Overzicht isolatiematerialen - bouwwijs.be · eisen van het prestatiecriterium van een externe...

Overzicht isolatiematerialen

ir. Marcus Peeters, lector / onderzoeker pBa Bouw

Odisee AALST – campus Dirk Martens

Isolatiematerialen

1. Keuringen en attesten

2. Gedrag bij brand

3. Kort overzicht isolatiematerialen

Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 2

1. Keuringen en attesten

3

Keuringen, attesten en labels

ATG’s: www.butgb.be

Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

http://www.butgb.be/

www.butgb.be

4 Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen

http://www.butgb.be/

Andere keurmerken

Andere keuringen en labels: BENOR ETA CE Keymark Natureplus …


ATG of ATG/Homologatie

ATG = systeemkeuring

Beoordeling product volgens een richtlijn (guideline)

geschiktheidsverklaring voor de beoogde toepassing

Zie ook ETA European Technical Approval

(uitdovend)


ATG/H = productkeuring

Productbeoordeling volgens Belgiscch

beoordelingsdocument, meestal verwijzend naar normen

(NBN EN of NBN indien er nog geen EN bestaat of is

omgezet tot NBN)

Zie ook ETAss (European Technical Assessment volgens

een European Assessment Document: EAD)

7

ATG of ATG/Homologatie


ATG = systeem

Zeker voor:

Platte daken - isolatie, afdichting)

Hellende daken – isolerende panelen

Buitengevelisolatie met pleister

Bouwsystemen (vb.: houtskelet)

Dichtingen, harsen

Speciale technische uitrusting


2. Gedrag bij brand


Europese Systematiek Brand Beoordelen van de brandreactie • Op productniveau = CE-markering • Proeven of lijsten • A1, A2, B, C, D, E, F

Beoordelen van de brandweerstand • Op niveau van de scheidingsconstructie • Proeven of berekening • R, E, I

Brandgedrag bij blootstelling aan een externe brand (daken en dakbedekkingen) • Op syteemniveau • Proeven of lijsten • BROOF(t1)


Bouwproducten:

• Euroclass of Euroklassen (NBN EN 13501-1)

• Op label van alle bouwproducten (CE, ETA, ATG)

• 7 hoofdklassen (A1,A2,B,C,D,E,F)

• Nog 2 onderverdelingen

• Rookontwikkeling: s1, s2, s3

• Brandende druppels: d0, d1, d2

• Aparte proeven en classificatie voor producten voor vloeren (A1FL, …, FFL) en voor kabels en leidingisolatie

11

Brandreactie van producten


Bouwproduct - Euroklassen

12

Proeven Euroklassen


kleine vlamtest

Single Burning Item SBI- test calorische bom onbrandbaarheidsproef

Onbrandbaar

• A1, A2

Geen flash-over

• A1,A2,B

Brandbaar

• B, C, D, E

Niet getest of niet voldaan aan minimum

• F

13



Kies video 2 op: http://www.nl.rockwool.be/voordelen+rotswol/brandveiligheid/video%E2%80%99s

http://www.nl.rockwool.be/voordelen+rotswol/brandveiligheid/video%E2%80%99s

Lijst van producten die als A1 mogen worden

beschouwd

• Deemed to satisfy

Lijsten van producten die Euroklasse krijgen

zonder verdere test

• Classified without further test

14



Oude Norm – nieuw KB = Probleem

Lokale brandweer werkt soms nog met oude norm NBN S 21-

203

• Brandreactieklassen: A0, A1, A2, A3, A4

Geen enkele relatie met Euroklassen

Proeven oude norm zijn gemiddeld 20 jaar oud, minstens meer

dan 10 jaar

Sommigen bleven volharden tabel van overeenkomst (zie

laatste KB van 12/07/2012)


KB 12/7/2012, bijlage 5/1

tabel van overeenkomst

= oplossing bij discussie

oud norm / euroklasse


Oude Norm – nieuw KB = Kans

Europese Systematiek Brand Beoordelen van de brandreactie • Op productniveau = CE-markering • Proeven of lijsten • A1, A2, B, C, D, E, F

Beoordelen van de brandweerstand • Op niveau van de scheidingsconstructie • Proeven of berekening • R, E, I

Brandgedrag bij blootstelling aan een externe brand (daken en dakbedekkingen) • Op syteemniveau • Proeven of lijsten • BROOF(t1)


Brandgedrag externe brand


Brandgedrag dak

Voor brand van buitenaf:

Koninklijk besluit tot vaststelling van de basisnormen voor de

preventie van brand en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen

moeten voldoen. Basis = KB van 7 juli 1994

+ 7 wijzigingen / aanvullingen

Laatste bijwerking: KB van 12 juli 2012 (BS 21/09/2012,

toepassing 1/12/2012)


Brandgedrag dak

KB van 12 juli 2012 – daken

Groendaken

Daken van het gebouw:

• De producten voor de dakbekleding vertonen de kenmerken van de klasse BROOF (t1) of zijn dakbedekkingen bedoeld in punt 3bis3 van bijlage 1.

• 3bis3. Bepaalde dakbedekkingen worden geacht te voldoen aan eisen van het prestatiecriterium van een externe brand zonder test. De Minister van Binnenlandse Zaken bepaalt de lijst van deze dakbedekkingen.


BROOF (t1) - systeemtest

Voor brand van buiten uit:

• Voor nieuwbouw, niet voor bestaande

• Niet voor eengezinswoningen

• Niet voor max. 2 bouwlagen en ≤ 100 m²

• Wel voor industriële gebouwen (bijlage 6: §6.6.)

Opgenomen in ATG eindlaag van de afdichting of

dakbekking, proeven elke 5 jaar


Proef en klassering

Er bestaan 4 Europese proeven • BROOF(t1) (basis = Duitse norm)

• BROOF(t2) (basis = Skandinavische norm)

• BROOF(t3) (basis = Franse norm)

• BROOF(t4) (basis = Britse norm)

Klassering per test = pass or fail

Geen onderlinge klassering tussen verschillende

testen / geen hiërarchie

België = BROOF(t1)


24

Proeven BROOF (t1)


BROOF(t1) staat in ATG

van dakafdichting en

dakbedekking


= systeemtest (complete dakopbouw)

Groendak (= KB 12/7/2012; bijlage 5/1)

26

Bron: WTCB Contact 4-2011


Groendak Beveiligen tegen brand van buitenaf

Substraat • Dikte: min. 3 cm

• Samenstelling: d<10 cm max. 20% organisch

Compartimentering indien lengte > 40 m • Strook grind of (beton)tegels: 10+80+10= 100 cm

• Brandmuurtje: hoogte min. 40 cm boven groen

Hoogte beplanting • Beperkt in zone van d=3 m vanaf as compartiment

• H(max) = d - 40 cm



KB 12/7/2012, bijlage 5/1

3. Kort overzicht isolatiematerialen


Overzicht

Kunststofschuimen

Minerale materialen

Isolatie van plantaardige materialen (nagroeibaar)


Kunststofschuimen

• polyurethaan (PUR) - polyisocyanuraat (PIR)

• fenolschuim (PF)

• geëxpandeerd polystyreen (EPS)

• geëxtrudeerd polystyreen (XPS)

31

Materiaalsoorten


PUR - PIR


Grondstoffen voor platen: • Diisocyanaat (MDI, TDI)

• Polyol (meervoudig alcohol –OH groepen)

• Blaasmiddel (Pentaan)

Productie:

1. mengkop

2. bovenbekleding

3. onderbekleding

PUR - PIR


PUR-PIR Eigenschappen

Zie ATG’s en ATGH’s


Phenolschuim – resolschuim

Spouwmuur, vloer, hellend dak

sarking, plat dak • Dimensionele stabiliteit onder invloed van

hoge temperatuur? • Indien mechanisch bevestigd: aandacht

corrosie?

Thermisch: • λD ca. 0,021 à 0,023 W/mK

Phenolschuim - PF


PF


Deze toepassing voorloping “on hold”

Eigenschappen en kenmerken

Smeltbaar = afdruppen bij brand

Hoge lineaire uitzetting

Lambda – waarde: 0.031 – 0.045

Geëxpandeerd polystyreen - EPS


wat is EPS ? Suspensie polymerisatie

compacte, pentaan- houdende polystyreen pareltjes dichtheid ~ 600 g/l

stoom stoom

voorgeschuimd EPS 10 - 40 g/l

EPS schuim


EPS-productie grondstof voorschuimen opslag


Eigenschappen en kenmerken

Smeltbaar, dus druppen bij brand

Dimensioneel minder stabiel

Bijna 100% gesloten cellen = ongevoelig voor vocht

Lamda – waarde : 0.028 – 0.038

Geëxtrudeerd polystyreen – XPS


XPS-productie


Druksterkte EPS en XPS

Dru

kste

rkte

bij

10

% v

erv

orm

ing

in k

Pa

1000

800

600

400

200

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55

dichtheid kg/m³

EPS

XPS


43

Bron: www.groendak.info

XPS

Bron: www.blauwplaat.nl


Overzicht

Kunststofschuimen

Minerale materialen



Minerale materialen

• minerale wol (MW) glaswol, rotswol

• cellenglas (CG)

• geëxpandeerd perliet (EPB)

45

Materiaalsoorten


46

Minerale wol


Grondstoffen Glaswol

Kunsthars

Kwartszand

Glas (recup)

Kalk


Productie van glaswol Zand en kalk

Mengsel 1450°C

Vervezeling en toevoegen

van bindmiddel

« Witte » glaswol

Polymerisatieoven

Bindmiddel wordt geel

Snijden van randen met waterstraal

Versnijden

Recyclage van afval

Procédé TEL


Grondstoffen Rotswol

briketten/formstones

kalk

cokes

diabaas


Productie van rotswol

Procédé REX Afval en basalt

Mengsel 1600 °C

Vervezeling en

toevoegen van

bindmiddel

Section de formation

« Grijze » rotswol

Polymerisatie-oven

Grijs/bruin bindmiddel

Versnijden van randen

Versnijden

Recyclage

van afval

Ongeveer 20%

van het

mengsel is niet

vervezeld en

wordt

gerecycleerd


Eigenschappen minerale wol

Onbrandbaar

• zie Euroklassen:A1,A2, maar sommige dakproducten B of zelfs F indien met bitumencoating

Dimensionele stabiliteit

Akoestisch: zwaar en verend

Thermisch: λD ca. 0,030 à 0,045 W/mK


MW toepassingen


Cellenglas (CG)

Gerecycleerd glas (tot 66%) + de klassieke

glasgrondstoffen (SiO2 en Na-, Ca-, K-, Mg-

carbonaten of -oxiden

Door toevoeging koolstof aan het halfvloeibare glas

ontstaan CO2-belletje = isolatie


ECOLOGISCHE ASPECTEN

66 % gerecycleerd glas

* 54

Basisgrondstoffen

Het winnen van zand

wordt in belangrijke

mate verminderd

door de toevoeging van

gerecycleerd glas


Productie CG


EIGENSCHAPPEN CG

onsamendrukbaar waterdicht waterdampdicht

onbrandbaar: A1 vormvast ongevoelig voor ongedierte

Thermisch: λD ca. 0,040 à 0,050 W/mK

Geëxpandeerd perliet EPB

Eigenschappen en kenmerken :

Euroklasse Brand: gewone versie C, er bestaat

speciale B-versie, gebitumineerd: F

Dimensioneel stabiel (thermisch)

Gevoelig voor vocht

Thermisch: λD ca.: 0.050 W/mK


Overzicht

Kunststofschuimen

Minerale materialen



Isolatie van plantaardige materialen


Materialen van plantaardige oorsprong

• Vlas

• Houtvezel

• Cellulose (papier, houtvezel)

• Schapenwol

• Hennep

• Stro en riet

• Kurk

60

Materiaalsoorten


Vlas

Dak-,wand- en vloerisolatie

Geluidsdempende eigenschappen

Vochtgevoelig

Begaanbaarheidsklasse ?

Brandklasse E

Lambda – waarde: 0.038

Geen ATG/ATGH


Vormbestendig

Geschikt voor wand-, vloer- of dakisolatie en onderdak

Geparaffineerd tegen vocht

Meestal met tand-groef verbinding

Lambda – waarde: 0.05 – 0.06

Houtvezelplaat


productie

Houtvezelplaat


Verbeterde brandeigenschappen en weerstand tegen verrotting door toevoeging van boorzouten

hygroscopisch en dampopen materiaal

weinig energie bij productie

wordt ingeblazen

Cellulose krantenpapier


Afkomstig van resten van houtproductie (schaafsel en zaagsel)

Boraxzouten als bewaringsmiddel

Ingeblazen vergelijkbaar zoals cellulose vlokken of in plaatvorm

Densiteit 35 kg/m3

Cellulose houtvezel


Watervast oppervlak

Groot hygroscopisch vermogen

Nog goede isolerende waarde

zelfs

als schapenwol vochtig is

Schapenwol


Is éénjarige plant uit Europa

verbetering brandgedrag en gevoeligheid

schimmel door toevoeging van

ammoniumfosfaten

In rollen of vaste platen

Zeer goede akoestische eigenschap

Hennep


Strobalen van rogge, haver

Strobalenmuren bepleisterd met leem

of kalk

Rieten daken

Stro en Riet


Kurk


Reflecterende folies Opgebouwd uit een dunne materiaalkern die aan één of beide

buitenzijden bekleed is met een reflecterende film (alu folie)

Moeilijk te plaatsen (ongeventileerde luchtlagen aan beide

zijden zijn nodig) luchtdichte plaatsing

Rendement van de folie is betwistbaar (U-waarde)


Overzicht isolatiematerialen - bouwwijs.be · eisen van het prestatiecriterium van een externe...

Documents

Transcript of Overzicht isolatiematerialen - bouwwijs.be · eisen van het prestatiecriterium van een externe...