1 1

Ouderen in het verkeerEen brochure over autorijden en alternatieve

vervoersmiddelen

voor een toekomst zonder alzheimer

2 3

Inhoud

050609111215161819202326

Introductie

Medische conditie

Tips bij autorijden op leeftijd

Test zelf uw rijvaardigheid

Rijgedrag beoordelen

Deelname aan het verkeer

Het probleem bespreekbaar maken

Wanneer iemand blijft autorijden

Vrijheid behouden

Alternatieve vervoersmiddelen

Nuttige informatie

Neem contact op

alzheimer.nl

4 5

Introductie

U wilt graag autorijden, maar dan wel op een veilige manier. U wilt uzelf en anderen immers niet in gevaar brengen. Het kan dan ook geen kwaad om u zo nu en dan af te vragen of u nog in staat bent om veilig deel te nemen aan het verkeer. Helemaal als u al iets ouder bent, dient u met regelmaat stil te staan bij uw lichamelijke conditie. Is uw gezichtsvermogen voldoende, komt u nog vlot mee in het verkeer, voelt u zich zeker achter het stuur?

Hoewel uw leeftijd u niet hoeft te weerhouden om auto te rijden, u bovendien waarschijnlijk een schat aan rijervaring heeft en wellicht nog heel goed meekomt in het verkeer, is het niet onbelangrijk om zo nu en dan stil te staan bij uw rijvaardigheid of de rijvaardigheid van ouderen in uw directe omgeving. Deze folder gaat over veilig autorijden op leeftijd en gaat in op een aantal zaken die de rijvaardigheid beïnvloeden.

Invloed van ziektes en de gevolgen van ouder worden op autorijden.

Tips voor ouderen om veilig auto te rijden.

Een test voor oudere mensen om te beoordelen in welke mate zij in staat zijn veilig deel te nemen aan het verkeer.

Tips en richtlijnen voor familieleden en/of vrienden van personen op leeftijd om de rijvaardigheid te beoordelen.

Advies over deelname van een persoon op leeftijd aan het verkeer.

Advies over het bespreekbaar maken van stoppen met autorijden.

De omgang met iemand die, ondanks het tegengestelde bewijs, van mening is veilig deel te kunnen nemen aan het verkeer.

Manieren om mobiel te blijven, nadat het autorijden is opgegeven.

–

–

–

–

–

–

–

–

Organisatie ISAO is een non-profitorganisatie die wetenschappelijk onderzoek doet naar oorzaken en behandelmethoden van de ziekte van alzheimer. Wilt u voorlichting of met één van de medewerkers van ISAO over een bepaald onderwerp van gedachten wisselen, belt u dan gratis naar 0800 022 88 80

6 7

Medische conditie

De invloed van de gezondheidstoestand op autori jden Het natuurlijke ouderdomsproces maakt het soms moeilijk om te blijven autorijden. Naast een vertraagd reactievermogen kunnen bijkomende medische problemen de situatie zelfs verslechteren of onmogelijk maken. Er zijn tal van medische condities die autorijden beïnvloeden, waaronder:

Alzheimer/dementie Symptomen zoals vergeetachtigheid, veranderingen in de persoonlijkheid, desoriëntatie en verlies van spraak kenmerken de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie. Er kan worden aangenomen dat mensen die lijden aan vergeetachtigheid en desoriëntatie niet in staat zijn om op een veilige wijze deel te nemen aan het verkeer. Medicijnen die door patiënten met de ziekte van Alzheimer worden gebruikt, hebben bovendien vaak een nevenwerking. Voordat de patiënt gaat autorijden is het belangrijk om stil te staan bij de effecten hiervan op de rijvaardigheid. Zie ook ‘Medicatie’.

Gezichtsverl ies Er zijn verschillende soorten van gezichtsverlies, zoals macula degeneratie en glaucoom, die van grote invloed zijn op autorijden. Het is raadzaam dat weggebruikers met regelmaat hun gezichtsvermogen laten controleren. Weggebruikers boven de 70 jaar die hun rijbewijs willen verlengen, benodigen een

‘Verklaring van geschiktheid’. Dit document wordt versterkt door het CBR (Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen). Om het document te verkrijgen is een kleine medische keuring nodig. Tijdens deze keuring wordt onder andere aandacht besteed aan het gezichtsvermogen.

Gehoorverl ies Het verlies van het gehoor heeft invloed op de rijvaardigheid. Het is raadzaam dat ouderen die autorijden met regelmaat hun gehoor laten testen. Het testen van het gehoor komt tevens aan de orde tijdens de medische keuring die benodigd is om het rijbewijs boven het 70e levensjaar te verlengen. Zie ook ‘Gezichtsverlies’.

Beperkte beweegli jkheid en/of controleverl ies Op oudere leeftijd is het niet ongewoon dat de beweeglijkheid van het lichaam afneemt. Zo kan het kijken over de schouder bij het wisselen van rijstroken moeilijker worden. Ook kan het indrukken van de koppeling

opeens onnodig zwaar lijken. In veel gevallen is beperkte beweeglijkheid of controleverlies van bepaalde lichaamsdelen met een kleine technische aanpassing te verhelpen. AAN (Auto Aanpassers Nederland) is een organisatie die informatie verstrekt over technische aanpassingen van voertuigen.

Medicatie Het gebruik van medicijnen kan van invloed zijn op de rijvaardigheid. Veel medicijnen, of een combinatie van verschillende medicijnen, hebben bijwerkingen en beïnvloeden het rijgedrag negatief. Zo beïnvloeden ze het reactievermogen, maken suf of sloom. Bij gebruik van medicijnen wordt overleg met een arts, alvorens een auto te besturen, dringend aanbevolen.

De ziekte van Alzheimer of een andere vorm van dementie

Gezichtsverlies

Gehoorverlies

Beperkte beweeglijkheid en/of controleverlies lichaamsdelen

Het gebruik van bepaalde medicijnen

–

–

–

–

–

8 9

Beperk het autorijden tot dicht bij huis gelegen, gemakkelijk te bereiken plaatsen.

In de eerste plaats heeft u natuurlijk een geldig rijbewijs nodig. Daarnaast is het raadzaam om stil te staan bij veilig deelnemen aan het verkeer. Samen met vrienden en/of familie dienen ouderen de risico’s van autorijden na te gaan en zich bewust te worden van mogelijke situaties en obstakels die men in het verkeer kan tegenkomen. Door rekening te houden met deze situaties en hierop in te spelen, kan men een strategie ontwikkelen die veilig weggebruik mogelijk maakt.

Twijfelt u of autorijden nog veilig is? Hebt u vragen over deelnemen aan het verkeer? Er zijn in Nederland verschillende autorijscholen die rijvaardigheidsritten en opfriscursussen voor ouderen aanbieden. Voor informatie hierover kunt u onder andere terecht bij BROEM of een ouderenorganisatie.

Rij enkel op bekende wegen. Vermijd onbekende wegsituaties.

Beperk het autorijden tot dicht bij huis gelegen, gemakkelijk te bereiken plaatsen.

Maak gebruik van routes zonder gevaarlijke verkeerssituaties.

Rij enkel overdag.

Vermijd slecht weer en het spitsuur.

Houd voldoende afstand tot uw voorligger.

Concentreer u op de weg en niet op eventuele passagiers.

Laat u niet afleiden.

Rijd niet als u onder stress staat of erg moe bent.

–

–

–

–

–

–

–

–

–

Tips bij autorijden op leeftijd