Opzet van de presentatie

1. De structuur van het boek2. De vier hoofdstukken3. De primaire tekstfragmenten4. De website

Aansluiting bij leerlingen

• Concrete en realistische casussen• Discussievragen• Website

Hoofdstuk 1Wat is vrije wil?

Hoofdstuk 1Wat is vrije wil?

Steelt de kleptomaan uit vrije wil?

• Nee, want hij heeft een stoornis!• Ja, want hij had zich kunnen verzetten!• Nee, want waarom zou hij

tandenborstels willen stelen?• Ja, want hij deed het toch bewust!• Of niet? Hmm…

Hoofdstuk 1Wat is vrije wil?

Drie begrippen van vrije wil:

A.Als voorwaarde voor verantwoordelijkheid

B.Als zelfverwerkelijking

C.Als bewuste aansturing

Hoofdstuk 2Vrije wil en verantwoordelijkheid

Met ‘vrije wil’ bedoelen we het soort controle over je eigen gedrag dat vereist is voor verantwoordelijkheid. Als je niet uit vrije wil handelt, dan ben je ook niet verantwoordelijk voor die handeling.

Hoofdstuk 2Vrije wil en verantwoordelijkheid

Vrije wil koppelen aan thema’s misdaad

en straf(recht)

Hoofdstuk 2Vrije wil en verantwoordelijkheid• Principe van alternatieve

mogelijkheden

• Determinisme (hard determinisme)

• Ultieme oorzaak principe

• Libertarisme

• Compatibilisme (11 april UvT)

Hoofdstuk 3Vrije wil als zelfverwerkelijkingMet “vrije wil” bedoelen we het vermogen om op basis van je eigen mening beslissingen te nemen. Een handeling uit vrije wil is een handeling waarin tot uitdrukking komt wat de handelende persoon zelf belangrijk vindt.

Hoofdstuk 3Vrije wil als zelfverwerkelijking• Voorbeeld Brenda: McDonald’s of

wortelsalade?

• Hume: bundeltheorie

• Frankfurt

• Sartre

Hoofdstuk 4Vrije wil als bewuste aansturingMet “vrije wil” bedoelen we het vermogen om bewust je eigen lichaam in beweging te brengen. Een handeling uit vrije wil is een handeling die wordt aangestuurd door een bewuste gedachte die je vlak voor de handeling hebt.

Hoofdstuk 4Vrije wil als bewuste aansturingIn hoeverre kunnen wij bewust ons

eigen lichaam aansturen?

• Opstaan van de bank (‘Oomph’)• Benjamin Libet

Hoofdstuk 4Vrije wil als bewuste aansturing

• Lichaam-geest probleem• Substantiedualisme• Identiteitstheorie

Primaire teksten

KantHumeNagelPereboomMill

SartreTaylorDescartesDennett

Website

www.vrijewil.info