OVERMORGEN Juli 2016

Digitale revolutie in de pensioenwereld

Meer keuze bij inkopen pensioen

Het pensioenmagazine over uw inkomen voor vandaag, morgen of later

Pim van Bokhoven

“Grof mag, maar dan moet het wél een goede grap zijn”

inhoud

Pim van Bokhoven 19Roelof weet het

2 Pensioen mee op vakantie?

4 Interview Pim van Bokhoven

6 Kort nieuws

8 Digitale revolutie

9 Het jaar 2015 in beeld

10 Een gezonde oude dag

11 Column Hans Breuker

12 Hart van het pensioenfonds: de backoffice

13 Bestuur over het nieuws

14 Interview Marco Ebbers

16 Meer keuze bij inkopen pensioen

18 Wat gebeurt er als…?

19 Roelof weet het

144

Pensioen mee op vakantie?

Peter van Gameren

voorwoord

Sinds begin 2015 hebben pensioenfondsen te maken met regels die hadden moeten zorgen voor een stabielere financiële situatie. Door die nieuwe regels hoeven we de pensioenen minder snel te verlagen, maar is het verhogen van de pensioenen ook moeilijker geworden. Je zou kunnen zeggen dat die regels nog niet het gewenste effect hebben, want het ziet ernaar uit dat een aantal fondsen in 2017 de pensioenen moet verlagen. De slechte start van 2016 op de financiële markten en de extreem lage rente hebben hier alles mee te maken. Pensioenfonds KPN doet het desondanks vrij goed met een beleidsdekkingsgraad van 109,9% per eind mei. Als er geen gekke dingen op de financiële markten gebeuren, verwacht ik dat we de pensioenen in 2017 niet hoeven te verlagen. Maar een verhoging zit er waarschijnlijk ook niet in.

Niet over een nacht ijsNa de Denen hebben we in Nederland het beste pensioenstelsel ter wereld (bron: adviesbureau Mercer). Toch zijn vriend en vijand het erover eens dat het pensioenstelsel moet veranderen. Het past bijvoorbeeld niet meer bij de huidige arbeidsmarkt waarin werknemers veel vaker van baan veranderen dan vroeger. Ook geven mensen aan dat ze meer keuzevrijheid willen én inzicht in hun eigen pensioenpotje. In mei kwam het rapport van de Sociaal Economische Raad (SER) uit, hierin wordt het individueel pensioencontract met collectieve risicodeling als interessant model aangemerkt. Oftewel, iedereen bouwt zijn eigen pensioen op en kan zien wat voor hem of haar aan premie is ingelegd en welk rendement is gemaakt.

De reacties op het rapport lopen uiteen en zijn vooral afwachtend. Op zich niet vreemd, want om het op een na beste pensioenstelsel ter wereld te blijven, moet je niet over een nacht ijs gaan. Bovendien verwacht ik niet dat het kabinet grote stappen gaat zetten met de verkiezingen in maart 2017 in het vooruitzicht. Maar een nieuw stelsel moet ook niet te lang op zich laten wachten, want het vertrouwen in het huidige stelstel neemt af. Als Pensioenfonds KPN zien we zeker mogelijkheden in de richting die de SER heeft geschetst.

We zitten niet stilTot er een nieuw stelsel is, zitten we natuurlijk niet stil. De afgelopen jaren hebben we al het nodige gedaan om te werken aan een toekomstbestendig pensioenfonds. Onderdeel daarvan is dat nu bijna alle KPN’ers vallen onder dezelfde pensioenregeling. Met circa 65.000 deelnemers zijn we een van de grotere ondernemingspensioenfondsen van Nederland. Die omvang zorgt voor een gezond vermogen en het biedt kostenvoordelen. We zien de toekomst met vertrouwen tegemoet.

Namens het hele bestuur van Pensioenfonds KPN wens ik u een prettige zomervakantie!

Peter van GamerenVoorzitter Pensioenfonds KPN

De zomervakantie staat voor de deur. Misschien heeft u

de koffers al gepakt of heeft u leuke uitjes in de agenda

staan. Natuurlijk neemt u uw pensioen niet mee op

vakantie. Maar of u nu binnenkort op het strand ligt,

een museum bezoekt of een dagje dierentuin doet:

zelfs in uw vakantie bouwt u pensioen op. Wat u ook

gaat doen, ik wens u een prettige zomer! Maar niet

voordat ik u even heb bijgepraat.

Marco Ebbers

Pensioenfonds KPN | 32 | Pensioenfonds KPN

Interview Interview

“Grof mag, maar dan moet het wél een goede grap zijn”

Het was rond zijn zestiende dat Pim zich bewust werd van de kracht van humor. En eigenlijk ging dat per ongeluk, vertelt hij: “Ik hield een spreekbeurt over hoogbegaafdheid. De grappen die ik daarin had verwerkt, vielen in goede aarde. Met als gevolg dat mijn verhaal uiteindelijk volledig ontspoorde…”

“Het gevolg was dat mijn verhaal uiteindelijk volledig

ontspoorde…”De ervaring van de grappige spreekbeurt én zijn groeiende belangstelling voor het werk van cabaretiers als Herman Finkers, vormden voor Pim de basis voor een vervolgstap: een cursus kleinkunst. Tijdens die cursus werd één ding al vrij snel duidelijk. Pim: “Bij een kleinkunstvoorstelling komt heel wat kijken. Je moet van alles regelen: geluid, muziek, licht, toneelattributen. Bovendien wordt van kleinkunstenaars verwacht dat ze veelzijdig zijn. Je moet een instrument kunnen bespelen, kunnen zingen en goed zijn in typetjes. Wat dat betreft zijn mijn mogelijkheden helaas beperkt. Goed, ik speel piano, maar niet fantastisch. Zang, dans, typetjes, het is allemaal niet aan mij besteed. Ik ben meer een man van de ‘kale’ uitvoering. Stand-up comedy dus.”

IdeeënboekPim treedt gemiddeld één keer per maand op, vooral op open podia in Amsterdam, Utrecht en Den Haag. Het streven is om elk jaar met een nieuw programma te komen. Hierbij vormen alledaagse situaties een belangrijke inspiratiebron. Pim: “Kom ik iets leuks tegen, dan noteer ik dat direct in mijn ideeënboek. Om een voorbeeld te geven: laatst belde een collega met een vraag, die ik heel makkelijk kon beantwoorden. Dat geeft op de één of andere manier een goed gevoel. Met zo’n uitgangssituatie ga ik dan aan de slag. In dit geval resulteerde dat in een nieuw beroep, namelijk de Moraalbooster: iemand die collega’s die er even doorheen zitten eenvoudige vragen stelt. Omdat ze die vragen

probleemloos kunnen beantwoorden, is er direct sprake van een positief effect. Als je daar op die manier over doorredeneert, komt er vanzelf een grappig-absurd verhaal uit.”

AanstekelijkHumor is heel persoonlijk, weet Pim. Waar de één keihard om lacht, komt bij een ander soms totaal niet aan. “Als je op een podium staat en het publiek lacht niet, wordt het heel hard werken. Eigenlijk kun je beter voor duizend man optreden dan voor veertig (voor veel open podia het gemiddeld aantal bezoekers, red.). In een grote zaal zijn er altijd mensen die wél lachen, en dat werkt dan weer vaak heel aanstekelijk naar de rest.”

Om pijnlijke situaties op het podium zoveel mogelijk te vermijden, legt Pim nieuwe teksten vrijwel altijd voor aan een stel vrienden uit de kleinkunstwereld. “Op die manier weet je van tevoren of een grap werkt of niet. Of er voor mij grenzen zijn aan de grappen die ik maak? Eigenlijk niet. Voor bijna alle stand-up comedians geldt de stelregel: grof mag, maar dan moet het wél een goede grap zijn.”

Schrijven voor anderenOp YouTube zijn enkele grappen van Pim te vinden. “Maar ik ben daar niet echt mee bezig”, stelt hij. “Cabaretiers die graag willen doorbreken, moeten zo vaak mogelijk optreden én actief zijn op social media. Die ambitie heb ik niet. Wat me wél leuk lijkt, is schrijven voor anderen. Jonge mensen die een cabaretfestival winnen, zie je vaak worstelen met hun vervolgprogramma. Die zou ik graag een handje willen helpen. Uiteindelijk vind ik mezelf een betere schrijver dan performer.”

Pim van Bokhoven (44) trad vijf jaar geleden in dienst van KPN. Hij werkt als corporate controller in Den Haag,

een functie die hijzelf omschrijft als ‘het kompas voor de Raad van Bestuur’. Pim: “Samen met mijn collega’s kijk

ik op groepsniveau naar resultaten, trends en analyses, altijd vanuit een financieel perspectief.” Serieus werk dus.

Het contrast met de hobby die Pim het liefst beoefent, is dan ook groot: in zijn vrije tijd treedt hij op, als stand-up

comedian.

“Jonge mensen die een cabaretfestival winnen, zie je vaak worstelen met hun

vervolgprogramma.”

Pim’s repertoire

Natuurlijk mogen een paar grappen van Pim hier niet ontbreken. Ook het onderwerp pensioen komt aan bod!

“Een tijdje geleden was ik op zoek naar een nieuwe baan. Ik kon bij Holland Casino aan de slag, prima salaris. Bij de overige voorwaarden stond: u wordt verplicht deelnemer in het Holland Casino Pensioenfonds. …Dat voelde niet goed, dus ik een beetje doorvragen: waar beleggen jullie dan in? Die vraag kregen ze vaker, maar ik hoefde me er geen zorgen over te maken, ze belegden heel conservatief: 30% in AEX-aandelen, 30% in staatsobligaties en 40% op rood.

Ik werk nu bij KPN. In tegenstelling tot bij andere comedians mag u bij mij rustig uw telefoon aanlaten… tenzij u Vodafone heeft.”

“Als je op een podium staat en het publiek lacht niet,

wordt het heel hard werken.”

Pensioenfonds KPN | 54 | Pensioenfonds KPN

KORTn i e u w s

EEN NIEuW jASjE Ontvangt u onze digitale nieuwsbrief? Wie weet was het u al opgevallen: we hebben onze digitale nieuwsbrief vernieuwd. De digitale nieuwsbrief is een belangrijk communicatiemiddel van het pensioenfonds. Daarom was het tijd voor een nieuwe lay-out met een frisse uitstraling!

De nieuwsbrief wordt nu ook beter weergegeven in bijna alle mailprogramma’s en browsers. Bovendien is hij ‘responsive’ gemaakt en past de weergave van de nieuwsbrief zich dus aan, afhankelijk van het device waarop hij wordt gelezen (desktop, telefoon, tablet).

Ontvangt u de digitale nieuwsbrief nog niet? Meld u dan aan op:www.kpnpensioen.nl/e-mailnieuwsbrief

HoE StAAt uW PENSIoENfoNdS Ervoor?

de beleidsdekkingsgraad van Pensioenfonds KPN was eind mei 109,9%. de dekkingsgraad van een pensioenfonds is de verhouding tussen de bezittingen (het vermogen) en de verplichtingen (de uit te betalen pensioenen) van het pensioenfonds.

De dekkingsgraad geeft aan of het pensioenfonds genoeg geld heeft om de pensioenen nu en in de toekomst te kunnen betalen. Het resultaat op de beleggingen en de rente zijn van invloed op deze dekkingsgraad.

De Nederlandsche Bank (DNB) stelt maandelijks de rente vast die pensioenfondsen moeten gebruiken voor de waardering van de verplichtingen. Deze rente daalde in mei. Hierdoor steeg de waarde van de pensioenfondsverplichtingen. Dit was negatief voor de dekkingsgraad.

Het rendement van de beleggingen bedroeg in mei 2,1%. Het pensioenfonds heeft specifieke beleggingen om het risico van een daling van de marktrente op te vangen. Doordat de marktrente daalde in mei, droegen deze beleggingen positief bij aan het beleggingsresultaat. Ook de overige beleggingscategorieën droegen afgelopen maand positief bij aan het beleggingsresultaat. Hierbij leverde de aandelencategorie de hoogste positieve bijdrage.

Meer informatie over de financiële situatie en de dekkingsgraad van Pensioenfonds KPN vindt u elke maand op onze website www.kpnpensioen.nl.

W-W-WEbINAr

Zat u op 10 mei ook klaar voor het webinar? Lekker op de bank met tablet of smartphone. voor ons was het organiseren van een webinar over pensioenzaken nieuw. We kijken zeer positief terug op het eerste webinar ‘Even tijd voor mijn pensioen’. In 40 minuten bracht bestuursvoorzitter Peter van Gameren de kijkers op de hoogte van allerlei pensioenactualiteiten.

In totaal waren er 747 aanmeldingen, waarvan ruim 330 mensen live hebben gekeken. De kijkers beoordeelden het webinar met gemiddeld een 8. We kunnen dit eerste webinar dus een succes noemen!

Het webinar gemist? Of nog een keer terugkijken? Dat kan, het is ‘on demand’ beschikbaar. Ga naar www.kpnpensioen.nl/nieuws/webinar-gemist.

Dat smaakt naar meer! Tijdens de Pensioen3daagse in november zijn we weer terug met een nieuw webinar. Houd onze website in de gaten.

HELft mINdEr KILomEtErS NA PENSIoEN

uit onderzoek van het Centraal bureau voor de Statistiek (CbS) blijkt dat huishoudens met pensioen als voornaamste inkomensbron de helft minder rijden dan niet-gepensioneerde huishoudens. Het autobezit en het aantal ge-reden kilometers nemen sterk af met de leef-tijd.

Er waren begin 2014 ruim 1,9 miljoen ge-pensioneerde huishoudens in Nederland. Dit is een kwart van alle Nederlandse huis-houdens. De gepensioneerde huishoudens legden gemiddeld ongeveer 9,3 duizend kilometer af, voor de overige huishoudens was dat het dubbele, zo’n 17,9 duizend ki-lometer. Naarmate de gepensioneerden ouder zijn, rijden ze minder. Huishoudens met 85-plussers reden gemiddeld 4,7 dui-zend kilometer, bijna tweederde minder dan gepensioneerden van 55 tot 60 jaar.

Het doel van het autobezit verschuift na pensionering ook. De auto wordt dan vooral voor sociaal-recreatieve doelein-den gebruikt, zoals visite of winkelen.

CoLLECtIEvE WAArdEovErdrACHt KPN CoNtACt

Per 1 juli worden de pensioenkapitalen van de pen-sioenregeling van KPN Contact overgedragen naar de beschikbare-premieregeling van KPN.

In het verleden waren er verschillende pensioenfondsen voor KPN NV in Nederland. Per 31 augustus 2013 is Stich-ting Pensioenfonds SNT (STPS) gefuseerd met Stichting Pensioenfonds KPN. Door deze fusie voert Pensioenfonds KPN per 2013 de pensioenregeling uit voor KPN Contact medewerkers.

Per 1 januari 2015 hebben de werkgever en de vakorga-nisaties (sociale partners) afgesproken dat medewerkers van KPN Contact pensioen opbouwen in de pensioen-regeling van KPN. Het pensioenkapitaal dat iedereen tot 1 januari 2015 heeft opgebouwd, valt nog onder de regeling van KPN Contact.

Om de pensioenregeling van KPN Contact nog meer gelijk te trekken met de regeling van KPN, wordt de rege-ling van KPN Contact per 1 juli 2016 aangepast. Nadat de pensioenregeling is aangepast, vindt een interne collec-tieve waardeoverdracht plaats van het pensioenkapitaal bij KPN Contact naar de beschikbare-premieregeling van KPN. De betreffende gewezen deelnemers zijn over deze overgang en voorwaarden geïnformeerd.

uW PENSIoEN bIj KPN: bEtAALdAtA 2016Uw pensioen staat uiterlijk op onderstaande data op uw rekening.

Rond feestdagen kan uw pensioen wat later bijgeschreven worden. In het maandbedrag is het vakantiegeld al opgenomen. Het vakantiegeld wordt dus niet apart in één keer overgemaakt, u ontvangt elke maand een deel.

21 juli 23 augustus 22 september

20 oktober 23 november 22 december

Pensioenfonds KPN | 76 | Pensioenfonds KPN

Pensioenfonds

Misschien kunt u zich nog wel de eerste mobiele telefoons herinneren. In 1973 kwam de eerste. Met een gewicht van bijna een kilo en alleen maar weggelegd voor James Bond. Nu heeft 80% van de Nederlanders een mobiele telefoon. De digitale ontwikkelingen zitten in vrijwel alle industrieën, sectoren en branches: apparaten worden slim, we maken gebruik van ‘cloud-technologie’ en ‘Big data’.

Digitalisering is overal. U heeft vast een tablet en smartphone. Misschien zelfs een ‘smartwatch’. We betalen digitaal en laten het gras maaien door een robot. We daten en doen onze boodschappen online. Er bestaan zelfs al pacemakers met internetverbinding. Onze kinderen kunnen zich een leven zonder digitale apparaten niet voorstellen.

digitalisering bij Pensioenfonds KPN Met de digitale veranderingen in het achterhoofd heeft Pensioenfonds KPN een communicatiestrategie ontwikkeld. We zijn gaan brainstormen. Wat betekent digitalisering voor ons? Bij digitaal denken we onder andere aan: snel, innovatie, dichtbij, handelingsperspectief, maatwerk en gemak.

De volgende stap was het creëren van een communicatievisie op basis van de brainstorm. Dit met de missie, visie en doelstellingen van ons pensioenfonds in het achterhoofd. Een aantal punten uit de communicatievisie zijn:

We willen dat onze deelnemers een goed inzicht hebben in hun inkomsten én uitgaven op de pensioendatum. Ze zijn zelf medeverantwoordelijk voor hun financiële situatie op de pensioendatum.We nemen als pensioenfonds onze verantwoordelijkheid door deelnemers tools te geven, zoals het pensioendashboard, waarmee deelnemers hun situatie in kaart kunnen brengen en hun pensioenbewustzijn groeit. Door de tools worden ze in staat gesteld om de juiste actie te ondernemen.We willen een innovatief pensioenfonds zijn. Waar het kan, communiceren we online.

Digitale communicatie heeft zo zijn voordelen voor ons en ook voor u. Wij kunnen u snel en gemakkelijk persoonlijke informatie toesturen. U kunt zelf waar en wanneer u wilt, uw pensioeninformatie bekijken. En zelf ook zaken regelen.

toekomstdroomDe ontwikkelingen gaan snel, maar het kan nog veel sneller. Misschien loggen we over een aantal jaren in met een irisscan in plaats van wachtwoorden. Of maken we gebruik van een hologram waarin we tegelijk onze verzekeringen, bankzaken, pensioenuitkering en salaris kunnen zien en regelen. Het einde is nog lang niet in zicht.

terug naar de praktijkNaast dromen over de toekomst zijn we natuurlijk ook bezig met de praktische invulling van digitalisering. Vorig jaar hebben we voor het eerst het Uniform Pensioenoverzicht online voor u klaargezet. Maandelijks krijgt u van ons een digitale update in de vorm van de digitale nieuwsbrief. We hebben natuurlijk een website. Hier vindt u uitgebreide pensioeninformatie, blogs van het bestuur over actuele pensioenzaken en het pensioendashboard om uw pensioen te plannen.

Heeft u al een Berichtenbox?

Digitaal communiceren is een deel van onze strategie. Daar speelt wel een praktisch probleem: we hebben van lang niet alle (oud-) KPN’ers een e-mailadres. Wat ons hierbij helpt is dat we, net als de Belastingdienst, de Berichtenbox gebruiken. Miljoenen Nederlanders gebruiken die Berichtenbox, de digitale postbus van de overheid. Op termijn kunt u in de Berichtenbox ook post van Pensioenfonds KPN verwachten. Nog geen Berichtenbox? Ga naar www.mijnoverheid.nl voor meer informatie.

Pensioenfonds

Digitale revolutie

We zitten er middenin, de digitale revolutie. Door sommigen ook wel de ‘derde industriële revolutie’ genoemd.

Het gebruik van digitale technieken is allang niet meer uniek, maar wel de snelheid waarmee de ontwikkelingen

worden toegepast. Het gaat echt razendsnel.

‘Het jaar 2015 in beeld’

Wat zijn de belangrijkste ontwikkelen van 2015 bij Pensioenfonds KPN? U leest het in de verkorte versie van het jaarverslag. Deze kunt u vinden op www.kpnpensioen.nl. Hieronder ziet u een aantal belangrijke onderwerpen die in het (verkorte) jaarverslag terugkomen.

BeleidsdekkingsgraadIn de grafiek ziet u het verloop van de beleidsdekkingsgraad (%) van Pensioenfonds KPN.

Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec

111,0 111,1 111,2 111,5 111,9 112,5 112,8 112,6 112,6 112,9 113,1 113,2

2013 2014 2015

1,3% 22,6% 3,5%

Gemiddeld rendement op de beleggingen

De beleggingen van het pensioenfonds behaalden in 2015 een positief resultaat. Het rendement was 3,5%.

vermogen

Het vermogen van het pensioenfonds wordt belegd in verschillende beleggingscatego- rieën, zoals vastrentende waarden (obligaties), zakelijke waarden (aandelen) en vastgoed. Spreiding zorgt voor minder beleggingsrisico. Het vermogensbeheer vindt plaats in aparte beleggingsfondsen. Hierdoor kan worden geprofiteerd van schaalvoordelen en fis-cale faciliteiten. Het pensioenfonds kan zelf de gewenste beleggingsmix samenstellen.

AandelenVastrentende waarden

VastgoedOverige beleggingen

Derivaten

44,8%45,6%6,1% 0,9%2,6%

Aantal deelnemers

2013 13.8722014 13.6372015 15.743

Eén pensioenfonds voor alle KPN’ers

Vanaf 1 januari 2015 zijn de mede-werkers van Telfort, KPN ITS en KPN Contact deelnemer geworden aan de pensioenregeling van KPN. Daarnaast is Stichting Ondernemingspensioen-fonds KPN, het pensioenfonds van de medewerkers met een Persoonlijke Arbeidsovereenkomst, per 1 juli 2015 gefuseerd met Pensioenfonds KPN. Door de fusie is het vermogen van het pensioenfonds met ongeveer 15% toe-genomen. Dit betekent dat het aantal actieve deelnemers is gestegen naar 15.743.

Het aantal gewezen deelnemers dat in het verleden pensioen heeft opgebouwd bij Pensioenfonds KPN was in 2015:

Het aantal gepensioneerden van Pensioenfonds KPN was in 2015:

30.243

Samenstelling beleggingsportefeuille

19.047

Aanpassingen in de pensioenregeling

Per 1 januari 2015 is de fiscale pen-sioenwetgeving gewijzigd. Als gevolg hiervan hebben de sociale partners de pensioenregeling aangepast. De be-langrijkste aanpassingen waren:

Opbouwpercentage verlaagd naar 1,875%.

Partnerpensioen deels verzekerd op opbouwbasis.

Over het salaris boven de € 100.000 (2015) wordt bij Pensioenfonds KPN geen pensioen meer opgebouwd. Dit bedrag wordt jaarlijks aange-past en is inmiddels € 101.519 (2016).

Daarnaast hebben KPN, de werkne-mersorganisaties en Pensioenfonds KPN nieuwe afspraken gemaakt over de financiering van de regeling.

Pensioenfonds KPN | 98 | Pensioenfonds KPN

Kort nieuws

Vanaf die dag moeten mannen en vrouwen gelijk behandeld worden in pensioenregelingen. Tot die tijd was dat anders. Vrouwen hadden een lagere pensioenleeftijd (meestal 60 jaar) dan mannen (meestal 65 jaar). Mannen bouwden weduwenpensioen op, maar vrouwen meestal geen weduwnaarspensioen. Die lagere pensioenleeftijd voor vrouwen (en een daarmee gepaard gaand hoger opbouwpercentage) werd in die tijd gerechtvaardigd, omdat vrouwen die werkten - en dus pensioen opbouwden - daarnaast nog de zorg voor het huishouden en de kinderen hadden. Een dubbele belasting dus. Mannen hadden deze extra belasting niet en daarom mochten vrouwen eerder met pensioen. Tsja, er is sinds die tijd wel het een en ander veranderd.

doorsneepremieDat was meer dan 25 jaar geleden. De discussie gaat nu niet meer over de gelijke behandeling naar geslacht, maar vooral over de vraag of jong en oud wel eerlijk behandeld worden in het pensioenstelsel. Is het stelsel wel evenwichtig als het gaat om de verdeling van lusten en lasten over generaties heen? Of worden ouderen bevoordeeld en jongeren benadeeld? Het gaat dan vooral om de financiering van het pensioen en om de vraag of jongeren eigenlijk niet te veel betalen voor hun pensioenopbouw. Even technisch: het fonds berekent voor iedere deelnemer een, wat we noemen ‘actuariële premie’: hoe ouder, hoe duurder (omdat de premie voor een oudere korter kan worden belegd). Alle individuele (actuariële) premies worden bij elkaar opgeteld en die optelsom wordt gedeeld door de totale salarissom. Het percentage dat daaruit rolt, noemen we de doorsneepremie die door de werkgever aan het pensioenfonds wordt betaald. Omdat jong en oud jaarlijks hetzelfde percentage van het salaris aan pensioen opbouwen, zou dat dan betekenen dat voor jongeren eigenlijk een te hoge premie (hun actuariële premie is lager dan de doorsneepremie) wordt betaald en voor ouderen een te lage (hun actuariële premie is hoger dan de doorsneepremie).

verschillende opvattingenEven googelen en je vindt een zee van opvattingen daarover, zoals deze van een bekende columniste in de financiële wereld:

“Dat zit zo: een euro die op je 25e in een fonds gaat, kan tot je 70e maar liefst 45 jaar renderen, terwijl een op je 60e ingelegde euro maar een paar jaar winst kan maken. Het effect is dat je in de eerste helft van je loopbaan gemiddeld een derde te weinig pensioen opbouwt voor je pensioenpremie, becijferde het Centraal Plan Bureau (CPB). In de tweede helft van je loopbaan — als die er is — komt dat weer goed: dan subsidiëren de jonkies jouw pensioenopbouw namelijk met bijna 20%. Wie alleen in de eerste helft van zijn loopbaan pensioen opbouwt, is dus veel slechter af dan wie dat alleen in de tweede helft doet.”

En daar wordt dan uiteraard weer driftig op gereageerd. Zoals deze:

“De werkgever betaalt dus de totale doorsneepremie. Als het pensioenfonds niet met een doorsneepremie zou werken maar alle actuariële lasten in rekening brengt, dan zou dat tot dezelfde uitkomst voor de werkgever leiden. De doorsneepremie bevat dus geen solidariteit maar is slechts een gemiddelde premie (totale premie gedeeld door salarissom). Dit middelen van pensioenlasten wordt eigenlijk altijd al gedaan aan de cao-tafel. Je onderhandelt nu eenmaal over een groep deelnemers en niet over elke werknemer afzonderlijk.”

Een groot goedHoe het ook zij: het kabinet gaat kritisch kijken naar deze ‘doorsneesystematiek’. Gelijke behandeling en een eerlijke verdeling van lasten tussen generaties is natuurlijk een groot goed, maar als ik deze discussie volg, komt onwillekeurig toch soms de vergelijking met het Barber-arrest bij mij op.

Iemand die nu jong is, wordt op een dag oud, en je kunt redeneren dat de vermeende ongelijkheid zich dan weer ‘rechttrekt’. Maar iemand die als vrouw geboren wordt, wordt (doorgaans) geen man. Als u begrijpt wat ik bedoel…

Hans Breuker Hoofd Pensioenadvies, TKP Pensioen

Op 17 mei 1990 veranderde de pensioenwereld voorgoed. Het was de dag waarop het Europese Hof van Justitie bepaalde dat mannen en vrouwen op elk onderdeel van de pensioenregeling gelijk behandeld moesten worden. Het ‘Barber-arrest’ sloeg in als een bom. Bijna zo’n dag waarbij de vraag gesteld kan worden: “Waar was jij toen het Barber-arrest gewezen werd?” Of overdrijf ik nu?

Column Hans Breuker

Gelijke behandeling Een gezonde oude dagHeeft u zichzelf weleens de volgende vraag gesteld: hoeveel pensioen krijg ik uiteindelijk en is dat voldoende? Om daar een globaal beeld van te krijgen, is het goed om alle inkomsten na uw pensionering op een rijtje te zetten. Dit klinkt misschien als een lastige opgave, maar hiervoor is een handig hulpmiddel.

Voldoende eiwitten, vitamines, kool-hydraten en vezels: we hebben het allemaal nodig om lichamelijk fit en gezond te zijn. Nu én later. Wát we allemaal nodig hebben, staat in de bekende Schijf-van-vijf van het Voe-dingscentrum. De kans op een gezonde oude dag vergroten. Dat is één van de doelen van de Schijf-van-vijf.

Pensioenschijf-van-vijfMaar wat hebben we nodig voor een financieel gezonde oude dag? Om u hierbij de helpen, heeft het Nibud - hét kenniscentrum voor de huishoudpor-temonnee - de Pensioenschijf-van-vijf bedacht. U bouwt namelijk op verschil-lende manieren pensioen op. En als u uiteindelijk met pensioen gaat, kunt u uit vijf verschillende bronnen inkomsten halen: AOW, het werknemerspensioen, zelf afgesloten regelingen, vermogen én inkomsten uit werk na pensionering.

Is het genoeg?De Pensioenschijf-van-vijf geeft u een overzicht van de vijf mogelijke inko-mensbronnen na pensioneren. Maar of het genoeg is, laat het niet zien. Dat ligt natuurlijk volledig aan uw persoonlijke situatie én wensen voor later. Precies hiervoor heeft Pensioenfonds KPN een online hulpmiddel bedacht: het pen-sioendashboard. Het dashboard kunt u alleen gebruiken als u op dit moment pensioen opbouwt bij Pensioenfonds KPN en ook een Uniform Pensioenover-zicht heeft ontvangen.

Naast een overzicht van het verwachte inkomen na pensioneren, geeft het dashboard ook inzicht in de te verwach-ten uitgaven. Zo ziet u direct of u geld tekortkomt óf overhoudt. Weten hoe u er nu voorstaat en of u later voldoende heeft? Ga dan naar het pensioendash-board op: www.kpnpensioen.nl.

\

A

OW

WERKNEMERSPENSIOEN LIJFREN

TE

OVERIG VERMOGEN

W

ERK NA

PEN

SIO

NER

ING

DE P E N S I OEN

SC

HIJF VAN VIJ

F 5

WerknemerspensioenDit pensioen bouwt u op omdat u in dienst bent bij KPN. Hier valt ook het nabestaandenpensioen onder. En pensioen voor als u arbeidsongeschikt raakt. Meer weten over uw pensioen bij KPN? Kijk op www.kpnpensioen.nl.

LijfrenteWilt u uw pensioen aanvullen? Of eerder stoppen met werken? Dan kunt u bijvoorbeeld een lijfrenteverzekering afsluiten.

overig vermogenHeeft u spaargeld, aandelen, een (hypotheekvrije) eigen woning of een tweede woning? Dit vermogen kunt u als aanvulling gebruiken als u met pensioen gaat.

Werk na pensioneringMisschien kunt u straks met pensioen, maar hoeft dat voor u nog niet. Bovendien, blijven werken nadat u de AOW-leeftijd heeft bereikt, heeft geen consequenties voor uw pensioenuitkering en de AOW-uitkering. Werken na de AOW-leeftijd kan dus lonen.

aoWVanaf uw AOW-leeftijd ontvangt u AOW van de overheid. Dit is een basisinkomen. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) voert de AOW uit. Kijk voor meer informatie op: www.svb.nl.

Pensioenfonds KPN | 1110 | Pensioenfonds KPN

reactie van het bestuur ‘vroeger’ was het niet uitzonderlijk dat je jarenlang voor dezelfde baas werkte. Een dienstverband van 40 jaar was ook bij KPN eerder regel dan uitzondering. tegenwoordig veranderen werknemers vaker van werkgever. vrijwillig, omdat ze elders een betere of leukere baan kunnen krijgen. of gedwongen, bijvoorbeeld door een reorganisatie. Als mensen van baan veranderen, staan ze niet altijd stil bij de gevolgen voor hun pensioen.

Het gevolg is dat werknemers pensioenen hebben staan bij allerlei verschillende pensioenfondsen of –verzekeraars en ze die pensioenen later allemaal apart uitbetaald krijgen. Vaak gaat het dan - relatief gezien - om niet al te hoge pensioenen. Voor pensioenfondsen zijn die duur in het onderhoud, vooral door de administratie. Wij mogen deze pensioenen dan ook afkopen: we betalen het pensioen in één keer uit voordat u met pensioen bent. Bij Pensioenfonds KPN komt het trouwens niet heel vaak voor dat een pensioen afgekocht wordt.

Leuk extraatje tussendoorVoor veel mensen is zo’n eenmalig bedrag een leuk extraatje tussendoor. Maar met iedere keer dat een pensioen wordt afgekocht, blijft er na de pensioendatum minder pensioen over. Staatssecretaris Klijnsma vindt dat pensioengeld gebruikt moet worden waarvoor het bedoeld was: je oude dag. En daar heeft ze een punt: nu een bedrag om te shoppen, een nieuwe mobiel of TV te kopen is lekker, maar wat is dat waard als u later minder goed kunt rondkomen? Tegelijkertijd wil Klijnsma iets oplossen waarvoor nu in veel gevallen al een oplossing is: waardeoverdracht. denk aan waardeoverdracht!Verandert u van werkgever, dan kunt u uw pensioen meenemen naar het nieuwe pensioenfonds of de nieuwe pensioenverzeke-raar waar uw werkgever uw pensioen heeft geregeld. Dit heet waardeoverdracht. Of u nu een ‘klein’ of ‘groot’ pensioen heeft opgebouwd, waardeoverdracht is altijd mogelijk. U moet het alleen wél zelf aanvragen, al zal uw nieuwe pensioenfonds of verzekeraar u altijd attenderen op waardeoverdracht. Dus: nieuwe baan? Denk aan waardeoverdracht van uw pensioen!

Bestuur over het nieuws

Het bestuur reageert in iedere Overmorgen op een bericht dat u in het nieuws heeft kunnen lezen.

Dit keer ‘Klijnsma wil kleine pensioenen in één pot.’

Pensioenfondsen moeten kleine pensioenen van werknemers verplicht samenvoegen in één pot, die pas wordt aangebroken als iemand stopt met werken. Staatssecretaris Klijnsma werkt aan een nieuwe wet, die medio 2017 moet ingaan.

Ze stelt voor dat kleinere bedragen worden toege-voegd aan het fonds waar mensen het meeste pen-sioen hebben opgebouwd of worden meegenomen naar de nieuwe werkgever. ‘Forse verbetering’Door de flexibilisering van de arbeidsmarkt wisse-len mensen vaker van baan en bouwen ze meerdere kleine pensioenen op, die over verschillende pen-sioenfondsen versnipperd zijn. De fondsen kunnen pensioenen van minder dan 466 euro per jaar nu nog tussentijds afkopen en in één keer uitkeren. Maar dat is volgens Klijnsma niet in het belang van gepensio-neerden. Zij vindt het belangrijk dat mensen het geld pas krij-gen als zij het echt nodig hebben. “Ik vind het een groot goed dat kleine pensioenen hun pensioenbe-stemming houden.” Bron: nos.nl

Klijnsma wil kleine pensioenen in één pot

nieUWs

De backoffice

Hart van het pensioenfonds: de backofficeDagelijks krijgen ze er tientallen brieven, formulieren en aanvragen binnen: de afdeling Backoffice van

Pensioenfonds KPN. De afdeling wordt ook wel het hart van de organisatie genoemd. Maar waarom

eigenlijk? Overmorgen zocht senior medewerker Janette Hagelaars (26) van de Backoffice op in Groningen

en vroeg haar het hemd van het lijf.

Wat doe je bij de backoffice?“Ik heb een achtergrond in Business Development, dit is gericht op innovatie in organisaties. Via een uitzendbureau kwam ik in contact met de uitvoeringsorganisatie van Pensioenfonds KPN. Inmiddels werk ik hier alweer drie jaar. Als Backoffice zijn we betrokken bij alle gebeurtenissen rondom pensioen. We houden ons bezig met zaken als pensioneringen, waardeoverdrachten, echtscheidingen en afkoop van pensioenen. Elke maand zorgen wij ervoor dat de pensioenen worden uitgekeerd. Daarnaast komt alle post voor Pensioenfonds KPN digitaal bij ons binnen. Het werk is heel afwisselend. De ene keer wijzigen we een rekeningnummer, de andere keer moeten we lastige berekeningen maken voor bijvoorbeeld iemand die gescheiden is.”

1 op de 3 huwelijken eindigt in een scheiding. merken jullie hier veel van? “Via de gemeente krijgen wij automatisch een seintje wanneer mensen zijn gescheiden. Bij een scheiding moeten de ex-partners namelijk afspraken maken over het pensioen. We krijgen per maand heel wat seintjes binnen.”

veel administratief werk dus?“Ja, onze hoofdtaken zijn inderdaad het maken van berekeningen en het versturen van brieven. Tussendoor zijn er ook projecten waar we bij betrokken zijn. We hebben bijvoorbeeld veel gedaan voor de fusie tussen Ondernemingspensioenfonds KPN en Pensioenfonds KPN. En op dit moment zijn we bezig met de collectieve waardeoverdracht van pensioen van oud-SVG-deelnemers naar Pensioenfonds KPN.”

Klinkt alsof jullie het druk hebben!“Er gebeurt inderdaad heel veel. Naast de reguliere werkzaamheden zijn we de afgelopen jaren veel bezig met aanpassingen door wijzigingen in de pensioenwetgeving. Ik ben er best trots op dat we dit toch weer elke maand met z’n allen realiseren.”

je werk speelt zich voornamelijk achter de schermen af. Krijgen deelnemers of gepensioneerden wel eens persoonlijk met je te maken?” “Nee, ik zit zelf niet aan de telefoon. Soms beantwoord ik wel schriftelijke vragen. Op dit moment kun je mijn werk wel terug zien op de website. Zo heb ik mede geregeld dat waardeoverdracht nu online aangevraagd kan worden via Mijn KPN Pensioen. Dat ging tot nu toe allemaal op papier. Als het goed is, kunnen deelnemers over een tijdje ook hun pensioen online aanvragen. Wel zo makkelijk.”

Reactie op nieuws

Pensioenfonds KPN | 1312 | Pensioenfonds KPN

Interview Interview

Het mag duidelijk zijn: Marco Ebbers is bovengemiddeld op de hoogte van pensioenzaken. Van april 2011 tot december 2014 maakte hij deel uit van het bestuur van SVG, het pensioenfonds van KPN IT Solutions. “Een leerzame periode”, aldus Marco. “Ik ben bestuurslid geworden, omdat ik me meer in de pensioenmaterie wilde verdiepen. Wat me vooral is bijgebleven? De talrijke procedures. Pensioenfondsen moeten zich aan heel veel regels houden, die heel star worden nageleefd. Wat mij betreft soms té star. Neem de extreem lage rentestand van dit moment. De rente waarmee pensioenfondsen moeten rekenen, heeft een enorme impact op hun dekkingsgraad. Ik snap heel goed dat er bepaalde richtlijnen zijn. Vanzelfsprekend moet voorkomen worden dat fondsen met hun pensioenvermogen kunnen gaan speculeren. Maar zo af en toe zou wat meer de nuance kunnen worden gezocht. Pensioenfondsen beleggen voor de langere termijn, dus waarom moeten ze hun verplichtingen dan baseren op de marktrente? Daar zou best eens naar gekeken kunnen worden, zónder dat we de risico’s teveel naar de toekomst verschuiven natuurlijk.”

“Pensioenfondsen moeten zich aan heel veel regels

houden, die heel star worden nageleefd.”

Lage attentiewaardeEen andere ervaring die Marco uit zijn bestuursperiode heeft meegenomen, is de lage attentiewaarde die pensioen heeft. Marco: “Er zijn niet veel mensen die zich voor hun pensioen in-teresseren. Eigenlijk is dat vreemd, want er is heel veel geld mee gemoeid.”

Het is vooral erg lastig om jongeren bij hun pensioen te betrek-ken, weet Marco: “Dat zie je terug op bestuursniveau, maar ook in algemene zin. Wat dat aangaat, is er ook voor Pensioenfonds KPN nog behoorlijk wat winst te behalen. Communicatie is het sleutelwoord. Blijf vooral verwijzen naar de website van het fonds, waar heel veel informatie te vinden is. En allerlei handige hulpmiddelen, zoals het pensioendashboard. Daarmee kun je op een eenvoudige manier een goed beeld krijgen van je pensioen-situatie, om vervolgens een inschatting te maken of je voldoende hebt opgebouwd. Een heel persoonlijke afweging.”

verantwoordelijkheid nemenMarco stelt dat jongeren ook meer verantwoordelijkheid op be-stuursniveau kunnen nemen: “Ik heb zelf ervaren dat pensioen een stuk interessanter is dan veel mensen denken. In het bestuur van een pensioenfonds krijg je met uiteenlopende zaken te ma-ken. En: je bent medeverantwoordelijk voor het beheer van een enorm vermogen.” Argumenten als ‘daar heb ik het te druk voor’ of ‘daar heb ik geen verstand van’ gaan volgens Marco niet op: “Je krijgt er vanuit de werkgever tijd voor. Oók voor het volgen van een speciale pensioenopleiding.”

ProefballonnetjesIn de media duiken regelmatig berichten op over het Nederland-se pensioenstelsel. Dat zou volledig over de kop moeten, menen sommigen. Hoe kijkt Marco daar tegenaan? “Er worden tegen-

woordig de nodige proefballonnetjes opgelaten. Daar is niemand bij gebaat, lijkt me. Ik zie wel in dat er iets moet gebeuren, maar laten we vooral naar een structurele oplossing zoeken.” Welk on-derdeel uit het huidige stelsel moeten we in ieder geval blijven koesteren? Marco: “Ik kan me voorstellen dat we naar regelingen toegaan die meer individuele keuzemogelijkheden bieden. Maar ik denk dat we toch ook altijd naar een zekere mate van collectivi-teit en solidariteit moeten blijven streven. Want als het om zaken als risicospreiding en kostendemping gaat, sta je als collectief het sterkst.”

“Als het om zaken als risicospreiding en kosten-demping gaat, sta je als collectief het sterkst.”

“Altijd naar zekere mate van collectiviteit blijven streven”

“Ik was laatst bij de Rabobank. Kreeg ik de vraag: kunnen we nog iets voor u betekenen? Antwoordde ik voor de grap: ik ben geïnteresseerd in securities lending zonder collateral. Werd ik natuurlijk met grote ogen aangekeken. Daar konden ze niets mee, zo’n ingewikkelde term. Maar het is wel een voorbeeld van een term waar een pensioenfondsbestuurder mee te maken krijgt. En het is aan het pensioenfonds om ook over dat soort financiële onderwerpen helder te communiceren.”

KPN WerkplekMarco Ebbers (49) is Business Unit Director bij KPN Werk-plek. KPN Werkplek levert een complete oplossing op IT-gebied. Klanten hebben onafhankelijk van tijd en plaats en met elk apparaat toegang tot hun volledige werkomgeving. Daarbij zijn data en bedrijfsapplicaties geïntegreerd tot één oplossing. De klant heeft veel invloed op zijn online werk-plek, via de Self Service Module. Met deze dienst stelt een klant op basis van specifieke wensen zijn eigen pakket van applicaties samen, tegen een vast bedrag per maand per werkplek.

Pensioenfonds KPN | 1514 | Pensioenfonds KPN

Pensioenkeuzes Pensioenkeuzes

Op dit moment is de overheid bezig met het uitwerken van de hoofdlijnen voor een toekomstbestendig pensioenstelsel. Hier-op vooruitlopend liggen er al verschillende initiatieven op tafel om de huidige wetgeving aan te passen. Eén van deze aanpas-singen is de verbetering van de beschikbare-premieregeling.

Bij Pensioenfonds KPN hebben deelnemers die meer verdienen dan € 45.378 bruto per jaar een beschikbare-premieregeling. Het is goed mogelijk dat de nieuwe wetgeving extra mogelijkheden gaat bieden voor deze deelnemers van Pensioenfonds KPN.

Huidige wetgeving: twee knelpunten bij inkopen pensioenDe huidige wetgeving over de beschikbare-premieregeling kent twee belangrijke knelpunten. Ten eerste is het verplicht om het opgebouwde pensioenkapitaal uiterlijk op de pensioendatum om te zetten in een levenslange uitkering. Deze uitkering koopt de deelnemer in tegen de op dat moment geldende marktrente. Bij een lage marktrente kan de deelnemer minder pensioen in-kopen dan bij een hoge marktrente. In de huidige wetgeving is het dus verplicht op één moment pensioen in te kopen, ook al zou het misschien gunstiger zijn om nog even te wachten.

Een tweede knelpunt is het afbouwen van het beleggingsrisico. Om te voorkomen dat deelnemers vlak voor de pensioendatum te maken krijgen met plotselinge marktschokken (bijvoorbeeld slechte beleggingsresultaten of daling van de marktrente), moeten risico’s worden afgebouwd. Dit is het zogeheten Life Cycle principe: hoe dichter bij de pensioendatum, hoe minder ri-sico we nemen. Concreet betekent dit minder beleggen in zake-lijke waarden (bijvoorbeeld aandelen) en meer in vastrentende waarden (bijvoorbeeld obligaties).

Nieuwe wet biedt keuze: vast of variabel pensioenDe nieuwe wet gaat een variabele pensioenuitkering mogelijk maken. Kiest een deelnemer voor de variabele pensioenuitke-ring, dan koopt hij of zij voor een bepaalde periode pensioen in. Maandelijks wordt uit het pensioenkapitaal de pensioenuit-kering betaald. De rest van het (individuele) pensioenkapitaal blijft belegd. Daardoor kan een deelnemer ook na de pensioen-datum rendement halen over zijn individuele beleggingen.

De hoogte van het uit te keren pensioen wordt bij een varia-bele pensioenuitkering ieder jaar opnieuw vastgesteld. Hierbij kan rekening worden gehouden met de rentestanden op dat moment, de (aangepaste) levensverwachting en het nog aan-wezige pensioenkapitaal. De deelnemer is hierdoor minder

afhankelijk van de rente op de pensioendatum. Daarmee is er een grotere kans op een hoger pensioen, omdat de rente en/of de waarde van de beleggingen tussentijds gestegen kan zijn. Uiteraard kan het ook andersom uitpakken: de rente en/of de waarde van de beleggingen zijn gedaald, waardoor het pensioen in dat jaar lager is.

Kortom, de kans op een gemiddeld hoger pensioen is groter bij een variabele pensioenuitkering dan bij een vast pensioen. Maar je loopt ook meer risico. Als de beleggingen het niet goed doen en/of de rente verder daalt, zal het pensioen lager worden. Ook kan een hogere levensverwachting tot een lagere uitkering leiden.

visie van Pensioenfonds KPNOmdat Pensioenfonds KPN een goed pensioen voor al haar deel-nemers nastreeft, volgt het fonds met grote interesse de ont-wikkeling van de nieuwe wet.

Op de pensioendatum zijn deelnemers verplicht om bij Pen-sioenfonds KPN het pensioen in te kopen. Dat betekent o.a. dat als Pensioenfonds KPN op het ouderdomspensioen toeslag ver-leent, dat ook voor de pensioenen geldt die vanuit de beschikba-re-premieregeling zijn aangekocht. In die zin is het aangekochte pensioen dan ook eigenlijk geen vaste uitkering die niet meer kan stijgen.

Het is niet verplicht voor pensioenuitvoerders om een variabele pensioenuitkering aan te bieden. De sociale partners hebben echter in overleg met Pensioenfonds KPN besloten te onderzoe-ken of het wenselijk is om de deelnemers met een beschikbare-premieregeling de mogelijkheid van een variabele pensioenuit-kering aan te gaan bieden. Zodra we meer weten, hoort u dat zo snel mogelijk.

meer keuze bij inkopen pensioen

Het Nederlandse pensioenstelsel staat onder druk. Belangrijke oorzaken zijn de lage rente, de vergrijzing en

het gegeven dat mensen langer leven en pensioen moeten ontvangen. Ook moet het pensioenstelsel blijven

aansluiten op de veranderende arbeidsmarkt. Denk bijvoorbeeld aan het groeiende aantal zzp’ers. Bovendien,

de tijd van ‘veertig jaar bij dezelfde werkgever hetzelfde werk van negen tot vijf’, is niet langer de norm.

de algemene opvatting over ons pensioenstelselStaatssecretaris jetta Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is in 2014 gestart met de Nationale Pensioendialoog. onderzoekers, maatschappelijke organisaties en belangstellenden gaven hun visie op de toekomst van het pensioenstelsel. Een onderdeel hiervan was het formuleren van een algemene opvatting over de toekomst van ons pensioenstelsel:

“In de toekomst moeten alle werkenden een toereikend pensioen kunnen opbouwen. daarnaast moeten mensen beter zicht krijgen op hun eigen persoonlijke pensioenopbouw. dit alles op basis van solidariteit en collectieve risicodeling en vervolgens heldere afspraken daarover. En er moet meer ruimte komen voor maatwerk en keuzevrijheid.”

Pensioenfonds KPN | 1716 | Pensioenfonds KPN

Voorwaarden voor partnerpensioen

u moet minimaal een half jaar een gezamenlijke huishouding hebben gehad vóór het overlijden;

u heeft een samenlevingsovereenkomst. Deze is minimaal een half jaar vóór het overlijden vastgesteld bij de notaris;

bent u al met pensioen als u gaat samenwonen of trouwen? Dan is er geen partnerpensioen.

Kort nieuws

Beste Roelof,

Twee jaar geleden heb ik een flink auto-ongeluk gehad. Ik ben nog steeds aan het revalideren. Van UWV heb ik net te horen gekregen dat ik voor 50% in de WIA terechtkom. Blijf ik nu wel pensioen opbouwen? En ik heb ook wel eens gehoord dat pensioenfondsen je WIA-uitkering aanvullen. Doet Pensioenfonds KPN dit ook?

Met vriendelijke groet,

Rutger

Beste Rutger,

Allereerst hoop ik dat je zoveel mogelijk herstelt, succes met revalideren. Dan over je pensioen. De eerste twee jaar dat je door een ziekte of handicap niet (volledig) kunt werken, betaalt je werkgever meestal je loon (gedeeltelijk) door en blijf je pensioen opbouwen. Lukt het niet om daarna weer (volledig) te gaan werken? Dan krijg je een WIA-uitkering van UWV. Pensioenfonds KPN zet jouw pensioenopbouw vanaf dat moment voort. In jouw geval voor 50%. Dit geldt voor de volgende pensioenen: • ouderdomspensioen; • partner- en wezenpensioen; • de beschikbare-premieregeling (als je aan deze regeling deelneemt).

We gaan uit van het salaris dat je had voordat je ziek werd. Werk je nog voor een deel, dan bouw je ook over dit stuk pensioen op.

ArbeidsongeschiktheidspensioenAls je meer dan 35% arbeidsongeschikt bent, ontvang je misschien een arbeidsongeschiktheidspensioen van Pensioenfonds KPN. Dan moet je pensioengevend jaarsalaris hoger zijn dan € 53.204 (bij een fulltime baan). Het pensioen geldt voor je salaris bóven dit bedrag.

Extra arbeidsongeschiktheidspensioenWat je trouwens vaak ziet is dat mensen ander werk gaan doen als ze arbeidsongeschikt raken. Vind je een andere functie bij KPN? Dan kun je recht hebben op een extra arbeidsongeschiktheidspensioen. Hoeveel (extra) arbeidsongeschiktheidspensioen je krijgt, hangt af van je mate van arbeidsongeschiktheid.

moet je iets doen?Het is verstandig dat je in ieder geval uitzoekt hoe het nu zit met jouw pensioen. Je hoeft voor je pensioen verder niet in actie te komen. Pensioenfonds KPN krijgt informatie van UWV over jouw situatie. En wij informeren jou daarna. Ook als het beter of slechter met je gaat, hoef je dit niet zelf aan ons door te geven. Verandert er hierdoor iets in je pensioen, dan hoor je dit van ons.

Ik wens je in ieder geval beterschap!

Met vriendelijke groet,

Roelof

Stel uw vraag aan een pensioendeskundige. Roelof helpt u graag verder met al uw pensioenvragen.

roelof weet het

Vraag & antwoord

Heeft u ook een vraag aan Roelof?Mail het ons op: pensioendesk@kpnpensioen.nl.Of bel naar 050 582 79 00.Onze pensioendeskundigen helpen u graag verder!

Wat gebeurt er als…?

Huisje, boompje, beestje. Het begint meestal met samenwonen. Na ellenlange discussies over het dubbele bestek, de bank en wat er aan de muur moet, is het tijd om de zakelijke kant op een rij te zetten. Niets is minder romantisch dan dat, maar het moet gebeuren.

Pensioen & samenwonen

Neemt u een gezamenlijke rekening of is het ieder voor zich? Maar hoe verdeelt u dan de kosten voor de boodschappen en de huur? Wel of geen samenlevingscontract? En wist u dat samenwonen ook gevolgen kan hebben voor uw pensioen?

Heeft u het geregeld?Natuurlijk is de kans dat u overlijdt groter naarmate u ouder bent. Maar ook als u jong bent, kunnen u of uw partner geconfronteerd worden met het overlijden van een van beide. Vaak werkt u allebei en hebt u dus ook beide een inkomen. En toch, als een van beide inkomens wegvalt, kan dat tot financiële problemen leiden. Daarom is het goed om te weten dat Pensioenfonds KPN een partnerpensioen heeft geregeld. Komt u als KPN’er te overlijden, dan krijgt uw partner iedere maand een partnerpensioen. Niet alleen als u getrouwd bent, maar ook als u samenwoont.

Hoeveel krijgt uw partner?Vanaf uw overlijden krijgt uw partner levenslang partnerpensioen. Dit is 1,25% van de gemiddelde pensioengrondslag, vermenigvuldigd met het aantal jaren dat u tot aan uw 67e bij KPN had kunnen werken als u niet was overleden. Wilt u precies weten hoeveel uw partner krijgt? Bekijk dan het pensioendashboard op onze website onder Mijn KPN Pensioen. U logt eenvoudig in met uw DigiD.

moet u nu al iets doorgeven?Nee, dat hoeft niet. Als u overlijdt, sturen wij een brief naar uw nabestaanden over het aanvragen van het partnerpensioen. Wij vragen dan of uw relatie voldoet aan de voorwaarden.

18 | Pensioenfonds KPN Pensioenfonds KPN | 19

Colofon

Stichting Pensioenfonds KPN

Postbus 5019700 AM GRONINGEN

[T] (050) 582 79 00[I] www.kpnpensioen.nl[E] pensioendesk@kpnpensioen.nl

Oplage: 30.000

Redactie: Pensioenfonds KPNVormgeving: New PublishersDruk: De Marne