www.pcmweb.nl/internetPERSONAL COMPUTER MAGAZINE maart 200784

In 1999 wordt door de 18-jarige stu-dent Shawn Fanning het uitwissel-ingsprogramma Napster ontwikkeld.

Na installatie maakte het programma con-tact met een centrale server met daaropeen overzicht van beschikbare muziekbe-standen. Iedereen die Napster op de pchad staan, verzond automatisch een lijstmet zijn muziekbestanden naar de cen-trale server. De server hield een lijst bijvan de mp3-bestanden die alle deelne-mers op hun individuele pc hadden staan.Op het moment dat u in Napster een zoe-kopdracht uitvoerde, onderzocht de serverwelke deelnemers dit bestand op huncomputer hadden staan. Vervolgens kon uzelf bepalen bij welke deelnemer u ditwilde downloaden.

In korte tijd werd Napster enorm popu-lair. Dat had te maken met een aantal fac-toren. Breedbandinternet begon eind jarennegentig aan een opmars. Daarnaast washet programma eenvoudig in gebruik.Doordat steeds meer mensen Napster gin-gen gebruiken, werd het aanbod vanmuziekbestanden ook groter, waardoor hetuitwisselingsprogramma nog populairderwerd. In juli 2001 werd Napster door eengerechtelijk bevel gedwongen de activitei-ten te staken. Inmiddels heeft het eenlegale doorstart gemaakt, waarbij voor eenvast bedrag per maand onbeperkt muziekgeluisterd kan worden. Helaas is dezedienst (nog) niet voor de Nederlandsemarkt beschikbaar.

GNUTELLANa de ondergang van Napster werd doortwee programmeurs van het bedrijf Null-soft het uitwisselingsprogramma Gnutellaontwikkeld. Het belangrijkste verschil metNapster is dat Gnutella geen gebruikmaaktvan een centrale server. Bij de introductievan Gnutella blijkt het programma meteenenorm populair. Als het de eerste dag alsdownload op de site Slashdot.org staat,wordt het gelijk door duizenden mensengedownload. De ontwikkelaars schrikkenhiervan en vrezen juridische consequen-ties. De ontwikkeling van Gnutella wordtstopgezet. Andere techneuten analyserenGnutella en ontwikkelen de onderliggendetechniek verder. Zo verschijnen kort ach-ter elkaar de clients BearShare, Gnucleus,LimeWire en Morpheus op internet.

Bij installatie van één van deze pro-gramma’s is uw computer zowel server alsclient. Een computer die deze twee takenin een uitwisselingsnetwerk combineert,wordt ook wel een ‘servent’ genoemd. Alsu een zoekopdracht geeft, wordt dit ver-zoek naar dichtbijgelegen servents verzon-den. Als het gezochte bestand bij meer-dere deelnemers in het netwerk wordtaangetroffen, kunt u het downloaden als

een zogeheten ‘swarm’. Het bestand wordtdan in stukjes verdeeld en vanaf de ver-schillende deelnemers (ook wel peersgeheten) in het netwerk naar uw pcgedownload. Op deze manier is het moge-lijk om relatief snel bestanden binnen tehalen. Bij deze manier van bestanden uit-wisselen ontbreekt een centrale server,waardoor het moeilijk is om het netwerkplat te leggen.

KAZAAHierna verschijnt het programma Kazaaop het toneel. In het Gnutella-netwerkhebben alle servents een gelijke status,maar bij Kazaa werkt het anders: de ser-vents zijn Super Nodes (SN) of OrdinaryNodes (ON). Uw computer kan de functievan Super Node vervullen als deze eensnelle processor en een snelle verbinding

met internet heeft. Super Nodes fungerenals intermediair in het uitwisselingspro-ces: ze ontvangen lijsten met bestandendie worden aangeboden door de deelne-mers in het netwerk. Zoekopdrachtenkomen binnen bij de Super Nodes en be-middelen dus tussen vraag en aanbod. Alsgebruiker in dit netwerk kunt u niet zienwelke status (ON of SN) een andere deel-nemer heeft. Het uitwisselingsprogrammaKazaa kunt u nog steeds downloaden.Wilt u de reclamevrije Kazaa Plus versieop uw computer installeren, dan moet u " 25 betalen. Kazaa maakt gebruik van hetnetwerk FastTrack. Het is een populairnetwerk, maar het is erg vervuild met vi-russen en niet-werkende bestanden. Kazaageeft ieder bestand een unieke code. Aande hand van deze code kunt u identiekebestanden op het netwerk vinden.

EDONKEYOp basis van de door Kazaa ontwikkeldetechniek ontstaat eDonkey. De deelnemersin dit uitwisselingsnetwerk die hetzelfdebestand downloaden, werken samen. Alsu op zoek bent naar een bepaald bestand,zal door het uitwisselingssysteem eerstworden vastgesteld van welke deelnemerdit bestand het snelst kan wordengedownload. Hierdoor komen bestandensneller binnen, waardoor de wachtrij aan-zienlijk wordt verkleind. Inmiddels is

Het ligt vaak op het randje van de legaliteit, maar bestanden uitwisselen via p2p en Bittorrent is nu eenmaal erg populair. We geven u een overzicht van de onderliggende technieken en debelangrijkste clients. Downloaden maar!

P2P en Bittorrent

BESTANDEN UITWISSELEN VIA INTERNET

Bestanden waarop auteursrecht berust wordenautomatisch uit uw gedeelde map verwijdert.

www.pcmweb.nl/internet 85

/internet

maart 2007 PERSONAL COMPUTER MAGAZINE

eDonkey niet meer actief. Wie de siteedonkey.com bezoekt, krijgt de bood-schap: “The eDonkey2000 Network is nolonger available”. Dat is het gevolg vaneen rechterlijke uitspraak van het Hoogge-rechtshof van de VS in september 2005.Het eDonkey-netwerk is overigens nogsteeds actief in het ondergrondse circuit.

EMULEIn mei 2002 begon Hendrik Breitkreuz metde ontwikkeling van de p2p-client eMuleals alternatief voor eDonkey2000. eMuleis gratis en geheel vrij van spy- en adware.Voor het uitwisselen van bestanden wordtgebruikgemaakt van de netwerken vaneDonkey2000 en Kademlia. Om optimaalvia eMule te kunnen downloaden, moet uvoldoende bestanden ter beschikking stel-len. U bent namelijk verplicht om bestan-den te delen. In het begin zult u merkendat u lang moet wachten voordat hetdownloaden begint. Pas na verloop vantijd komt u eerder aan de beurt en gaat hetdownloaden sneller. eMule deelt ookincomplete bestanden. Hierdoor gaat hetdownloaden sneller als meerdere gebrui-kers tegelijk een populair bestand aan hetbinnenhalen zijn.

De interface is overzichtelijk en desge-wenst ook beschikbaar in het Nederlands.U kunt aangeven wat voor soort bestandenu zoekt, waarbij u ook nog aanvullendevoorwaarden kunt stellen, zoals bitrate engrootte van het bestand. Via de optie Sta-tistieken in het hoofdmenu ziet u wat deup- en downloadsnelheden zijn. eMule isvooral populair onder muziekliefhebbers:met name werk van minder bekendeartiesten is hier te vinden. www.emule-project.net

LIMEWIRE De p2p-client LimeWire maakt gebruikvan het Gnutella-netwerk. Voordat u declient kunt downloaden, moet u belovendat u het programma niet gebruikt omauteursrechtelijk beschermd materiaal teverspreiden. De gratis versie kent enigebeperkingen en de zoekmogelijkhedenzijn beperkt. Als u bijvoorbeeld zoekt naarmp3-bestanden is het niet mogelijk eenminimale bitrate in te stellen. Wel handigis de browse-host-functie, waarmee urondkijkt in gedeelde mappen van andereLimeWire-gebruikers. Volgens LimeWiregeeft de betaalde versie betere zoekresul-taten en kunt van meer bronnen eenbestand downloaden. Bovendien heeft ugedurende zes maanden recht op supportvia e-mail.

Op LimeWire vindt u vooral muziek vanpopulaire artiesten. De software werktoverigens ook op Linux- en Mac-compu-ters en een Nederlandstalige interface is

ILLU

STR

ATIE

: R

OEL V

EN

DER

BO

SC

H

Het downloaden van films en muziek is in Nederland niet strafbaar, maar bedenk wel datfilmstudio’s en artiesten afhankelijk zijn van verkopen, om zo weer nieuwe dingen te kunnenmaken. Als hun inkomstenbron opdroogt, wordt ons culturele leven toch een stuk schraler. Het verspreiden van auteursrechtelijk beschermde films en muziek is áltijd strafbaar. Als udat doet en niet goed oplet, moet u niet gek staan te kijken als de stichting Brein met eendagvaarding bij u op de stoep staat. Daarom is het belangrijk extra goed op te letten met Bit-torrent-programma’s, omdat u de gedownloade bestanden vrijwel onmiddellijk weer aanbiedt. Ook het downloaden van commerciële software is altijd strafbaar. Wij adviseren dan ook metklem om dit niet te doen. Fabrikanten en platenmaatschappijen zitten natuurlijk ook niet stil.Veel uitwisselingsnetwerken zijn inmiddels vervuild met nepbestanden. Hiermee proberen zijhet illegaal downloaden te ontmoedigen. Bovendien zijn er meer dan genoeg muziekwinkelsop internet waar u voor een klein bedrag per nummer leuke muziek kunt downloaden.

WAT MAG WÉL EN WAT MAG NIET?

De gebruikersinterface van LimeWire.

86

beschikbaar. Bijzonder handig is de optieGedeelde Extensies, waarbij u kunt aange-ven welke extensie u niet wilt delen. Zokunt bijvoorbeeld .doc-bestanden uitslui-ten, zodat mogelijk vertrouwelijke docu-menten niet in handen van derden komen. www.limewire.com

BITTORRENTHet uitwisselen van bestanden via Bittor-rent is enorm populair. Exacte cijfers ont-breken, maar internetexperts schatten datongeveer dertig tot veertig procent van hettotale wereldwijde internetverkeer wordtveroorzaakt door Bittorrent.

De uitwisselingsmethode Bittorrent is in2003 door Bram Cohen ontwikkeld. Op desite bittorrent.com kunt u de gelijknamigeclient downloaden. Het programma isklein, werkt snel, maar biedt weinig func-tionaliteit. Inmiddels zijn door andereontwikkelaars clients gemaakt die geba-seerd zijn op dezelfde techniek.

Ook hier werkt u samen met anderedeelnemers in het netwerk. Het protocoldeelt grote bestanden op in kleine data-pakketjes, die relatief snel via het internetverspreid kunnen worden. De gedeeltendie u net hebt binnengehaald, deelt u vrij-

wel onmiddellijk weer met andere deelne-mers in het netwerk. Een groep down- enuploaders die samenwerken wordt ookwel een ‘swarm’ genoemd. Als u het be-stand volledig op uw computer hebt staanen u stelt het aan andere deelnemers terbeschikking, dan wordt u een ‘seeder’ ge-noemd. Iemand die het bestand nog aanhet downloaden is, heet een ‘leecher’.

Bittorrent gebruikt geen supernodes ofcentrale servers voor het zoeken naarbestanden. De centrale spil in een Bittor-rent-netwerk is de ‘tracker’, die fungeertals een server die precies bijhoudt welkedeelnemers in het netwerk (delen van)bestanden op hun individuele computerhebben staan. De tracker heeft niet zelf debeschikking over de bestanden, maar weetwel waar deze te vinden zijn.

Om contact te maken met een trackerhebt u een torrent-bestand nodig. Zo’n be-stand, dat u opent met uw client, bevatinformatie over het internetadres van detracker. De client maakt dan automatischverbinding met de tracker die het torrent-netwerk beheert. De tracker zendt declient adressen van de andere clients waarde bestanden te vinden zijn en daarmeewordt vervolgens verbinding gemaakt.Torrentbestanden kunt u op verschillendeplaatsen op internet vinden. Veel torrent-websites bemiddelen in illegale down-loads. Deze worden vaak gesloten op lastvan een rechterlijke instantie.

NIET POPULAIRDe uploadsnelheid bepaalt voor een deeluw populariteit in een uitwisselingsnet-

werk. Uw snelheid van uploaden isimmers de maximale downloadsnelheidvan degene die bij u een bestand haalt.Als u een hoge uploadsnelheid hebt, bentu populair in het uitwisselingsnetwerk.Bij een langzame uploadsnelheid loopt uhet risico dat u uitgesloten wordt: u wordtdan ‘gechoked’. Veel bittorrent-clientshebben de mogelijkheid om de down- enuploadsnelheid in te stellen. Wij advise-ren u de downloadsnelheid niet op demaximale stand te zetten als u ook nogwat bandbreedte over wilt houden voorbrowsen en e-mailen. Bij p2p-programma’s als Kazaa is hetbovendien mogelijk om geen bestandenmet andere deelnemers te delen. U bentdan alleen aan het downloaden. Over hetalgemeen maakt u zich daarmee nietpopulair, maar het is begrijpelijk als ugeen auteursrechtelijk beschermd materi-aal wilt verspreiden. Bij Bittorrent kunt u de uploadfunctie nietuitzetten. Als u dus via Bittorrent eencommerciële film aan het downloadenbent, begaat u een strafbaar feit, aangezienu vrijwel onmiddellijk hetzelfde materiaalweer aan het verspreiden bent (zie kaderop pagina 85). Let dus goed op wat udownloadt! Het is waar dat op Bittorrent-netwerkenvaak illegale bestanden worden aangebo-den. Maar het kan ook anders. Steedsmeer fabrikanten zien Bittorrent als eenideaal distributiemedium voor het ver-spreiden van bestanden. Doordat meer-dere deelnemers in dit netwerk samen-

PERSONAL COMPUTER MAGAZINE maart 2007

/internet

www.pcmweb.nl/internet 86

De client Bittorrent biedt de mogelijkheid omeen Nederlandse taalmodule te installeren.

In Bittorrent is het gemakkelijk om de voortgang van de downloads te monitoren.

Zorg ervoor dat uw firewall de client Azureusniet blokkeert.

In Azureus kunt u tijdens de installatie testenof de juiste poort openstaat.

U kunt torrents zoeken via Google (filetype: torrent) of via gespecialiseerde sites. Een aanra-der is legaltorrents.com. Hierop zijn uitsluitend torrents die verwijzen naar trackers waarmeeu legale bestanden kunt downloaden. Hiermee loopt u dus geen enkel risico. Aan de anderekant van het spectrum vindt u bijvoorbeeld de Zweedse site thepiratebay.org, met veel tor-rents van illegale bestanden. De beheerders achter deze website zijn van plan om het kunst-matige eiland Sealand in de Noordzee te kopen, om zo gevrijwaard te blijven van auteursrech-tenkwesties. Daarnaast zijn er verschillende community’s waar torrents worden uitge-wisseld. Bij sommige community’s kunt u alleen op uitnodiging lid worden en daarnaast stel-len zij ook nog vaak eisen met betrekking de hoeveelheid aangeboden bestanden.

TORRENTS ZOEKEN

88

werken in de verspreiding van de bestan-den, kunnen fabrikanten bandbreedte vanhet internetverkeer besparen. Zo wordenLinux-distributies en updates van spellensteeds vaker via Bittorrent verspreid.Regisseur Peter Jackson verspreidde tij-dens het draaien van de film King Kongzijn dagboek van de draaidagen via Bittor-rent naar de fans.

AZUREUSEén van de bekendste clients voor Bittor-rent-netwerken is Azureus. Het biedt veelmogelijkheden en is zowel geschikt voorde beginnende als de gevordere gebruiker.U moet wel de laatste versie van Java opuw computer hebben. Om het programmasoepel te laten draaien, hebt u eenkrachtige computer met veel geheugennodig. De client biedt mogelijkheden omte zien wie er downloaden en u kunt des-gewenst ip-adressen van deelnemers blok-keren. Als u rechtsklikt op het bestand datu aan het downloaden bent, kunt u kiezenuit verschillende mogelijkheden. Zo kuntu prioriteit toekennen aan een bepaaldbestand en de snelheid van up- en down-loaden aanpassen. azureus.sourceforge.net

µTORRENTOok µTorrent biedt de mogelijkheid omprioriteit aan een download te geven. Alsu rechtsklikt op de meest gewilde down-load, selecteert u Move Up in het menu.Herhaal deze handeling een paar keer,zodat dit bestand steeds een stukje hoger

in uw downloadoverzicht komt te staan.Een andere handige functie is dat u perdownload de up en downloadsnelheidkunt aanpassen. Vooral handig als u eventijdelijk meer bandbreedte nodig heeft omte browsen of internettelefoneren. Het in-stallatiebestand is slechts 170 kB groot enhet werkgeheugen bedraagt slechts enkeleMB’s. Ook handig is de functie Speedsche-duler, waarmee u kunt aangeven op welktijdstippen µTorrent een vooraf bepaaldehoeveelheid bandbreedte mag benutten. www.utorrent.com

SHAREAZAHet voordeel van Shareaza is dat u nietalleen toegang hebt tot de traditionele

p2p-netwerken van Gnutella, Gnutella2 en eDonkey maar ook kunt downloadenvia Bittorrent. Bij de installatie is het wel van belang dat u de juiste mappenselecteert, om te voorkomen dat u ver-trouwelijke informatie met de rest van de wereld deelt. Voor Bittorrent biedt Shareaza slechts beperkte functionaliteit.U kunt alvast een gedeelte van de filmbekijken die u aan het binnenhalen bent en downloads pauzeren of afbreken.

Het voordeel van Shareaza is dat hetniet te veel beslag legt op de systeem-

bronnen van uw computer. De interface is geheel Nederlandstalig in te stellen en het programma heeft uitgebreide zoekmogelijkheden. Zo kunt u aangevenof u op zoek bent naar audio, video of een ander type bestand, waarna u de zoekopdracht nader kunt specificeren:artiest, album, bitrate, naam van hetalbum.

Er zijn ook minpunten. Zo is het aanbod

PERSONAL COMPUTER MAGAZINE maart 2007 www.pcmweb.nl/internet

µTorrent is een populaire client voor Bittorrent-netwerken.

Voor de beginnende gebruiker heeft Shareazaeen handige assistent.

Shareaza heeft een overzichtelijke gebruikersinterface.

Om met uw client contact te leggen metandere deelnemers in het uitwisselingsnet-werk, is een rechtstreekse verbinding metinternet nodig. Bent u via een router ver-bonden met internet, dan moeten de juistepoorten openstaan voor bestandsuitwisse-ling. Welke poort u open moet zetten, isafhankelijk van de client of het uitwisse-lingsnetwerk. Bij sommige clients kunt nade installatie testen of de juiste poortenopenstaan. Op de site www.portforward.com vindt u handige tips voor verschil-lende routers om het openzetten van poor-ten mogelijk te maken. Ook uw firewallmoet meewerken. Soms moet u daarenkele instellingen wijzigen. Er zijn overi-gens ook Bittorrent-clients die UPnP (Uni-versal Plug ’n Play) ondersteunen Als uwrouter dit ondersteunt en Windows XP isgoed geconfigureerd, dan worden de juistepoorten automatisch opengezet.

PORTFORWARDING

Tribler geeft ook informatie over het netwerk.

89

/internet

nogal beperkt en duurt het downloaden invergelijking met andere clients erg lang. www.shareaza.com

TRIBLER De Bittorrent-client Tribler, ontwikkelddoor TU Delft, is primair bedoeld voorp2p-televisie. Tribler kan in de toekomsteen bijdrage leveren aan de verspreidingvan televisiebeelden via internet, zodat destreamingservers van de omroepen minderbelast worden. De ontwikkelaars menendat bij toepassing van streaming internet-televisie het internet vroeg of laat gaatdichtslibben. Of dat werkelijk gebeurt isnog maar de vraag, omdat de komendejaren veel glasvezel naar de huiskamerswordt doorgetrokken.

Bij p2p-tv werkt iedereen mee aan hetverspreiden van tv-beelden. Hoe meermensen tegelijk kijken, hoe meer bronnenvoor het signaal beschikbaar zijn en hoebeter de beeldkwaliteit is. In de gebrui-kersinterface ziet u welke tv-uitzendingenu kunt downloaden. U kunt met Tribleroverigens ook andere typen bestanden uit-wisselen. Op de website van Tribler staateen aantal torrents klaar, zodat u het pro-gramma na installatie kunt testen.

Tribler heeft wel een uniek kenmerk: de

PermID – een ‘beveiliging’ tegen het uitwisselen van auteursrechtelijk be-schermde content. De gebruikers in ditsysteem zijn daarom niet anoniem. www.tribler.org

DIRECTCONNECT Een vreemde eend in de bijt is bestands-uitwisseling via DirectConnect (zie ookpagina 112). De client heet DC++ en hetconcept werkt op basis van hubs – virtu-ele ontmoetingsplaatsen waar gebruikersbestanden uitwisselen. DC++ biedt demogelijkheid om een lijst met dergelijkehubs te tonen. Die lijst wordt gevoed doorde site www.hublist.org. Overigens zijn ermeer websites met overzichten van hubs.Op www.dc-resources.com/lists.htm kuntu bijvoorbeeld op trefwoord zoeken naarhublijsten. U kunt tegelijkertijd op meer-dere hubs ingelogd zijn. Bij Direct Connect logt u in op een hubwaarop een aantal deelnemers is aangeslo-ten. Hubs waar u snel kunt downloadenen veel interessante bestanden kuntdownloaden, stellen hoge eisen. Een goed-gevulde harde schijf is daarom welgewenst, wilt u toegang krijgen totbepaalde hubs. Vaak moet u namelijk velegigabytes ter beschiking stellen wilt u toe-

gelaten worden. Tevens moet u vaak eenaantal vooraf vastgestelde slots beschik-baar stellen. Het aantal slots geeft aan hoe-veel gebruikers tegelijkertijd bij u kunnendownloaden. dcplusplus.sourceforge.net

Tekst: Marc Boersma <

De voordelen van bestanden downloaden via uit-wisselingsnetwerken zijn evident, maar pas wel opwat u downloadt. Het downloaden van commerciëlesoftware is sowieso verboden. Commerciële filmsen muziek binnenhalen is niet verboden, maarmoreel wel dubieus, omdat u de filmmaatschappijenen artiesten hiermee tekort doet. Uploaden vanauteursrechtelijk beschermd materiaal is altijd ver-boden. Dus let extra goed op bij Bittorrent-clients,omdat down- en uploaden daar hand in hand gaan.Overigens zijn er genoeg leuke legale downloads opinternet te vinden.

maart 2007 PERSONAL COMPUTER MAGAZINEwww.pcmweb.nl/internet

PCM Conclusie

Bij DC++ logt u in op hubs waar u bestanden kunt downloaden.

● Pas op met gedeelde mappen. U zultnamelijk niet de eerste zijn die vertrouwe-lijke kiekjes of privé-documenten met derest van de wereld deelt. Zorg er ook voordat in deze mappen geen bestanden staanwaarop auteursrecht rust. En kijk of er inde gedeelde map niet per ongeluk nog onderliggende staan, waardoor u on-gemerkt en ongewild bepaalde bestandenter beschikking stelt.

● Schakel het automatisch opstarten vanp2p-programma’s uit. Zorg ervoor dat deze programma’s alleen handmatig mogen worden opgestart. Zo houdt u altijd controle over het down- en uploadenvan bestanden en wordt u niet ongemerktin illegale handelingen betrokken.

● Zorg voor een goede virusscanner endito firewall. Vanwege het grote aantaldeelnemers in een uitwisselingsnetwerk isde kans op virussen en spyware erg groot.Laat uw beveilingssoftware regelmatigupdaten, zodat u steeds optimaalbeschermd bent.

● Tijdens het downloaden hebt u vaak al de mogelijkheid om tussentijds bestandente beluisteren of te bekijken. Dat is handigomdat er veel nepbestanden in omloop zijn. Zo weet u zeker dat u geen tijd verspilt aan het downloaden van de ver-keerde bestanden.

HANDIGE TIPS

Client

Azureus

BitTorrent

DC++

eMule

µTorrent

LimeWire

Shareaza

Tribler

Versie

2.5.0.4

5.0.5

0.698

0.47c

1.6

4.12.6 Basic

2.2.3.0

3.5.0

Netwerk

Bittorrent

Bittorrent

Direct Connect

eDonkey2000, Kademlia

Bittorrent

Gnuttela

Bittorrent, Gnutella,

Gnuttela2, eDonkey2000

Bittorrent

Website

azureus.sourceforge.net

www.bittorrent.com

dcpp.net

www.emule-project.net

www.utorrent.com

www.limewire.com

www.shareaza.com

www.tribler.org

Omvang

9,40 MB

5,89 MB

3,65 MB

3,37 MB

170 kB

350 kB

4,16 MB

5,52 MB

OVERZICHT DOWNLOADCLIENTS