Pedagogie van het jonge kind

Dietlinde WillockxSiska Van Daele

Ine HostynAnn Steverlynck

Allemaal Taal

PWO onderzoek: In dialoog over taal

o In dialoog met kindbegeleiders een werkbegeleiding over taalstimulering bij peuters ontwikkelen (co-constructieve coaching).

o We coachten 8 kinderdagverblijven met verschillende profielen.

o Taal de hele dag

Basis: adviezen taalstimulering CTO

Spreekkansen biedeno Gesprekjes voereno Vragen stellen

Inspelen op taaluitingeno Feedback geveno Vragen stellen

Een rijk en begrijpelijk taalaanbodo Rijke taalo Begrijpelijke taal

Opbouw boek

Drie delen

1. Taalontwikkeling en –stimulering

2. Procesfiches

3. Taalfiches

Traject (procesfiches)

Materiaal bij procesfiches

• Uitgewerkte groepssessie

• Leidraad voor• Groepssessie

• Videobegeleiding

• Reflectiegesprek

• Notitieboekje

Taalfiches

o stille kindereno meer dan nieuwe woordeno moeilijk verstaanbare kindereno vragen stelleno het is zo druko spreekkansen voor iedereeno prikkelende ruimteo meertalige kindereno woorden ondersteuneno rituelen

Oefeningen uit Groepssessie

Veel spreekkansen bieden

Kijkopdracht met foto’s: welke spreekkansen zie je, ervaar je hier?

Video-oefening uit Groepssessie: let op de spreekkansen

1. Hoe is de sfeer in het filmfragment?

2. Voelen de kinderen zich goed?

3. Moedigt de begeleider de kinderen aan om zich uit te drukken?

4. Maakt hij gebruik van lichaamstaal, gebaren en gezichtsuitdrukkingen?

5. Maakt hij gebruik van voorwerpen en foto’s om taal uit te lokken?

6. Betrekt hij alle kinderen?

7. Benoemt de begeleider wat hij doet en wat de kinderen doen?

8. Krijgen de kinderen de tijd om te antwoorden?

9. Sluiten de gesprekjes aan bij wat de kinderen boeit?

10. Speelt de begeleider in op wat de kinderen zelf aanbrengen?

11. Worden er verschillende soorten vragen gesteld? Welke?

12. Klinken de vragen natuurlijk? Vloeien ze voort uit de context?

13. Geeft hij uitleg en instructies?

Reflectiegesprek

Spreekkansen bieden: vragen stellen / gesprekjes voeren

1. Heb je hierop gelet?

2. Heb je evenveel aandacht kunnen besteden aan vragen stellen als aan gesprekjes voeren?

3. Heb je hieromtrent dingen kunnen uitproberen? Zo ja, welke?

4. Wat gaf de beste resultaten?

5. Wat is je algemene ervaring bij spreekkansen bieden aan kinderen? Kun je daarvan enkele voorbeelden geven?

6. Wat beschouw je op dit vlak als je sterkste punt?

7. Waarin ben je sterker geworden tijdens de werkbegeleiding?

8. Wat heb je nodig om meer spreekkansen te kunnen bieden?

9. Heb je nog vragen over spreekkansen bieden, vragen stellen of gesprekjes voeren?

Video-oefening uit Groepssessie: let op de reacties

1. Reageert de begeleider op de taaluitingen van kinderen?

2. Reageert hij ook op klanken, gebaren en gezichtsuitdrukkingen?

3. Gebruikt hij zelf klanken, gebaren en gezichtsuitdrukkingen?

4. Vraagt de begeleider door?

5. Herhaalt hij wat de kinderen zeggen en biedt hij nieuwe woorden aan?

6. Daagt hij de kinderen uit?

7. Hoe reageert hij op foutjes?

Reflectiegesprek

Reageren op taaluitingen: reageren / impliciet corrigeren

1. Heb je hierop gelet?

2. Heb je evenveel aandacht kunnen besteden aan reageren op taaluitingen als aan impliciet corrigeren?

3. Heb je hieromtrent dingen kunnen uitproberen? Zo ja, welke?

4. Wat gaf de beste resultaten?

5. Wat is je algemene ervaring bij reageren op taaluitingen van kinderen? Kun je daarvan enkele voorbeelden geven?

6. Wat beschouw je op dit vlak als je sterkste punt?

7. Waarin ben je sterker geworden tijdens de werkbegeleiding?

8. Wat heb je nodig om meer spreekkansen te kunnen bieden?

9. Heb je nog vragen over reageren op taaluitingen of impliciet corrigeren?

Video-oefening uit Groepssessie: let op de reactiesVideo-oefening: let op het verbale taalaanbod

1. Gebruikt de begeleider een begrijpelijke en rijke taal?

2. Spreekt hij spontaan en natuurlijk?

3. Gebruikt hij volledige zinnen? Zijn die lang of kort?

4. Beklemtoont hij kernwoorden? Hoe?

5. Is hij rustig?

6. Maakt hij gebruik van gedichtjes, versjes en liedjes?

Video-oefening: let op de ruimte en het materiaal

1. Lokt de ruimte taalkansen uit? Tussen de begeleiders en het kind?

2. Tussen de kinderen onderling?

3. Komt de ruimte rustig over of druk?

4. Hoe is de akoestiek?

5. Lokt het materiaal taalkansen uit?

Reflectiegesprek

Een rijk en begrijpelijk taalaanbod: prikkelende ruimte / verbaal verrijkende taal 1. Heb je hierop gelet?

2. Heb je evenveel aandacht kunnen besteden aan het creëren van een prikkelende ruimte als aan het bieden van een verbaal verrijkend taalaanbod?

3. Heb je hieromtrent dingen kunnen uitproberen? Zo ja, welke?

4. Wat gaf de beste resultaten?

5. Wat is je algemene ervaring bij het geven van een rijk en begrijpelijk taalaanbod? Kun je daarvan enkele voorbeelden geven?

6. Wat beschouw je op dit vlak als je sterkste punt?

7. Waarin ben je sterker geworden tijdens de werkbegeleiding?

8. Wat heb je nodig om een rijker en begrijpelijker taalaanbod te bieden? Wat heeft de organisatie nodig?

9. Heb je nog vragen omtrent het creëren van een prikkelende ruimte of het bieden van een verbaal verrijkend taalaanbod?

Taalfiches

• De situatie (oranje)

• Manieren om met die situatie om te gaan (groen)

• Wat kun je concreet doen (blauw)