Het Pensioenakkoord nader bezien

www.edmondhalley.nl

Geachte relatie,

In het Pensioenakkoord van 17 december 2013 is afgesproken dat

de fiscale maxima van de aanvullende pensioenen verder omlaag

worden gebracht per 1 januari 2015. Daar waar in het

Regeerakkoord nog werd uitgegaan van maximaal 1,75% per jaar

uit te keren vanaf 67, is in het Pensioenakkoord uiteindelijk 1,875%

overeengekomen. Dit betekent een verdere verlaging van de al

eerder overeengekomen verlaging naar 2,15% per 1 januari 2014

met 0,275% per jaar.

Werknemers gaan dus vanaf 2015 per jaar 0,275 procent minder

pensioen opbouwen, wat overeenkomt met een verlaging van

zo’n 13% ten opzichte van wat in 2014 nog is toegestaan. Over een

periode van veertig jaar betekent dat een aanzienlijk lagere

pensioenopbouw. Een 25-jarige die begint met opbouwen kon in

de oude situatie tot 2014 40 maal 2,25% is 90% van het gemiddelde

salaris opbouwen. In de nieuwe situatie vanaf 2015 is dat 42 maal

1,875% is 78,75%. Voor meer inzicht in de effecten deden wij enkele

berekeningen.

Wij rekenden 4 maatmannen door van allen 25 jaar die aan het

begin van hun carrière staan:

► Maatman 1 : 25 jaar, startsalaris EUR 25.000, gemiddeld

carrièreverloop (3-2-1-0)

► Maatman 2 : 25 jaar, startsalaris EUR 32.000, laag carrièreverloop

(1-1-0-0)

► Maatman 3 : 25 jaar, startsalaris EUR 45.000, steil carrièreverloop

(5-4-3-1)

► Maatman 4 : 25 jaar, startsalaris EUR 60.000, steil carrièreverloop

(5-4-3-1)

Wij berekenden de pensioenresultaten op de pensioendatum,

inclusief de AOW-uitkering (enkele gehuwde), en zetten dit af

tegen het laatstverdiende salaris op de pensioendatum, en

hebben dat gedaan voor 3 regimes:

1. Het regime tot 2014: 2,25% middelloon en pensioenleeftijd 65

jaar;

2. Het nieuwe regime in 2014 conform de "Wet verhoging

AOW- en pensioenrichtleeftijd": 2,15% middelloon,

pensioenleeftijd 67 jaar en

3. Het Pensioenakkoord-regime: 1,875% middelloon,

pensioenleeftijd 67 jaar.

Verder is rekening gehouden met 2% algemene loonontwikkeling en inflatie en 1% indexatie. Voor

de onderlinge vergelijkbaarheid zijn de pensioenen in het huidige regime (65 jaar) uitgesteld naar 67

jaar met bovendien 2 jaar (extra) opbouw tussen 65 en 67.

De pensioenafbreuk historisch

gezien in een notedop:

De aloude norm wás 70

procent van het laatste salaris.

Het werd maximaal 90

procent van het gemiddeld

verdiende loon. Veertig jaar

lang mag een werknemer

maximaal 2,25 procent van

zijn pensioen opbouwen (40 x

2,25 procent opbouw per jaar

= 90 procent van het

gemiddeld verdiende loon).

Het opgebouwde pensioen

zou geïndexeerd worden, op

basis van loon- of

prijsindexcijfers.

Voor het indexeren van

opgebouwde pensioenen van

deelnemers, ex-deelnemers en

gepensioneerden is voorlopig

geen geld. Blijft over 90%

gemiddeld verdiende loon

zonder indexatie

De pensioenleeftijd schuift in

2014 op naar de 67-jarige

leeftijd. Dat betekent dat er

twee extra jaren zijn om

pensioen in op te bouwen.

Vanwege die extra jaren is

bepaald dat werknemers bij

een middelloonregeling niet

maximaal 2,25 procent per

jaar mogen opbouwen, maar slechts 2,15 procent. Een

vermindering van 0,1 procent.

In het pensioenakkoord is de

nieuwe norm vastgesteld op

78,75 procent. Over 42

dienstjaren is dat per jaar 1,875

procent. Dit is een verdere

vermindering van 0,275

procent t.o.v. 2014.

Het Pensioenakkoord nader bezien

www.edmondhalley.nl

In onderstaande figuur zijn de uitkomsten te zien voor de genoemde 4 maatmensen, waarbij

het resultaat gelijk is aan het pensioen op de pensioenleeftijd (67 jaar) plus de AOW

(enkelvoudig) afgezet tegen het laatstverdiende salaris. De relatieve effecten zijn het grootst

bij de carrièremakers, zo’n 22% ten opzichte van het huidige fiscale regime tot 2014.

Figuur 1:

Lagere premies?

Normaliter betekent een lagere pensioenopbouw ook lagere premies, en uiteindelijk dus ook

lagere uitkeringen. Dat eerste valt nog maar te bezien in de praktijk. De wetgever wil er in elk

geval alles aan doen om lagere premies af te kunnen dwingen, gezien de negen

premiewaarborgen die zijn gesteld. Het is goed voor te stellen dat sociale partners uiteindelijk

toch zo veel mogelijk geld fiscaal vriendelijk in de pensioenregeling kwijt willen, bijvoorbeeld

door het nabestaandenpensioen te optimaliseren, het toeslagenbeleid te verbeteren,

achterstanden en tekorten versneld weg te werken en nog meer van dergelijke opties.

Wij rekenden alvast uit met welk percentage de pensioenpremie omlaag kan, waarbij de

verschillende regimes worden vergeleken. Omwille van de eenvoud hebben wij hierbij het

nabestaandenpensioen buiten beschouwing gelaten. Becijferd is eerst het benodigde

kapitaal op de pensioenleeftijd in het ruimste regime en het regime dat is vergeleken. Het

verschil op de pensioendatum is uiteindelijk de slotwaarde van de lagere premies gedurende

de looptijd. Anders gezegd: de genoemde premiepercentages zijn de premies (als

percentage van de pensioengrondslag) die van jaar tot jaar zouden moeten worden

ingelegd om uiteindelijk bij een verondersteld rendement van 3% op het ruimste regime uit te

komen. Let wel: dit is de berekening voor de 25-jarige maatmens, en kan dus niet zomaar op

een bestand worden toegepast. Het geeft slechts een indicatie.

Het Pensioenakkoord nader bezien

www.edmondhalley.nl

Figuur 2

Als voorbeeld: stel dat voor deze 25-jarige momenteel in het huidige fiscale regime een

actuariële premie wordt betaald van 23% van de pensioengrondslag, dan is de premie

onder het nieuwe Pensioenakkoord vanaf 2015 grofweg 16,5% van de pensioengrondslag.

En nu?

Voor 99% van alle pensioenregelingen betekent het sowieso (weer) een aanpassing van de

pensioenregeling. Als het pensioenakkoord uiteindelijk tot wetgeving wordt verheven, en

daar ziet het nu dus wel naar uit, dan kunt u in 2014 wederom aan de slag om deze nieuwe

wijziging door te voeren. Ook nu zal dat weer in gezamenlijk overleg moeten met de sociale

partners. Bij verzekerde pensioenregelingen is hierbij vaak de Ondernemingsraad de

onderhandelingspartner, maar ook bij pensioenfondsen speelt de Ondernemingsraad sinds

augustus 2013 een prominentere rol.

Concreet betekent het dat als u voor 2014 een pensioenregeling heeft afgesproken met een

opbouwpercentage hoger dan 1,875% (ook beschikbare premieregelingen) u deze uiterlijk

op 31-12-2014 moet hebben aangepast. Het zal dan vooral gaan over de vraag hoe de

verlaging van de pensioenpremie gaat worden besteed, waarbij wij opmerken dat fiscaal

vriendelijke oplossingen of compensaties eigenlijk niet meer mogelijk zijn. Te denken valt wel

aan oplossingen als het verlagen van de werknemersbijdrage, financiering van toeslagen (in

de toekomst), optimaliseren van het partnerpensioen of simpelweg compensaties in de

loonsfeer of andere arbeidsvoorwaarden.

Het Pensioenakkoord nader bezien

www.edmondhalley.nl

De waarde van de pensioenregeling als arbeidsvoorwaarde neemt af. Bij gelijkblijvend

budget ontstaat er dus ruimte om eens goed te kijken naar andere arbeidsvoorwaarden in

combinatie met de specifieke behoeften van de moderne werknemer. Wij zijn van mening

dat veel meer op een integrale wijze moet worden gekeken naar de behoeften van mensen.

Concreet betekent dit dat in eerste instantie een aantal grote thema’s op elkaar moeten

worden afgestemd, zoals:

• Pensioen • Zorg • Wonen • Studie • Kinderen • Inkomen • Vrije tijd

Een integrale benadering betekent minimaal dat er sprake moet zijn van een

arbeidsvoorwaardenpakket dat al deze thema’s aan elkaar knoopt, en waarbij werknemers

in feite zelf de regie hebben over hun totale arbeidsvoorwaardenbudget. De hele simpele

basisgedachte hierbij is: “spaar wanneer je kan sparen en consumeer naar behoefte”.

Meer weten ?

Drs. Jeroen Tuijp, AAG

Partner bij Edmond Halley BV

tuijp@edmondhalley.nl / 06-2797 9555

www.edmondhalley.nl