1616nummer7 december 1995 jaargang 38

Onafhankelijk weekblad van de Technische Universiteit EindhovenOnafhankelijk weekblad van de Technische Universiteit Eindhoven

Het optreden van deslagwerkgroep Escolade Samba Medicamentobelooft een spetterendeopening van hetauditorium.Foto: extern

een ervan doordringen dat hetauditorium weer in volle glorie ishersteld. Vanaf 12.15 uur treedt deband Escola de SambaMedicamento op met hartverwar-mende Braziliaanse muziek. Rond12.45 uur draagt de projectgroepdie zich heeft bezig gehouden metde renovatie van het auditorium,het gebouw op speciale, symboli-sche wijze over aan rector Jackvan Lint. Leerlingen van de Schoolvoor Konsumptieve Beroepen de-len honderden taartjes uit aan wieer maar in de buurt zijn.Medicamento speelt vervolgensnog tot ongeveer kwart over ééndoor. De band werd vorig jaaropgericht door een aantal gere-

nommeerde slagwerkers engroeide uit tot een 15-koppigeBatucada (slagwerkgroep). Hetbeweeglijke ensemble telt veelafgestudeerde slagwerkers vandiverse conservatoria. Medicamen-to brengt eigen arrangementen opbasis van traditioneel Afro-Braziliaanse stijlen. ‘Medicamentois zoet, fel, schreeuwend, fluiste-rend en vrij, maar vooral hééldansbaar’, zo zeggen de slag-werkers zelf.

Opening auditorium in Braziliaanse stijl

Dat TUE-medewerkers eenrijke kinderschare op debeen kunnen brengen, wasafgelopen zondag overdui-delijk. Het Provisorium wasvoor deze gelegenheidomgetoverd tot debisschoppelijke pleister-plaats van Sint Nicolaas enwas tot de nok toe gevuldmet opgewonden kinderenen hun ouders. De Sint hieldaudiëntie, zijn Pietenvermaakten de aanwezigenmet acrobatische toeren ennatuurlijk keerde niemandzonder presentje huis-waarts.Foto: Bram Saeys

FakkeloptochtAmnestyAmnesty International houdtvrijdag 8 december weer dejaarlijkse fakkeloptocht in hetkader van de dag van de men-senrechten. Tijdens de fakkel-optocht worden vooral de negenmensen uit Nigeria herdacht,die op 10 november zijnopgehangen. Om 18.30 uurwordt er verzameld aan decentrumzijde van het station enkan men een fakkel kopen. Detheatergroep Stentor speelt om20.30 uur in de theaterzaal vanDynamo het stuk ‘De Toren’. Zorond 22.00 uur wordt de mani-festatie afgesloten. Gedurendedeze avond kan men brievenschrijven, petities tekenen engroeten- en actiekaarten sturen.

De TUE trakteert donderdag 14december haar medewerkers enstudenten op taart en muziek.Tussen 12.15 uur en 13.15 uur is ereen groots spektakel in de hal vanhet auditorium. De TUE wil ieder-

vanDeRedactie

Op audiëntie bij de goedheiligman

gemeten wordt, is bovendien nietonderling vergelijkbaar. Bij hetonderzoeken van de werkloosheidonder afgestudeerden maakt hetbijvoorbeeld heel veel uit of deenquête na zes maanden of na eenjaar gehouden is; ook schijnbaarsubtiele verschillen in vraagstel-ling of verwerking maken de re-sultaten volstrekt onvergelijkbaar.In het hbo is vijf jaar geleden voordit soort problemen de simpelsteoplossing gekozen: de meestehogescholen doen mee aan deHBO-Monitor, een landelijke en-quête die in handen ligt van éénonderzoekbureau. Die beslissingviel makkelijk te nemen, omdat ernog niet veel hogescholen een

Universiteiten gaan lot afgestudeerden beter volgen

De universiteiten gaan op eensystematische manier gegevensverzamelen over het lot van afge-studeerden. Daarover is afgelopenweek in VSNU-verband overeen-stemming bereikt. Elke instellingkan zelf een bureau kiezen dat hetonderzoek uitvoert, maar wel zalieder zich vanwege de verge-lijkbaarheid aan een vast stramienhouden.Vaste thema’s in het onderzoekworden ondermeer het actuelewerkloosheidspercentage en de‘baanzoekduur’ van afgestudeer-den, plus het niveau en de functie-eisen van hun eerste baan. Overdie thema’s is men het in grotelijnen wel eens, maar wat nauw

luistert is de exacte vraagstelling.Over het stramien van het onder-zoek moeten daarom de komendetijd nog precieze afspraken ge-maakt worden in een technischewerkgroep. Daarbij wil men ooktot een goede afstemming komenop de aanpak van andere onder-zoeken, zoals de landelijke HBO-Monitor en de Enquête Beroepsbe-volking van het CBS. Al met alwordt verwacht dat de eerste vol-ledige meting - gelijktijdig bij alleuniversiteiten - pas in 1997 uitge-voerd kan worden. Vanuit diversefaculteiten wordt ook nu al onder-zoek onder afgestudeerden ge-daan, maar dat gebeurt zeer ver-snipperd en onvolledig. Wat er

doorFrankSteenkampHO P

eigen onderzoek hadden lopen. Bijde universiteiten was een derge-lijke afspraak echter niet haal-baar. Diverse instellingen hebbeneigen enquêtes lopen, of willen dielaten uitvoeren door eigenonderzoekbureaus. Daarom isgekozen voor een ‘decentrale’aanpak, waar bestaande initia-tieven in kunnen passen. Naast devaste kernvragen kan elke instel-ling bovendien vrijgelaten wordenin het uitdiepen van eigen the-ma’s.

NatuurkundestudentEvert Jan de Theije won enigetijd terug een prijsvraag vanhet European Space Agency.Vorige week mocht hij daaromzijn experiment daadwerkelijkuitvoeren.

Het Virusfestival kendedrie zeer geslaagde edities. Delaatste twee jaar is het afge-ketst, maar dit studiejaar gaathet bijna zeker weer door.

CDA-kamerlid mr.Yvonne van Rooy zit nuongeveer een half jaar in deRaad van Advies van Techni-sche Bedrijfskunde. Hoe ziet zijhaar taak daarin en hoe denktze over techniek?

33Deze weekDeze week

77

99

27 december '95

TUE af als werktuigbouwkundigingenieur. Hij werkt ruim 27 jaarbij de faculteit Werktuig-bouwkunde van de TUE. De laatstetien jaar heeft hij met name on-derzoek gedaan naar de toepas-sing van CAD-, CAD/CAM- en CAE-systemen bij het werktuigkundigontwerpen, zowel in de onderwijs-als in de praktijksituatie.

Donderdag 14 december om tweeuur verdedigt ir. Minou Weertsir. Minou Weertsir. Minou Weertsir. Minou Weertsir. Minou Weertsuit Eindhoven in de collegezaalvan het paviljoen haar proefschrift‘Low pressure CVD ofpolycrystalline silicon: reactionkinetics and reactor modelling’.Om inzicht te verkrijgen in hetcomplexe samenspel van gasfase-en oppervlakreacties tijdens delow-pressure chemical vapourdeposition (LPCVD) vanpolykristallijn silicium, werd ditproces onderworpen aan een uitge-breid kinetisch onderzoek. Denadruk hierbij lag op de ontwikke-ling van intrinsiek kinetischemodellen. Promotoren zijnprof.dr.ir. G. Marin (TUE) enprof.dr. L. Giling (KU Nijmegen).Weerts (30) studeerde in 1989 aande TUE af als scheikundig inge-nieur. Het promotie-onderzoekvoerde zij uit bij de vakgroepChemische proceskunde van defaculteit Scheikundige Technolo-gie. Vanaf begin dit jaar werkt zijbij het Centre for ManufacturingTechnology (CFT) van Philips.

Ir. Hans den BoerIr. Hans den BoerIr. Hans den BoerIr. Hans den BoerIr. Hans den Boer uit Eindhovenverdedigt donderdag 14 decemberom vier uur in de collegezaal vanhet paviljoen zijn proefschrift‘Spectroscopic infraredellipsometry: components,calibration and application’. Hethoofdthema van deze dissertatie isde ontwikkeling en toepassing vande spectroscopische ellipsometer -de combinatie van eenFouriertransformatie-spectrometer en een roterendeanalysator-ellipsometer. Spec-

troscopische infrarood-ellipsometrie is een veelbelo-vende diagnostiek bij het onder-zoek aan grensvlakken engelaagde systemen. Promotorenzijn prof.dr. F. de Hoog enprof.dr.ir. D. Schram. Den Boer (30)studeerde in 1989 aan de TUE afals natuurkundig ingenieur. Hijdeed als onderzoeker in opleidingpromotie-onderzoek bij de vak-groep Deeltjesfysica van de facul-teit Technische Natuurkunde vande TUE.

Ruim 29 jaar was ing. R. v.d.ing. R. v.d.ing. R. v.d.ing. R. v.d.ing. R. v.d.VeldeVeldeVeldeVeldeVelde in dienst bij de faculteitWerktuigbouwkunde. Met ingangvan 1 januari maakt hij gebruikvan de vut-regeling. Ter gelegen-heid hiervan wordt hem op woens-dag 13 december vanaf 16.30 uureen receptie aangeboden in hetgebouw van de PVOC. Collega’s,vrienden en bekenden zijn vanharte welkom.

Ruim 19 jaar was N. AartsN. AartsN. AartsN. AartsN. Aarts werk-zaam bij de TUE, waarvan 15 jaarbij de faculteit Werktuig-bouwkunde. Met ingang van 1januari maakt hij gebruik van devut-regeling. Ter gelegenheidhiervan wordt hem een receptieaangeboden op donderdag 14 de-cember, vanaf 10.30 uur in W-hoog1.15.

Vrijdag 15 december houdtprof.dr. Frans Kruseman Aretzprof.dr. Frans Kruseman Aretzprof.dr. Frans Kruseman Aretzprof.dr. Frans Kruseman Aretzprof.dr. Frans Kruseman Aretzzijn afscheidscollege. Om vier uurbegint hij in afwijking van wat inde officiële aankondiging vermeldis, in de blauwe zaal van het audi-torium met zijn rede, getiteld ’33jaar beoefening van de informa-tica’. Kruseman Aretz is sinds 1971hoogleraar voor het vakgebiedinformatica aan de TUE. Hij heeftin april van dit jaar zijn werk-zaamheden aan de TUE beëindigd.Het afscheidscollege begint om16.00 uur. Aansluitend vindt eenreceptie plaats in de senaatszaalin het auditorium.

1996 en de notitie inzake fitness-faciliteiten. Verder: arbo- enmilieuzorgstructuur, de regelingvergoeding dienstreizen, verhuis-kosten en kosten woon- werk-verkeer, alsmede aanvulling IP.Ook worden de uitgangspuntenADV/Vakantie/Verlof en de invoorbereiding zijnde organisa-tieveranderingen besproken.

Het OPTUE vergadert donderdag7 december in de Van Trierzaal enwoensdag 13 december in de Dor-gelozaal van het bestuursgebouw.Op de agenda staan: de plannings-lijst, de begroting 1996, het tijd-schema voor de verkiezingen TUE

OPTUE-vergaderingen

SG-AktueelMaandag 11 december, 12.45 tot13.30 uur, blauwe zaal, auditorium

Het kwartaalblad Matrix is zo-juist verschenen. In dit nummeronder meer aandacht voor TUE-stagiairs, de publieksmanifestatieen het onderzoek naar optischetelecommunicatie. Ook de verbou-wing van het auditorium wordtbelicht. Matrix is verkrijgbaar bijIn- en Externe Betrekkingen,HG 0.35.

Nieuwe Matrix is uit

Dinsdag 12 december om twee uurverdedigt ir. Janine Herweijerir. Janine Herweijerir. Janine Herweijerir. Janine Herweijerir. Janine Herweijer uitEindhoven in de collegezaal vanhet paviljoen haar proefschrift‘The small-scale structure ofturbulence’. Doel van dit onder-zoek is het beter begrijpen van dekleinschalige structuren in turbu-lentie. Promotoren zijn prof.dr.ir.P. Schram (TUE) en prof.dr.ir. F.Nieuwstadt (TU Delft).Herweijer (28) studeerde in 1991aan de TU Delft af als na-tuurkundig ingenieur. Als onder-zoeker in opleiding werkte zij indienst van de stichting Fundamen-teel Onderzoek der Materie (FOM)bij de vakgroep Transportfysicavan de faculteit Technische Na-tuurkunde van de TUE aan ditpromotie-onderzoek.

Ir. Ed KaasIr. Ed KaasIr. Ed KaasIr. Ed KaasIr. Ed Kaas uit Eindhoven verde-digt dinsdag 12 december zijnproefschrift ‘Op weg naar optimaalontwerpen’. De zitting is in decollegezaal van het paviljoen enbegint om vier uur. In deze disser-tatie staat het ontwerpen vanwerktuigkundige produkten cen-traal. Het gaat met name om dewijze waarop te werk wordt ge-gaan bij het ontwerpen, en om dewijze waarop gebruik wordt ge-maakt van de (computer-gesteunde) hulpmiddelen die terbeschikking staan ter ondersteu-ning van het ontwerpproces. Pro-motoren zijn prof.dr.ir. M. Schou-ten en prof.ir. R. van der Hoorn.Kaas (52) studeerde in 1969 aan de

Centrale leeszaalopen in weekendsTijdens de tentamenperiode isde Centrale Leeszaal in de vol-gende weekends van 9.00 tot23.00 uur geopend: 9 en 10 de-cember en 16 en 17 december.

ColofonColofonOnafhankelijk weekblad van deTechnische Universiteit Eindhoven.

© 1995. Auteursrechten voorbehouden. Niets uitdeze uitgave mag worden gereproduceerd doormiddel van boekdruk of welk medium dan ookzonder voorafgaande toestemming van dehoofdredacteur.

De redactie behoudt zich het recht voor omaangeboden artikelen, van welke aard dan ook,te wijzigen.

Redac t i e :Fred Gaasendam (hoofdredacteur), Han Konings (eind-redacteur), Désiree Meijers, Jan Ummels, Gerard Verhoogt

(S tuden t )Medewerkers :John Buitjes, Jannigje Gerritzen, Joris Prikken, Willem vanRossum, Maurice Schaeken, Siem Simonis, Moniek Stoffele,Richold van der Wal

Redac t i e raad:Geert Jan Laan, prof.dr.ir. Harry Lintsen, drs. Maarten Pieterson,Mirte van de Pol, prof.dr. Frans Sluijter, mr.drs. Ben Donders(secretaris)

Ontwerp en lay-out:Ben Mobach

Druk :Drukkerij E.M. de Jong B.V.Baarle Nassau

Adver t en t i e s :Van der Meulen Promotions, Fivel 27, Postbus 413,9200 AK, Drachten, Tel. 0512 - 520936, Fax 0512 - 517415e-mail: vdm @ euronet.nl

K o p i j :Kopij moet op diskette een week voor de verschijningsdatumvoor 15.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

Redac t i e -adres :Technische Universiteit Eindhoven, HG 1.19, postbus 513, 5600MB, Eindhoven, Tel. 040 - 2472961/2473815; Hoofdredactie,HG 1.20, Tel. 040 - 2474441, Fax 040 - 2456033e-mail: cursor @ cur.tue.nlwww:http://www.tue.nl/cgi-bin/cursor.pl

Open opinies:Lezersbrieven worden alleen dan geplaatst als ze kort en zakelijkzijn. Alle kopij dient te zijn voorzien van de naam en telefoon-nummer van de afzender.

Nieu

wja

arsb

ijeen

kom

st Het college van bestuurnodigt de universitairegemeenschap uit voor eennieuwjaarsbijeenkomst opde eerste werkdag van 1996en wel op dinsdag 2 januari.Ook dit jaar zal er weer eenvideofilm vertoond worden,waarin teruggeblikt wordtop hoogtepunten van deuniversiteit uit het afgelo-pen jaar. Na de vertoningzal de rector een korte toe-spraak houden. Studentenen (oud)medewerkers zijnvan harte welkom om 16.00uur in de blauwe zaal vanhet auditorium. Aanslui-tend volgt er in de senaats-zaal een receptie. Mochten

er voor de bijeenkomst in deblauwe zaal meer belang-stellenden blijken te zijn danzitplaatsen, dan zal een en andervia een beeld- en geluidsverbin-ding ook te volgen zijn in college-zaal 3 van het auditorium. Infor-matie bij: Academische enProtocollaire Zaken, tst. 4676.

Drie weken Dayton, wat heeft hetopgeleverd? Een vredesakkoordvoor wat eens Joegoslavië was.Maar ook een onduidelijk vervolgop een stuk geschiedenis dat aleven onduidelijk was. Hoe ziet hetakkoord er uit? Is het een haalbarevrede en wat zullen de rollen zijnvan de NAVO, de VN en de Sovjet-Unie? Op deze vragen geeft DickLeurdijk, buitenland-deskundigevan het Instituut Clingendael,een antwoord.

Papieren vrede

3 7 december '95

inhoud van je maag wil dan welnaar boven komen.’De proefvlucht duurde ruimtweeëneenhalf uur. ‘Een kwartiervoor we op de plaats van bestem-ming waren, daarna nog twee uurwaarin een aantal proeven gedaanwerden. In die twee uur werdentwee keer zeven tot achtparaboolvluchten gemaakt. Op deterugweg werd er door de pilootmet het vliegtuig aan ‘rollercoaster’ gedaan. Dat wil zeggendat het toestel voortdurend eensoort ‘achtbanen’ vloog. Dat heb-ben de passagiers geweten. Alleende piloten hadden er veel lol in’,zegt De Theije lachend.De ESA vond het experiment vande TUE-student heel leuk. DeTheije: ‘Men reageerde er enthou-siast op. Voor onszelf was het eenleuke ervaring omdat je mensenontmoet die er ook over nagedachthebben. Een aantal Duitse deel-nemers zou zelfs subsidie krijgen,als de uitkomst van hun experi-ment aan de verwachtingen zouvoldoen.’ Bijzonder te spreken isde student van de vakgroepHalfgeleider fysica over de mede-werking van de faculteit en devakgroep. ‘Ik ben er enorm doorgestimuleerd.’ Ook looft hij dewerkplaats van Natuurkunde. Ikheb van hen veel hulp en mede-werking gekregen. Niets was henteveel. Ze denken mee en ze doenmee’, geeft De Theije blijk vanzijn tevredenheid.

In de vergadering van deuniversiteitsraad op 18 decemberzal de nieuwe jaarindeling voorhet collegerooster worden be-sproken. De fractie Groep 2000/ISO

doorFredGaasendam

daardoor tot half juli doorlopen.Volgens Groep 2000/ISO houdt eenstudent die meedoet aan de her-kansingen in augustus nog maartwee weken vakantie over. Boven-dien is volgens de fractie nietduidelijk waarmee die drie extraweken gevuld gaan worden.Groep 2000/ISO houdt op 14 de-cember van 16.00 tot 18.00 uur eendiscussiebijeenkomst in zaal 8 vanhet auditorium. De fractie zaldaarbij een alternatief uit de doe-ken doen dat veertig wekentelt.

Discussie over nieuwe jaarindelingwil voordat de nieuwe jaar-indeling in de raad wordt vastge-steld, een bredere discussie overhet onderwerp gevoerd hebben.Naar het idee van de fractie kleefter een aantal bezwaren aan hetmodel dat het college van bestuurwil voorstellen aan de raad.Belangrijkste punt is het feit datbij de jaarindeling van het CvB hetcursusjaar drie weken langerduurt, 42 weken ten opzichte vande 39 weken nu. De roosters zullen

Minister Ritzen wil de universi-teiten ruimte geven om in vakge-bieden met een vergrijsd hooglera-rencorps snel jonge collega’s aante stellen. Door nu al te investerenin geschikte opvolgers, wil hijvoorkomen dat de verwachte

pensioengolf na het jaar 2000 toteen tekort aan talent leidt. Hijspeelt met de gedachte, het geldvrij te maken door minder aio’saan te stellen. De bewindsmanmaakte zijn idee vorige weekbekend. Op aandringen van ka-merleden ging hij in op de geringedoorstroming van onderzoek-talent. Hij spitste dit toe op het gatin de hooglerarenformatie datstraks in korte tijd kan ontstaan.Als erfenis van groeistuipen uit dejaren zestig is namelijk veertig

procent van alle hooglerarenouder dan 55. In de bètavakken issoms tweederde 55-plusser. Vanafhet jaar 2000 zal snel een grootaantal leerstoelen vrijkomen. Ende zorg bestaat of er dan wel ge-noeg talent voorhanden is. Door devoorfinanciering van enige tiental-len leerstoelen (op een totaal van2400) wil Ritzen vanaf 1997 zorgenvoor een geleidelijker opvolgingdoor een nieuwe generatie jongehoogleraren. De kosten van hetplan, dat de bewindsman de ko-

mende maanden met de universi-teiten wil bespreken, zullen min-stens 10 miljoen gulden per jaarbedragen.Dat geld zal uit het budget van deuniversiteiten moeten komen. WatRitzen betreft valt het misschienvrij te maken door het aantalpromotieplaatsen bij de universi-teiten te verminderen. Want losvan de discussie over de rechtspo-sitie van aio of beurspromovendusmeent hij dat dit aantal best min-der kan. Bij de kamer bestaatduidelijke steun voor het idee vanRitzen-hoogleraren, zoals de be-windsman het na de vergaderingzelf al ietwat parmantig noemde.Maar met de ruil tegen aio-plaat-sen was niet iedereen het nogeens.

Human resourcesVVD-woordvoerder drs. O. Cherribistelde dat de universiteiten sterkachterlopen op het gebied vanhuman resources management. M.van der Hoeven (CDA) onder-streepte dit. Aan de ene kant ver-grijzen de hoogleraren en

hoofddocenten, aan de anderekant zijn er te veel aio’s. Daartussenin ontstaat volgens haar eensteeds groter gat in de leeftijds-opbouw. Met het extra aanstellenvan veertig jonge hoogleraren isdat probleem nog lang niet opge-lost. Van der Hoeven wil net alsRitzen minder aio’s, maar dat geldmoet dan gebruikt worden ommeer postdocs aan te stellen.Ritzen reageerde met enig gesput-ter op deze pleidooien. Flexibili-teit moet volgens hem wel passenbinnen een carrièrebeleid. Boven-dien leidt het al gauw tot extralooneisen. Toch overweegt Ritzen,nu het personeelsbeleid meer bijde universiteiten wordt gelegd,aparte arbeidsvoorwaarden vooronderzoekers mogelijk te maken.De minister overlegt hier naareigen zeggen al over met de vak-bonden. Overigens gaat de VSNUbinnenkort voor het eerst ook zelfmet de vakbonden onderhandelenover een universitaire cao. Ko-mende week komen de universi-teiten met hun ‘nota van inzet’.Dan zal blijken welke stappen zewillen zetten op weg naar meerflexibiliteit.

doorFrankSteenkampHO P

door het koord heen’, verduide-lijkt De Theije de proef. Wiskun-dige berekeningen leren dat degolflengte bij een zwieper vangelijke kracht verdubbeld wordt.Volgens de natuurkundestudentwas onder de omstandigheden inhet vliegtuig te zien dat de golvendie in het koord werden opgewekt,twee keer zo lang zijn dan bij 1 Ghet geval is. ‘Werd vervolgens dezwaartekracht verlaagd, dan werdde golflengte evenredig kleiner enzag je meer golven in het koordontstaan’, vertelt De Theije.Hij is bijzonder tevreden, omdatje alleen door waarnemingen kuntconstateren wat er gebeurt als jein een koord een golfbewegingopwekt onder gewichtloze omstan-digheden. En zo’n kans krijg jeniet iedere dag. Enthousiast pakthij pen en papier en begint tetekenen. De resultaten van proe-ven met 2 G, 1 G, 0,39 G en 0 Gworden door hem weergegeven.Hij vult met een voorbeeld aan: ‘Iser geen zwaartekracht, dan ont-breekt ook de ‘spankracht’ in hetkoord. En die blijkt verantwoorde-lijk te zijn voor de opgewekte

Het werd uiteindelijk niet Frankrijk maar het vliegveld Valken-

burg. Natuurkundestudent Evert Jan de Theije zit er niet mee.

Het belangrijkste was dat zijn ruimtevaartexperiment is uitge-

voerd. Zijn experiment werd enkele maanden geleden bij een

prijsvraag van het European Space Agency (ESA) bekroond. De

prijsvraag werd gehouden in het kader van de Parabolic Flight

Competition. De indieners van de winnende experimenten

zouden bij de testen in het luchtruim boven Frankrijk aanwe-

zig mogen zijn.zwaartekracht gerelateerd aan dieop aarde. De zwaartekracht op hetaardoppervlak bedraagt 1 G. Bij 2G is het of je tweemaal zoveelweegt als op de aarde. Bij 0 G lijkthet op je niets weegt. Het projectwas georganiseerd door Estec, deEuropese organisatie voorruimtevaarttechnologie. In een-zelfde vliegtuig zijn de specta-culaire opnamen voor de film‘Apollo 13’ gemaakt.‘Wil je aan boord van een vliegtuiggewichtloosheid simuleren, danmoet de piloot een zogenaamdeparaboolvlucht maken. Hij stuurthet vluigtuig dan recht omhoogom dan vervolgens weer steil om-laag te duiken. Bij het omlaaggaan treedt dan een toestand vangewichtloosheid op. Dat komtomdat de aan boord aanwezigepassagiers met dezelfde snelheid‘vallen’ als het vliegtuig waarin zezitten’, legt De Theije uit.

GolfbewegingBij de proef die De Theije en zijntwee compagnons bedacht had-den, ging het om de voortplantingvan een golfbeweging door eenkoord onder verschillendezwaartekrachtomstandigheden.‘Leg je een koord op een tafel, dankun je door aan de ene kant eenzwiepje te geven het principegemakkelijk laten zien. Dezwieper plant zich dan als een golf

Extra potje voor jonge hoogleraren

golfbeweging. Bij 0 G bewoog hetkoord alleen heen en weer aan hetuiteinde, waar de beweging werdingezet. Die beweging werd al snelgedempt, zodat de onderkant vanhet koord stil bleef hangen.’ Vanalle proeven werden ook video-opnames gemaakt.

DoodziekOverigens bleken de proeven voorhet merendeel van de passagiersgeen pretje te zijn. De vlucht hadnogal wat bijwerkingen. Ze maak-ten nadrukkelijk kennis met de‘ruimteziekte’, waarmee ook veelberoepsastronauten te makenkrijgen. De Theije met een lichteglimlach: ‘De meesten waren echtdoodziek. Zwaar misselijk. Kots-zakjes waren hard nodig. Ikzelfheb er gelukkig geen last vangehad.’ Hij legt uit wat de oorzaakvan de misselijkheid is. ‘Het isniet direct de gewichtloosheidwaar je ziek van wordt. Het zijn devoortdurende overgangen van deene naar de andere G. Voortdu-rend wordt je heen en weer ge-slingerd tussen 2 G, 1 G en 0 G. De

Evert Jan de Theije (rechts)en Koen Koutstaal zwevenvrij rond bij hun proef-opstelling in de Boeing707.Foto: extern

doorJanUmmels

De Theije blijft er nuchter on-der. Natuurlijk vindt hij het jam-mer dat het tiendaagse uitstapjenaar Frankrijk niet is doorgegaan.Hij had er zich op verheugd.Vooral ook omdat de mede-indieners van het bekroondeexperiment, zus Femke en schei-kundestudent Koen Koutstaal vande KU Nijmegen, ook mee zoudengaan. ‘Uiteindelijk ging het om deuitvoering van ons experiment. Enof dat nu in Frankrijk gebeurde of,zoals nu ten noorden van deWaddeneilanden, maakt niet zo-veel uit’, aldus De Theije.

GewichtloosMet een aantal andere studenten,ondermeer van de TU Delft, stapteDe Theije dinsdag 28 november opvliegveld Valkenburg in de spe-ciale Boeing 707 van de NASA. Inhet toestel aanwezig ook onzenationale astronaut WubboOckels. Doel van de Amerikaanseruimtevaartorganisatie was hetmaken van een aantal ‘nul G’-proeven. ‘Nul G’ is de vaktermvoor gewichtloosheid. Hiermeewordt bedoeld de maat van de

Ruimtevaartexperiment inBoeing 707 met bijwerkingen

47 december '95

Interne visite versterkt communicatie bij E

In de rubriek ‘Dienst Overige Zaken’ schrijvenprof.dr.ir. J.D. Janssen, prof.dr. P.J. Lemstra,prof.dr.ir. H.E.H. Meijer, dr. J.W. Nienhuys, drs.M. Pieterson, prof.dr. F.W. Sluijter en drs. A.J.Vervoorn.

slechts ambtenaar en mijn car-rière hield dus inderdaad op toenik hier zo’n zes jaar geleden be-gon. Voorinschrijving kon, datkomt op fl. 300,-. Als de cd is ver-schenen (en dat duurt een week oftwee) komt hij op fl. 350,-. Bij na-vraag op de boekenafdeling blij-ken dezelfde getallen voor de driegedrukte delen. Ik weet dat deproduktiekosten van een cd fl.1,25 bedragen, inclusief hetdoosje.

Het weekend (vrijdagavond tot enmet maandagmorgen), voor dezesde keer of zo verder doorge-bracht in een Sporthuis-Centrum-huisje. Met de schoonfamilie.Sinterklaas en dergelijke. Drieaaneengesloten huisjes gehuurddoor mijn schoonmoeder, reser-veringen ergens in maart al nood-zakelijk. Er is al veel geschrevenover die succesformule, maartelkens als ik er kom, gelaten deboel ondergaand, verbaas ik mij.Lees je in de krant over debedenker en oprichter, over destrijd van zijn kinderen om hetgeld en het misbruik dat anderenvan zijn geloof maakten, dan be-sluit je dat de Van der Valkendaarbij vergeleken amateurs zijn,ambtenaren bijna. Je besluit ooker nooit meer te willen komen.Maar als je daar dan rondloopt,verbaas je je over de efficiëntievan de organisatie van preciesdatgene dat mensen, overvoerd enrijk als ze nog zijn in dit deel vande wereld, nodig hebben. Eenweersonafhankelijke ‘even-ertus-sen-uit’-opzet, die appelleert aangezondheid, beweging en sport.Knap, immers -afgezien van de

Afgelopen vrijdag de boek-winkel binnengestapt om, notabene, een cd-rom-spel voormijn jongste zoon te kopen. Erwaren twee versies met eenprijsverschil van twaalf gulden.Op een totaal van zo’n zeventiggulden. Het verschil bleek detaal: Engels (goedkoop, natuur-lijk) versus Nederlands. Bijnavraag door M. bleek dat datverschil in taal niet in de cdzelf tot uitdrukking kwam,maar slechts in de bijgevoegdehandleiding. Elke ouder weetdat kinderen handleidingennooit lezen en telkens door eenwonderlijke, empirischetrial&error-methode, soms aan-gevuld met enige gerichte vra-gen aan vriendjes, de moeilijk-heden van welk ingewikkeldspel dan ook in een handom-draai de baas worden. Ik komdaar nooit weg, uit een goedeboekhandel en geniet zelfs vanhet personeel dat quasi-noncha-lant de klanten verwijst. Natwee uur kicken, verlieten wede zaak met vijf nieuwe boe-ken: Seventeen & Homosexualisen Voetballen in 1860 vanKenzaburo Oë, de Japanseschrijver waarvan ik, voordat

hij de Nobelprijs won, nooit hadgehoord en wiens eerste boek, datik afgelopen zomer als test las,prachtig was; Malle Hugo en Rui-send Gruis van W.F. Hermans, alspostuum eerbetoon aan de enigeechte Schrijver van Nederland(Mulisch doet zijn best net zoetterig te zijn als mens, maarschrijft de zinnen gewoon mindermooi op), en tenslotte Een antropo-loog op Mars van Oliver Sacks,gewoon omdat het eerste boek datik van hem las, over zijn verlorengegane been, zo onverwacht span-nend was. Later liepen we langsDe Witte Boekenmarkt en kochtenzes posters van Gustav Klimt eneen dik boek over zijn leven alstoetje.

Bij de boekwinkel nog even denieuwe Van Dale besteld, omdat ikanders niet meer weet hoe ik moettypen. Immers de ambtelijke taalmoet in de nieuwe spelling, ter-wijl het bedrijfsleven officieelmag doen wat het wil. En wij zijnecht ambtenaren, moet ik in mijndagelijks leven als bestuurder vaneen faculteit telkens minzaamconstateren. (Het stokoude enflauwe ‘werk jij ook hier, en jekon nog wel zo goed leren’-zinne-

Donkere dagenDienst Overige Zaken

tje komt dan weer boven, evenalsde cynische glimlach die automa-tisch verschijnt als ik mijnsecretaresse stukken moet latenopbergen, die met de blijkbaarnoodzakelijke bestuurscommis-sies op instellingsniveau te makenhebben. ‘Dat moet dus in de car-rière-map’, doelend op een betrek-kelijk nieuwe map die we sameninderdaad zo genoemd hebben.)Het herinnert mij aan mijn vaderdie -nu zo’n vijftien jaar doodmaar toen al flauw van dat soortdingen- op vragen wat hij deedaltijd antwoordde met: ‘Klerk. Zegze maar dat ik klerk ben.’ Ik hebgeen idee wat erger is: klerk ofambtenaar, maar neig in telkensmeerdere mate naar dat laatste.

Terug naar het woordenboek.Eerst gevraagd -we waren toch opdie postmoderne, branche-vreemde, maar blijkbaarverkoopstimulerende afdeling- ofde nieuwe Van Dale er al op cd-rom was. Ik had immers gelezenhoe voor Hugo Brandt Corstius eennieuwe wereld was opengegaantoen hij kon surfen in het woor-denboek via het op de PC aanvra-gen van merkwaardige door-snijdingen. Het had me niet echtnieuwsgierig gemaakt, immers deuitkomsten van die zoektochthaalden het niet bij zijn vroegererecensies over nieuwe edities vanwoordenboeken. Ik kan me mijnverbazing nog levendig voor degeest halen. Hoe is het in hemels-naam mogelijk dat iemand eenrecensie van een woordenboekschrijft? Hoe begin je daaraan?Ieder zijn vak, troostte ik me toen.En ik ben (net als HBC overigens)

trotse oma’s met kleinkinderenen de verdere wereldbevolkingin te krappe joggingpakken-lopen er groepen stoere man-nen rond, studenten als hetware, die zich blijkbaar verma-ken. Een boek wordt er nietgelezen. De intelligentia verza-melt zich automatisch in desauna, daar is het immers rus-tig en beschaafd. Story enWeekend liggen er, recentmaar al beduimeld. Je kunt erlezen over de diepe zieleroerse-len van prinses Di en over wieer nu weer van wie een liefdes-baby heeft. Zo leer je nog eenswat.

Soms denk ik wel eens dat ‘ze’dit soort dingen op de campusin Twente, immers opgezetvolgens de Sporthuis-Centrum-formule, beter begrepen heb-ben. Maar wie schrijft nu devolgende recensie van onzewoordenboeken en wie leertnog hoe je een cd voor fl. 1.25moet maken en het volledigeloopwerk van de speler, inclu-sief laser en aansturing, voor fl.15,-? Een kleine, sterke TUE.Heeft het nog zin ons druk temaken over de mathematischebeschrijving van processen,zodat we kunnen optimaliserenmet minder trial & error? Ofmoeten we onze kinderen vol-gen, geen gebruiksaanwij-zingen meer lezen, op gevoelde software gebruiken die el-ders ontwikkeld is en gewoonSporthuis-Centrum exporteren,net zoals tomaten en bloem-bollen?

Han Meijer

ten en daar heb je nu eenmaalschrijfplankjes voor nodig.Bij navraag bleek minstens bij

Tijdens de bezichtiging van hetvernieuwde auditorium ontdekteik tot mijn verwondering dat destoelen in de grote zaal geenschrijfplankjes meer hebben. Datgemis reduceert de waarde vandie grote zaal voor het onderwijsaanzienlijk. Men moge verschillenin opvatting over de mate waarinen de manier waarop studententijdens colleges geactiveerd die-nen te worden, het recht op hetmaken van aantekeningen zaldoor weinigen worden aangevoch-

meerdere personen de opvattingte bestaan dat men de grote zaalhelemaal niet voor colleges dientte gebruiken, dat het verhinderenvan die mogelijkheid zelfs eenuitgangspunt bij de inrichting vandie zaal was. De grote zaal zougereserveerd moeten worden voorandere activiteiten, zoals StudiumGenerale en congressen.Die reservering lijkt me op zich-zelf al een dogma dat een dis-cussie waard is, maar het verbandmet de ontbrekende schrijf-

plankjes is mij helemaal nietduidelijk. Worden er op het SG enop congressen dan geen aanteke-ningen gemaakt, worden er geenbeweringen nagerekend door detoehoorders, worden er geen dis-cussies voorbereid? Geef de men-sen in die zaal toch een schrijf-plankje, dan krijgen ze het ideedat ze ook een beetje kunnenmeedoen aan wat er gebeurt. Bo-vendien kun je zo’n plankje laternog gebruiken om knijpertjes opte monteren. Dan zou je pas echtde activering in huis halen.De stoelen in de grote zaal zijn nunog zo goed als nieuw, misschienkunnen we ze inruilen of voorde-lig verpatsen, maar dan moetenwe wel vlug zijn.

Hannes A. Poulis,emeritus hoogleraar

Natuurkunde

Actief studeren;bekijk ‘t maar

Zo’n veertig medewerkers vande faculteit Elektrotechniek be-zochten woensdag 22 novemberhet satellietlab voor een ‘internevisite’. De technische staf van devakgroep Telecommunicatie gafuitleg over het werk dat verrichtwordt om onderzoek naarsatellietcommunicatie en remotesensing te ondersteunen. Daarnavolgde een bezoek aan de meet-opstellingen en antennes. De lab-visite was georganiseerd door hetE-netwerk, dat zich ten doel steltde interne communicatie binnende faculteit te stimuleren.

Wervingsdagen ’95/’96oriënteren op de diverse bedrij-ven.Op de Gesprekkendagen, van 12tot en met 16 februari, vinden(sollicitatie)gesprekken van stu-denten met één of meerdere be-drijven plaats. Om hiervoor inaanmerking te komen, moet jevoor 3 januari je CV inleveren,liefst op diskette of gemaild. Decommissie bundelt die samen metde CV’s van andere studenten enstuurt ze naar de bedrijven van jevoorkeur. Voor het eerst dit jaarbestaat er de mogelijkheid om hetstandaard-CV van de Copyservervan de TUE af te halen, zodat dezeop flop of via e-mail aangeleverdkan worden. De bedrijven bepalenop grond van de CV’s met welkestudenten ze willen praten. Dezegesprekken kunnen een eerstestap zijn op weg naar een baan eneen aantal bedrijven beschouwt degesprekken dan ook als een eerstesollicitatiegesprek. Bij anderebedrijven is het gesprek van meervrijblijvende aard.Een brochure met alle informatie(ook over het CV) is nu verkrijg-baar bij alle studieverenigingen.In het bijgevoegde schema voor dePresentatiedagen zijn enkelewijzigingen: Hoogovens is op 19december aanwezig van 11.45-12.30 uur i.p.v. 16.30-17.15, voorDSM geldt op die dag juist hetomgekeerde; Boston ConsultingGroup is de gehele dag vanaf 9.30uur in zaal 6 vertegenwoordigd.De Wervingsdagen hebben ookeen eigen home-page, het adres is:http://gewis.win.tue.nl.wvd/

Dit collegejaar worden voor devijftiende maal de Wervingsdagengeorganiseerd. Voor studenten degelegenheid om eens kennis temaken met bedrijven die vooracademici interessant zijn. Dezeweek liep de sollicitatiecyclus, dievrijdag 8 december om 12.30 uurin zaal 3 van het auditorium wordtafgesloten met een lezing over de‘do’s’ en ‘don’ts’ van het solli-citeren. Op 19 en 20 decemberzijn de zogenaamde Presentatie-dagen, ook in het auditorium.Bedrijven presenteren zich meteen informatiestand en eventueeléén of meerdere lezingen. Shellgeeft een interactieve workshop.Studenten kunnen zich dan

Interne visite versterkt communicatie bij E

Foto: Hans van der Burgt/RF

5 7 december '95

SG-medewerkerLeopold Manche (links),secretaris-generaal drs.Roel den Dunnen en ir.Anne-Marie Bor (EDC)zittend op de be-kroonde Picto-stoelenvan Wilkhahn. Op deachtergrond drs. MienteJanzen (AIVE).Foto: Jaap J. Herschel

verlaging, imagoverbetering enmarktvoorsprong. Deze week staatde tentoonstelling in de Jaarbeursin Utrecht, waar de internationalevakbeurs Ecotech ’95 plaatsvindt.Maandagavond werd door drs. Roelden Dunnen, secretaris-generaalvan het ministerie van VROM, voorhet eerst de Milieukeur voor in-dustriële produkten uitgereikt aanWilkhahn voor de Picto-stoel. Diebureaustoel is één van devoorbeelden in de expositie.Het expositieproject ‘Van Doem-denken naar Doe-denken’ is eeninitiatief van Studium Generale innauwe samenwerking met hetEuropean Design Centre (EDC) ende Akademie voor IndustriëleVormgeving Eindhoven (AIVE). Deexpositie is inmiddels ook voor-gedragen voor de Teyler-prijs ’95;een onderscheiding voor exposi-ties die dit jaar in thematiek envormgeving uitblonken.

De expositie ‘Van Doem-denkennaar Doe-denken’, die in mei ditjaar door Studium Generale op deTUE werd gepresenteerd, is afgelo-pen maandag aan een toer doorNederland begonnen. De expositielaat een vijftigtal bestaande pro-dukten zien, voorbeelden vanmilieugerichte produkt-ontwikkeling. Het doel is bedrij-ven, overheden en ontwerpers opeen aanschouwelijke manier in-zicht te geven in de mogelijk-heden van een dergelijk produkt-ontwerp. Deze nieuwe denk- enwerkwijze, zo laat de expositiezien, leidt ondermeer tot kosten-

vanDeRedactie

bestempeld. Ook ontving hij eenTexas Instruments Graphiccalculator en een oorkonde, waar-mee hij bijzonder verguld is. Hetverzoet een beetje de problemendie hem op de faculteit te wachtenstaan. ‘Ik heb door het onver-wachte bezoek aan Grenoble voorde prijsuitreiking een tentamengemist. Dat wil ik zo snel mogelijkopnieuw doen. Ik ga maar eensmet de docent praten. Ik zie hetniet zo zitten om het tentamen pasover een half jaar te doen’,sombert hij een beetje.

TumorenIn zijn opstel stelde Florens de Witvoor om tumoren te behandelenvolgens een methode die de vol-gende componenten bevat: een

Florens de Wit wint wetenschapsprijsover röntgenstraling

Eco-tentoonstelling van SG op reis

niet-giftige substantie diefluorescentie vertoont in röntgen-straling, en een coherente röntgen-bron. Verder een optische compo-nent die de röntgen kan geleidennaar de tumor als deze diep in hetlichaam ligt. ‘Door de tumor tedoordrenken met de genoemdesubstantie en de straling van decoherente bron te gebruiken omdeze tot fluorescentie te brengen,kan de straling op de juiste plekafgeleverd worden’, legt De Wituit. Volgens hem is het voordeelvan deze methode ten opzichtevan de meer gebruikelijke me-thode met bundels, duidelijk, alsmen de doses bekijkt die het ge-zonde weefsel krijgt te verduren.‘Aangenomen dat de methodemogelijk is’, zegt De Wit nadruk-kelijk. Bij de door hem voorge-stelde methode zou er minderstralingsschade kunnen optredenaan het gezonde weefsel om detumor. Met een aantal figurenmaakt hij dat in zijn opstel duide-

Natuurkundestudent Florens de Wit heeft in

Grenoble de eerste prijs van een wetenschaps-

jury in de wacht gesleept. De derdejaars stu-

dent (21), afkomstig uit het Limburgse Spau-

beek, schreef een opstel dat handelde over de

toekomst van röntgenstraling en de eventuele

toepassing hiervan. De prijsvraag was

uitgeschreven door de European Synchrotron

Radiation Facility (ESRF) in Grenoble. Onlangs

mocht hij de prijs in ontvangst nemen.

schapsjury kreeg hij een uitge-breide excursie bij de ESRF. Destudent mocht daar de synchro-tronstralingsbron bekijken; eennieuwe versneller om synchro-tronstraling op te wekken. Het-geen hij als bijzonder interessant

Aanleiding om aan de prijsvraagmee te doen was een advertentiein het augustusnummer van Na-tuur & Techniek. ‘De wedstrijdwas uitgeschreven in het kadervan de Week van de Technologieen Wetenschap van Europa, dit incombinatie met honderd jaarröntgen’, vertelt De Wit. De op-dracht bestond eruit een toekom-stige toepassing van röntgenstra-ling te bedenken en die duidelijkte verwoorden. ‘Dat kon in hetNederlands, maar de voorkeurging uit naar Engels. Reden waar-om ik mijn opstel in die taal hebgeschreven’, vertelt de Wit. Deteksten zouden worden beoor-deeld door drie jury’s: een weten-schappelijke, een journalistiekeen een bedrijfsjury. Het voorstelvan De Wit behaalde de eersteprijs van de wetenschappelijkejury.In totaal waren er zeventig inzen-dingen uit heel Europa bij de ESRFbinnengekomen. Hieruit werdentwaalf prijswinnaars geselecteerd.Een verheugde Florens de Witwerd uitgenodigd om van 24 tot enmet 26 november als gast van deESRF in Grenoble aanwezig te zijn.Een verrassing voor De Wit, die ineerste instantie niet wist dat eraan de wedstrijd ook nog een prijsverbonden was. De Wit: ‘In deadvertentie werd dat niet vermeld.Ik had er dan ook niet op gere-kend.’Als prijswinnaar van de weten-

lijk. Enthousiast vertelt hij overzijn inzending, die mogelijk eennieuwe behandeltechniek voorkankertumoren kan opleveren. ‘Dejury vond het bijzonder belang-wekkend en was duidelijk gechar-meerd van de in het opstel voorge-stelde methode.’ Overigens blijfthij er zelf nuchter onder. Op devraag of hij verwacht dat er nogiets met zijn inzending wordtgedaan, haalt hij de schouders op.‘Het zou wel leuk zijn. Het is inieder geval wel goed voor je CV.’Wat hem ook heel aardig lijkt isom het opstel te presenteren aaneen of ander algemeen of populairwetenschappelijk blad. In iedergeval zal Natuur & Techniek eraandacht aan besteden. ‘Een re-dacteur en een fotograaf van ditblad waren bij de prijsuitreikingin Grenoble aanwezig, laat hij tochwel met enige trots weten.

doorJanUmmels

Natuurkundestudent Florensde Wit, zichtbaar verheugdmet het behalen van zijneerste prijs.Foto: John Claessens

67 december '95

In de rubriek ‘Buitenlandse Zaken’ interviewt MoniekStoffele elke week een buitenlandse student of studentedie voor enige tijd aan de TUE verbonden is. Bram Saeyslegt ze vast op de gevoelige plaat.

Namen:Louis Godin, YvesMercat, Erwan Allanic

Afkomstig uit:Rouen, Lannion,Vannes/Frankrijk

Studerend aan:Institut Catholiqued’Arts et Métiers/Lilleen Nantes

Studeren hier:Werktuigbouwkunde

De Fransman Louis Godin,rechts op de foto, heeft in dekorte tijd dat hij hier is, al vaakgemerkt dat een gedachte aanFrankrijk een gedachte aanMururoa oproept. Hij wordtgeregeld gevraagd waaromChirac de nucleaire proeven uit

blijft voeren. Maar als gewoneburger weet hij het antwoord niet.Louis vertelt dat in Frankrijk zelfzeventig tot tachtig procent van debevolking tegen de proeven is.Yves Mercat, de middelste op defoto, laat zien dat er zelfs via e-mail een handtekeningen-actie

opgestart is. Vanzelfsprekend staatook zijn handtekening er onder,net als van zo veel mensen vanallerlei andere nationaliteiten.Erwan Allanic, de enige van dedrie die niet in Lille maar inNantes studeert, denkt dat denegatieve gevolgen van de testen

mee zullen vallen. In 1954 bij debovengrondse kernproeven op deMarshall eilanden waren er net alsnu veel protesten. Achteraf blekenvolgens hem de gevolgen van debovengrondse proeven mee tevallen. Dus nu de testen onder degrond zijn, verwacht Erwan geenextreme gevolgen.Ook Louis denkt dat de kernproe-ven geen desastreuze effectenzullen hebben. Bij metingen dooreen Greenpeace-activist sloegende meters niet uit. Volgens hemzijn de protesten zo fel vanwegede onbekendheid rondom hetnucleaire testen. De drie studen-ten snappen niet hoe het mogelijkis dat de Chinezen hetzelfde alsFrankrijk kunnen doen, zonderdat de wereld over hen heen valt.Naast het ontvangen van kritiek,zendt Frankrijk die ook zelf uit,bijvoorbeeld ten aanzien van hetdrugsbeleid van de Nederlandseregering. Louis vertelt dat inFrankrijk de drempel om drugs tegebruiken hoger is dan in Neder-land. Hier kan iemand vrij gemak-

IJzersterke Nederlandse disciplineBuitenlandse Zaken

kelijk aan drugs komen. Erwandenkt dat de beste oplossingvoor het drugsprobleem degulden middenweg is. VolgensYves zouden er in Nederlanddan minder drugsgebruikerszijn dan nu, de meeste willenimmers niet illegaal bezig zijn,en in Frankrijk zou de drugs opdeze manier uit het criminelecircuit komen.Binnenkort bezoeken de Fran-sen Amsterdam. Tot nu toe zijnze alleen nog naar Maastrichtgeweest. Deze stad beviel hengoed, ondanks de opmerkingendat het geen typisch Neder-landse stad is. ‘Waarschijnlijkdat de stad daarom zo mooi is’,zegt Louis.Alledrie zijn ze van plan iets opte steken van hun periode inNederland. Erwan zou graagvloeiend Nederlands willenspreken. Yves wil het fietsen totin de finesse beheersen enLouis wil zich inzetten om zichde Nederlandse discipline, diebij zelfstudie noodzakelijk is,eigen te maken.

Besluitenlijst van de 1140evergadering van het Collegevan Bestuur d.d. 23 novem-ber 19958437. De besluitenlijst van de1139e vergadering van hetCvB d.d. 16 november 1995wordt vastgesteld.8438. PersoneelsvoorstellenFaculteit WerktuigbouwkundeHet college besluit prof.dr.ir.E. Muijderman voor de perio-de van 1 november 1995 tot 1maart 1996 te benoemen tot

deeltijd hoogleraar om werkzaam tezijn op het vakgebied ‘Tribologie’.8439. BenoemingenBestuurscommissie RedactieraadCursorHet college besluit prof.dr. F. Sluijterte herbenoemen als lid van debestuurscommissie RedactieraadCursor voor de periode van 1 decem-ber 1995 tot 1 december 1997.8440. Multi Media Science Park(MMSP)/doorstarters-gebouwHet college besluit het BTD-gebouw inprincipe te bestemmen als bedrijfs-verzamelgebouw en de adjunct-secre-taris aan te wijzen als projectleidervan de verdere uitvoering van deplannen.8441. Concept-planningschema de-cember 1995 t/m februari 1996Het college besluit tot goedkeuringvan het planningschema december1995 t/m februari 1996.8442. Richtlijn jaarindelingHet college biedt de U-raad een voor-stel aan inzake een richtlijn voorde jaarindeling.

Vacature U-raadHet Centraal Stembureauheeft geconstateerd dat hetlidmaatschap van dr. G.Regterschot in de U-raad miv1 november is beëindigd.Hierdoor is per 1 november1995 in de U-raad een vaca-ture ontstaan bij de geledingwetenschappelijk personeelvan de groepering Groep2000/ISO. Door toepassingvan artikel 62, lid 1 van hetAlgemeen Kiesreglement TUE1994, is het CS overgegaantot het gekozen verklaren vanir. B. Knaack miv de datum

waarop dit besluit onherroepelijk zalzijn geworden. Het betreffendeprocesverbaal ligt van 8 t/m 14 de-cember ter inzage bij het CS, BG 3.03.Overeenkomstig het bepaalde inartikel 63, lid 2 van het AlgemeenKiesreglement TUE 1994, kan tijdensde hiervoor genoemde termijn doorieder lid van de universitaire gemeen-schap tegen het hiervoor vermeldebesluit van het CS schriftelijk beroepworden ingesteld bij het secretariaatvan het College van Beroep H.O.,secretariaat: Grote Marktstraat43, 2511 BH Den Haag.

Cent

raal

Ste

mbu

reau

Besl

uite

nlijs

t Cv

B Begroting SSE 1996;Begroting TUE 1996.

* Raadscommissie Onderwijs enOnderzoek: 12 december, om15.30 uur, BG zaal 3: Aanwijzingcommissievoorzitter;Richtlijn jaarindeling;Onderzoekschool BETA;Onderzoekschool IPA;Bijzondere leerstoel NucleaireGeneeskunde;

Interne vacature afgerond promotie-onderzoek ofdaarmee gelijkwaardig wetenschap-pelijk niveau is gewenst; aantoonbareervaring in wetenschappelijk onder-wijs en onderzoek, en in manage-ment van multidisciplinaire projec-ten gedurende een aantal jaren naafronding van de initiële opleiding;ervaring in samenwerkingsprojectenmet het bedrijfsleven strekt tot aan-beveling; brede wetenschappelijke enmaatschappelijke oriëntatie en be-langstelling; organisatorische encommunicatieve vaardigheden engoede contactuele eigenschappen;doorzettingsvermogen gekoppeld aanflexibiliteit, innovatief denken; goedkunnen werken in teamverband.

Aanstelling:De aanstelling zal geschieden vooreen proeftijd van max. twee jaar, metingang van 1 januari 1996, metuitzicht op een vast dienstverband.

Salaris:Het salaris bedraagt, afhankelijk vanleeftijd en ervaring, max. fl. 7.980,=bruto per maand.

Inlichtingen:Betreffende de functie: prof.dr. Bou-ma, voorzitter van de Gemeenschap-pelijke Kommissie BMGT, tel. 2008; ofir. J. Graafmans, hoofd van het bu-reau BMGT, tel. 2008. Overige infor-matie: de heer W. Verhoef,personeelsadviseur, tel. 2065.

Hoe te reageren:Uw schriftelijke sollicitatie, voorzienvan een cv en een publikatielijst, bin-nen twee weken richten aan mw.drs.E. Wardenaar, hoofd dienst PersoneleZaken, BG 1.05, o.v.v. het vacatu-renummer V11071.

Bij de groep Biomedische en Gezondheidstechnologie(BMGT) van de Beheerseenheid Kleine Eenheden is eenvacature voor een

Medewerker (m/v)V11071

gebied van de medische technologiemet inhoudelijke en organisatorischeondersteuning van de werkgroepenin de faculteiten; het bevorderen encoördineren van onderzoek binnenhet multidisciplinaire gebied van deBMGT in samenwerking met TUE-onderzoekers en -docenten; het ont-wikkelen en coördineren van multi-disciplinair onderwijs, zowel opinitieel als post-initieel niveau insamenwerking met onder meer deel-tijdse hoogleraren op biomedischedisciplines; ontwikkeling van samen-werking tussen kennisinstituten, MT-bedrijfsleven en gezondheidszorg;inhoudelijke voorbereiding, organisa-tie en uitvoering van verkenningen,workshops, symposia en congressenrondom nieuwe en bestaande MT-onderwerpen.

Gevraagd:Voor de functie is een academischeopleiding vereist, bij voorkeur in detechnische of exacte wetenschappen,maar niet noodzakelijk op het gebiedvan de biomedische technologie; een

Algemeen:De Technische Universiteit heeft alsmissie “Techniek voor Mensen”. Invul-ling van deze missie krijgt ondermeer gestalte door initiatieven voorwetenschappelijk onderwijs en onder-zoek te ondersteunen, waarbij deaandacht vooral uitgaat naar hetmaatschappelijk effect. Vele maat-schappelijke vraagstukken vragen omeen interdisciplinaire benadering,reden waarom “Technologie voorDuurzame Ontwikkeling”, “MedischeTechnologie” en “Gerontechnologie”als speerpunten zijn opgenomen inhet “Ontwikkelingsplan” van de Uni-versiteit. Het TUE-Centrum voor Bio-medische en Gezondheidstechnologieheeft als taak de ontwikkeling vanonderwijs- en onderzoekprogram-ma’s en de daaraan gerelateerde ken-nisoverdracht voor de gebieden: Medi-sche Technologie, Gezondheidstech-nologie en Gerontechnologie.

Taken:De hoofdtaak ligt vooralsnog op het

Met het oog op het streven naar een even-wichtiger personeelsbestand worden vrouwennadrukkelijk uitgenodigd te solliciteren.In TUECIS is onder Gopher een overzicht tevinden van de meest actuele vacatures bij deTUE en andere universiteiten en instellingen.

De vergaderingen van deadviescommissies van de U-raad zijn openbaar. Om ledenvan de TUE-gemeenschap degelegenheid te geven bij dezevergaderingen aanwezig tezijn, worden de agenda’s vande commissievergaderingenelke maand in Cursor gepu-

bliceerd.* Raadscommissie Beleids-

ontwikkeling: geen onder-werpen.

* Raadscommissie Middelenplan-ning: 4 en 11 december, om15.00 uur, BG zaal 2:

UR-N

ieuw

s

Intrekken bevoegdverklaringbijzondere leerstoelLetselbiomechanica;Onderzoekplan SOBU.

De vergaderstukken kunnen wordenopgehaald bij het secretariaat van deU-raad, BG 0.2, tst. 2554.

Redu

ktie

buro

Rolling Stones Striped fl. 29,00Beatles Anthology

(dubbel-cd) fl. 44,00Fotomok fl. 11,0023-rings insteekhoesjes(10 stuks) fl. 0,75Recyclebare KodakFun Camera fl. 12,50HP 600 inktcartridge fl. 49,95

Decemberaanbiedingen

7 7 december '95

Virusfestival dit jaar groter dan ooitlieten de organisatie van eenvierde editie mislukken. Er be-stond ook onduidelijkheid of delokatie nog een keer beschikbaarzou zijn. De TUE is namelijk alenige jaren van plan het zuid-west-terrein te bebouwen. Hetgrasveld dat doorkruist wordt doorhet zogeheten limbopad, zou daar-mee niet meer voor Virus beschik-baar zijn. Ook vorig jaar liep deorganisatie wederom op deze tweepunten spaak.Treffers: ‘Als het feest al twee jaarniet door is gegaan, wordt hetsteeds moeilijker om mensenenthousiast te maken. Zowel omhet festival te organiseren als omhet te sponsoren. We hebben toen,onder andere door gesprekkenmet sponsors, besloten tot eengeheel andere aanpak.’ De organi-satie heeft ervoor gekozen hetfestival nog groter te maken.Nathalie van Hoeven, PR-mede-werkster van Virus, zegt hierover:‘De belangrijkste verandering ishet verplaatsen van de lokatie:Virus is naar de stad verhuisd. DeStadsschouwburg en theater/film-centrum Plaza Futura zijn natuur-

Twee jaar is het niet doorgegaan: het Virus-

festival. Het grootste probleem was het binnen-

halen van sponsorgeld. Dit studiejaar lijkt het

echter wel te gaan lukken. Volgens Fulco Tref-

fers, voorzitter van de stichting Virus, komt dat

vooral door een geheel nieuwe aanpak. Virus

’96 moet in de stad gaan plaatsvinden: in de

Stadsschouwburg, in Plaza Futura en in de tus-

senliggende straten. De organisatie verwacht

op zondag 2 juni dan ook anderhalf keer zo-

veel bezoekers dan bij de drie voorgaande fes-

tivals.

lijk ook veel geschikter voor eencultureel festival dan de Bunker.’Een tweede verandering betreft dedoelgroep. De organisatie richtzich niet alleen meer op studen-ten. Treffers: ‘We willen natuur-lijk de studenten als bezoekersniet kwijt. Maar we streven er ooknaar ditmaal meer mensen tebereiken. De doelgroep waar weons op richten bestaat uit jongerentussen de vijftien en vijfendertigjaar.’

Nieuwe stichtingHet lijkt vrij gewaagd om na tweemislukkingen de organisatie nietin te krimpen, maar om het juistgroter aan te pakken. Van Hoeven:‘Het bleek dat er zo meer sponsor-gelden te verkrijgen waren. Hetbezoekersaantal wordt ook groter.We verwachten zo’n 7.500 mensenop 2 juni. Tot nu toe trok Virusongeveer 5.000 bezoekers.’ Voor denieuwe opzet van het festival isook een nieuwe stichting in hetleven geroepen. In de stichtingVirus werken veertig studenten indiverse werkgroepen om de

verschillende cultuurstromingente behartigen. De stichting is zelf-standig en heeft dus ook nietsmeer van doen met de AOR, degeestelijke vader van het festival.Hoe gaat Virus ’96 er ongeveeruitzien? De Stadsschouwburg enPlaza Futura openen hun poortenvoor de bezoekers. Om de beidegebouwen is bovendien een grootterrein afgezet. Op het grasveldvoor de schouwburg zal ondermeer een groot muziekpodiumkomen te staan. Het plein voorPlaza Futura zal een groot terrasherbergen, van waar ook een po-dium te aanschouwen is. In totaalzijn er acht podia, waarop gedu-rende de dag ongeveer vijfen-veertig acts te zien zijn.

VerlanglijstjeDe voorstellingen zijn wederomafkomstig uit het gehele cultuur-spectrum. Er is muziek, er komendansgroepen, er zal (straat-)theaterzijn, er staat literatuur op hetprogramma en zelfs de beeldendekunst wordt niet vergeten. Eengreep uit wat de organisatie onsonder voorbehoud gaat bieden: ophet muziek-verlanglijstje staanbekende bands, zoals Van DikHout, dEUS, Gotcha! en de Heide-roosjes; in de categorie theaterkomen we bekende namen tegen,zoals Theo Maassen en het Zuide-lijk Toneel, maar ook Fratsen, PaulHaenen, Wim T. Schippers enJiskefet zijn niet de minsten.Voor het festival worden de stratentussen de schouwburg en de PlazaFutura afgezet. De stukken Leen-derweg en Stratumsedijk wordenomgetoverd tot vrij toegankelijkfestivalterrein. Hierop komen eenfestivalmarkt, straattheater envele terrasjes. Het landelijke ka-rakter van het festival, dat Virus inde drie edities al een beetje wist teverwerven, wil de organisatie nogverder uitbouwen. Er zal promotiegemaakt worden in alle studenten-steden die op anderhalf uur af-stand liggen. En ook in Sittard,Venlo en Roermond gaat de stich-ting Virus reclame maken. Dehoop is dat Virus zich de komendejaren tot een onmisbaar evene-ment maakt op de nationalefestivalkalender.

was om de Eindhovensestudentenbevolking te ‘besmetten’met een flinke dosis cultuur. Uitdit plan ontstond de naam van hetfestival. Drie keer lukte het deorganisatie om een spektakel teorganiseren, waarop muziek, thea-ter, film en literatuur centraalstonden.

LokatieNiet alleen financiële problemen

De Stichting StudentenAktiviteiten (SSA), bestaande uitde AOR en het Reduktieburo, ini-tieerde in 1990 de organisatie vanhet eerste Virusfestival. Het idee

doorS iemS imonis

In �93 werd voor het laatsteen Virusfestival georgani-seerd, nu wordt de draadzeer waarschijnlijk weeropgepakt.Foto: Bram Saeys

Zondag 10 december is er om11.00 uur een oecumenischeviering in de Studentenkapel,Kanaalstraat 6. Het thema is:‘Amnesty International - In hetkader van de dag van de men-senrechten’. Voorganger:André van Kempen. Er iscrèche en kindernevendienst.Maandag 11 december: Lezen -literair - lezen; boek: Noodlot

van Louis Couperus. Er kunnen nogmensen aan de groep toegevoegdworden. ESKafé, om 20.00 uur. Con-tactpersoon: Ada Rebel.ESK secretariaat HG 1.12, ma, di, doopen, 9.30 tot 13.30 uur, tst. 2627.

Stud

ente

nker

k

Vanwege de grote belangstel-ling is besloten de periodewaarin PV-leden gereduceerdeen bezoek aan het DAF-mu-seum kunnen brengen, meteen maand (t/m december) teverlengen. Het museum isgeopend op woensdag, zater-

dag en zondag van 10.00 tot 17.00uur. Kaartjes zijn te koop voor fl. 6,-(leden) en fl. 9,- bij Cor Rooijakkers,RC 0.03.

PV-N

ieuw

s ken elkaar er juist van dat zij temakkelijk mensen ontslaan. Voor-alsnog blijft de noodmaatregel diein april werd afgekondigd vankracht.Universiteiten en hogescholenworden ook betrokken in een om-vangrijk landelijk onderzoek naarde falende pogingen om het aantalwachtgelders te verminderen. Uithet onderzoek moet duidelijkworden wat hiervan de oorzakenzijn, en welke maatregelen wèlkunnen werken. Er wordt ondermeer gekeken naar de effectiviteitvan de bonus/malus-regeling inhet hbo. ‘Het onderzoek mag nieteindigen met nieuwe vragen’,aldus Ritzen. De conclusies wor-den in de tweede helft van 1997bekendgemaakt. Zolang hij minis-ter is probeert Ritzen al het aantalontslagen omlaag te krijgen. Datlukt echter niet. Het aantaluitkeringen blijft stijgen, terwijlsteeds minder mensen met eenuitkering weer een baanvinden.

VSNU en HBO-Raad, in overlegover hun wachtgeldregelingen.Doel is de vermindering van hetaantal wachtgelders. De universi-teiten verwachten dat zij dit jaar65 miljoen gulden tekort komenop de uitkeringen. Elke universi-teit moet zijn eigen tekort zien tedekken. De hogescholen verwach-ten in 1995 een gat van 60 miljoen.Dit wordt versleuteld over allehogescholen.Ritzen wil dat individuele hoge-scholen meer opdraaien voor huneigen tekort. Ook vindt hij dat inhet hbo elk ontslag door eenonafhankelijk orgaan moet wor-den getoetst. De HBO-Raad is daarniet tegen, aldus een woordvoer-der. Die raad verwacht overigensniet dat het aantal ontslagen doorzo’n toets fors zal dalen. ‘Er wor-den geen mensen onnodig de laanuitgestuurd’, aldus de woordvoer-der. Maar hogescholen zelf verden-

stijging van de uitgaven dit jaarminder dan werd gevreesd, name-lijk drie miljoen gulden. Tot no-vember 1995 kwamen zo’n 1500nieuwe mensen in het wachtgeldterecht (66 meer dan in 1994),ondanks de verhoging van demalus in april, de boete die eenhogeschool moet betalen als ie-mand wordt ontslagen. Wel denktRitzen dat er meer ontslagen wa-ren gevallen zonder de noodmaat-regel. Het aantal ontslagen hbo-werknemers dat werk vond,daalde in vergelijking met 1994met zo’n 250.Als enige sector boeken de univer-siteiten aan het eind van dit jaareen daling van de uitgaven aanwachtgeld, schrijft Ritzen. Hij ver-wacht dat het om 10 miljoen gul-den gaat. Een verklaring voor dedaling heeft de minister niet.Ritzen is met de verenigingen vanuniversiteiten en hogescholen,

doorPieterEveleinHO P

Werknemers van universiteitenen hogescholen krijgen in de toe-komst minder snel wachtgeld. Inhet voorafgaand jaar van ontslagmoet iemand minstens 37 wekenhebben gewerkt (was 26 weken). Inhet hbo wil minister Ritzen datelke hogeschool meer verantwoor-delijk wordt voor zijn uitkeringen.Ritzen schrijft dit in een brief aande Tweede Kamer. Uit onderzoekblijkt dat de gehele onderwijs-sector steeds meer geld uitgeeftaan wachtgeld. Het tekort (exclu-sief het hoger onderwijs) stijgt ditjaar met 79 miljoen gulden. Vorigjaar was er een tekort van 98 mil-joen. Ritzen wil dat de uitgaveneindelijk eens fors dalen.Het hoger onderwijs doet het rela-tief niet slecht. In het hbo is de

Regels voor wachtgeld worden strenger

87 december '95

Interne vacaturesMet het oog op het streven naar een even-wichtiger personeelsbestand worden vrouwennadrukkelijk uitgenodigd te solliciteren.In TUECIS is onder Gopher een overzicht tevinden van de meest actuele vacatures bij deTUE en andere universiteiten en instellingen.

Instituut voor GerontechnologieHet Instituut voor Gerontechnologie is een samenwerking van alle faculteiten vande TUE, opgericht voor de verdere ontwikkeling van een onderzoek- en onderwijs-programma. Gerontechnologie is gedefinieerd als de studie van technologie enveroudering, ten behoeve van een optimale leef-, werk- en woonomgeving en aan-gepaste zorg voor met name ouderen.

Project-informatie:Het project moet inzicht verschaffen in de vraag in hoeverre de behoefte aannieuwe technieken en de omgang hiermee kan worden verklaard uit het lidmaat-schap van een techniekgeneratie. Een techniekgeneratie kan ontstaan doordat eentechnologische innovatie voor meerdere geboortejaargangen in hun formatieveperiode (10-25 jaar) onstaat. Het verkregen inzicht zal implicaties hebben tenaanzien van de functionaliteit, bedieningsstructuren en de vormgeving van eenbreed scala produkten. Het project wordt uitgevoerd in opdracht van het HumanBehaviour Research Centre van Philips, en in nauw overleg met onderzoekers vande vakgroep sociologie van de Universiteit Utrecht, het Instituut voor PerceptieOnderzoek en de sectie Geschiedenis der Techniek van de faculteit TechnologieManagement. Binnen het project zijn twee plaatsen beschikbaar voor Assistenten inOpleiding, die gaan werken bij de vermelde groepen.

Bij het Instituut voor Gerontechnologie is men op zoek naar:

Assistent in Opleiding Gerontechnologie (m/v)

V31150

Algemeen:Het doel van het project is om opbasis van techniekhistorisch onder-zoek inzicht te krijgen in de vraaghoeverre het begrip van technologiedoor een bepaalde generatie en dewijze waarop die generatie mettechnologie omgaat, is gevormd doorconfrontaties en ervaringen mettechnische vernieuwingen in hetverleden. De vraag is in hoeverre erin dit opzicht significante verschillentussen generaties zijn ontstaan. Hetonderzoek richt zich met name opinnovaties in het huishouden (infor-matievoorziening, communicatie,keukenapparatuur) in Nederland enéén ander Europees land tussen onge-veer 1930-1990. Voor een beperktaantal technische innovaties wordtonderzocht op welke wijze deze in hethuishouden zijn geïntroduceerd, opwelke wijze de gebruiker hiermeeomging en welke invloed dit heeftgehad en nog heeft op de houdingtegenover techniek. U bent werk-zaam binnen het leerstoelgebiedGeschiedenis der Techniek.

Gevraagd:U bent TEMA-ingenieur (TU Eind-

hoven), Ingenieur Huishoud- enConsumentenwetenschappen (LUWageningen) of een academicus metkennis van of aantoonbare belang-stelling voor techniek, de techniek-geschiedenis en consumentengedrag.

Aanstelling:De aanstelling geschiedt in tijdelijkedienst voor ten hoogste vier jaar. Naéén jaar vindt een evaluatie plaats.

Salaris:Het salaris bedraagt bij voltijdseaanstelling in het eerste jaar f 2.078,--bruto per maand tot f 3.710,-- brutoper maand in het vierde jaar.

Inlichtingen:Betreffende de functie: dr.ir. G.Verbong, tel. 2698, b.g.g. 2043. Ove-rige informatie: ir. F. Mientjes, perso-neelsadviseur, tel. 4979/4404.

Hoe te reageren:Uw schriftelijke sollicitatie, voorzienvan cv, binnen twee weken richtenaan prof.dr. H. Bouma, directeur vanhet Instituut voor Gerontechnolo-gie, o.v.v. het vacaturenummer.

Algemeen:Het doel van het project is de ontwik-keling van cognitieve modellen voorhet beschrijven en voorspellen vangedragspatronen met betrekking totde omgang met techniek van oudereconsumenten, als functie van hunleeftijd, het lidmaatschap van eentechniekgeneratie en hun normen enwaarden. Er zullen technieken wor-den ontwikkeld voor het beschrijvenen evalueren van deze cognitieve mo-dellen. De onderzoekschool “Percep-tion and Technology” verschaft hetorganisatorische kader voor dit pro-ject. U bent werkzaam op het Insti-tuut voor Perceptie Onderzoek.

Gevraagd:U bent afgestudeerd in de gedrags-wetenschappen, bij voorkeur cogni-tiewetenschap of psychologischefunctieleer. U heeft verder: een gron-dige ervaring met experimenteelonderzoek; goed toepasbare kennisvan geavanceerde statistische metho-den, m.n. MANOVA technieken;aantoonbare belangstelling voorinformatie-ergonomische vraagstuk-ken; ten minste elementaire kennisvan programmeertechnieken en

basisvaardigheden van de informa-tica; vermogen om resultaten teintegreren met sociaal-psychologischeen ontwikkelingspsychologische in-zichten.

Aanstelling:De aanstelling geschiedt in tijdelijkedienst voor ten hoogste vier jaar. Naéén jaar vindt een evaluatie plaats.

Salaris:Het salaris bedraagt bij voltijdseaanstelling in het eerste jaar f 2.078,--bruto per maand tot f 3.710,-- brutoper maand in het vierde jaar.

Inlichtingen:Betreffende de functie: drs. B. deRuyter, tel. 3817., b.g.g. 2043.Overige informatie: ir. F. Mientjes,personeelsadviseur, tel. 4979/4404.

Hoe te reageren:Uw schriftelijke sollicitatie, voorzienvan cv, binnen twee weken richtenaan prof.dr. H. Bouma, directeur vanhet Instituut voor Gerontechnologie,o.v.v. het vacaturenummer.

Assistent in Opleiding Gerontechnologie (m/v)

V31151

Binnen de vakgroep Informatica in de sectie Informatiesys-temen van de faculteit Wiskunde en Informatica, is men opzoek naar een

Hoogleraar InformatieSystemen m/v

V32.509

teiten en sociale en bestuurlijke vaar-digheden en ervaring ten behoevevan het leiding geven aan de sectie; tebeschikken over de nodige nationaleen internationale wetenschappelijkecontacten, alsmede over contactenmet het bedrijfsleven; overzicht tehebben over en belangstelling tehebben voor het onderzoeksgebiedvan de sectie als geheel om zo insamenwerking met de overige onder-zoekers in de sectie de diverseonderzoeksactiviteiten binnen desectie te kunnen stimuleren en inte-greren; inzicht te hebben in de actu-ele onderzoeksvragen, zowel natio-naal als internationaal, op het gebiedvan de informatiesystemen, en erva-ring te hebben met de toepassing vanwetenschappelijke resultaten in depraktijk; overzicht te hebben over enbelangstelling te hebben voor deandere onderzoeksgebieden binnende vakgroep Informatica, om samen-werking tussen de verschillende sec-ties te kunnen stimuleren; te beschik-ken over aantoonbare didactischekwaliteiten; inzicht te hebben in deactuele onderwijsbehoeften binnenen buiten de universiteit en visie tehebben op de eisen die de maatschap-pij stelt aan de informatica-inge-nieur. Bij een eventuele keuze tussentwee geschikte kandidaten gevengoede contacten met het bedrijfsle-ven/de industrie de doorslag.

Aanstelling/salaris:De aanstelling en salariëring geschie-den volgens rijksregeling, conform devoor hoogleraren vastgestelde salaris-schalen.

Inlichtingen:Betreffende de functie: prof.dr. D.Hammer, voorzitter Benoemingsad-viescommissie, tst. 4416 (kantoor) of0343-512773 (privé). Ook als u deaandacht wilt vestigen op kandida-ten, kunt u zich tot hem wenden.Overige informatie: mw. M. vanKoesveld-Maartense, personeelsadvi-seur, tel. 2321

Hoe te reageren:Uw schriftelijke sollicitatie, voorzienvan cv en een lijst van publikaties,binnen twee weken richten prof.dr.D. Hammer, voorzitter van de benoe-mingsadviescommissie, faculteit Wis-kunde en Informatica, o.v.v.vacaturenummer.

Algemeen:De sectie InformatieSystemen van devakgroep Informatica van de facul-teit Wiskunde en Informatica van deTUE houdt zich bezig met onderzoeknaar methoden, technieken en ge-reedschappen voor het ontwerpen enimplementeren van informatiesyste-men. De sectie verzorgt daarnaasteerste- en tweede-fase-onderwijs enpost-academisch onderwijs op ditgebied en levert een bijdrage aan debestuurlijke activiteiten binnen devakgroep, de faculteit, de onderzoek-school SIKS en de universiteit. Hettechnische karakter van de opleidingblijkt uit de nadruk op constructie enontwerp van systemen.Binnen de sectie bestaan twee invals-hoeken van waaruit de informatiesys-temen worden benaderd: de registra-tieve benadering en de procesgerichtebenadering.In de eerstgenoemde onderzoeks-groep (DB) worden object-georiën-teerde databases, multi- enhypermedia informatiesystemen, encommunicatie tussen mens en infor-matiesysteem en tussen informatie-systemen onderling bestudeerd.De senioronderzoekers in deze groepzijn dr. P. De Bra en prof.dr. J.Paredaens (deeltijds). De tweedegroep (SM) richt zich op executeer-bare specificatieformalismen tenbehoeve van informatiesystemen, ende analyse, simulatie en modelleringvan het gedrag van dynamischesystemen zoals logistieke besturings-systemen en workflow managementsystemen.De senior onderzoekers in deze groepzijn dr. L. Somers en prof.dr. K. vanHee (deeltijds). Een belangrijk ken-merk van het onderzoek van de sectieis het combineren van de verschil-lende expertises binnen onderzoeks-projecten. De sectie neemt in hoofd-zaak deel aan de onderzoekschoolSIKS. De groep DB neemt daar naastdeel aan de onderzoekschool OTI, ende groep SM neemt ook deel aan deonderzoekschool BETA.

Taken:De taken van de hoogleraar Informa-tiesystemen omvatten het leidinggeven aan de sectie en het vertegen-woordigen ervan binnen de vak-groep. Daarnaast dient de hoogle-raar het onderzoek van de sectie tevertegenwoordigen in binnen- enbuitenland en een actieve bijdrage televeren aan het verwerven van fond-sen voor continuering van het onder-zoek en onderwijs van de faculteit inhet algemeen en de sectie in hetbijzonder.Dit omvat de volgende deeltaken:leiding geven aan de sectie als geheelen het leveren van een bijdrage aanhet bestuur van vakgroep, faculteiten onderzoekschool SIKS; onderzoekverrichten op het gebied van de infor-matiesystemen; leiding geven aan hetonderzoek van de sectie; het stimule-ren van en richting geven aan hetonderzoek van de sectie; het in nau-we samenwerking met de deeltijd-hoogleraren en hoofddocenten vande sectie creëren en in stand houdenvan een onderzoeksklimaat waarbinnen de samenhang tussen enintegratie van verschillende expertise-gebieden wordt bevorderd; in samen-werking met de overige stafleden vande faculteit zorg dragen voor dekwaliteit en samenhang van hetonderwijs van de faculteit; het ver-werven van contract-onderwijs en -onderzoek (zowel van fundamenteel-wetenschappelijk als van toegepasteaard) op het gebied van de informa-tiesystemen; zitting hebben of nemenin (inter)nationale wetenschappelijkeen bestuurlijke organen.

Gevraagd:De kandidaat dient derhalve:een internationaal erkend onderzoe-ker te zijn op het gebied van de infor-matiesystemen; de onderzoekserva-ring dient te blijken uit een proef-schrift en publikaties; een bredebelangstelling te koesteren voor an-dere informatica-onderwerpen; tebeschikken over de benodigde capaci-

Algemeen:Bij de vakgroep Theoretische Natuur-kunde wordt binnen de FOM-werk-groep AQ-E-b en de universitairewerkgroep Atoomfysica/Quantum-elektronica fundamenteel onderzoekverricht op het gebied van koudeatomen. Dit onderzoek sluit nauwaan bij experimenteel werk, zowelaan de eigen universiteit (FOM-werk-groep AQ-E-a en universitaire werk-groep onder leiding van prof.dr. H.Beijerinck) als aan enkele buiten-landse universiteiten, met name in deVerenigde Staten.Het experimentele werk betreft bot-singen tussen atomen in gaswolkendie door middel van laserkoeling enandere methoden afgekoeld zijn tothet micro-Kelvin gebied en lager.Hierdoor is een geheel nieuw fysischregiem ontsloten dat de mogelijkheidbiedt tot het waarnemen van nieuweverschijnselen en het doen van preci-sie-experimenten. Recent heeft hetgebied een snelle ontwikkeling door-gemaakt door het waarnemen vanBose-Einstein condensatie in gassenvan alkali-atomen, wandvrijingevangen in een magnetische val-kuil en afgekoeld tot temperaturenin het nano-Kelvin bereik. Botsingenvan atomen in dergelijke koude gas-

een bijdrage leveren aan hetfacultaire onderwijs.

Aanstelling:De aanstelling geschiedt bij de Stich-ting FOM, respectievelijk bij de TUE,op basis van een tijdelijke overeen-komst van maximaal vier jaar.

Salaris:Het salaris bedraagt in het eerste jaarƒ 2078, oplopend tot ƒ 3710,-- brutoper maand. De arbeidsvoorwaardenvan de Stichting FOM zijn nagenoeggelijk aan die van de Rijksoverheid,waaronder opname in het AlgemeenBurgerlijk Pensioenfonds.

Inlichtingen:Betreffende de functie: prof.dr. B.Verhaar, tst. 2728, e-mail: b.j.ver-haar@phys.tue.nl. Nadere informatieover het onderzoek: www paginahttp://herman.ni.phys.tue.nl/atom.html. Overige informatie: bc. P. TielGroenestege, pers.adviseur, tst. 4329.

Hoe te reageren:Uw schriftelijke sollicitatie binnentwee weken richten aan de heer G.Pasmans, directeur beheer faculteitTechnische Natuurkunde, o.v.v. hetdesbetreffende vacaturenummer.

Bij de Vakgroep Theoretische Natuurkunde van de faculteitTechnische Natuurkunde zijn twee vacatures voor een assis-tent in opleiding en een ontwerper in opleiding:

Twee theoretisch fysici (M/V)

V34140 ontwerper in opleiding (FOM-positie)

V34141 assistent in opleiding (TUE-positie)

sen spelen een cruciale rol. De be-langstelling gaat ook uit naar de rolvan botsingen bij het verschijnsel vanspingolven in het Knudsen regiem.Op het gebied van precisie-experimen-ten wordt gewerkt aan theoretischeproblemen, samenhangend met deontwikkeling van nieuwe atomairefrequentie-standaarden die gebaseerdzijn op koude atomen. Het promotie-werk van beide promovendi zalplaatsvinden aan projecten die hetgenoemde experimentele onderzoekondersteunen vanuit de theorie. Hetonderzoek vindt gedeeltelijk plaats inhet kader van GEMINI, een samen-werkingsproject van de universiteitente Eindhoven en Utrecht.

Gevraagd:Wij zoeken twee pas afgestudeerdenatuurkundigen (drs./ir.) met uitste-kende aanleg in de richting van detheoretische natuurkunde. Nume-rieke ervaring strekt tot aanbeveling.Ook degenen die binnenkort zullenafstuderen, worden verzocht te reage-ren. Het is de bedoeling dat het on-derzoek met een promotie op basisvan publicaties wordt afgerond.Naast het begeleiden van bij hetonderzoek betrokken stagiairs enafstudeerders, zullen de kandidaten

9 7 december '95

Zelf studeerde de politica rechtenin Utrecht. Als zij opnieuw voor dekeuze zou staan, zou zij dan kie-zen voor een technische oplei-ding? ‘Ik ben een typische alfa.Bovendien lag en ligt mijn belang-stelling op het bestuurlijke vlak.Daarvoor is een rechtenstudiebijzonder geschikt. Maar als je decapaciteiten hebt voor een techni-sche studie, liggen daar primamogelijkheden.’

Sterke puntenHet oordeel van het visitatieteamvan de EFMD (European Founda-tion for Management Develop-ment) over de bedrijfskunde-oplei-ding van de TUE was heel positiefin 1994. Alhoewel Van Rooy nogpas eenmaal een vergadering mee-maakte van de Raad van Advies,heeft ze wel een duidelijke me-ning over wat deze sterke puntenzijn. ‘Door de opzet van de studiemet een belangrijke wiskunde-component onderscheidt dezeopleiding zich van de andere dieelders worden aangeboden. Dezetechnisch wiskundige invalshoekmaakt de opleiding tot een èchteingenieursopleiding. Ook geeft deinbedding in een industriële regioeen perfecte aansluiting met depraktijk. Het stagejaar vormt eenmooie overgang van theorie naarpraktijk. Bij veel opleidingen isdit vaak een zwak punt’, volgensVan Rooy. ‘Bovendien onderhoudtde TUE goede contacten op inter-nationaal niveau.’Van Rooy is tevens lid van deAdviesraad voor de UniversiteitUtrecht. Toch bijten beide advies-functies elkaar niet, meent zij. ‘InUtrecht betreft het meer een maat-schappelijke adviesraad voor dehele universiteit. We houden onsniet bezig met faculteitgerichteactiviteiten. De leden hebbenallemaal een maatschappelijkefunctie, die hen in staat stelt deuniversiteit een spiegel voor tehouden.’

AmbassadeurWaarom vindt ze het leuk om zichin te zetten voor de Eindhovenseuniversiteit? ‘Mijn vele contactenin het bedrijfsleven en Den Haag,maken mij als het ware totambassadeur voor Bedrijfskunde.En vanwege het belang van Tech-nologie Management voor de Ne-derlandse economie, ben ik zeergemotiveerd.’Van Rooy is zowel in de politiek,in het bedrijfsleven en nu ook inde wetenschap ingevoerd. In hoe-verre kloppen de stereotiepen vande universiteit die leven bij deandere twee? ‘Er is inmiddelszoveel bezuinigd, dat je niet meerkunt spreken van een riante posi-tie van de universiteit. Er is nogveel te doen. De bestuursstructuurvan de universiteit kan vaak veelefficiënter. Er is meer autonomienodig, met meer ruimte voor eenflexibel arbeidsvoorwaardenbe-leid en ook een moderner vormvan bestuur.’De TUE zit na het vertrek van drs.Henk ter Heege verleden weekzonder voorzitter van het collegevan bestuur. Yvonne van Rooy is inde wandelgangen nogal eens ge-noemd als een mogelijke opvolger.Zit hier een kern van waarheid in?‘Wandelgangenpraatjes leidenniet tot benoemingen’, zegt zelachend. Maar al was ze benaderd,haar taak ligt in Den Haag, zegt zebeslist. ‘Het aardige in de politiekis dat je altijd voor verrass-ingen staat.’

Sinds een jaar of tien laat de opleiding Technische Bedrijfskun-

de, nu behorend bij de faculteit Technologie Management,

zich bij haar beslissingen adviseren door een Raad van Ad-

vies. De functie van dit orgaan is die van een klankbord, vol-

gens decaan prof.dr. Theo Bemelmans. In de Raad hebben zes

toppers uit het bedrijfsleven zitting, alsmede twee afgestu-

deerden. De toetreding van CDA-kamerlid mr. Yvonne van

Rooy als raadslid betekent een aanwinst voor de Raad. Zij

vertegenwoordigt de politiek en is een ware pleitbezorgster

voor technologie. Bovendien heeft de juriste al vanaf haar

vroegste jeugd een warme band met de regio.

Mr. Yvonne van Rooy:

Economie bestaat bij degratie van technologie

geworden. Begonnen bij hetNederlands Christelijk Werkge-versverbond (NCW), stapte zij overnaar het Europees Parlement.Daarna was Van Rooy zeven jaarstaatssecretaris voor EconomischeZaken onder twee kabinettenLubbers. Steeds heeft zij bewezenzich staande te kunnen houden ineen mannenmaatschappij.Moet een vrouw meer presterendan haar mannelijke collega? VanRooy heeft het zelf zo nooit erva-ren. ‘Het is toch de kwaliteit waarje op beoordeeld wordt. Als datvoor elkaar is, krijg je als vrouwdezelfde kansen als een man.’ Zelfheeft ze er een gewoonte van ge-maakt om van haar vrouw-zijn eensterk punt te maken. ‘Wanneer jede enige vrouw in een mannelijkgezelschap bent, val je op en datmoet je benutten. Toch zie jesteeds meer vrouwen in het be-drijfsleven, zeker in het midden-en kleinbedrijf. Alleen het door-stoten naar de top gebeurt nog tezelden, volgens Van Rooy. Zij on-dersteunt vol overgave initiatievenals de verkiezing van de ‘Zaken-vrouw van het jaar’. Als voorzittervan de jury ziet ze de aanmel-dingen ieder jaar groeien in aan-tal. ‘Een positieve ontwikkeling’,vindt ze.

LevensbelangWie Van Rooy op de praatstoel wilkrijgen, hoeft haar maar te vragennaar het belang van technologie.‘Dat is verschrikkelijk belangrijk’,vindt zij. ‘In de Zuid-Nederlandzit de meeste industrie. Hier in deRandstad (het kamerlid woont enwerkt in Den Haag) zijn de activi-teiten met name toegespitst opdienstverlening en handel. Daar-door wordt het belang van de

De aandachtspunten van deRaad van Advies zijn veelomvat-tend. Zo staan onderwijs, onder-zoek, personeelssamenstelling,internationalisatie en de plaatsvan de TUE in het algemeen, denieuwe instroom, alsmede het PR-beleid van de opleiding op deagenda. Ook werden de leden vande Raad van Advies betrokken bijde totstandkoming van de fusie-nota TEMA en Technische Be-drijfskunde. Volgens prof. TheoBemelmans was het zinvol om decommentaren van de achterbanvan de diverse leden hierin teverwerken. Ook voor deonderzoeksschool Beta bewees deRaad haar bestaansrecht. Raadslidir. Henk Bodt, vice-president vanPhilips, heeft zich sterk gemaaktvoor de totstandkoming ervan bijhet ministerie van EconomischeZaken. De Raad heeft in dit soortgevallen duidelijk een functie vanpleitbezorger. Volgens Bemelmansspreekt EZ nu eenmaal liever meteen vertegenwoordiger uit deindustrie, dan met een hoogleraar.Maar ook algemene zaken zoals dediscussie rondom de studiefinan-ciering, komen tijdens de half-jaarlijkse vergaderingen van deRaad aan bod.

Positieve ontwikkelingDe ingang bij Economische Zakenis voor Bedrijfskunde met dekomst van Tweede Kamerlid mr.Yvonne van Rooy een stuk breder

doorDésireeMeijers

technologie hier nog wel eens overhet hoofd gezien. Van Rooy kanniet nadrukkelijk genoeg stellendat technologie van levensbelangis voor de economie. ‘Wij kunneneen voorbeeld nemen aan landenals Taiwan en Korea, die heel ge-richt bezig zijn hun economie teontwikkelen tot een kennis-econo-mie. Dit betekent dat de samen-werking tussen universiteit enbedrijfsleven geïntensiveerd moetworden. Dit vraagt een actieveondersteuning van het bedrijfsle-ven bij onderzoek en ontwikke-ling. In Nederland zijn de tege-moetkomingen van regeringswegeechter lager dan goed is voor onsland’, is de stellige overtuiging vande politica. ‘Minister Wijers vanEZ en minister Ritzen van Onder-wijs streven ernaar om de uitga-ven en subsidies voor technologieop OESO-niveau (Organisatie voorEconomische Samenwerking en

Mr. Yvonne van Rooy zietzichzelf als de idealeambassadeur voor Techni-sche Bedrijfskunde.Foto: extern

Ontwikkeling) te brengen. Koreadaarentegen streeft naar een ni-veau van de G7-landen. Je ziet datland dan ook met sprongen voor-uit gaan.’

Typische alfaMaar niet alleen de regering heeftte weinig belangstelling voor tech-niek. Ook bij de studenten magtechniek een beter imago krijgen.Wat betreft de aanmelding voorEindhoven is Van Rooy, net als deandere betrokkenen, niet tevredenover het dalend studentenaantal.Een reden hiervoor is volgens haarde demografische ontwikkeling;de geboortegolf is over de top.Maar vooral de invoering van deprestatiebeurs heeft een negatiefeffect op de inschrijving voortechnische studies. Bovendienvormt de beperking tot een vier-jarige opleiding een oorzaak. Hoedenkt zij dat de keuze voor eentechnische studie gestimuleerdkan worden? Van Rooy: ‘Vanjongsaf moet je al hieraan werken.Leuke projecten in dit kader zijnde zogenaamde ‘Ontdekhoeken’ inonder meer Rotterdam en Zwolle.Op een speelse manier kunnenkinderen daar ontdekken hoe leuktechniek is. Een andere mogelijk-heid is volgens het kamerlid omstimulansen voor een technischestudie te bieden op het gebied vanstudieduur of studiefinanciering.

De leden van de vieronderwijsbonden (ABOP, CCOOP,CMHF en de Ambtenaren-centrale) hebben ingestemd metde onderwijs-cao. Er bestondwel de nodige kritiek op belang-rijke onderdelen, maar een

beter resultaat was volgens deachterbannen niet te verwachten.Onderhandelaars van de bondenhadden 22 november overeen-stemming bereikt over een nieuwecao. De meeste leden van de ABOPvonden dat het akkoord van deonderhandelaars eigenlijk moestworden afgewezen. Uiteindelijkstelden zij echter liever de ‘sum-miere salarisverhoging’ veilig. Deachterban van de CMHF had geenzin om nee te zeggen, omdat heteen overbruggings-cao betreft.

Wel waarschuwt de bond dat inde volgende cao een forse sala-risverhoging moet wordenopgenomen. Volgens de caokrijgen alle werknemers vanuniversiteiten en hogescholenper 1 oktober '95 een loonsver-hoging van 0,65 procent, en 1,1procent per 1 april '96. Ook iseen verkorting van de werk-week naar 36 uur afgesproken.De cao loopt van 1 april '95 tot 1juni '96. Een normale cao heefteen looptijd van twee jaar.

doorPieterEveleinHO P

Bonden stemmen in met cao

107 december '95

Tegelijkertijd wordt echter duide-lijk dat er ernstige bezwaren kle-ven aan de zogenaamde ‘wonderender techniek’. Het aanvankelijkoptimisme van het publiek overde technologische vernieuwingenis omgeslagen door gebleken pro-blemen als het broeikaseffect,uitputting van grondstoffen enaantasting van de ozonlaag.

Verantwoord handelenDe moderne technoloog, schrijfttechniekfilosoof HansAchterhuis in zijn nieuwste boekNatuur tussen mythe entechniek (zie ook Cursor 12), isniet meer de vervaardiger vandingen, zoals zijn voorganger dehomo faber of ambachtsman. Eenpottenbakker kan zijn misluktecreatie aan gruzelementen smij-ten, gemanipuleerde DNA-recombinanten leveren proble-men op van een andere dimensie.De moderne ingenieur heeft hettraditionele en praktische tijdperkachter zich gelaten. Hij maakt niet

doorDésireeMeijers

Snelle technologische verande-ringen, die elkaar bovendien ineen razend tempo opvolgen, komje in elke publikatie over technieken ethiek tegen. Nu is er sinds deTweede Wereldoorlog ook enormveel veranderd, zeker op vakgebie-den als telematica, ruimtevaart ende geïndustrialiseerde landbouw.De Duitse filosoof Heinrich Storkillustreerde dit op de volgendemanier. Als we de technologischeontwikkeling vanaf de oertijd toteen tijdschaal van één dag zoudeninkorten, dan heeft de uitvindingvan de stoommachine in de laatstehalve minuut plaats. Daarna zeteen stormachtige ontwikkeling in,die ons in materieel opzicht eengeweldige verrijking oplevert.

Tegen dierproeven engenetische manipulatie metdieren bestaat steeds meerweerstand. Wat kan, moetdat ook?Foto: Stichting AfschaffingDierproeven

puleren van planten, maar niet ophet waarom van hun activiteiten’,zegt Schuurman. ‘Dat vind ikfundamenteel fout. Bovendien ookgriezelig. Het publiek spreekt welschande van genetisch gemanipu-leerde dieren. Zalmen die ge-kweekt worden zonder schubbenom zo het schoonmaken te verge-makkelijken, vervullen iedereenmet afschuw. Het is ook duidelijkzichtbaar wanneer Amerikaanserunderen met het groeihormoonBST bewerkt zijn; zij zijn gewoonaantoonbaar ziek. De aanpassingbij planten verloopt echter ge-ruislozer, maar is misschien nogwel schadelijker. In mijn opiniemoet de wetenschapper eerdergaan denken en zich afvragen ofdat wat kan, ook wel moet.’Biedt milieutechnologie mis-schien een oplossing? Deze tech-niek is bedoeld als oplossing voorde spanning tussen economie enecologie. Volgens Schuurman bete-kent milieutechnologie bij voort-gaande economische groei nogsteeds een te grote aanslag op denatuur. Deze technologie houdtimmers geen rekening met desamenhangen in de natuur, zoals

alleen in eerste plaats dingen,maar al handelend, beïnvloedt hijmens en maatschappij. De indus-triële techniek heeft een niet meerte keren invloed op de samenle-ving. De technoloog ontkomt erniet meer aan om na te denkenover zijn werk en er verantwoorde-lijkheid voor te aanvaarden.‘Ethiek voor de techniek is dewetenschap van het verantwoordhandelen van de ingenieur’, aldusprof. Egbert Schuurman. ‘Hetmotief, het waarom is hierbij hetvoornaamste. De normen geven derichtlijnen aan. Een ethischverantwoorde handeling is diewaarbij naar eer en geweten eenevenwichtige afweging wordt ge-maakt, gebaseerd op de geldendenormen.’ Schuurman doceert dezegrondbeginselen aan de TUE, aande TU Delft en recenter, ook aande LU Wageningen. Daarnaast isde technicus en filosoof lid van deEerste Kamer der Staten Generaalvoor de Reformatorische PolitiekeFractie.Schuurman: ‘Voordat ethischekwesties je bezighouden, is hetgoed je af te vragen wat modernetechniek is. Volgens mij is dit hetvormgeven van materie met be-hulp van gereedschappen tenbehoeve van menselijke doelein-den. Dit geldt zowel voor deambachtelijke techniek en demoderne techniek. Door de in-vloed van de wetenschap is dereikwijdte van de moderne tech-niek enorm. De belangrijkstevraag daarna is: waarom doe jeiets?’

MilieutechnologieOnlangs bezocht Schuurman metmede-kamerleden een plant-veredelingsbedrijf. ‘Er werd inge-gaan op wat ze allemaal kondenop het gebied van genetisch mani-

Een beroepsethiek voor de ingenieur die zichricht op het hoe en waarom van gedragsregels, iser nog niet. De Nederlandse ingenieurs-vereniging Niria heeft er wel aan gewerkt. Be-drijfsethiek daarentegen bestaat wel. Zo zijn ermilieu-convenanten en kwaliteitsafspraken, diete rangschikken zijn onder bedrijfsethiek. Dezehouden zich bezig met aan welke morele regelsbedrijven zich moeten houden. In een rapportvan de Niria wordt een helder overzicht gegevenvan de status quo op het gebied van de ethiekvoor de ingenieur. Daarnaast komen zaken alsethisch handelen, produceren en ontwerpen aanbod. Het rapport Ingenieurs en ethiek is te bestel-len bij E. Roos, tel. 070-3522141.

Beroepsethiek is ernog niet

Prof.dr.ir. Egbert Schuur-man heeft over belangstel-ling voor zijn colleges niette klagen.Foto: Repro

bij biologische landbouw wel hetgeval is. Schuurman ziet het alszijn taak dit soort schijn aan hetlicht te brengen. Wel huldigt hijbij dit streven een bepaald soortrealisme. ‘Je kunt immers geenijzer met handen breken. Ik zoekgeen paradijs. Alles heeft eenprijs. Alleen vind ik de prijs nuveel te hoog.’

RegelethiekKamerlid Schuurman houdt zichgemiddeld een dag in de weekbezig met politiek. Interessant, alis één dag meer dan voldoende,vindt de hoogleraar. De politiekdoet te veel aan nakaarten. Ook isde sfeer daarbij naar zijn smaak tevaak ‘van het kastje naar demuur’. Veel leuker vindt hij hetom studenten op te leiden en tebegeleiden. Over belangstellingvoor zijn colleges heeft hij niet teklagen. ‘Gemiddeld heb ik zo’ndertig deelnemers. Een keer kwa-men er zelfs zestig.’Voordat Schuurman promoveerdeop ‘Techniek & Toekomst; confron-tatie met wijsgerige beschouwin-gen’, studeerde hij cum laude af inde civiele techniek in Delft. Zelfdenkt hij dat deze technischeachtergrond in zijn voordeelwerkt. Technische studenten ha-ken al vlug af als het te gei-tewollesokkerig wordt. Bovendienhebben de studenten meer respect

Technische zegeningenvragen om ethisch reveil

De techniek groeide de laatste eeuw exponen-

tieel en kreeg steeds meer invloed op onze

samenleving. Techniek en samenleving kunnen

zelfs niet meer zonder elkaar, met alle proble-

men vandien. Het publiek volgt de ontwikkelin-

gen op het gebied van gentechnologie (stier

Herman), de industrie in relatie met milieu en

veiligheid (Brent Spar) en het koppelen van

bestanden (Air Miles) uiterst kritisch. Medici

kennen al sinds Hippocrates een beroepseed.

Ook van de ingenieur wordt verwacht dat hij

ethisch bewust is. Ingenieursethiek bestaat ech-

ter nog nauwelijks. Het tij lijkt echter te keren

voor ethische bezinning, meent prof.dr.ir.

Egbert Schuurman. Afstuderen als ingenieur op

een ethisch onderwerp kan tegenwoordig. De

TU Delft stelde het college ‘Ethische bezinning’

zelfs verplicht.

11 7 december '95

gevormd binnen gezin, school enmaatschappelijk leven. Normenen waarden staan reeds vast. Zostaat het in het rapport Ingenieursen ethiek van de Stuurgroep Tech-niek en Maatschappij van de Ne-derlandse IngenieursverenigingNiria. Tijdens de opleiding en inde vorm van discussies binnen deberoepsgroep is aandacht voor deethische aspecten in deberoepspraktijk nuttiger danpogingen om normen en waardenbij te brengen.Toen Schuurman afstudeerde in1963 in Delft had hij graag eenfilosofisch onderwerp gekozen.Daar moest toen toestemming voorworden verkregen. Die kwam,echter nadat hij was afgestudeerdop een technisch onderwerp overluchtbelletjes in klei en water.Vandaag de dag is dit anders.Afstudeerders zijn welkom bijprof. Schuurman. Onderwerpengenoeg. Schuurman: ‘Mijn vakwordt tegenwoordig gelukkig eenstuk beter gewaardeerd. Uit dehoek van TEMA-studenten en VKO-ers (verkorte opleiding-volgers)komen goed gemotiveerde studen-ten.’ Vooral over de inzet en deethische gevoeligheid van de laat-ste groep is Schuurman tevreden.Over de grondhouding van dedoorsnee-student is Schuurmanminder tevreden. ‘De bestaandeontwikkeling wordt te veel alsnorm aanvaard. Terwijl we veel

voor je, als blijkt dat je weet waarje over praat. Of dat nu overvirtual reality is, of over geneti-sche manipulatie. Veel collega-filosofen en ethici moeten danafhaken. Over het algemeen be-grijpen zij weinig van techniek.Bovendien splitsen ze het nooituit, als zij spreken over techniek.Terwijl bijvoorbeeld bouwkundetoch totaal andere ethische aspec-ten kent dan laten we zeggenchemische technologie. Dit levertveel miscommunicatie op.’Ook beperken filosofen en ethicizich volgens Schuurman vaak doorde ethiek technisch te interpre-teren. Er wordt dan een regel-ethiek gepropageerd die aan degrenzen plaatsvindt. Schuurman:‘Dáár waar het fout gaat of dreigtte gaan. Die grondhouding moetveranderen. Dit geldt overigensook voor technici zelf. Hen ont-breekt veelal de oefening in deomgang met ethische kwesties.’

Ethische plichtSchuurmans uitgangspunt is dathet ethisch besef om zaken goed tewillen doen, in principe in iedermens aanwezig is. Dit resulteert ineen ethische plicht inzake nieuwetechniek: er goed mee doen. Maarhierbij speelt dat wanneer scholie-ren een vervolgopleiding kiezen,het in feite al jonge volwassenenzijn. Hun persoonlijkheid is reeds

Genetische manipulatie metplanten, zoals bij dezetomaten, spreekt het kritischvermogen van het grotepubliek nauwelijks aan.Foto: ANP

meer moeten werken aan hetwaarom van onze inspanningen.Aan breedsporigheid, aan veel-zijdigheid, toegespitst op natuuren cultuur. Eenzijdigheid staathierbij haaks op de wenselijkheid.Als blijkt dat een bepaalde tech-niek niet goed is, moeter een andere voorhanden zijn.Niet steeds een stap verder zettenop de ingeslagen weg.’

Gewoon domMaar niet alleen de houding vanstudenten kan beter. Ookvakdocenten zien ethiek en filoso-fie nog te zelden als een ‘echt vak’en daarom vinden ze het tijdver-

spilling. Dit hoort Schuurmangeregeld van studenten die zijncolleges volgen. ‘Ik vind het ge-woon dom dat er zulke opvattin-gen bestaan’, zegt hij. ‘Grote gees-ten in de geschiedenis, zoals dewiskundige Norbert Wiener ennatuurkundige Albert Einsteinwaren tevens filosofen.’ Schuur-man: ‘Ik zou best eens een uurtjecollege willen geven aan mijnopponenten, zodat ze kennis kun-nen nemen van mijn standpunten.Ze kunnen daarna niet anders daninzien dat het hun eigen vak ver-rijkt.’Wie dit wil doen kan vanaf van-daag, donderdag 7 december,terecht bij het college ‘Ethiek van

de wetenschap en techniek’. Voorwie dan nog meer wil weten, is hetcollege ‘Filosofie van de technieken cultuurfilosofie’, of hetwerkcollege ‘Cultuurfilosofie,Moderne wijsgerige stromingen enMilieufilosofie’ wellicht een optie.Schuurmans colleges zijn geba-seerd op een reformatorischegrondslag. Drukt dit een zwarestempel op het vak? Dit valt welmee volgens de filosoof. ‘De pro-blemen waar we mee worstelen inde ethiek zijn voor alle levensbe-schouwingen hetzelfde. Alleen dezienswijze is anders. Je moet er-naar streven om je niet te beper-ken tot discussies over goed enkwaad. Dan ben je vlug uitgepraat.Het verantwoord handelen, daargaat het om.’

Stapje verderNaast de reeds genoemde colleges,gebaseerd op een reformatorischegrondslag, biedt de TUE meermogelijkheden om te werken aande bewustwording van ethisch/filosofische aspecten van detechnische wetenschap (zie kader).In Eindhoven is geen van dezevakken verplicht. In Delft wordthet college ‘Ethische bezinning’verplicht gesteld. Wat vindtSchuurman van het verplicht vol-gen van deze colleges? ‘Liever zieik de studenten komen uit eigenbeweging. Met het vak verplicht testellen, geeft Delft enkel het be-lang aan dat ze er aan hechten.Zelf zou ik nog een stapje verderwillen gaan. Ik hoop dat het extrajaar van de verlengde studieduurmede besteed wordt aan ethiekvan de techniek.’

De ‘wonderen dertechniek’ leiden inrelatie tot het milieugeregeld tot spannin-gen.Foto: extern

Ethisch college-programmaBehalve de colleges van prof.dr.ir. Schuurmanworden er diverse colleges met een ethisch/filosofi-sche inslag aan de TUE gegeven. Te weten:

* Wijsgerige antropologie en Ideeëngeschiedenis, doorprof.dr. W. Derkse (aangesteld door de katholiekeRadboud Stichting).

* Wetenschapsfilosofie I, door prof.dr. A. Sarlemijn.* Bedrijfsfilosofie en bedrijfsethiek, door prof. Sarlemijn

in samenwerking met prof.dr. L. Verhoef.

In de Studiegids van de TUE staat een korte be-schrijving van deze colleges.Het college ‘Filosofische achtergronden vaninformatietechnologie’ van prof.dr.ir. P. Kroes enprof.dr.dipl.ing. D. Hammer gaat echter niet door.Prof. Kroes verlaat de TUE per 1 januari, omdat hijaan de TU Delft gaat doceren.

127 december '95

13 7 december '95

Vraag van deze maand:Hoe heet Bunuels surrealistische film

waarin een (koeie)oog doorgesne-den wordt?

In het kader van 100 jaar film houdt Cursor eens in de maandeen filmquiz met Plaza Futura. Stuur het antwoord van devraag voor 14 december op briefkaart naar Plaza Futura,Postbus 4502, 5601 EM Eindhoven. Prijs voor deze maand: debiografie van de maker van de film uit de prijsvraag.

Filmquiz 100 jaar cinema

Uitslag: ‘Dr. Mabuse’

Vrijdag 8 decemberOptreden van Local Offense inde benedenzaal.

Zondag 10 decemberFilm: ‘Condition Red’ in de bovenzaal,21.00 uur.

Maandag 11 decemberTheaterdagen: 12 mm cabaret enopen podium, bovenzaal, 21.00 uur.

Dinsdag 12 decemberTheaterdagen: improvisatietheatervan Piranha.

Woensdag 13 decemberTheaterdagen: try-out van Pieter deRijk.

Maandag 11 decemberZie pagina 2 voor SG-Aktueel.

Dinsdag 12 decemberIn de donkere winterdagenlezen Jeroen van den Heuvelen Henry Neyhorstpostmodernistische verhalenen gedichten voor; va. 12.45in de Glazen Zaal, audito-rium.

Woensdag 13 decemberDr. Jojada Verrips houdt de lezing‘Empire of the evil’ over video-geweld;va. 11.45 uur in de Blauwe Zaal, aud.

AO

R

Tot 15 januari‘Toen Eindhoven nog eenfilmstad was’ in de hal vanhet HG.

Glaskunst van diverse kunste-naars op vloer 4, HG, enafscheidstentoonstelling vanAlbert Thijssen, bibliotheekvloer 4.

Stud

ium

Gen

eral

e

Tent

oons

telli

ngenAGENDA

Uit i

n de

sta

d Donderdag 7 decemberKarina Holla speelt ‘Lulu’ inPlaza Futura.

100 jaar film/Centrum vdKunsten/Bergman-retrospec-tief: ‘De Maagdenbron’.

Meer dan de som der blues-,soul-, pop- en jazzdelen: Spain

speelt in De Effenaar.

Vrijdag 8 decemberCabaretier van het rauwere soort:Maarten van Roozendaal speelt in deStadsschouwburg.

100 jaar film/Plaza Futura/Best of theWesterns: ‘High Noon’; ook morgen.Het Vervolg speelt het stuk ‘Thuis’.

100 jaar film/CvdK/Bergman-retro-spectief: ‘De Avondmaalsgasten’.

Concert van The Presidents of theUnited States; vrolijk, komisch enopzwepend in De Effenaar. Daar-voor: Mad Dog Loose.

Contrabas en piano in Het Klein:Duo Bassanova.

‘Blood and Sand’ met RudolphValentino.

Freeze Frame: programma over deNieuwe Media; in De Effenaar.

Woensdag 13 decemberKees Torn speelt ‘Laat maar waaien’in de Stadsschouwburg.

De Toneelschuur speelt ‘Potters Bees-ten’ in de Plaza.

100 jaar film/CvdK/Silent Classics:‘Greed’ van Erich von Stroheim.

Film in De Effenaar: ‘Niagara’,met Marilyn Monroe.

Een rokende Kees Torn en rauweMaarten van Roozendaal

Kees Torn won vorig jaar het Leids Cabaret-

festival, Maarten van Roozendaal de jury- èn

publieksprijs van het Amsterdams Kleinkunst

Festival, ofwel de Wim Sonneveldprijs. Bei-

den zitten zelf achter piano, zijn nog niet zò

bekend, roken op het toneel, schrijven hun

eigen nummers en muziek, hebben een to-

taal verschillende stijl en treden binnenkort

op in de Stadsschouwburg.

huiskamerleed van de eenling,vaak gebaseerd op de werkelijk-heid. Zoals in het nummer ‘Heilo’,waarbij een zelfmoordenaar ver-geet te springen en zo ook de laat-ste trein ‘mist’. Op zijn zevendezag Van Roozendaal een man voorde trein springen. De omstandershadden echter meer aandacht voorde ronddwarrelende briefjes vanhonderd, dan voor het slachtoffer.Van Roozendaals stem lijkt op dievan rook en drank doordrenktevan Tom Waits en zijn tekstendruipen van de blues en ironie.Soms gedragen met rauwe uitha-len, dan melancholisch, zoals inhet nummer ‘K’nijn’: ‘Tussen debromtol en de oude teddybeer ligtheel alleen nieuwe wit k’nijn.Meisje speelt iedere dag met haarlappenpop. Moet je dan eerst halfaangevreten zijn?’Van Roozendaal komt op 8 en Tornop 13 december in de Stads-schouwburg.

begint Torn zijn laconieke liedover sigaren. Uiteraard met hetgenotsstokje in de mond, want:‘Steeds als ik een sigaartje rookdenk ik aan jou. En anders ook’,intussen rookringetjes blazendzonder de sigaar uit de mond tenemen. De jury van het Cabaret-festival vergeleek hem met Drs. P.Zie ook het paradoxale: ‘Ik zeg weldat ik geen diploma’s heb, alleeneen diploma Vervalsen. Maar datheb ik zelf gemaakt, dus dat teltniet mee.’Kim Soepnel begeleidt Maartenvan Roozendaal op de contrabasbij zijn gezongen verhalen encauserieën over het leven en (ver-loren) liefdes. Hij bezingt het

‘Je mag hier eigenlijk niet roken,... da’s waar. Maar ik heb met dedirecteur gesproken; vandaar.’ Zo

Zaterdag 9 december‘De Afrekening’: cabaret van DeBloeiende Maagden en Mark Scheep-maker; Stadsschouwburg.

Theater in de Plaza: Piet Rogie & C’iePeter Bulcaen met ‘De angel in hetvuur of de klacht van Prometheus’.

100 jaar film/CvdK/Bergman-retro-spectief: ‘De grote stilte’.

The Very Girls (country folk) in Kaf-fee de Groot.

Zondag 10 december‘De Wereld’ door Quadrivium in deMuziekschool. Zie elders in Cursor.

100 jaar film/Plaza/Best of the Wes-terns: ‘Once upon a time in the west’.

Event in De Effenaar: Jan Zobel.

‘De Frisse Lucht’: Nederlandstaligeliedjes uit ’70 en ’80, Café Berlage.

Maandag 11 decemberJazzcafé Wilhelmina presenteert eenaantal workshops.

Hans Dorresteijn speelt ‘GesmoltenIJsberen’ in de Stadsschouwburg.

100 jaar film/Plaza: ‘Rashomon’ vanKurosawa. Theatergroep Boem speelt‘Ariadnes Draad’.

Dinsdag 12 decemberConcert van Van Dik Hout in hetMuziekcentrum, met Plunk in hetvoorprogramma.

100 jaar film/CvdK/Silent Classics:

Politiek, geluid en surrealismein 100 jaar film

‘Pandora’s box’ (1929) van Pabsteruit geknipt en werd de filmverboden in Engeland. In Europawerd film meer als een kunstvormgezien en zorgden surrealisten alsMan Ray, Dali en Louis Bunuelvoor vernieuwing in de film methun associatieve, onlogische films.In 1930 vernielde een groep(rechtse) demonstranten Bunuelsstudio en de Parijse prefect ver-bood zijn ‘L’age d’or’ prompt. MetDali had Bunuel de bourgeoisie ende kerk al eens voor gek gezet ende wereld geschokt met een close-up waarin een (koeie)oog wordtdoorgesneden. In deze tijd doet depolitiek zijn intrede in de film. In‘Greed’ (1924; regie Erich vonStroheim, te zien in het Centrumvoor de Kunsten) gaat een arbei-dersgezin ten onder aan hebzuchten ‘Metropolis’ (1927, regie FritzLang) toont de uitgebuite massa ineen visueel overweldigende film.In de geluidsfilm ‘Philips Radio’portretteerde Joris Ivens de arbei-ders als een radertje in een grootgeheel. Veel Russische films warenbewust politiek. Lenin had filmuitgeroepen als hèt propagan-damiddel en Eisenstein beweeshoe indringend het kon werken.Wie de trappenscène van ‘Pantzer-kruiser Potempkin’ gezien heeft,vergeet die niet snel meer.

Dè nieuwe technische ontwikke-ling in de jaren ’30 was de geluids-film. In 1927 zong Al Jolson de eer-ste tonen in ‘The Jazz Singer’ vanWarner Brothers. Met MGM, Uni-versal en Paramount beheerstende grote studio’s alle facetten vande Amerikaanse film, op de appa-ratuur en het filmmateriaal na. Zevestigden hun macht voor decen-nia en het studiosysteem zorgdeervoor dat er weinig ‘persoonlijke’films gemaakt werden, tenzijregisseurs een echt grote naamhadden. Seks, en dan met name dehomosexuele kant, bleef echtertaboe. Zo werd de lesbienne in

(AIVE, drums, zang) en Jos vanVliet (gitaar), Adrie Kouwenberg(zang, gitaar) en Marc Jongen (gi-taar), alledrie TUE-ers. In 1993werden ze eerste bij de PythischeSpelen en in ’94 tweede bij deWraak van Brabant. Van Dik Houtbegon drie jaar geleden als school-band, en na wat omzettingen tradmen met Nederlandstalige num-

mers uit de schaduw van het club-circuit. Daarna ging het snel: dedebuut-cd Van Dik Hout en detweede single ‘Alles of niets’ lie-pen als een trein. Opvallend zijnde ingenieus gestructureerdegitaarpatijen en een solide ritme-basis, waarop Martin Buitenhuiszijn dynamische vocalen loskan laten.

De Eindhovense gitaarbandPlunk speelt op 12 december inhet Muziekcentrum in het voor-programma van Van Dik Hout.Plunk bracht onlangs een tweedecd uit, die ook in Japan verschijnt.Plunk bestaat uit Roelof van Driel

Plunk en Van Dik Hout in hetMuziekcentrum

Maarten van Roozendaal:�Moet je dan eerst halfaangevreten zijn?�Foto: Meijnard Scheers

doorGerardVerhoogt

147 december '95

BDK in the pictureVanaf 18 t/m 21 december vinden de ‘BDK in the picture’-dagen plaats in P1 of P2.De thema’s binnen de studie bedrijfskunde komen aan bod en enkele oud-studentenvertellen over hun carrière. Als entreebewijs gelden de boekjes die een week vantevoren worden verkocht à fl. 2,50 tegenover de kantine in het paviljoen.

Processen 1 voor BDK (2S850)Dit wordt afgesloten door een practicum, voorafgegaan door een toets. Een voldoen-de resultaat voor elk van de opgaven van de toets is de toelatingsvoorwaarde tot hetpracticum. De toets en het practicum vormen één geheel; een met goed gevolg afge-legde toets is dan ook uitsluitend toelatingsbewijs voor het eerstvolgende practicumdat op die toets volgt. De op het practicum geleverde prestaties bepalen het examen-cijfer Processen 1. Beiden worden tweemaal per studiejaar georganiseerd.

1) Toets: maandag 22 januari 1996, van 13.30-15.30 uur. Plaats: zie publicatie-borden in paviljoen en hoofdgebouw.Resultaten worden uiterlijk maandag 29 januari 1996, 17.00 uur gepubliceerd opde publicatieborden in het paviljoen.Practicum: donderdag 1 februari 1996, van 13.30-17.00 uur en donderdag 8februari 1996, van 13.30-17.00 uur. Plaats en groepsindeling: zie publicatie-borden paviljoen uiterlijk donderdag 1 februari 1996, 9.00 uur. Aan de groeps-indeling wordt strikt de hand gehouden.

2) Toets en practicum Processen 1 voor BDK worden herhaald aan het einde van deinterimperiode augustus 1996. De data zijn iom de studievereniging Industria ende faculteit Technologie Management vastgelegd.Toets: dinsdag 20 augustus 1996, 9.00-11.00 uur.Practicum: dinsdag 27 en woensdag 28 augustus 1996, 9.00-12.30 uur.

Aanmelden voor beide toetsen van Processen 1 en de daaraan gekoppelde practica,met vermelding van de keuze (jan/feb of aug), uiterlijk op 22 december tijdensde pauzes van het college Processen 1, of op lijsten bij kamer HG 9.06. Studenten dievoor de toets of het practicum in jan/feb een onvoldoende resultaat behalen, wordenautomatisch toegevoegd aan de deelnemerslijst voor de toets en het practicum inaugustus. Indien zij dat niet wensen, moeten zij dat melden. Voor studenten die inaugustus een onvoldoende resultaat behalen voor de toets of het practicum, geldt datzij zich in het volgende studiejaar opnieuw moeten aanmelden.

WISKUNDE EN INFORMATICAD-colloquium InformaticaWoensdag 13 december spreekt prof.dr. R. Backhouse over de afstudeerrichting‘Wiskunde van het programmeren’. Er wordt een overzicht gegeven van deonderzoeksactiviteiten van de sectie. Aan de orde komen datatype algebra,‘polytypic’ programma’s en het MathSpad systeem. Na afloop van het colloquium iser gelegenheid voor een demo van MathSpad in HG 6.82. Plaats: HG 6.09. Tijd:10.45-11.30 uur.

Algebra 1 en Algebra 2In het cursusjaar ’94-’95 zijn de vakken Algebra 1 (2F710/2F760) en Algebra 2(2F720/2F740) veranderd, maar werd aan studenten van de generatie ’93-’94 ofeerder, nog wel de mogelijkheid geboden schriftelijk tentamen af te leggen volgens deoude vakomschrijving. Deze mogelijkheid wordt vanaf dit studiejaar (’95-’96) nietmeer geboden. Nadere informatie: prof.dr. A. Cohen, HG 9.47, tst. 4270.

PP-Colloquium- prof.dr. R. Mattheij (‘Afstuderen in de Numerieke Analyse’) woensdag 13 decem-

ber, 10.45-11.30 uur, HG 6.96.Samenvatting:In deze voordracht zullen we een beeld schetsen van de mogelijkheden die er zijn omin de Numerieke Analyse af te studeren. Binnen de groep Numerieke Wiskundewordt op een aantal gebieden actief onderzoek verricht, vaak in samenwerking metof op verzoek van andere faculteiten en de industrie. De afstudeerprojecten kunnenvariëren van een (voorbereiding op verder) wetenschappelijk onderzoek, deelnameaan een van de service-onderzoeken (waaronder meedraaien in projecten die geli-eerd zijn aan promotie-onderzoek) tot toegepast onderzoek in een bedrijfsmatigeomgeving (Philips, Shell, TNO, etc.). Omdat numerieke analyse een grote rol speelt inalle technische disciplines is er een goed beroepsperspectief.

Colloquium Kansrekening en Statistiek- dr. K. van Harn, VU Amsterdam,(‘Stochastische processen en oneindige deel-

baarheid’) woensdag 13 december, 11.40 uur, HG 6.29.Nadere inlichtingen: A. Di Bucchianico, tst. 2902.Samenvattingen van de voordrachten en andere informatie kunt U vinden op: http://www.win.tue.nl/win/math/bs/statistics/seminar/

TECHNISCHE NATUURKUNDETheorie van microscopisch wanordelijke media (3N220)Dit keuzevak-college van prof.dr. M. Michels wordt in het tweede trimester gegevenop vrijdag, van 10.45-12.15 uur, in Na.2.49. Aanvang: 8 december. Op het collegezullen aantekeningen van de behandelde stof worden uitgereikt.

Lustrum Gala SVTN JD van der WaalsSVTN JD van der Waals presenteert ism faculteit N een Lustrum Gala. Met stijldans-muziek, deejee, vijf-gangendiner, casino, cabaret, koud buffet, statiefoto en de High-landgames als dagactiviteit. Dit gala zal plaatsvinden op zaterdag 13 januari 1996in Chalet Lohengrin te Aarle Rixtel. Iedereen is welkom op dit feest ter ere van het 35-jarig bestaan van SVTN JD van der Waals. Van tevoren zijn gratis danslessen op 11en 18 december en 8 januari, om 20.00 uur, in de kantine van N-laag.Voor informatie en inschrijving: Vd Waalskamer, Na 1.69, tst. 4379.

ALLE FACULTEITENWijzigingen ouderejaars-collegeroosterW 2.2 di 1+2 u. 4A450 moet zijn 4A540WMT 2.2 di 1+2 4A450 moet zijn 4A540B 3.2 vr 5+6 7U590 16 wordt 2B 2.2 do 18.30-20.30 7U253 1 wordt RC018TM 2.2 ma 5 2F710 RCk2 wordt 2ITW/IT 2.2 ma 5 2F710 RCk2 wordt 2ITW/IT 2.2 ma nm 2F712 HG863 wordt HG861BDK 2.2 ma 3+4 1F030 8 wordt P1INF 3.2 do 3+4 2L530 10 wordt vrijdag 1+2 u. 10WSK 2.2 do 1+2 2F520 HG609 wordt 13WSK 3.2 di 1+2 2B220 HG696 wordt HG609WSK 3.2 do 1+2 2B220 13 wordt HG609WSK 4.2 wo 1+2+3 2F800 WS-120 wordt TM114INF 2.2 do 1+2 2F530 HG609 wordt 13Keuze PP-fase ma nm 5L941 moet zijn 0L941Keuze PP-fase wo 1+2+3 2F800 TM114 toevoegen

IPO-colloquia- ir. H. Harkema, IPO (‘Automatic detection & correction of syntax errors in second

language instruction’) Friday 8 December, 11.00 hrs., IPO-Colloquium room.- dr. D.J. Hermes, IPO (‘Accentuation and timing of pitch movements’) Friday 15

December, 11.00 hrs, IPO-Colloquium room.- ir. P. Kaufholz and dr. J. de Pijper, IPO (‘SPENGI: IPO’s Speech Engine for re-

search and development’) Friday 22 December, 11.00 hrs, IPO-Colloquium room.

Tensorrekening en differentiaalmeetkundeHet college Tensorrekening en differentiaalmeetkunde (2F800) wordt als keuzevakvoor alle faculteiten aangeboden op woensdagochtend, 1e, 2e en 3e uur, WS-120.

Rekencentrum Cursussen Januari 1996Cursusnr. Naam Data331 MS-DOS voor beginners 24, 25, 26 jan.(ochtenden)411 SAS 8, 15, 22 jan.436 AUTOCAD 2D 9, 16, 23 jan.451 dBase IV voor DOS 22-26 jan. (ochtenden)455 QUATTRO PRO (basis) 9-12 jan. (ochtenden)511 Fortran 9, 16, 23, 30 jan.517 C++ 17, 24, 31 jan.519 Software engineering 18, 25 jan., 1 febr. (ochtenden), 8 febr. (dag)

Inschrijven dmv van een volledig ingevuld en ondertekend inschrijfformulier (intweevoud), in te leveren bij het Cursusbureau (portiersloge Rekencentrum). Meerinformatie staat in het cursusboekje dat net als inschrijfformulieren verkrijgbaar is bijhet Cursusbureau.

Wiskunde-Informatica colloquium- dr. Ioannis Raptis, Mathematical Physics Group, University of Newcastle upon

time, (‘A Clifford topos structure of quantum relativistic time-space’) maandag 11december, van 16.00-17.00 uur, Colloquiumzaal HG 6.96.

Afscheid prof.dr.ir. Peter KroesBij gelegenheid van het vertrek van prof. Kroes wordt er een gratis toegankelijk mini-symposium gehouden over ‘Filosofie van de Ingenieurswetenschappen’, op vrijdag15 december vanaf 14.00 uur, in zaal P2. Prof.dr. A. Rip (TU Twente), prof.dr. M.Korthals (LU Wageningen) en prof. Kroes zullen dan hun stellingen ter discussievoorleggen. Vanaf 16.00 uur is er een receptie, in de kantine tegenover zaal P2.Omwille van een goede organisatie is inschrijven dringend gewenst. Dit kan bij hetsecretariaat van het leerstoelgebied Filosofie & Methodologie v/d Technische Weten-schappen, TEMA Z-1, Lisanne Dorsman, tst. 4753. De stellingen worden op verzoektoegezonden.

ALV MCGV STACKDonderdag 13 december vindt de algemene ledenvergadering plaats van de MCGVSTACK, in EH 0.21, om 11.45 uur. Onder andere zullen de aanschaf van een nieuwecomputer en het huishoudelijk reglement aan de orde komen. De stukken zijn in tezien in lokaal RC 1.74.

TECHNISCHE BEDRIJFSKUNDEGroepentechnologie en classificatie (1F171)Voor dit vak wordt op vrijdag 22 december van 8.45-10.30 uur een toets gehouden.

Herkansing instaptoets Enquêtepracticum (1F180)Zoals reeds gemeld in Cursor 12 (9 november) wordt de herkansing van de toetsEnquêtepracticum (1F180) gehouden op dinsdag 12 december van 12.45-13.45 uurin zaal L10.Inlichtingen: secretariaat T&A, tst. 2493.

Faculteitsberichten donderdagmiddag voor 15.00, uur opfloppy disk, via bureau onderwijs, bij Cursor inleveren. Deberichten worden maar één keer geplaatst. Een bericht voormeerdere faculteiten wordt éénmaal volledig en vervolgensalleen met verwijzing geplaatst. Samenvattingen langer dantien regels worden geweigerd.

Zie verder op pagina 16

15 7 december '95

Studium Generale weer terug op hetoude nest met nieuwe programma’s

lig spraakmakend directeur vanhet Van Abbe), kunstenaar HenkVisch en NRC-criticus Anna Tilroedeelnemen. Er zijn excursies naarhet Stedelijk Museum, het VanAbbe en naar het Städtisches Mu-seum Abteiberg inMönchengladbach. Nog meerkunst komt in de hal van hethoofdgebouw met de expositie‘KunstLichtKunst’, over de invloedvan het licht op kunst. Die wordtvoorafgegaan door de tentoonstel-ling ‘Toen Eindhoven nog filmstadwas’ in het kader van 100 jaarfilm.Curriculum Vocale is een cyclusover de menselijke stem in haarveler gedaanten en vormen: van deoerbrul tot de klassieke aria. SGstrikte grote namen als de baritonRomain Bischoff, de rap en acidjazz van Zova Nembla, improvisa-ties van Schismatics de romanti-sche TexMex zanger DavidRodriguez, tot de vijf stemmen vanNo place for Jennifer. Er is ook op31 januari een workshop ‘zang’van Wim Koevoets van het conser-vatorium van Tilburg.Voor alle exacte data en tijden ziehet nieuwe Sgrift.

ging: het geweld in videofilms wasbuiten-proportioneel. Met namede videoreeks ‘Faces of Death’,met vele live-opnames van moor-den en zelfdodingen, was de boos-doener.Die ontwikkeling op videogebiedstaat echter niet op zichzelf. Ookbioscoopfilms worden steeds ge-welddadiger en realistischer (ziebijvoorbeeld ‘Natural Born Killers’van Oliver Stone) en ook reality-tvbrengt de nodige schokkendebeelden in de huiskamer. Hoewelvelen het veroordelen, gaan er ookandere stemmen op. Zoals die vandr. Jojada Verrips, cultureel antro-poloog aan de Universiteit vanAmsterdam. Terwijl zijn collega’snormaliter naar verre en vreemdeculturen reizen, is Verrips juistgeïnteresseerd in de onbeschaafdeaspecten van de westerse wereld.

Videogeweld: catharsis of katalysator in het wilde westen?Hij stelt in zijn lezing ‘Empire ofEvil’ op 13 december allereerst devraag welke functie het geweld indeze video’s vervult. Sterker nog,hij schijnt de enige te zijn diedeze vraag stelt. Hij pleit dan ookvoor een nieuwe antropologie vanhet ‘wilde westen’.

Een paar maanden geledenwas het nog het gesprek van dedag; halve actualiteiten-rubrieken werden ermee ge-vuld, de opiniepagina’s van dekranten stonden er vol mee. Erwerden zelfs kamervragen overgesteld en de videobranchekwam zelf met een interneuitleen-regeling. Blijkbaar wasiedereen het erover eens dathet om een serieus probleem

Scène uit een manga;Japanse tekenfilms voorvolwassenen, die vooralgekenmerkt worden dooreen hoge dosis seks enagressie.

Ook ondergronds is de voorstelling‘Onderaardsen’ van bewegings-theater Corpus op 17 januari. Alseen wezen zich bij de drie ande-ren in een tunnel voegt, verandertde volmaakte drieëenheid, omdathet vrouwelijke wezen haar rolwijzigt. ‘Red ons, MariaMontanelli’ (24 januari) is eentoneelstuk naar een boek vanHerman Koch, tramhalte-grappen-maker uit ‘Debiteuren, Crediteu-ren’. Het is een stadsvertellingover een middelbare scholier, diezich verzet tegen de pseudo-intel-lectuele en artistieke pretentiesvan het Montanelli Lyceum.‘s Maandags is er als vanouds SG-Aktueel, met op 22 januari alsgrote klapper Nobelprijswinnaarprof. Paul Crutzen. Deze maandwordt er dinsdags nog voorgele-zen. In SG-Café komt onder meerop 25 januari computer-animatorHarry Geelen en op 7 februari is erde lezing ‘De exploitatie van demiddeleeuwen’ door historicus

Herman Pleij. Om de metafoor vanhet schip en het auditorium voortte zetten vertelt biograaf WimHazeu op 10 januari over één vanonze grootste dichters: de scheeps-arts Slauerhoff.

Beeldende kunstSG biedt verder nog twee grote,doorlopende activiteiten. Wiemoderne kunst ‘wel leuk vindt’,maar er eigenlijk net niet genoegvanaf weet, moet zeker naar decyclus ‘Beeldende kunst in detwintigste eeuw’ (start 16 januari).Medewerking geven, onder voor-behoud, Evert van Straaten, direc-teur van museum Kröller Möller,Jan Debbaut, directeur van hetVan Abbemuseum, en Dominicvan de Boogerd van het Amster-damse Ateliers 63. De lezingenworden afgesloten met een forum(6 februari), waaraan onder meerJean Leering (hoogleraar kunstge-schiedenis aan de TUE en voorma-

Eindhovense kunstenaar RuudSnel een ontdekkingstocht samen.Op 16, 17 en 19 januari wordendeelnemers met een walkman oprondgeleid door het hele gebouw,tot en met de twee verdiepingenonder de grond.

Scène uit de film�Naked� van regisseurMike Leigh.Foto: extern

Vooral de filmcommissie kanbeginnen met een inhaalslag, wanthet afgelopen jaar zijn de activitei-ten noodgedwongen beperkt geble-ven tot enkele lezingen en eenfilmquiz. Vanaf 18 januari volgendrie donderdagavonden waaroptelkens twee films worden ge-draaid. Allereerst Kieslovski’smooie afscheidsfilm ‘Rouge’ envan het nieuwe Spaanse talentJulio Medem ‘La Ardilla Roja’. Opeen Tarantino-avond draaien ‘TrueRomance’ en ‘Pulp Fiction’. Daarnavolgen nog het rauwe meesterstuk‘Naked’ van Mike Leigh en deharde, confronterende ‘Once wereWarriors’, de debuutfilm van devoormalige Nieuwzeelandseclipmaker Lee Tamahori. In fe-bruari volgt een excursie naar hetFilmfestival van Rotterdam, envoorafgaand hieraan geeft dr.Jojada Verrips op 13 december eenlezing over videogeweld: ‘TheEmpire of Evil’ (zie ook elders opdeze pagina).

OntdekkingstochtVoor een vernieuwde kennisma-king met het auditorium stelde SGin samenwerking met de

doorGerardVerhoogt

Na ruim een jaar kan SG eindelijk weer activi-

teiten presenteren in hun ‘eigen’ ruimte: het

vernieuwde auditorium. Studenten kunnen er

terecht voor een ontdekkingsreis, een gesprek

met Nobelprijswinnaar en gat-in-ozonlaag-

ontdekker Paul Crutzen, een cyclus beeldende

kunst, het Curriculum Vocale, films van onder

meer Kieslovski, Leigh en Tarantino, theater

van Corpus en van Dirk Groeneveld naar een

boek van Herman ‘Jiskefet’ Koch, allerhande

lezingen en het voorlezen. Alleen de tentoon-

stellingen blijven zoals gewoonlijk in de cen-

trale hal van het hoofdgebouw.

167 december '95

Chemical Engineering, Ube, Japan.

Repetitie bij drs. A. Vervoorn op donderdag 14 december, om 14.00 uur in hetTEMA-gebouw 0.12. Opgaven voor deelname en eventuele berichten van verhinde-ring aan: P. de Greef, Bureau studentenadministratie SH 01.07, tst. 3004.

Colloquium 1995-1996 / Nummer 11Korte voordrachten over praktisch werk in chemische bedrijven op dinsdag 9 janu-ari, om 12.45 uur, in de collegezaal T-laag.

- D. Knoop (‘Gas-Phase Impregnation of UV Irradiation of Highly OrientedPolyethylene’) Polymer Institute of Slovak Academy of Sciences, Bratislava.

- L. Schoonus (‘De synthese van blokcopolymeren dmv omanideringsreacties’) AkzoNobel Research, Arnhem.

- S. van den Cruijsem (‘Strengthening of soda-lime float glass by SILVUE XF-057coatings’) Philips Research, NatLab, Eindhoven.

- E. Nollen (‘Mogelijkheden tot kostenreductie in de afvalwaterreiniging doorgecombineerde neutralisatie met kalk en loog’) Ciba-Geigy Mexicana SA deCV, Atotonilquillo, Mexico.

Repetitie bij drs. A. Vervoorn op donderdag 4 januari, om 14.00 uur in het TEMA-gebouw 0.12. Opgaven voor deelname en eventuele berichten van verhindering aan:P. de Greef, Bureau studentenadministratie SH. 01.07, tst. 3004.

College Supramoleculaire Chemie (6C180)Docenten: prof.dr. R. Nolte en dr. R. Sijbesma. In de supramoleculaire chemie staatde moleculaire herkenning centraal. Moleculen worden ontworpen, die op een be-paalde wijze in of op elkaar passen door de secondaire interacties. De supramole-culaire chemie put vaak inspiratie uit succesvolle natuurlijke systemen. Chemici pro-beren essentiële facetten van natuurlijke systemen onder te brengen in eenvoudigesynthetische analoga. Het college behandelt diverse aspecten van moleculaire herken-ning en supramoleculaire interacties van laag- en hoogmoleculaire systemen. Hetcollege wordt gegeven op vrijdag het 5e, 6e en 7e uur, tweede trimester in lokaal TL0.14 (Opkamer). Aanvang: vrijdag 8 december.Informatie: dr. R. Sijbesma, tst. 3139.

BOUWKUNDECapita Selecta Materiaalkunde (7S551)Gastcollege gedurende het wintertrimester (T11) onder leiding van prof.ir. E.Bancken. Thema voor dit jaar is: ‘Kansen voor kunststoffen in de bouw’. Tijd:vrijdagmiddag, het 5e en 6e uur. Plaats: W&S 1.30. Afronding geschiedt middelsenkele korte opdrachten. Inschrijving bij A. Damen, secr. vakgroep FAGO, HG11.77. Inlichtingen bij H. Lamers W-hal 1.11.

Wijziging tentamenrooster herfst 1995Toevoegen: zaterdag 16-12 vm Materiaalkunde 2

Buitenklimaat en gebouwschil (7S541)Het college op 7 december gaat niet door. Het eerste college is 14 december.

College Staal 1 (KO4, 7P250)Itt hetgeen staat vermeld in de Studiegids behoort het dictaat 7871: ‘Staalconstruc-ties 1’ miv het wintertrimester niet tot het studiemateriaal. Dit dictaat wordt vervan-gen door het volgende boek, dat te verkrijgen is bij het secretariaat BKO, HG 3.84:‘Over spannend Staal’ - basisboek. Dit boek is een uitgave van het StaalbouwkundigGenootschap en kost fl. 70,-.

Eindcolloquium- Bennie Potjes (‘Ontwerp stationskap Arnhem’) donderdag 14 december, nm,

Videoroom HG 4.95.

TEMAAnalyse van gebruikersgedrag (0P191)In het collegerooster voor het wintertrimester staat ten onrechte vermeld dat dit vakalleen voor de Verkorte Opleiding zou zijn. Dit vak is echter bedoeld voor alle TCO-studenten, zowel P-, PP-, als VKO-instroom.

Tussenvoordracht- Izenka Lof (‘Programma van eisen voor gebouwen voor mensen met een verstan-

delijke handicap’) donderdag 14 december, om 9.00 uur, in TEMA 1.07.

College 3T230Dit college, op het rooster vermeld op donderdag het 1e en 2e uur in cycl. 1.06 (on-der N 3.2) wordt dit trimester niet gegeven.

Dynamische Systemen (3B180) en Chemische Fysica (6H050)Deze vakken worden in het derde trimester gegeven voor tweedejaars studenten dieniet overstappen op het 5-jarig curriculum. Voor 3B180 geldt dat u zich tzt bij dedocent dient aan te melden. Voor 6H050 geldt dat dit vak in het rooster van het 3etrimester wordt opgenomen.

WERKTUIGBOUWKUNDECollege ‘Ontwerpmethoden en -middelen’Het college ‘Ontwerpmethoden en -middelen’ (4B550, W.2.2. Ontwerpen) komt opdinsdag 12 december en woensdag 13 december te vervallen.

Faculteitscolloquium- ir. P. Achten (‘De ontwikkeling van de vrije zuiger motor’) donderdag 14 decem-

ber, van 16.00-17.00 uur, collegezaal W-hoog.Samenvatting:De vrije zuiger motor is voor een aantal pomptoepassingen een ideale en simpeleoplossing, maar er is een aantal ontwerpproblemen (bv. de beschrijving van dezuigerbeweging en het brandstofinjectiesysteem). In het bedrijf waarvan de sprekerdirecteur is, zijn deze problemen opgelost en is een motor ontwikkeld die bij testenuitstekend scoort. Zowel de constructie alsook de regeling van deze motor komen inhet colloquium aan de orde. Daarnaast is er aandacht voor de problemen van demarktintroductie van dit nieuwe produkt.

Afstudeercolloquia- W.M. Jans (‘Procesbeheersing voor gatverwijding’) woensdag 13 december, om

9.00 uur, in W-hoog 1.102. Afstudeerdocent: prof.ir. J. Kals.

Lichte metalen (4N710/4N713)In het tweede trimester worden voor het laatst het keuzecollege Lichte metalen(4N710) en het bijbehorende practicum (4N713) gegeven. Het practicum heeft devorm van een individueel uit te voeren oefening in vergaren en technisch interprete-ren van materiaalkundige gegevens. Aanmelding vanaf 21 december tijdens hetcollege of door intekenen op lijst bij kamer van J. Faessen, WH 4.118. Het tentamen4N710 wordt mondeling afgenomen. Aanmelding vanaf 21 december doorintekenen op lijst bij kamer van D. Landheer, WH 4.110.

ELEKTROTECHNIEK EN INFORMATIETECHNIEKAlgebra 1 en Algebra 2Zie onder Wiskunde en Informatica

PP-Colloquium- dr.ir. P. Smulders (‘Ontwikkelingen binnen Telecommunicatie’) woensdag 13

december, om 10.45 uur, collegezaal EH.Samenvatting:In dit colloquium, dat verzorgd wordt door de vakgroep Telecommunicatie (EC),zullen eerst de grote lijnen van het onderwijs- en onderzoeksprogramma wordengeschetst. Daarna zal aan de hand van een aantal projecten worden aangegevenwelke mogelijkheden er binnen de vakgroep zijn voor stage- en afstudeerprojectenop het gebied van zowel de radiocommunicatie als de elektro-optische communica-tie. In het bijzonder zal worden ingegaan op het onderzoeksproject met betrekkingtot breedbandige lokale radionetwerken waarmee de vakgroep deelneemt in hetonlangs gestarte ACTS-project MEDIAN.

Foutendetectie, diagnostiek en testbaarheid voor digitale systemen (5N170)Dit college zou op vrijdag 8 december door prof.ir. M. Segers gegeven worden, maarkomt op die dag te vervallen. Het eerste college vindt plaats op vrijdag 15 december.

Afstudeeropdrachten- E.T. Kok (‘Polymer Optical Fiber used in Customer Premises Network: Video

Transmission Employing Square Wave Frequency Modulation’) donderdag 7december, 15.00 uur, EH 11.22.

Ontwerp Technologie (5L050)Miv dit studiejaar is het vak Ontwerp Technologie verschoven naar het wintertrimes-ter. Het is een kernvak voor IT, en keuzevak voor E en Inf. In tegenstelling tot wat inde Studiegids staat vermeld, is het dictaatnummer 5783 en opgavenbundel 5573. Op11 en 12 december vervallen respectievelijk het college en de instructie. Het vak be-handeld in vogelvlucht het ontwerptraject voor IC’s, en is niet bedoeld voor E-studen-ten die denken dat IC’s van geen belang zijn voor hun toekomstige werkomgeving.

SCHEIKUNDIGE TECHNOLOGIEColloquium 1995-1996 / Nummer 10Korte voordrachten over praktisch werk in chemische bedrijven op dinsdag 19 de-cember, om 12.45 uur, in de collegezaal T-laag.

- M. van Rens (‘De ontwikkeling van een test ter bepaling van de stabiliteit vangranulaten die gevormd zijn in een fluid bed sproeidroger’) Bayer Leverkusen,Duitsland.

- A. Paulussen (‘Colour formation in lactic acid production’) Purac Biochem BV,Gorinchem.

- G. Chambard (‘The relation between microstructure and mechanical propertiesfor a blend of polypropylene and polybutene-1’) Science University of Tokyo.

- M. van Leeuwen (‘Bepaling van de concentratie-afhankelijke diffusiecoëfficiëntvan water in het systeem water-gelatine’) Yamaguchi University, Department of

bedrijfskunde aan de LUWageningen en begon in 1993 aande ontwerpersopleiding aan deTUE. Hij ontwierp een logistiekmodel van een industriële wasse-rij, met als doel een betere bestu-ring mogelijk te maken. Ook be-steedde hij aandacht aaninformatiesystemen voor dit typewasserijen. Tenslotte ontwikkeldeLevels een instrument om bij eenwasserij snel een diagnose te kun-nen maken van eventuele logis-tieke problemen. Hij voerde zijnopdracht uit in samenwerking methet Instituut voor Reinigings-technieken van TNO in Delft.

Woensdag 6 december ontvingir. Michiel Levels (28) uit Thornhet vijfhonderdste diplomaTechnologisch Ontwerper uit han-den van drs. J. Blankert, vice-voor-zitter van de vereniging VNO/NCW. Levels is één van de vijfen-twintig jonge technologischontwerpers en onderzoekers die 6december afstudeerden. Hijvolgde de opleiding LogistiekeBesturingssystemen, één van detien tweejarige opleidingen vanhet Stan Ackermans Instituut.Levels studeerde agrarische

500-ste technologisch ontwerper

17 7 december '95

RAM

SJ

WetenschappelijkebijspijkercursusWetenschappers en technicischrijven vaak te specialistischvoor een geïnteresseerde leek.Journalisten schrijven daarente-gen vaak te oppervlakkig. Datvindt Richard P. Brennan. Hijprobeert deze twee valkuilen teoverwinnen in zijn boek met deveelbelovende titel: Wetenschapvoor iedereen. Wat overigens eenbijzonder saaie vertaling is van hetoorspronkelijke Levitating trainsand kamikaza genes.Brennan schreef deze bijspijker-cursus voor diegenen die op schoolwel eens wat minder opgelet heb-ben tijdens de natuurkundeles, ofop de hoogte willen blijven van denieuwste ontwikkelingen. Hetboek gaat in op acht moderneonderwerpen als bijvoorbeeldruimtevaart, medische technolo-gie, milieuproblematiek. De drem-pel blijft laag: de schrijver voert delezer langzaam door de stof. Denodige anecdotes verluchtigen deuitleg.Neem bijvoorbeeld ‘Informatica:Van Charles Babbage tot kunstma-tige intelligentie’. Als uitgangs-punt neemt de schrijver eenreclamefolder voor een computer.De moeilijke termen legt hij in hethoofdstuk uitgebreid uit. Hij be-gint echter met de analytischemachines van een Engelse uitvin-der uit het begin van de vorigeeeuw: Charles Babbage. DezeEngelsman zou als eerste een -mechanische- voorloper van dehuidige computer bedacht heb-ben. Trieste bijkomstigheid: deuitvinder kreeg zijn geesteskinde-ren niet aan de praat. Daarmeeverdient hij -volgens Brennan- indubbel opzicht de ere-titel ‘vadervan de moderne computer’.Het boek blijft dicht bij de alle-daagse werkelijkheid. Het zal nietsnel iemand boven de pet groeien.Dat maakt de doelgroep van hetboek wel specifiek. Iemand die snelhet hoe-en-waarom van een be-paald onderwerp wil weten, kan ergoed mee uit de voeten. Degenendie nog wat meer willen wetenmoeten toch overschakelen op eenander boek.Wetenschap voor iedereen begintmet een multiple-choice kennis-quizje. Zo kan de lezer snel zijnkennis testen op de acht onderwer-pen die het boek tackelt. Bijvoor-beeld: De luchtweerstand van eenauto: (a) neemt recht evenredigtoe met de snelheid ervan; (b)neemt recht evenredig toe met hetkwadraat van de snelheid; (c) blijftdezelfde bij elke snelheid; (d)neemt af bij toename van de snel-heid.

Wetenschap voor iedereen (1991),Richard B. Brennan

uitgeverij L.J. Veen/Amsterdamverkrijgbaar bij De Slegtevan fl. 39,90 voor fl. 12,90

In de rubriek Ramsj beschrijft Maurice

Schaeken regelmatig welke interes-

sante wetenschapsboeken in ongenade

vielen, en die dus voor een sterk gere-

duceerde prijs te verkrijgen zijn.

Technologische evolutie vanuitsociologisch oogpunt bekeken

daad. Zij losten deze tegenstrijdig-heid op met een ritueel toneel-stukje: de balsemers vormden eenteam, ieder had daarin zijn taak.Degene die het lichaam open-sneed rende meteen na de incisiehard weg, om te ontkomen aaneen scheldende en met stenengooiende menigte.Het boek beschrijft de technologi-sche evolutie aan de hand vanonder andere de mijnbouw enbiotechnologie, maar ook metelementaire zaken als vuur-maken. Van de Braak lardeert hetmet interessante feiten uit dewereldgeschiedenis van de mens-heid. Soms echter construeert hijeen wat zwakkere sport in dieevolutionaire ladder, de bewijzendoen dan nogal gezocht aan. Zoziet hij de moeilijk leesbare ma-nuscripten van Leonardo da Vincials het bewijs voor de historischeneiging technologie geheim tewillen houden. Da Vinci schreefnamelijk als gevolg van zijn links-handigheid in een zeer moeilijkleesbaar spiegelschrift.

LeesbaarheidIn de laatste hoofdstukken van hetboek ligt een breekpunt, Van deBraak verandert daar van themaen zijn achtergrond als sociologi-sche wetenschapper komt wat

The Prometheus Complex, Man’sobsession with superior tech-nology, door Hans van de Braak;209 pagina’s, incl. bibliografieen register;Enzo Press/Amersfoort, 1995;ISBN 90 74670 06 7;fl. 62,50 (paperback),fl. 121,90 (hardcover)

duidelijker naar voren. De mens-heid heeft wat hem betreft genoegtrappen beklommen en mag bijko-men van de inspanningen. Deschrijver vervolgt met een pogingeen allesomvattend, sociologischmodel van de technologische voor-uitgang op te stellen. Dit komt hetboek niet ten goede, noch watinteressantheid noch watleesbaarheid betreft. Immers, hetverhaal van de menselijke klauter-partij op de evolutionaire trapmag dan misschien wat minderwetenschappelijk zijn, maar Vande Braak weet dat zeer boeiend oppapier te zetten. Die vaardigheidhoudt hij in de laatste hoofdstuk-ken niet vast. Bovendien, bij demeer wetenschappelijke model-ontwikkeling komt ook het meerwetenschappelijk taalgebruik omde hoek kijken. En dat betekent inNederland bijna automatischsaaier taalgebruik.The Prometheus Complex herbergttwee boeken: een beschrijvend eneen betogend deel. De schrijvers-capaciteiten van Hans van deBraak komen vooral in het eerstedeel tot hun recht. Het boek isgeen bundeling. De schrijver heefthet boek zelf geschreven en deteksten zijn nog niet eerder gepu-bliceerd. En dat lijkt van dezeNederlandse schrijvende weten-schapper een uitzondering in zijnsoort te maken.

de traditionele Indiase heelkunstaan. Artsen konden al een ingrij-pende operatie als een keizer-snede uitvoeren, terwijl het daar-entegen nog streng verboden wassectie te verrichten. Waar haaldende heelmeesters dan hun anatomi-sche kennis vandaan? De bron wasvolgens het boek het leren vaneeuwen van mislukte operaties,een dodelijke trial & error-me-thode. Zelfs in het oude Egyptebestond weinig kennis over hetbinnenste van de mens. Ondanksde gedegen kennis van het balse-men, waarbij het lichaam moestworden ‘uitgehold’. Want ook deEgyptenaren beschouwden hetuitvoeren van sectie als een mis-

Sociologie heeft een blinde vlekwaar het de technologie betreft,meldt Hans van de Braak in ThePrometheus Complex. De voor-naamste voorbrengsels van tech-niek zijn immers levenloze ‘din-gen’ en daar houdt dezewetenschap zich niet mee bezig.Sociologie heeft simpelweg detechnologische boot gemist toende wetenschap zich specialiseerdein verschillende disciplines: ‘Thephysical world became the worldof physicists and engineers, theworld of knowledge became theworld of philosophers, and theworld of actors became the worldof social scientists.’

TaboeSociologie heeft dus een probleem.Volgens de socioloog Van de Braakis onze huidige samenleving niette begrijpen, als de substantiëlerol die de technologie daarinspeelt, niet erkend wordt. Hij doetin The Prometheus Complex eenpoging de technologische evolutiete verklaren vanuit zijn tak vanwetenschap en speelt daarbijleentjebuur bij de filosofie, tech-nologie, psychologie, geschiedenisen economie. Van de Braak be-schrijft met boeiende voorbeeldenhoe de mensheid de trap van detechnologische vooruitgang tredevoor trede heeft moeten beklim-men. Neem bijvoorbeeld anato-mie. Kennis daarover komt nietvanzelf aanwaaien! De enige ma-nier om iets van het binnenste vande mens te weten te komen, is eenlichaam open te snijden. Maar opdie daad rustte een zeer strengtaboe. Toch hebben progressievegeesten dit taboe door de eeuwenheen stapje voor stapje verscho-ven, zodat tegenwoordig debinnenhuidse atlas slechts weiniggeheimen meer kent. Dit proceskomt aan bod in het hoofdstukThe Technology of Intrusion. Ofte-wel: ‘How did ancient manmanage to break through thesocial inhibition to open such asacred thing as the body’.

GezochtVan de Braak haalt als voorbeeld

doorMauriceSchaeken

Toen de mens duizenden jaren geleden uit de

boom klom en rechtop ging lopen, trof hij nog

niet de door techniek geregeerde samenleving

aan zoals wij die nu kennen. Daar gingen nog

heel wat eeuwen van vallen en opstaan over-

heen. Achteraf gezien doet die technologische

vooruitgang zich logisch voor, maar volgens

Hans van de Braak valt dat nogal tegen. Hij

schreef een boek over de sociologische hinder-

nissen die de mensheid heeft moeten overwin-

nen om vanuit de boom in de moderne samen-

leving te belanden: The Prometheus Complex.

187 december '95

Uit

slag

en

Herfst Toernooi SamouraisDe 27e editie van het Interna-tionale Studenten HerfstToernooi van Samouraisstond dit weekend in hetteken van sportiviteit. Bijkarate werden de Samouraisna een hard gevechtuitgeschakeld door Warwick,

de uiteindelijke derde. Londen enRotterdam gingen naar de finale. Detoeschouwers kregen een mooi eind-spel voorgeschoteld, met technischehoogstandjes van Londen. Londenwon dan ook met 31/2- 11/2, waarmeezij hun titel prolongeerden.Bij judo was het net zo spannend. Inde halve finales wonnen deSamourais van de Old-Samourais enGroningen 1 versloeg Heidelberg 1.In de finale benadrukte Peter vanLieshout van de Samourais in delaatste partij het overwicht van dethuisclub. Derde werd Heidelberg. Ditjaar gingen de stijlprijzen voor judoen karate beide naar Groningen.

Dom verlies PusphairaHet eerste elftal van Pusphaira istegen een domme nederlaag aangelo-pen. Pusphaira nam tegen ZSC een 2-0 voorsprong door doelpunten vanRobbert Bakker, maar verloor uitein-delijk toch met 3-2. Het tweede elftaldeed het een stuk beter. Het won met7-1 van Nuenen 5, door onder meertwee doelpunten van NorbertBorgers.Overige uitslagen:Pusphaira 3 - RPC 5 3-5Pusphaira 4 - Tongelre 7 0-4Pusphaira 5 - DBS 10 2-2

Tamar 1 koploperHet eerste mannenteam van Tamarmaakte korte metten met Polaris 4;uitslag 3-0. Na de uitnederlaag van 3-1 tegen hetzelfde Polaris heeft Tamar1 orde op zaken gesteld en neemt nude koppositie van ze over. Mannen 4wist na een slopende 5-setter helaasniet de koploper in hun poule, VCM2, te verslaan. Het eerste vrouwen-team heeft het verplichte nummertegen hekkesluiter Best 1 professi-oneel met 3-0 afgemaakt.

Sport kort

Londense karateka velt inde finale een Rotterdamseopponent.Foto: Jaap van Ekris/Dekate Mousa

Première van ‘De Wereld’ van TUE-studentenLaurent Hansen en Marcel Meijer

een zwerver die zijn weg zoekt indit tranendal. Gaandeweg bevalthet hem beter, zeker als het sym-bool van het kwaad, de kraai, ver-dwijnt. ‘De Wereld’ beslaat vierdelen, waarin alle gezelschappeneen aandeel hebben. Het moei-lijkst te componeren vond Hansende zangpartijen. Die componeerdehij dan ook voor het eerst, bijge-staan door Ruud Huijbregts, diri-gent van Vokollage. Hansen: ‘Hetkoor riep dat het niet vierstemmigte zingen zou zijn, dus werd eenstuk voor een soliste. Maar alleveranderingen hebben geen af-breuk aan het geheel gedaan.’Marcel Meijer schrijft meestalEngelstalige songteksten. DeNederlandstalige gedichten voorhet Open Podium en de tekstenvoor ‘De Wereld’ zijn een eenma-

weekend voor de Intro. Dat kliktesnel. Meijer schreef al eerdergedichten, die hij voordroeg bijhet Open Podium van SG. Hansenlas ze en ze bevielen zo goed dathij Meijer verzocht om een ge-

lig uitstapje. Meijer: ‘Ik moest welwennen aan dingen als dat eenkoor liever geen zinnen zingt dieop ‘en’ eindigen. Ik heb het nu naanderhalf jaar weer herlezen endat is toch wel raar. Er zijn op heteinde wel dingen veranderd omhet zingbaar te maken.’ Song-teksten van Hansen, die hij samenmet anderen schreef, werden totnu toe twee keer uitgevoerd bijeen sessie popmuziek van Pop Ei.De nummers die hij schreef voorzijn eigen band, werden nooitopgevoerd omdat de groep voortij-dig ter ziele ging. Hansen zingt enspeelt gitaar, vooral om zijn eigenteksten te begeleiden. Gaat hijdoor met zijn hobby of wordt hetooit nog meer? ‘Och ja, misschienwordt het ooit nog wat’, rea-geert een bescheiden Hansen.

dicht met sfeerindrukken van eenzwerver te schrijven.

ZingbaarIn ‘De Wereld’ volgt Quadrivium

Twee jaar is Laurent Hansen aanhet componeren geweest en nu ishet bijna zo ver: zondag 10 decem-ber speelt Quadrivium de wereld-première van ‘De Wereld’.Hansen, vijfdejaars Werktuig-bouwkunde, maakte het werk naareen tekst van dichter MarcelMeijer, zesdejaars Natuurkunde.Daarnaast staan werken vanKatsjaturian en Händel op hetprogramma. Hansen, die piano,orgel, gitaar en viool speelt, deedde muziekschool en volgde hetvoorbereidende jaar voor het con-servatorium. Het meeste leerde hijechter in de praktijk: ‘Dan heb jeeen overvloed aan vrijheid, maarhet nadeel is dat je nog veel moetleren, vooral wat je wel of nietkunt.’ Hij speelde met verschil-lende duo’s (fluit, hobo, viool) ophet Open Podium van StudiumGenerale en zijn compositie ‘Hetleven van Robert Schumann’voerde Ma Non Troppo (waarHansen zelf ook in meespeelt) inmei 1994 uit. Marcel Meijer kendehij van een voorbereidings-

doorGerardVerhoogt

Quadrivium komt voort uit het Eindhovens Studenten Muziek-gezelschap (ESMG) en bestaat uit het koor Vokollage, blazers-ensemble Auletes, strijkorkest Ma Non Troppo en blokfluit-ensemble Sambuca. Het concert ‘De Wereld’ vindt op 10december om 20.00 uur plaats in de Muziekschool aan de Pas-toor Petersstraat 180 in Eindhoven. De dirigenten zijn Jos vande Braak, Renske Ligtmans, Cees Wouters en Ruud Huijbregts.Naast ‘De Wereld’ wordt ‘Music for the Royal Fireworks’ vanHändel en ‘Trois Dances’ van Katsjaturian uitgevoerd. De entreebedraagt fl. 10,-. Studenten betalen fl. 8,50. Kaarten in devoorverkoop kosten fl. 7,50 en zijn te verkrijgen bij AnnemiekPlaisier, tel. 2125851.

Laurent Hansen (rechts) enMarcel Meijer, scheppersvan �De Wereld�.Foto: Bram Saeys

Schuimbekken

19 7 december '95

Schuimbekken is een wekelijksterugkerend feuilleton over eengroep studenten, die als vasteuitvalsbasis voor hun activiteitenhet café De Schuimkraag hebben.

Ja, ja, de stemming zat er meteenal goed in bij het gezelschap. Eenuurtje en een kratje bier later,zaten de drie passagiers te smekenom een pispauze, maar de Slakwas onvermurwbaar. ‘Dan moetenjullie maar niet zoveel zitten tetanken. Als ik niet mag zuipen,moeten jullie niet zeiken.’ Eenkwartier later stond het water hetdrietal toch echt aan de lippen. Zebegonnen te dreigen het desnoodsin de auto te doen. De Slak kreegal angstbeelden van zijn woe-dende vader en sprong hard op derem. ‘Als jullie dan zonodig moe-ten lozen, dan lassen we nu terplekke een extra activiteit in.Dropping! Jongens, houdoe ensucces ermee, hè!’ Met piependebanden liet hij zijn vrienden be-duusd op het parkeerplaatsjestaan. Maar de Slak had deze drop-ping allang ingepland. Zijn vrien-den wisten niet dat ze slechts vierkilometer van het vakantiehuisje

verwijderd waren. ‘Shit’, zei Kees.‘Holy fuck’, vond Bart. Sander zeiechter: ‘Kijk, een café! Ik durf hetbijna niet te vragen, jongens, maarzullen we even?’ Van de droppingkwam niet veel meer terecht.Maar gelukkig hadden de herenmeer verstand van borrelen.De Slak was intussen aangekomenop de kampplaats. Het is een uur-tje lopen, dacht hij, dus hij begonde koelkast vast te vullen. ‘Dankan ik de jongens warm onthalenmet een lekkere koude pils. Beginik over een half uurtje met koken.’Ondertussen, in café De VlaamseReus, zat het trio lekker aan deHoegaarden. Kees zat in een fol-dertje van de streek te bladeren:‘Ben benieuwd wat de Slak alle-maal voor activiteiten voor ons inpetto heeft, dit weekend.’ ‘Watboeit het’, zei Bart, ‘die droppingis in ieder geval geslaagd. Proost!’De Slak begon zich inmiddels tochwat zorgen te maken. De chili was

heet, het bier was koud. ‘Waarblijven die gasten? Zouden zeverdwaald zijn?’ In het Belgischekroegje begon Kees zich toch watongemakkelijk te voelen. ‘Moetenwe niet eens op de Slak aan?’ ‘Wel-nee joh’, reageerde Sander. ‘Hijlaat ons toch lopen, dus laat hemmaar lekker in de rats zitten.’‘Inderdaad’, vond ook Bart. ‘Hijdacht ons te naaien en nu pakkenwe hem. Maar hij zal zich nou alwel schuldig voelen. Laten wemaar gaan.’ ‘Okee’, zei Kees, ‘tap-per, mag ik de reke... eeh..’ Keesverbleekte. ‘Jongens... heeft eenvan jullie misschien Belgischefranken bij zich?’

dan in hemelsnaam doen?’, vroegBart. ‘Laat dat maar allemaal aanmij over’, antwoordde de Slak. ‘Ikregel het wel.’Vrijdag om vier uur stonden Bart,Sander en Kees gepakt en gezaktvoor De Schuimkraag te wachten.De Slak kwam voorrijden in deauto van zijn pa. ‘Niet vies maken,jongens, want hij is pas nieuw.’ Devier jongens kregen zichzelf enhun bagage slechts met de grootstmogelijke moeite in de auto ge-propt. Op de achterbank moestenze op de kratjes Bavaria zitten.‘Die kratjes zijn wel drie Tatjana-posters waard, hoor!’ ‘Nou dan zatik liever op Tatjana zelf’, vondSander. ‘Ja, daar kan ik inkomen’,reageerde Kees. Ad rem ant-woordde de Slak daarop: ‘Daar kanjij helemaal niet inkomen, dat zouje willen.’

Schuimbekken

De Slak had een voorstel. Hetwas tijd om er eens een week-endje tussenuit te gaan. ‘Eenbeetje ontspanning na de tenta-mens hebben we wel verdiend.Dus laten we gewoon een huisje inBelgië huren.’ ‘Wat gaan we daar

VEGETARISCHHeldere groentesoepHachée van tempehRode kool of spruitjesGekookte aardappelsAppelmoesFruit of vla

DONDERDAG 14 DECEMBERGebonden tomatensoepGehaktbal of een uienburgerApart kerriesausBloemkool of sperzieboontjesGekookte aardappels of pureeRauwkostsaladeFruit of vla

VEGETARISCHGebonden groentesoepKaas-groenteburger, kaassausBloemkool of sperzieboontjesGekookte aardappels of pureeRauwkostsaladeFruit of vla

VRIJDAG 15 DECEMBERBruine bonensoepKippeboutje of blinde vinkApart remouladesausWorteltjes/doperwten of snijboontjesFrites RauwkostsaladeFruit of vla

Wijzigingen voorbehouden

MAANDAG 11 DECEMBERHeldere kippesoepSpaghetti, paprika-vlees-tomatensausApart gemalen kaas ofBoerenkoolstamppot, rookworst,braadsausRauwkostsaladeFruit of vla

DINSDAG 12 DECEMBERGebonden aspergesoepGebakken vis of een slavinkApart tomaten-braadsausGroentemacedoin of bietjesFrites of gekookte aardappelsRauwkostsaladeFruit of vla

VEGETARISCHGebonden aspergesoepVegetarische burger, kerriesausGroentemacedoinZilvervliesrijstRauwkostsaladeFruit of vla

WOENSDAG 13 DECEMBERHeldere groentesoepRunderlapje of Hollandse hachéeApart mosterd-braadsausRode kool of spruitjesGekookte aardappelsAppelmoesFruit of vla

Deze maand heeft hetReduktieburo de nieuwe cd van deRolling Stones - StripedRolling Stones - StripedRolling Stones - StripedRolling Stones - StripedRolling Stones - Striped (fl. 29,-)op 1 staan in de Top-10. Opnummer 2 staat de dubbel-cd vande Beatles - Anthology (fl. 44,-).

Ruim je cd’s en mc’s goed envoordelig op in de volgendeopbergsystemenopbergsystemenopbergsystemenopbergsystemenopbergsystemen: een tè gek cd-rekvoor 60 cd’s fl. 45,-. Casset-

tebandjes-rek voor 44 mc’s voor fl. 27,50,natuurlijk van het Reduktieburo.

Gratis PocahontasPocahontasPocahontasPocahontasPocahontas beeldje bij aankoop vantwee Kodak ColorGold 24/400 filmpjes, ditvoor slechts fl. 14,- bij het Reduktieburo.

Het Reduktieburo geeft tien gulden voor jeoude werkende rekenmachine bij aankoopvan een HP38G. De HP38GHP38GHP38GHP38GHP38G kost in demaand december slechts fl. 189.-.

Texas InstrumentsTexas InstrumentsTexas InstrumentsTexas InstrumentsTexas Instruments Creeks N’ Creeks reken-machine voor slechts fl. 7.50 bij hetReduktieburo.

Ford EscortFord EscortFord EscortFord EscortFord Escort ’89, 95.000 km, bordeaux-rood,zeer goede staat, prijs notk. Tel. 2840913.

SporturaSporturaSporturaSporturaSportura biedt aan: kwalitatief goede enbetaalbare skireizen naar topgebieden inde Franse Alpen, prijs va. fl. 299,- incl.maaltijden, skipas en snowboardgebruik.Tel. 2525301.

Natuurkundige geeft bijles bijles bijles bijles bijles wiskunde ennatuurkunde op vwo- en hbo-niveau. Tel.2429317 (Nico).

Goede inruil kleurentv’s kleurentv’s kleurentv’s kleurentv’s kleurentv’s van erkendereparateur. Prijzen vanaf fl. 100,- Tel.2430696 (dhr. Vogel). Alles spelend te zien.

Asito Dienstverlening BV zoektmensen die ‘s avonds ‘s avonds ‘s avonds ‘s avonds ‘s avonds een à tweeuur willen werken. Info: 2525431.

Per direct Per direct Per direct Per direct Per direct ruime kamer in gezelligstudentenhuis in onderhuuraangeboden ivm stage, fl. 300,-. Bel2114409.

HBO-student HBO-student HBO-student HBO-student HBO-student zoekt kamer inEindhoven van 1 jan t/m 31 mei

1996. Tel. 013-5199354 (na 18.00 uur).

Gezocht grote kamer event. met eigen keu-ken, studente uit Nijmegen. OmgevingCentrum/Boschdijk Centrum/Boschdijk Centrum/Boschdijk Centrum/Boschdijk Centrum/Boschdijk per 1 febr., max fl.450,-. Tel ‘s avonds 2812029 (Wendy).

Aangeb. gemeubileerde SSHE-eenheid gemeubileerde SSHE-eenheid gemeubileerde SSHE-eenheid gemeubileerde SSHE-eenheid gemeubileerde SSHE-eenheid (3,5

x 3,5 en 3,5 x 2,5), jan t/m juni ’96, fl. 400,-pm. (incl. abonnementen, printer, eigensanitair); 7 huisgenoten, stadspark, 15min. TUE. Tel. 2111757 (Rolf).

Win een vlaai! Http://www.tue.nl/aegee/

Tentamens weer voorbij? Danwordt het weer eens tijd voor eenStIK-cursusStIK-cursusStIK-cursusStIK-cursusStIK-cursus. Oefen je communica-

tieve vaardigheden. Cursussen startenbegin januari.

Nieuwe ronde, nieuwe kansen. De StIK-StIK-StIK-StIK-StIK-cursussencursussencursussencursussencursussen komen er weer aan. Informatieop de StIK-kamer, HG 0.01, of bel tst. 2785.

Ga je naar het Industria-galaIndustria-galaIndustria-galaIndustria-galaIndustria-gala en heb jenog geen rokkostuum. Rokkostuums voorfl. 430,- (compl). Bel 2451173 (Diederik).

JOVD & VVD presenteren: het Kleinknecht-het Kleinknecht-het Kleinknecht-het Kleinknecht-het Kleinknecht-debatdebatdebatdebatdebat. ‘Lonen omhoog, lonen omlaag’,‘minimumloon afschaffen?’, ‘kleine bedrij-ven over de kop?’.

‘Lonen verhogen, verlaagt werkloosheid’,‘structurering van de economie, nu ofnooit’, spreekt dit u aan, discussieer danmet Kleinknecht en Verhagen. JOVD Eind-JOVD Eind-JOVD Eind-JOVD Eind-JOVD Eind-hoven & VVD.hoven & VVD.hoven & VVD.hoven & VVD.hoven & VVD.

Het Kleinknecht-debatKleinknecht-debatKleinknecht-debatKleinknecht-debatKleinknecht-debat woensdag 13 decem-ber 1995, 20.00 uur, café-biljart-Centraal,Markt 8, JOVD & VVD.

Skireizen naar Les Trois Vallées, RisoulLes Trois Vallées, RisoulLes Trois Vallées, RisoulLes Trois Vallées, RisoulLes Trois Vallées, Risoul enSerre Chevalier. Après-skimogelijkheden oa.‘La Grotte du Yeti’ optredens van HermesHouse band en Volumia. Tel. 2525301.

Organiseer jij een feest of gala? Originelelokatie nodig? Kom varend feest en opuniek partyschip. Tot 600 pers: PacificPacificPacificPacificPacificEventsEventsEventsEventsEvents, tel. 020-4221897, 030-2341291.

Proficiat nieuwe ABnieuwe ABnieuwe ABnieuwe ABnieuwe AB der a.s.v. SSRE! Deheren De Jonge, Breedveld, Den Exter,Schepens, Arink en Van Der Hulst. Succes!Toy, toy toy!!!

Ook dhr. Van HaastenVan HaastenVan HaastenVan HaastenVan Haasten van het AB dera.s.v. SSRE van harte gefeliciteerd. De herenDe Jongûh, Breedvelt, Den Exten, Schepenz,Aringk en Van Der Hulsd.

Last van verlegenheid?Last van verlegenheid?Last van verlegenheid?Last van verlegenheid?Last van verlegenheid? Doe er wat aanmet behulp van de door de VVM georgani-seerde cursus. Bel voor informatie:2121714 (Frank), 2413570 (Ashok).

Thema-dag Jonge HumanistenJonge HumanistenJonge HumanistenJonge HumanistenJonge Humanisten op 17 dec.:‘De zin in feesten!’ Wat vieren we enwaarom? De Ronde, Tongelresestraat 146,Ehv., 10.30-16.30 uur. Vraag folder, tel. 030-2392125.

Aang

ebod

en

Wilt u zeker zijn dat uw EngelstaligeEngelstaligeEngelstaligeEngelstaligeEngelstaligepublikaties, rapporten, of verslagen ookgrammaticaal juist zijn? Beëdigd vertaal-ster controleert dit voor u. Gunstige tarie-ven. Bel tst. 2970 of 0492-661036.

Meer weten over je toekomst als bedrijfs-kundige? Kom naar ‘BDK in the pictureBDK in the pictureBDK in the pictureBDK in the pictureBDK in the picture’-dagen van 18 t/m 21 december! Kaart-verkoop tegenover kantine van hetpaviljoen.

Cabaret en feestCabaret en feestCabaret en feestCabaret en feestCabaret en feest. Cabaretvoorstelling‘Genadeloos geslacht’ door Marco Hupkes.Aansluitend themafeest: ‘Pompeii leeft!’.Plaats: Sociëteit Ilium van het ESC, donder-dag 7 december, 20.30 uur.

GalaDatingServiceGalaDatingServiceGalaDatingServiceGalaDatingServiceGalaDatingService voor als je naar hetIndustria-galabal wilt, maar geen partnerhebt. Kom langs in de middagpauze op hetpaviljoen of bel naar tst. 2471 (galacie).

A kind of magic voor fl. 85,- per paar. Geenpaar? Geen nood, er is altijd nog G.D.S.(tst. 2471) voor een fantastische avond inde Kasteeltuinen ArcenKasteeltuinen ArcenKasteeltuinen ArcenKasteeltuinen ArcenKasteeltuinen Arcen.

Beleef hèt nu mee, de magische sferen inKasteeltuinen Arcen tijdens het GalabalGalabalGalabalGalabalGalabalvan Industria van Industria van Industria van Industria van Industria op vrijdag 15 december.‘Magic Surprise!’. Kaartverkoop in hetpaviljoen tijdens de middagpauze.

Wie is er in voor een marktonderzoekmarktonderzoekmarktonderzoekmarktonderzoekmarktonderzoek inde staalindustrie? Vergoeding: minimumloon. Interesse? Bel Integrand (tst. 3395) envraag naar opdracht E14, of kom langs ingebouw O, kamer 53 (t.o. pav.).

Een kijkje in de keuken nemen van hetmkb, een training volgen bij P&G, Shell,Unilever en andere multinationals? Wordbestuurslid bij IntegrandIntegrandIntegrandIntegrandIntegrand (tst. 3395).

Integrand, de organisatie voor bedrijf enstudent. Lees de nieuwe Intekrant!!!Intekrant!!!Intekrant!!!Intekrant!!!Intekrant!!!

Een nieuw trimester, een nieuwe uitda-ging: SPG Project ManagementSPG Project ManagementSPG Project ManagementSPG Project ManagementSPG Project Management. Bel2448252 en maak een afspraak.

Wil je iets leuks naast je studie doen,maar weet je niet wat? SPGSPGSPGSPGSPG, het studenten-adviesbureau van de TUE, heeft de oplos-sing. Alphacentrum, kamers 47 en 48, ofbel 2448252.

Bestel ‘m nu! De nieuwe DirK-trui. DirK-trui. DirK-trui. DirK-trui. DirK-trui. Bel snel2438576 (Nyske).

Houd nu vast woensdag 13 december vrijvoor het kerstdiner kerstdiner kerstdiner kerstdiner kerstdiner van DirK! Geef je op bijKathelijne (2457311).

Daverend, Intensief, Realistisch, Kreatief.DirK DirK DirK DirK DirK is er voor jou! Word daarom nu lid!Bel 2457311 (Kathelijne).

Wie heeft mijn TUE-tas met Quantum-Quantum-Quantum-Quantum-Quantum-Physics-boekPhysics-boekPhysics-boekPhysics-boekPhysics-boek en -aantekeningen maandag-avond 27 nov. tussen hoofdgebouw enBunker opgeraapt? Bel aub anders zak ikvoor ‘t tentamen! Tst. 3477 of 2456706(Judith, NF 1.04).

Op 10 dec.: de dag van de mensenrechten.mensenrechten.mensenrechten.mensenrechten.mensenrechten.Aandacht voor Amnesty van 4 t/m 8 dec.

Cursor kan geen enkele aansprakelijkheidaanvaarden voor schade van welke aarddan ook ontstaan door niet tijdig, onjuist ofhet niet plaatsen van advertenties

Elke middagpauze stand in hal audito-rium of kantine HG.

Amnesty bedreigd! Ons Amnesty-studen-Amnesty-studen-Amnesty-studen-Amnesty-studen-Amnesty-studen-tenschrijfclubje tenschrijfclubje tenschrijfclubje tenschrijfclubje tenschrijfclubje heeft leden nodig. Het kostje maar 8 uur per collegejaar. Meer info:2443980 (Brigitte) of 0492-550823 (Miriam).

Het ReduktiekrantjeReduktiekrantjeReduktiekrantjeReduktiekrantjeReduktiekrantje is weer uit! Hij staatweer boordevol informatie over diverseartikelen die je bij het Reduktieburo tegente gekke prijzen kunt kopen.

Het Reduktieburo goes KodakKodakKodakKodakKodak! Vanaf 1december gaat het Reduktieburo zijn foto’s(dus jouw foto’s) laten afdrukken bij deKodak-fotocentrale. Dit betekent een beterekwaliteit tegen een betere prijs. Voor-beeldje: 10x15 afdruk wordt geen 37 centmeer, maar slechts 35 cent! Het ontwikkelen

Gevr

aagd

Kam

ers

Ande

rs

van een film blijft fl. 1.75.

Leen een CD! CD-uitleen ‘de Discotheek’‘de Discotheek’‘de Discotheek’‘de Discotheek’‘de Discotheek’ inde centrale hal (HG) biedt een keuze uit2600 titels voor slechts fl.1,- tot fl. 1,50.Nieuwe titels zijn o.a.: Echobelly - On; ThisMortal Coil - This Mortal Coil; Lisa Gerrard- The Mirror Pool; The Prodigy - Experience;Alice in Chains - Alice in Chains; Boss Hog- Boss Hog; Diversen - 2 Meter Sessies,vol.6.

207 december '95

-En wat ligt daar voor een stapelpapier op dat bureau?-Maar dat zijn m’n aantekeningen,meneer. Ik heb vanmiddag tenta-men.-Niks te maren, dat zijn min-punten. Je moet je rommel oprui-men. De buurtbewoners hebbenanders last van jouw onhygiëni-sche praktijken. Laat me je anderekamer zien!-Maar meneer....-Niks te maren. WAT DOET DATMEISJE DAAR IN JE BED?!-Da’s mijn vriendin meneer, maardie woont hier niet hoor, echt niet.En we doen aan safe-sex, hart-stikke hygiënisch.Vorige week is in een commissievan de gemeente Eindhoven eenverordening aangenomen over de10%-maatregel. Er zijn als gevolgvan die maatregel te weinig hui-zen gesloten en de gemeente wileen nog strenger beleid. In deverordening staat een voor studen-ten en andere kamerbewonersinteressant stukje. De opspo-ringsambtenaren van de gemeente

kunnen op elk gewenst momenteen huis waar kamers verhuurdworden binnenvallen, om op hy-giëne te controleren. De politievond dit een goed idee en steldevoor om de controle ook nog uit tebreiden naar de voortuinen. Water gebeurt als de hygiëne niet in

aangeharkt worden. En wat zie ikdaar? Een vuile afwas! Da’s niet zomooi. Eens kijken wat de ge-meente dáárvan zegt.-Maar die afwas... dat zijn maareen paar glazen van gisteravond.Die wassen we altijd na het avond-eten met z’n allen af.-Niks te maren jongeman, andersverhuis je maar. Ik moet ook evende kamers boven inspecteren.Aha! Daar slingeren kledingstuk-ken over een stoel.-Maar die moet ik nog aantrekken,zie je niet dat ik nog in m’nochtendjas rondloop?

1984?‘s Ochtends om negen uur bijeen studentenhuis, ergens in Eind-hoven: -Klop klop...-Ja wacht even, ik kom al. Shit, wiekomt er nou zo vroeg langs, lig iknet lekker met m’n vriendin...-Kamerbewonersinspectie, goede-morgen, ik kom dit huis controle-ren op hygiëne en netheid. Om tebeginnen zou ik maar eens eendeurbel installeren jongeman. Ende voortuin mag ook wel eens

orde is, wordt uit de verordeningniet geheel duidelijk. Er kan weleen boete opgelegd worden. DeESVB heeft een advocaat ingescha-keld om alles eens goed uit tepluizen. Want het zou toch absurdzijn als het bovenstaandeverhaal ooit waarheid wordt.

uit. Maar de Spaanse BV Sinter-klaas is wel met de tijd meege-gaan. Zo is het in zijnpersoneelsbeleid al een stuk ge-mancipeerder geworden. Naastzijn gebruikelijke Pieten, komener steeds meer Pietronella’s bij. Ofgewoon meisjes-pieten zoals dekleintjes ze noemen. De manne-lijke hulpjes van de Sint hebbenhier absoluut geen probleem mee,zoals ook op de foto te zien is.

medewerkers. En met Pieten diesnoep uitdeelden en kunstjesdeden. Over die Pieten is iederjaar weer een hoop te doen. Dediscussie over zwarte knechten ineen multi-raciale samenlevinglaait dan op. Is dat geen discrimi-natie? Scholen met veel allochtoneleerlingen hebben Bonte Pieten ofvieren geen sinterklaasfeest.De TUE doet aan die haarkloverijniet mee. Wij hebben Zwarte Pie-ten, die gewoon zwart zijn. Punt Het Guinness Boek van 1996 is

uit! Meer dan tweehonderd pagi-na’s aparte weetjes en idioterecordpogingen. ‘Staan we erin,staan we erin?’, vraag je je natuur-lijk meteen af. Nou en of! De stu-denten van de TUE staan erin methun bijna anderhalf miljoen om-gevallen dominosteentjes. Dezetitel behaalden we in ’88 samenmet de studenten van de tweeandere technische ‘hogescholen’,zoals we toen nog door het levengingen.Dat record is natuurlijk nu weleen beetje uit de tijd. Daaromwerd het hoog tijd voor nieuwevermeldingen van ons Eindhovensuniversiteitje. En dat is gelukt. Denieuwste editie van het beroemdeboekwerk vermeldt onze almamater maar liefst twee keer. Ophet nippertje konden deze re-cords, behaald in de maand julivan dit jaar, nog mee. Ze staan inhet boek dan ook in de rubriek ‘Opde valreep’. Beide prestaties zijngedaan tijdens de InformaticaOlympiade. Het grootste

studenten zijn de H&M-damesbijzonder populair. Veel jongens-kamers beschikken over enkeleportretten, veel bushokjes echterniet meer.In het hoge, nuchtere noorden vanons land wilden ze de universiteitwat opvrolijken. In de gebouwenvan de Groningse uni hangen rec-lameposters. Maar de wulpse posewaarin een brunette haar goedgevulde borstpartij toonde, stuittedaar een vrouwelijke hoogleraartegen de borst. Zij liet de beheer-der van het gebouw het meest inte-ressante deel van de poster afplak-ken met een saaie elektronica-affiche. Bekijk ‘t maar weet weleen betere oplossing voor die aan-stootgevende posters. Stuur maarnaar Eindhoven. In de gebouwenvan de TUE zullen ze niet langhangen. Binnenkort Pamela in E-hoog, Cindy in N-laag en Claudiain het nieuwe auditorium?Maak je borst maar nat!

H&M-beha’sHet meisje van de Fa-reclame,de reclamespotjes van Veronica ende Dutch Mountains van Tatjanabij een kratje Bavaria. De reclame-wereld maakt dankbaar gebruikvan het vrouwelijk schoon omhaar produkten aan de man tebrengen. Half Nederland loertvergenoegd naar bushokjes, televi-sie of billboards. En er is éénreclamecampagne die bijzonderpopulair is onder de mannelijkebevolking. Reikhalzend kijken zeer naar uit. ‘Wanneer komen denieuwe dames van H&M?’ Ditkledingbedrijf trakteert ons altijdweer op nieuwe, oogstrelende,schaars geklede voorgevels. Eenpaar weken geleden was het zover:de bustier, de beha, het topje ende body luisteren nu overal in hetland het straatbeeld op. Onder

TUE pakt recordrecordhouder

computerspel ter wereld Hot Ballsleverde ons het eerste record op.Op een videowall met 195beeldschermen speelden op 1 julievenzoveel deelnemers het spelle-tje. Een dag later sleepten we inhet Philips-stadion het tweederecord binnen. De grootste mense-lijke parallelle computersimula-tie. 1011 processortjes, in de vormvan deelnemers met paraplus,stonden er informatie door teseinen. Parapluutje open: ik beneen eentje, parapluutje dicht: ikben een nul.Drie keer staan we dus al in hetboek, dat de naam draagt van deinitiator en bierbrouwer Guinness.Dat is natuurlijk goede reclame,maar het moet nog veel meer wor-den. Waarom proberen we niet hetrecord ‘grootste groei studentenin-schrijvingen in één jaar’ te bre-ken? Of het record ‘meeste aantalafstudeerders met een tien’, of‘grootste IQ-verhoging van eenstudent door zijn studie op eenuniversiteit’. Maar eigenlijk heb-ben we al een extra record, name-lijk ‘universiteit met de meestevermeldingen in het GuinnessBook of Records’.

Pietjes en pakjes. De Sint en deschimmel. Gedichtjes en grab-belsnoep. De heerlijke oer-gezellige sinterklaastijd. Zondagwas hij op de TUE: de bejaarde,bebaarde kindervriend. Met ca-deautjes voor alle kinderen van de

Foto: Bram Saeys

Zwarte Pietronella’sdoorJannigjeGerritzen&S iemS imonis