Pi 7

WorkshopLeren Leren in de praktijk

4 maart 2009

Elles te Brake, de Bascule, Amsterdam

Floor Oostendorp, CEDgroep, Rotterdam

Pi 7

PI 7 Leren Leren

Project PI 7 Leren Leren

• Draaiboek voor het implementatietraject van de leerlijn Leren Leren cluster 4

• Onderzoek naar invloed van materialen op taakgerichtheid en zelfstandig leren in het cluster 4 onderwijs

• Ontwikkelen van lesmateriaal bij het implementatietraject van de leerlijn Leren Leren cluster 4

Pi 7

Leren Leren in de praktijk

Hoe kunnen vakoverstijgende leerdoelen

geïntegreerd worden in de praktijk?

Pi 7

Doel van de workshop

Doel:

Handvatten bieden om vakoverstijgende leerdoelen (uit de leerlijn leren leren) in te

oefenen in de onderwijspraktijk.

Pi 7

Inhoud presentatie

• Achtergrondinformatie leerlijn leren leren• Van les naar leerdoel• Opdracht 1• Van leerdoel naar les• Opdracht 2• Opmerkingen/ vragen

Pi 7

Achtergrondinformatie leren leren

Wat biedt de leerlijn leren leren? mogelijkheid om te werken aan vakoverstijgende vaardigheden

Welke vakoverstijgende vaardigheden?1. Taakaanpak

2. Hulp vragen

3. Zelfstandig werken

4. Samenwerken

5. Reflectie op werk

Pi 7

Achtergrondinformatie leren leren (vervolg)

Er zijn versies voor verschillende doelgroepen:

Basisleerlijn voor primair onderwijs Cluster 1 en 2 (komt erg overeen met basisleerlijn) Cluster 3, (V)SO Cluster 4 Arbeidsgericht VSO

Pi 7

Achtergrondinformatie leren leren (vervolg)

Pi 7

• Achtergrondinformatie leerlijn leren leren• Van les naar leerdoel• Opdracht 1• Van leerdoel naar les• Opdracht 2• Opmerkingen/ vragen

Pi 7

Van les naar leerdoel

Wordt er in de reguliere lessituatie

een beroep gedaan

op de vakoverstijgende vaardigheden

van de leerling?

Pi 7

Van les naar leerdoel (vervolg)

Een voorbeeld uit de praktijk:

• Reguliere les rekenles• De opdracht is: maak 5 rekensommen• Vaardigheden leerling:

rekenvaardigheden weet welke materialen horen bij de taak weet wat hij moet doen als hij niet verder kan weet wanneer hij om hulp mag vragen weet wat hij moet doen als hij klaar is

Pi 7

• Achtergrondinformatie leerlijn leren leren• Van les naar leerdoel• Opdracht 1• Van leerdoel naar les• Opdracht 2• Opmerkingen/ vragen

Pi 7

Opdracht 1

Opdracht 1: van les naar leerdoel

• Bedenk nu zelf een reguliere lessituatie uit de klas• Welke taken moet de leerling in deze situatie/les doen?• Welke vaardigheden moet de leerling hierbij kunnen? • Is er een leerdoel uit de leerlijn leren leren dat bij deze

vaardigheden past?

Pi 7

Opdracht 1 (vervolg)

Conclusies

• Tijdens de reguliere lessen wordt er altijd een beroep gedaan op de vakoverstijgende vaardigheden van leerlingen.

• Reguliere lessituaties lenen zich goed voor het aanleren van vakoverstijgende vaardigheden.

Pi 7

• Achtergrondinformatie leerlijn leren leren• Van les naar leerdoel• Opdracht 1• Van leerdoel naar les• Opdracht 2• Opmerkingen/ vragen

Pi 7

Van leerdoel naar les

• Van les naar leerdoel conclusie:

Vakoverstijgende vaardigheden komen vaak terug in de praktijk

• Nu andersom: van leerdoel naar les?

Pi 7

Van leerdoel naar les (vervolg)

Hoe zorg je voor een goede wisselwerking tussen het aanleren van vakoverstijgende vaardigheden en de beheersing van de lesstof?

Hoe kun je nu bewust in de praktijk aan vakoverstijgende leerdoelen werken?

Lessen Leren Leren

Pi 7

Van leerdoel naar les (vervolg)

Lessen Leren Leren

hoe zijn de lessen opgebouwd? hoe maken de lessen het mogelijk de doelen uit de

leerlijn leren leren in de onderwijspraktijk aan te bieden?

Pi 7

Van leerdoel naar les (vervolg)

Hoe is een les opgebouwd?

• Omschrijving leerdoel • Voorbereidingen• Opbouw in lesfases (volgens het directe

instructiemodel): introductie instructie inoefening verwerking nabespreking

Pi 7

Voorbeeld Lesformat

Pi 7

Van leerdoel naar les (vervolg)

Hoe kun je

de leerdoelen voor de vakoverstijgende vaardigheden

uit de leerlijnen nu zelf

inoefenen in een reguliere lessituatie?

Pi 7

Van leerdoel naar les (vervolg)

Een voorbeeld uit de praktijk:

Doel uit de leerlijn leren leren De leerling schat in of hij na de uitleg alle taken kan maken en vraagt anders directextra hulp in de startronde (uitgestelde aandacht/ hulp vragen, niveau 4).

Welke vaardigheden passend bij het doel moeten aan bod komen?

o.a. inschatten hulpbehoefte, hulp vragen, afstemmen, timen.

Hoe kan de vertaalslag gemaakt worden naar een reguliere lessituatie?

Inoefenen in een reguliere lessituatie

Pi 7

Uitwerking voorbeeld:

Pi 7

• Achtergrondinformatie leerlijn leren leren• Van les naar leerdoel• Opdracht 1• Van leerdoel naar les• Opdracht 2• Opmerkingen/ vragen

Pi 7

Opdracht 2

Opdracht 2: Van leerdoel naar les:

Werkwijze:

1. Kies een doel uit de leerlijn leren leren (bijv. een gekozen doel uit opdracht 1)

2. Welke vaardigheden passend bij het doel moeten aan bod komen?

3. Hoe koppel je dit aan een lessituatie?

Pi 7

Evaluatie opdracht

Evaluatie

Hoe ging het? Knelpunten Wat levert het op? Aandachtspunten/ aanvullingen

Pi 7

• Achtergrondinformatie leerlijn leren leren• Van les naar leerdoel• Opdracht 1• Van leerdoel naar les• Opdracht 2• Opmerkingen/ vragen

Pi 7

Zijn er nog vragen?

Pi 7

Bedankt voor uw aandacht !

e.tebrake@debascule.com

f.oostendorp@cedgroep.nl