Radboud universitair medisch centrumRadboud universitair medisch centrum

PESA en/of TESE behandeling

1

In overleg met uw behandelend arts heeft u een afspraak gemaakt voor een Pesa en/of Tese ingreep. In deze folder vindt u informatie over beide ingrepen. Heeft u na het lezen van de folder nog vragen, stel ze dan aan de uroloog of verpleeg-kundig specialist. Zij geven u graag uitleg.

PESA Percutane Epididymale Sperma AspiratieDe Pesa wordt uitgevoerd als er geen zaadcellen in het sperma zijn aangetroffen. Bij een Pesa worden zaadcellen met een dunne naald opgezogen uit de bijbal. Ditgebeurt onder plaatselijke verdoving.Tijdens de ingreep is een analist aanwezig die ter plaatse het verkregen materiaalonder een microscoop bekijkt. Als er zaadcellen worden gevonden, worden deze opgeslagen voor de ICSI-behandeling (Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie). In totaal neemt de ingreep ongeveer drie kwartier in beslag.Het is aan te raden nadien een strakke onderbroek of zwembroek te dragen. Dithoudt de balzak op zijn plaats, wat minder pijn veroorzaakt. Bewegingen van de balzak kunnen in het begin namelijk nog gevoelig zijn.

TESE Testiculaire Sperma ExtractieDe Tese wordt uitgevoerd wanneer er geen of onvoldoende zaadcellen in het sperma zijn aangetroffen in combinatie met afwijkende hormoonwaarden. Soms is het de volgende stap na een Pesa.Tese is een chirurgische ingreep onder plaatselijke verdoving. De balzak en teelbal worden geopend en men neemt een biopt uit de teelbal. Meestal kiest men voor de grootste teelbal.Tijdens de ingreep is een analist aanwezig die testisweefsel meeneemt naar het fertiliteitslab om het te onderzoeken op de aanwezigheid van zaadcellen.Ongeveer twee uur na de ingreep is het resultaat (wel/geen zaadcellen) bekend. Dit is een definitief resultaat. Als er zaadcellen worden aangetroffen, worden deze opgeslagen voor de ICSI-behandeling.De ingreep neemt in totaal een uur in beslag.

2

Pesa en/of Tese: poliklinische ingreepDe afspraak wordt gepland op de polikliniek bij planningsbureau opname en OK planning Urologie.Belangrijk is om op de dag van de ingreep:• Een rolstoel mee te brengen naar de polikliniek. Deze staan bij de hoofdin-

gang van ons ziekenhuis.• Een recente medicatielijst mee te nemen (wanneer u medicatie gebruikt). Deze kunt u opvragen bij uw apotheek.• Een strakke onderbroek of zwembroek EN een wijde bovenbroek (bijvoor-

beeld een joggingbroek) meebrengen om na de ingreep aan te doen. Na een Pesa mag u vrijwel direct naar huis. Bij een Tese ligt dit anders. U verblijft op de polikliniek totdat u de uitslag van de arts heeft gekregen en de wondcon-trole heeft plaatsgevonden. In de tussentijd mag u eten en drinken en laat u zien dat u geplast heeft.

LeefregelsBELANGRIJK!Voor een zo optimaal mogelijke behandeling moet u de volgende voorzorgsmaat-regelen en leefregels in acht nemen.Als u in de drie maanden voorafgaand aan de Pesa en/of Tese koorts heeft gehadof ernstig ziek was, is het belangrijk de ingreep uit te stellen. Dit omdat het 74dagen duurt om zaadcellen aan te maken. Eén moment van ziekte of koorts kangenoeg zijn om aanwezige zaadcellen te vernietigen. Om uzelf de bestekansen te geven dat er zaadcellen gevonden worden is het belangrijk dat u driemaanden voorafgaand aan de ingreep niet ziek bent geweest of koorts heeft gehad.Hoe moeilijk ook, bel ons en stel de ingreep uit.

3

Drie maanden voorafgaand aan de ingreep

Leefregels:• Stoppen met roken.• Alcoholpieken vermijden. U mag een glas alcohol per dag drinken; op een

feestje twee glazen. Er kan niet ‘gespaard’ worden om bij een bepaalde gele-genheid meer dan twee eenheden te drinken.

• Warmte ter hoogte van uw kruis vermijden: Geen elektrische deken. Geen bad nemen, alleen kort douchen. Geen sauna, geen jacuzzi, geen bubbelbad, geen wellness. LAPTOP NIET OP SCHOOT HOUDEN (ook niet met een kussen er tussen). Mobiele telefoon in de jaszak houden.

• Sportinspanningen op hetzelfde niveau houden. Als u vaak aan spinning doet of wielrennen, breng dit terug naar maximaal eenmaal per week. Op de polikli-niek overleggen we met u of u dit schema kunt verzwaren.

• Verzorgingsproducten vermijden, deze bevatten weekmakers. Shampoo, douchezeep, deodorant en after shave zijn wel toegestaan.

• Starten met een multi-vitamine-preparaat, er zijn veel supplementen op de markt. Met volgende producten zijn ook medisch studies uitgevoerd: Proxeed®, Pro-Fertil®. Beiden zijn te verkrijgen bij de apotheek of via internet.

ErfelijkheidsonderzoekTijdens uw eerste bezoek aan de polikliniek Urologie wordt bloedonderzoek verricht, ook voor erfelijkheidsonderzoek. Hiermee willen we uitsluiten dat een erfelijke afwijking oorzaak is van de onvruchtbaarheid. De uitslag van dit onderzoek kan inhouden dat wij u geen behandeling (PESA/TESE) kunnen aanbieden. Deze bloeduitslagen worden enkele weken na uw bezoek, telefonisch met u besproken.Na een dergelijke uitslag volgt een afspraak met een arts van de afdeling klinische genetica die u zal uitleggen wat dat voor u betekent.

4

VoorbereidingDe ingreep gebeurt steriel. Wij verzoeken u thuis uw balzak en het gebied er om-heen te scheren. Bij voorkeur een week vóór de ingreep, zodat eventuele wondjesde tijd hebben om te genezen. Dit vermindert het risico op infectie. Vanwege desteriele omgeving mag uw partner niet bij u blijven tijdens de ingreep.

De ingreepTijdens de ingreep hoeft alleen het onderlichaam ontbloot te zijn. De balzak wordt bestreken met jodium en er worden steriele doeken omheen gelegd. Vervolgens wordt u plaatselijk verdoofd. Bij een Tese opent men het kapsel om de bal (tunica albuginea) met een kleine snede zodat een deel van het teelbalweefsel verwijderd kan worden (het biopt wordt afgenomen). Daarna sluit men alles met oplosbare hechtingen.

Nazorg Vanwege de verdoving en de kans op nabloeden mag u niet zelf naar huis wan-delen, fietsen, rijden of met het openbaar vervoer reizen. Daarom verzoeken we u iemand mee te nemen die u naar huis rijdt.

Hoewel het een kleine ingreep is, is het verstandig dat u na de behandeling een aantal adviezen in acht neemt. Dit voor een goed verloop van uw herstel en om de kans op nabloedingen te verminderen. De dag na de behandeling mag u weer douchen. Baden, zwemmen en saunabezoek is pas weer toegestaan als de wond goed genezen is.

Daarnaast:• Eerste drie dagen volledige rust neemt.• Eerste week moet u een strakke onderbroek of zwembroek dragen. Deze

houdt de balzak op zijn plaats waardoor de pijn vermindert.• Mensen met een actief beroep wordt aangeraden zeven dagen rust te nemen.

Deze rustperiode vermindert de kans op nabloedingen.• De eerste vier weken na de ingreep worden sporten (bijvoorbeeld judo, voet-

bal, hockey, maar ook darten en biljarten) afgeraden. Voorzichtig wandelen

5

mag wel weer na één week. Na vier weken kunt u uw normale activiteiten weer langzaam hervatten.

• Bij pijn na de ingreep kunt u paracetamol tabletten innemen (maximale dosis, 4 x 500 tot 1000 gram per dag, tenzij anders vermeld).• Gemeenschap kan vanaf de zevende dag, indien de pijn het toelaat.• Masturberen vanaf de vierde dag, indien de pijn het toelaat.

Uitslag en controle Twee weken na de ingreep heeft u een afspraak op de polikliniek Voortplantingsgeneeskunde.Deze afspraak dient u zelf te maken. De fertiliteitsarts bespreekt met u en uw partner het resultaat en de gevolgen voor de toekomst.

Als de wond vlot geneest, hoeft u niet meer op controle te komen bij de uroloog of verpleegkundig specialist. Neem bij twijfel altijd contact op. Zo nodig wordt een af-spraak gemaakt. Omdat het verwijderde testisweefsel niet opnieuw aangroeit zijn onderzoeken nodig om te bekijken of uw testosteronwaarde niet teveel is afgeno-men. Testosteron is belangrijk voor de sterkte van botten en spieren gedurende het hele leven. Bij een te lage testosteronwaarde kunt u als het ware ‘overgangs-klachten’ krijgen.Na twaalf maanden wordt uw testosteronwaarde gecontroleerd. Dan wordt ook een echografie van het scrotum (balzak) gemaakt. Hiervoor krijgt u een afspraak. Met het echografisch onderzoek kan worden vastgesteld of uw teelbal goed her-steld is van de behandeling.

Belangrijke informatie: TeelbalkankerMannen met een verminderde vruchtbaarheid hebben een hoger risico op teelbal-kanker.Bij een TESE-behandeling nemen we ook een klein stukje weefsel af voor cel-onderzoek en onderzoeken dit op sporen of voortekenen van teelbalkanker.Het onderzoek van dit weefsel duurt vier tot zes weken. Zes weken na de ingreep krijgt u een belafspraak voor het bespreken van dit resultaat. Indien u wenst kan dit ook een poliklinische afspraak worden.

6

Na de ingreep blijft zelfonderzoek van de teelbal belangrijk. Het is voldoende als u eenmaal per zes weken de teelbal zelf onderzoekt. Wanneer u twijfelt,vraag dan de huisarts om een echo van het scrotum. De Pesa/Tese ingreep zelf verhoogt de kans op teelbalkanker niet of leidt niet tot kanker.

Annuleren van afsprakenWanneer u niet in de gelegenheid bent om de ingreep door te laten gaan willen wiju dringend verzoeken dit zo spoedig mogelijk aan ons te laten weten. Dit om alleplekken te benutten en andere patiënten niet onnodig lang te laten wachten.Voor het annuleren van afspraken kunt u ook het contactformulier invullen oponze website: www.radboudumc.nl/afspraakurologie.

Noteer hier uw vragen

Radboud universitair medisch centrum

AdresPolikliniek UrologieGeert Grooteplein-Zuid 106525 GA Nijmegen Volg route 725, Poliplein C0

Contact024 - 361 38 03Bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.00 - 16.30 uur (volg het keuzemenu).

07-2014-6208