8 november 2007 / jaargang 50

Informatie- en opinieblad van de Technische Universiteit Eindhoven. Redactie telefoon 040-2472961 e-mail cursor@tue.nl

Wetenschap op TV/8

Eerste editieKinder-universiteit/3

GLOW2007/13

English page includedsee page 11

Personeelsfractie U-raad over reorganisatie TM:

“Opportunisme lijkteen te grote rolgespeeld te hebben”Het bestuur van de faculteitTechnologie Management kanna een voorbereidingsfase vanruim twee jaar aan de slag methet reorganiseren van de facul-teit. Op woensdag 31 oktoberstemde de universiteitsraad inmet het reorganisatieplan.Gelukkig was men er echterniet mee, getuige de stevigekritiek die aan het eind van dezitting werd geuit door metname de personeelsfractie.

“Het plan wekt de indruk eenproduct te zijn van eenDarwinistisch proces, waarinopportunisme een te grote rollijkt te hebben gespeeld.” Met diewoorden veroordeelde dr. AllardKastelein namens de personeels-fractie het reorganisatieplan.Prof.dr. Sjoerd Romme, die alsdecaan van TM vooraf de reorga-nisatie kort had toegelicht, rea-geerde niet op de kritische uitla-tingen. Dr. Laurent Nelissen,voorzitter van de U-raad, lietweten dat de medewerkers enstudenten van TM op dit momenthet meest gebaat zijn bij duide-lijkheid omtrent hun toekomst,en dat mede daarom is beslotenin te stemmen met de wijzi-gingen in het Beheers- enBestuursreglement (BBR).Omdat die wijzigingennoodzakelijk zijn, had de U-raadook het recht instemming teverlenen aan het volledige reor-ganisatieplan.Overigens stoorde de U-raad zichniet alleen aan het vermeendeopportunisme, maar was ook dehele procesgang mikpunt vankritiek. Zo vertelde Kastelein datzijn fractie zeer verontrust isdoor het feit dat in eerdere versiesvan het plan voorstellen werdengedaan die haaks staan op voor-stellen uit latere versies.Kastelein: “In de ene versiebleken de poten onder eenleerstoel te zijn weggezaagd,

terwijl in een volgende versie metnieuwe argumenten die stoelgecontinueerd zou worden.Kortom: een zwalkende koers.”

Extern adviesOok vond de U-raad het vreemddat in dit geval geen externadviesbureau was ingeschakeldals ondersteuning bij het opstel-len van het reorganisatieplan. Bijdrie eerdere reorganisaties aande TU/e was dat namelijk wel hetgeval. Volgens decaan Romme isvanuit de Raad van Advies vanTM nooit geopperd om externekennis in te huren en hijverwachtte ook niet dat deconclusies die zo’n bureau zoutrekken, op veel draagvlakhadden kunnen rekenen binnenTM.Dat in de toekomst niet gemetenen beoordeeld kan worden inwelke mate de maatregelen dienu genomen worden succesvolzijn, ziet de personeelsfractie ookals een ernstig manco. VolgensRomme heeft de hele operatiedrie doelen: verhoging van deinstroom in de bachelor- enmasteropleidingen van de tweesubfaculteiten TechnischeBedrijfskunde en TechnischeInnovatiewetenschappen (TIW),het verkrijgen van een duide-lijker onderzoeksprofiel en hetop orde krijgen van de financiëlehuishouding. Met name heteerste en het derde punt zijnvolgens hem goed meetbaar.Voor wat betreft het onderzoekzal men moeten afgaan op de uit-komsten van onderzoeksvisi-taties, die volgens Romme op ditmoment goed tot zeer goed zijnvoor bijna alle groepen.Voor de capaciteitsgroep HumanTechnology Interaction (HTI),die niet was onder te brengen bijde faculteit Industrial Design, wilRomme binnen twee à viermaanden een oplossing gevon-den hebben./.

Eerste promotie buiten Eindhoven

IIrr.. TThheeoo HHooffmmaann wwaass ddiinnssddaagg 66 nnoovveemmbbeerr ddee eeeerrsstteeTTUU//ee--pprroommoovveenndduuss ddiiee bbuuiitteenn EEiinnddhhoovveenn,, iinn KKaasstteeeellHHeellmmoonndd,, zziijjnn pprrooeeffsscchhrriifftt vveerrddeeddiiggddee.. HHooffmmaann hheeeeffttaaaann ddee ffaaccuulltteeiitt WWeerrkkttuuiiggbboouuwwkkuunnddee oonnddeerrzzooeekkggeeddaaaann nnaaaarr ddee zzuuiinniiggssttee aaaannddrriijjfflliijjnn vvoooorr hhyybbrriiddeeaauuttoo’’ss.. IInn HHeellmmoonndd iiss vveeeell aauuttoommoottiivvee--iinndduussttrriieeggeevveessttiiggdd,, eenn ddee ssttaadd hheeeefftt ddee aammbbiittiiee eeeenn cceennttrruummvvoooorr aauuttoommoottiivvee ttee wwoorrddeenn.. HHeett iiss ddee iinntteennttiiee oomm iinn ddeettooeekkoommsstt mmeeeerr pprrooeeffsscchhrriifftteenn oopp hheett ggeebbiieedd vvaann aauuttoo--mmoottiivvee iinn HHeellmmoonndd ttee llaatteenn vveerrddeeddiiggeenn.. HHooffmmaann vviinnddtthheett bbiijjzzoonnddeerr iinn hheett kkaasstteeeell ttee pprroommoovveerreenn:: ““NNuu mmooeettiikk mmiijjnn pprrooeeffsscchhrriifftt vveerrddeeddiiggeenn vvoooorr hheett oooogg vvaann ddeebbuurrggeemmeeeesstteerr vvaann HHeellmmoonndd eenn ddee rreeccttoorr.. DDaatt mmaaaakktthheett ssppaannnneennddeerr,, mmaaaarr vvoooorr mmeezzeellff ddooee iikk aallssooff hheett eeeenn‘‘ggeewwoonnee’’ pprroommoottiiee iiss..””ZZiiee ddee ppaaggiinnaa’’ss 66 eenn 77 vvoooorr eeeenn aarrttiikkeell oovveerr hheettpprroommoottiieeoonnddeerrzzooeekk vvaann HHooffmmaann..

Studentenkapel trekt geen studentenDe Studentenkapel aan deKanaalstraat, die gerund wordtdoor de EindhovenseStudenten Kerk (ESK), trektvrijwel geen studenten. Op dezondagse diensten komthooguit een handvol studentenaf, vertelt studentenpastorElisabeth Fricker, en dat isvolgens haar al zo’n tien jaarzo. Het studentenpastoraatstreeft er niet naar om meerstudenten in de kerk te krijgen.“Het gaat ons om de leefwereldvan studenten, en niet om dekerk”, aldus Fricker.

Er komen wel gemiddeld zestigtot zeventig andere bezoekers,niet-studenten, op de oecume-nische vieringen in de studen-tenkapel af. Dit aantal niet-studenten is overigens dalende.Tien jaar terug waren het er noghonderd tot honderdtwintig. Datde diensten nog steeds relatiefveel mensen trekken, komtvolgens Fricker onder meer door

de grote variëteit aan pastores ende eigentijdse aanpak.Dat de ESK niet meer studentennaar de kapel wil trekken, komtdoordat de organisatie niet evan-gelisch is. De focus ligt bij hetniet-kerkelijke studentenwerkbuiten de kapel. “Wij willen nietgeestelijk handtastelijk zijn”, zoluidt een door oud-pastor Wim deLeeuw geïntroduceerd credo,vertelt Fricker.De reden waarom de ESK dekapel nog steeds draaiendehoudt, is om een achterban tehebben, een klankbord. Fricker:“Ik vind het fijn om eens permaand een zondagsdienst tedoen. Dat heb ik nodig als geeste-lijke voeding.” Ook hebben dekapelbezoekers en de studentendie op de activiteiten afkomen‘een soortgelijke bezieling’,vertelt Fricker, wat ook een redenis om de banden niet door teknippen. Bovendien vereist dekapel maar een klein deel van deorganisatorische capaciteit. Het

grootste deel van Frickers tijd zitin het studentenwerk rond deTU/e.Voor die niet-kerkelijke activi-teiten bestaat overigens welgenoeg animo onder studenten.De ‘enneagramweekenden’zitten altijd vol, net als uitstapjesnaar bijvoorbeeld een boeddhis-tisch klooster of een tbs-kliniek.Zo lang het maar niks met debijbel te maken heeft. “Als we ietsop het gebied van de bijbel orga-niseren, weet je nooit of eriemand komt”, aldus pastorFricker.De ESK gaat, in het kader van eenstrategische heroriëntatie, dekapelbezoekers nu betrekken bijhet studentenwerk rond de TU/e.Verder voert het studentenwerksinds kort een andere vlag.ESKafé is passé, de nieuwe naamis TINT. De ‘K’ in ESK schrokstudenten te zeer af, verteltFricker./.Lees meer over de heroriëntatie van deESK op pagina 3.

TU/e-prof Van Bronswijk in WetenschapsquizProf.dr. Annelies van Bronswijk, hoogleraar bij de faculteit Bouwkunde,maakt dit jaar deel uit van het team van geleerden in de NationaleWetenschapsquiz. De VPRO zendt de finale hiervan uit op kerstavond,maandag 24 december, om 22.45 uur op Nederland 3. Het team van geleerden, dat dit jaar geheel uit vrouwen bestaat, neemthet dan op tegen de knapste familie van Nederland. Deze wordt dekomende weken geselecteerd in aparte voorrondes. Naast Van Brons-wijk bestaat het team van geleerden uit prof.dr. Suzanne Hulscher,hoogleraar Technische Natuurkunde in Twente, en Welmoet Damsma,studente natuur- en sterrenkunde aan de Universiteit van Amsterdam.Van Bronswijk was onlangs in het nieuws toen ze op HarvardUniversity één van de Ig Nobelprijzen 2007 in ontvangst mocht nemen.

FFoottoo’’ss:: BBaarrtt vvaann OOvveerrbbeeeekkee

8 november 2007 Cursor2/ Mensen

Cursor/Colofon© 2007. Auteursrechten voorbehouden.

Niets uit deze uitgave mag worden gerepro-duceerd zonder voorafgaande toestemming

van de hoofdredacteur.De redactie behoudt zich het recht voor om

aangeboden artikelen te wijzigen.

Redactie Han Konings (hoofdredacteur), JimHeirbaut, Ivo Jongsma, Brigit Span (eind-redacteur), Monique van de Ven Aan dit

nummer werkten verder mee Franca Gilsing,Ruben Libgott, Benjamin Ruijsenaars, Enith

Vlooswijk, Paul Weehuizen Foto’s RienMeulman, Bart van Overbeeke Lay-out EstherValk Redactieraad prof.dr.ir. Henk van Tilborg(voorzitter), drs. Joost van den Brekel, Agnes

van Hemert (secretaris), prof.dr.ir. Han Meijer,Wouter Schilpzand Basisvormgeving KoosStaal bno Druk Drukkerij E.M. de Jong B.V.

Baarle-Nassau Advertenties Bureau Van VlietBV, Passage 13-21, 2024 KS Zandvoort,

tel. 023 - 5714745 Redactie-adres TU/e, W-hal1.25, postbus 513, 5600 MB Eindhoven,

tel. 040 - 2472961/2474020, e-mail:cursor@tue.nl, www.tue.nl/cursor.

Cursor is aangesloten bij het Hoger OnderwijsPersbureau (HOP)

De week van/YolandeYolande Coelen is coördinator selectie envernietiging bij de dienst Bibliotheek en

Informatievoorziening.

MMaaaannddaagg:: De ochtend begint met een bij-eenkomst van de bib-werkgroep Nieuw-bouw. De concept-tekeningen van de archi-tect voor het nieuwe gebouw en deresultaten van de gebruikersbijeenkomstworden besproken. Vervolgens met eencollega een bezoek gebracht aan desecretaresses van de faculteit IndustrialDesign, die de overgang willen maken naareen volledig digitaal archief. Dezebrainstorm moet uiteindelijk leiden tot hetopstellen van een plan van aanpak,waarvoor in de middag een eerste opzetwordt gemaakt. Vervolgens nog watlopende zaken afgehandeld en een verga-dering voor morgen voorbereid.

DDiinnssddaagg:: Als secretaris van de landelijkewerkgroep semi-statische archieven,waaraan collega’s van alle Nederlandse

universiteiten deelnemen, reis ik al vroegaf naar de Universiteit van Amsterdamvoor een bijeenkomst. Na de vergaderingin de ochtend krijgen we een rondleidingdoor Stadsarchief De Bazel. Later dangewoonlijk thuis, maar gelukkig wel op tijd om te gaan volleyballen.

WWooeennssddaagg:: Na afhandeling van de e-mailen wat lopende zaken heb ik een afspraakmet medewerkers van de StichtingTechniekpromotie om te bekijken inhoeverre wij een bijdrage kunnen leverenaan de opzet van een digitaal archief voorhen. Vervolgens wat schermen getest vooreen nieuw registratiesysteem, dat op ditmoment voor onze dienst ontwikkeldwordt. Woensdagmiddag is voor mij enmijn dochters een vrije middag en aan-gezien het heerlijk weer is, gaan we lekkerwandelen in het bos.

DDoonnddeerrddaagg:: Met twee collega’s sta ik al om07.30 uur op het station om af te reizen

naar Rotterdam waarde jaarlijkse Infor-mation RetrievalDay wordtgehouden metals thema ‘hetgebruik vanmetadata bijhet terugzoekenvan de (digitale)informatie’.

VVrriijjddaagg:: Deze ochtend wordt voornamelijkgebruikt om met de secretaresse vanElektrotechniek het faculteitsarchief tesaneren. Niet alles mag zomaar wordenweggegooid, want de universiteit moetzich houden aan de archiefwetgeving.Door bepaalde archiefgedeelten blijvend tebewaren, is de universiteit in staat om haarhandelen op hoofdlijnen in de toekomst tekunnen reconstrueren. Met een om-geruimd gevoel ga ik het weekend in.

Sinds haar pensionering bijShell, zes jaar geleden, werktBrokken (1944) bij de groep‘Materials and InterfaceChemicals’ van de faculteitScheikundige Technologie. Zebegeleidt postdocs en promo-

vendi en is druk doende omonderzoeksbudgetten te verwer-ven. Eind jaren zestig was hetniet vanzelfsprekend datvrouwen op researchafdelingenwerkten. Maar het werk was veelte leuk en in 1974 promoveerdeBrokken bij Philips. In 1976ging ze naar Shell omdat haarman werk kreeg in Den Haag. Ineerste instantie reisden zebeiden op en neer, maar daarwas Nederland nog niet op in-gericht en min of meer noodge-dwongen verhuisden ze naarLeidschendam. Brokken: “Debank daar gaf problemen. Ik hadeen eigen rekening geopend entoen ik voor de eerste keer mijnsalaris ging ophalen, zei debankbediende: ‘Mevrouwtje,komt u maar terug met uw man,dan kan hij toestemming geven’.Die ging mee, haalde demanager erbij en zei: ‘Dit is deenige keer dat ik hier kom, alsmijn vrouw het geld voortaanniet zelf krijgt, gaan we naar eenandere bank’. Toen was het

geregeld. Ik kan er nu omlachen, maar het is natuurlijkvan de gekke.”Bij Shell was de situatie beter,hoewel ook daar obstakels voorvrouwen waren volgensBrokken. Zo was het volgen vancursussen voor vrouwen nietvanzelfsprekend. Het was mak-kelijker om bij een research-afdeling te werken dan bijPhilips, maar bij Pernis, eengrote productiesite, werktenalleen mannen. Brokken:“Officieel wegens de arbo-wet-geving, omdat toiletvoorzienin-gen voor vrouwen ontbraken. Inde praktijk voelde men gewoonniets voor vrouwelijke collega’sen al helemaal niet voor eenvrouwelijke baas.”Al op de hbs was Brokken geïn-teresseerd in kunst. “Ik kon zelfredelijk goed tekenen en dan gaje verder kijken en lezen. Detekenleraar gaf ook kunst-geschiedenis en nam ons meenaar het museum. In Leiden hebik colleges kunstgeschiedenis

gevolgd, waar ik mijn manleerde kennen.”De kunst bleef hobby, maar datveranderde toen ze hun eerstekunstwerk, een schilderij vanGerrit Benner, kochten.“Beetjebij beetje trad de kunst op devoorgrond. Je bezoekt tentoon-stellingen, praat met kunste-naars en op een gegevenmoment koop je je eerstekunstwerk. Als een werk thuishangt, werkt het anders dan opeen tentoonstelling. Je gaat erheel anders naar kijken, vanuitsteeds andere stemmingen endan gaat het meer leven. Boven-dien kent de kunstwereld eenander denk- en leefpatroon. Wijvonden en vinden dat nog steedseen verfrissende en stimuleren-de afwisseling op de dagelijksewerkomgeving.”In de loop van de tijd maaktehaar man van zijn hobby zijnwerk door de BFA Galerie inLiempde te beginnen, die gespe-cialiseerd is in buitenlandsehedendaagse kunst. “Daardoor

ga je ontwikkelingen brederbegrijpen. Kunstenaars voelenontwikkelingen meestal goedaan en dat zie je vaak in hunwerk terug. In Keulen zagen weeen aantal jaren geleden eenbeeldengroep over hangjonge-ren van fotograaf en beeldhou-wer Michael Reisch. Als je goedkijkt, zie je dat het geen homo-gene groep is, wat vaak gedachtwordt, maar dat er leiders en vol-gelingen zijn. De ranking in hetgroepsproces wordt aangegevendoor de houding en uitdrukkingvan de figuren.”Voorwaarde is dat je goed moetkijken, pas daarna moet je jeeigen ideeën erbij betrekken.Die manier van kijken is de-zelfde als bij research, meentBrokken. “Experimenteel onder-zoek en beeldende kunst liggenwat dat betreft dicht bij elkaar. Inexperimentele chemie is het ookniet meteen duidelijk wat ergebeurt of wat je ziet. De bena-dering is dus hetzelfde, al is dewereld heel anders.”/.

Gerard VerhoogtFoto: Bart van Overbeeke

“Toen ik eind jaren zestig naarhet Natlab ging, werkten daar

zeer weinig vrouwen. Sommigemannen vonden het prachtigdat ik kwam, anderen vonden

dat ik als getrouwde vrouw hetbrood uit de mond van het

hoofd van het gezin -lees: deman- stootte. Op conferenties

was ik soms de enige vrouwtussen zo’n duizend mannen.”

Dr. José Brokken kan dit nurelativeren, want er is veel

veranderd. Ze vervolgde haarloopbaan bij Shell en de TU/e-

faculteit ScheikundigeTechnologie. Daarnaast

beheert ze met haar man eenkunstgalerie.

“Experimenteel onderzoek en beeldende kunst liggen dicht bij elkaar”

José Brokken

Nieuws /3Cursor 8 november 2007

Ach en Wee

Meest geciteerde wiskundige geeft Holstlezing op 22 november‘Men and Computers: anUpward Spiral’ is de titel van deHolstlezing die op donderdag22 november wordt uitgespro-ken door prof.dr. Henk van derVorst. De Utrechtse wiskun-dige, sinds 2005 met emeri-taat, is een autoriteit op hetgebied van toegepast weten-schappelijk computeronder-zoek.

Van der Vorst is vooral bekendvanwege enkele belangrijke bij-dragen die hij leverde aan de ver-snelling van oplosmethoden voorzeer grote stelsels vergelijkingen.“Mede hierdoor zijn groot-schalige berekeningen mogelijkgemaakt en kunnen allerleicomplexe processen sneller gesi-muleerd worden; bijvoorbeeldhet ontwerpen van chips of stro-mingsberekeningen bij de ont-

wikkeling van nieuwe vlieg-tuigen”, aldus prof.dr. BobMattheij van de TU/e-faculteitWiskunde & Informatica, lid vande organiserende Holst-commissie van dit jaar.In 2000 werd Van der Vorst doorhet Amerikaanse citatiebureauESI uitgeroepen tot ’s wereldsmeest geciteerde wiskundige.Het ging om een publicatie vanzijn hand uit 1992 (waarin hij eenoplossing aandraagt voor hetprobleem van niet-symmetrischelineaire systemen), in de tien jaarervoor 379 keer aangehaald inwetenschappelijke artikelen vancollega’s; een uitzonderlijk aantalin het relatief kleine wereldje vande wiskunde.

AwardNa afloop van zijn (Engelstalige)rede ontvangt Van der Vorst de

Holst Memorial Lecture Award.Voorafgaand aan de Holstlezingvindt traditiegetrouw een sympo-sium plaats met lezingen vanwetenschappers uit binnen- enbuitenland. Onder de titel‘Computational Science - AMultidisciplinary Approach forMultidisciplinary Challenges’staan voordrachten gepland vanonder anderen dr. Adel AbbasBayoumi van Airbus Spanje endr. Tony Hey van Microsoft.De Holstlezing begint donderdag22 november om 16.00 uur envindt plaats in de Blauwe Zaal vanhet Auditorium. Deelname aanhet symposium (dat om 11.00uur wordt geopend) en de lezingis gratis; aanmelden is vanwegehet beperkte aantal plaatsenverplicht./.Voor meer informatie of aanmelding:www.holstmemoriallecture.nl.

Eerste ‘kindercollege’ zeerenthousiast ontvangen

Basisschoolleerlingen bevolk-ten maandag 5 november decollegebanken in het Audito-rium voor het bijwonen van eencollege over robots. Dit in hetkader van de Kinderuniversiteit,een gezamenlijk initiatief vande TU/e en de Universiteit vanTilburg. Tot eind van het jaarvinden er over en weer nog viercolleges plaats.

Dat een leerling op het eind vanhet college over robots opmerktedat een eerder getoonde geavan-ceerde rolstoel over een gyro-scoop stabilisator beschikt, moetprof.dr.ir. Maarten Steinbuch,die het college verzorgde, verrasthebben. Zoveel expertise had hijwaarschijnlijk niet verwacht aante treffen in de groep die voorhem zat. Er was sowieso veelinteresse bij de honderdzeventigaanwezige basisschoolleerlin-gen. Geregeld moest Steinbuchze vertellen dat ze hun vingersnaar beneden konden doen,omdat hij niet genoeg tijd had omal hun vragen te beantwoorden.De Universiteit van Tilburg heeftal twee jaar ervaring met deKinderuniversiteit en dit college-jaar heeft de TU/e besloten zicherbij aan te sluiten. De collegeszijn bedoeld voor leerlingen uitde groepen 6, 7 en 8. Ze zijn voorhen een informele kennis-making met het fenomeen ‘uni-

versiteit’. Op deze manier hooptmen al in een vroege faseinteresse voor de wetenschap tekweken. Alle resterende collegesin zowel Eindhoven als Tilburgzijn inmiddels volgeboekt.Alleen voor het laatste gezamen-lijke college over de wc-pot op 17december staat de inschrijvingnog open.

JeugdjournaalSteinbuch bleek een gedrevenspreker, die zijn onderwerpgelardeerd had met aanspreken-de filmpjes over onder meermensgelijkende en voetballenderobots. Ook probeerde hij zijntaalgebruik zoveel mogelijk opJeugdjournaal-niveau te houden,al zal een term als ‘schalen’ aandit publiek niet besteed zijngeweest. Kort en bondig probeer-de hij uit te leggen hoe robotswerken en maakte hij duidelijkdat robots in allerlei vormen zijnterug te vinden in de maatschap-pij.De afsluiter van het college,waarbij een van de voetbalrobotsvan het TU/e-team begeleid doorde soundtrack van Starwars en inde mist een indrukwekkendeentree maakte, was een schot inde roos. Temeer daar deze robotin staat was voetballen hetjeugdige publiek in te schieten,die de basisschoolleerlingenmochten houden. /.

ESK haalt kapel en studentenwerk uitelkaar én knoopt ze aan elkaar vastVervolg van de voorpagina

Sinds kort is rond de campuseen nieuw, oranje-wit logo tezien, met de letters TINT. Onderdeze noemer vallen de activi-teiten die de EindhovenseStudenten Kerk (ESK) tot voorkort onder de vlag ESKafé orga-niseerde. De ESK wil potentiëlebezoekers niet meer afschrik-ken met de term ‘kerk’. Tegelijkgaat ze de bezoekers van devieringen in de studentenkapel-niet-studenten- inzetten omde TINT-activiteiten te onder-steunen.

‘De ESK is in turbulente tijdenbeland’, zo begint het advies datde Werkgroep Toekomst ESK ditvoorjaar uitbracht. Had de ESKvijf jaar terug nog zo’n drie fte aanpastores, nu is dat anderhalf. Enzelfs dat is onzeker, want in dediscussie met de achtergrond-kerk over in hoeverre de positievan het onlangs vertrokkenboegbeeld pastor Wim de Leeuwwordt ingevuld, is het laatstewoord nog niet gezegd, verteltpastor Elisabeth Fricker. Teldaarbij op dat studenten bij hethoren van het woord ‘kerk’ tegen-woordig al rechtsomkeertmaken, dat er vrijwel geenstudent de zondagse vieringen inde kapel bezoekt, en dat demensen die de diensten welbezoeken eigenlijk geen echte‘gemeenschap’ vormen. Hetenige dat wel goed loopt, zijn deniet-kerkelijke activiteiten. Pastor Fricker verwachtte bij hetbegin van het heroriëntatie-proces dan ook dat de twee poten

van de ESK -de kapel en het stu-dentenwerk- gesplitst zoudenworden. Waarom zou je als stu-dentenkerk immers dienstenorganiseren als er geen studen-ten op af komen? Toch heeft deESK precies voor het tegenover-gestelde gekozen. Ze gaat dekapelbezoekers als vrijwilligerinzetten in het doordeweekse,niet-kerkelijke studentenwerk.De kapelbezoekers wordendaardoor meer een gemeenschapen tegelijkertijd geeft het de ESKmeer handjes om TINT-activi-teiten te organiseren. En daarblijkt behoorlijk veel animo voorte bestaan, vertelt Fricker. Vijftienmensen die al actief waren rondde kapel, hebben inmiddels ooktaken op zich genomen in het stu-dentenwerk, en er zijn ook eenhandvol nieuwe actieve vrijwil-ligers bijgekomen. “De reactiesuit de kapel zijn heel positief. Dehelft van de bezoekers is zelf ooitstudent geweest. Het zijn alle-maal mensen die zich willeninzetten om nieuwe generatiesop het menselijke vlak iets mee tegeven.”

Inbreng studentenOok op andere manieren zoekthet TINT-team naar samen-werking om meer te organiserenin het studentenwerk. Er is bij-voorbeeld een overlap tussenTINT en de activiteiten vanStudium Generale, de studie-verenigingen en de TU/e enFontys, vindt de werkgroep. Ookop dit terrein is al een eerste stapgezet: voor komend voorjaar staat

een lezing gepland die samenmet SG is georganiseerd, verteltFricker.Overigens blijft het doel van hetstudentenwerk -lees: TINT- het-zelfde. Zaken als ethisch besef,volwassen worden als mens, ver-antwoordelijkheid nemen, daargaat het om. Nieuw is dat de ESKduidelijk stelt dat je daarvoorgeen ‘kerk’ nodig hebt, en dat ookonderstreept door de nieuwenaam TINT, met als ondertitel‘ontmoetingsplek voor inspiratieen verdieping’. Fricker: “We zijnhier met ‘het leven’ bezig, nietmet ‘de kerk’.” Behalve in de stu-dentenkapel dan, waarvoor denaam Eindhovense StudentenKapel nieuw leven ingeblazenwordt, compleet met een nieuwlogo. De naam ESK verdwijntnaar de achtergrond. Verder is het de bedoeling datTINT meer studenteninbrengkrijgt. Zo zaten er studenten in deWerkgroep Toekomst en kozenstudenten mee de nieuwe naam.Ook zijn studenten verantwoor-delijk voor het TINT-programma,waar voorheen de pastores deprogrammering deden. “Hetgoede nieuws aan het feit dat weminder pastores hebben is dat wemeer met studenten móetengaan samenwerken”, verteltFricker. En ze hoopt natuurlijkdoor de veranderingen meerstudenten te bereiken. “Er is eenonderzoek gedaan en daaruitblijkt dat vijftien procent van destudenten wel geïnteresseerd isin wat we doen.”/.

Foto: Rien Meulman

Award voor Jack van WijkTijdens het congres IEEE Visualization 2007, van28 oktober tot 1 november in Sacramento, Californië,heeft prof.dr.ir. Jack van Wijk van de faculteit Wiskunde& Informatica de IEEE VGTC Visualization Techni-cal Achievement Award gewonnen. Deze wordt uit-gereikt aan onderzoekers die een baanbrekendebijdrage hebben geleverd aan het vakgebied vanvisualisatie. Van Wijk kreeg de prijs voor zijn werkop het gebied van de visualisatie van stromingen.

Nieuwsquiz gaat niet doorDe eerste Eindhovense Nieuws Quiz (EHV NWSQZ), die maandag 12 november zou plaatsvinden in

het Auditorium van de TU/e, gaat niet door. Wegensonvoldoende belangstelling heeft de organiserendeEindhovense Persclub het evenement afgezegd.

Scooter tegen slagboomOp vrijdag 2 november zijn omstreeks 17.45 uurtwee personen op één scooter tegen de rechter-slagboom bij de ingang van het TU/e-terrein aan DeZaale gereden. De slagboom werd hierdoor ontzet.Het incident was te zien op camerabeelden van deTU/e-beveiliging. Deze waren echter te onduidelijkom de nummerplaat en het signalement van descooterrijders goed waar te nemen. De scooter-rijders zijn na het ongeluk opgestapt en door-gereden. De slagboom is inmiddels gerepareerd.

8 november 2007 Cursor4/ Advertenties

D E E N I G E O F F I C I Ë L E M A S T E R S I T E , V E R Z O R G D D O O R D E V E E R T I E N N E D E R L A N D S E U N I V E R S I T E I T E N

De Masterbeurs - Jaarbeurs UtrechtVrijdag 22 en zaterdag 23 februari

Voorlichting over alle universitaire Masters.Bijzondere Masterclasses.Zie: www.universitairemasters.nl

Samsung U600

€0

En ook nog:• Betalen als je stufi

binnen is

• Je abonnement pauzeren als je voor studie/stage naar het buitenland gaat

Bij ons hebben studenten meervoordeel!Nu een 2-jarig Hi € 20Abonnement voor maar € 16

per maand

Ga voor het voordelige Hi Studentenabonnement naar de Hi Winkel, hi.nl/studenten of bel 0800-0346

Kijk op hi.nl/studenten

Tibet heeft uw hulp nodigSteun International Campaign for Tibet en vraag meer informatie aan via www.savetibet.org of bel met (020) 330 8265

Giro 4223International Campaign for Tibet, Vijzelstraat 77, 1017 HG Amsterdam

Als u vindt dat kankeronderzoek niet mag stoppen

Steun de voortgang van het wetenschappelijk kankeronderzoek. Neem KWF Kankerbestrijding op in uw testament. Bel met de afdeling bijzondere giften en nalatenschappen op (020) 570 05 00.

WETEN WAAR

JE MOET STOPPEN.

JE ZIET MEER MET EEN GELEIDEHOND.GIRO 275400

Opinie /5Cursor 8 november 2007

UT Nieuws - Universiteit Twente

Twente wil de gezondheidszorg inDDee UUnniivveerrssiitteeiitt TTwweennttee wwiill eeeenn oonnddeerrsscchheeiiddeenndd pprrooffiieell oopp--bboouuwweenn iinn ddee ggeezzoonnddhheeiiddsszzoorrgg.. DDee kkeennnniiss eenn tteecchhnnoollooggiieehhiieerrvvoooorr zziijjnn iinn hhuuiiss,, rreellaattiieess mmeett ddee ggeezzoonnddhheeiiddssiinnsstteell--lliinnggeenn zziijjnn eerr vvoolloopp eenn eerr lliiggggeenn ggrroottee kkaannsseenn ddiiee mmeettrreellaattiieeff eeeennvvoouuddiiggee mmiiddddeelleenn vveerrzziillvveerrdd kkuunnnneenn wwoorrddeenn,,zzoo sscchhrriijjfftt UUTT NNiieeuuwwss nnaaaarr aaaannlleeiiddiinngg vvaann eeeenn eeeerrsstteeccoonncceeppttrraappppoorrtt.. DDee eeeerrssttee ssttaapp iiss aall iinn ggaanngg ggeezzeett mmeett ddeeffuussiiee vvaann hheett oonnddeerrzzooeekk vvaann hheett bbiioommeeddiisscchh iinnssttiittuuuuttBBMMTTII mmeett ddaatt vvaann TTeecchhnniisscchhee GGeenneeeesskkuunnddee ttoott eeeenn ggrroooottrreesseeaarrcchhiinnssttiittuuuutt..

Delta - Technische Universiteit Delft

Collegelid wil af van brassenDDee rriittuueelleenn bbiijj bbeessttuuuurrsswwiisssseellss vvaann DDeellffttssee ssttuuddiieevveerreennii--ggiinnggeenn mmooeetteenn vveerraannddeerreenn.. DDaatt vviinnddtt ccoolllleeggeelliidd PPaauullRRuullllmmaannnn,, ddiiee zziicchh hhiieerriinn ggeesstteeuunndd zziieett ddoooorr ddee ddeeccaanneennvvaann ddee uunniivveerrssiitteeiitt.. IInn uunniivveerrssiitteeiittssbbllaadd DDeellttaa wwoorrddtt eeeennrreecceennttee bbeessttuuuurrsswwiisssseell bbiijj ddee EElleeccttrrootteecchhnniisscchheeVVeerreeeenniiggiinngg ((EETTVV)) aaaannggeehhaaaalldd wwaaaarrbbiijj ttiijjddeennss hheett ttrraaddii--ttiioonneellee ‘‘bbrraasssseenn’’ eeeenn rruuiitt ssnneeuuvveellddee.. VVoollggeennss ddeeccaaaannpprrooff..ddrr.. DDaaaann LLeennssttrraa vvaann ddee ffaaccuulltteeiitt EElleekkttrrootteecchhnniieekk‘‘ppaasstt ddee mmaanniieerr wwaaaarroopp ddee vveerreenniiggiinnggssbbeessttuurreenn mmeetteellkkaaaarr oommggaaaann nniieett bbiijj ddee uuiittssttrraalliinngg eenn mmaaaattsscchhaappppeelliijjkkeeppoossiittiioonneerriinngg ddiiee ddee TTUU DDeellfftt nnaassttrreeeefftt’’.. CCoolllleeggeelliiddRRuullllmmaannnn hheeeefftt mmeett ddee ssttuuddiieevveerreenniiggiinnggeenn aaffggeesspprrookkeennddaatt ddeezzee mmeett hhuunn ddeeccaanneenn ggaaaann oovveerrlleeggggeenn hhooee uuiittwwaasssseennvvoooorrkkoommeenn kkuunnnneenn wwoorrddeenn..

Ad Valvas - Vrije Universiteit

Patiënt op internet niet domPPaattiiëënntteenn ddiiee wweebbssiitteess oovveerr hhuunn zziieekkttee bbeezzooeekkeenn,, zziijjnnddoooorrggaaaannss ggooeedd iinn ssttaaaatt oomm ggooeeddee eenn sslleecchhttee iinnffoorrmmaattiieettee oonnddeerrsscchheeiiddeenn.. DDaatt sstteelllleenn ttwweeee ccoommmmuunniiccaattiieessppeecciiaa--lliisstteenn vvaann ddee VVrriijjee UUnniivveerrssiitteeiitt iinn AAmmsstteerrddaamm,, ddiiee eeeenn bbooeekksscchhrreevveenn oovveerr ppaattiiëënntteennccoommmmuunniittiieess oopp iinntteerrnneett.. AArrttsseennzziijjnn vvaaaakk nniieett bbiijjsstteerr ggeelluukkkkiigg mmeett hheett ‘‘ggeessuurrff’’ vvaann hhuunnppaattiiëënntteenn eenn ddeennkkeenn ddaatt hheett ppuubblliieekk ddoomm iiss,, mmaaaarr iinn ggeevvaallvvaann hheett llaaaattssttee bblliijjkktt hheett tteeggeennddeeeell wwaaaarr,, zzeeggggeenn oonnddeerr--zzooeekkeerrss JJeeaanniinnee ddee BBrruuiinn eenn AAssttrriidd VVeenntteevvooggeell iinnwweeeekkbbllaadd AAdd VVaallvvaass.. ““DDee vvaassttee bbeezzooeekkeerrss vvaann ddeerrggeelliijjkkeewweebbssiitteess zziijjnn ssoommss nneett jjoouurrnnaalliisstteenn;; zzee ccoonnttrroolleerreenn aalllleeiinnffoorrmmaattiiee oopp ddee ssiittee..””

UK - Rijksuniversiteit Groningen

Vrouwelijke student in meerderheidVVaann ddee vviijjffdduuiizzeenndd nniieeuuwwee GGrroonniinnggssee ssttuuddeenntteenn iiss 5544,,99pprroocceenntt vvrroouuww -- hheett hhooooggssttee aaaannddeeeell vvrroouuwweenn oonnddeerr ddeenniieeuuwwee aaaannwwaass ooooiitt.. VVoooorraall ggeenneeeesskkuunnddee,, ssoocciiaallee wweetteenn--sscchhaappppeenn eenn ddee lleetttteerreennssttuuddiieess wwoorrddeenn mmeeeerr eenn mmeeeerrvvrroouuwweennbboollwweerrkkeenn,, mmeellddtt wweeeekkbbllaadd UUKK.. ““WWee bbrreekkeennrreeccoorrdd oopp rreeccoorrdd””,, sstteelltt uunniivveerrssiitteeiittsswwoooorrddvvooeerrddeerr JJoossSSppeeeekkmmaann.. VVoollggeennss uunniivveerrssiitteeiitteennkkooeeppeell VVSSNNUU iiss llaannddee--lliijjkk eeeenn vveerrggeelliijjkkbbaaaarr bbeeeelldd ttee zziieenn.. SSiinnddss 11999988 ggrrooeeiittvvoooorraall hheett aaaannttaall vvrroouuwweenn ddaatt eeeenn uunniivveerrssiittaaiirree ssttuuddiieekkiieesstt;; ddee llaaaattssttee jjaarreenn zziijjnn ddiitt eerr jjaaaarrlliijjkkss mmeeeerr ddaann hhoonn--ddeerrdddduuiizzeenndd ((iieettss mmeeeerr ddaann hheett aaaannttaall mmaannnneenn ddaatt aaaanneeeenn uunniivveerrssiitteeiitt aaaann ddee ssllaagg ggaaaatt)),, tteeggeennoovveerr cciirrccaa ttaacchhttiigg--dduuiizzeenndd bbeeggiinn jjaarreenn nneeggeennttiigg..

Mare - Universiteit Leiden

Universiteitspenning voor huishoudsterBBeewwoonneerrss vvaann ’’tt HHeeeerreennhhooeecckkjjee,, eeeenn hhuuiiss vvaann ddee LLeeiiddsseessttuuddeenntteennvveerreenniiggiinngg MMiinneerrvvaa,, hheebbbbeenn hhuunn 8855--jjaarriiggeehhuuiisshhoouuddsstteerr iinn hheett zzoonnnneettjjee ggeezzeett.. AAll zzeessttiigg jjaaaarr zzwwaaaaiitt MMaarriiaa SScchhiilldd ddee sscceepptteerr oovveerr hheetthhuuiisshhoouuddeenn vvaann RRaappeennbbuurrgg 111100 eenn ddrriinnkktt zzee eellkkee ddoooorrddee--wweeeekkssee oocchhtteenndd eeeenn kkooppjjee kkooffffiiee mmeett ‘‘hhaaaarr’’ jjoonnggeennss.. UUiitthhaannddeenn vvaann ddee LLeeiiddssee rreeccttoorr kkrreeeegg zzee hhiieerrvvoooorr oonnllaannggss ddeeUUnniivveerrssiitteeiittssppeennnniinngg uuiittggeerreeiikktt;; eeeenn oonnddeerrsscchheeiiddiinngg vvoooorrmmeennsseenn vvaann bbuuiitteenn ddee uunniivveerrssiitteeiitt ddiiee eeeenn bbeellaannggrriijjkkeebbiijjddrraaggee aaaann ddee iinnsstteelllliinngg hheebbbbeenn ggeelleevveerrdd.. AAaann ssttooppppeennddeennkktt ‘‘RRiiee’’ nnoogg llaanngg nniieett:: ““HHeett ooppvvooeeddeenn vvaann ddee hheerreennssttuuddeenntteenn iiss nnoogg sstteeeeddss nnooddiigg,, vvoooorraall aallss zzee eerr nneett kkoommeennwwoonneenn””,, aalldduuss ddee ggeeddeeccoorreeeerrddee iinn uunniivveerrssiitteeiittssbbllaadd MMaarree..

Richard Gill, hoogleraar Mathematische Statistiek (Leiden) en projectcoördinator bij Eurandom

‘Expert getuige’ strafzaak Lucia de B. maakte statistische blunderDe Haagse verpleegkundige Lucia de B. werd drie jaargeleden veroordeeld voor levenslang wegens moordop zeven patiënten. De Commissie EvaluatieAfgesloten Strafzaken adviseerde vorige week de zaakte heropenen. Wat zijn de statistische argumenten omde strafzaak nogmaals onder de loep te nemen?

“Het is een aanfluiting dat iemand voor levenslang hetgevang in wordt gestuurd op grond van een statistischebewijsvoering met het niveau van een slechte afstudeer-scriptie”, zegt prof.dr. Richard Gill onomwonden. Dehoogleraar Mathematische Statistiek van de Rijksuni-versiteit Leiden, tevens projectcoördinator bij Eurandomop het TU/e-terrein, klopte drie maanden geleden zelfaan bij de commissie die zich boog over de strafzaak vanDe B. De conclusies van de commissie zijn mede op zijnargumenten gebaseerd.“Als je een correlatie zoekt tussen de aanwezigheid vaneen bepaalde verpleegster tijdens een dienst en hetplaatsvinden van een incident tijdens die dienst, moet jeeerst beslissen hoe je die zaken precies definieert. Wat iseen incident? Wanneer hoort een gebeurtenis bij welkedienst? Dat is nooit gedefinieerd en er is zelfs meegesjoemeld: bij diensten waar Lucia de B. niet aanwezigwas, zijn precies dezelfde incidenten geweest. Alleenwerden die niet als incident genoteerd. De definitie vanincident werd ook steeds verder uitgebreid: eerst ginghet over sterfte, toen werden ook reanimaties erbijgehaald, later nog meer zaken. Als er iets was gebeurdwat op de een of andere manier te associëren viel met DeB., dan was het een incident. Anders niet. Dat is geen in-formatie op basis waarvan je een statistische berekeningkunt doen die een rechtbank kan gebruiken om iemandvoor moord op te sluiten.”Volgens Gill is er een kans van een op negen dat eenwillekeurige verpleegster in vergelijkbare situaties eenzelfde percentage ‘incidenten’ heeft tijdens haardiensten. De Leidse professor Henk Elffers, de ‘expertgetuige’ tijdens het proces, achtte die kans ruim 33miljoen keer kleiner. “Ten eerste maakte hij een blunderdoor allerlei dingen onterecht met elkaar te vermenig-

vuldigen. Dat scheelt meteen al een factor duizend. Tentweede zijn de incidenten niet consequent geclassifi-ceerd, zoals ik al zei. Als je dat wel doet, gebruikmakendvan de ziekenhuisdossiers, scheelt dat opnieuw eenfactor duizend. Ten derde deed de heer Elffers alsof elkedag van het jaar uitwisselbaar is, net als elke verpleeg-ster. Dat is niet zo. Er zijn allerlei schommelingen in depatiënteninstroom, bijvoorbeeld door veranderd beleid,waardoor in de ene periode meer sterfgevallen plaats-vinden dan in de andere. Ook verplegers zijn niet uitwis-selbaar. Er zijn verschillen tussen oproepkrachten envaste krachten, stagiaires en gediplomeerde verpleeg-kundigen, verplegers die snel een arts roepen of juistniet. Goed statistisch bewijs krijg je natuurlijk wanneerhet experiment ‘dubbelblind’ is uitgevoerd. (Hierbijweten noch de proefpersonen noch de onderzoekers wietot de controlegroep behoren, red.) Aangezien dat hierniet het geval is, zul je rekening moeten houden metdergelijke bijzonderheden. Dat heb ik gedaan, en dankom ik uit op deze kans.”Hoe konden experts er zover naast zitten?“Tijdens de rechtzaak is geen enkele expert op het gebiedvan de statistiek geraadpleegd. ‘Expert getuige’ professorElffers heeft ooit statistiek gestudeerd, maar heeft zijnpromotie dertig jaar geleden onderbroken. Hij is rechtengaan doen. Ook de andere ‘expert’, professor De Mulder,is een jurist. Ik was de eerste statisticus die aan hetwoord kwam.”/.

SSttaappppeenn vvoooorr EEiinnddhhoovveenn ssttuuddeenntteennssttaaddNa jaren is het eindelijk zover: het woordstudent is in de stad Eindhoven niet meersynoniem aan overlast. Althans, zo lijkt hetna jaren eindelijk ook zover gekomen te zijn opbestuurlijk én politiek vlak. De afgelopen weken zijn ermeerdere signalen vanuit de gemeente en TU/egekomen die mij zeer positief stemmen over detoekomst van studenten in de stad Eindhoven.Eindhoven wordt na jaren van discussie eindelijk aange-sloten op het NS nachtnet, de TU Eindhoven geeft metenkele goede ideeën in een beleidsnotitie zijn visie opstudentenstad Eindhoven en de concrete verhuisplannenvan het ESC naar een aantrekkelijke locatie in de binnen-stad worden in samenwerking met de gemeente ontwikkeld. Dit zijnsignificante doorbraken voor de studentenstad Eindhoven, waar dehuidige en toekomstige generaties studenten de vruchten van moetgaan plukken!Vanuit de studentengemeenschap zijn in het verleden vele goede ini-tiatieven gekomen om bij te dragen aan de stad Eindhoven (onderandere in activiteiten en levendigheid) en dat moet vooral zo doorgaan.Nu er ook door beleidsbepalers een positieve sfeer is geschapenrondom het thema Eindhoven studentenstad zou het een gemiste kanszijn als de huidige generatie studenten hier niet mee verdergaat. Invergelijking met de afgelopen jaren zijn er onlangs vele positievestappen gezet, maar nu nog uitbouwen…samen op weg naarEindhoven studentenstad!

Wouter Zwagemakers, student Technische Bedrijfskunde en oud-lijsttrekker Eindhovense Lijst Studenten (ELS)

SSccaannnneenn bbiijj hheett SSppoorrttcceennttrruummTegenwoordig zijn er pasjes nodig om het sportcentrum binnen tekomen. Bij toegang moet je jezelf scannen (de deur moet je nog wel

met de hand opendoen). Als een tot aapgedegradeerde medewerker achter debalie geen piepje hoort voordat dedeur opengaat, zet hij je het sport-

centrum uit. Een soort omgekeerdePavlov-reactie. Voor apen dan.

Zelf ben ik één van die ouderwetse privacy-die-hardsdie nog elke maand zijn Bonuskaart met een willekeu-rige voorbijganger ruilt om de data-mining-bezighedenvan de AH te frustreren. Ik zorg dat de verlichting vanmijn fiets in orde is. Dan kan ik niet aangehoudenworden en hoef ik mijn identiteitsbewijs niet te latenzien. Ook reis ik niet meer met de trein, zoek nietmachinaal op internet en zou deze ingezonden brief (alshet toegestaan was) liever schrijven onder een pseudo-

niem. Een extra Google-hit voor de academische vrijheid dan maar.Een mening en een naam op internet. Een groot offer in deze asymme-trische privacyoorlog. De universiteit is voor mij altijd het toonbeeld geweest in het aanbie-den van een hoogwaardig samenlevingsalternatief. Een modelsamen-leving waarin ontwikkeling wordt bereikt door zelfstandigheid en doorverantwoordelijkheid te gunnen aan haar bewoners. Een oase vanvrijheid en vertrouwen, omlijst met vrolijk gekleurde slagbomen. In Cursor 2 verwacht Wim Koch, directeur van het Studenten Sport-centrum, dat het scannen van de pasjes hem ook nuttige ‘management-informatie’ zal opleveren. Wat en wie er dan met die informatiegemanaged wordt, heeft nog niemand hardop durven zeggen. Kunnenstudenten binnenkort niet meer op tentamen als blijkt dat ze zwem-men onder college-uren? Worden werknemers die risicosporten doenin de toekomst uit de collectieve zorgverzekering gezet? Wordt de scorevan een sportvereniging straks uitgedrukt in ‘piepjes bij de poort’? Ik vraag me af of wij wel zo onverschillig moeten blijven in die helestudenten scanzaak. Of betekent vragen naar privacy tegenwoordig aldat je iets te verbergen hebt?

Matthijs Boerlage, aio Werktuigbouwkunde

En ik vind...

Hoogleraar Mathematische Statistiek prof.dr. Richard Gill.

8 november 2007 Cursor6/ Onderzoek

Inzicht in de zuinigste aandrijflijn

Hybride auto’s zijn booming. De com-binatie van een verbrandings- én elek-tromotor kwam voor het eerst in de vormvan de Toyota Prius op de markt eninmiddels volgen autofabrikanten alsHonda en Lexus het voorbeeld van dezerelatief zuinige en schone technologie.Met de toegenomen aandacht voor hetmilieu wordt een nog grotere vraag naarhybride verwacht. Toyota hoopt in 2010de miljoenste Prius verkopen. De trans-portsector brengt binnenkort de eerstehybride vrachtwagens op de weg. Deeerste hybride auto rijdt sinds 2000 inNederland. In de eerste jaren werden erslechts tientallen van verkocht, inmiddelszijn dat er enkele duizenden per jaar. Intotaal rijden er bijna tienduizend rond inNederland.Een hybride auto heeft een elektromotorvoor aandrijving bij lage snelheden,gecombineerd met een zuinige benzine-motor. De actieradius is daarmee verge-lijkbaar met andere auto’s. Voordeel isechter dat de hybride auto beduidend

minder luchtvervuiling veroorzaakt enten opzichte van een benzineauto onge-veer een kwart aan brandstof bespaart.Daarnaast rijdt het zeer comfortabel - deauto is erg stil.Voorafgaand aan de productie van eenhybride auto moet de fabrikant kiezenhoe de aandrijflijn van de auto wordtsamengesteld. Welke motor, welk typeversnellingsbak, welke overbrenging,welk vermogen? Bepalend in de keuze iseen laag brandstofverbruik, maar de automoet onontkoombaar aan eisen van deconsument voldoen. Zo moet de auto sneloptrekken en een acceptabele topsnelheidhebben, zaken die het schone gedrag vande auto meestal teniet doen.Elke keuze die een ontwerper maakt vooreen onderdeel is van invloed op andereonderdelen. In dit complexe vraagstuk ishet lastig te voorspellen of de keuze vooreen onderdeel of de plek in de aandrijflijnwel het gewenste effect heeft. De faculteitWerktuigbouwkunde stelde zich ten doeldit probleem te tackelen.

Promovendus ir. Theo Hofman gingermee aan de slag en stelde zich de vraag:welke aandrijflijn moet er in een hybridevoertuig? Kortom: hoe ontwerp je debeste aandrijflijn? Hij specificeerde devraag naar vier deelvragen. De eerste is‘de grootte’ (vermogen of energie): hoegroot moeten verbrandingsmotor, elek-tromotor, de batterij et cetera zijn? Devolgende vraag is: waar in het voertuigzitten de onderdelen? Plaats je de elektro-motor voor of na de transmissie? Is heteen voor- of achterwiel aangedreven auto?Deze keuzes hebben uiteraard gevolgenvoor de prestaties van de auto. De derdevraag is: welke technologieën kies je? Eenbenzine of dieselmotor? Een automaat ofhandgeschakelde auto? Na alle keuzes isde laatste vraag: hoe stuur je de compo-nenten aan? Bijvoorbeeld: wanneer neemje hoeveel vermogen van de elektromotoren hoeveel van de verbrandingsmotor?Dat is een afweging tussen de polen‘zuinig’, ‘prestaties’ en ‘comfort’. Tijdensdit regelproces kan een producent tot de

ontdekking komen dat er verkeerdekeuzes zijn gemaakt. Bijvoorbeeldwanneer de gewenste prestaties nietgehaald kunnen worden omdat er een te lichte verbrandingsmotor is gebruikt.

EfficiëntDe keuzes die gemaakt worden in hetontwerp van de aandrijflijn zijn complexen hebben dus gevolgen die van tevorenniet te overzien zijn. Een vervelendesituatie voor een industrie die als uitzon-derlijk efficiënt bekendstaat. Hofman:“Alle fabrikanten zitten met deze proble-men. Het ontwerpen kost nu veel reken-tijd; een simpele som voor een regel-strategie vraagt al snel een kwartier. Hetdoorrekenen van verschillende opties kandus dagen kosten.”Om de complexiteit en rekentijd van hetontwerp van een aandrijflijn te kunnenreduceren, beschouwde Hofman dehybride aandrijflijn op een hoger abstrac-tieniveau. Daaruit kwamen de eerder-genoemde vier deelvragen. Tijdens deze

Hybride auto’s/Chriz van de GraafFoto/Bart van Overbeeke

In een aandrijflijn voor hybrideauto’s heeft elk onderdeel en elkekeuze voor de opbouw van de lijneffect op het totale rendement.Het is voor fabrikanten echter

moeilijk inzicht te krijgen in dezecomplexe samenhang. Daarom

ontwikkelde werktuigbouw-kundige ir. Theo Hofman een

model om snel en eenvoudig teberekenen welke invloed specifi-caties van onderdelen, de plaats

in de aandrijflijn en het regel-proces op elkaar hebben.

Kleine druppeltjes met een grote toekomstVeel mensen hebben thuis een simpeleinkjetprinter staan. De techniek diedaarin zit, is voor veel meer doeleindenbruikbaar dan enkel het printen vantekst. Voor het maken van polymerebeeldschermen bijvoorbeeld. Of voorhet ontwikkelen van betere medicijnen.Daarvoor is wél steeds meer begripnodig van het printproces zelf.Scheikundige Emine Tekin werktehieraan tijdens haar promotieonder-zoek. Ze bestudeerde enerzijds devorming en het wegschieten van dedruppels. Maar ook de belangrijketweede stap onderzocht ze: hoe droogteen geprinte druppel precies op engeeft dat een goed resultaat? Maandag12 november hoopt ze op haar onder-zoek te promoveren.

Met inkjetprinten kun je kleine druppelsvloeistof heel precies op een bepaaldeplek neerleggen. Een inkjetprinter schietkleine druppeltjes vloeistof weg uit eensmal kanaaltje, dat zich in een printkopbevindt. Die hangt verticaal boven het tebeprinten oppervlak en heeft vaakmeerder spuitmondjes. Wanneer op eenbepaalde plek een druppel materiaal -inkt

in het geval van de thuisprinter- gewenstis, geeft elektronica de inkt in het kanaaleen zetje. In het vloeistofkanaal gaat daneen schokgolf lopen, die een druppelvloeistof uit het open einde van het kanaalperst. “Doordat de techniek zich steeds

verder ontwik-kelt, kunnen dezedruppels tegen-woordig al heelklein zijn: dediameter is in deorde van vijftigmicrometer, nogminder dan dedikte van eenhaar”, verteltpromovendaEmine Tekin vande capaciteits-groep Macro-molecularChemistry andNanoscience vande faculteitScheikundigeTechnologie.Deze minusculedruppels vliegen

maar heel kort door de lucht. Na enkelemilliseconden landen ze op het opper-vlak, waar ze beginnen te drogen. Bestaatde druppel uit een oplosmiddel met eenpolymeer erin, dan verdampt hier hetoplosmiddel en vormt zich een laagje van

het polymeer. Tot zover de ideale wereld.Voor de thuisprintertjes is deze techniekpraktisch uitontwikkeld. Je kunt tegen-woordig met zo’n printer zelfs je foto’shaarscherp en kleurecht uitprinten. Maarde industrie wil de techniek steeds vakermet andere materialen en voor anderetoepassingen gebruiken. Uit Tekins werkblijkt bijvoorbeeld dat inkjetprinten bijuitstek geschikt is voor het doen vanmateriaalonderzoek. Dat kan hiermeeheel efficiënt. Binnen een paar tellen legtzelfs een enkel printkopje een vierkantecentimeter van het gewenste materiaalneer, bestaande uit tienduizenden drup-peltjes. “De winst van inkjetprinten zithem erin dat je heel gemakkelijk vlakjesmet een steeds verschillende samen-stelling van materialen naast elkaar kuntprinten. Vroeger moest je steeds opnieuween materiaal ‘spincoaten’ op een onder-grond”, vertelt Tekin. “Voor de goedewerking van polymere beeldschermenmoeten we twee soorten materiaalmengen. Maar in welke verhouding? Datkun je bepalen door een heel raster aanvlakjes met verschillende mengverhou-dingen te printen. Hierop kun je vervol-gens verschillende tests loslaten.” Ook bij

Een druppel ‘inkt’ vlak na het verlaten van de printkop. Achter de hoofddruppel iszich een ongewenste satelliet-druppel aan het vormen.

Onderzoek /7Cursor 8 november 2007

voor hybride auto’s

CCoommppuutteerrcchhiippss wwoorrddeenn sstteeeeddss kklleeiinneerr.. DDaattbbeetteekkeenntt ddaatt ooookk ddee aappppaarraattuuuurr eerr oommhheeeennvveerrffiijjnnddeerr mmooeett wwoorrddeenn.. ““IInn ddee iinndduussttrriiee iissbbeehhooeeffttee aaaann bbeewweeeeggbbaarree ppllaattffoorrmmeenn oommddiinnggeenn nnaauuwwkkeeuurriigg ttee ppoossiittiioonneerreenn.. DDiiee hheebbjjee nnooddiigg iinn hheett pprroodduuccttiieepprroocceess vvaann zzoo’’nn cchhiipp,,mmaaaarr ooookk ddaaaarrnnaa,, aallss jjee hheemm oonnddeerr eeeenn mmiiccrroo--ssccoooopp wwiilltt bbeekkiijjkkeenn””,, vveerrtteelltt WWeerrkkttuuiiggbboouuww--kkuunnddeessttuuddeenntt MMiicchheell vvaann LLeeeeuuwweenn.. HHiijj ddooeettoonnddeerrzzooeekk nnaaaarr ddee NNaannooMMoottiioonn SSttaaggee,, eeeennppllaattffoorrmm ddaatt ttoott eeeenn ppaaaarr nnaannoommeetteerr iiss tteebbeewweeggeenn.. ““DDee hhuuiiddiiggee ppllaattffoorrmmss ggeebbrruuiikkeenneelleekkttrroommoottoorreenn.. HHeett vveerrvveelleennddee iiss ddaatt ddiiee eeeennmmaaggnneettiisscchh vveelldd ooppwweekkkkeenn.. WWaannnneeeerr jjee zzoo’’nnppllaattffoorrmm iinn eeeenn eelleekkttrroonneennmmiiccrroossccooooppggeebbrruuiikktt,, vveerrssttoooorrtt ddaatt vveelldd ddee eelleekkttrroonneenn vvaannddee mmiiccrroossccoooopp..”” SSiinnddss eeeenn jjaaaarr ooff ttwweeee iiss eerreeeenn aalltteerrnnaattiieeff iinn zziicchhtt:: mmoottoorreenn vvaann ppiiëëzzoo--eelleemmeenntteenn..““PPiiëëzzoommaatteerriiaaaall hheeeefftt ddee bbiijjzzoonnddeerree eeiiggeenn--sscchhaapp ddaatt hheett uuiittzzeett aallss jjee eerr eeeenn ssppaannnniinngg ooppaaaannbbrreennggtt””,, zzeeggtt VVaann LLeeeeuuwweenn.. HHiijj oonnddeerr--zzoocchhtt ooff ddee mmoottoorr ggeesscchhiikktt wwaass oomm ddeessaammpplleehhoouuddeerr vvaann eeeenn eelleekkttrroonneennmmiiccrroo--ssccoooopp aaaann ttee ssttuurreenn.. HHiijj llaaaatt eeeenn aanniimmaattiiee--ffiillmmppjjee zziieenn.. HHeett zziieett eerruuiitt aallss ccrroowwddssuurrffeenn,,mmaaaarr iinn ddiitt ggeevvaall bbeessttaaaatt hheett ppuubblliieekk uuiittdduunnnnee sspprriieettjjeess vvaann ppiiëëzzoommaatteerriiaaaall eenn iiss ddeeccrroowwddssuurrffeerr eeeenn bbllookkjjee mmeettaaaall.. ““WWaannnneeeerr ddeelliinnkkeerrhheellfftt vvaann zzoo’’nn sspprriieett oonnddeerr ssppaannnniinnggwwoorrddtt ggeezzeett,, eenn ddee rreecchhtteerrhheellfftt nniieett,, ddaann

bbuuiiggtt hhiijj nnaaaarr rreecchhttss.. DDiiee bbeewweeggiinngg ggeeeefftt hheettbbllookkjjee eeeenn zzeettjjee..”” OOpp ddiiee mmaanniieerr kkaann hheettmmoottoorrttjjee hheett bbllookkjjee ttoott oopp vviijjff nnaannoommeetteerrnnaauuwwkkeeuurriigg ppoossiittiioonneerreenn -- ddaatt iiss vviijjff mmiilljjooeenn--ssttee vvaann eeeenn mmiilllliimmeetteerr.. ““EEnn eeiiggeennlliijjkk nnooggnnaauuwwkkeeuurriiggeerr,, mmaaaarr vveerrppllaaaattssiinnggeenn vvaannmmiinnddeerr ddaann vviijjff nnaannoommeetteerr kkaann iikk nniieett mmeetteenn””,,gglliimmtt VVaann LLeeeeuuwweenn.. HHiijj bboouuwwddee ddee aaaannssttuurriinnggvvaann ddee mmoottoorr eenn oonnddeerrzzoocchhtt ddee kkaarraakktteerriissttiiee--kkeenn vvaann ddee ooppsstteelllliinngg.. ““HHeett iiss ddee kkuunnsstt oomm ddiieesspprriieettjjeess zzoo eeffffiicciiëënntt mmooggeelliijjkk ttee llaatteennbbeewweeggeenn..”” NNiieett aalllleeeenn oommddaatt ddee bbeewweeggiinnggddaann hheett ssnneellsstt ggaaaatt,, mmaaaarr ooookk oomm ttee vvoooorr--kkoommeenn ddaatt ddee bbooeell ooppwwaarrmmtt.. ““BBiijj eeeenn eelleekkttrroo--nneennmmiiccrroossccoooopp zziitt jjee ssaammppllee iinn eeeenn vvaaccuuüümm..DDaatt bbeetteekkeenntt ddaatt ddee mmoottoorr zziijjnn wwaarrmmttee sslleecchhttkkwwiijjtt kkaann.. EErr mmaagg dduuss zzoo mmiinn mmooggeelliijjkk eenneerrggiieeiinn wwaarrmmttee wwoorrddeenn oommggeezzeett.. OOookk llooppeenn nniieettaallllee bbeewweeggiinnggeenn eevveenn ssooeeppeell.. BBiijj ssoommmmiiggeeffrreeqquueennttiieess ggaaaatt ddee bbooeell ttrriilllleenn.. IIkk wweerrkk nnuunnoogg aaaann eeeenn mmooddeell wwaaaarrmmeeee wwee ddiiee ttrriilllliinnggeennkkuunnnneenn vveerrkkllaarreenn..””

TTeekksstt:: AAnnoouucckk VVrroouuwweeFFoottoo:: RRiieenn MMeeuullmmaann

analyse kwam hij er ook achter dat alleproblemen in het ontwerp één gemenedeler hebben: rendement van de compo-nenten. Dit is het centrale begrip gewor-den, waarom heen een beperkt aantalparameters is gevormd. Beperkt, omdatHofman een snel programma wildemaken.Het rendement van een aandrijflijn (hetbrandstofverbruik) laat zich in het pro-gramma bijvoorbeeld vangen met tweeparameters. Op de ene as kunnen trans-missie, de batterij of de plek van eenonderdeel in de aandrijflijn wordengezet. Op de andere bijvoorbeeld hetvermogen van de motoren. De derde as(verticale as) staat voor het brandstof-verbruik. Dit genereert een grafiekwaarin het brandstofverbruik wordt weer-gegeven als een combinatie van bijvoor-beeld een elektromotor van een bepaaldvermogen met een aandrijving aan deachterwielen. Dankzij de visualisatie ishet optimum direct te herkennen. Ook iste zien in hoeverre het afwijken van hetoptimum ten koste gaat van het brand-stofverbruik.Het computerprogramma is een handighulpmiddel bij het ontwerpen van aan-

drijflijnen, maar het laat ook zien metwelke verbeteringen de hoogste rende-menten te behalen zijn. Hofman: “Moetje onderzoek doen naar zuiniger verbran-dingsmotoren of is er veel meer rende-mentverbetering mogelijk dankzij onder-zoek naar de transmissie? Het is zinvolom op basis van kennis keuzes voorbepaalde onderzoeken te maken. Dat kan nu dus heel gemakkelijk.”Hofman denkt dat zijn model de bestebasis zal zijn voor het doorrekenen vanhybride aandrijvingen. “Het is eenmethode om heel snel het landschap aanmogelijkheden te scannen. Er is een heelgrote zoekruimte die nu behapbaar isgemaakt. Vernieuwend is dat ik de keuzesvoor onderdelen in één raamwerk samen-voeg met de regelstrategie.”Het is natuurlijk nog wel de vraag inhoeverre het vereenvoudigde model dewerkelijkheid vangt. Hofman: “Ik hebsimulaties gedaan om het model te vali-deren en heb verschillende ontwerp-studies uitgevoerd, maar dit is nog onvol-doende. Het is daarom een logischvervolg een hybride aandrijflijn tebouwen om het programma te validerenen aan te scherpen.”/.

het ontwikkelen van nieuwe medicijnenkan dit nuttig zijn. Maar ook andereeigenschappen kunnen relevant zijn,zoals de dikte van het laagje. Die kun jevariëren door de afstand tussen dedruppels te veranderen, zodat ze over-lappen. De vlakjes in de rij hebben danallemaal een andere dikte.

Tot in de puntjesOm inkjetprinten te kunnen gebruikenvoor het maken van de pixels van poly-mere beeldschermen, moet het zeerbetrouwbaar zijn. Je moet het printprocestot in de puntjes beheersen. Hoewel elkevloeistof anders is, zijn in het algemeen

drie eigenschappen van groot belang:viscositeit, oppervlaktespanning endichtheid. Tekin: “Hoe viskeuzer (strope-riger, red.) de stof, hoe meer energie deprintkop erin moet stoppen om eendruppel te krijgen. Hetzelfde geldt voorde dichtheid, die aangeeft hoe zwaar eenvloeistof is. En als de oppervlaktespan-ning echt te laag is, vormt de vloeistof naverlaten van de printkop niet eensdruppels.” Heb je al deze parameters opelkaar afgestemd, dan ben je er nog niet.Er is een flinke kans dat er satelliet-drup-peltjes ontstaan: kleine, extra, ongewen-ste druppels in het kielzog van de hoofd-druppel (zie illustratie op linkerpagina).Tekin: “Die wil je niet, want ze verstorenhet resultaat.” Om dit probleem aan tepakken, filmde ze hoe de druppels zichvormen bij het verlaten van het kanaaltje.En zocht ze vervolgens uit met welkeinstellingen van de printkop ze dit konbeïnvloeden. Dit bleek meestal een com-binatie te zijn van de kracht en desnelheid waarmee de vloeistof in hetkanaal een zet krijgt.Lukt het eenmaal om mooie druppels uitde printkop te laten komen, dient hetvolgende probleem zich aan. De druppellandt op een bepaald oppervlak en moetdaar ‘netjes’ opdrogen. Het gevormde

laagje moet mooi vlak zijn. En dat is nogniet zo eenvoudig. Tekin: “De meestestoffen die je in oplosmiddel print,vormen bij het opdrogen een laagje dataan de randen veel dikker is. Onder-zoekers noemen dit het koffievlek-probleem. Onder een koffiebeker ontstaatsoms een ring van koffie, die na het op-drogen donkerder is aan de rand.” Tekinwist dit probleem grotendeels te vermij-den door het polymeer op te lossen in eenmengsel van twee verschillende oplos-middelen. Het ene heeft een lager kook-punt en verdampt dus makkelijker danhet andere. Daardoor droogt de druppelmooier vlak in.

Cellen groeienDe kennis van het inkjetprinten die Tekintijdens haar promotie heeft opgedaan,kan op vele plaatsen worden toegepast.Niet alleen bij het printen van polymerebeeldschermen, maar ook bijvoorbeeldbij het neerleggen van smalle metaal-spoortjes voor in micro-elektronica. Of inde biomedische hoek: het driedimen-sionaal printen van structuren om cellenin te laten groeien. Leuk om even aan tedenken de volgende keer dat je eenvelletje uit de printer haalt./.

Eerste promotie buiten EindhovenDDee pprroommoottiiee vvaann iirr.. TThheeoo HHooffmmaann vviinnddtt ppllaaaattss iinn KKaasstteeeell HHeellmmoonndd.. HHeett iiss ddee eeeerrssttee kkeeeerrddaatt eeeenn pprroommoottiiee vvaann ddee TTUU//ee bbuuiitteenn ddee ssttaaddssggrreennzzeenn vvaann EEiinnddhhoovveenn ppllaaaattssvviinnddtt.. IInnHHeellmmoonndd iiss vveeeell aauuttoommoottiivvee--iinndduussttrriiee ggeevveessttiiggdd,, eenn ddee ssttaadd hheeeefftt ddee aammbbiittiiee eeeenn cceennttrruummvvoooorr aauuttoommoottiivvee ttee wwoorrddeenn.. HHeett iiss ddee iinntteennttiiee oomm iinn ddee ttooeekkoommsstt mmeeeerr pprrooeeffsscchhrriifftteenn oopphheett ggeebbiieedd vvaann aauuttoommoottiivvee iinn HHeellmmoonndd ttee llaatteenn vveerrddeeddiiggeenn.. HHooffmmaann vviinnddtt hheett bbiijjzzoonnddeerr iinnhheett kkaasstteeeell ttee pprroommoovveerreenn:: ““NNuu mmooeett iikk mmiijjnn pprrooeeffsscchhrriifftt vveerrddeeddiiggeenn vvoooorr hheett oooogg vvaann ddeebbuurrggeemmeeeesstteerr vvaann HHeellmmoonndd eenn ddee rreeccttoorr.. DDaatt mmaaaakktt hheett ssppaannnneennddeerr,, mmaaaarr vvoooorr mmeezzeellffddooee iikk aallssooff hheett eeeenn ‘‘ggeewwoonnee’’ pprroommoottiiee iiss.. ZZoo hhoouudd iikk hheett oonnttssppaannnneenn..””

Cv Theo HofmanIIrr.. TThheeoo HHooffmmaann ssttuuddeeeerrddee iinn 11999999 aaff aaaann ddee ffaaccuulltteeiitt WWeerrkkttuuiiggbboouuwwkkuunnddee.. DDaaaarrnnaa

wweerrkkttee hhiijj ggeedduurreennddee vviieerr jjaaaarr bbiijj TThhaalleess.. AAll ddiiee ttiijjdd wwiisstt hhiijj ddaatt hhiijj eeeenn pprroommoottiiee--oonnddeerrzzooeekk wwiillddee ddooeenn.. VViiaa eeeenn bbeekkeennddee aaaann ddee ffaaccuulltteeiitt kkeeeerrddee hhiijj iinn 22000033 tteerruugg aaaann

ddee uunniivveerrssiitteeiitt oomm zziicchh ttee vveerrddiieeppeenn iinn ddee aaaannddrriijjfflliijjnn vvaann hhyybbrriiddee vvooeerrttuuiiggeenn,, hheettoonnddeerrwweerrpp wwaaaarrmmeeee hhiijj zziicchh ttiijjddeennss zziijjnn ssttaaggee bbeezziigghhiieelldd.. OOookk nnaa zziijjnn pprroommoottiiee bblliijjfftt

hhiijj aaaann ddee TTUU//ee aaccttiieeff oopp ddiitt oonnddeerrzzooeekksstteerrrreeiinn..

Met inkjetprinten kun je heel makkelijk vlakjes met een steeds verschillende samenstelling van materialennaast elkaar printen.

De meeste opmerkingen worden gemaaktover programma’s als ‘Brainiac’ en ‘HetLab’. Peletier: “Wetenschap komt er nau-welijks in voor, er wordt geen moeitegedaan om meer te weten te komen overde ‘waarom’-vraag. In deze aflevering van‘Het Lab’ is er sprake van onbreekbaarglas. Waarom is dat glas eigenlijk zo sterk,hoe heeft de fabrikant het ontwikkeld, watkomt daarbij kijken, hoe lang heeft hetgeduurd, hoeveel gekost? Gaat het glas ookkapot als je het verhit? Die vragen komenniet aan de orde. Eigenlijk is het alleen eenexcuus om lekker met een vorkheftruck teraggen. Het ‘ontkoken’ van het ei in dezeaflevering heeft wel een wetenschappelijktintje, maar op Bob de Bouwer-niveau.” DeJong ondersteunt deze kritiek: “‘Brainiac’was het eerste programma dat wetenschapals ‘fun’ zag. Er is weinig onderbouwing.Er wordt alleen gekeken naar het ver-schijnsel en wat voor leuke dingen jedaarmee kunt doen.”Peletiers belangrijkste kritiek op deze pro-gramma’s betreft het onrealistische beeldvan wetenschap en wetenschappers:“Wetenschappers worden neergezet als‘mad professors’. Dat is onterecht als jenaar de werkelijkheid kijkt. Feiten bestaannauwelijks in deze programma’s, menin-gen en interpretaties worden op één hoop

gegooid. Al zal niemand van de kijkers hethelemaal geloven, toch wordt dat stereo-type weer bevestigd.” Hoe kwalijk is dat?De Jong: “Het probleem is dat wetenschapzo ‘leuk’ wordt gemaakt dat het echte werkalleen maar kan tegenvallen. Wie bèta-vakken gaat studeren, komt er dán pasachter dat er je heel veel moet leren ensommetjes moet maken voor je leukeproefjes kunt doen.” Peletier: “Als jewetenschap associeert met de verkeerdedingen kan het zeker kwaad. Vergelijk devolgende situatie maar eens: als je in eensemi-realistisch programma rechters laatzien die een orgie in hun kleedruimtehouden zogauw ze hun toga uit hebben,geef ik je op een briefje dat ze daartegenprotesteren. Zo is het hier ook. Ook al ishet entertainment.”Meijer heeft niet zo’n sterke mening overde afzonderlijke programma’s, wel overhet geheel: “Je hebt de serieuze en de spec-taculaire programma’s. Als ze allemaal als‘Het Lab’ zijn, is het niet goed, maar als erenkele dieper gaan, bereiken die huneigen doelgroep. Met dit totaal aanprogramma’s wordt een breed scala aandoelgroepen bediend. Sommige program-ma’s vind ik flauw en het wetenschap-pelijke gehalte is laag. Maar: ik ben hundoelgroep ook niet. Het is alleen jammer

dat er zo weinig in het Nederlands is. ‘HetLab’ is prachtig, het enige vervelende vindik dat het allemaal TU Delft is en niet bij-voorbeeld 3TU.”

Lolbroek‘Dat willen we ook’ van de VPRO is eenserieus programma over wetenschap.Peletier: “Je ziet wetenschappers in hunnatuurlijke habitat als normale mensen.Hij of zij kan rustig vertellen hoe hij ophet idee kwam en hoe het een en anderzich ontwikkelt. Er is een rustige camera-voering, geen opgewonden stemmetje ener is oprechte interesse bij de interviewer,die niet de lolbroek wil uithangen. Je zietook een glimp van de passie voor dewetenschap, iets dat altijd moeilijk is over te brengen.”In het algemeen spreken de serieuze pro-gramma’s Meijer meer aan. “Maar”, zobetoogt hij, “het grote publiek niet. Datheeft liever proeven, ziet liever iets gebeu-ren. Dat is ook de basis van uitzendingenop Discovery Channel, waar veel jongerennaar kijken om iets van te leren. Die willenweten wat er precies gebeurt als er eenkogel wordt afgeschoten.”Zit er wel wetenschap in die ‘schreeuwe-rige’ programma’s? Meijer: “Wat is weten-schap? Veel van die programma’s willenmensen iets leren. Niet over relaties ofover emoties, die de media toch al beheer-sen, maar over technisch wetenschap-pelijke onderwerpen. Zelfs kleine beetjeshelpen.” De Jong: “Ik mis aangrijpings-punten voor jongeren om zelf aan de slagte gaan. Terwijl er interessante activiteitengenoeg zijn. Bij de FIRST LEGO Leaguebijvoorbeeld (die georganiseerd wordtdoor de Stichting Techniekpromotie, red.)bekijken deelnemers een gebouw uit hunomgeving op energiegebruik, doen voor-stellen voor bezuiniging en communi-ceren dat aan anderen door een stukje inde krant of presentatie aan de gebruikers.Iets dergelijks mis ik eigenlijk bij alle tv-programma’s over wetenschap.”

VerhaalstructuurEen speciale plaats in het scala aan (semi-)wetenschappelijke tv-programma’s nemenprogramma als ‘Numb3rs’, ‘CSI’ en

‘Bones’ in, waar de wetenschappelijkecomponent is ingebed in een verhaal-structuur. Meijer noemt zichzelf geen CSI-fan, maar vindt het format wel de fraaistemanier om wetenschap te populariseren:in combinatie met verhaal en human in-terest. “Dat lukt ziekenhuisseries ookgoed. Ik heb de Nederlandse Verenigingvan de Chemische Industrie wel eensgeadviseerd om sponsor te worden van desoap Goede Tijden Slechte Tijden omandere dingen in de chemie te laten ziendan de ontploffingen, milieuvervuiling enandere negatieve associaties die veelmensen met chemie hebben. Het is ookgoed dat de wiskundige formules in‘Numb3rs’ kloppen.” Ook Peletier looft hetrealistische gehalte van de wiskunde in‘Numb3rs’. “De serie kent een goed intro,

8 november 2007 Cursor8/ Achtergrond

Wetenschap op tv: van schreeuwerigeWetenschap en med

Foto’s/SBWaar Chriet Titulaer en Wubbo tv-programma’s over wetenschin ruime mate aanwezig met ‘B

als ‘CSI’. Welk beeld gevenwetenschap en de wetenschapp

hoe erg is dat? Drie TU/e’ersfaculteiten Biomedische Te

Technologie, prof.dr. Mark PeletInformatica en Jelle de Jong van

bekeken enkele programm

De geïnterviewden

‘Dat willen wij ook’: glassponzen blijken een superieure architectuur te hebben.

HHoooogglleerraaaarr MMaarrkk PPeelleettiieerr ddeeeedd oonnddeerr mmeeeerroonnlliinnee oonnddeerrzzooeekk nnaaaarr ddee vveerrsspprreeiiddiinngg vvaanneeuurroommuunntteenn iinn EEuurrooppaa,, ttooeenn ddiiee wweerrdd iinnggee--vvooeerrdd eenn eerr aalllleeeenn NNeeddeerrllaannddssee eeuurroommuunntteenniinn NNeeddeerrllaanndd wwaarreenn,, DDuuiittssee iinn DDuuiittssllaanndd,,eennzzoovvoooorrttss.. VViijjffdduuiizzeenndd mmeennsseenn wweerrkktteennhhiieerraaaann mmeeee eenn kkeekkeenn wweekkeelliijjkkss wweellkkeebbuuiitteennllaannddssee mmuunntteenn zzee hhaaddddeenn.. ZZoo wweerrddaacchhtteerrhhaaaalldd wweellkkee mmuunntteenn hhooee vvaaaakk oopp nneeeerreenn rreeiissddeenn ((iinntteerreessssaanntt ddeettaaiill:: ddiiee vvaann éééénn eennttwweeee eeuurroo rreeiissddeenn ssnneelllleerr ddaann ddee aannddeerree))..LLaatteerr wweerrdd eeeenn ssoooorrttggeelliijjkk oonnddeerrzzooeekk ggeehhoouu--ddeenn oovveerr ggrriieeppvveerrsscchhiijjnnsseelleenn;; mmeennsseenn vvuullddeenneeeenn hhaallff jjaaaarr llaanngg wweekkeelliijjkkss eeeenn vvrraaggeennlliijjsstt iinnooff zzee vveerrkkoouuddeenn wwaarreenn,, ssnnootttteerriigg,, kkeeeellppiijjnnhhaaddddeenn eett cceetteerraa.. PPeelleettiieerr:: ““OOookk ffaaccttoorreenn aallsslleeeeffttiijjdd,, mmaanniieerr vvaann wwoonneenn eenn rreeiizzeenn wweerrddeennvveerrddiissccoonntteeeerrdd.. HHeellaaaass lleevveerrddee ddaatt ggeeeenn eeeenn--dduuiiddiiggee rreessuullttaatteenn oopp.. TTeeggeennwwoooorrddiigg hheebb iikkggeeeenn ttiijjdd mmeeeerr vvoooorr ddaatt ssoooorrtt ddiinnggeenn,, iikkbbeesstteeeedd nnuu vveeeell ttiijjdd aaaann hheett NNeeddeerrllaannddsseeoonnddeerrwwiijjss..””

HHoooogglleerraaaarr BBeerrtt MMeeiijjeerr iiss aallss ttiijjddeelliijjkkaaddvviisseeuurr bbeettrrookkkkeenn bbiijj NNeemmoo,, hheett wweetteenn--sscchhaappsscceennttrruumm vvoooorr kkiinnddeerreenn iinn AAmmsstteerr--ddaamm,, vvoooorr hheett ooppzzeetttteenn vvaann eeeenn tteennttoooonn--sstteelllliinngg oovveerr lleevveenn.. HHiijj iiss rreeggeellmmaattiigg tteehhoorreenn bbiijj NNoooorrddeerrlliicchhtt,, hheett rraaddiioopprrooggrraamm--mmaa oovveerr wweetteennsscchhaapp ((ddiinnssddaaggmmoorrggeenn,,RRaaddiioo 11)).. EEeerrddeerr sscchhrreeeeff hhiijj ccoolluummnnss vvoooorrhheett EEiinnddhhoovveennss DDaaggbbllaadd.. RReeddeenn iiss eeeenn ddeeeellggeellddiinnggssddrraanngg,, mmaaaarr ooookk --eenn vvoooorraall-- oommmmeett aannddeerreenn ttee ddeelleenn wwaatt hheemm bbeezziigghhoouuddtteenn oomm ddee ppaassssiiee vvoooorr wweetteennsscchhaapp ttee ddeelleennmmeett aannddeerreenn.. OOookk MMeeiijjeerr hheeeefftt eerr ttee wweeiinniiggttiijjdd vvoooorr,, vviinnddtt hhiijj.. ““MMaaaarr wwaannnneeeerr eeeennaaaannttaall bbeessttuuuurrssffuunnccttiieess zziijjnn aaffggeellooppeenn,, ggaaiikk ddaaaarr zzeekkeerr wweeeerr mmeeeerr aaaann ddooeenn.. IIkk kkaannnnoogg vveeeell lleerreenn vvaann wweetteennsscchhaappppeerrss zzooaallssVViinncceenntt IIcckkee,, GGoovveerrtt SScchhiilllliinngg eenn RRoobbbbeerrttDDiijjkkggrraaaaff.. HHiieerrbbiijj mmooeett jjee ooookk dduurrvveenn tteehheerrhhaalleenn;; jjee mmooeett hheett wweell kkuunnnneenn oomm eellkkjjaaaarr mmeett eevveennvveeeell eenntthhoouussiiaassmmee hheettzzeellffddeevveerrhhaaaall ttee vveerrtteelllleenn bbiijj bbiijjvvoooorrbbeeeelldd ddeezzoonnssvveerrdduuiisstteerriinngg..””

DDee ddrriiee ggeeïïnntteerrvviieewwddeenn zziijjnn oopp hhuunn eeiiggeennmmaanniieerr bbeettrrookkkkeenn bbiijj ddee ppooppuullaarriisseerriinngg vvaannddee wweetteennsscchhaapp.. JJeellllee ddee JJoonngg iiss oopprriicchhtteerr eenniinntteerriimm--ddiirreecctteeuurr vvaann ddee SSttiicchhttiinnggTTeecchhnniieekkpprroommoottiiee ((wwwwww..tteecchhnniieekkpprroommoottiiee..nnll )),, eeeenn aaaann ddee TTUU//ee ggeelliieeeerrddeessttiicchhttiinngg ddiiee wweetteennsscchhaapp pprroommoooott eenn iinnttee--rreessssaanntt mmaaaakktt vvoooorr jjoonnggeerreenn,, oonnddeerr aannddeerreeddoooorr hheett oorrggaanniisseerreenn vvaann sscciieenncceesshhoowwss aallsshheett NNaattuuuurrkkuunnddeecciirrccuuss eenn ddee FFIIRRSSTT LLEEGGOOLLeeaagguuee.. TThheemmaa’’ss vvaarriiëërreenn vvaann ffuunnddaa--mmeenntteellee vvrraaggeenn ttoott ddee pprroodduuccttiiee aaaann ddeeddrraaaaiibbaannkk.. DDee ssttiicchhttiinngg wwiill jjoonnggeerreenn ddeebbèèttaavvaakkkkeenn llaatteenn eerrvvaarreenn,, zzooddaatt zzee wweetteennwwaaaarroomm zzee ddaaaarrvvoooorr kkiieezzeenn,, nniieett oopp bbaassiissvvaann eeeenn iimmaaggoo..

Foto’s: Bart van Overbeeke

namelijk dat wiskunde wordt gebruikt bijhet voorspellen van het weer, de (geld)-handel, het reguleren van verkeers-stromen, et cetera. Ook de formules lijkengrotendeels te kloppen. Er is duidelijk overnagedacht, het is geen Star Trek.” Eenaantal wiskundige claims noemt hijterecht, anderen zijn onrealistisch.Peletier: “In een aflevering wordt mensengevraagd willekeurig een aantal puntjes tezetten. Je ziet dat er dan toch een regel-maat zichtbaar wordt, meer dan dat hetecht random zou gebeuren. En dat is inhet echt ook zo. Wat niet klopt in dezeaflevering, is dat je gasstromen in eenmetro na een terroristische aanval kuntdetecteren met dispersietechniek. Dieclaim is overdreven, maar zou wel weerkunnen met een vloeistof.”

De Jong: “CSI heeft de trend gezet met decombinatie met wetenschap. Op zich isdaar niets mis mee, alleen wordt het welgesimplificeerd. Sommige claims gaan tever, DNA kun je niet in een paar uur tijdbepalen en het tijdstip van overlijden is inde realiteit lang niet zo exact aan te geven.Maar het is op zich niet onwaar. Enmisdaden worden in de realiteit echt nietzoveel en snel opgelost.”Belangrijk bij deze series is volgensPeletier dan ook dat de filosofie wordtgeloofd als die plausibel klinkt. Het grotepubliek is minder geïnteresseerd of detailskloppen, als de filosofie maar zou kúnnenkloppen.

CriteriaDat brengt de discussie op de vraag welke -impliciete- criteria de geïnterviewdenhanteren als ze naar deze programma’skijken. Meijer: “Veel kijkers zien liever ietsgebeuren dan dat ze alleen verbale uitlegkrijgen. Daarom ben ik voorstander van desandwichformule, zoals in programma’sals ‘Hoezo’ of de wetenschapsquiz. Aan dehand van een vraag of stelling worden erproeven gedaan of een filmpje gedraaid engeeft een gerenommeerde wetenschapperals Robert Dijkgraaf een toelichting. Endie kan dat ook ongelooflijk goed.”Voor Peletier is integriteit, serieus omgaanmet de wetenschapper en de wetenschap,het belangrijkste criterium voor een goedprogramma. “Het hoeft niet altijd volledigte zijn, dat kan ook haast niet. Wel vind ikhet belangrijk dat duidelijk wordt wat dedrijfveer en de passie van de wetenschap-per is. Vragen stellen is belangrijk in dewetenschap en daar wil ik dingen vanterugzien. Niet zoals in ‘Brainiac’ of ‘HetLab’ waarbij de quasi-wetenschappelijkevraag alleen maar een excuus is om leukedingen te doen.”Voor De Jong geldt dat het jongeren moetuitdagen en moet stimuleren om zelf aan

de slag te gaan. “Die programma’s zijn erzeker, bijvoorbeeld op Zapp TV, waar iklaatst een spelprogramma zag over weten-schap waarbij kinderen op ontdekkings-tocht gingen. Ik zou mensen vanuit hunverwondering over dingen in hun dage-lijkse leven op ontdekkingstocht latengaan, afgewisseld door presentaties offilmpjes, een beetje vergelijkbaar met dewetenschapsquiz. Vaak wordt de fase vande verwondering, die aan het onderzoekten grondslag ligt, overgeslagen en dat isjammer.”

Coherent verhaalHet meest mist Meijer de wetenschap(per)bij de algemene nieuwsberichtgeving enachtergrondprogramma’s in de media. “Ikverwijt het mezelf en andere wetenschap-pers dat we te weinig doen aan het weten-schappelijke karakter bij de berichtgevingin de media. Sociologen, juristen,economen, en psychologen lijken zich veelbeter te ‘verkopen’, maar geven vaak een

persoonlijke mening in plaats van eenwetenschappelijke verhandeling. Bèta’skunnen op zich goed klinisch, rechtlijnigdenken en tegenstrijdige dingen metelkaar verenigen tot een coherent geheel -in ons onderzoek doen we haast nietsanders- toch mengen we ons zelden in hetdebat. Een wetenschappelijke analyse zoueen goed tegenwicht zijn voor de emotie-tv, waarbij het meer om meningen dan omfeiten gaat. Zo heb ik me geërgerd aan demedia bij het proces over die handelaar diegrondstoffen aan Saddam Hoesseinverkocht. Een (goede) eerstejaars bij onsweet dat die twee grondstoffen vooralgebruikt worden voor mosterdgas. Dat diehandelaar doet alsof hij dat niet weet, watik overigens zeer betwijfel, is tot daar aantoe. Maar dat daar in de media nog twijfelover bestaat, is van de gekke. Op diemomenten mis ik de wetenschapperecht.”/.

Achtergrond /9Cursor 8 november 2007

e lolbroekerij tot serieuze informatiedia/Gerard VerhoogtBS/VPROOckels nog pioniers waren met

hap, zo lijken die tegenwoordigBrainiac’ en ‘Het Lab’ en seriesn die programma’s van deper? Klopt het beeld en, zo nee,s -prof.dr. Bert Meijer van de chnologie en Scheikundigetier van de faculteit Wiskunde &de Stichting Techniekpromotie-

ma’s en geven commentaar.

De programma’s

IInn ttoottaaaall hheebbbbeenn MMeeiijjeerr,, PPeelleettiieerr eenn DDee JJoonnggzzeevveenn pprrooggrraammmmaa’’ss bbeekkeekkeenn.. DDaatt wwaarreennaafflleevveerriinnggeenn vvaann ‘‘BBrraaiinniiaacc’’,, ‘‘HHeett LLaabb’’,, ‘‘MMaaddLLaabbss’’,, ‘‘DDaatt wwiilllleenn wwiijj ooookk’’ eenn ‘‘NNuummbb33rrss’’.. ‘‘DDeennaattiioonnaallee wweetteennsscchhaappssqquuiizz’’ eenn ‘‘HHooee??zzoo!!’’wwoorrddeenn iinn hheett aarrttiikkeell wweell ggeennooeemmdd,, mmaaaarr zziijjnnnniieett ooppggeennoommeenn iinn ddee sseelleeccttiiee oommddaatt ddeepprrooggrraammmmaa’’ss oopp ddaatt mmoommeenntt nniieett wweerrddeennuuiittggeezzoonnddeenn.. HHiieerroonnddeerr vvoollggtt eeeenn kklleeiinneettyyppeerriinngg eenn ssaammeennvvaattttiinngg vvaann ddee iinnhhoouudd..

DDee mmaakkeerrss vvaann ‘‘BBrraaiinniiaacc’’ nnooeemmeenn hheettpprrooggrraammmmaa eeeenn wweetteennsscchhaappppeelliijjkkee ssttuunntt--sshhooww.. PPrreesseennttaattoorr RRiicchhaarrdd HHaammmmoonndd((bbeekkeenndd vvaann ‘‘TToopp GGeeaarr’’)) eenn zziijjnn tteeaamm vveerrzziinn--nneenn ddee ggeekkssttee ssttuunnttss oomm ‘‘ddee wweetteennsscchhaappvvoooorruuiitt ttee hheellppeenn,, zzoonnddeerr hheett ssppeekkttaakkeell tteesscchhuuwweenn’’.. ZZee bbeehhaannddeelleenn vvrraaggeenn aallss:: ‘‘kkuunn jjeeeeeenn kkeebbaabb ggaaaarr kkrriijjggeenn mmeett eexxpplloossiieevveenn?? KKuunn

jjee mmeett eeeenn mmoobbiieellee tteelleeffoooonn eeeenn ccaarraavvaannooppbbllaazzeenn??’’ ((DDiissccoovveerryy zzaatteerrddaagg 2200..0000 uuuurr))..

‘‘MMaadd LLaabbss’’ lliijjkktt oopp ‘‘BBrraaiinniiaacc’’,, mmaaaarr hheeeefftt eeeennmmeeeerr sseerriieeuuzzee ttoooonn eenn oonnddeerrwweerrppeenn.. ZZiiee::hhttttpp::////mmaaddllaabbss..pprroobbooaarrddss4400..ccoomm//iinnddeexx..ccggii.. ((NNaattiioonnaall GGeeooggrraapphhiicc,, ddaaggeelliijjkkss oomm 2233..3300uuuurr))

‘‘DDaatt wwiilllleenn wwiijj ooookk’’ ((VVPPRROO)) hheeeefftt eeeenn ddooccuu--mmeennttaaiirr kkaarraakktteerr eenn ggaaaatt oovveerr tteecchhnniisscchhee vveerr--sscchhiijjnnsseelleenn iinn ddee nnaattuuuurr ((bbiijj vvooggeellss,, vvlliinnddeerrss,,ssppoonnzzeenn)).. BBiijjvvoooorrbbeeeelldd eeeenn iitteemm oovveerrNNiicchhoollaass FFrraanncceesscchhiinnii,, ddiiee eeeenn mmiinnuussccuuuullrroobboottjjee nneett zzoo wwiill llaatteenn mmaannooeeuuvvrreerreenn aallss eeeennvvlliieegg.. OOookk eeeenn iitteemm oovveerr ggllaassssppoonnzzeenn,, ddiiee eeeennssuuppeerriieeuurree aarrcchhiitteeccttuuuurr bblliijjkkeenn ttee bbeezziitttteenn,,sstteevviiggeerr ddaann mmeennsseenn mmoommeenntteeeell kkuunnnneennmmaakkeenn..

ZZiiee vvoooorr mmeeeerr iinnffoorrmmaattiiee hhttttpp::////nnoooorrddeerrlliicchhtt..vvpprroo..nnll//ddoossssiieerrss//3344775500115500//..

‘‘HHeett LLaabb’’ iiss ggeebbaasseeeerrdd oopp ‘‘BBrraaiinniiaacc’’.. VVoollggeennssddee mmaakkeerrss wwoorrddeenn bbiizzaarrrree,, iiddiioottee eenn wweetteenn--sscchhaappppeelliijjkkee eexxppeerriimmeenntteenn ggeeddaaaann,,tthheeoorriieeëënn wwoorrddeenn ggeettooeettsstt eenn ppssyycchhoolloo--ggiisscchhee tteesstteenn wwoorrddeenn uuiittggeevvooeerrdd.. ((KKRROO,, NNeeddeerrllaanndd 33,, ttwweeeewweekkeelliijjkkss,, ooppddiinnssddaaggaavvoonndd oomm 2211..3300 uuuurr.. ZZiiee::wwwwww..hheettllaabb..kkrroo..nnll//))

‘‘NNuummbb33rrss’’:: SSeerriiee oovveerr eeeenn wwiisskkuunnddiigg ggeenniieeddiiee mmeett zziijjnn kkeennnniiss ddee FFBBII hheellpptt mmeett hheettoopplloosssseenn vvaann mmiissddaaddeenn..hhttttpp::////vveerroonniiccaa..ssbbss..nnll//mmoodduulleess..pphhpp??nnaammee==ssppeecciiaall&&ssiittee==tteelleevviissiieenniieeuuwwss&&ssiidd==44997733 ((VVeerroonniiccaa,, mmaaaannddaaggaavvoonndd,, 2211..3300 uuuurr))

‘‘NNuummbb33rrss’’

‘Dat willen wij ook’: vliegen als een meeuw.

‘‘BBrraaiinniiaacc’’:: BBeeaacchh eexxpplloossiioonn..

8 november 2007 Cursor10/ Universiteitsberichten

Dienst Interne ZakenOpeningstijden kantines tijdenstentamenperiodeAlle kantines zijn in week 46 beperktopen tot 14.00 uur. De kantine van hetAuditorium is geopend van 9.30 tot14.00 uur en als proef van 16.00 tot19.30 uur. Tijdens deze proefperiode zijner ook enkele warme maaltijden teverkrijgen. Coffee & More in hetAuditorium is open van 8.30-12.00 uur.Café De Zwarte Doos is geopend van8.30-22.30 uur.

PromotiesMw. E. Tekin MSc verdedigt op maandag12 november haar proefschrift en stellin-gen tegen de bedenkingen van een com-missie. Dit gebeurt vanaf 16.00 uur inzaal 4 van het Auditorium. De titel vanhet proefschrift luidt ‘Thin Film Librariesof Functional Polymers and MaterialsPrepared by Inkjet Printing’. Tekin pro-moveert aan de faculteit ScheikundigeTechnologie. De promotor is prof.dr. U.S.Schubert.

Ir. J.J.M. Kierkels verdedigt op maandag12 november zijn proefschrift en stellin-gen tegen de bedenkingen van een com-missie. Dit gebeurt vanaf 16.00 uur inzaal 5 van het Auditorium. De titel van

het proefschrift luidt ‘Validating andImproving the Correction of OcularArtifacts in Electro-encephalography’.Kierkels promoveert aan de faculteitElektrotechniek. De promotor isprof.dr.ir. J.W.M. Bergmans.

M.A. Abam MSc verdedigt op dinsdag 13november zijn proefschrift en stellingentegen de bedenkingen van een commis-sie. Dit gebeurt vanaf 16.00 uur in zaal 4van het Auditorium. De titel van hetproefschrift luidt ‘New Data Structuresand Algorithms for Mobile Data’. Abampromoveert aan de faculteit Wiskunde &Informatica. De promotor is prof.dr. M.T.de Berg.

D.V. Malyna MSc verdedigt op woensdag14 november zijn proefschrift en stellin-gen tegen de bedenkingen van een com-missie. Dit gebeurt vanaf 16.00 uur inzaal 5 van het Auditorium. De titel vanhet proefschrift luidt ‘Accelerated synthe-sis of electrically and thermally constrai-ned power electronic converter systems’.Malyna promoveert aan de faculteitElektrotechniek. De promotor isprof.dr.ir. A.J.A. Vandenput.

Ir. A.H.J. Mathijssen verdedigt op don-derdag 15 november zijn proefschrift enstellingen tegen de bedenkingen van eencommissie. Dit gebeurt vanaf 16.00 uurin zaal 5 van het Auditorium. De titel vanhet proefschrift luidt ‘A Logical Calculifor Reasoning with Binding’. Mathijssen

promoveert aan de faculteit Wiskunde &Informatica. De promotor is prof.dr.ir.J.F. Groote.

Technologie Management(TBdk)AfstudeervoordrachtenBDK/OM/IMBojana Zoranovic, Closing the learningloop - a study on improving the auditsystem at KLM Engineering &Maintenance, 15 november, 15.00 uur,PAV C. 09

DHVNationaal Sustainability CongresAvondprogramma: ‘De integratie vanduurzaamheid in het hoger onderwijs’.Op 20 november zal het door DHV geor-ganiseerde ‘Nationaal SustainabilityCongres’ plaatsvinden in het WTCgebouw in Rotterdam (www.sustainability-congres.nl). Aansluitend daaropzal er een door studenten georganiseerddebat plaatsvinden over de integratie vanduurzaamheid in de opleidingscurricula.Studenten, docenten, bedrijven en eenieder die geïnteresseerd is worden vanharte uitgenodigd om op deze avondmee te discussiëren. Hoe maak jestudenten enthousiast? En hoe kunnen

scholen aansluiten op een arbeidsmarktwaar kennis van duurzame ontwikkelinggevraagd wordt? Het programma zal bestaan uit tweekorte presentaties met aansluitend daar-op een paneldiscussie. In het panelnemen onder anderen plaats DoekleTerpstra, voorzitter van de HBO-raad enLucas Reijnders, hoogleraar milieu-kunde. Het avondprogramma begint om19.00 uur, zal ongeveer anderhalf uurduren en is gratis toegankelijk.Het is voor studenten mogelijk om tegengereduceerde prijs (75 euro) het congreste bezoeken. Meld je aan, of vraag meerinformatie, door een mailtje te sturennaar duurzameopleidingen@gmail.com.

Speelkr8Inzamelingsactie gebruikt speelgoed op de TU/eDe stichting Speelkr8 zamelt gebruiktspeelgoed in voor jongens en meisjes toten met tien jaar. De adressen wordenaangeleverd door onder andere stichtingjeugdzorg (diverse plaatsen) en voedsel-banken. Uw speelgoed komt heel goedterecht en is zeer welkom. Speelgoedvoor alle leeftijden is welkom, maar er isvooral speelgoed nodig voor kinderenvan acht, negen en tien jaar. Voor henwordt namelijk niet veel aangeboden. Ukunt het speelgoed ook bij mij op deTU/e-campus aanleveren, hiervoor kuntu bellen naar: 06-48750618.Anja de Valk-Roulaux

Officemanager Bureau Ondersteuning(V89.92), Communicatie ServiceCentrum (1.0 fte). Tijdelijk dienstver-band, salaris maximaal schaal 8 CAONederlandse universiteiten bijlage 1(2.171 t/m 2.901 euro).

Projectmedewerker HBO doorstroommi-noren (V28.0616), Onderwijs enStudenten Service Centrum (0.6 fte).Tijdelijk dienstverband, salaris maximaalschaal 9 CAO Nederlandse universiteitenbijlage 1 (2.387 t/m 3.278 euro).

PhD-student ‘Controlling Dynamic RealLife Workflow Situations’ (V32.101), AIS,department of Mathematics andComputer science (1.0 fte). Tijdelijkdienstverband, salaris maximaal schaal27 CAO Nederlandse universiteiten bijla-ge 1 promovendus (1.956 t/m 2.502euro).

Voor meer informatie ga naar:http://vacatures.tue.nl.

Algemeen

Mensen

Faculteiten

Diversen

Vacatures

UUnniivveerrssiitteeiittssbbeerriicchhtteenn mmooggeennmmaaxxiimmaaaall 115500 wwoooorrddeenn llaanngg zziijjnn eennmmooeetteenn oopp ddee wwooeennssddaagg éééénn wweeeekk

vvoooorr ppllaaaattssiinngg bbiinnnneenn zziijjnn.. ZZeekkuunnnneenn wwoorrddeenn ggeemmaaiilldd nnaaaarr

uunniivveerrssiitteeiittssbbeerriicchhtteenn@@ttuuee..nnll..

(Advertentie)

English page /11Cursor 8 november 2007

In shortInternationallight art festivalGlow inEindhovenHaving welcomed over50,000 visitors, the Firstedition of Glow was such asuccess that it was obviousstraight away that this in-ternational light artfestival in Eindhoven hadto have a sequel. From 9thru 18 November morethan twenty works of lightart are exhibited at variouslocations in the city underthe motto ‘Sealed Spaces’.A selection from theworks: Magdalena Jetelováis making a light instal-lation for a car park, thefloor of which is coveredwith a thin film of water. Alighted spiral makes thewater look ‘infinite’.Another special light artproject is that of BettinaPelz and Tom Groll.During this event theartists use projected lightto make it seem as if mossis growing and movingagainst the façade of thecity hall. For more infor-mation about ‘Glow:Sealed Spaces’, a survey ofall these works of art and aconvenient map enablingyou to see all of them:www.gloweindhoven.nl.

Laptop running onhuman powerIndustrial Designstudents from TU Delftare collaborating withtheir lecturer Arjen Jansento make a laptop runningon human energy. Withthis design Jansen and hisstudents are competing ina contest organized bycomputer chip manu-facturer Intel, which istrying to find a way to runa laptop on ‘green’ energy.Other competitors areworking on solar panelsand fuel cells to producethe required electricity. On28 November the winnerwill be announced. Thecomputer requires apower of 20 watt. As thereis always a loss of energy,users have to generateabout 40 watt. They do soby moving up and down akind of footboard coupledto a dynamo. Expectationsare that the effort requiredwill be equivalent tocycling without a headwind at a speed of twelvekilometers per hour. Thestudents will be awardedcredits for their partici-pation in the designcontest. (HOP)

The English Page iswritten by Franca Gilsing.She can be reached at engcursor@tue.nl.

Staff members and doctoral candidates borrow art for free from Grafiekuitleen

“Such a fantastic facility simply has to be used”PPhhoottooggrraapphheerr//BBaarrtt vvaann OOvveerrbbeeeekkee

A work of art in your workroom: thanks to theGrafiekuitleen (graphic art library) this is possible.

TU/e staff members and doctoral candidates canborrow graphic work for free from the collection ofover eight hundred works of art. Which makes it a

broad selection of Dutch graphic arts from the latterhalf of the 20th and the early 21st centuries. Art

lovers include international staff members: they areshowing the graphic work they have borrowed and

talk about their choices.

Hungry planet: food for thoughtJust lay out the contentsof your cupboard, refri-gerator and cellar on yourkitchen table andestimate the quantity offood consumed in yourhousehold within a week.No doubt the picture willbe vastly different fromthat for a family living onthe other side of theglobe. ‘Food for thought’,was the idea developedby the American photojournalist Peter Menzel.For the project ‘Hungryplanet: what the worldeats’ he photographedthirty families across theglobe along with theirfood for a week.

From a few bags of grainand sorghum (a tropicalgrain crop) for a refugeefamily in Chad (weekly

budget: 1.23 dollar) to thewell-stocked dining tableof a German family: thephotos show poignant dif-ferences. Writer (as well asMenzel’s wife) FaithD’Aluisio noted the accom-panying stories andfavorite recipes of the

families portrayed in the24 countries that werevisited. Add to that thevarious facts and figuresabout things like per-centages of overweight andnumbers of fast food res-taurants per country andyou get a confrontational

book of photos of how theworld eats and what thereis to be eaten. The collection of photosthat Peter Menzel made for‘Hungry planet’ forms theexhibition by the samename that will be on showin the hall of the TU/e

Hoofdgebouw from 12November thru Thursday20 December. This ‘world-encompassing panoramaof people and their food’, asStudium Generaledescribes it, may be viewedevery day from 09.00 to18.00 hours./.

José VillegasBBeerrttiill SScchhmmuullll -- SSoollii ddeeooGGlloorriiaa -- ccooppppeerr eennggrraavviinnggBBeerrttiill SScchhmmuullll -- VViissiioonnss ddeell’’aammeenn -- ccooppppeerr eennggrraavviinnggHHaann vvaann HHaaggeenn --EExxttrreemmaadduurraa 22 -- eettcchhiinngg

IInn tthhee ooffffiiccee uusseedd bbyy JJoossééVViilllleeggaass,, wwhhoo iiss wwoorrkkiinnggttoowwaarrddss aa PPhhDD iinn tthhee ccooddiinnggaanndd ccrryyppttoo ggrroouupp aatt tthheeddeeppaarrttmmeenntt ooff MMaatthheemmaattiiccss&& CCoommppuutteerr SScciieennccee,, hhaannggtthhrreeee wwoorrkkss ffrroomm tthhee ggrraapphhiiccaarrtt lliibbrraarryy.. VViilllleeggaass:: ““TToo bbeehhoonneesstt,, II ddoonn’’tt rreeaallllyy ccaarreetthhaatt mmuucchh ffoorr tthhee ffuurrnniisshhiinnggooff mmyy wwoorrkkrroooomm.. AAfftteerr II wwaassggiivveenn aa ppllaaccee ttoo wwoorrkk hheerree,, aa yyeeaarr aaggoo nnooww,,ssoommee ppiieecceess ooff ffuurrnniittuurree wweerree mmoovveedd.. TThheesshhiiffttiinngg ooff tthhee wwhhiitteebbooaarrdd lleefftt aa ffeeww vviissiibblleehhoolleess iinn tthhee wwaallll.. OOff ccoouurrssee wwee ccoouulldd hhaavveeaasskkeedd ppeeooppllee ttoo ffiillll tthheemm,, bbuutt ssoo ffaarr wwee hhaavveennoott rreeaacchheedd tthhaatt ppooiinntt.. IInn oorrddeerr ttoo ddoo uupp tthheerroooomm aa lliittttllee mmoorree,, II wweenntt ttoo tthhee GGrraaffiieekk--uuiittlleeeenn wwiitthh aa ccoolllleeaagguuee,, aafftteerr hhaavviinngg bbeeeennttiippppeedd ooffff bbyy aa ffoorrmmeerr ccoolllleeaagguuee..”” HHoowweevveerr,, oonn tthhee ddaayy bbeeffoorree hhiiss aappppooiinnttmmeennttwwiitthh tthhee lliibbrraarryy,, tthhee AArrggeennttiinneeaann ddooccttoorraall

ccaannddiiddaattee wwaass ttoolldd tthhaatt hheeaanndd hhiiss ccoolllleeaagguuee wweerree ggooiinnggttoo bbee mmoovveedd ttoo aannootthheerr ooffffiicceewwiitthhiinn aa mmoonntthh.. VViilllleeggaass:: ““WWeebbeeggaann ttoo ddoouubbtt wwhheetthheerr wweeccoouulldd aaccttuuaallllyy ffiitt iinn aannyyggrraapphhiicc wwoorrkkss iinn tthhee nneewwrroooomm.. IInn tthhee eenndd wwee ddeecciiddeeddttoo ggoo nneevveerrtthheelleessss,, bbeeccaauusseetthhee aappppooiinnttmmeenntt hhaadd aallrreeaaddyybbeeeenn mmaaddee.. IInn rreettrroossppeecctt wweemmaaddee tthhee rriigghhtt cchhooiiccee;; wwee aarreessttiillll iinn tthhee ssaammee ooffffiiccee..””TThhee GGrraaffiieekkuuiittlleeeenn pprroovveedd ttoobbee aa ppoossiittiivvee ssuurrpprriissee ffoorrVViilllleeggaass:: ““II wwaass qquuiittee iimmpprreess--sseedd bbyy tthhee ssppaaccee aanndd tthhee ffiinneeccoolllleeccttiioonn.. TThhee eettcchhiinngg

EExxttrreemmaadduurraa 22 bbyy HHaann vvaann HHaaggeenn ddrreeww mmyyaatttteennttiioonn ssttrraaiigghhtt aawwaayy;; II ffiinndd tthhee nnaattuurreeddeeppiicctteedd iinn iitt vveerryy bbeeaauuttiiffuull.. IInn aaddddiittiioonn,, iitt iissoonnee ooff tthhee ffeeww wwoorrkkss ooff aarrtt sshhoowwiinngg aaccoonnccrreettee iimmaaggee;; tthhee ccoolllleeccttiioonn ccoonnttaaiinnssmmoossttllyy aabbssttrraacctt wwoorrkk.. MMyy ccoolllleeaagguuee cchhoosseeSSoollii ddeeoo GGlloorriiaa,, aa ppaaiinnttiinngg bbyy BBeerrttiill SScchhmmuullll..TThhee tthhiirrdd eennggrraavviinngg,, VViissiioonnss ddee ll’’aammeenn,, wweecchhoossee ttooggeetthheerr.. TThheerree aarree ssoo mmaannyy tthhiinnggss iinntthhaatt ppiiccttuurree tthhaatt yyoouu aarree aallwwaayyss ddiissccoovveerriinnggssoommeetthhiinngg nneeww..””

Jorge Alves LinoAAbbee KKuuiippeerrss -- OOpp ddee ffiieettsscciirrccaa 11994400JJeeff DDiieeddeerreenn -- BBllaacckk ssaaiinntt

JJoorrggee AAllvveess LLiinnoo ddooeess nnootthhaavvee ttoo sshhaarree hhiiss ooffffiiccee.. AAssaa rreessuulltt tthhiiss PPoorrttuugguueesseessttaaffff mmeemmbbeerr,, wwhhoo aatt tthheemmoommeenntt iiss aa lleeccttuurreerr aannddddeessiiggnneerr ooff tthhee wweebbssiittee oofftthhee ddeeppaarrttmmeenntt ooffIInndduussttrriiaall DDeessiiggnn ((IIDD)),, hhaaddaa cchhaannccee ttoo ffuurrnniisshh hhiissooffffiiccee eennttiirreellyy aaccccoorrddiinngg ttoohhiiss oowwnn ttaassttee.. NNeexxtt ttoo aannuummbbeerr ooff ppeerrssoonnaall iitteemmss --pphhoottooss ooff ffrriieennddss aannddrreellaattiivveess aanndd ttwwoo ccyylliinnddeerrssccoonnttaaiinniinngg ddiipplloommaassoobbttaaiinneedd aatt aa uunniivveerrssiittyy ooff hhiiss hhoommeellaanndd--ssttaannddss aa bbiigg llaammpp wwiitthh ttwwoo ggrraapphhiicc wwoorrkksshhaannggiinngg aabboovvee iitt..AAllvveess LLiinnoo:: ““II hheeaarrdd aabboouutt tthhee GGrraaffiieekkuuiittlleeeennvviiaa tthhee iinnttrroodduuccttoorryy ddaayy ffoorr iinntteerrnnaattiioonnaall

ssttaaffff mmeemmbbeerrss.. IImmmmeeddiiaatteellyyaafftteerr tthhee mmeeeettiinngg II sseenntt aann ee--mmaaiill ttoo mmaakkee aann aappppooiinntt--mmeenntt.. SSuucchh aa ffaannttaassttiicc ffaaccii--lliittyy ssiimmppllyy hhaass ttoo bbee uusseedd..””TThhee PPoorrttuugguueessee iiss qquuiitteepplleeaasseedd wwiitthh tthhee ppiiccttuurreess::““TThhee ggrraapphhiicc wwoorrkk ‘‘OOpp ddeeffiieettss’’ aattttrraacctteedd mmee ffoorr ttwwoorreeaassoonnss.. FFiirrssttllyy,, bbeeccaauussee iittrreepprreesseennttss eevveerryyddaayy lliiffee iinntthhee NNeetthheerrllaannddss:: aa mmaann oonn aabbiikkee.. IItt iiss aa rreeaalliissttiicc iimmaaggee,,bbuutt wwhheenn yyoouu llooookk aatt tthheeuuppppeerr ppoorrttiioonn ooff tthhee ppiiccttuurree,,yyoouu sseeee tthhaatt tthhee aarrttiisstt hhaassuusseedd vveerryy bbrriigghhtt,, lloouuddccoolloorrss.. TThhee dduuaalliittyy ooff tthheeppiiccttuurree rreeaallllyy aappppeeaallss ttoo mmee::

iitt mmaayy ccaauussee yyoouu ttoo ffeeeell sslliigghhttllyy sscchhiizzoo--pphhrreenniicc,, tthhoouugghh iinn aa ggoooodd wwaayy.. TThhee sseeccoonnddppaaiinnttiinngg ddrreeww mmyy aatttteennttiioonn tthhrroouugghh iittss aabb--ssttrraacctt qquuaalliittyy,, wwhhiicchh II lliikkee..””

Dorota Pawelek

HHaarrrriiee GGeerrrriittzz -- DDee aaaarrddee rroonnddRRooggeerr RRaavveeeell -- uunnttiittlleedd

IIrr.. DDoorroottaa PPaawweelleekk hheeaarrdd aabboouutt tthhee ggrraapphhiicc aarrtt lliibbrraarryy iinnddii--rreeccttllyy.. TThhee ddooccttoorraall ccaannddiiddaattee ooff EElleeccttrriiccaall EEnnggiinneeeerriinngg,,EElleeccttrriiccaall PPoowweerr SSyysstteemmss,, ttaallkkss aabboouutt hheerr ffiirrsstt aaccqquuaaiinn--ttaannccee wwiitthh tthhee TTUU//ee GGrraaffiieekkuuiittlleeeenn:: ““AA ccoolllleeaagguuee rreegguullaarrllyybboorrrroowwss wwoorrkkss ooff aarrtt.. HHee kknneeww tthhaatt II aamm aallssoo iinntteerreesstteedd iinnaarrtt,, ssoo ttooggeetthheerr wwiitthh hhiimm II wweenntt ttoo vviissiitt tthhee GGrraaffiieekkuuiittlleeeennffoorr tthhee ffiirrsstt ttiimmee.. WWhhiillee hhee wwaass ddeecciiddiinngg oonn aa nneeww wwoorrkk ooffaarrtt ffoorr hhiimmsseellff,, II llooookkeedd aatt tthhee ccoolllleeccttiioonn aanndd ffiinnaallllyy cchhoosseettwwoo ppaaiinnttiinnggss ffoorr mmyysseellff.. TThhee ffiirrsstt oonnee II bboorrrroowweedd,, wwhhiicchh iissssttiillll hhaannggiinngg iinn mmyy ooffffiiccee ttooddaayy,, iiss bbyy RRooggeerr RRaavveeeell,, aa ccoonn--tteemmppoorraarryy ppaaiinntteerr.. HHiiss ssttyyllee iiss cchhaarraacctteerriizzeedd bbyy aa mmiixxttuurree ooffaabbssttrraacctt aanndd ffiigguurraattiivvee ppaaiinnttiinngg.. YYoouu ccaann aallssoo sseeee tthhiiss iinn tthheeppiiccttuurree tthhaatt II hhaavvee cchhoosseenn:: aann aabbssttrraacctt ddrraawwiinngg iinn bbllaacckk aannddwwhhiittee aanndd aa ffeeww ttoouucchheess ooff ccoolloorr.. TThhee sseeccoonndd wwoorrkk,, bbyyHHaarrrriiee GGeerrrriittzz,, hhaass ‘‘ssoommeetthhiinngg’’ tthhaatt aappppeeaalleedd ttoo mmee vveerryyssttrroonnggllyy,, bbuutt II ccaannnnoott rreeaallllyy eexxppllaaiinn wwhhaatt iitt iiss..””PPaawweelleekk iiss kkeeeeppiinngg tthhee wwoorrkkss ooff aarrtt ffoorr tthhee ttiimmee bbeeiinngg:: ““IIlliikkee tthheessee wwoorrkkss.. TThheeyy ffiitt iinn mmyy rroooomm ppeerrffeeccttllyy.. IInn tthhee ffuuttuurreeII sshhaallll ddeeffiinniitteellyy cchheecckk oouutt tthhee TTUU//ee ccoolllleeccttiioonn aaggaaiinn..””((PPaawweelleekk iiss nnoott iinn tthhee pphhoottoo bbeeccaauussee sshhee wwaass iillll))

Family in Chad. Family in Germany. Photos: Peter Menzel

8 november 2007 Cursor

Doe mee en win 2.500 of 5.000 euro • Kom in contact met het topmanagement van Shell • Kans op media-publiciteitvoor jouw onderzoek • Presenteer je professioneel door de gratis presentatietraining • Meer info, voowaarden enaanmelden voor 31 december 2007 via www.shellbachelormasterprijs.nl

IS JOUW SCRIPTIE DUURZAAM?

0106.1368 advertentie_TUTwente_W1 1 16-10-07 11:31:46

Cultuur /13Cursor 8 november 2007

/PharoaheMonchDDee ddaagg eerrvvoooorr ttrreeeeddtt hhiijj oopp iinnBBeerrlliijjnn,, eeeenn ddaagg llaatteerr ssttaaaatt hhiijj oopp ddeeppllaannkkeenn vvaann PPaarraaddiissoo.. AAnnddeerrssggeezzeeggdd:: PPhhaarrooaahhee MMoonncchh iiss iinn hhiipp--hhooppkkrriinnggeenn bbeeppaaaalldd nniieett ddee mmiinnsstteeeenn SSttuuddiiuumm GGeenneerraallee iiss ddaann ooookkmmaaaarr wwaatt ttrroottss ddaatt hhiijj vvaannaavvoonndd,,ddoonnddeerrddaagg 88 nnoovveemmbbeerr,, iinn hheettGGaassllaabb ssttaaaatt ttiijjddeennss KKeerrssVVeerrss..““EEiiggeennlliijjkk hhaaddddeenn wwee hheett eeeennbbeeeettjjee ooppggeeggeevveenn mmeett hhiipphhoopp iinnhheett GGaassllaabb,, ddee bbeezzooeekkeerrssaaaannttaalllleennvviieelleenn aallttiijjdd tteeggeenn -- mmaaaarr ddiitt iiss eeeenneennoorrmmee bbuuiitteennkkaannss””,, aalldduuss DDaavviiddEErrnnsstt vvaann SSGG.. HHiipphhoopphheellddPPhhaarrooaahhee MMoonncchh mmaaaakkttee eeeerrddeerroonnddeerr mmeeeerr ffuurroorree mmeett OOrrggaanniizzeeddKKoonnffuussiioonn eenn ssccoooorrddee eeeenn ggrroottee hhiittmmeett SSiimmoonn SSaayyss,, bbeekkeenndd vvaann ddeeffiillmm CChhaarrlliiee’’ss AAnnggeellss..KKeerrssVVeerrss iinn hheett GGaassllaabb bbeeggiinntt oomm2211..0000 uuuurr,, PPhhaarrooaahhee ttrreeeeddtt oopp mmeettbbaanndd.. VVeerrddeerr zziijjnn eerr ooppttrreeddeennss vvaannhheett BBoosssscchhee ccoolllleeccttiieeff BBrraallwweerrkk eennvveerrsscchhiilllleennddee ddjj’’ss.. DDee eennttrreeee iissggrraattiiss..

/Ex DrummerZZooaallss PPaauull VVeerrhhooeevveennss ‘‘SSppeetttteerrss’’ iinn11998800 NNeeddeerrllaanndd oopp zziijjnn kkoopp zzeettttee,,vveerroooorrzzaaaakkttee ‘‘EExx DDrruummmmeerr’’ ddiitt jjaaaarreeeenn wwaarree rreell iinn VVllaaaannddeerreenn.. ‘‘EEeennppllaattttee aaaanneeeennsscchhaakkeelliinngg vvaann oonnnnoo--zzeellhheeiidd’’,, ‘‘ppoolliittiieekk eenn mmaaaattsscchhaapp--ppeelliijjkk iinnccoorrrreecctt’’ eenn ‘‘eeeenn bbrruuttaallee oopp--eeeennssttaappeelliinngg vvaann vvuullggaarriitteeiitteenn’’,, zzoobbeesstteemmppeellddeenn ccrriittiiccii hheett ssppeeeellffiillmm--ddeebbuuuutt vvaann rreeggiisssseeuurr KKooeenn MMoorrttiieerr..IInn ddee ffiillmm,, nnaaaarr eeeenn bbooeekk vvaann VVllaammiinngg HHeerrmmaann BBrruusssseellmmaannss,,kkoommtt eeeenn bbeekkeennddee sscchhrriijjvveerr aallssddrruummmmeennddee iinnttrriiggaanntt tteerreecchhtt iinn eeeennppuunnkkbbaanndd -- mmeett ‘‘eeeenn rreeiiss ddoooorr ddeeoonnddeerrbbuuiikk vvaann VVllaaaannddeerreenn,, llaannggsszzeellddeenn ggeettoooonnddee lleelliijjkkhheeiidd,, ddoomm--hheeiidd eenn ggrrooffhheeiidd’’ aallss ggeevvoollgg,,bbeelloooofftt SSttuuddiiuumm GGeenneerraallee..‘‘EExx DDrruummmmeerr’’ iiss vvaannaavvoonndd,, ddoonnddeerr--ddaagg 88 nnoovveemmbbeerr,, vvaannaaff 2200..0000 uuuurr tteezziieenn iinn DDee ZZwwaarrttee DDooooss.. OOookk nnoogg ooppddiinnssddaagg 1133 eenn wwooeennssddaagg 1144 nnoovveemm--bbeerr..

/Stille krachtvan heavy metalGGeelliieeffdd bbiijj vveelleenn,, mmaaaarr ddeessoonnddaannkkssddooooddggeezzwweeggeenn ddoooorr ddee ppeerrss eennvvaaaakk mmeett ddee nneekk aaaannggeekkeekkeenn.. HHeettiiss hheett ttrriieessttee lloott vvaann hheeaavvyy mmeettaall,,sstteelltt AAnnddrréé VVeerrhhuuyysseenn,, hhooooffdd--rreeddaacctteeuurr vvaann mmeettaallttiijjddsscchhrriiffttAAaarrddsscchhookk eenn oorrggaanniissaattoorr vvaann hheettrrooeemmrruucchhttee ffeessttiivvaall DDyynnaammoo OOppeennAAiirr.. IInn DDee ZZwwaarrttee DDooooss bblliikktt hhiijjmmaaaannddaagg 1122 nnoovveemmbbeerr vvaannaaff 1199..3300uuuurr tteerruugg oopp hheett ffeessttiivvaall eenn ggaaaatt hhiijjiinn oopp hheett iimmaaggoo vvaann hheeaavvyy mmeettaall..AAaannsslluuiitteenndd iiss ddee ffiillmm ‘‘MMeettaall:: AAHHeeaaddbbaannggeerr’’ss JJoouurrnneeyy’’ ttee zziieenn..

/Musical JonasTTeerr eerree vvaann hheett vviijjffttiiggjjaarriigg bbeessttaaaannvvaann ddee TTUU//ee--ppeerrssoonneeeellssvveerreenniiggiinnggiiss oopp zzoonnddaagg 1188 nnoovveemmbbeerr iinn ddeeBBllaauuwwee ZZaaaall vvaann hheett AAuuddiittoorriiuumm ddeemmuussiiccaall ‘‘JJoonnaass’’ ttee zziieenn.. HHeett ssttuukk,,oovveerr ddee nneeggeennttiieennddee--eeeeuuwwssee wwaall--vviissvvaaaarrtt,, wwoorrddtt uuiittggeevvooeerrdd ddoooorrZZiinnggeerriijj DDwwaarrssggeettuuiiggdd eenn ttoonneeeell--ggrrooeepp DDee LLiinnddeessppeelleerrss,, bbeeiiddee uuiittNNuueenneenn.. DDee vvoooorrsstteelllliinnggeenn bbeeggiinn--nneenn oomm 1155..0000 eenn 2200..0000 uuuurr;; kkaaaarrtteennvvoooorr lleeddeenn vvaann ddee ppeerrssoonneeeellss--vveerreenniiggiinngg ((eenn hhuunn aaaannhhaanngg))kkoosstteenn vviijjff eeuurroo,, aannddeerreenn bbeettaalleennttiieenn eeuurroo.. EEnnttrreeeebbeewwiijjzzeenn zziijjnn vveerr--kkrriijjggbbaaaarr iinn hheett PPVVOOCC oopp ddiinnssddaagg,,wwooeennssddaagg eenn ddoonnddeerrddaagg vvaann 1122..3300ttoott 1133..3300 uuuurr..

Hungry planet: food for thought

Van een paar zakken graan ensorghum (een tropisch graan-gewas) voor een vluchtelingen-familie in Tsjaad (weekbudget:

1,23 dollar) tot de overladeneettafel van een Duits gezin: deverschillen op de foto’s zijnschrijnend. Schrijfster (en

tevens Menzels vrouw) FaithD’Aluisio noteerde in de 24bezochte landen de bijbehoren-de verhalen en favoriete recep-ten van de geportretteerde fami-lies. Tel daarbij op diverse feitjesen cijfers over onder meer per-centages overgewicht en aan-tallen fastfoodrestaurants perland en je krijgt een confron-terend fotoboek over hoe dewereld eet en wat er te eten is. De foto’s die Peter Menzel voor‘Hungry planet’ maakte, vormen

samen de gelijknamige expositiedie van maandag 12 novembertot en met donderdag 20 decem-ber te zien is in de hal van hetHoofdgebouw van de TU/e. Dit‘wereldomspannende panoramavan mensen en hun voedsel’,zoals Studium Generale om-schrijft, is dagelijks te bezich-tigen van 09.00 tot 18.00uur./.

Cabaretiers draaien proef in ParktheaterVVeerrsscchhiilllleennddee bbeekkeennddee eenn iieettssmmiinnddeerr bbeekkeennddee ccaabbaarreettiieerrss eennssttaanndd--uupp ccoommeeddiiaannss ddrraaaaiieenn eeeennwweeeekkeenndd llaanngg pprrooeeff iinn hheettEEiinnddhhoovveennssee PPaarrkktthheeaatteerr.. DDaaaarrvviinnddtt vvrriijjddaagg 99,, zzaatteerrddaagg 1100 eennzzoonnddaagg 1111 nnoovveemmbbeerr vvoooorr ddeettwweeeeddee kkeeeerr hheett CCaabbaarreett && CCoommeeddyy

WWeeeekkeenndd ppllaaaattss..EEllkkee aavvoonndd bbeekklliimmmmeenn ttwweeee ccaabbaa--rreettiieerrss ooff ccaabbaarreettggrrooeeppeenn ddeeppllaannkkeenn vvaann ddee PPhhiilliippsszzaaaall oommiieeddeerr eeeenn hhaallff uuuurr ttrryy--oouuttss vvaann hhuunnttooeekkoommssttiiggee pprrooggrraammmmaa ((ooff ddeelleennddaaaarrvvaann)) ttee ssppeelleenn.. HHeett ppuubblliieekk iissdduuss ggeettuuiiggee éénn pprrooeeffkkoonniijjnn.. TTuusssseenn

ddee vvoooorrsstteelllliinnggeenn ddoooorr zziijjnn eerrooppttrreeddeennss vvaann ssttaanndd--uuppppeerrss vvaannCCoommeeddyy EExxpplloossiioonn..OOpp hheett pprrooggrraammmmaa ssttaaaann oopp--ttrreeddeennss vvaann RRiicchhaarrdd GGrrooeenneennddiijjkk,,OOnnnnoo IInnnneemmeeee,, VViinncceenntt GGeeeerrss,,JJeerrooeenn PPaatteerr ((aalllleenn oopp vvrriijjddaagg)),,KKllaaaass vvaann ddeerr EEeerrddeenn,, RReeiijjnn &&

GGooeedd,, JJiimm SSppeeeellmmaannss ((zzaatteerrddaagg)),,MMaarrttiijjnn OOoosstteerrhhuuiiss,, GGeeeenn FFaammiilliiee,,WWiillkkoo TTeerrwwiijjnn eenn PPaattrriicckk MMeeiijjeerr((zzoonnddaagg))..

ZZiiee wwwwww..ppaarrkktthheeaatteerr..nnll vvoooorr mmeeeerriinnffoorrmmaattiiee eenn hheett bbeesstteelllleenn vvaannkkaaaarrtteenn ((vvaannaaff vviijjffttiieenn eeuurroo))..

Visueel bedrog en andere lichtkunst tijdens tweede GlowDe eerste editie van Glow wasmet ruim vijftigduizend bezoe-kers zo’n succes, dat meteenduidelijk was dat dit interna-tionale lichtkunstfestival inEindhoven een vervolg moestkrijgen. Van 9 tot en met 18november zijn onder het motto‘Sealed Spaces’ op verschil-lende plaatsen in de stad ruimtwintig lichtkunstwerken tezien.

Prikkelende plaatjes van de 22kunstwerken die Glow dit jaarpresenteert (bijna een verdub-beling ten opzichte van 2006),heeft festivalwoordvoersterCorine Theuns niet voorhanden.Veruit de meeste kunstwerkenworden namelijk speciaal voorGlow 2007 gemaakt en zijn in

Eindhoven dus pas voor heteerst te zien.Dan maar een kleine vooruitblikin woord: Magdalena Jetelovámaakt een lichtinstallatie vooreen parkeergarage, waarvan debodem met een klein laagjewater wordt bedekt. Een aange-lichte spiraal zorgt ervoor dat hetwater ‘oneindig’ lijkt. Ook kun-stenaar Nan Hoover gaat aan deslag met water en visueelbedrog: tijdens Glow projecteertze de zon op bewegend water,waardoor het lijkt alsof dit inbrand staat.Een ander bijzonder lichtkunst-project, zo verwacht Theuns, isdat van Bettina Pelz en TomGroll. De kunstenaars, vorig jaarnauwelijks te missen dankzijhun spectaculaire projecties op

de Catharinakerk in de binnen-stad, laten tijdens het evene-ment met behulp van lichtpro-jectie mos groeien en bewegentegen de gevel van het stadhuis.Belz en Grol zijn dit jaar overi-gens tevens de curatoren van hetfestival die de kwaliteit van degetoonde werken bewaken.

EvolutieVorig jaar werd Glow spectacu-lair geopend met het ‘in brand’zetten van het Van Abbe-museum. Ook dit jaar is deopening de moeite waard,belooft woordvoerster Theuns.Kunstenaars Bart van Bokhovenen Michel Suk laten bezoekersop het 18 Septemberplein invogelvlucht de evolutie beleven.Ze laten zich hierbij inspireren

door recente opgravingen vanstadsarcheoloog Nico Arts enzijn mensen op die plek. Hetopeningsevenement van Glow isop vrijdag 9 november om22.00 uur.Glow wordt georganiseerd doorde Stichting CityDynamiekEindhoven, het Van Abbe-museum, Centrum Kunstlicht inde Kunst, MU art Foundation,het Temporary Art Centre en degemeente Eindhoven./.

Voor meer informatie over ‘Glow: SealedSpaces’, een overzicht van alle kunst-werken en een handige plattegrond omze allemaal te kunnen zien: www.gloweindhoven.nl.

Familie in Duitsland. Familie in Tsjaad. Foto’s: Peter Menzel

Stal de inhoud van je kast, koelkast en kelder uit op de keuken-tafel en maak eens een inschatting van wat er in je huishouden ineen week aan levensmiddelen doorheen gaat. Ongetwijfeld eenheel ander plaatje dan dat van een gezin aan de andere kant van dewereldbol. ‘Food for thought’, dacht ook de Amerikaanse fotojour-nalist Peter Menzel. Voor het project ‘Hungry planet: what theworld eats’ fotografeerde hij dertig gezinnen over de hele wereldmet hun levensmiddelen voor een week.

Een impressie van de eerste editie van Glow in 2006.

8 november 2007 Cursor14/ Studentenleven

En hoe is het in Basel?

Drie landen, op eensteenworp afstand vanmijn nieuwe optrekjesinds augustus. Ik woondan ook praktisch naasthet drielandenpunt vanFrankrijk, Duitsland enZwitserland. In dat laatste

land, in Basel, loop ikstage bij het Laboratoryfor OrthopedicBiomechanics. Daar doeik onderzoek naar deeigenschappen van eenkunstmatige meniscus. Omdat het vooral compu-terwerk is en ik moeiteheb met stilzitten, ben ikhier aan het volleyballengeslagen. Ik speel meemet een leuk team en deeerste wedstrijd is megoed bevallen. VoorZwitserse begrippen zijnze erg goed, dus hier hebik de luxe van tweescheidsrechters.Wat tot nu toe de meesteindruk op me heeftgemaakt, is uit eten in de‘Blinde Kuh’. Dit is eenrestaurant waar de bedie-ning verzorgd wordt door

blinden en slechtziendenen het is dan ook pikke-donker binnen. Je ziet let-terlijk geen hand voorogen; waarom ik mijn brilopgehouden heb, is menog steeds een raadsel.Het is in het begin eenechte uitdaging om jedrinken en eten tevinden. Het kwam danook regelmatig voor dat ikeen lege vork in mijnmond stopte (maar geluk-kig kon niemand datzien). Het eten was echtheerlijk, maar ik was ergblij dat ik weer wat konzien toen ik buitenkwam. Verder geniet ik nogsteeds van het uitzicht opde bergen (heuveltjesvoor Zwitserse begrippen)en ik heb het dan ook nietkunnen laten om mijn

wandel-schoenenaan tetrekken ende berg opte klimmen.Van daaruitheb je eenprachtiguitzichtover de stad(als je deindustrieeven overhet hoofdziet). Ookhetcentrumvan Basel iserg mooi.De Rijn, dieer doorheenstroomt,trekt metmooi weer

behoorlijk wat mensen,die er met een boekje eneen drankje genieten vanhet zonnetje. De oudestad met het Rathaus, deverschillende kerkjes,andere oud-Zwitsersegebouwen en de smalleen steile steegjes entrappen, is ook heerlijkom doorheen te struinen.Nog anderhalve maanden dan ben ik weer terugin Nederland, maar nietvoordat ik een snowboardof ski’s ondergebondenheb om lekker de berg afte gaan. Ook wil ik nogeen keer (met slecht weer)een aantal van de 27musea die Basel rijk is,bezoeken.

Sarah Ronken, studenteBiomedische Technologie

Studenten van de TU/e gaansteeds vaker voor hun

studie naar het buitenland.Voor stage of voor het

verrichten van onderzoek,omdat het verplicht is of

omdat ze het leuk vinden.Cursorlezers kunnen iedereweek over de schouder van

een TU/e-student in hetbuitenland meekijken.

Kinjin met tegenzin toch naar De Bunker

GGeeeenn aaaann ddee ddeeuurreennggeekkeetteennddee lleeddeenn vvaann KKiinnjjiinnvvoorriiggee wweeeekk ddoonnddeerrddaagg iinn ddeeWW--hhaall.. HHeett bbeessttuuuurr eenn ddeelleeddeenn vvaann JJaappaannssee ssttuuddeenn--tteenn--ccuullttuuuurrvveerreenniiggiinngg wwaarreenntteeggeenn oovveerrppllaaaattssiinngg nnaaaarr ddeeiinn hhuunn ooggeenn ttee kkrraappppeenniieeuuwwee bbeehhuuiizziinngg iinn DDeeBBuunnkkeerr,, mmaaaarr zzee bbeessllootteennuuiitteeiinnddeelliijjkk ttoocchh oovveerr tteeggaaaann oopp ddee aaffggeesspprrookkeennddaattuumm..VViiccee--vvoooorrzziitttteerr SShhiirrlleeyyEEllpprraammaa hheerrhhaaaalltt nnoogg mmaaaarr

eeeennss ddaatt mmeenn nniieett ggeelluukkkkiiggiiss mmeett ddee sstteerrkkee bbeeppeerrkkiinnggqquuaa rruuiimmttee.. ““EEiiggeennlliijjkk iiss ddeettooeeggeewweezzeenn rruuiimmttee bbeeddooeellddaallss bbeessttuuuurrsshhookk vvoooorrKKiinnjjiinn””,, zzeeggtt EEllpprraammaa,, ““mmaaaarrwwiijj ggeebbrruuiikkeenn hheett nnuu aallssaaccttiivviitteeiitteennrruuiimmttee vvoooorr oonnzzeelleeddeenn.. EErr bbeessttaaaatt wweell ddeemmooggeelliijjkkhheeiidd oomm vviiaa ddeeccoommppuutteerr aallggeemmeennee rruuiimmtteessiinn DDee BBuunnkkeerr ttee rreesseerrvveerreenn,,mmaaaarr oopp wwooeennssddaaggaavvoonnddeenn,,wwaannnneeeerr oonnzzee bbeessttuuuurrss--vveerrggaaddeerriinnggeenn ppllaaaattss--

vviinnddeenn,, zziijjnn ddiiee aalllleemmaaaall aallvvoollggeebbooeekktt.. OOookk iiss hheett oopp ddiittmmoommeenntt sslleecchhttss mmooggeelliijjkkoomm ttoott eenn mmeett ddeecceemmbbeerrrruuiimmtteess ttee rreesseerrvveerreenn..””BBiinnnneennkkoorrtt hhoooopptt hheettbbeessttuuuurr ttee kkuunnnneenn oovveerrlleegg--ggeenn mmeett ggeebboouuwweennbbeehheeeerr--sstteerr MMiirrjjaamm JJaahhnnkkee.. DDaaaarrbbiijjwwiill mmeenn ddee hhuuiiddiiggee ssiittuuaattiieeeenn eevveennttuueellee oopplloossssiinnggeennbbeesspprreekkeenn..

FFoottoo:: BBaarrtt vvaann OOvveerrbbeeeekkee

Nyenrode eist excusesvan dierenpolitieStudenten van Nyenrodehebben geen levendekippen geneukt tijdenshun ontgroening. Als dedierenpolitie haarbeschuldiging nietintrekt, stapt Nyenrodenaar de rechter.

De Landelijke Inspectie-dienst Dierenbescherming(LID) deed onderzoek naarstudentenvereniging DeNieuwe Compagnie vanVerre. Die zou zijn eerste-jaars dwingen tot seks metkippen. Maar het onder-zoek is afgesloten, omdatde LID op “een muur vanzwijgzaamheid” stuitte,aldus een woordvoerder inde Volkskrant. Vooral over

dat laatste maakt Nyenrodezich boos. “Er is ampercontact gezocht”, zegt eenwoordvoerder vanNyenrode. “We weten nietwaar dat verhaal vandaankomt. De LID gaat onzorg-vuldig om met lopendonderzoek.”Nyenrode sleept ook deNederlandse staat voor derechter, omdat de LIDtaken uitvoert die onderverantwoording van hetministeries van landbouwen justitie vallen en daarook subsidie voor krijgt.De LID reageert verbaasd.“Wij hebben ons altijdbeperkt tot de mededelingdat het om een studenten-vereniging in de provincie

Utrecht ging. De naamNyenrode hebben we nooitlaten vallen. De Volkskrantheeft de universiteit enstudentenvereniging opge-beld en gevraagd of hetonderzoek bij hen liep.Toen hebben Nyenrode ende vereniging dat beves-tigd. Zij hebben zelf hunnaam in het nieuwsgebracht, niet wij. Wehadden alleen geen redenmeer om het te verzwij-gen.”“Geen sterk verhaal”, vindtde woordvoerder vanNyenrode. “Alsof wij zoietszouden bevestigen.”(HOP)/.

Ergste huisbaas gezochtWeigert hij de achterdeurte repareren? Rekent hijhonderden euro’s huurvoor een bezemkast?Komt hij binnen als jestaat te douchen? Geef jehuisbaas dan op voor deverkiezing van huisjes-melker van het jaar.

Studentenvakbond LSVben SP-jongerenorganisatieRood organiseren samende vijfde huisjesmelkers-verkiezing. Op 7 januariworden de lokale prijs-

winnaars gehuldigd. Zijzullen op 22 januari horenwie de landelijke finaleheeft gewonnen en zicheen jaar lang ‘de ergstehuisbaas’ mag noemen.Met de verkiezing willen destudenten protesterentegen huiseigenaren diemisbruik maken van dewoningnood of de naïviteitvan hun huurders. Dewinnaar van afgelopen jaarwas de onverbeterlijkemevrouw Chang van hetUtrechtse verhuurbedrijf

Marlux Europe BV. “Zijkan herkozen worden,maar ze heeft felle concur-rentie”, zegt LSVb-voor-zitter Lisa Westerveld.De verkiezing wordt klaar-blijkelijk steeds bekenderonder studenten, want erzijn al tientallen mel-dingen binnengekomen,nog voordat het startschotwerd gelost. (HOP)/.Zie http://rood.sp.nl/actie/woningnood/huisjesmelker.

Elephants behalen tweedeplaats op NSK rugbyRugbyclub The Elephantsheeft op het NederlandsStudenten Kampioen-schap rugby, afgelopenzondag in Utrecht, definale gehaald. In die finaleverloor de club, die in dederde klasse speelt, vaneersteklasser Delft.“Dit resultaat hadden weniet verwacht”, verteltElephantscaptain JaapBus. Zijn team ging nietnaar Utrecht met het ideede finale te halen. Bus: “Decompetitie ligt stil en hetNSK was voor ons eengoede gelegenheid om

wedstrijdritme te houden.”Volgend hem stonden deteams van Utrecht en vanDelft, allebei spelend in deeerste klasse, de afgelopenjaren altijd in de finale. Ditjaar rolde het Eindhovenseteam de Utrechtenaren opin de halve finale: 7-17.Delft bleek helaas nog eenmaatje te groot. Het DelftseDSR-C won met vijf ‘tries’tegen nul, wat neerkomt opeen score van dik 25-0. Deexacte score is overigensonbekend bij zowel deNSK-organisatie als bij despelende teams.

Het gaat sowieso goed metThe Elephants. De clubstaat bovenaan in de stu-dentenpoule (een specialepoule in de derde klasse),na vorig jaar helemaalonderaan geëindigd te zijn.De oorzaak voor de goedeprestaties ligt vooral bij denieuwe trainer, vertelt Bus.“Die heeft veel structuurgebracht. En we hebbenveel nieuwe aanwas ditjaar. Daardoor hebben wenooit meer problemen metwissels. Zeker op eentoernooi als het NSK is zo’nbrede selectie fijn.”/.

IEEE-onderscheiding voor ElektrostudentRalph Wijshoff, zesdejaarsstudent Elektrotechniek,kreeg dinsdag 6 novembertijdens de constitutieborrelvan IEEE Student BranchEindhoven een onder-scheiding uitgereikt, diehem was toegekend doorhet Amerikaanse hoofd-kantoor van IEEE. IEEE iswereldwijd de grootstevereniging voor elektro-technisch ingenieurs. DeEindhovense IEEE StudentBranche is een zuster-vereniging van studie-

vereniging Thor. Oud-vice-voorzitter en penning-meester Wijshoff, die vorigjaar actief was in hetbestuur, is door deBenelux-sectie van IEEEvoorgedragen voor de prijs,met name voor zijn uitzon-derlijke leiderschap en zijnbijzondere inzet voor devereniging.Wijshoff is gelukkig met deonderscheiding, die maarzelden wordt uitgereikt,maar zegt erbij dat het eenprestatie was van het hele

bestuur. “We hebben ervorig jaar voor gezorgd datonze vereniging uit devergetelheid geraakt is,onder meer door het orga-niseren van goedbezochteworkshops en een aantalgezelligheidsactiviteiten.Ook hebben we de IEEE-branches in Leuven enLuik bezocht, wat goedecontacten heeft opge-leverd”, aldus Wijshoff. Hijgaat de toekenning van hetcertificaat zeker vermeldenop zijn cv./.

Studentenleven /15Cursor 8 november 2007

JJeellttee ddeennkktt ddaatt ddeezzee kkaammeerroonnddeerrddeeeell iiss vvaann eeeenn ggeezzeelllliigghhuuiiss.. EErr wwoooonntt eeeenn mmaann,, ddaattzziieett hhiijj aaaann ddee hheeffttiiggeemmuuzziieekkppoosstteerr.. DDee cchhooccoollaaddeeoopp ddee vvoooorrggrroonndd ddooeett hheemmwweeeerr eevveenn ttwwiijjffeelleenn,, mmaaaarr hhiijjzziieett ooookk BBaaddeeddaass vvoooorrmmaannnneenn lliiggggeenn.. BBoovveennddiieennvveerrmmooeeddtt hhiijj ddaatt ddee ggiittaaaarreeeenn IIbbaanneezz iiss,, eenn ddaatt iiss eeeennggiittaaaarr vvoooorr ssttooeerree ssnneelllleejjoonnggeennss.. HHiijj ddooeett eeeenn zzwwaaaarrtteecchhnniisscchhee ssttuuddiiee,, wwaaaarr--sscchhiijjnnlliijjkk TTeecchhnniisscchheeNNaattuuuurrkkuunnddee.. HHiijj ggaaaatt ooookk aalleevveenn mmeeee,, hhiijj iiss ttwweeeeddee-- ooffddeerrddeejjaaaarrss,, ddeennkktt JJeellttee.. OOffmmiisssscchhiieenn ttoocchh wwaatt oouuddeerr,,wwaanntt ddee ttaaffeell eenn hheett bbeedd zziieenneerr uuiitt aallssooff zzee zzeellffggeemmaaaakkttzziijjnn.. EEnn ddee ffoottoo ddiiee ttee zziieenn iissoopp ddee cclloossee--uupp iiss vvaann 22000055..AAllss ddee mmeennsseenn oopp ddeezzee ffoottoohhuuiissggeennootteenn ooff ssttuuddiiee--ggeennootteenn zziijjnn ddaann iiss hhiijj ttoocchh aallbbeehhoooorrlliijjkk iinnggeebbuurrggeerrdd..VVoollggeennss ddee uuiitteeiinnddeelliijjkkeesscchhaattttiinngg iiss hhiijj vviieerrddeejjaaaarrssssttuuddeenntt.. HHoobbbbyy’’ss zziijjnn nniieett zzoo

mmooeeiilliijjkk:: ggiittaaaarr ssppeelleenn,,ppookkeerreenn,, wwaatteerrssppoorrtt eennffeeeesstteenn.. HHeett iiss eeeenn ggeezzeelllliiggttyyppee,, iieemmaanndd ddiiee zzeekkeerr nniieettssttiillzziitt.. HHiijj zziitt wwaaaarrsscchhiijjnnlliijjkkbbiijj eeeenn vveerreenniiggiinngg,, mmaaaarr nniieettbbiijj hheett EESSCC.. HHiijj zzaall iinn iieeddeerrggeevvaall ggeeeenn 2244 uuuurr ppeerr ddaagg ooppddeezzee bbaassiicc kkaammeerr ddoooorr--bbrreennggeenn.. JJeellttee zziieett hheemm aallssiieemmaanndd ddiiee aaccttiieeff iiss bbiijj eeeennssttuuddiieevveerreenniiggiinngg,, ooff eeeenn iinn--tteerrnnaattiioonnaallee vveerreenniiggiinngg.. HHiijjhheeeefftt bbiieerrttjjeess eenn eeeenn ppaakkmmeellkk iinn zziijjnn kkooeellkkaasstt eenn mmiiss--sscchhiieenn eeeenn kkaanntt--eenn--kkllaaaarrmmaaaallttiijjdd,, mmaaaarr ddiiee kkaann ooookk aallooppggeeggeetteenn zziijjnn.. JJooëëll,, JJeellllee eenn JJaaaapp ccoonncclluu--ddeerreenn uuiitt ddee ppookkeerrsseett ddaatthhiieerr eeeenn jjoonnggeenn wwoooonntt,, eeeenneecchhttee ppookkeerrjjuunnkk.. OOookk ddeeppoosstteerr wwaaaarr ‘‘RRiissee aaggaaiinnsstt’’ooppssttaaaatt,, iiss dduuiiddeelliijjkk hheetteeiiggeennddoomm vvaann eeeenn jjoonnggeenn..HHeett iiss nniieett eecchhtt eeeenn oonnttwweerr--ppeerr,, mmaaaarr wweell iieemmaanndd ddiieeccrreeaattiieeff bbeezziigg iiss.. HHeett iiss eeeennssoocciiaaaall eenn mmuuzziikkaaaall ppeerrssoooonn,,iieemmaanndd ddiiee nniieett aaaann ddee hhaarrdd--

tteecchhnniisscchhee kkaanntt zziitt.. HHiijj lliijjkktthheenn eeeenn TTIIWW--ttyyppee,, vviieerrddee-- ooffvviijjffddeejjaaaarrss,, wwaanntt hhiijj hhaadd iinn22000055 aall vvrriieennddeenn oopp ddee TTUU//eewwaaaarrmmeeee hhiijj oopp ddee ffoottoo ssttaaaatt..ZZee ddeennkkeenn ddaatt hhiijj nnuu aaaann hheettaaffssttuuddeerreenn iiss.. MMuuzziieekk mmaakkeenneenn ppookkeerreenn zziijjnn hhoobbbbyy’’ss vvaannhheemm,, eenn hhiijj hhoouuddtt eerr ooookk vvaannoomm oopp vvaakkaannttiiee ttee ggaaaann mmeettvvrriieennddeenn eenn oomm ttee ggeenniieetteennvvaann hheett ssttuuddeenntteennlleevveenn.. HHiijjzziitt wwaaaarrsscchhiijjnnlliijjkk bbiijj eeeennvveerreenniiggiinngg,, mmaaaarr ooookk zziijjddeennkkeenn ddaatt hhiijj ggeeeenn ttyyppee iissvvoooorr eeeenn ssttuuddeenntteennvveerreennii--ggiinngg.. MMiisssscchhiieenn zziitt hhiijj bbiijjeeeenn ccuullttuuuurrvveerreenniiggiinngg.. MMaaaarrddaaaarr hheeeefftt hhiijj nnuu nniieett vveeeell ttiijjddmmeeeerr vvoooorr,, wwaanntt hhiijj hheeeefftt hheettddrruukk mmeett aaffssttuuddeerreenn.. IInn zziijjnnkkooeellkkaasstt vviinnddeenn wwee mmeellkk,,kkaaaass,, jjuuss,, yyoogghhuurrtt eenn aaaann--mmaaaakklliimmoonnaaddee.. HHiijj hheeeeffttwweeiinniigg ooff ggeeeenn bbiieerr iinn hhuuiiss..HHeett zzoouu ooookk kkuunnnneenn ddaatt zziijjnnkkooeellkkaasstt ggeewwoooonn lleeeegg iiss..

DDee bbeewwoonneerr iiss vviieerrddeejjaaaarrssssttuuddeenntt SScchheeiikkuunnddiiggeeTTeecchhnnoollooggiiee MMaarrkk PPeeppeellss..DDiitt jjaaaarr iiss hhiijj ccooöörrddiinnaattoorreexxtteerrnnee bbeettrreekkkkiinnggeenn bbiijjssttuuddiieevveerreenniiggiinngg JJaappiiee..TTwweeee jjaaaarr ggeelleeddeenn wwaass hhiijjvvoooorrzziitttteerr vvaann ddee CChheemmiiee--wwiinnkkeell eenn vvoorriigg jjaaaarr zzaatt hhiijjiinn ddee FF..OO..RR..TT..--ccoommmmiissssiiee..DDee wweeeekkeennddeenn bbrreennggtt hhiijjddoooorr iinn NNeeddeerrwweeeerrtt.. HHiijj zziittddaaaarr bbiijj eeeenn vvooeettbbaallvveerreennii--ggiinngg eenn iiss bbiinnnneenn ddiieevveerreenniiggiinngg ooookk bbeeggeelleeiiddeerrvvaann eeeenn jjeeuuggddtteeaamm.. DDeeaaaannlleegg vvoooorr wwoorrkkaahhoolliicc iissaaaannwweezziigg.. DDee ppoosstteerr iiss vvaannRReevvoolluuttiioonn RRiissiinngg,, eeeennbbaanndd wwaaaarrvvaann hhiijj zzaannggeerr eennggiittaarriisstt wwaass.. DDaaaarrmmeeee iiss hhiijjddiitt jjaaaarr ggeessttoopptt.. DDee ttaaffeell iissiinnddeerrddaaaadd zzeellffggeemmaaaakktt;; hhiijjhhaadd eeeenn ttaaffeell nnooddiigg ddiiee nnooggiinn zziijjnn iinnmmiiddddeellss aall oovveerr--vvoollllee kkaammeerr zzoouu ppaasssseenn.. IInnzziijjnn kkooeellkkaasstt vviinnddeenn wweenniieett vveeeell:: bbiieerr eenn ssaapp ddaattoovveerr ddee ddaattuumm iiss..

Het sleutelgat

DDiissccrriimmiinnaattiiee

TTeerr ggeelleeggeennhheeiidd vvaann hheetteeeerrssttee lluussttrruumm vvaann EESSGGVVDDee CClluubb oorrggaanniisseeeerrddee iikkeeeenn ddeeccaaddeenntt wweeeekkeennddjjeeggoollffeenn iinn DDuuiittssllaanndd.. VViiaaiinntteerrnneett bbooeekkttee iikk ttwweeeesspplliinntteerrnniieeuuwwee bbuunnggaalloowwssvvoooorr vviijjffttiieenn ppeerrssoonneenn mmeetteeeenn bboorrgg vvaann sslleecchhttsshhoonnddeerrddttwwiinnttiigg eeuurroo.. EEeenn kkooooppjjee!!IIkk bbeellddee oopp oomm mmiijjnnbbooeekkiinngg ttee bbeevveessttiiggeenn eennkkrreeeegg eeeenn vvrriieennddeelliijjkkeejjuuffffrroouuww aaaann ddee lliijjnn.. MMaaaarraall ssnneell vveerrddwweeeenn ddee vvrriieenn--ddeelliijjkkhheeiidd ttooeenn bblleeeekk ddaattwwee nniieett iinn ddee ccaatteeggoorriieebbrraaaaff ggeezziinnnneettjjee ddaann wweellggeeppeennssiioonneeeerrddee oouuwwee lluuiivviieelleenn.. WWee wwaarreenn kkiinnddeerr--llooooss eenn jjoonnggeerr ddaann ddeerrttiiggdduuss ggiinnggeenn aallllee sseeiinneenn oopprroooodd.. ““UU wweeeett ddaatt wwee bbiijj‘‘ggrrooeeppeenn’’ vviijjffttiigg eeuurroo bboorrggppeerr ppeerrssoooonn eexxttrraavvrraaggeenn??”” EEvveenn vvrraaaagg iikk mmeeaaff wwaaaarroomm eeeenn ‘‘nniieett--ggrrooeepp’’ttwweeee bbuunnggaalloowwss zzoouuwwiilllleenn hhuurreenn,, mmaaaarr iikkbbeesslluuiitt hhaaaarr mmaaaarr nniieettllaassttiigg ttee vvaalllleenn mmeett ddeezzeeggeeddaacchhttee.. MMeett ggeessppeeeellddeevveerrbbaazziinngg rreeaaggeeeerr iikk:: ““OOppddee wweebbssiittee ssttaaaatt ddaaaarrnniieettss oovveerr??”” ZZee vveerrtteelltt mmeeddaatt zzee sslleecchhttee eerrvvaarriinnggeennhheebbbbeenn mmeett ggrrooeeppeennjjoonnggeerreenn.. ““MMaaaarr mmeevvrroouuww,,uu ddeennkktt ttoocchh nniieett ddaatt wwiijjeeeenn sstteell jjoonnggeerreenn zziijjnn ddiieeddee bbooeell kkoommeenn ssllooppeenn?? WWiijjzziijjnn ggeewwoooonn eeeenn sstteellggoollffeennddee vvrriieennddeenn!!”” DDeesstteemmmmiinngg ssllooeegg nnooggmmaaaallssoomm.. ““OOhh ggoollffeerrss dduuss……??NNoouu,, iikk wwiillddee uu zzeekkeerr nniieettbbeelleeddiiggeenn,, mmaaaarr hheett kkaannzziijjnn ddaatt ddee rreecceeppttiioonniisstteeoomm eexxttrraa bboorrgg vvrraaaaggtt.. OOmmmmiijjnn ggooeeddee wwiill ttee ttoonneenn,,aatttteennddeeeerr iikk uu eerr ggrraaaagg ooppddaatt eerr ddiiee wweeeekk eeeenn aaccttiieeiiss,, ddaatt sscchheeeelltt uu ttwweeee--hhoonnddeerrdd eeuurroo..”” IIkk ddaannkkhhaaaarr vvoooorr hhaaaarr aalleerrtthheeiiddeenn mmaaaakk ggeebbrruuiikk vvaann ddeekkoorrttiinngg.. EEeennmmaaaall ooppggeehhaannggeennvveerrbbaaaass iikk mmiijj oovveerr ddeezzoojjuuiisstt ggeettoooonnddee ddiissccrrii--mmiinnaattiiee.. HHooeewweell jjee tteeggeenn--wwoooorrddiigg rriiaanntt kkuunntt ggoollffeennvvaann jjee ssttuuffii,, hheeeefftt hheettssttuuddeenntteennggoollff vvoooorraallssnnooggnnoogg ggeeeenn llaasstt vvaann ddeezzeeoonnggeelliijjkkee bbeehhaannddeelliinngg..WWiijj hhoouuddeenn ddiitt mmiiss--vveerrssttaanndd ddaann ooookk ggrraaaagg iinnssttaanndd,, aall iiss hheett mmaaaarr oommmmiinniisstteerr PPllaasstteerrkk ddee wwiinndduuiitt ddee zzeeiilleenn ttee hhoouuddeenn..

DDuurraanndd RReekkkkoo iiss ssttuuddeennttTTeecchhnniisscchhee BBeeddrriijjffsskkuunnddee

Tekst: Monique HendriksFoto’s: Bart van Overbeeke

Wie woont er in deze kamer? Deze vraag stelt Cursorwekelijks aan een aantal willekeurige studenten op decampus. Deze week een analyse van Jelte Glas (minor-student Bouwkunde, derdejaars) en van Joël René, JelleStienstra en Jaap Knoester (allen vierdejaars studentIndustrial Design). Zij bekeken twee foto’s van dezeEindhovense studentenkamer en gaven commentaar.

ISN niet blij met open ruimte in BunkerHet InternationalStudents Network (ISN)Eindhoven is niet geluk-kig met zijn nieuweonderkomen in DeBunker. De verenigings-ruimte maakt deel uit vaneen vluchtweg en kandaarom momenteel, inafwachting van nieuwesloten, niet worden afge-sloten. Onlangs werdenuit computers in deruimte vier RAM-geheu-genkaarten gestolen; ISNdeed hiervan deze weekaangifte bij de politie.

De internationale studen-tenvereniging had graagmeteen een goede startgemaakt in het studenten-gebouw aan de Kennedy-laan. Sinds de verhuizing,ruim een maand geleden,is het volgens woord-voerder Sujit Prasanna-kumar echter flink behel-pen. Hoewel de doorgangvia het ISN-kantoor alleenbedoeld is voor noodge-vallen voor gebruikers indie hoek van het gebouw,

lopen volgens hem in depraktijk regelmatigvreemden in en uit.De hoofdingang van DeBunker is weliswaar uit-sluitend toegankelijk meteen toegangspas, alleen teverkrijgen via de vereni-gingsbesturen, “maar opde bovenverdieping zijnzoveel activiteiten gaande,dat doorlopend mensenzonder pasje door anderenworden binnengelaten.”Het met een gerust hartachterlaten van spullen iser volgens Prasannakumardaardoor niet bij.Waardevolle zaken als eendvd-speler, fax en docu-menten met betrekking totde financiën van de clubworden zolang bij debestuursleden thuisbewaard.

PaniekslotenJohan Lauwers, technischbeheerder van De Bunker,benadrukt dat ISN vanafhet begin van de situatie opde hoogte was. Ook is hetbestuur volgens hem twee

weken terug geïnformeerdover de bestelde nieuwecilinders en is aangebodenom kostbare spullenzolang elders in hetgebouw op te slaan. “Alshet aan mij lag, was dekwestie al opgelost, maarhet gaat om gecertificeerdecilinders waarvan de leve-ring nu eenmaal een weekof zes duurt.” Met deze zo-geheten paniekslotenkunnen de deuren straks,indien op slot gedraaid, innoodgevallen van binnen-uit worden geopend, maarniet langer van de buiten-kant. Lauwers: “De cilin-ders die er nu in zitten,panikeren helaas van tweekanten.”ISN-secretaris OmarKomiha hoopt dat denieuwe sloten voor heteinde van de maand ge-leverd worden, zodat devereniging zich alsnog meteen goed gevoel in DeBunker kan gaan settelen.“Hopelijk staat ons meu-bilair er tegen die tijdnog...”/.

GELIMBO brengt carna-val terug op de TU/eGEWIS-dispuut GELIMBOhoudt op woensdag 21november een carnavals-zitting in het Gaslab.Daarbij wordt de identi-teit van de eerste PrinsCarnaval van GEWISonthuld. Verder staat eenriedel aan carnavaleskeacts op het podium. Datallemaal in het kader vande missie van GELIMBO:de GEWIS-leden bekendmaken met de Limburgsecultuur en gebruiken.

Ook niet-leden van GEWISzijn welkom op de avond,die om 20.11 uur begint.Yves Houben vanGELIMBO hoopt op eensucces, zodat het festijnvolgend jaar kan wordenuitgebreid. Daarmee iscarnaval na twintig jaarterug op de campus. TU/e-carnavalsclub d’Onder-zukers legde in 1986 hetloodje. Wie denkt aan hossendemensen en polonaises vanmal geklede mensen, heefthet verkeerde beeld.“Zitten, drinken en eenbeetje meedoen”, is watvan de bezoeker verwachtwordt, vertelt Houben.Klapstuk van de avond is decarnavaleske inauguratievan de prins, geheelvolgens installatieprotocol

en gevolgd door de pro-clamatie van de carnavals-hoofdman. Op het pro-gramma staat verder ondermeer een tonprater, of inhet Limburgs: een buutte-redner. Daarnaast eendansmarieke, een verras-singsact en een stuk mettoneel en dans, opgevoerddoor GELIMBO-leden. De entree bedraagt tweeeuro voor GEWIS’ers envijf euro voor niet-leden.Eenmaal binnen kun jedaarmee twaalf bierbemachtigen voor tieneuro. Kaarten zijn verkrijg-baar via gelimbo@gewis.nlof woensdagavond 21november aan de deur vanhet Gaslab.Aan één Limburgsetraditie houdt GELIMBOzich overigens niet: hetcarnavalsseizoen begintnormaal op de elfde van deelfde. De reden voor deafwijking is dat 11 novem-ber jaar een zondag is, dieprecies voor een tentamen-week valt./.

Asterix in Kempische crossAsterix domineerde zondag 4 november de No-Limits cross in Bladel, de eerste wedstrijdvan de Kempische crosscompetitie. Zeven atleten van de Eindhovense studenten-atletiek-vereniging kwamen in actie. Van hen werd Laura Huijbregts tweede bij de lange crossvoor de vrouwen (zes kilometer), de lange cross voor mannen (acht kilometer) werdgewonnen door Arjen Tomas. Verenigingssecretaris Rob Strik werd vierde. De korte crossvoor de mannen (vier kilometer) werd gewonnen door Remco Beckers; Sam Krop werdderde, met verenigingsgenoten Martijn Arnoldussen en Jan Wera in zijn kielzog.

8 november 2007 Cursor16/ Ruis

Effe zeuren

/Fred SteutelHet Van Abbemuseum is gebouwddoor Kropholler en onlangs uitgebreiddoor Cahen. De collectie omvat eenechte Picasso en veel werk van deRussische constructivist Lissitzky.Maar, ik wil het over iets andershebben: je kon al trouwen in het ‘VanAbbe’, je kunt er nu ook promoveren!Het CvB wil onze universiteit ‘zicht-baarder’ maken door promoties teorganiseren in ‘de stad’. ‘Zichtbaar’,denk ik dan; vanaf het station is heteerste wat je ziet het universiteits-complex; niemand hoeft te zoekennaar de TU/e - dat was onlangs nog

duidelijk op de Publieksdag. Wie weetde weg naar het Van Abbemuseum? Onlangs woonde ik een Van Abbe-promotie bij. Aan de balie leek menteleurgesteld dat ik niet een kaartjekocht, maar de weg vroeg naar depromotiezaal. Het bleek een ‘intiem’zaaltje met ongeveer 75 zitplaatsen eneen piepklein podium. We moetenhopen dat we niet zó zichtbaar wordendat de Eindhovenaren in drommennaar binnen willen. Maar, wees gerust:niet één Eindhovenaar heeft gewetendat de TU/e bezig was zichtbaar tewezen.De promotie verliep normaal, al kwamde commissie wat onceremonieel

binnen: in twee rijtjes aan weerszijdenvan de zaal, met één pedel. De promo-venda moest met een omwegje naarhaar katheder, en sommige commis-sieleden hadden uitzicht op haarachterhoofd. Maar, zij beantwoorddealle vragen en kreeg de titel doctor -zonder meer, niet ‘in’ iets. De receptieruimte leek best geschiktvoor kleine groepen; er was wijn, bier,frisdrank -geen ‘zju’- met lekkerehapjes. Toch werd er steen en beengeklaagd door de commissieleden: zemoesten zonder aanwijzingen hunweg zoeken in het museum en deverkleedruimte (hier is een prachtigetogakamer) was ‘een soort bezemkast’

zonder sanitaire voorzieningen.Bovendien kun je bij het Van Abbepraktisch niet parkeren (ik was op defiets); de commissieleden moesten dusmet hun toga in een koffertje, lopendof fietsend, van de TU komen. Het wasdeze keer droog, zij het koud. Bij natweer moeten de commissieleden methun goeie goed door de regen. Er zijn ook promoties gepland in eenander museum, het Kasteel vanHelmond. In noodgevallen wordt uit-geweken naar het Auditorium.

WWiiee:: Jan Kolijn/24/Scheikundige TechnologieWWaatt:: Still uit animatiefilmpjeWWaannnneeeerr:: Sinds 2004WWaaaarroomm:: Het is een promotiefilmpje uit 2002van VGSEI, de Vereniging van GereformeerdeStudenten Eindhoven. We bestaan al 32 jaar enrichten ons op academische vorming. Juist alschristen is het belangrijk om na te denken watje doet op een universiteit, daar volgens menig-een wetenschap en christendom botsen. Dit isuit het begin van de film, een nagebouwdecollegezaal, later volgen onze verenigings-huizen et cetera. Het was veel werk om temaken: er hebben tien man aan meegebouwd,paar dagen foto’s nemen, teksten inspreken,maar montage kosttehet meeste werk.Iedereen nam gewoonzijn lego mee vanvroeger. Zelf heb ikniet meegebouwd, ikwas toen bezig met hetorganiseren van onzedies plus gala.

Show me your desktop and I’ll show you yoursoul. Je desktop als spiegel van je ziel? Opde TU/e worden duizenden laptops gebruikten ieder met zijn eigen achtergrond. Cursorspoort iedere week een desktop op en maakt’n praatje met de gebruiker.

Jouw desktop hier? Maildan naar cursor@tue.nl