en bewust te maken van de uitdagingen wordt er hier verder naar gekeken.

De grootste uitdaging zal liggen in het feit dat er nog weinig ervaring is op het gebied van social media bij grotere bedrijven en organisaties die meer invloeden hebben. De organisatie heeft een grote groep volgers en heeft te maken met stakeholders, hier zullen verschillende meningen/kritiek naar voren komen over berichten en acties die via de kanalen naar buiten worden gebracht. Het is aan de uitvoerders te taak om ervoor te zorgen dat via de sociale kanalen geen problematiek ontstaat en iedereen tevreden blijft.

1.2 Aanleiding voor het projectOm te starten met een project is er bij voorbaat een aanleiding voor het starten van een project, dit kan zijn dat er een totale afwezigheid is of dat er een verbeterplan wordt gemaakt. De aanleiding van het project kan vanuit de organisatie komen, vanuit stakeholders of vanuit derden.

De aanleiding om het project op te starten is voort gekomen vanuit derden die betrokken waren bij de organisatie. Door het stijgende gebruik omtrent social media was er belang bij het verbeteren van huidige social media beleid. Het huidige gebruik van social media was ad hoc en er was behoefte aan een structurele aanpak waarbij er nog extra social media kanalen werden betrokken. Hier lag dus een grote kans om van de huidige populariteit gebruik te maken en een structureel beleid op te zetten omtrent het informatie verstrekken via social media kanalen.

1.3 Doelstelling van het projectOm vooraf te bepalen wat het doel is van het project en wat het uiteindelijke resultaat moet zijn wordt er een doelstelling opgesteld. Deze doelstelling kan tussentijds of aan het einde van de periode erbij worden gepakt om te kijken of de doelstelling is behaald.

De doelstelling is om de onlinecommunity fans van Sc Heerenveen Vrouwen te vergroten, waarbij de huidige social media kanalen aan het einde van seizoen ‘17/’18 ten minste 25% in likes/volgers zijn toegenomen.


Kanaal Volgers april 2017 Volgers juni 2018 Facebook 6.850 8.500 Twitter 2.700 3.370 Snapchat ? ? Instagram 0 1.000 Youtube 0 1.000

Functie daarbij = Promoten en Beleving.

Bereik, buzz creëren, earned media, content Storytelling, interactie, content

1.4 Afbakening van het projectresultaatOm geen verwarring te laten ontstaan over wie de verantwoordelijkheid draagt voor het uitvoeren van de opdrachten is het verstandig om een afbakening te maken van de opdracht.

Voor het uitvoeren van de opdracht vallen het structureel bijhouden van 4 verschillende social media kanalen, deze 4 zijn; Youtube,Facebook, Twitter en Instagram( en mogelijk snapchat). Het onderhoudt van de website valt niet onder het project en is niet de verantwoordelijkheid van de uitvoerders. Bijkomende en tijdelijke zaken vallen niet onder de hoofdverantwoordelijkheid van de uitvoerders, alleen als dit vanuit de opdracht zelf wordt aangestuurd.

1.5 Effecten van het projectHet effect van het project gaat verder in op welke invloeden door het project te voelen zijn binnen de organisatie, bij stakeholders en bij derden.

Door het opzetten van een social media plan wordt ervoor gezorgd dat er op een structurele wijze informatie wordt verstrekt aan derden. Het effect hiervan zal te zien zijn in een stijgend aantal volgers op de kanalen en het aantal bezoekers van wedstrijden. Kortom de fanbase van SV Heerenveen zal groeien wat positieve gevolgen heeft op de organisatie.

1.6 Gebruikers van het projectresultaat’Om een zo effectief mogelijk project uit te voeren is het belangrijk dat er van te voren een doelgroep wordt vaststelt. Dit zorgt ervoor dat je de opdracht gericht uit kan voeren voor de doelgroep en erop ingesteld kan worden.

De hoofddoelgroep zijn meisjes van 8 tot 14 jaar oud, voornamelijk woonachtig in de noordelijke provincies. Kinderen in deze leeftijd maken veelvuldig gebruik van social media platforms, wereldwijd is Nederland koploper op het gebied van jongeren die actief zijn op social media.


Doelgroepen op de verschillende mediums

Medium Doelgroep Facebook Ouders fans/speelsters, sponsoren Instagram Jeugd, sponsoren Snapchat Jeugd Youtube Ouders fans/speelsters, sponsoren, jeugd Twitter Ouders speelsters, sponsoren Nieuwsbrief Sponsoren

1.7 Relatie met andere projectenOm te kunnen anticiperen op de komende periode is het handig om vast te stellen met welke projecten je in aanraking gaat komen tijdens de uitvoering.

Het project wordt uitgevoerd in naam van SV Heerenveen, dit zorgt ervoor dat de projecten die vanuit andere afdelingen worden aangestuurd effecten kunnen/zullen hebben op het project. Ook vanuit stakeholders en sponsoren kan er de wens zijn of een overlapping zijn met een project dat bij die organisaties wordt uitgevoerd dat effect heeft op het project. Vooral omdat de mediums worden gebruikt om informatie te verstrekken zal dit snel in combinatie gaan met andere projecten.


2. Fasering en het activiteitenplan Het strategisch inzetten van social media vergt een goed inzicht in wat werkt voor de doelgroep. Zoals hierboven is beschreven, is keuze voor een bepaald medium al grotendeels bepalend voor de doelgroep. Daarnaast is de content ook van groot belang, deze moet afgestemd worden op de doelgroep. Alle te plaatsen content is uitgewerkt en is terug te vinden in de bijlage.

Het is een illusie om direct al de beschreven content te plaatsen zonder opbouw, daarom is een fasering van groot belang. Daarnaast is deze opbouw ook erg handig bij de monitoring van de resultaten van de posts. Op dit moment is er echter nog geen fasering opgesteld in de vorm van een social media planning, hoe deze content zal worden opgebouwd, zal worden besproken tijdens een overleg met het Marketing & Communicatie team welke in november 2017 plaats gaat vinden. Betreffende de stage zal de tijdsplanning aangehouden worden zoals deze vanuit de Hanzehogeschool wordt gehanteerd. In deze planning wordt gewerkt met de blokken van een studiejaar en is terug te vinden in onderstaande tabel.

Blok Wat2.1 Organisatieanalyse2.2 Diagnose en ontwerp2.3 Implementatie 2.4 Monitoring & Evaluatie

Om ervoor te zorgen dat alle content op tijd wordt geplaatst, zal er worden gewerkt met 4 weken planningen. In deze planning zal naast alle standaard content ook incidentele worden ingepland. Het is dus altijd duidelijk wat wanneer moet worden geüpload en wat de deadline van deze content is. Dit is een essentieel punt in de tijdsbeheersing.

3. GeldbeheersingOmdat er met social media wordt gewerkt, zullen er geen geldelijke kosten aan verbonden zijn aan de geplaatste berichten. Er zullen natuurlijk wel geldelijke kosten worden gemaakt binnen de afdeling Marketing & Communicatie, dit zijn echter kosten die niet direct verband houden met het project van de stage. De kosten die worden gemaakt zullen beperkt blijven tot de kosten betreffende tijd van de stagiairs, stagebegeleider en overige betrokkenen als speelsters.

4. KwaliteitsbeheersingBij het uitvoeren van een project is het belangrijk dat de kwaliteit constant in de gaten wordt gehouden, vooral bij een grote organisatie waarbij er stakeholders zijn betrokken het aanleveren van een lage kwaliteit werk kan ervoor zorgen dat er fans en stakeholders ophouden contact te zoeken. De kwaliteit wordt gecontroleerd door middel van de kwaliteitseisen, deze zijn als volgt;

- Professioneel- Motiverend- Straalt de boodschap van de organisatie uit.- Wordt rekening gehouden met de verschillende opvattingen van lezers.- Ons houden aan het marketing en communicatie plan (Moet worden uitgebreid)


Wanneer er aan de kwaliteitseisen wordt voldaan zullen er geen problemen ontstaan met betrekking tot de kwaliteit van de geleverde producten.

5. ProjectorganisatieDe project organisatie is gecentraliseerd binnen het team Marketing en communicatie, hieronder is een organogram te vinden van de opbouw binnen dit team, de leden en de functie.

6.CommunicatieDe communicatie is een belangrijk punt binnen een project. Wanneer er geen goede communicatie is, zullen taken dubbel uitgevoerd worden of onuitgevoerd blijven liggen. De stagiairs zijn werkzaam binnen het team Marketing & Communicatie, waardoor een ieder binnen het team het belang van een goede communicatie kent. De onderlinge communicatie wordt hoofdzakelijk afgestemd per WhatsApp, andere communicatiemiddelen die geregeld gebruikt worden binnen het team zijn bellen, mailen en persoonlijk (of in groepsvorm) overleggen.

7. Leerdoelen7.1 Leerdoelen MartVoor de komende periode heb ik mij ten doel gesteld om mezelf te gaan ontwikkelen, dit zal gaan om persoonlijke ontwikkelingen en om sportkunde competenties. Door middel van mijn stage ga ik er alles aan doen om mijzelf hierin te verbeteren. Mijn stagepartner Hilde de Boer zal mij gaan controleren en feedback gaan geven tijdens deze periode.

Competentie 1.2- Proffesionele attitdudeDoor de stage bij SV Heerenveen wil ik mijzelf verantwoordelijk maken om op een professionele manier te gaan handelen. Door deze stage die bij een professionele organisatie plaatsvindt is het belangrijk dat er door iedereen professioneel gehandeld wordt. Competentie 8.3- Positioneren en marketen


Wij zetten een social media plan op binnen de organisatie, doordat dit nog niet eerder is gedaan bij SV Heerenveen is het belangrijk dat je weet waar je aan begint. Hierbij is het belangrijk dat je het goed “op de markt” brengt, dit vereist een goede analyse van de doelgroep en strategie.

Kerntaak 10- Ontwikkelt, evalueert en adviseert over strategie en beleid omtrent sport en bewegen. Het project wordt uitgevoerd vanuit SV Heerenveen dit zorgt ervoor dat wij de informatie verstrekken aan de buitenwacht. Dit geeft ons een verantwoordelijkheid om correcte informatie te delen. Wij zullen aan het eind het beleid en de strategie doorgeven binnen de organisatie en zal de basis vormen van de komende jaren omtrent social media.

7.2 Leerdoelen HildeIn de komende periode wil ik mij ontwikkelen op bepaalde competenties middels de stage die ik dit schooljaar ga lopen. Per competentie heb ik een leerdoel opgesteld en uitgewerkt hoe ik dit leerdoel wil gaan bereiken. Degene die mij op deze ontwikkeling kan controleren en feedback geven is mijn stagepartner Mart Maring.

Competentie: 3.1 - SamenwerkenLeerdoel: Niet alle taken op mij willen nemen bij een opdracht, samen tot een resultaat komen.Dit wil ik bereiken door goed te communiceren met het team Marketing & Communicatie en taakverdelingen te maken.

Competentie: 8.3 – Positioneren en marketenLeerdoel: Inzicht krijgen in hoe Stichting Vrouwenvoetbal Heerenveen als product op de markt wordt gezet. Vervolgens hier zelf ook aan kunnen bijdragen.Dit wil ik bereiken door de verschillende opdrachten met betrekking tot de social media uit te voeren en hierbij te controleren hoe groot het bereik is van verschillende type berichten. Hier kan ik op inspelen met het plaatsen van nieuwe berichten.

Kerntaak: 10 – Ontwikkelt, evalueert en adviseert over strategie en beleid omtrent sport en bewegen.Leerdoel: Het strategisch kunnen inzetten van social media om de online community rondom een organisatie te laten groeien.Dit wil ik bereiken door te analyseren hoe andere bedrijven dit doen en verschillende strategieën passend te maken voor SV Heerenveen. Door dit te monitoren en evalueren met het Marketing & Communicatie team tot een social media plan komen.


SlotMiddels dit plan van aanpak hebben wij geschetst wat de stage voor de komende periode inhoudt. Met het opzetten van dit plan hebben wij hulp gekregen van onze stagecoach Marcel van den Berg, namens de Hanzehogeschool, en onze stagebegeleider Marijke Zeevenhooven, namens SV Heerenveen. Voor deze hulp willen wij hen dan ook graag bedanken.

In de komende periode zal nog een definitieve planning betreffende de opbouw van het social media plan, wat zorgt voor een structurele kwaliteitsimpuls voor alle mediums van SV Heerenveen. Daarnaast zal ook nog een overleg plaatsvinden waarna wij als stagiairs ook daadwerkelijk onze eigen verantwoordelijkheden krijgen en in verschillende teams samenwerken.

Wij kijken uit naar het vervolg van onze stageperiode bij Stichting Vrouwenvoetbal Heerenveen en zijn hen erg dankbaar dat wij onze stage met bijbehorend verandertraject bij deze mooie organisatie kunnen voltooien.


Bijlage: Uitwerking contentUitwerking content SV HeerenveenDoelgroepen op mediums Medium DoelgroepFacebook Ouders fans/speelsters, sponsoren Instagram Jeugd, sponsorenSnapchat JeugdYoutube Ouders fans/speelsters, sponsoren, jeugdTwitter Ouders speelsters, sponsorenNieuwsbrief Sponsoren

Content gesorteerd naar medium

Facebook:Voorbeschouwing film delen Teamactiviteiten & Maatschappelijke activiteitenSpeler van de maand aankondigenLive gaan tijdens penalty’sWinactie jouw Heerenveen belevingKidsupportSponsors benadrukkenWedstrijddag:

- Aankondiging wedstrijd- Opstellingen- Live tijdens penalty’s - Verwijzing live verslag

Instagram:Winactie spandoek Sponsoren benadrukkenActiefoto’s wedstrijdenFoto’s fans bij Heerenveen delen Jouw Heerenveen belevingWedstrijddag:

- Aankondiging wedstrijd (wedstrijdposter)- Opstellingen (Story)- Verwijzing live verslag twitter (Story)- Zaterdag 1 foto van vrijdag met uitslag en aankondiging beloften

Twitter:Live verslag wedstrijdenReageren op berichten

Youtube:VoorbeschouwingEducatieFun video’s latje tik/1vs1 panna/ trucsEten bij…


Speler van de maand vlogWelcome to my cribWerken bij (sponsor)

Snapchat:Speler van de maand beheert deze een week langWedstrijddagen volgenKidsupport

Invulling contentVoorbeschouwing thuiswedstrijdenToelichtingVoor elke thuiswedstrijd van het 1e elftal wordt er een filmpje opgenomen met een voorbeschouwing voor de wedstrijden van dat weekend. Hierbij worden 2 speelsters/trainer van het 1e geïnterviewd over hun verwachtingen van de komende wedstrijd en worden beelden getoond van de training. Vervolgens wordt de wedstrijd van de beloften ook kort belicht en wordt 1 speelster/trainer van de beloften geïnterviewd over haar verwachtingen. Op het einde van de video wordt de balsponsor van de wedstrijd benoemd.

Uploaddag1 dag voor de thuiswedstrijd van het 1e elftal (voornamelijk donderdag)

KanaalYoutubeFacebook

Wedstrijdaankondiging ToelichtingVoor elke wedstrijd dient de wedstrijdposter te worden geüpload, hierbij wordt vernoemd: tegenstander, speelplaats, tijdstip, liveverslag op twitter en bij thuiswedstrijden wordt toegevoegd: balsponsor en wie de line-up & ballenmeisjes verzorgd.

UploaddagMatchday 1e selectie 16.00 uur

KanaalFacebook, Instagram, Twitter

Teamactiviteiten & Maatschappelijke activiteitenToelichtingBij diverse teamactiviteiten (zoals ijshockeyclinic, trainingskampen) of maatschappelijke activiteiten worden er foto’s gemaakt danwel een filmpje van gemaakt. De invulling en verwerking van het materiaal is afhankelijk van het type activiteit. Tijdens teamactiviteiten wordt de snapchat bijgehouden door een speelster, nader te bepalen vooraf.

UploaddagSnapchat op het moment zelfAfhankelijk van activiteit, meestal 1 (foto & tekst) of 2 (video) dag(en) na de activiteit


KanaalLive: SnapchatBij video: Youtube & Facebook & Twitter & InstagramBij foto: Facebook, Twitter, Instagram

Penalty’s tijdens thuiswedstrijdenToelichtingIn de rust van thuiswedstrijden worden er altijd penalty’s genomen door de kinderen uit de kidssupport. Van deze penaltyshootout zal een live verslag worden gedaan.

UploaddagLive tijdens matchday thuis 1e selectie

KanaalFacebook

Verslag wedstrijdenToelichtingTijdens de wedstrijd zal er een live verslag worden gedaan van de wedstrijd. Hierbij worden (minimaal) opstellingen, doelpunten, wissels en kaarten benoemd.

UploaddagLive tijdens matchday 1e selectie

KanaalTwitter

Jouw Sc Heerenveen Vrouwen belevingToelichtingWinactie voor het mooiste verhaal met bijbehorende foto van fans over hun Sc Heerenveen Vrouwen beleving. Prijs = 2 gratis toegangskaarten voor de stadionwedstrijd

Uploaddag1 maand voor de stadionwedstrijd, in de daaropvolgende 3 weken op dinsdag terug laten komen. Op dinsdag voor de wedstrijd de winnaar bekend maken.

KanaalFacebook, InstagramBekend maken op Snapchat

Educatie/ Q&A speelstersToelichtingDe speelsters hebben een voorbeeldfunctie en zijn ervaringsdeskundigen voor de jonge meiden. Tijdens Q&A geven speelsters antwoord op vragen van jonge meiden en geven tips over welke dingen je tegenaan loopt als meisje wanneer je gaat voetballen. (ALWAYS LIKE A GIRL). Verschil mannen en vrouwenvoetbal & maatschappelijke borging is van belang hierbij. Hierbij zijn de speelster van de maand en een andere speelster betrokken.


Uploaddag1e woensdag van de maand

KanaalYoutubeDelen op Facebook, Instagram & Snapchat

KidsupportToelichtingRondom de wedstrijden zijn altijd ballenmeisjes en meisjes voor de line-up nodig. Bij elke thuiswedstrijd moeten deze meiden in het zonnetje worden gezet, dit wordt gedaan door hen aan te kondigen voorafgaande aan de wedstrijd. Daarnaast wordt er live verslag gedaan van de penalty-shootout in de rust. Er kan ook 1x een video van worden gemaakt voor Youtube.

UploaddagVrijdag voor de wedstrijd

Kanaal Facebook(Youtube)

Sponsoren benadrukken (Werken bij…)ToelichtingDe sponsoren zijn voor Sc Heerenveen erg belangrijk. Om hen te benadrukken worden bij elk filmpje een banner met sponsoren gebruikt (HveenTV). Daarnaast is er 1x per maand een filmpje waarbij 2 speelsters een dagje gaan werken bij een van onze sponsoren. Dit zal een filmpje als de klusjesmannen betreffen.


KanaalYoutube

Speelster van de maand aankondigingToelichtingElke maand is er een andere speelster de speelster van de maand (beloften en 1e afgewisseld). Om dit aan te kondigen wordt er een ludieke foto/filmpje gepost op de 1e dag van de maand, waarbij de titel speelster van de maand wordt overgedragen.

Uploaddag1e dag van de maand

KanaalFacebook, Twitter, Instagram, Snapchat

Welkom thuis (speelster vd maand)ToelichtingIn Welkom thuis (Welcome to my crib, MTV) geeft de speelster van de maand de fans een rondleiding in haar huis. Evt. met Eten bij…



KanaalYoutube, delen op andere media

Video speelster van de maand (vlog)ToelichtingEen video van de speelster van de maand, nadruk op storytelling. Voornamelijk eigen invulling speelsters.


KanaalYoutube, delen op ander media

Challenge van de maandagToelichtingOp de eerste maandag van de maand wordt er een challenge geüpload. Deze challenges kunnen verschillende dingen betreffen; van voetbaltrucjes en de crossbar-challenge tot challenges als gymspiratie.

UploaddagEerste maandag van de maandag

KanaalYoutube

Verjaardag speelstersToelichtingOp de verjaardag van de speelsters wordt er een foto met een gelukswens geüpload

KanaalFacebook, Twitter & Instagram



Bijlage: OrganisatieanalyseSV Heerenveen

VERANDERTRAJECT 2.1Hanzehogeschool Groningen

Stichting Vrouwenvoetbal Heerenveen

Stagedocent: Marcel van den Berg

Stagebegeleider: Marijke Zeevenhooven

Mart Maring (358404) &

Hilde de Boer (354343)

1-11-2017

InhoudsopgaveInleiding.......................................................................................................................................................2

Hoofdstuk 1 Interne analyse....................................................................................................................3

1.1 MVDS...........................................................................................................................................3

1.2 Hoe komt SV Heerenveen aan haar inkomsten?.........................................................................3

1.3 Verzorgingsgebied.......................................................................................................................3

1.4 Organogram Communicatie & Marketing....................................................................................4

1.5 Sterktes en zwaktes SV Heerenveen............................................................................................4

Hoofdstuk 2 Externe analyse....................................................................................................................5

2.1 Meso-omgeving...........................................................................................................................5

2.1.1 Stakeholdersanalyse............................................................................................................5

2.2 Macro-omgeving..........................................................................................................................6

2.2.1 Demografisch.......................................................................................................................6

2.2.2 Economisch...............................................................................................................................10

4.2.3 Sociaal-cultureel.......................................................................................................................14

4.2.4 Technologisch...........................................................................................................................17

4.2.5 Ecologisch.................................................................................................................................20

4.2.6 Politiek-juridisch.......................................................................................................................22

Hoofdstuk 3 SWOT.................................................................................................................................24

3.1 Sterkten en zwakten..................................................................................................................24

3.2 Kansen en bedreigingen............................................................................................................25

3.3 Confrontatiematrix....................................................................................................................27

References.................................................................................................................................................28


InleidingDit voetbalseizoen zullen wij, Mart Maring en Hilde de Boer, stagelopen bij Stichting Vrouwenvoetbal Heerenveen. Deze stage zal worden volbracht gedurende blok 2.1 op de woensdag en gedurende blok 2.2, 2.3 en 2.4 op de maandag, woensdag en donderdag. Tijdens deze stage zullen wij worden begeleid door onze stagebegeleider vanuit SV Heerenveen Marijke Zeevenhooven, bestuurslid Marketing & Communicatie, daarnaast zullen wij vanuit de Hanzehogeschool begeleiding krijgen van Marcel van den Berg.

Om tot een goede stageperiode te komen, is het nodig om te weten hoe het stagebedrijf in elkaar zit. Wanneer er inzicht is in de sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen van de club/organisatie, kan hier goed op worden ingespeeld en een plan van aanpak voor een verandertraject worden gemaakt.

In deze organisatieanalyse kunt u onze bevindingen over de organisatie en haar omgeving terugvinden. Let wel; er staat gevoelige informatie in dit document, deze dient dan ook niet te worden verstrekt aan derden.


Hoofdstuk 1 Interne analyseDe interne analyse geeft inzicht in de sterktes en zwaktes binnen een organisatie. Deze sterktes en zwaktes kunnen naast de kansen en bedreigingen worden gelegd die uit de externe analyse komen. Hierdoor komt er een duidelijk en kort overzicht van hoe de organisatie ervoor staat.

1.1 MVDSMissie: SV Heereveen wil haar Eerste elftal laten spelen op het hoogste niveau, Eredivisie vrouwen. SV Heerenveen wil een klimaat creëren waarin topstort de norm is. Wij willen met lef, durf en trots dynamisch voetbal spelen.

Visie: Het opleiden van talenten is cruciaal is voor succes op de lange termijn. SV Heerenveen beschikt over een Belofte elftal met als doel doorstroom te creëren naar de top. Voor instroom in dit belofte team worden meerdere keren per jaar talenten- en selectiedagen georganiseerd.

Doelstelling: Door de samenwerking met SC Heerenveen en VV Heerenveen wil SV Heerenveen verantwoordelijkheid nemen voor het meisjes- en vrouwenvoetbal in Noord Nederland. De club waarborgt regionale verankering en ontwikkeling door verenigingen te ondersteunen met talenten- en selectiedagen, kennisuitwisseling, begeleiden van trainers en promotionele activiteiten.

Strategie: Bij de strategie voor de toekomst zijn voor het bestuur de volgende punten leidend:

− Voor elke stakeholder de toegevoegde waarde definiëren, die SV Heerenveen voor hen heeft;

− Een verdienmodel ontwikkelen, dat talenten langer aan ons bindt, en bij “verkoop” een redelijke opleidingsvergoeding geeft;

− In het voorjaar van 2018 meerjarige contracten sluiten met de belangrijkste stakeholders.

1.2 Hoe komt SV Heerenveen aan haar inkomsten?De inkomsten bestaan uit bijdragen van

− CEV (Convenant Eredivisie Vrouwen)− Gemeente Heerenveen (vanwege de bijdrage aan de topsportstatus van de gemeente); − Provincies (vanwege het perspectief dat de jonge vrouwen en talenten wordt geboden); − Bedrijfsleven; − Talenten- en Selectiedagen; − Entreegelden (Alleen stadionwedstrijd)

1.3 VerzorgingsgebiedHet verzorgingsgebied van een organisatie is het gebied waaruit de organisatie invloeden en gebruikers van bepaalde voorzieningen vandaan komt. SV Heerenveen is het enige vrouwen elftal dat op het hoogste niveau speelt in Noord-Nederland. Het verzorgingsgebied van SV Heerenveen is daarmee erg groot en betreft de Noordelijkste provincies.

1.4 Organogram Communicatie & Marketing


Marijke ZeevenhovenBestuurslid C&M

1.5 Sterktes en zwaktes SV HeerenveenSterktes:

1. De enige Eredivisieclub in de 3 Noordelijke provincies; 2. Rijke historie: SV Heerenveen is één van slechts 3 clubs die vanaf de start in 2007/2008

onafgebroken in de Eredivisie speelt. 3. Track record opleiding: Belangrijke speelsters van de Oranje Leeuwinnen, die in 2017

Europees kampioen werden, genoten hun opleiding bij SV Heerenveen 4. Opleidingsstructuur: talentendagen om het beloften-team te vullen, beloften stromen

door naar eerste elftal; 5. Trainingsfaciliteiten zijn uitstekend

Zwaktes

1. De samenwerking met de lokale BVO is beperkt 2. De beperkte geldelijke middelen die tot onze beschikking staan; 3. De afhankelijkheid van sponsors. 4. De mogelijkheden voor de doelgroep ( vrouwen) bij sponsoren onderbelicht 5. De bestuurlijke taken worden door vrijwilligers uitgevoerd in hun vrije tijd.


Sharinda SmeltAdviseur

Hilde de BoerStagiair

Mart MaringStagiar

Hoofdstuk 2 Externe analyseIn hoofdstuk 2 wordt gekeken naar de omgeving van de vereniging. Met welke factoren uit de omgeving dient SV Heerenveen rekening te houden en welke factoren oefenen invloed uit op de vereniging? De omgeving van een vereniging bestaat uit drie factoren; micro-omgeving, meso-omgeving en macro-omgeving, zoals wordt weergegeven in figuur 2.1. De micro-omgeving is de club zelf en is in hoofdstuk 2 door middel van de interne analyse doorgelicht. In dit hoofdstuk wordt gekeken naar de meso- en macro-omgeving, waar uiteindelijk kansen en bedreigingen voor de vereniging uit volgen.

Figuur 2.1: Model omgevingsanalyse

2.1 Meso-omgevingIn de meso-omgeving wordt een omschrijving gegeven van de directe omgeving van de vereniging. Hierbij gaat het om de stakeholders en (indirecte) concurrenten. Allereerst zullen de stakeholders geanalyseerd worden en vervolgens wordt gekeken naar de (in)directe concurrenten van Stichting Vrouwenvoetbal Heerenveen.

2.1.1 StakeholdersanalyseEen stakeholder is een persoon, groep of organisatie die belanghebbende is van de vereniging. Hierbij staat centraal dat de stakeholder het bereiken van organisatiedoelen kan beïnvloeden of daardoor wordt beïnvloed. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen interne- en externe stakeholders. De interne stakeholders betreffen leden en bestuur, de invloed van deze factoren is in de interne analyse reeds besproken. Met de stakeholdersanalsye wordt enkel de externe stakeholders in beschouwing genomen. Bij de analyse wordt gekeken naar de prioriteit van de stakeholder, dus waarvoor SV Heerenveen de stakeholder nodig heeft, het belang van de stakeholder, dus wat de stakeholder van SV Heerenveen nodig heeft. Daarnaast wordt er gekeken naar de relatie, o.a. hoe regelmatig beide partijen met elkaar te maken hebben en de macht van de stakeholder op SV Heerenveen. In tabel 2.1.1.1 is een overzicht te zien van de grootste stakeholders van SV Heerenveen.


STAKEHOLDER PRIORITEIT BELANG RELATIE MACHT (INVLOED)

KNVB Deelname aan wedstrijden

Ontwikkeling van de sport

+ ++

VV HEERENVEEN Accommodatie Financieel + +SPORTSTAD HEERENVEEN

Faciliteiten Maatschappelijke waarde

+ +/-

SC HEERENVEEN Faciliteiten Maatschappelijke waarde

+ ++

UDIROS Accommodatie Financieel + +/-SPONSOREN Rolmodelfunctie Naamsbekendhei

d & maatschappelijke waarde

+ +/-

SUPPORTERS Plezier Inkomsten + -Tabel 2.1.1.1: Overzicht stakeholders

Legenda stakeholdersanalyse

Relatie Macht (invloed)

- Weinig contact Weinig invloed+/- Incidenteel contact Kleine invloed+ Regelmatig contact Gemiddelde invloed++ Veel contact Grote invloed

Tabel 2.1.1.2 Legenda stakeholdersanalyse

Kansen- Erg goede accommodatie & trainingsfaciliteiten- Aanwezigheid fans- Populariteitsstijging vrouwenvoetbal

Bedreiging- Bestaande sponsoren haken af door te weinig exposure

2.2 Macro-omgevingMet behulp van het DESTEP-model wordt de macro-omgeving geanalyseerd. De macro-omgeving omvat factoren waar de vereniging geen invloed op kan uitoefenen.Het DESTEP-model bestaat uit de demografische-, economische, sociaal culturele-, technologische-, ecologische- en politiek juridische omgeving. Dit wordt onderzocht binnen de gemeente Heerenveen en omliggende dorpen.

2.2.1 DemografischDe demografische omgeving geeft het aantal inwoners, de verdeling huishoudens en huwelijkse staat in Heerenveen weer. Ook brengt het de bevolkingsgroei/krimp binnen Heerenveen in kaart. Verder wordt er ingegaan op de individualisering en sportdeelname. (Oozo.nl, 2017)

Oppervlakte 19.817 hectareWaarvan land 19.013 hectareWaarvan water 804 hectareBevolkingsdichtheid per km2 265 personen


Inwoners Heerenveen

Figuur: 2.2.1.1

Verdeling huishoudens en huwelijkse staat HeerenveenGem. huishoudengrootte 2.2 personenAantal huishoudens 22.397Waarvan met kinderen 33.9%Waarvan zonder kinderen 31.7%Eenpersoonshuishoudens 34.4%Gehuwd 40.8%Ongehuwd 45.4%Gescheiden 7.8%Weduwe/weduwnaar 6.0%

Wel meer huishoudensVolgens de Primos prognoses neemt het aantal huishoudens in dezelfde periode wel toe in vrijwel alle gemeenten. Dit komt vooral door de afname van het aantal personen per huishouden en de toename van het aantal eenpersoonshuishoudens. Het groeiend aantal huishoudens zal gehuisvest moeten worden. Dit betekent dat hoewel de bevolking krimpt, de vraag naar woningen wel zal toenemen. (Oozo.nl, 2017)


Groei/krimp HeerenveenGemeenten met de grootste bevolkingskrimp in de komende 15 jaar zijn de Waddengemeenten, Ooststellingwerf, Heerenveen en Ferwerderadiel.

Prognose bevolking per Friese gemeente in 2030 in vergelijking met 2015

Figuur: 2.2.1.2 Bron: Primos Prognoses 2015, bewerking FSP

Vergrijzing blijft toenemenDe samenstelling van de bevolking verandert de komende tijd. De vergrijzing neemt sterk toe. Vooral het aantal 75-plussers in Fryslân stijgt tot 2030 sterk, met 62%. In alle leeftijdscategorieën tot 65 jaar treedt naar verwachting een daling op. Het aantal jongeren tot 15 jaar neemt met 9% af, het aantal 15-29-jarigen met 10% en het aantal 30-44-jarigen daalt met 8%. De leeftijdscategorie 45-65 jaar daalt nog het meest, met 14%. (Vries, 2015)

We weten al veel over de staat van sport en bewegen in Nederland. Maar hoe ziet sport en bewegen eruit in 2030? Welke maatschappelijke ontwikkelingen verwachten we de komende jaren en hoe zijn die van invloed op het sporten beweeglandschap van de toekomst? Op basis van literatuurstudie en expertworkshops kunnen er vier belangrijke ontwikkelingen die van invloed zijn op de toekomst van sport en bewegen in Nederland onderscheiden worden, namelijk individualisering, vergrijzing, sport als leefstijl en toenemend gebruik van sociale media. Het is van belang om naar de individualisering te kijken.

IndividualiseringDe verwachting is dat in 2030 minder mensen zullen sporten bij een sportclub, maar meer in individueel verband of in zelfgeorganiseerde groepen. Het sportaanbod zal zich aan de prijs aanpassen, wat al terug te zien is in de groei van het aantal sportscholen (zie figuur 2.2.1.3).


Figuur 2.2.1.3: Fitnessverband, fitnessende Nederlandse bevolking van 4 jaar en ouder, in procenten

Flexibilisering zal ook terug te zien zijn in vrijwilligerswerk in de sport. De verwachting is dat vrijwilligerswerk een meer sporadische vorm zal krijgen. Het wordt gekenmerkt door persoonlijke voorkeuren. De clubs zullen als tegenbeweging in toenemende mate sporters of ouders verplichten om vrijwilligerswerk binnen de vereniging uit te voeren (zie figuur 2.2.1.4).

Figuur 2.2.1.4: Vrijwilligerswerk in de sport

Vrijwilligerswerk zal de komende jaren gelijk blijven of licht dalen. Dit heeft vooral te maken met demografische ontwikkelingen, individualisering, het toenemende belang van flexibiliteit onder potentiële vrijwilligers en de vraag naar vrijwilligers op andere gebieden. ((RIVM), 2016)


Sportdeelname

Figuur 2.2.1.5: Sportdeelname

Tot 2030 zal sportdeelname ongeveer gelijk zal blijven. Wel zal er een verschuiving plaatsvinden naar andere typen sport dan de sporten die nu populair zijn, voornamelijk naar meer individuele sporten. Ongeveer de helft van de Nederlanders sport iedere week één keer, twee derde sport minstens twaalf keer per jaar. Er zijn grote verschillen te zien tussen groepen in de samenleving: zo sporten ouderen, niet-westerse migranten en lager opgeleiden minder dan de gemiddelde Nederlander (Tiessen-Raaphorst, 2015).

Voor de SWOT-analyse zijn de volgende punten van belang:

Kansen:- Lichte stijging individuele sportparticipatie

Bedreigingen: - Bevolkingskrimp - Negatieve trend sportparticipatie m.b.t. sportclubs

2.2.2 EconomischBinnen de economische factor wordt er gekeken naar de conjunctuur, de koopkracht, import en export en naar de werkloosheidsfactor van Nederland. Met behulp van deze cijfers kan er op worden gemaakt hoe het Nederland economisch vergaat.

ConjunctuurDe conjunctuur is de verandering van het groeipercentage van de economie of van de productie op de korte termijn. De DNB-conjunctuur (Figuur 4.2.2.1) is gebaseerd op de realisatie van de conjunctuur en de verwachte ontwikkeling in de nabij toekomst. De realisatie is gebaseerd op de maandelijkse cijfers van de industriële productie. (DNB, 2017)


Figuur 2.2.2.1: Conjunctuur Nederland

In figuur 2.2.2.1 is de realisatiereeks tot en met oktober 2016 weergegeven en de voorlopende indicator tot en met juni 2017. De verwachting is dat de economie blijft doorgroeien ten opzichte van voorgaande jaren.

KoopkrachtMet koopkracht wordt de hoeveelheid goederen en diensten die een consument voor zijn/haar geld kan kopen bedoeld.

Toename bestedingen van consumptie en uitvoer (links); potentiële productie groeit door werkgelegenheid en arbeidsproductiviteit (rechts)

Figuur: 2.2.2.2 Figuur: 2.2.2.3Bron: CBS, eigen berekeningen

De overheidsbegroting gaat van een tekort van 1,2% in 2017 naar een overschot van 0,6% bruto binnenlands product (bbp) in 2021. De overheidsuitgaven in % bbp dalen, terwijl de collectieve lasten stijgen. De feitelijke groei bij de overige uitgaven is in dit beleidsarme basispad bescheiden, terwijl de socialeverzekeringsuitgaven reëel stabiliseren. Alleen de stijging van de zorguitgaven overtreft de bbp‐volumegroei, vooral als gevolg van demografische ontwikkelingen en een toename van de zorg per patiënt. De lastenquote neemt toe, als gevolg van hogere lastendekkende zorgverzekeringspremies. De overheidsschuld neemt af tot 54% bbp, onder de Europese schuldnorm van 60% bbp. Het EMU‐saldo verbetert met 14 miljard euro tussen 2017 en 2021. Na 2018 voldoen de Nederlandse overheidsfinanciën in deze raming aan de Europese begrotingsregels met betrekking tot EMU‐saldo, uitgavenregel en schuld.

De koopkracht stijgt niet in de periode 2018‐2021. Werkenden zien hun koopkracht met gemiddeld 0,1% per jaar toenemen, vooral door de contractloonstijging van 0,3% per jaar. De koopkracht van gepensioneerden en uitkeringsgerechtigden neemt af met 0,2% per jaar, mede door een beperkte indexatie van de aanvullende pensioenen. In de jaren na 2021 neemt de inkomensongelijkheid door reeds ingezette veranderingen in beleid toe. Deze verkenning presenteert voor het eerst een maatstaf voor de langetermijnverandering van de


inkomensongelijkheid. De inkomensongelijkheid neemt per saldo toe met 3,2% tussen 2021 en 2060. (DNB, 2017)

Figuur: 2.2.2.4 Overheidssaldo in % bbp

Import/exportDe import en export is het verhandelen van producten. In figuur 2.2.2.5 is te zien dat de wereldeconomie weer aantrekt in. De groei van de wereldhandel herstelt licht, maar is nog altijd lager dan voor de crisis. (CPB, 2016)

Figuur: 2.2.2.5 Wereldeconomie

Werkloosheid De werkloosheid daalt van 6,9% in 2015 naar 5,5% in 2021. Het tempo van de werkloosheidsdaling ligt lager dan in eerdere herstelperioden 1996‐2001 en 2005‐2008, (zie figuur 2.2.2.6, links). De groei van de werkgelegenheid en die van het arbeidsaanbod zijn 23% gematigd (zie figuur 4.2.2.7, rechts). (DNB, 2017) Per saldo overstijgt de werkgelegenheidstoename de toename van het arbeidsaanbod om te resulteren in een daling van de werkloosheid.


Werkloosheid daalt langzamer dan in voorgaande periodes (links) als gevolg van relatief beperkte werkgelegenheidsgroei (rechts)

Figuur: 2.2.2.6 Figuur: 2.2.2.7Bron: CBS, eigen berekeningen

Figuur: 2.2.2.8 Werkloosheidsoverzicht


Kansen- Positieve trends rondom economische groei- Werkloosheid daalt

BedreigingenGeen


4.2.3 Sociaal-cultureelMensen worden zich steeds meer bewust van het belang van een gezonde leefstijl. Dit kan versterkt worden doordat er vanuit de overheid en de maatschappij steeds meer nadruk komt te liggen op eigen verantwoordelijkheid en de gevolgen van ongezond gedrag, bijvoorbeeld in de vorm van een gedragsafhankelijke zorgverkering. Sociaal-cultureel wordt er hier gekeken naar de levensstijl, vrijetijdsbesteding en opleidingsniveau binnen de gemeente Heerenveen.

LevensstijlDe gemeente Heerenveen biedt verscheidene programma’s aan om kinderen en jongeren op gewond gewicht te krijgen/houden en om deze doelgroep bewust te maken van het belang van een gezonde leefstijl.

JOGGDe gemeente Heerenveen gaat zich nog meer inzetten om kinderen en jongeren te bewegen tot een gezonde leefstijl. Heerenveen sluit daarvoor aan bij het landelijke programma Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG). Hiervoor financiert de gemeente voor een periode van drie jaar een JOGG-regisseur.

Wethouder Broekhuizen: ,,Het JOGG-programma past goed bij onze ambitie om jongeren op een positieve manier te stimuleren tot een gezonde levensstijl. Bewegen, gezond eten en drinken staan hierin centraal. Het sluit goed aan bij onze sportprogramma’s en onze titel als Sportstad Heerenveen. Door samenwerking te zoeken met lokale partners, zoals GGD, scholen, hulpverleningsorganisaties en bedrijven kunnen we samen werken aan een gezondere leefstijl van jongeren. Een mooi voorbeeld hiervan is de bijdrage die Koninklijke Smilde levert voor het financieren van het JOGG-programma.” (De Woudklank, 2015)

Een JOGG-regisseur gaat samen met organisaties en bedrijven kijken wat er gezamenlijk kan worden gedaan voor de jongeren. JOGG biedt hulp voor alle bestaande en nieuwe projecten die zich richten op het stimuleren van een gezonde leefstijl onder jongeren.

JOGG richt zich op jongeren (0-19 jaar), hun ouders en omgeving. Het is een lokale aanpak waarbij niet alleen ouders en gezondheidsprofessionals investeren in een gezonde leefstijl van de kinderen maar bijvoorbeeld ook winkeliers, bedrijven, scholen, welzijnswerk en de gemeente zelf.

Lekker Fit! FryslânDe bedoeling van Lekker Fit is om basisschoolleerlingen op een leuke manier bewust te maken van het belang van een gezonde levensstijl.Het aanleren van gezonde keuzes en het belang van bewegen is belangrijk voor alle basisschoolleerlingen. Oók voor de leerlingen die om wat voor reden dan ook speciaal onderwijs volgen.

De Duisterhoutschool (ZML) is maandag 27 februari met het lespakket Lekker Fit! Fryslân gestart met een bijzondere kick-off!

De leerlingen van de Duisterhoutschool (ZML) gaan de komende 7 weken aan de slag met ‘Lekker Fit! Fryslân’. De leerlingen van 5 tot 20 jaar hebben naast bewegen ook aandacht voor voeding. Sport Fryslân ondersteunt de Duisterhoutschool bij de uitvoering van het lesprogramma.


Ook wordt er op zes andere scholen van het speciaal onderwijs gewerkt met Lekker Fit! Fryslân. Vier scholen uit Sneek, waarvan drie scholen voor het tweede jaar en één voor het eerste jaar. Daarnaast nog één school uit Heerenveen voor het tweede jaar en één ZML-school in Leeuwarden die voor het eerste jaar meedoen. (Groot Heerenveen, 2017)

Op de scholen bepaalt het team van leerkrachten samen met Sport Fryslân hoe Lekker Fit! Fryslân ingepast wordt in het schooljaar. Het werkboekje met opdrachten, dat al ontwikkeld werd voor het reguliere onderwijs, is voor het speciaal onderwijs afgestemd op het niveau van de leerlingen.

Vrijetijdsbesteding Heerenveen is hét sportcentrum van het Noorden met de grote bekende accommodaties en veel sportvoorzieningen zoals een turnhal, tennishal, twee sporthallen, squashbanen en een zwembad met wedstrijdbad, doelgroepen- en een instructiebad. In veel takken van sport speelt Heerenveen een vooraanstaande rol zoals in voetbal en schaatsen. Maar natuurlijk ook in turnen, ijshockey, korfbal, atletiek, hockey, tennis en skûtsjesilen.

Aanpassing sportbeleid en sportaccommodatiebeleidVoor de komende jaren wil Heerenveen het Sportbeleid aanpassen. Omdat ontwikkelingen op het gebied van ledentallen, veranderende vraagstelling van verenigingen altijd doorgaan is er een bureau gevraagd twee verschillende onderzoeken te doen die als basis dienen voor het nieuw op te stellen Sportbeleid en Sportaccommodatiebeleid.

Vrije tijdOok voor vrije tijd en ontspanning heeft de gemeente diverse voorzieningen. Maak een heerlijke wandeling door het Museumpark Landgoed Oranjewoud of bezoek het prachtige Posthuistheater.

OpleidingsniveauDe gemeente Heerenveen heeft in verhouding een laag opleidingsniveau. Dit is van invloed op de kosten voor bijstand. Gecombineerd met de specifieke omstandigheid dat er weinig vacatures voor laagopgeleiden zijn. (Gemeente Heerenveen, 2013)

Figuur: 2.2.3.1Bron: CBS


De gemeente Heerenveen wijkt in negatieve zin (d.w.z. een hoger percentage laagopgeleiden) af ten opzichte van zowel Nederland als het COROP-gebied.

Figuur: 2.2.3.2Bron: CBS Statline 2012

Maatschappelijke sportverenigingEen maatschappelijke sportvereniging is een vereniging die niet alleen voor haar eigen leden, maar ook voor niet-leden activiteiten organiseert. Een vereniging die iets extra’s doet en daarmee iets extra’s betekent omdat deze vereniging verder kijkt dan alleen naar sport. Een maatschappelijke vereniging kijkt ook naar wat zij op het gebied van welzijn, gezondheid, voor de samenleving en voor kwetsbare doelgroepen, maar ook voor de eigen leden kan betekenen. (L'abée, 2016)

In de uitwerking van het Olympisch plan 2028, Nederlandse sport naar Olympisch niveau, noemt NOC*NSF zes maatschappelijke effecten van sport:

1. Draagt bij aan fysieke en mentale gezondheid;2. Levert economisch rendement op;3. Draagt bij aan opvoeding en socialisatie van kinderen;4. Draagt bij aan de sociale samenhang in buurt en;5. Zorgt voor een positieve beeldvorming tussen verschillende (etnische) groepen in de

Nederlandse samenleving;6. Stimuleert innovatie en duurzaamheid.

Sportverenigingen die meer doen dan hun kerntaak sport aanbieden worden ook wel maatschappelijk actieve sportverenigingen of open clubs genoemd. Hieronder een korte beschrijving van enkele programma’s waarbij verenigingen zich hebben ontwikkeld in een meer maatschappelijk, externe, open functie.

Sport Plus Programma RotterdamSport Plus staat voor sportverenigingen die iets extra’s doen en daarmee iets extra’s betekenen voor de stad Rotterdam. Het programma staat voor de inzet van sport als middel voor het bereiken van doelen op maatschappelijk vlak. De ‘Sport-Plus-verenigingen’ werken mee aan de doelstellingen van de stad Rotterdam aan de hand van vijf centrale thema’s: gezondheid, onderwijs, re-integratie/werk, sportparticipatie van bijzondere doelgroepen en veiligheid. Door samen te werken met diverse partners uit verschillende sectoren, koppelen Rotterdam Sportsupport en de deelnemende verenigingen de kracht van sport aan vele maatschappelijke ambities. Doel is dat de vereniging hier zelf beter van wordt, maar vooral dat zij wat betekent voor anderen.

SportdorpEen Sportdorp is een samenwerkingsverband van sportverenigingen en andere lokale partijen in een wijk of dorpskern, met als doel zo veel mogelijk inwoners vanuit hun eigen behoefte meer en vaker te laten sporten en bewegen. Het stimuleren van samenwerking tussen verenigingen en andere lokale organisaties maakt dat besturen makkelijker wordt, er meer vrijwilligers actief zijn en het kader efficiënter inspeelt op de vraag van de bewoners.


Buurthuis van de Toekomst Den HaagSportclubs, scholen, culturele instellingen en andere organisaties in de wijk werken slim met elkaar samen in het buurthuis van de toekomst. Het buurthuis van de toekomst past bij de ontwikkeling dat bewoners zelf actief meedoen in hun wijk.

Maatschappelijk Verantwoord Verenigen (MVV)MVV Nederland gaat uit van de kracht en het belang van vrijwilligers(organisaties) voor de samenleving. MVV leidt in een aantal praktisch uitvoerbare stappen tot bruisende, vitale, ondernemende en structureel breed maatschappelijke vrijwilligersorganisaties. Verbinden en samenwerken, zowel op gemeentelijk als op wijkniveau, staat daarbij centraal. De MVV werkt met een implementatiemethode die voor alle sport-, cultuur- en welzijnsorganisaties toepasbaar is. De kernactiviteit van de vrijwilligersorganisatie en de lokale situatie vormen daarbij altijd het uitgangspunt.

De maatschappelijk effecten van sport worden ook beschreven in de literatuurreview ‘De maatschappelijke waarde van sport’ van het Verwey-Jonker instituut. Het Verwey-Jonker instituut gaat in op de vraag wat er bekend is over de maatschappelijke effecten van sport. Hiervoor zijn nationale en internationale wetenschappelijke publicaties bestudeerd. Ook vonden interviews plaats met verschillende gerenommeerde wetenschappers.


Kansen- Bewustwording belang gezonde leefstijl neemt toe- Inzet gemeente m.b.t. gezonde leefstijl en belang sport- Heerenveen is het sportcentrum van het noorden

Bedreigingen: - Opleidingsniveau lager dan gemiddeld

4.2.4 TechnologischDe technologische factor is van belang om te kunnen bepalen welke veranderingen een positief effect kunnen hebben op de vereniging.

InformatievoorzieningHet gebruik van professionele sociale netwerken, zoals LinkedIn, neemt niet alleen onder mensen maar ook onder bedrijven toe. Het gebruik van professionele netwerken loopt nog wel achter op het gebruik van andere sociale netwerken en ze komen vooral in beeld vanaf 22 jaar als mensen met hun werkzame leven beginnen. Dit meldt CBS. (CBS, 2016)


Figuur: 2.2.4.1 Deelname aan professionele sociale netwerken

Steeds meer bedrijven maken gebruik van sociale media. In 2015 was 61% met een eigen account actief op een sociaal netwerk zoals Facebook of LinkedIn, aanzienlijk meer dan 2012 (35%). Het gebruik van bijvoorbeeld Twitter is minder gestegen, van 21 naar 30%.

Figuur: 2.2.4.2 Bedrijven die sociale media gebruiken

In 2015 gebruikte drie kwart van de Nederlandse bevolking van 12 jaar of ouder sociale netwerken. Vooral het gebruik van WhatsApp en Snapchat is hoger dan drie jaar geleden. Deze vorm van instant messaging is populairder dan netwerken zoals Facebook of Twitter. Negen op de tien 12- tot 25-jarigen gebruiken instant massaging en ook bij ouderen is het aantal gebruikers toegenomen met 35% van de 65-jarigen en 7% van de 75-plussers. Ook zijn deze leeftijdsgroepen steeds vaker te vinden op sociale netwerken. Het aandeel gebruikers van deze netwerken is toegenomen bij alle 25-plusseren, maar bij de 12- tot 25-jarigen is het afgenomen. (CBS, 2016)


Figuur: 2.2.4.3 Deelname van sociale netwerken

De meeste gebruikers van bekende reguliere sociale netwerken plaatsen of lezen vrijwel dagelijks berichten.81% van de 12- tot 25-jarigen is dagelijks actief en van de 75-plussers doet 45% dit dagelijks. Dit beeld is hetzelfde voor instant messaging. (CBS, 2016)

Figuur: 2.2.4.4 Gebruiksfrequentie van sociale netwerken

Toenemend gebruik van sociale mediaDoor de komst van nieuwe technologische middelen zoals smartphones en wearables (kleding en accessoires die met een computer verbonden kunnen worden) zullen mensen steeds meer informatie over hun eigen (sport)prestaties en gezondheid meten, monitoren en delen. Ook zullen games steeds meer gebruikt worden om het bewegen aantrekkelijker, toegankelijker en persoonlijker te maken. Ontwikkelingen in augmented, technologie die de virtuele wereld en de werkelijkheid verbindt, en virtual reality kunnen thuis sporten in de toekomst leuker maken. ((RIVM), 2016)


Aannemelijk is dat de rol van sociale media verder verandert van passief naar meer actief, denk aan gadgets en wearables die persoonlijk en actief gebruik mogelijk maken en met 3D-brillen zal het mogelijk worden om real-time via media aan evenementen mee te doen.

Het toenemend belang van sociale media in het leven van de Nederlander kan leiden tot meer sporten: mensen kunnen elkaar stimuleren, afspraken maken en prestaties vergelijken met anderen. Binnen Europa zijn de Nederlandse jongeren percentueel de grootste gebruikers van social media.

Nieuwe productenTechnologische ontwikkelingen hebben invloed op de inhoud van het vrijwilligerswerk. Sommige technologieën nemen mensen werk uit handen, zoals de administratie. Andere creëren nieuw werk, zoals een website. Op het totale volume van het benodigde vrijwilligerswerk zullen technologische ontwikkelingen naar verwachting weinig effect hebben.

Door middel van groepsapps kunnen mensen zichzelf makkelijker organiseren en kan men kennis uitwisselen, bijvoorbeeld in de vorm van trainingsschema’s, waardoor de officiële kaders van een club minder nodig zijn.

Gamification is in opkomst. In de openbare ruimte zullen steeds meer technologische elementen voorkomen, zoals interactieve games, die ons vermaken en laten bewegen.


Kansen- Toename sociale mediagebruik (algemeen)- Gamification

Bedreigingen- Afname traditioneel mediagebruik

4.2.5 EcologischDe ecologische factor houdt in dat de natuurlijke verhouding tussen omgeving en de organismen die erin leven in overeenstemming zijn. Deze factor bestaat uit informatie over het klimaat in zowel Nederland als in gemeente Heerenveen en daarnaast ook uit milieutechnologie.

KlimaatNederland kent volgens het Köppen-systeem een gematigd zeeklimaat met milde winters, milde zomers en neerslag gedurende het hele jaar. Dit klimaat is te danken aan de invloed van de Noordzee. Gemiddeld valt er 7% van de tijd neerslag in de vorm van regen, sneeuw, ijzel of hagel. Dat staat gelijk aan ongeveer één uur en 40 minuten aan neerslag per dag. In totaal valt er op jaarbasis gemiddeld 700 tot 800 millimeter aan neerslag. Gedurende extreem droge jaren kan de teller lokaal onder de vijfhonderd millimeter vallen, in zeer natte jaren kan de neerslagsom oplopen tot duizend millimeter. (Klimaat Nederland, 2017) Figuur 2.2.5.1 geeft cijfers op basis van geregistreerde langjarige weer- en klimaatgegevens weer en kunnen voor zover dat mogelijk is als een gemiddelde voor Nederland gezien worden (excl. het Caribisch gelegen gebied)


Figuur: 2.2.5.1 Klimaatcijfers Nederland

Klimaatcijfers bieden geen totaalbeeld van het klimaat en de mogelijke weersomstandigheden binnen een bepaalde periode. Onderstaande info in figuur 2.2.5.2 is een gemiddelde voor Nederland weergegeven (excl. het Caribisch gelegen gebied)

Figuur: 2.2.5.2 aanvullende klimaatinformatie Nederland

Het klimaat van Heerenveen Heerenveen heeft een gematigd maritiem klimaat dat wordt beïnvloed door zijn noordelijke ligging en de warme Golfstroom. Er zijn hier vier duidelijk te onderscheiden seizoenen. In de wintermaanden ligt de temperatuur rond het vriespunt, de zomers zijn er warm en aangenaam met temperaturen die rond de 20 graden Celsius liggen. (Klimaatinfo.nl, 2017)

Figuur: 2.2.5.3 Klimaatcijfers Heerenveen


Figuur: 2.2.5.4 aanvullende klimaatinformatie Heerenveen

Natuurbeleving en sportHet bos van Oranjewoud is een mooi gebied met tal van mogelijkheden als het gaat om wandelen en bostrainingen. Dit koninklijke bos ligt ten oosten van Heerenveen en bestaat uit voormalige landgoederen met lange lanen, parken met eiken en beuken, een handjevol overgebleven landhuizen, waterpartijen en kleine weilandjes tussen de bossen. In de Overtuin, aan de overkant van Huize Oranjewoud, wandel je over kronkelige paden, langs gesnoeide hagen, een slangenmuur en kruidentuin. (Vriesema, 2017)


Kansen- Natuurbeleving

BedreigingenGeen

4.2.6 Politiek-juridischEen participatiesamenleving moet meer beroep doen op vrijwilligers. Op dit gebied moet sport concurreren met andere gebieden waar vrijwilligers nodig zijn (bijvoorbeeld mantelzorg, cultuur en inrichting van de omgeving). Over de hele linie wordt verwacht dat het beroep op de vrijwilliger op andere gebieden sterker is. Er zal dus een daling zijn in de vrijwilligers voor sport.

Aandacht voor topsportVanuit de (rijks)overheid is er op dit moment een sterke betrokkenheid op het gebied van het stimuleren van sportdeelname (Begroting VWS, 2016), hierbij is een grote rol weggelegd voor de topsport. Het idee hierbij is dat de topsporters als rolmodel voor de bevolking fungeren. Hoeveel in sport geïnvesteerd kan worden, is ook sterk afhankelijk van economische ontwikkelingen: als het beter gaat met de economie, blijft er meer geld over om te investeren in sport.

Wet en regelgevingVerantwoordelijkheden en bevoegdhedenEen bestuur van een vereniging kent in ieder geval een voorzitter, secretaris en/of penningmeester, tenzij de statuten anders bepalen. De wet geeft geen regeling voor de verdelingen van taken onder de bestuursleden. Bestuursleden kunnen in functie gekozen worden. Het is van belang dat vastligt welk bestuurslid welke taak vervult, aangezien iedere


https://www.volksgezondheidenzorg.info/organisaties#VWS

bestuurder tegenover de vereniging gehouden is tot een vervulling van de hem opgedragen taken. (NOC*NSF, 2011)

Als voorzitter dient de persoon kennis te hebben van statuten, het Huishoudelijk Reglement en de belangrijkste delen van het rechtspersonenrecht en het deel verenigingen (Nieuw Burgerlijk Wetboek). Voor beide vergaderingen is het belangrijk dat de voorzitter zich realiseert dat besluiten correct moeten worden genomen en ook worden vastgelegd. Daarnaast is de voorzitter beleidsverantwoordelijk voor het vrijwilligersbeleid binnen de vereniging. Bij veel verenigingen wordt er weinig of geen aandacht besteed aan het vrijwilligersbeleid.

De vrijwilligersBinnen de vereniging zijn verschillende vrijwilligers actief; commissieleden, materiaalbeheer etc. Formeel gezien is de vrijwilliger degene die niet bij wijze van beroep arbeid verricht ten behoeve van één sportvereniging. Er worden een aantal voorwaarden gesteld bij de beslissing of een vrijwilliger wel of geen vrijwilligersvergoeding mag ontvangen:

De vrijwilliger mag het niet verrichten uit hoofde van beroep De vrijwilliger mag het werk doorgaans slechts doen voor één vereniging De vereniging mag niet aan de vennootschapsbelasting zijn onderworpen

Onder deze voorwaarden kan de vrijwilliger dus een vergoeding ontvangen. Er zijn twee mogelijkheden om vrijwilligers een vergoeding te betalen:

1. Vrijwilligersvergoeding die is gebaseerd op een wettelijke regeling2. Reële onkostenvergoeding van werkelijk gemaakte kosten

AuteursrechtenSinds 1 februari 2003 zijn bedrijven en instellingen verplicht jaarlijks een vergoeding te betalen voor het fotokopiëren ut bijvoorbeeld boeken, kranten, tijdschriften etc. Deze verplichting geldt ook voor sportverenigingen. De Stichting Reprorecht is aangewezen om deze vergoedingen te innen. Vooralsnog is de sportsector niet aan de beurt om te worden benaderd, maar het is wel belangrijk om als vereniging rekening te houden met het feit dat dit binnenkort kan gaan gebeuren. Het is van belang om het eigen kopieergedrag in kaart te brengen. (NOC*NSF, 2011)


Kansen- Sterke betrokkenheid vanuit de overheid m.b.t. sportstimulering

Bedreigingen- Door de participatiesamenleving moet meer een beroep worden gedaan op vrijwilligers


Hoofdstuk 3 SWOTNadat zowel de interne als externe omgeving van de vereniging zijn geanalyseerd, zijn alle sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen bekend. Door deze op een rijtje te zetten, te selecteren en dit te verwerken tot een confrontatiematrix, waar strategische keuzes uit volgen, wordt er een SWOT-analyse uitgevoerd. SWOT staat voor Strength (sterkten), Weaknesses (zwakten), Opportunities (kansen) en Threats (bedreigingen).

3.1 Sterkten en zwaktenUit de interne analyse zijn verschillende sterkten en zwakten voortgekomen. Niet al deze sterkten en zwakten zullen in de confrontatiematrix terugkomen. Om de sterkten en zwakten te selecteren voor de SWOT-analyse is er gebruik gemaakt van een model welke de prioriteit aangeeft, zoals weergegeven in figuur 3.1.1.

Figuur 3.1.1: Selectie sterkten en zwakten

Al de gevonden sterkten en zwakten zijn beoordeeld naar figuur 3.1.1, hieruit kwam de volgende prioriteiten naar voren, zoals te zien is in tabel 3.1.2.

Sterkte Prioriteit Zwakte PrioriteitDe enige Eredivisieclub in de 3 Noordelijke provincies

Hoog De samenwerking met de lokale BVO is beperkt

Laag

Rijke historie Laag Beperkte geldelijke middelen HoogTrack record opleiding Hoog Afhankelijkheid van

sponsorenHoog

Opleidingsstructuur Laag Mogelijkheden bij sponsoren onderbelicht

Hoog

Goede faciliteiten Laag Bestuur zijn vrijwilligers LaagBestaande sponsoren haken af wegens te weinig exposure

Hoog

Tabel 3.1.2: Sterkten en zwakten SVH naar prioriteit

Hieruit komt naar voren dat de volgende sterkten meegenomen gaan worden in de analyse:

1. Enige Eredivisieclub in de 3 Noordelijke provinciesSV Heerenveen is binnen de drie Noordelijke provincies de enige club met een vrouwenteam in de Eredivisie, zij heeft daardoor een erg groot gebied waar gehandeld kan worden zonder concurrentie.


https://hanzenl-my.sharepoint.com/commons.wikimedia.org/wiki/File:SWOT-nl-prio-elementen.png

2. Track record opleidingDe opleiding van SV Heerenveen heeft in haar historie een groot aandeel gehad in het opleiden van talentvolle speelsters. Van het huidige Nederlands vrouwenelftal heeft een substantieel deel (een deel van) haar opleiding genoten in Heerenveen.

Daarnaast komt uit tabel 3.1.2 naar voren dat de volgende zwakten meegenomen gaan worden in de analyse:

1. Beperkte geldelijke middelenOm het financiële plaatje elk seizoen weer rond te krijgen, is een uitdaging voor SV Heerenveen.

2. Afhankelijkheid van sponsorenDe club is in grote mate financieel afhankelijk van de bijdrage van sponsoren. Wanneer sponsoren wegvallen, zal dit grote invloed hebben op de club.

3. Mogelijkheden voor sponsoren onbekendSponsoren zijn niet geneigd om de club te gaan sponsoren omdat er weinig zicht is op de doelgroep van het vrouwenvoetbal en wat zij daarmee kunnen.

4. Bestaande sponsoren haken af wegens te weinig exposureOp dit moment kan SV Heerenveen in de ogen van veel sponsoren niet genoeg exposure bieden om de lopende sponsorovereenkomsten te verlengen.

3.2 Kansen en bedreigingenUit de externe analyse, zoals beschreven in hoofdstuk 4, komen kansen en bedreigingen voor de vereniging naar voren. Deze kansen en bedreigingen krijgen een score voor de impact op de club en vervolgens een score op de waarschijnlijkheid dat de club hier iets mee (kan) doen. Deze scores zijn op een schaal van 1 tot 5 met 1 als laagste en 5 als hoogste factor. Vervolgens worden de beide scores met elkaar vermenigvuldigd om tot een significantie te komen.

Kans Impact Waarschijnlijkheid

Significantie

Populariteitstijging vrouwenvoetbal 5 4 20Goede accommodatie & trainingsfaciliteiten

4 4 16

Aanwezigheid fans 4 3 12Lichte stijging individuele sport 2 2 4Positieve trend rondom economische groei 4 4 16Heerenveen staat bekend als het topsportcentrum van het noorden

4 4 16

Toename sociale mediagebruik 4 5 20Gamifiction in opkomst 2 3 6Natuurbeleving 2 2 4Sterke betrokkenheid vanuit overheid m.b.t. sportstimulering

3 3 9

Werkloosheid daalt 2 2 4Bewustwording belang gezonde leefstijl 2 2 4Inzet gemeente m.b.t. gezonde leefstijl en 3 3 9


belang sportTabel 3.2.1: Significantie kansen

Uit tabel 3.2.1 komt naar voren dat de volgende kansen meegenomen gaan worden in de analyse:

1. Populariteitstijging vrouwenvoetbalDoor de goede resultaten van het Nederlands vrouwenelftal tijdens het EK in eigen land afgelopen zomer is het vrouwenvoetbal hot in Nederland. Het vrouwenvoetbal krijgt veel aandacht in de media en de supportersaantallen stijgen.

2. Toename social mediagebruikBinnen Nederland gebruiken steeds meer mensen social media, hier kan door een gestructureerde aanpak goed gebruik van worden gemaakt.

3. Goede accommodatie en trainingsfaciliteitenSpeelsters willen bij SV Heerenveen spelen vanwege de goede randvoorwaarden die zij met behulp van v.v. Udiros creëren.

4. Positieve trend rondom economische groeiMensen hebben steeds meer te besteden in de regio, dit is een kans voor de club om meer geld voor bepaalde activiteiten te vragen aan supporters of deelnemers aan clinics.

5. Heerenveen staat bekend als het topsportcentrum van het noordenHeerenveen ademt een topsportklimaat en straalt deze ook uit. Op dit moment heeft Heerenveen ook een van de vier centra voor topsport en onderwijs (CTO) binnen Nederland.

De significantie van de bedreigingen uit de externe omgeving voor Kunstrij Club Heerenveen valt af te lezen in onderstaande tabel 3.2.2.

Bedreiging Impact Waarschijnlijkheid

Significantie

Bevolkingskrimp 2 2 4Negatieve trend sportparticipatie m.b.t. sportclubs

2 3 6

Opleidingsniveau lager dan gemiddeld 3 3 9Afname traditioneel mediagebruik 3 4 12Participatiesamenleving doet groot beroep op vrijwilligers

4 3 12

Tabel 3.2.2: Significantie bedreigingen

Uit bovenstaande tabel komt naar voren dat de volgende bedreigingen meegenomen gaan worden in de analyse:

1. Afname traditioneel mediagebruikSteeds meer media worden online bekeken, waardoor er een afname is in de hardcopy versie van kranten, daarnaast verschuift het kijkgedrag van mensen van TV naar Youtube.

2. Participatiesamenleving doet groot beroep op vrijwilligers


Doordat er binnen de samenleving veel om en van vrijwilligers wordt gevraagd, denk aan mantelzorgers, zijn er minder mensen bereid om ook nog een vrijwilligersfunctie binnen de sportvereniging te vervullen. Vaak door gebrek aan tijd.


3.3 ConfrontatiematrixIn de confrontatiematrix worden alle sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen tegenover elkaar gezet. In deze matrix worden er scores gegeven aan het verband tussen de verschillende sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen, deze scores worden gegeven op een schaal van 1 tot 5 met 1 als laagste en 5 als hoogste. Bij deze scores draait het om hoe groot de impact van het verband tussen de verschillende onderdelen is voor de Kunstrij Club Heerenveen. De confrontatiematrix van SV Heerenveen ziet er naar aanleiding van onze analyses als volgt uit:

Figuur 3.2.3: Confrontatiematrix SVH

Kijkend naar figuur 3.2.3 kan men bekijken wat strategische keuzes voor SV Heerenveen zijn. Wanneer naar de kwalificaties van de confrontatiematrix wordt gekeken, blijkt dat er maar 1 maal een 5 is gescoord. Dit zou een strategische keuze moeten inhouden.

De bestaande sponsoren haken op dit moment af wegens te weinig exposure, wanneer dit slim gecombineerd wordt met de toename van het social mediagebruik kan worden geconcludeerd dat er meer ingezet moet worden op het vlak van social media, waarbij de sponsoren een rol gaan vervullen. De invulling van deze strategische keuze zal worden toegelicht in een plan van aanpak.


References(RIVM), K. V. (2016, juli 4). De toekomst van sport en bewegen: vier belangrijke ontwikkelingen.

Retrieved maart 25, 2017, from sport&stratege online: http://www.sportenstrategie.nl/2016/sportdeelname/statistieken-en-trends/de-toekomst-van-sport-en-bewegen-vier-belangrijke-ontwikkelingen/

CBS. (2016, januari 19). Gebruik professionele sociale netwerken stijgt. Retrieved maart 23, 2017, from CBS: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2016/04/gebruik-professionele-sociale-netwerken-stijgt

CPB. (2016). CPB. Retrieved maart 11, 2017, from Aanhouden Herstel: https://www.cpb.nl/sites/default/files/publicaties/download/cpb-boek-21-middellangetermijnverkenning-2018-2021.pdf

De Woudklank. (2015, juli 16). Gemeente Heerenveen: extra impuls voor gezonde levensstijl onder jongeren. Retrieved maart 14, 2017, from Heerenveense Courant: http://www.heerenveensecourant.nl/nieuws/41210/gemeente-heerenveen-extra-impuls-voor-gezonde-levensstijl-onder-jongeren/

DNB. (2017, maart 11). DNB-conjunctuurindicator. Retrieved maart 11, 2017, from DNB: https://www.dnb.nl/onderzoek-2/dnb238497.jsp

Gemeente Heerenveen. (2013). Analyseformulier Meerjarige Aanvullende Uitkering . Retrieved maart 22, 2017, from gemeenteraadheerenveen: https://www.gemeenteraadheerenveen.frl/fileadmin/_migrated/content_uploads/Mau_aanvraag_2014-2016_analyseformulier_01.pdf

Groot Heerenveen. (2017, februari 28). Start Lekker Fit! Fryslân op speciaal onderwijs in Heerenveen. Retrieved maart 14, 2017, from Groot Heerenveen: http://grootheerenveen.nl/2017/02/28/start-lekker-fit-fryslan-op-speciaal-onderwijs-heerenveen/

Klimaat Nederland. (2017, maart 18). Het klimaat van Nederland. Retrieved maart 18, 2017, from Klimaat Nederland: http://www.klimaatinfo.nl/nederland/

Klimaatinfo.nl. (2017, maart 18). Het klimaat van de Heerenveen. Retrieved maart 18, 2017, from Klimaat info: http://www.klimaatinfo.nl/nederland/heerenveen.htm

L'abée, D. (2016, januari 19). Sportclub... en nog zoveel meer. Retrieved maart 29, 2017, from Alles over sport: https://www.allesoversport.nl/artikel/sportclub-en-nog-zoveel-meer/

NOC*NSF. (2011, januari). NOCNSF. Retrieved maart 28, 2017, from Handboek Wet en Regelgeving: https://www.nocnsf.nl/handboek-wet-en-regelgeving

Oozo.nl. (2017, 3 11). Wetenswaardigheden, cijfers en statistieken over Heerenveen. Retrieved maart 11, 2017, from Oozo: http://www.oozo.nl/cijfers/heerenveen


Vries, W. d. (2015, 11 12). Nieuwe bevolkingsprognoses: Friese bevolking krimpt verder. Retrieved maart 11, 2017, from Fries Sociaal Planbureau: https://www.friessociaalplanbureau.nl/nieuws/nieuwe-bevolkingsprognoses-friese-bevolking-krimpt-verder

Vriesema, R. (2017, maart). Koninklijk bos in Oranjewoud. Retrieved maart 30, 2017, from Staatsbosbeheer: https://www.staatsbosbeheer.nl/natuurgebieden/oranjewoud


Plan van Aanpak · Web viewPlan van aanpak SV Heerenveen 11/1/2017 Hilde de Boer en Mart Maring...

Documents

Transcript of Plan van Aanpak · Web viewPlan van aanpak SV Heerenveen 11/1/2017 Hilde de Boer en Mart Maring...