Over De Stad - stimuleringsfonds creatieve industrie · 2015. 9. 21. · Eindverslag Over De Stad...

Eindverslag Over De Stad – Unieke Zaken Pagina 1

unieke zaken

Over De Stad

Inhoudelijk en financieel eindverslag


voorwoord

Geachte lezer,

Vol trots presenteren wij het eindverslag van ons project Over De Stad.

Jeugdtheatergezelschap Unieke Zaken heeft dit project in april en mei 2012 ontwikkeld en in de

periode 5 juni tot en met 8 juli 2012 uitgevoerd in Alkmaar, in het stadsdeel Overstad.

Overstad grenst direct aan de noordoostkant van het historische centrum van Alkmaar en is qua

oppervlakte bijna even groot. Van oorsprong is het een agrarisch gebied dat in de loop van de 20e

eeuw een bedrijventerrein is geworden.

Anno 2012, is het (op zijn zachtst gezegd) een versnipperd en armoedig gebied, slechts tien minuten

lopen van de mooie, historische binnenstad van Alkmaar. De Gemeente Alkmaar wil dit gebied dan

ook graag ontwikkelen tot een eigentijds onderdeel van de stad: een woon- en winkelgebied met tal

van culturele voorzieningen. Dit proces is al jaren geleden ingezet, maar tot op heden is er nog

weinig gebeurd. Het zal dan ook nog wel minstens vijftien jaar duren voor er een Nieuw Overstad is.


De kinderen van nu zijn de gebruikers en bewoners van de toekomst. Daarom is het interessant hen

actief bij deze ontwikkeling te betrekken, hun ideeën te horen en hun visie te zien. En dat strookt

perfect met het streven van de Gemeente Alkmaar de bevolking zo veel mogelijk te betrekken bij de

ontwikkeling van dat gebied.

Aanvankelijk zou Over De Stad in het najaar van 2011 plaatsvinden, maar in verband met een ziekte

van een van de artistiek leiders van Unieke Zaken moest het doorgeschoven worden naar medio

2012. Via Theater De Vest en Artiance [Centrum voor de Kunsten], beiden gevestigd in Alkmaar

werden de basisscholen benaderd. Acht scholen met in totaal 650 leerlingen uit de bovenbouw

(groep 6,7 en 8) hebben deelgenomen aan het project. Daarnaast hebben ongeveer 100 volwassenen

het project meegemaakt.


Het project had als doel kinderen te leren kijken naar hun omgeving en dat om te zetten in inspiratie,

fantasieën en ideeën over (een deel van) de stad. En dat architectuur en stedenbouw meer is dan het

vormgeven van een gebouw of een gebied: het is ook vorm geven aan je eigen leven.

Alles over dit project wordt hierna beschreven. Zo maken we het overdraagbaar en kan dit verslag als

richtingwijzer voor andere projecten dienen. We zijn er namelijk van overtuigd dat dit concept op

vrijwel elke stad of wijk in Nederland toepasbaar is…

Het project is zeer succesvol geweest. Het enthousiasme van de kinderen en de volwassenen die het

project hebben meegemaakt, hebben ons ervan overtuigd dat dit project een vervolg moet krijgen.

Daarom is het hele traject zo zorgvuldig mogelijk gedocumenteerd. Dit verslag verspreiden we verder

en willen het onder de aandacht brengen van andere gemeentes in Noord-Holland,

verantwoordelijke wethouders benaderen en hopen dat ze er ’iets’ mee gaan doen. En daarvoor

kunnen ze ons uiteraard inschakelen.


over unieke zaken

In 1990 begonnen Peter Bolten en Mirjam Morsch onder de naam Unieke Zaken theaterproducties

voor de jeugd te maken. Sindsdien is een respectabele naam en staat van dienst opgebouwd. Jaarlijks

spelen we gemiddeld 150 voorstellingen in theaters en op scholen, waarmee we een divers publiek

qua leeftijd, culturele achtergrond en ontwikkelingsniveau bereiken. Iedere productie ondersteunen

we met educatief materiaal, workshops en speciale projecten. In samenwerking met tal van gasten

zijn inmiddels 24 producties gerealiseerd, die bij elkaar bijna 3.000 keer zijn gespeeld voor meer dan

400.000 bezoekers.

Onze producties zijn energiek, ambachtelijk en vormbewust en hebben vaak een nostalgische toets.

We brengen onze verhalen in een aanstekelijke mix van mime, muziek en objectentheater, waarbij

humor en een vindingrijk gebruik van het decor opvallen; tekst gebruiken we alleen als het

noodzakelijk is. Als blijk van waardering voor de artistieke prestaties kreeg Unieke Zaken in februari

2003 de Noord-Hollandse Theatertrofee, in mei 2004 de Cultuurprijs van de Gemeente Alkmaar en in

april 2006 een Zilveren Krekel (de VSCD Jeugdtheaterprijs) in de categorie ‘meest indrukwekkende

productie’.

Tot slot: sinds 2007 zijn we gehuisvest in Overstad…


het project

Over De Stad werd per groep/klas uitgevoerd: gemiddeld 33 kinderen en begeleidende volwassenen.

Voorafgaand ontving elke klas een uitgebreide informatiemap vol praktische informatie: wat behelst

het project, voorbereidende opdrachten (zelf vooraf informatie over Overstad zoeken), toelichting op

de maquetteopdracht, informatie over de expositie en het rooster/tijdschema.

Over De Stad bestond uit de volgende onderdelen:

1. Ontvangst en introductie

2. Theatervoorstelling

3. Rondrit per touringcar

4. Lezing/workshop architectuur en stadsontwikkeling

5. Een idee ontwikkelen en dat vertalen in maquettevorm

6. Expositie van de maquettes

7. Beoordeling van de maquettes

8. Prijsuitreiking

De eerste vier onderdelen vormden een blok van bijna twee uur, dat ’s ochtend of ’s middags

plaatsvond. Het ontwikkelen van een visie en de daaruit voortvloeiende maquette gebeurde op

school. De tweedaagse expositie begon een week na de laatste projectdag: op zaterdag 7 en zondag

8 juli was de expositie open van 13.00 tot 17.00 uur.


1 - ONTVANGST

De ontvangst had een speelse en licht-theatrale vorm. De schoolklas werd welkom geheten door een

zgn. delegatie van de Gemeente Alkmaar, bestaande uit Hellen Bos, seniorprojectmanager Overstad,

en haar twee assistenten, juniorprojectmanager Coen Tak en stagiaire Stacy Struyk. Zij

introduceerden het Architectenbureau TwoWoods, de bedenkers van een nieuw en revolutionair

plan voor Overstad.


2 - THEATERVOORSTELLING

Onder een bombastisch muziekje maakten Paula

van Hout en Frans Dubois, van

Architectenbureau TwoWoods hun opwachting.

De onthulling van hun plan (in maquettevorm),

ging met veel bombarie gepaard. Vrij snel werd

duidelijk dat hun plan gebakken lucht was: veel

gespin en weinig wol.

Kritische vragen vanuit de Gemeente, gesteld

door de juniorprojectmanager, werden door de

twee evenwel vakkundig afgewimpeld. Aan het

einde blijkt het hele plan veel duurder te zijn

dan de Gemeente heeft begroot. Dan maken de

twee architecten snel wat aanpassingen,

resulterend in een compleet lege tafel en een

beteuterd kijkende juniorprojectmanager.

Deze theateract duurde ongeveer 30 minuten en werd door vijf spelers uitgevoerd. Doel ervan was

om de jeugdige toeschouwers op speelse en humoristische wijze te confronteren met twee

stadsontwikkelaars c.q. architecten die ook niet weten wat ze met Overstad moeten doen, maar dat

prima weten te verhullen (denken ze).


3 - RONDRIT

Nu is het punt gekomen om de kinderen om hulp te vragen. Om een goed beeld te krijgen van

Overstad anno nu maakten ze een ruim halfuur durende rondrit per touringcar door het gebied. Door

het hogere gezichtspunt werd de lelijkheid van het gebied extra geaccentueerd. Tijdens de rit kregen

ze relevante informatie over hoe het vroeger was: wat er nu nog staat aan oude gebouwen en wat er

in het (verre) verleden heeft gestaan.


4 – WORKSHOP STADSONTWIKKELING

Na de busrit kwamen de kinderen terug in het pand van Unieke Zaken. Een gedeelte van ons pand

hadden we getransformeerd in een ‘park’, een groene oase van rust vol vogelgekwetter en een

klaterende fontein. Om die plek te bereiken moesten de kinderen eerst door een doolhof van

donkere steegjes vol stadsgeluiden en stadsbeelden.

In het ‘park’ kregen de kinderen een lezing / workshop van Rob de Vries (DV Urban Architecture).

In een klein uur vertelde hij tal van interessante dingen over stedenbouw overal ter wereld, van New

York tot Marrakech en van Brasilia tot Alkmaar. Zijn verhaal werd effectief ondersteund met beelden.

Het betrof voornamelijk luchtfoto’s van grote(re) steden die zijn verhaal aanschouwelijk en

inzichtelijk maakten.

Doel van de workshop was:

- Dat ze een voor een ontwerp eerst een verhaal of een visie moesten ontwikkelen

- Dat ze alle vrijheid moesten nemen in hun ontwerpen

- Waar ze eventueel rekening mee kunnen houden bij het ontwerp

- Hoe ze een visie kunnen omzetten in een driedimensionaal beeld (maquette)

- Welke materialen je kunt gebruiken


5 – MAKEN VAN DE MAQUETTES

Na de workshop kreeg elke klas een aantal foamborden van 1 bij 1,5 meter, met daarop alleen de

watercontouren van het huidige Overstad. Op school maakten de leerlingen in groepen van vier of

vijf op een foamboard hun maquette. Dit proces werd begeleid en eventueel gesteund door de

docenten.

Na de laatste projectdag werden alle maquettes bij de scholen opgehaald. Sommige scholen hadden

dus meer tijd om aan de visie en de maquette te werken. Omdat alle scholen hier duidelijk van op de

hoogte waren, vormde dit geen enkel probleem.


6 - EXPOSITIE

Alle maquettes werden op zaterdag 7 en zondag 8 juli 2012 geëxposeerd in HAL 25.

Deze hal was groot genoeg om alle 125 maquettes (totale oppervlakte bijna 200 vierkante meter) op

een goede en ruimtelijk interessante manier te laten zien.

Zaterdag 7 juli om 14.30 uur opende Mw. Anjo van de Ven de expositie. Zij is wethouder van de

Gemeente Alkmaar, met ondermeer cultuur, stadsvernieuwing en ruimtelijke ordening in haar

portefeuille. Zij was dus de aangewezen persoon om de expositie te openen.

Ongeveer 1.000 mensen (kinderen, docenten, vaders en moeders) hebben de gratis toegankelijke

expositie bezocht. Het bezoekersaantal valt een beetje tegen, gezien het aantal deelnemende

kinderen.


7 en 8 – BEOORDELING EN PRIJSUITREIKING

We hebben een vierkoppige vakjury bereid gevonden alle maquettes te bekijken en te beoordelen.

De totale jurering nam ongeveer vier uur in beslag. De jury bestond uit:

Rob de Vries architect DV Urban Architecture

Liesbeth Messing Gemeente Alkmaar - stadsontwikkelaar

Jef Mühren directeur WZNH - juryvoorzitter

Jan-Willem Evenhuis Gemeente Alkmaar - projectmanager Overstad


JURYRAPPORT

Eerste prijs - OVER-OVERSTAD

School De Zandloper

Groep 6a - Meilissa, Miels, Kami, Puck en Tanja

Een dierentuin op palen, daaronder winkels (IKEA), een nieuw station, een bioscoop, enzovoort. Een

slim plan om in twee verdiepingen te bouwen waarbij de dierentuin op de bovenste verdieping alle

ruimte krijgt. Een trekker voor de stad voor bewoners en toeristen. Aan de bereikbaarheid is gedacht

met station, en er moet ook verdient kunnen worden met de grote winkels. Het plan is op een heel

mooie manier uitgebeeld in de maquette. Goed nagedacht is er over dubbel gebruik van de grond. De

maquette is mooi gemaakt kleurig en heel precies. En dat voor groep 6 leerlingen, prachtig!


Eervolle vermelding - JE BENT ZOALS JE BENT

School Kennemerpoort

Groep 7 - Roos, Jara, Joop, Isbel, Maartje en Rifka

‘Een wereldje van positief en negatief’. Dit plan sprong eruit wat betreft de originaliteit. Hoe verzin je

het, een plan dat helemaal uitgaat van hoe je je als bewoner of bezoeker voelt. Prachtig hoe het

muurgebouw dat tussen de twee werelden (positief en negatief) instaat, een vrolijke kant heeft en

een sombere. Het is misschien niet zo makkelijk te bouwen maar het geeft wel aan dat deze groep

heel goed heeft nagedacht hoe je de gebouwde omgeving vorm kunt geven met het gevoel van

mensen. Alleen het arme varken in de vijver aan de sombere kant, het zou mooi zijn als de groep

verder denkt over hoe ook het varken naar de positieve kant kan oversteken. Heel goed bedacht, een

voor zichzelf sprekend verhaal!


Eervolle vermelding - WATERPARADIJS

School ’t Baeken

Groep 8a - Lies, Wendy, Alina, Adil, Wesley en Tyler

‘Tada en hier is ons waterparadijs’, zonder verdere toelichting en het plan spreekt ook voor zichzelf.

De jury vond dit plan zo goed omdat je het misschien zomaar zo zou kunnen maken. Er waren meer

plannen met water, maar dit plan ging daarmee het verst. Het gebied helemaal leegmaken, onder

water zetten en nieuwe eilanden maken. Verbonden door allemaal bruggen. Dit is er in Alkmaar nog

niet. De basis is zo sterk dat je in de loop van de tijd, in de toekomst, nog van alles kunt toevoegen

zonder dat de kern van het plan verloren gaat. Dat is natuurlijk wel handig in deze tijd waarin in de

stad niet alles meer vanzelf gaat. Goed bedacht en mooi gemaakt!


De hoofdprijs voor de kinderen van BS De Zandloper is:

Een VIP TRIP naar de architectonische stad Rotterdam

Bezoek aan het Nederlands Architectuurinstituut (Nai)

Een VIP lunch op de Euromast

Een rondvaart door het havengebied van Rotterdam

Daarnaast was er een oorkonde en een medaille voor in de prijzenkast op school en voor elke leerling

het boek Mythische Steden. De VIP TRIP vindt plaats in september 2012 omdat de vakanties in

Noord-Holland voor de deur staan.

Ook de leerlingen met een eervolle vermelding kregen een medaille voor in de prijzenkast op school

en het boek Mythische Steden.


pr en promotie

Er is een zeer intensieve PR campagne gevoerd om de expositie onder de aandacht te brengen.

Allereerst hebben we 10.000 flyers laten drukken en die aan de kinderen meegegeven. Daarnaast

werden er flyers en affiches op alle culturele knooppunten in Alkmaar en omgeving verspreid. Op

onze website en onze Facebook-pagina plaatsten we vrijwel dagelijks updates over het project. De

lokale pers is intensief benaderd. Het Noord-Hollands Dagblad heeft een voorstuk gepubliceerd en

verslag gedaan van de expositie. In de eindfase zijn ook de landelijke media benaderd (o.a. het

Jeugdjournaal), maar van die zijde kwam helaas geen respons.

Voorzijde en achterzijde flyer


unieke zaken presenteert

Expositie

Over De Stad

7 en 8 juli 2012 13.00-17.00 uur

HAL 25 Pettemerstraat 15 Alkmaar

Toegang gratis

Affiche


colofon

MEDEWERKERS

Mirjam Morsch Unieke Zaken concept, speler

Peter Bolten Unieke Zaken speler

Rob de Vries DV Urban Architecture workshopleider, jurylid

Merel van Gaalen Theaterschool Amsterdam gastspeler

Coene Wouters Artiance gastspeler

Lisa Templon Artiance gastspeler

Linda Scholtens Unieke Zaken publiciteit

Job Van Beek HKU stagiaire kantoor

Nadine Kokkelkoren HKU stagiaire kantoor

Gijs Steenbergen Dare To Do techniek

Trees Balder Erasmus Hogeschool Brussel stagiaire techniek

Pieter de Gast Actief Talent realisering basismaquettes

Anjo van de Ven Wethouder Gemeente Alkmaar opening expositie

Jan-Willem Evenhuis Gemeente Alkmaar jurylid

Liesbeth Messing Gemeente Alkmaar jurylid

Jef Mühren Directeur WZNH jurylid

Jan Boeve fotograaf

Theo Oostdijk fotograaf

SUBSIDIE


PARTNERS

Actief Talent

Artiance [Centrum voor de Kunsten]

HAL 25

Theater de Vest

DEELNEMENDE BASISSCHOLEN

De Kennemerpoort

Erasmusschool

De Gondelier

De Sterrenwachter

De Cilinder

’t Baeken

De Zandloper

1-ste Montessorischool

MET SPECIALE DANK AAN

Jan Bleeker Actief Talent

Kees Bolten HAL 25

Roselda van Cann-Sengers NieuwOverstad BV

Marieke van Duin Theater de Vest

Ria de Ridder Artiance

Tamara Roos Artiance

Hanneke Vries Artiance


unieke zaken

Pettemerstraat 35 – 37

1823 CW Alkmaar

+31 (0) 72 – 5 111 442

www.uniekezaken.nl

[email protected]

Tekst Peter Bolten

Foto’s Jan Boeve, Peter Bolten, Jan van der Meulen en Theo Oostdijk

Ontwerp PR materialen Peter Bolten

Over De Stad - stimuleringsfonds creatieve industrie · 2015. 9. 21. · Eindverslag Over De Stad...

Documents

Transcript of Over De Stad - stimuleringsfonds creatieve industrie · 2015. 9. 21. · Eindverslag Over De Stad...