Overzicht van de hoofdkenmerken per kleur op één pagina.

hans vermaak

Achterban Actor Afdwingen A1reden Agenda Akkoord Allian4e Arena Beleid

Beslisser Coali4e Code of conduct Comité Compromis Conclaaf Connec4es

Consensus Convergen4e Democra4e (De)poli4ciseren Draagvlak Diploma4e

Gezichtsverlies Governance Krachtenveld Macht Mandaat Manoeuvreren

Medestander Onderhandelen Opposi4e Par4j (derde ...) Pers(bericht) Pet-

tenprobleem Polderen Posi4e Pressurecooker Procedure Protocol Sleutelfi-

guren Spelregels Sponsor Stakeholder Status Tac4ek Tijdsdruk Verklaring

Vrijheidsgraad Wantrouwen Win-lose Win-win Zondebok Achterban Actor

Afdwingen A1reden Agenda Akkoord Allian4e Arena Beleid Beslisser Coali4e

Code of conduct Comité Compromis Conclaaf Connec4es Consensus Conver-

gen4e Democra4e (De)poli4ciseren Draagvlak Diploma4e Gezichtsverlies Go-

vernance Krachtenveld Macht Mandaat Manoeuvreren Medestander Onder-

handelen Opposi4e Par4j (derde ...) Pers(bericht) PeOenprobleem Polderen

Posi4e Pressurecooker Procedure Protocol Sleutelfiguren Spelregels Sponsor

Stakeholder Status Tac4ek Tijdsdruk Verklaring Vrijheidsgraad Wantrouwen

Win-lose Win-win Zondebok Achterban Actor Afdwingen A1reden Agenda

Geeldrukverandering

Er verandert iets als je belangen bij elkaar brengt- van de sleutelfiguren

- in een onderhandelings- en lobbyproces

- om een consensus te vormen (win-win)

Condi3es:- Achter gesloten deuren

- Sense of urgency

Mo6o: veranderen is een machtspel

Aannames- Democratische samenleving

- Poldermodel van politieke coalities

- Haalbare oplossing

Idealen

- Oppervlakkig geel: achterkamertjesgedoe,

de sterkste wint

- Valkuilen: luchSietsen, loose-loose strijd,

onbetrouwbaarheid

- Allergieën: ideologen, details, gezichtsverlies

Schaduwkanten

Interven3es:- Media4e, allian4evorming, stemsessies

- Topstructurering, beleidsvorming

Diagnosebrillen:- Krachtenveldanalyse, concurren4estructuur

- Policy windows, besluitvormingsfuik

Beheersbaarheid:- Onbekend en verschuivend resultaat

- Borging via contracten en machtsbalans

Traject

Veranderaar: procesregisseur die zijn macht inzet- Poli4ek fingerspitzengefühl (posi4es en context)

- Besturen, beschouwen en conflicten hanteren

- OnaWankelijk, beheerst en met goede netwerken

Andere actoren: afgevaardigden, achterbannen, opinieleiders

Veranderaar

Blauwdrukverandering

A/akenen Afspraak Analyse Audit Beheersbaar Benchmark Beslisdocu-ment Bevoegdheid Bewaken Budget Capaciteit Checklist Consistent Contro-le Deadline (Deel)project Detailleren Doel DoorloopAjd Efficiënt Evidencebased Framework Hiërarchie ImplementaAe Indicator InrichAng InspecAe ISO Keuring Maakbaar Marges Middelen Mijlpaal Monitoring ObjecAef On-derzoek Opdrachtgever Plan (van aanpak) PrestaAe Prioriteit Project(leider) Rapportage RaAoneel Resultaat Stappen & fasen Structuren Systemen Taak-(verdeling) Transparant Uitrollen Voortgang Weerstand A/akenen Afspraak Analyse Audit Beheersbaar Benchmark Beslisdocument Bevoegdheid Bewa-ken Budget Capaciteit Checklist Consistent Controle Deadline (Deel)project Detailleren Doel DoorloopAjd Efficiënt Evidence based Framework Hiërar-chie ImplementaAe Indicator InrichAng InspecAe ISO Keuring Maakbaar Marges Middelen Mijlpaal Monitoring ObjecAef Onderzoek Opdrachtgever Plan (van aanpak) PrestaAe Prioriteit Project(leider) Rapportage RaAoneel Resultaat Stappen & fasen Structuren Systemen Taak(verdeling) Transpa-rant Uitrollen Voortgang Weerstand A/akenen Afspraak Analyse Audit

Er verandert iets als je eerst denkt en dan (planma2g) doet- onderzoek biedt objecAeve antwoorden/richAng- oplossingen worden ontworpen (stappenplan)- implementaAe gaat planmaAg en transparant

Condi2es:- Toereikend sponsorschap- Sense of control, objecAviteit

Mo9o: veranderen is een raAoneel proces

Aannames- Maakbare en kenbare wereld- Orde, efficiënAe en voorspelbaarheid- Beste concrete oplossing (harde organisaAeaspecten)

Idealen

- Oppervlakkig blauw: mechanisAsch, irraAonele en externe aspecten negeren

- Valkuil: alles maakbaar verklaren, over mensen heen walsen, ‘hired gun� analyses

- Allergie: vage toestanden, emoAonaliteit, ingebakken onzekerheid/ ambiguïteit

Schaduwkanten

Interven2es:- ISO, BPR,ABC, PMW- Strategische analyse (SWOT, porZolio�s, e.d.)

Diagnosebrillen:- Visgraatdiagrammen, porZolio-analyse- Structuren, organisaAeconfiguraAes

Beheersbaarheid:- Vooraf omschreven en gegarandeerd resultaat- Borging via meten = weten, monitoringssystemen

Traject

Veranderaar: expert, projectleider- Inhoudelijke deskundigheid- Analyseren, structureren, presenteren, plannen- PrestaAegericht, accuraat, zelfstandig, rechtlijnig

Andere actoren: opdrachtgevers, projectmedewerkers, doelgroepen, (boze) buitenwereld

Veranderaar

RooddrukveranderingAandacht Aangenaam Arboregeling Assessment Beloning & bonus Beoorde-ling Betrekken Betrokken Binden & boeien Collega’s Comfort Communica:eCompeten:e Curriculum vitae Enthousiasmeren Erkenning Fair Func:ebe-schrijving Gemeenschap Geruststellen Harmonie HRM Ideeënbus Lief enleed Loopbaan Loyaal Mo:va:e Opleidingsgebouw Outplacement Poten:ePromo:e Respect Sabba:cal Salaris Sanc:e Samen(werking) SenioriteitSfeervol Sociaal Steunen S:muleren Talent Teamspirit Toeters en bellen Tole-ran:e Veiligheid Vertrouwen Vriendelijkheid Werkklimaat Zakenlunch Zeep-kist Zorg(vuldig) Aandacht Aangenaam Arboregeling Assessment Beloning & bonus Beoordeling Betrekken Betrokken Binden & boeien Collega’s Comfort Communica:e Competen:e Curriculum vitae Enthousiasmeren ErkenningFair Func:ebeschrijving Gemeenschap Geruststellen Harmonie HRM Ideeën-bus Lief en leed Loopbaan Loyaal Mo:va:e Opleidingsgebouw Outplace-ment Poten:e Promo:e Respect Sabba:cal Salaris Sanc:e Samen(werking) Senioriteit Sfeervol Sociaal Steunen S:muleren Talent Teamspirit Toeters enbellen Toleran:e Veiligheid Vertrouwen Vriendelijkheid Werkklimaat

Er verandert iets als je mensen op de juiste manier prikkelt- mensen (situationeel) straffen en belonen- mensen verleiden en het �wij�-gevoel versterken- aandacht, steun en erkenning bieden

Condities:- Respectvolle en zorgvuldige procedures- Mensen zoeken elkaar op

Motto: veranderen is een sociaal gebeuren

Aannames- Gemeenschap in harmonie, zorgzame samenleving- Het beste uit mensen halen, de beste �fit� tussenorganisa:e en individu

- Mo:verende oplossing

Idealen

- Oppervlakkig rood: vers:kkende systemen, wollen dekengedrag, onechte aandacht

- Valkuilen: negeren van macht, zachte heel-meesters, conflictmijding

- Allergieën: solo- of macho-gedrag, onzorgvuldigheid,problema:seren

Schaduwkanten

Interven@es:- Personeelsinstrumenten en sociale ac:viteiten- Management by walking around en de zeepkist

Diagnosebrillen:- Mo:va:efactoren, bronnen van weerstand- Rollen in teams, situa:oneel leiderschap

Beheersbaarheid:- Bedachte, maar niet gegarandeerde uitkomst- HRM-systemen, goede verhoudingen

Traject

Veranderaar: coachende manager, HRM-er, communicatie-expert- Mensen-mens- Motiveren, verleiden, communiceren, samenwerken- Sociaal, betrouwbaar, geïnteresseerd

Andere actoren: smaakmakers, teambuilders, rolmodellen, betrokkenen

Veranderaar

GroendrukveranderingAc#ef luisteren Afleren & aanleren Blinde vlek Bewust onbekwaam Bewust-wording Coaching Community of prac#ce Corporate curriculum Debriefing Defensieve rou#nes Didac#ek Empathie Ervaring Evalueren Experimenteren Facilitator Feedback Gaming Gezichtspunt Groepsleren Groeien Houding & gedrag Intervisie Kennis delen Kernkwadrant Kunst aIijken Leercyclus Leer-dips Leerdoelen Leeromgeving Leers#jl Lerende organisa#e Mentale model-len Nieuwsgierigheid Oefenen Ontwikkelen Openheid Organisa#eontwikke-ling Pilot Professionaliteit Reflec#e Rolmodel Spelen Spiegelen Stage Trainer Trial & error Try-out Tweede-ordeleren Uitwisselen Vaardigheid Ac#ef luiste-ren Afleren & aanleren Blinde vlek Bewust onbekwaam Bewustwording Coaching Community of prac#ce Corporate curriculum Debriefing Defensie-ve rou#nes Didac#ek Empathie Ervaring Evalueren Experimenteren Facilita-tor Feedback Gaming Gezichtspunt Groepsleren Groeien Houding & gedrag Intervisie Kennis delen Kernkwadrant Kunst aIijken Leercyclus Leerdips Leerdoelen Leeromgeving Leers#jl Lerende organisa#e Mentale modellen Nieuwsgierigheid Oefenen Ontwikkelen Openheid Organisa#eontwikkeling

Er verandert iets als je mensen in leersitua0es brengt- bewust onbekwaam maken (spiegels en vensters)- experimenten en exploreren van mogelijkheden- in een koerszoekend, collec#ef proces

Condi0es:- (Net) genoeg veiligheid, rust en respect- Streven naar professionaliteit

Mo7o: veranderen is leren en ontwikkelen

Aannames- Lerende organisa#e: met iedereen, over alles, al#jd- Groeien en ontdekken- Oplossingen die mensen zelf vinden

Idealen

- Oppervlakkig groen: individueel leren los van het werk, gebrek aan ac#e

- Valkuilen: belerend gedrag, niemand uitsluiten, navelstaren

- Allergie: poli#eke spelletjes, mensen met een bord voor hun hoofd

Schaduwkanten

Interven0es:- Feedback, coaching, opleiding, gaming- Organisa#e-ontwikkeling, survey-feedback, communi#es of prac#ce

Diagnosebrillen:- Johari window, leercurve, leerniveaus- Organisa#e-ijsberg, systeemdenkenBeheersbaarheid:- Uitkomst geschetst, niet gegarandeerd- Borging via voortdurende reflec#e

Traject

Veranderaar: procesbegeleider die mensen steunt-�reflec#ve prac##oner� als rolmodel- Didac#sch ontwerpen, faciliteren, spiegelen, coachen- Empathie, crea#viteit, nieuwsgierigheid

Andere actoren: trekkers, coaches, meesters, deelnemers, beschermheren

Veranderaar

WitdrukveranderingAdap%ef (Authen%ek) zijn Autonomie Betekenisgeving Chaos & crisis Crea%vi-teit Complexiteit Confronta%e Dialoog Dynamiek Ecologie (Eigen) kracht Em-powerment Energie Evolu%e Feed forward Fixa%es Helden Humor Iden%teitInnova%e Inquiry Intuï%e Katalyseren Natuurlijk Netwerk Ontdekken Ontvou-wen Open (space) Paradox Patronen Perspec%ef Postmodern Rituelen & sym-bolen Ruimte (maken) Serendipiteit Small wins (Sociale) beweging SpiritueelSpontaan S%lte Stromen Systemisch Transforma%e Uitdaging Uitstraling Ver-binding Vicieuze cirkel Viraal Waarnemen Zelforganisa%e Zingeving Adap%ef(Authen%ek) zijn Autonomie Betekenisgeving Chaos & crisis Crea%viteit Com-plexiteit Confronta%e Dialoog Dynamiek Ecologie (Eigen) kracht Empower-ment Energie Evolu%e Feed forward Fixa%es Helden Humor Iden%teit Innova-%e Inquiry Intuï%e Katalyseren Natuurlijk Netwerk Ontdekken OntvouwenOpen (space) Paradox Patronen Perspec%ef Postmodern Rituelen & symbolenRuimte (maken) Serendipiteit Small wins (Sociale) beweging Spiritueel

Er verandert iets als je spontane evolu1e een handje helpt- patroonduiding van wat organisa%es beweegt- ruimte voor ondernemerschap en dynamiek- blokkades wegnemen en conflicten op%maliseren

Condi1es:- Paradoxaal adviseren- Sense of humor

Mo6o: veranderen gaat over energie/ vitaliteit

Aannames- Wonderlijk universum vol parallelle werkelijkheden- Zelfsturing in netwerken dwars over ‘muren’ heen- Zingeving, geëngageerde oplossingen, innova%es

Idealen

- Oppervlakkig wit: new age uiterlijkheid, alles is goed

- Valkuilen: oppervlakkig begrip van onderstroom, laissez-faire, mensen opzadelen met �zelfsturing�

- Allergieën: saaiheid, middelmaat, regels, bevoogding, groepsdwang

Schaduwkanten

Veranderaar: patroonduider die zichzelf op het spel zet- Florerend in complexiteit, spelend met mogelijkheden- Betekenis geven, dialogiseren, ondernemen, fantasie- Zelfbewust, authentiek, kwetsbaar, eigenwijs

Andere actoren: intra-/ entrepreneurs, kiemen, sponsors, netwerken

Veranderaar

Interven1es:- Zelfsturende teams, zoekconferen%es- Apprecia%ve inquiry, open space mee%ngs

Diagnosebrillen:- Ontwikkelingspatronen van individuen en groepen- Chaostheorie, megatrends, organisa%ebeelden

Beheersbaarheid:- Moeilijk voorspelbaar (maar niet stuurloos) proces- Borging via zelforganisa%e en kwaliteit van dialoog

Traject

Alle veranderkleuren in één oogopslag

hans vermaak

e hans@hansvermaak.comw www.hansvermaak.com

Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presenta:e berusten bij de auteur. Niets uit deze presenta:e mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schri>elijke toestemming.

hans vermaak

e hans@hansvermaak.comw www.hansvermaak.com

Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presenta:e berusten bij de auteur. Niets uit deze presenta:e mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schri>elijke toestemming.

8