PATHWAYS VISIE EN PRAKTIJK

Inez Vandenbussche

inez.vandenbussche@fracarita.orgPsychiatrisch Ziekenhuis Broeders Alexianen

Tienen

opdracht pathways

I gespecialiseerde K-dienstI ontwikkeling observatie- en behandelmodel drugproblematiekI wetenschappelijk onderzoekI opbouwen expertiseI overdracht expertise

historiek pathways

I start juli 2001I capaciteit 15 K + 5 kl jongeren van 12 – 18 jaar (2 leefgroepen)I dubbele diagnose

drugmisbruik / drugafhankelijkheid + jeugdpsychiatrische problematiekI observatie + gespecialiseerde

behandeling

visie Pathways

I systeemdenken l bio-psycho-sociaal ontwikkelingsmodell verslavingsprocesl jeugdpsychiatrische problematiekl normale ontwikkelingI research based practice (Bukstein 2005; Kaplan 2001; Marriage 2001)

preventionresearch treatment

antecedents

PREDISPOSITIONgeneticconstitutionalpsychologicalsociocultural

+ primaryprevention

DRUG USE INITIATION

(EVENT) PROGRESSION

+

ENABLINGSYSTEM

secundaryprevention

tertiaryprevention

DISEASE /SUBSTANCE

DEPENDENCE

stage 1 2 3 4

concomitants

maintenance

Developmental biopsychosocial disease model (Chatlos)

de dynamiek van druggebruikhet verslavingsproces

1. experimenteren

2. actief zoeken

3. systematisch gebruik

5. afhankelijkheid

ontstaan ontwikkelingsstilstand

gedragsproblemen emotionele problemen

gevolgen

overgenomen van Dr. Stan Ansoms

4. misbruik

systeemvisie pathways op drugs

het verslavingsproces wordt gemoduleerd door het

dynamisch samenspel van risico- en protectieve factoren zowel in het individu als in het gezin en de omgeving

Common Comorbid Psychiatric Disorders

l conduct disorder, early onset / aggressive

lattention deficit hyperactivity disorder + conduct disorder

lpost traumatic stress disorder (PTSD) lmood disorders l anxiety disorders l schizophrenia l borderline personality disorder

PSYCHIATRIC DISORDER SUBSTANCE USE DISORDER

Relationships between two disorders (Chatlos)

PREDISPOSITION PREDISPOSITION

initiation EVENT

progression

initiation DRUG

USEprogression

PSYCHIATRIC ENABLINGSYSTEM

SUBSTANCE USEENABLING SYSTEM

1

3 2

4

567

89

10

+

++

+

visie pathways= systeemoriëntatie

I visie op middelenmisbruik / afhankelijkheid

I visie op drugs + jeugdpsychiatrische problemen

I visie op diagnostiek jongere + contextI visie op behandeling jongere +

context

implementatie visie

I teamdenken I organisatieI structuurI leefgroepwerk en therapieënI dagelijkse handelen werkvloerI contact met context

visie op middelenmisbruikI chronisch en complex procesI geen motivatie bij jongerenI secundaire problemen

- ontwikkelingsstilstand- gezinsproblemen- schoolse problemen- delinquentie / seksualiteit

I nul-tolerantie

visie op comorbiditeit

I horizontale metafoorI geïntegreerd tweesporenbeleidI diagnose & behandeling → middelengebruik én jeugdpsychiatrische

problematiek én wisselwerking tussen beide

visie op diagnostiekI > diagnostiek middelengebruikI assessment jeugdpsychiatrische

problemenI assessment verband en

wisselwerkingI assessment ontwikkelingsretardatieI gezinsdiagnostiekI assessment schoolse problematiekI assessment ruimere problematiek

visie op behandeling team

‘behandelomstandigheden’ creëren

die de jongeren de grootste kansgeven om de kracht vinden om hun middelengebruik los te

laten

pijlers behandelingI teamwerkingI jongeren

- leefgroepwerk/therapieënI gezin

- gezinstherapie/oudervergaderingenI school

- motiveren/remediëren/herinschakelen

specifieke interventiemodellen

I cognitieve gedragstherapieI motivational interviewing (Miller)

I gezinstherapie:multidimensionele gezinstherapie (Liddle)

multisystemische gezinstherapie (Henggeler)

systemisch motivationele therapie (Steinglass)

teamwerking

I visie + geïntegreerd behandelplanI werkbegeleiding/intervisie

verplegingI samenwerking en stabiliteit I team = ondersteunend netwerkI besef van de kracht van

teamwerkingI continue opleiding en vorming

team & behandelplanning

I systeemgeoriënteerd behandelplanI interacties tussen team en jongereI behandeling vertrekt vanuit relatieI behandeling = dynamisch procesI behandelteam gericht op eigen

aandeelI behandeldoelen resultaat teamdenken

FASENBEHANDELINGSPLAN

-1e

Fasen Controle symptomen Relatieopbouw Leeftijdsadequaat functioneren groepsleiding/team groepsleiding/team groepsleiding/team

1e

2e

3e

4e 5e Controle symptomen Relatieopbouw Leeftijdsadequaat functioneren jongeren/kinderen jongeren/kinderen jongeren/kinderen

Controle symptomen Relatieopbouw Leeftijdsadequaat Fasen

functionerenGroepsleiding/team Groepsleiding/team Groepsleiding/team

Fase -1

Fase 1

Fase 2

Fase 3

Fase 4

Fase 5

team & jongeren

I therapeutisch en orthopedagogischI positieve aanwezigheid bij jongerenI gewogen & therapeutische relatie l afbakening verantwoordelijkhedenl werkmiddelen: eigen woorden &

dadenI positieve groepshanteringI hanteren negativiteit: geen escalatiesI intern conflict ↔ extern conflictI continu motiveringsproces

team en druggebruik

I druggebruik tijdens weekendsI druggebruik op de afdelingI duidelijke regels & afsprakenI toxicologische screeningI herval hanteren in herstelproces

motivatieprocesI geen directe resultaten

verwachten

behandeling jongeren drugsdrugprogramma +

drugsdebatI motiveren / engagementI inzicht in complexiteit drugproblemen

en invloed op andere levensdomeinenI zelfreflectie / zelfverantwoordelijkheidI werken rond craving

I werken rond weerbaarheidI vrijetijdsinvulling & vrienden & toekomst

residentieel gezinstherapeutisch model

team = support systeem gezin I teamcoördinator =

gezinsbegeleider = werkbegeleiding

I informatiedoorstroming & uitwisseling leefgroep gezin

gezin leefgroepI behandeldoelen in leefgroep gezinI behandeldoelen gezin jongere

groepsleiding en ouders

I goede relatie met ouders belangrijkI deelname gezinsgesprekkenI informele contactenI samenwerking / geen

spanningsveld

groepsleiding & gezinsgesprekken

I inschakeling groepsleider gezinsgesprekI relatie ouders-groepsleider = behandelingI duidelijke rolverdelingI gezinsbegeleider leiding gesprekI groepsleider focust op de jongereI groepsleider faciliteert relationeel herstelI parallel thuissituatie - leefgroepsituatie

doel samenwerking gezinwinstpunten voor de jongeren

I krachten van het gezin als hulpbronI motivatie van de jongeren voor therapie I motivatie van de jongeren voor abstinentie

I jongeren ondersteunen in therapeutisch

proces / betere motivatieI relatieherstel tussen jongeren en oudersI jongeren helpen om de behandeling af te

makenI jongeren steunen na afloop behandeling

resultaten systeemgeoriënteerd behandelkader

I visie team en ouders op problematiek =I goede samenwerking team en oudersI team voelt zich gesteund door oudersI ouders voelen zich gesteund door teamI herstelproces jongere herstelproces gezinI betere behandelresultaten

criteria outcome

I behandeling voltooienI positieve hantering

groepsinteractiesI relatie ouders – groepsleiding/teamI intensieve gezinswerkingI stabiliteit teamI werking rond schoolI nazorg

PRACTICE PARAMETER (BUKSTEIN, 2005)

1 vertrouwen2 evaluatie drugproblemen + comorbide

problemen3 toxicologische screening4 specifieke behandeling drugproblemen5 behandeling afgestemd op noden jongeren6 familietherapie noodzakelijk7 medicamenteuze behandeling op indicatie8 behandeling comorbide problematiek9 nazorg

8 jaar Pathways: evolutie

I geleidelijke opbouw volgens visieI groeiende competentie van het

teamI ‘teamgevoelens’ /

verantwoordelijkheidI stressbestendig ↑ / hanteren

acting-outI omgaan met gebruik op afdelingI therapeutisch > orthopedagogisch

8 jaar Pathways: black box

I invulling kleine kI nazorg + samenwerking

hulpverleningI overdracht expertiseI follow-up onderzoekI winst behandeling

behouden?

I we need to understand the power of the residential milieu and use it in creative ways to meet specific and developmental needs of individual children and their families (Whitaker, 2004)I treatment of choice the last resort I we need more sophisticated tests of positive and negative outcomes (Curry, 2004)