HONDERD UUR NACHT Anna Woltz

Querido

(door Ellen Erpels)

1. VERHAAL

Cover

Wat vind je van de afbeelding op de omslag?

Welk fragment uit het boek herken je op de prent?

Wat vind je van de tekst op de cover?

Geeft de cover voldoende de sfeer van het verhaal weer?

Waarom werd er voor deze titel gekozen?

Hoofdstukken Het verhaal is opgedeeld in 45 hoofdstukken die te herkennen zijn een cijfer..

Vind je dit een goede keuze of heb je liever titels?

Waarom?

Kies 3 hoofdstukken uit en probeer een passende titel te verzinnen.

Personages Emilia (14) is de spilfiguur in het verhaal.

Wat weet je allemaal van haar?

Hoe zou je haar omschrijven?

Waarom vlucht zij naar New York?

In New York ontmoet ze andere belangrijke figuren uit het verhaal, zoals Seth, Abby en Jim.

Hoe ontmoeten de personages elkaar?

Maak van elk personages een korte beschrijving.

Welk personage sluit het dichtste aan bij jouw persoonlijkheid?

Met wie van de personages zou jij het liefst de doortocht van de orkaan Sandy doorbrengen en

waarom?

Welke evolutie maakt het hoofdpersonage door?

Hoe merk je dit? (Emilia wordt meer volwassen, ze overwint haar dwangneurose/smetvrees en

durft de confrontatie met haar ouders aan te gaan.)

Zijn er nog andere personages?

Werden de personages voldoende uitgediept? Waarom wel/niet?

Over wie zou je nog meer te weten willen komen?

Vertelperspectief Het verhaal werd geschreven vanuit het ik-perspectief en wordt dus vanuit het standpunt van Emilia

verteld.

Hoe zou het verhaal verlopen indien het door de ogen van Jim, Seth of Abby verteld werd?

Hadden jullie het interessanter gevonden om de personages af te wisselen en elk hun eigen

verhaal te laten doen? Waarom wel/niet?

Schrijfstijl “Stilistisch hapert er nog één en ander. Enkele vergelijkingen overtuigen niet – ‘Mijn stem klinkt als

bleke aardappelpuree.’ – en pogingen tot beeldspraak klinken weleens gezocht: ‘Donkere en lichtgrijze

wolken marmeren de ochtendlucht.’” Jürgen Peeters

Ben je het hiermee eens?

Ben je in het boek nog dergelijke voorbeelden van beeldspraak tegengekomen? Welke?

Wat vind je van de beschrijving op pagina 104?

Het verhaal is filmisch geschreven. Hoe zou je de schrijfstijl van Anna Woltz omschrijven? Eenvoudig of complex?

Waaraan merk je dit?

Hou je van deze stijl? Waarom wel/niet?

De schrijfster heeft oog voor details.

Kan je hier een aantal voorbeelden van geven?

Heeft dit een meerwaarde voor het verhaal?

Het verhaal bestaat voornamelijk uit gesprekken tussen de verschillende personages.

Vind je dit aangenaam om te lezen? Waarom wel/niet?

Geloofwaardigheid

Vind je het een realistisch verhaal?

Welke gebeurtenissen vind jij minder realistisch en waarom?

2. VERWERKING

Storm

materiaal

o Computer met internetverbinding

o kaart van New York

o stiften

Duid als opwarmer op de kaart de plaatsen aan die in het boek aan bod komen.

Welke weg leggen de jongeren af?

Welke delen zitten in het donker en in de kou en waar is er wel licht en elektriciteit?

Bekijk daarna een aantal beelden uit de documentaire “Sandy: Anatomy of a Superstorm” (2012,

GBR), om de KJV’ers een idee te geven van de verwoestende orkaan. De film vertelt van minuut tot

minuut het relaas van hoe orkaan Sandy vernieling zaaide in de staat New York. Met satellietbeelden,

digitale animaties en getuigenissen van mensen die heelhuids uit de storm kwamen. Je vindt de

documentaire hier terug.

“Survival of the fittest” is een onderdeel van de evolutietheorie van Darwin, waarbij niet de sterksten

of de meest fitte overleven, maar de best aangepasten (to fit = passen). Met andere woorden: soorten

en individuen die het best aangepast zijn aan hun omgeving, hebben grotere kans te overleven en zich

voort te planten. (Bron: )http://www.cultureelwoordenboek.nl/index.php?lem=5521

Hoe komt “survival of the fittest” aan bod in het verhaal?

Kan je hier nog andere voorbeelden van geven?

Tijdens de storm worden de jongeren met hun ultieme basisbehoeften geconfronteerd.

Welke zijn dat?

Zijn die voor jou ook belangrijk? Waarom wel/niet?

Welke zaken zou jij het meeste missen?

Psychologische aspecten Het gedrag van Emilia wordt escapisme genoemd.

Escapisme (van Engels escape, ontsnapping, lek, ontkoming, afleiding en escapism, gewoonte of

neiging de werkelijkheid te ontvluchten) is de psychologische neiging of gewoonte om de zorgen van

het alledaagse leven en de daarbij horende verplichtingen te vergeten. Iemand die lijdt aan escapisme

trekt zich terug in een "andere wereld", zoals fictie, amusement, hobby, theater, videospellen en film.

(bron: Wikipedia)

Vertoon jij soms ook vluchtgedrag?

Hoe komt dit tot uiting?

Waarom hebben mensen vaak de neiging om letterlijk of figuurlijk weg te vluchten?

Doorheen het verhaal komt de smetvrees van Emilia regelmatig aan bod.

Kan je hier enkele voorbeelden van geven?

Heb jij zelf een dwangneurose of ken je iemand die dit heeft?

Hoe komt het dat mensen lijden aan dwangneuroses?

Op deze site vind je een gedicht dat deze problematiek treffend illustreert.

Sinds september is het programma ‘Dwangers’ op de televisie. Er kan eventueel een fragment bekeken

en besproken worden.

De ouder-kindrelatie speelt een belangrijke rol in het verhaal.

Hoe is de relatie met haar vader en met haar moeder?

Hoe merk je dat?

Herken je dit?

Heb jij een goede relatie met je ouders?

Vind je dit belangrijk?

Hoe gaan jullie met elkaar om?

Wat als… Hoe zou jij de situatie aanpakken?

Stel je voor dat jouw vader dezelfde fout maakt als de papa van Emilia, wat zou jij dan doen?

Stel dat je straks naar huis gaat en je hoort op het nieuws dat er een orkaan aankomt. Welke

voorbereidingsmaatregelen zou jij treffen? Wat mag je zeker niet vergeten?

Stel dat jij op je eentje in een grote stad bent. Je kent er niemand en je hebt geen plaats om te

overnachten. Wat zou jij doen?

New York

Zou je graag naar New York gaan? Waarom wel/niet?

Welke zaken zou je dan zeker willen bezichtigen of welke musea zou je willen bezoeken?

Wat doe jij het liefst wanneer je op citytrip gaat?

Spreekt het leven in de stad je aan of verkies je een dorp? Waarom? Zet de pro’s en contra’s

op een rijtje.

Recensies Leg onderstaande citaten voor aan de juryleden. Zijn ze akkoord of niet akkoord en waarom?

“Met Honderd uur nacht blaast Anna Woltz iedereen omver. [...] Emilia, de hoofdpersoon, is enorm

intrigerend. ... De rare wendingen en de grappige ontmoetingen tijdens orkaan Sandy zetten Emilia én

de lezer aan het denken over zichzelf. ... De orkaanmisère is prachtig beeldend beschreven vol zinnen

die je op een papiertje krabbelt en boven je bed hangt.” - 7 Days

“Woltz weet rechttoe-rechtaan meiden-thematiek iets rauws, poëtisch én filosofisch mee te geven.

Haar boeken worden stapje voor stapje beter, haar zinnen zijn fris en origineel en hebben een prettig

ritme. ... Honderd uur nacht is heel geschikt voor de vakantiekoffer. Toch geeft het méér: een boek dat

je niet weghaalt uit de werkelijkheid, maar je er met de neus opdrukt en je er daarna op een

fascinerende, nieuwe manier naar laat kijken. Vier sterren.” - Pjotr van Lenteren in de Volkskrant

“Het boek zit bomvol, het komt als een orkaan over je heen, en zo is het ook opgeschreven. Er zit vaart

in. Daarbij drukt Woltz zich regelmatig uit in originele, bijzonder beeldende en rake metaforen.

Honderd uur nacht is een fijne jeugdroman die prikkelt en aanzet tot denken. Honderd uur nacht is

geschikt voor kinderen vanaf 12 jaar, maar ook zeker aan te raden voor volwassenen.”- tzum.nl

“Anna Woltz bouwt in haar roman een wereld waarin ik nog uren had willen blijven, want ik kon haar

personages zo goed horen en begrijpen. Het voelt een beetje zoals Emilia’s moeder het verwoord: ‘We

zweven allemaal alleen tussen de sterren. Dat moet je accepteren. En als je in je leven een paar mensen

vindt die op gehoorsafstand naast je zweven, dan moet je blij zijn.’ - Andrea Kluitman, vertaalster

“Geschreven vanuit een ik-vertelperspectief weet Honderd uur nacht bijna onmiddellijk te boeien.

Emilia overtuigt als complex, gelaagd round character. Haar spitsvondige, (zelf)kritische opmerkingen

verhogen inlevingsvermogen: “In mijn lichaam zijn schokkend veel cellen die huilend willen

terugbellen, maar ik negeer ze.” en “Vrienden? Dat zijn van die vierkante plaatjes op Facebook, toch?”

Jürgen Peeters

“Was ik kritisch over Woltz’ vorige jeugdboeken, dan biedt ze met ‘Honderd uur nacht’ een

overtuigender verhaal. Stilistisch kan Woltz zeker nog evolueren en een enkele passage was beter

achterwege gebleven, maar de sterke psychologische uitdieping en gelaagde schriftuur getuigen van

Woltz’ sterke groei als auteur.” Jürgen Peeters

http://www.verteleens.be/2014/04/23/honderd-uur-nacht-anna-woltz/

Zijn jullie het eens met deze uitspraak?

Hadden jullie ook het gevoel dat er passages overbodig waren in het verhaal? Zo ja, welke

zouden jullie dan weglaten en waarom?

Op haar site verzamelt Woltz nog meer reacties uit de media.

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren.

Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken lezen we’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

15 DAGEN ZONDER HOOFD Dave Cousins en H.C. Kaspersma (vert.)

Moon

(door Ellen Erpels)

1. VERHAAL

De cover

Wat staat er op de cover?

Naar welk fragment uit het verhaal refereert deze foto?

Vind je het een mooie cover? Stel dat jij de omslag mag ontwerpen, hoe zou die er dan

uitzien?

Welke van de drie covers (zie bijlage) heeft jouw voorkeur en waarom?

De hoofdstukken

Materiaal:

o kaartjes met de titel van elk hoofdstuk

Het boek heeft 16 hoofdstukken. Ieder hoofdstuk kreeg de naam van een dag: dinsdag, toendag,

zonderdag, wijdag, laterdag, ondag, laagdag, plichtsdag, bijzonderdag, vreesdag, waardeloosdag,

slopdag, mindag, doemsdag, verzoensdag en vandaag.

Probeer het verhaal te reconstrueren aan de hand van de titels.

Welke link is er met het verhaal?

Vind je het een goede keuze om de hoofdstukken zo te benoemen?

Passen de titels dan ook goed bij die dag? Waarom wel/niet?

Welke titels zou jij aan de hoofdstukken geven?

Over welke periode wordt het verhaal verteld?

De personages

De twee broers Laurence (15) en Jay Roach (6) spelen een belangrijke rol in het verhaal.

Waarom werd er voor de achternaam “Roach” gekozen? Wat is het verband met de titel van

het boek? (“Roach” betekent kakkerlak en deze insecten zijn kampioenen in overleven. Zelfs

als je hun kop eraf hakt, kunnen ze nog meer dan een week rondlopen.)

Stel je in de plaats van Laurence, de oudste broer. Hij is enorm vindingrijk en gelooft dat het winnen

van de luxe vakantie de oplossing zou zijn voor al hun problemen.

Begrijp je hem of vind je het naïef?

Hoe pakt hij de geldproblemen aan?

Met welk lumineus idee probeert hij aan geld te geraken in de bank?

Op welke manier zou jij de situatie aanpakken?

Bij Laurence steken tegenstrijdige gevoelens ten opzichte van zijn kleine broer de kop op. Hij is dol op

hem, maar hij is het ook beu dat hij de verantwoordelijkheid over hem moet dragen.

Hoe komt dit in het boek ter sprake?

Hij heeft niet het leven van een standaardtiener.

Hoe wordt dit in het verhaal geschetst?

Hoe zou jij dit ervaren?

Hij krijgt op verschillende momenten zijn “krak”.

Welke momenten?

Hoe gaat hij hiermee om?

Met welke van de twee broers voel jij het meest affiniteit en waarom?

Hun moeder is verslaafd en verdwijnt een tijdje uit het leven van haar twee zonen.

Heb je sympathie voor de moeder? Waarom wel/niet?

Kan je haar begrijpen?

De jongens zijn bijzonder loyaal ten opzichte van hun moeder.

Hoe merk je dit doorheen het verhaal?

Zou jij zoveel geduld kunnen opbrengen?

Hoe komt het dat de jongens dit kunnen?

Andere personages: Mina en buurvrouw Nelly

Wat is de rol van Mina in het verhaal?

Hoe zou je haar omschrijven?

Welke rol speelt buurvrouw Nelly?

Geloofwaardigheid Vind je het een geloofwaardig verhaal? Waarom wel/niet?

Kan je dit aantonen aan de hand van fragmenten uit het boek?

Vertelperspectief Het verhaal wordt verteld vanuit het standpunt van Laurence. Kies een hoofdstuk uit en vertel het na

vanuit het standpunt van zijn jongere broer. Hoe zou dat dan klinken?

2. VERWERKING

Thema’s Ondanks de moeilijke thema’s in het boek is er ook hoop in het verhaal.

Op welke manier komt deze hoop tot uiting?

Er is eveneens ruimte voor humor.

Welke fragmenten of spitsvondigheden vond jij grappig en waarom?

Het boek wordt omschreven als een tragikomisch sprookje. Hoe zou je dit kunnen verklaren?

Een van de thema’s in het boek is (alcohol)verslaving. De moeder van de twee jongens kan immers

geen dag zonder drank.

Heb je zelf een verslaving?

Wanneer spreek je eigenlijk van een verslaving?

Wat zijn volgens jullie de kenmerken van typisch verslavingsgedrag?

Maak eventueel een woordspin op het bord en laat de KJV’ers de kernwoorden aanvullen.

Werden jullie al geconfronteerd met mensen die verslaafd zijn?

Hoe ga je hier het beste mee om?

Daarnaast kampt hun moeder met een depressie.

Welke gedragingen zijn typisch voor depressieve mensen?

Hoe merk je dit in het verhaal?

Wat is volgens jou een goede oplossing om met deze problemen om te gaan?

Door al haar problemen verwaarloost ze haar twee zonen. Dus ook het thema kinderverwaarlozing

wordt aangeraakt.

Denk je dat dit nog vaak gebeurt in realiteit?

Ga op zoek naar een aantal (kranten)artikels omtrent deze problematiek en bespreek ze.

Vervolg Achteraan in het boek kan je een interview met de schrijver lezer. Er is sprake van een vervolg op dit

boek.

Hoe zouden jullie het verhaal graag zien evolueren?

Rode draden De rode draad is de radioquiz waarmee Laurence een luxevakantie kan winnen.

Vind je dit een tof idee? Waarom wel/waarom niet?

Is het te voorspelbaar dat hij deze quiz ook effectief wint?

Daarnaast komt de tekenfilm Scooby Doo geregeld naar voor in het verhaal. Jay dompelt zich graag

onder in deze fantasiewereld.

Vind je dit een goede keuze van de auteur? Waarom wel/waarom niet?

Op welke manier maakt zijn grote broer gebruik van de tekenfilm?

Wat is hier het nut van?

Telefooncelscène Kies uit het boek één van de scènes in de telefooncel en speel deze na.

Recensies Leg onderstaande citaten voor aan de juryleden. Zijn ze akkoord of niet akkoord en waarom?

“Enkele losse eindjes en een te makkelijk einde zijn slechts schoonheidsfoutjes in een verder

sterke young adult.” (Jürgen Peeters, http://www.verteleens.be/2014/08/01/gelezen-in-de-

maand-juli-door-jurgen-3/)

“Het boek is ondanks de trieste situatie van de twee jongens hilarisch geschreven. Op bijna

elke bladzijde gebeurt er wel iets stoms, waardoor je een lach op je gezicht houdt tijdens het

lezen. Het boek is een echte aanrader voor jongeren die op een luchtige manier over een

moeilijk thema willen lezen.” (http://www.youngadultbooks.nl/recensies/recensie-15-dagen-

zonder-hoofd/)

“Een puber probeert koste wat kost zijn uit elkaar vallende familie bij elkaar te houden in deze

knap geschreven roman, waarin humor en drama elkaar perfect in balans houden.”

(Kirkus Reviews)

Prezi Hier vind je een voorbeeld van een korte voorstelling over het boek (door Tineke de Jong).

Wat vind je hier van?

De leden kunnen zelf aan de slag gaan om een voorstelling te maken.

Vergelijkbare titels over broers in moeilijke omstandigheden:

Ik zal er zijn - Holly Goldberg Sloan, https://www.basmaliepaard.nl/publicaties/trouw-

recensie/ik-zal-er-zijn

Billy - Phil Earle, https://www.basmaliepaard.nl/publicaties/trouw-recensie/billy

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren.

Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken lezen we’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

DE VLOEK Wendy Stroobant

Davidsfonds/Infodok

(door Ellen Erpels)

1. VERHAAL

Cover en titel

Vind je het een goede keuze om deze foto op de omslag te plaatsen? Waarom wel/niet?

Wat is het verband met het verhaal?

Hoe zou de cover er volgens jou moeten uitzien?

Wat vind je van de titel?

Past deze bij het boek? Waarom wel/niet?

Welke titel zou jij kiezen voor dit boek?

Hoofdstukken en vertelstandperspectief Het boek is opgedeeld in 25 hoofdstukken zonder titel.

Vind je dit goed of verkies jij telkens een titel? Waarom?

Kies uit het boek een aantal hoofdstukken en verzin een passende titel.

De verteller/het standpunt wisselt meermaals per hoofdstuk.

Heeft dit een meerwaarde volgens jou? Of is het aangenamer wanneer één persoon per

hoofdstuk zijn zegje doet?

Personages Het verhaal gaat over een aantal leerlingen uit 5B. De belevenissen worden verteld vanuit het

standpunt van vier verschillende personages: Jelle, Stella, Arne en Dizzy.

Maak samen met de juryleden een korte schets van elk personage.

Ze zijn allemaal verschillend, maar toch hebben ze iets gemeen? Wat is dit?

Wie van de personages zou een vriend(in) van jou kunnen zijn?

Bij wie zou jij graag in de klas zitten? Waarom?

Herken je jezelf in een van hen? In wie en waarom?

Laat de KJV’ers een aantal karaktereigenschappen van de hoofdpersonages op een blaadje schrijven,

doe deze in een enveloppe en trek er telkens eentje uit. De juryleden moeten dan raden over wie het

gaat.

De vier jongeren zijn anders dan anderen en wijken af van de norm.

Ieder van hen heeft een mankementje, welk?

Vind je dit een interessante keuze? Waarom wel/niet?

Wie bepaalt de normen?

Zijn er bepaalde normen in onze huidige samenleving, welke?

Hoe ontstaan normen?

Daarnaast komen nog een aantal van hun klasgenoten aan bod in het boek.

Wie zijn ze en welke rol spelen ze in het verhaal?

Door toedoen van mevrouw Goedhart ondergaan zij een metamorfose. Bespreek deze andere

personages en hun evolutie.

Op welk moment hebben de jongeren door dat hun ouders gebrainwasht worden door

Goedhart?

Wanneer kwam jij tot dit besef?

Wat moeten de ouders van de verschillende personages precies met hun kinderen doen en

waarom?

Welke relatie hebben de tieners met hun ouders? Is deze goed of slecht?

De ouders keren zich plots tegen de heks, hoe komt dit?

Deze gebeurtenis beslaat slechts 2 bladzijden terwijl de aanloop veel langer duurt. Vind je dit

een goede keuze? Waarom wel/niet?

Ruimte Het verhaal speelt zich af op instituut Tranendal.

Hoe zou je deze school beschrijven?

Vergelijk de school met die van jou. Welke verschillen zijn er?

Voorspelbaarheid en spanning In het boek zitten een aantal clichématige en doorzichtige elementen.

Kan je hier een aantal voorbeelden van geven?

Toch zijn er ook enkele momenten waarop het verhaal voor de lezers een verrassende wending krijgt.

Wanneer gebeurt dit?

Vind je dat de voorspelbare zaken te fel doorwegen of was het verhaal toch overrompelend

genoeg voor jou?

Als je het verhaal in één woord zou moeten omschrijven, hoe zou dat dan zijn?

Einde Het boek heeft een open einde. Er blijven nog een aantal vragen onbeantwoord. De lezer weet niet of

de vloek verder zal gaan of niet.

Wat denk je zelf?

Welk vervolg zou je zelf aan het verhaal breien?

2. VERWERKING

Heden-verleden Het boek is geen historisch verhaal, maar er is wel een link naar het verleden aanwezig.

In welke tijd speelt het verhaal zich af?

Aan welke elementen merk je dit?

Welke verwijzingen naar de hedendaagse maatschappij zijn er?

In het verhaal komen verschillende periodes uit de geschiedenis aan bod. Welke?

Probeer het verhaal te reconstrueren aan de hand van deze tijdperken.

In welke periode zou jij graag geleefd hebben en waarom?

Homo Dizzy is balletdanser en homoseksueel. Tijdens het verhaal merk je dat hij twijfelt om al dan niet uit

de kast te komen.

Hoe komt het dat hij twijfelt? Begrijp je dit?

Hoe zou jij met deze situatie omgaan?

Hoe gaat onze maatschappij tegenwoordig om met homoseksuele mensen? Is er een verschil

met vroeger?

Handicap Jelle is gehandicapt en zit in een rolstoel.

Hoe wordt er tegenwoordig omgegaan met mensen die een beperking hebben?

Welk verschil is er met vroeger?

Wordt er voldoende aandacht aan deze mensen besteed?

Waaraan merk je dit?

Hoe zou jij reageren indien je in een rolstoel zou terecht komen? Probeer je in te leven en ga

na met welke obstakels je als rolstoelgebruiker te maken krijgt.

Heksen Stel je voor dat een lerares zoals mevrouw Goedhart jouw klas binnenstapt.

Hoe zou jij dan reageren?

We kennen heksen vooral uit sprookjes.

Ken je enkele voorbeelden?

Zouden heksen ooit echt bestaan hebben?

Jeanne d'Arc is een van de bekendste heksen uit de geschiedenis. Wat weet je over haar?

Op welke manier ging men heksen om?

Zie je een verband met de gebeurtenissen uit het verhaal?

Recensies Leg onderstaande citaten voor aan de juryleden. Zijn ze akkoord of niet akkoord en waarom?

“De personages van de leerlingen en volwassenen worden realistisch beschreven en de

gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op. Het verhaal leest vlot en gemakkelijk. Hoe

verder de lezer echter in het verhaal komt, hoe meer hij/zij de wenkbrauwen fronst over enkele

onverklaarbare elementen die echt wel belangrijk zijn en het verhaal doen staan of vallen. En

de uiteindelijke climax, de finale actie, komt niet helemaal geloofwaardig over.

Wat overblijft is een vlot leesbaar verhaal met heel wat actie, maar dat de diepgang mist van

de eerdere verhalen van deze auteur. Een tussendoortje om ontspannen te lezen zonder te veel

na te denken.” - Pol Van Damme

(http://www.pluizuit.be/archief/140809/9789059085350.htm)

“Als je eenmaal begint te lezen in dit superspannende griezelverhaal, leg je het boek niet meer

weg. Een pageturner eerste klas is het, Wendy Stroobant heeft er al meer geschreven, maar

met deze overtreft ze zichzelf. Met humor en romantiek, en ook psychologisch inzicht

wanneer ze laat zien hoe kinderen die plots in een moeilijke situatie verzeild raken hun

verantwoordelijkheid nemen.

En dan nog die geschiedenisverhalen, het is een boek met veel variatie, waar de spanning

overheerst.” - Marjo (http://www.leestafel.info/wendy-stroobant)

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren.

Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken lezen we’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

ELFENBLAUW IV: DE HELM VAN ARMATA Johan Vandevelde

Abimo

(door Ellen Erpels)

1. VERHAAL

De cover

Wat zie je op de cover?

Waarnaar wordt er gerefereerd?

Vind je het een mooie cover? Waarom wel/niet?

Indien jij de omslag zou mogen ontwerpen, hoe zou deze er dan uitzien?

Reeks Met De helm van Armata komt de bekroonde tetralogie Elfenblauw tot een verbluffend en heel

spannend einde. Er is geen proloog of terugblik, maar als lezer zit je meteen midden in het verhaal. Er

gebeuren veel verwijzingen naar de vorige boeken.

Had je al andere boeken gelezen? Indien ja, wat vond je er van?

Tip: Juryleden die meer op de hoogte zijn van de voorgeschiedenis kunnen de anderen eventueel een

korte samenvatting geven van de voorgaande verhalen.

Indien nee, vond je dit noodzakelijk? Waren er onduidelijkheden?

Titel Er zijn twee hoofdlijnen in het boek, namelijk de verdediging van Nyamh en de zoektocht naar de

helm.

Welke verhaallijn spreekt jou het meeste aan en waarom?

Vind je dat de titel dan eigenlijk goed bij het boek past, aangezien deze slechts één verhaallijn

belicht? Zou jij een meer gepaste titel kunnen bedenken?

Personages

Wie zijn de belangrijkste personages in het verhaal?

Welke band/welk verband hebben ze met elkaar?

Wie van hen past het best bij jouw persoonlijkheid en waarom?

Maak een overzicht van de ‘goede’ en de ‘slechte’ personages. Zoek voor elk van hen een passende

eigenschap of karaktertrek.

Vertelperspectief Tijdens het verhaal komt niet enkel Sander aan het woord.

Uit wiens standpunt wordt het verhaal nog verteld?

Niet alleen de hoofdpersonages komen aan bod, maar bijvoorbeeld ook Lystar en Farlog. Een voordeel

is dat je als lezer soms meer weet dan andere personages.

Vind je dit aangenaam om te lezen of eerder verwarrend?

Kies een fragment uit het boek en probeer het na te vertellen vanuit het perspectief van een ander

personage.

Hoofdstukken Het boek is opgedeeld in 29 hoofdstukken. Deze hoofdstukken kregen allemaal een titel. Schrijf de

titels op een blaadje en steek deze in een enveloppe. Trek er eentje uit en probeer samen te bedenken

waarover dat hoofdstuk precies ging.

Einde Het einde van dit boek betekent ook het definitieve einde van de serie ‘Elfenblauw’. Ben je tevreden

met de afloop van het verhaal? Had jij het anders verwacht? Hoe dacht jij dat het verhaal zou aflopen?

Stel dat er toch nog een vervolg zou komen, welke belevenissen heb jij dan in gedachten voor onze

vrienden?

2. VERWERKING

Jargon In het verhaal komen specifieke woorden en begrippen aan bod. In hoofdstuk 2 lezen we bijvoorbeeld

“cerra aspara”.

Wat betekent dit?

Kan je nog andere voorbeelden geven?

Vind je dit interessant?

Waarom maakt de auteur hier gebruik van?

Toeval Het toeval speelt een belangrijke rol in het verhaal, waardoor het hoofdpersonage steeds weer weet te

ontsnappen.

Kan je hier enkele voorbeelden van geven?

Geloof jij in toeval? Waarom wel/niet?

Kan je een voorbeeld geven uit je eigen leven?

Op deze site vind je een interessant artikel over toeval.

Queeste De queeste en de gevechten om Nyamh zijn vol actie, gevaar en spanning. Toch is er een verschil in

sfeer die het oproept tijdens het lezen.

Heb je dit verschil ervaren?

Hoe kan je dit omschrijven?

In het verhaal staat de queeste naar vrijheid, vrede en geluk centraal.

Wat betekent dit geluk voor Sander en zijn vrienden?

Wat maakt jou gelukkig?

Zoek enkele quotes over geluk en bespreek deze.

In de Ban van de Ring Elfenblauw wordt vergeleken met In de Ban van de Ring van J.R.R. Tolkien. Leg onderstaand citaat

aan de juryleden voor:

“De veldslagen zijn groots en worden vanuit alle kanten belicht. De politiek en de machtspelletjes

komen aan bod, maar ook de emoties van burgers en soldaten. De tactieken van vriend en vijand zijn

duidelijk voor de lezer, wat een erg volledig beeld geeft. Het doet wel iets denken aan de gevechten uit

de boeken In de ban van de ring. Het geeft een reëel en daardoor wat triest beeld van de oorlog die

woedt in het land.” - Connie Flipse (http://www.fantasywereld.nl/recensies/elfenblauw-4-de-helm-

van-armata/)

Heb je In de Ban van de Ring van J.R.R. Tolkien gelezen?

Zie je gelijkenissen tussen beide boeken? Welke?

De belegering van de citadel doet eveneens aan In de Ban van de Ring denken.

Welke gelijkenissen zie je?

Zijn er films die je aan dit fragment zou kunnen linken? Welke?

Strijd Leg onderstaand citaat aan de juryleden voor:

“De lezer wordt niet gespaard en krijgt te maken met bloederige scenes waarbij vele doden en

gewonden vallen. Het is een overtuigend en indrukwekkend beeld dat de auteur weet neer te zetten.

Waarbij hij laat zien dat in oorlog de wereld niet zwart-wit is. Zo doden bijvoorbeeld mensen die aan

de goede kant staan niet alleen om te overleven maar ook uit woede en haat. Dit deel is dan ook wat

meer geschikt voor de wat oudere lezers.” - Connie Flipse

(http://www.fantasywereld.nl/recensies/elfenblauw-4-de-helm-van-armata/)

Vind je het fijn om zo een bloederige verhalen te lezen of vind je dat de strijd iets te

gedetailleerd beschreven werd?

In onze huidige samenleving wordt er steeds vaker gedood uit woede en haat.

Kan je hier enkele voorbeelden van geven?

De juryleden kunnen eventueel enkele artikels opzoeken en bespreken hoe zij hier tegenover staan.

Humor en ontroering De politiek en de machtspelletjes staan haaks tegenover de meer gevoelige elementen uit het verhaal.

Maar is er in het boek dus ook ruimte voor ontroerende en mooie momenten.

Welke fragmenten hebben jou geraakt en waarom?

Daarnaast zorgt de auteur ook voor voldoende humor in het boek en zelfs een vleugje romantiek.

Op welke momenten kon je dit merken?

Waarden Sander profileert zich opnieuw als leider, maar hij komt ook op voor eerlijkheid, respect en waarden.

Zou jij Sander graag als leider hebben bij zo een expeditie? Waarom wel/niet?

Welke waarden draagt hij hoog in het vaandel? Hoe merk je dit?

Wat zijn voor jou belangrijke waarden in het leven?

Eigen creaties

materiaal

o papier

o stiften en kleurpotloden

o verf en penselen

De vreemde wezens en creaturen worden mooi en levendig omschreven. Ze lijken bijna echt tot leven

te komen. Laat de juryleden hun fantasie gebruiken om zelf zo een wezen te bedenken en er een

tekening van te maken. Laat hen vertellen over welke eigenschappen het beschikt. Je kan de juryleden

een tekening van een creatuur uit het verhaal laten maken. De anderen moeten dan raden over welk

wezen het gaat. Dit zou je kunnen doen aan de hand van Pictionary.

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren.

Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken lezen we’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

HET MYSTERIE VAN DE SMOKKELAAR Hedwig Van de Velde

Davidsfonds/Infodok

(door Edit Meijer)

1. VERHAAL

Het mysterie van de smokkelaar is een spannende avonturenroman die zich afspeelt in Antwerpen vlak

voor de Eerste Wereldoorlog.

Tijd en locatie

Tijd en locatie spelen de hoofdrol in dit verhaal. Het begin van de 20ste

eeuw: de modernisatie, de

technische vooruitgang en de maatschappelijke veranderingen zijn allemaal nadrukkelijk aanwezig in

dit verhaal. De schrijver schetst de tijdsgeest met veel precisie en creëert een realistisch beeld en

tastbare sfeer van deze historische periode.

Welke voorwerpen, personages, verhaalelementen typeren deze wereld?

De auteur gebruikt speciale woorden en uitdrukkingen om het milieu waarin de gebeurtenissen

plaatsvinden te beschrijven.

Kunnen de juryleden enkele voorbeelden van dit taalgebruik geven?

Kwamen ze woorden tegen die ze niet kenden? Hebben ze de betekenis van deze woorden uit

de context kunnen halen?

Het verhaal speelt zich af in Sint-Anneke en in de stad Antwerpen.

Kunnen de jongeren de verschillende locaties beschrijven?

Hebben ze tijdens het lezen de plattegrond in het boek gebruikt? Welk personage hoort bij

welke plaats?

Wat bedoelt Mon met deze zin: “Hier aan de Schelde leer je het echte leven kennen?” (p.8)

Waar je woont, bepaalt wie je bent.

“Mon is er een uit de polder. Die is wat apart.” (p.11)

“Jij bent er een van de Achterom…die liggen als luie poezen in de zon.” (p.11)

“Was dit het meisje uit het schipperskwartier?”(p.47)

Je woonplaats weerspiegelt je plaats in de maatschappij.

Waar wonen de rijken en waar de armen? Beschrijf het verschil tussen de leefomstandigheden

van deze twee groepen.

Hoe behandelen de rijken de armen?

Zijn alle welgestelde personages negatief beschreven?

Is er een samenhorigheid binnen het gewone volk?

Welke rol speelt roddelen in het verhaal? Waarom roddelt Elza over Fien? Waarom zegt de

meester: “Van binnenuit wordt het aangevreten. Dit dorp gaat aan roddels ten onder” ?

(p.103)

Hoe kunnen de armen hogerop raken in de maatschappij?

Waarom is het belangrijk om naar school te gaan en om de Franse taal te leren?

Waarom wordt Mon boos wanneer hij te weten komt dat Sel naar de vakschool gaat?

Hoe gedraagt de in het Frans geschoolde Trees zich tegenover Mon?

Thema: de tijden veranderen

Vanuit het Café De Kroon, het centrum van de gebeurtenissen, volgen wij het nieuws over de

veranderingen in de wereld: er zijn spanningen in Europa, er is een oorlog op komst, in Engeland

strijden de vrouwen voor de vrouwenrechten, de kolonisatie van Congo is volop bezig.

Wat vinden de personages van deze veranderingen?

Hoe ziet de toekomst van Sint-Anneke eruit?

Welke argumenten geven de personages voor en tegen de modernisering?

In het laatste hoofdstuk keert Sel 25 jaar later terug naar Sint-Anneke.

Hoe is zijn dorp veranderd?

Zijn de mensen van het dorp anders geworden?

Personages

De veertienjarige Sel raakt toevallig betrokken bij de gebeurtenissen rond de smokkelaarsbende.

Tijdens zijn speurtocht om de daders te ontmaskeren wordt hij geholpen door zijn vriendin, Katrien.

Hoe zouden de jongeren de twee hoofdpersonages beschrijven?

Welke eigenschappen zorgen ervoor dat ze hun zoektocht tot een goed einde kunnen brengen?

Wie geloven ze en welke personages wantrouwen ze?

Welke personages steunen Sel en Katrien en welke personages werken hun tegen?

Sel wordt opgevoed door zijn alleenstaande moeder, Fien.

Hoe is de relatie tussen moeder en zoon?

Er wordt veel geroddeld over Fien.

Wie zijn de roddelaars?

Hoe reageert Fien op deze roddels?

Hoe zouden de juryleden reageren als er over hun geroddeld werd?

Is er een manier om roddelaars tegen te houden? Discussieer hierover.

Sel leert zijn vader, Werner Danis, de Hollander kennen.

Wat weten de jongeren over de vader van Sel?

Waarom noemen ze hem de stuurman?

Hoe en waarom veranderen de meningen van de cafébezoekers over hem?

De meester is de gerespecteerde en scherpzinnige opvoeder van de gemeenschap. Hij verklaart en

interpreteert het nieuws uit de kranten.

Wat vindt de meester van de vooruitgang?

De meester doet zijn best om Sel en Fien te helpen.

Waarom? Welke gevoelens heeft hij voor Fien?

Mon is de enige vriend van Sel.

Beschrijf hun relatie. Zijn ze echte vrienden of zoeken ze elkaar alleen maar op omdat ze

elkaar nodig hebben?

Verklaar de titel van de 2de

hoofdstuk: “Mon, niet echt een compagnon”. Waarom hadden ze

ruzie?

Hoe voelt Sel zich tegenover Mon na de overval? Voelt hij zich verantwoordelijk voor wat er

gebeurd is?

Katrien woont samen met haar opa.

Weten we wat er met haar ouders is gebeurd?

Katrien, een arm meisje uit het Schipperskwartier werkt als kindermeisje in het huis van de rijke

advocaat, Meneer Verbelen en heeft zo toegang tot een heel andere wereld. Ze zorgt met veel liefde en

empathie voor het gehandicapte Detje.

Hoe wordt Katrien door de vrouw van de advocaat behandeld?

Wordt ze door de advocaat gewaardeerd? Wat voor persoon is de advocaat?

Waarom helpt hij Katrien en Sel?

Wat vinden de juryleden over het feit dat de advocaat vroeger zelf ook een crimineel was?

Wat zegt dit over deze periode?

De daders

Wie zijn de slechteriken?

Zijn ze vanaf het begin van het verhaal negatief afgeschilderd? Wanneer hadden de juryleden

door wie de echte daders waren?

Doef en Krom, de corrupte en onbekwame rijkswachters van Sint-Anneke zijn karikaturen van hun

soort.

Hoe zouden de jongeren hun tekenen? Welke eigenschappen hebben dit soort type agenten?

Vertelperspectief: Niets is wat het lijkt

Het verhaal wordt chronologisch door de alleswetende verteller verteld. Sel en Katrien vinden

stapsgewijs de aanwijzingen voor het oplossen van de misdaad en aan het einde van het verhaal vallen

alle puzzelstukjes samen. Net zoals in een detective roman slaagt de schrijver er telkens in om de lezer

op de verkeerde been te zetten: de onschuldige wordt verdachte, de schuldige lijkt geen blaam te

treffen.

Wie verdachten de juryleden?

Welke aanwijzingen brachten hun tot twijfel?

Op welk punt wisten ze zeker dat ze de dader gevonden hadden?

2. VERWERKING

Vooraf

Vraag het aan de juryleden om oude foto’s, postkaarten, voorwerpen te verzamelen over de

geschiedenis van hun gemeente. Ze kunnen ook op zoek gaan naar verhalen bij hun (groot)ouders. Je

kan zelf ook materiaal verzamelen in de plaatselijke bibliotheek of via de Heemkundige Kring.

Vergelijk de oude foto’s met hedendaagse beelden.

Wat is er veranderd?

Welke veranderingen vinden de juryleden positief? Wat hadden ze liever behouden?

Discussieer hierover.

Hoe zal hun woonplaats in de toekomst eruit zien? Fantaseer erop los!

Tijdsbeeld

Om het verhaal te illustreren kun je het beeldmateriaal in bijlage gebruiken. Noteer de namen van de

locaties, vervoermiddelen, voorwerpen op aparte blaadjes. Kunnen de jongeren de namen bij de

bijhorende foto plaatsen?

Kwartetspel over de personages

Maak een kwartetspel over de personages. Print en knip van tevoren de lege kwartetkaarten af. Laat de

juryleden in paren één personage uitkiezen en vraag aan hen om bij elk personage vier

kenmerken/locaties/citaten/eigenschappen… op de kaarten te noteren volgens de instructies. Speel het

spel. Je kan via deze website een kant-en-klaar sjabloon voor het kwartetspel afprinten.

De krant

De krant is een belangrijke bron van informatie voor de bewoners van Sint-Anneke. Nu komen de

personages zelf in de krant, ze geven hun getuigenis over het opgeloste mysterie van de

smokkelaarsbende. Een journalist komt naar Café de Kroon om de personages te interviewen. Verdeel

de rollen en vraag de juryleden om hun verhaal aan de journalist te vertellen.

Schrijf in groepjes het artikel dat in de krant had kunnen staan. Via deze website kunnen de juryleden

zelf een krant over het mysterie van de smokkelaars samenstellen.

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren.

Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken lezen we’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

Sint-Annekesboot 1911

Bron: http://janlampo.com/category/de-koopman-van-antwerpen/

Kursaal

Bron: http://www.gva.be/cnt/aid1090685/linkeroever-anno-1910-mosselen-en-paling-eten-op-sint-anneke

Bron: http://www.slideshare.net/sergeverbruggen/vlaanderen-1900-tot1940

Veemarkt

Bron: http://www.slideshare.net/sergeverbruggen/vlaanderen-1900-tot1940

Stoomtram

Bron: http://www.slideshare.net/sergeverbruggen/vlaanderen-1900-tot1940

Fantacoop

Bron: http://www.mhs.ox.ac.uk/exhibits/fancy-names-and-fun-toys/phenakistiscopes/

Minerva

Bron: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:1925_Minerva_AB_20_CV_landaulette_by_Mulliner_f3q.JPG

Titanic

Bron: https://en.wikipedia.org/wiki/RMS_Titanic

Hondenkar

Bron: http://www.npogeschiedenis.nl/nieuws/2013/oktober/Dierenpolitie-Dierendag.html

Watervliegtuig

Bron: http://historianet.nl/techniek/machines/hoe-oud-is-het-watervliegtuig

Voetgangerstunnel

Bron: http://www.oude-postkaarten.com/antwerpen.asp

EEN PLANEET IN JE HOOFD Sally Gardner en Roos Van de Wardt (vert.)

Moon

(door Ellen Erpels)

1. VERHAAL

Cover

Past de cover bij het verhaal?

Hoe zou de omslag er volgens jou moeten uitzien?

Personages Het hoofdpersonage in dit verhaal is Sandish, een vijftienjarige jongen.

Probeer hem in vijf woorden te omschrijven.

Daarnaast zijn er nog een aantal andere personages: Hector, de opa van Sandish, Hans Fielder,

mevrouw Phillips, het schoolhoofd, meneer Gunnell, Eric Owen, meneer en mevrouw Lush, …

Welke rol hebben zij in het verhaal?

Welke band hebben de personages met elkaar?

Wie van hen vind je sympathiek?

Komen er voldoende personages aan bod of eerder te weinig of te veel? Waarom?

Tijdens het verhaal worden personages bijna letterlijk “uitgegomd”.

Wat wordt hiermee bedoeld en wat is de link met de gebeurtenissen uit het boek?

Vertelperspectief Het verhaal wordt verteld vanuit het standpunt van Sandish. Hij denkt anders dan de rest en dus het is

niet altijd even eenvoudig om te volgen.

Hoe merk je dat hij bepaalde zaken anders bekijkt of ervaart?

Vond jij dit storend of was je snel mee met zijn gedachtegang?

Hector geeft het volgende aan: Je hebt spoorlijndenkers en je hebt jou, Standish, een briesje in

het park van de fantasie. Wat bedoelt hij hiermee?

Probeer het verhaal te reconstrueren vanuit het standpunt van Hector.

Hoe zou het verhaal dan verteld worden?

Hoofdstukken Het boek is opgebouwd uit 100 korte hoofdstukken. Sommige zijn slechts 2 pagina’s lang.

Wat vind je van deze keuze?

Zorgt dit ervoor dat je het verhaal vlotter kan lezen of vind je de hoofdstukken te kort?

Chronologie Doorheen het verhaal kom je als lezer langzamerhand meer te weten over de gebeurtenissen in het

leven van Sandish.

Over welke tijdspanne verloopt het verhaal?

Wordt het verhaal chronologisch verteld of worden er sprongen doorheen de tijd gemaakt?

Toon dit aan aan de hand van het boek.

Begin Leg onderstaande citaten voor aan de juryleden:

“Aanvankelijk krijg je weinig grip op het verhaal; het dichte kluwen verhaallijnen, Standish’

herinneringen en de snippers informatie over het Moederland vormen een behoorlijk ingewikkeld

web, waarvan het ontwarren opperste concentratie vergt. Gardner doet weinig toegevingen, maar

de korte hoofdstukken en heldere, toegankelijke taal maken het complexe gedachtegoed

makkelijker verteerbaar.” - Jürgen Peeters

“Door het wat cryptische begin duurt het even voor je in het verhaal zit, maar als het je bij de

lurven grijpt, laat het je niet meer los.” - Trouw

Ben je hiermee akkoord?

Vond je het in het begin ook moeilijk om het verhaal te volgen?

Vanaf welk moment had je het gevoel dat je mee was met het verhaal?

Heb je het boek in één keer uitgelezen of heb je het af en toe moeten opzij leggen om het even

te laten bezinken?

Einde

Wat vind je van het einde van het verhaal?

Had je dit verwacht of had je gedacht dat alles goed zou aflopen?

Welk einde had jij in gedachten?

Genre Het verhaal speelt zich af in 1956 in “het Moederland” waar een dictatoriaal regime heerst. In het boek

komen nog een aantal specifieke termen en benamingen naar voor, zoals Zone Zeven, Thuistaal,

Schildluizen, lerenjasmannen, maanman, Moedertaal … Verklaar deze woorden samen met de

juryleden en maak de link met het verhaal.

Het verhaal is dus surreëel en overstijgt de werkelijkheid.

Hou jij van dit genre? Waarom wel/ waarom niet?

Toch zitten er ook reële elementen in het verhaal verweven.

Naar welke gebeurtenissen uit het verleden wordt in het verhaal verwezen? (de maanlanding,

de gaskamers in nazi-Duitsland en het spionagenetwerk van de Stasi)

Er werd ook in realiteit gespeculeerd over een complot omtrent de maanlanding.

Ben jij geneigd om dit te geloven?

Zouden mensen werkelijk in staat zijn om wereldnieuws in scène te zetten? Waarom?

Taalgebruik Het verhaal wordt zeer kleurrijk en aan de hand van beeldende taal verteld, bijvoorbeeld:

o “De woorden waren niet meer dan dartelende circuspaarden.” (p.13)

o “De tl-buizen straalden eenzaamheid uit.” (p.20)

o “Dat voegde ik eraan toe als peper en zout op frietjes.” (p.55)

o “Het voelde alsof ik een bioscoop in mijn hoofd had.” (p.136)

Welke sprekende voorbeelden en metaforen vind je nog terug in het boek?

Hou je van deze stijl? Waarom wel/niet?

“Een planeet in je hoofd is niet een boek voor iedereen. Je moet de vele poëtische gedachtes en

uitspraken kunnen waarderen. Als dit echter wel je ding is, heb je een origineel verhaal in handen over

angst, verraad, vriendschap en vooral over jezelf zijn.” - Stefanie Nanninga

(http://www.fantasywereld.nl/recensies/een-planeet-in-je-hoofd/)

Ben je akkoord met deze uitspraak? Waarom wel/niet?

“Jammer dat Standish’ rauwe gevloek uit het origineel, dat veel over hem zegt, zo ontzettend braaf is

vertaald: ‘shit’ wordt ‘schurft’, ‘frick-fracking hell’ wordt ‘sodeju’ en ‘frickwit’ ‘uilskuiken’. Dat

maakt het boek onnodig kinderachtig, net als de ‘speelgoedcover’ overigens.” - Trouw

Was dit brave gevloek jou ook opgevallen?

Lijkt het jou ook te kinderachtig of had jij het gevoel dat het wel bij het verhaal past?

Ben je ermee akkoord dat de cover kinderachtig is?

2. VERWERKING

Dystopie In het boek wordt een dystopie geschetst. Dit is een (denkbeeldige) samenleving met louter negatieve

eigenschappen waarin men beslist niet zou willen leven. Bespreek de kenmerken van de samenleving

die in het verhaal aan bod komen.

Waarom kiest de schrijfster ervoor om dit te doen?

Hoe gaan Sandish en zijn omgeving hiermee om? Hoe zou jij hier zelf mee omgaan?

Herken je ook kenmerken uit onze eigen maatschappij (bv. corruptie)?

Wat als… Op pagina 7 lezen we “De ‘wat als’-scenario’s zijn namelijk net zo oneindig als de sterren.”

Over welk moment uit het boek gaat het hier concreet?

Zijn er al momenten geweest waarop jij dit ook al gedacht hebt?

Is het een goed idee om daar zo over te denken? Waarom wel/niet?

Thema’s Sandish is geen gewone jongen en wordt door de anderen gepest.

Wat zorgt er voor dat hij zo anders is?

Voel jij je soms anders dan de rest?

Hoe ga je hier mee om?

Vind jij het moeilijk om met het “anders zijn” van mensen uit je omgeving om te gaan?

Waarom wel/niet?

De dyslexie van Sandish komt regelmatig aan bod in het boek. Ondanks of net dankzij zijn dyslexie

beschikt Standish over een enorme woordenschat en dit zorgt voor humoristische woordspelingen, bv.

over het ‘eetmetaal’ goud.

Hoe wordt dit verder in het boek besproken?

Wordt er op een goede manier mee omgegaan?

Wat houdt de stoornis precies in?

Ken je zelf kinderen die dyslexie hebben?

Indien er dieper op dit thema wordt ingegaan kan het boek De Dyslexie Survivalgids van Annemie de

Bondt en Luc Descamps een handige informatiebron zijn. Het legt aan kinderen uit wat dyslexie is en

hoe je ermee kunt omgaan. Hier vind je meer informatie over het boek.

Ook het thema vriendschap komt aan bod.

Welke bijzondere vriendschap komt er in het boek ter sprake?

Zou jij voor je vrienden evenveel over hebben als Sandish voor Hector?

Wat betekent vriendschap voor jou?

Heb je veel vrienden?

Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben?

Eigen planeet

materiaal

o tekenpapier

o kleurpotloden

o stiften

o pritt

o scharen

o oude tijdschriften, brochures, reclamefolders…

De twee jongens in het verhaal dromen van een betere planeet, waar hemelsblauwe Cadillacs

rondrijden, de gebouwen doorgroeien tot ze aan de wolken van de hemel pinnen en je Croco-Cola’s

kunt drinken. Ze noemen deze planeet Juniper.

Stel dat je zelf een planeet mag bedenken.

Hoe zou deze er uitzien?

Wat zou er allemaal gebeuren?

Hoe zou de planeet heten?

Laat de KJV’ers een tekening of collage maken van hun planeet.

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren.

Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken lezen we’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

VIKINGBLOED

Luc Hanegreefs

Clavis

(door Edit Meijer)

1. VERHAAL

Genre

Vikingbloed is een historische roman. De auteur plaatst zijn fictief verhaal in een historisch tijdperk en

het verhaal is gebaseerd op waargebeurde historische feiten.

De Vikingperiode in het negende-eeuwse Frankische Rijk wordt met veel details afgebeeld. De rijke

beschrijvingen van de locaties, het dagelijks leven, de cultuur en geloofswereld van de personages zijn

een heel belangrijk onderdeel van het verhaal. De historische gebeurtenissen beïnvloeden het leven, de

keuzes en de handelingen van de fictieve personages.

Zouden de jongeren dit boek in een andere tijdperk kunnen plaatsen?

Wat zouden ze allemaal moeten veranderen aan het verhaal?

Vikingen

Vikingen worden traditioneel beschreven als afschuwelijke en wrede plunderaars.

Wat wisten de juryleden vooraf over de Vikingen? Waar komen ze vandaan? Waar zijn ze

bekend voor?

Welke films, boeken of stripverhalen kennen de jongeren over de Vikingen?

Hoe denken de juryleden over dat typische beeld?

Hoe komt het dat we dit beeld hebben?

Is het beeld dat de jongeren over Vikingen hebben door het boek veranderd?

Welke personages voldoen aan het type van de gewelddadige en op macht en rijkdom beluste

Viking?

Welke personages spreken dit tegen?

Vergelijk de Vikingen met de boeren en de soldaten uit het boek.

Zijn de boeren en de soldaten van de koning niet net zo gewelddadig als de Vikingen?

De titel

De titel heeft een dubbele betekenis.

Vikingbloed wijst naar de wraak die de slachtoffers van de Vikingen willen nemen op hun plunderaars

en moordenaars.

Ze wilde zo graag wraak nemen voor wat ze haar hadden aangedaan. Ze wenste dat ze de kleine bijl

diep in hun schedels kon drijven, als in brandhout. Net zo veel bloed laten vloeien als uit het lichaam

van haar vader was gestroomd. Of nog meer. Veel meer. Vikingbloed. (p.10)

Maar Vikingbloed wijst ook naar Hedelin, wiens biologische vader een Viking was.

Je hebt Vikingbloed meisje. Of je dat leuk vindt of niet. (p.178)

Op welk punt van het verhaal hadden de juryleden door dat Hedelin een Viking was?

De hoofdpersonages

Hedelin en Einarr ontdekken hun ware zelf door hun reis en door de avonturen die ze meemaken. Ze

moeten hun vertrouwde omgeving achterlaten om hun echte identiteit terug te vinden.

Hedelin, het boerenmeisje, bewijst zich als de sterke, stoere en vindingrijke heldin. Geleidelijk komt

ze erachter waarom ze anders is en wat er met haar moeder gebeurd is. We zien haar steeds meer

veranderen in een Viking.

Welke voorbeelden van deze verandering kunnen de jongeren geven?

Hoe zouden ze haar tekenen?

Met welke drie woorden kunnen de jongeren Hedelin beschrijven?

Einarr, de Vikingjongen maakt ook een groeiproces door in het verhaal. Door het achterhalen van de

geschiedenis en het ontrafelen van de door zijn vader verzwegen geheimen leert hij zichzelf te zijn. De

onzekere en bange Einarr bewijst zichzelf door een heldendaad, overwint zijn angst, neemt zijn

verantwoordelijkheid en wordt de nieuwe leider van zijn volk.

Vriend of vijand

Tijdens hun tocht komen Hedelin en Einarr talloze andere personages tegen. Sommigen helpen hun

tijdens hun avontuur, anderen werken hun tegen.

Wie zijn de vrienden en wie zijn de vijanden van de hoofdpersonages?

Kunnen de jongeren enkele voorbeelden geven?

Vonden de juryleden het moeilijk om alle personages te onthouden en te herkennen tijdens het

lezen?

Of een personage vriend of vijand is, wordt niet door de historische strijd en oorlog bepaald maar door

het karakter van het personage. In beide kampen vinden we personages met positieve en personages

met negatieve eigenschappen.

Kunnen de juryleden de personages in deze twee groepen indelen?

Familie

Familie is één van de belangrijkste thema’s van het boek.

Hedelin beschouwt de man die haar grootgebracht heeft als een echte vader.

Wat denken de jongeren over de moeder van Hedelin?

Denken ze dat ze gelukkig was met haar leven in het Noorden?

Lijkt Hedelin op haar moeder?

Waarom had de vader ruzie met tante Adelisa?

Hedelin heeft ook een broer: Betto.

Lijken de twee kinderen op elkaar?

Einarr wil door zijn vader geliefd en gewaardeerd worden. Zijn doel is om te bewijzen dat hij net zo

een grote krijger is als Asmundr.

Hoe denkt Asmundr over zijn zoon?

Lijkt Einarr op zijn vader?

Wat vinden de juryleden over deze terugkerende zin : Een zoon hoeft toch niet altijd te zijn

zoals zijn vader?

Vertelperspectief en structuur

De alleswetende verteller schreef het verhaal van Hedelin en Einarr op. Hij weet alles over de

personages, hun achtergronden en geschiedenis.

Waarom koos de schrijver voor deze manier van vertellen?

De geschiedschrijver observeert en documenteert de gebeurtenissen van bovenaf en zorgt ervoor dat

de lezer een volledig, historisch correct en objectief overzicht krijgt van alle gebeurtenissen.

De tijd van het boek is het jaar 882 en het verhaal speelt zich af op de Maasvlakte. De tocht van

Hedelin en Einarr en de gebeurtenissen in de Vikingenkamp werden chronologisch opgeschreven.

Deze vertelling wisselt telkens af met het vertellen van wat er vooraf, in het jaar 878 gebeurd is. De

beschrijving van het verleden is ook chronologisch. We lezen dus twee verhalenlijnen naast elkaar.

Deze structuur zorgt ervoor dat de lezer steeds meer aanvullende informatie krijgt om de motieven en

de achtergrond van de personages beter te kunnen begrijpen. De lezer ontrafelt samen met de

hoofdpersonages de geheimen rond de zilverroof, de vloek en de oorsprong van Hedelin.

De personages komen in tijd en in plaats steeds dichter bij elkaar. In de laatste hoofdstukken van het

verhaal komen alle verhalenlijnen samen, op één plaats en op hetzelfde moment gaan alle belangrijke

personages de laatste confrontatie aan en worden alle vragen beantwoord.

Vanaf het begin van het boek prikkelen aanwijzingen de nieuwsgierigheid van de lezer en houden die

de spanning hoog.

Zijn de juryleden het hiermee eens?

Kunnen ze onderstaande aanwijzingen verklaren?

o Ik heb nog een rekening met hun te vereffenen. Ze hebben al twee keer mijn leven

verwoest. (p.6)

o Ik had …een goede reden om met hen mee hiernaartoe te reizen. (p.36)

o Ze was anders dan de anderen. Misschien kwam het door haar zilveren haren, die in een

lange paardenstaart over haar schouders gleden en alleen op sommige plaatsen nog

doorweven waren met zwarte draden. (p.103)

o Zijn vrouw zat naast de dienares die al jarenlang voor hem had gezorgd, alsof ook zij zijn

vrouw was. Hij had haar meegebracht van een van zijn tochten door Frankenland. (p.133)

o Het verhaal van Bobo.

2. VERWERKING

Feit of fictie?

Verzamel verhalend en informatief materiaal (of vraag de jongeren om in de bibliotheek zelf te gaan

zoeken) over de Vikingtijd en leg het als illustratie/achtergrondinformatie klaar.

In het najaar van 2014 opende Centre Céramique samen met het Gallo-Romeins Museum in Tongeren

een duotentoonstelling over de Vikingen. Naar aanleiding van deze tentoonstelling is een

documentaire gemaakt over de Vikingen in de Lage Landen. Bekijk deze film samen met de jongeren.

Leg twee grote bladen klaar: één met de titel Waargebeurd en de andere met de titel Fictie. Verdeel de

groep in paren en vraag aan de jongeren om personages, gebeurtenissen, locaties en landschappen,

voorwerpen… bij de bijhorende titel op te schrijven. Vergelijk de lijsten van de paren! Je kan hierna

met verschillende kleuren stickers de genoteerde elementen in de vier verschillende culturen (de

Vikingen, de boeren van de Maasvallei, de bewoners van Maeserith, de soldaten van de kamp van

Karel de Dikke) indelen. Dit kan een aanzet zijn voor een discussie over maatschappelijke verschillen

en conflicten.

Personages

Schrijf de namen van de belangrijkste personages op aparte kaartjes en vraag elk jurylid een kaart te

trekken. Leg een grote rode en een grote groene cirkel op de grond, met wat ruimte ertussen. Lees

enkele stellingen voor en vraag aan de jongeren om een kleur te kiezen en daarop te gaan staan. De

groene kleur betekent dat de stelling voor hun personage waar is, de rode cirkel dat het niet bij hun

personage past. Bij twijfel mogen de juryleden tussen de twee cirkels staan. De juryleden moeten hun

keuze toelichten.

Voorbeeld stellingen:

Ik ben heel dapper.

Ik ben een goede en rechtvaardige leider.

Ik ben rijk.

Ik wil wraak.

Ik vertrouw niemand.

Ik wil macht en rijkdom.

Ik heb geheimen.

Ik ben eerlijk tegen mijn mensen.

Je kan dezelfde kaartjes ook gebruiken voor het verdelen van de personages in verschillende groepen,

bijvoorbeeld: vriend-vijand, familiebanden, Viking-boer-soldaat, leider-onderdaan...

Verhalenstructuur

Maak samen met de juryleden een tijdlijn met de belangrijkste gebeurtenissen van het verhaal. Noteer

hierop de tijd, de plaats en de naam van de deelnemende personages.

Deze tijdlijn kun je ook als kapstok gebruiken tijdens de bespreking.

Sms-berichten

Welke berichten hadden de personages aan elkaar gestuurd als ze tijdens hun reis een gsm hadden?

Vraag aan de jongeren om fictieve berichten te schrijven. Ze kunnen dit online doen via de website of

gebruik hiervoor gewoon pen en papier. Kunnen de juryleden raden welke personages met elkaar in

gesprek zijn?

Hedelin ontmoet haar moeder

Na een lange reis komen Hedelin en Einarr, samen met Hugo in Ribe aan. Ze gaan naar het huis van

Asmundr. Hedelin ontmoet haar moeder voor de eerste keer. Beschrijf deze scène. Verdeel de rollen

en speel de scène.

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren.

Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken lezen we’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

VOGEL

Crystal Chan en Sabine Mutsaers (vert.)

Kluitman

(door Edit Meijer)

1. VERHAAL

Vogel is een boek over familie, identiteit, verlies en vergiffenis. Het is een verhaal over opgroeien,

over leren jezelf te zijn, je gevoelens te uiten en die te delen met anderen.

Hoofdpersonages

Jade, die het uiterlijk, de gewoontes en het geloof van drie culturen (half Jamaicaans, kwart

Mexicaans en kwart blank) in zich meedraagt, is verward en onzeker over zichzelf. Om haar plaats in

deze wereld te vinden, moet ze eerst de waarheid over het verleden achterhalen.

Eugene, de zwarte adoptiezoon van blanke ouders worstelt met zijn plaats en rol in zijn familie en wil

weten waar hij vandaan komt.

Het is geen toeval dat de schrijver deze twee jongeren als hoofdpersonages heeft uitgekozen. Crystal

Chan heeft zelf ook een cultureel gemengde achtergrond: ze is een half Chinese en half blanke

Amerikaan, en als kind heeft ze zelf ervaren hoe het voelt om in een blanke maatschappij op te groeien

en het buitenbeentje te zijn.

Vinden de jongeren het belangrijk waar ze vandaan komen?

Welke achtergrond hebben ze?

Kennen ze mensen met verschillende achtergronden?

Namen

Iemand een naam geven is iemand een identiteit en een plaats geven.

Wat kunnen de jongeren vertellen over de naam Vogel?

Waarom denkt Jade dat ze zo is genoemd door haar ouders?

Waarom noemt Eugene zichzelf John? Waarom houdt Eugene niet van zijn eigen naam?

Welke overeenkomsten zijn er tussen John en Eugene?

Familie

Het verhaal begint op de verjaardag van Jade.

Waarom heeft de schrijver voor dit beginpunt gekozen?

Is de verjaardag ook een nieuw begin voor de hele familie?

Jade draagt haar hele leven het verdriet van het tragische ongeluk van Vogel met zich mee.

Welke gevoelens heeft Jade over haar eigen geboorte?

Hoe verklaren de jongeren deze zin: Ik ben de vervanging van Vogel? (p.44)

Jade groeit op in een ongelukkige familie waar pijn, woede en verwijt geen plaats toelaten voor

vreugde, vergiffenis en rust: waar gaat blijdschap naartoe als hij je familie verlaat? (p.26)

Hoe gaan de verschillende familieleden om met de dood van Vogel?

Alles wordt (figuurlijk en letterlijk) stilgezwegen en de gevoelens worden niet met elkaar gedeeld: bij

mij in de familie houden we onze geheimen voor onszelf (p.48)

Wat vinden de juryleden over de ouders van Jade?

Kunnen ze hun gedrag begrijpen?

Op wie lijkt Jade het meest: op haar moeder of haar vader?

Is er plaats voor liefde voor elkaar in deze familie?

Wat betekent het voor Jade dat ze op de familiefoto’s op haar oma lijkt?

Beschrijf de moeder van Jade.

Heeft Jade een goede relatie met haar?

Wat verwachten ze van elkaar?

Hoe ziet de moeder de toekomst van Jade? De moeder wil later trots op Jade zijn en wil dat ze

“iemand” wordt. Wat bedoelt ze hiermee?

De vader wil het hele gezin voor verdere ongelukken beschermen.

Wat vinden de juryleden van hem?

Op welke manier probeert hij dit te bereiken?

Jade’s relatie met opa speelt een belangrijke rol in de verwerking van de dood van Vogel.

Hoe ziet Jade opa in het begin van het verhaal?

Waarom is ze bang voor hem? “Opa was voor mij meer als het dunne laagje stof dat overal in

huis lag. Na een poos zag je het gewoon niet meer.”(p.104)

Jade leert opa kennen, en begrijpt steeds meer van zijn woede en verdriet. Ondanks dat opa voor het

grootse deel van het boek zwijgt, begrijpen wij wat hij bedoelt.

Waarom mag opa niet praten?

Welke rol speelt vergiffenis in het zwijgen van opa?

Hoe communiceert Jade met hem?

Welke rol speelt muziek in hun vriendschap?

Enkele citaten ter illustratie van non-verbale communicatie. Kunnen de jongeren nog meer

voorbeelden vinden?

Zijn stevige handdruk verbaasde me, alsof we samen de wereld gingen veroveren. Het was de

beste handdruk die ik ooit had gevoeld. (p.14)

Tot mijn afschuw smakte opa met zijn lippen, spuugde op de grond, vlak voor Johns voeten, en

tekende met zijn teen een X in het gras. (p.42)

...opa schudde heftig zijn hoofd en keek me aan alsof hij wilde zeggen: wat weet jij daar nou

van? Toen klapte hij twee keer in zijn handen. Het klonk hard en boos. (p.126)

Toen ik in mijn kamer kwam, zag ik tot mijn verbazing een koptelefoon en opa’s

cassetterecorder op mijn bed liggen, met een bandje erin. (p.130)

Gek, hoeveel je kunt zeggen met de manier waarop je een bord voor iemand neerzet. Je kunt

ermee zeggen: ’Het spijt me’ of ‘Ik hou van je’. (p.243)

Grenzen verleggen: boven de waarnemingshorizon

Jade ontmoet Eugene op haar verjaardag. Jade en Eugene trekken naar elkaar toe omdat ze op elkaar

lijken.

Wat hebben ze gemeen?

Hoe verschillen ze van elkaar?

Deze ontmoeting verandert Jade en zet een reeks emotionele en dramatische gebeurtenissen in gang.

Door hun vriendschap en vertrouwen bloeit Jade open, geeft ze geleidelijk meer van zichzelf bloot en

is ze klaar om de confrontatie aan te gaan en de stilte te doorbreken. Stap voor stap verlegt ze haar

grenzen en ontdekt het geheim van de vloek op opa.

Welke gebeurtenissen leiden naar het hoogtepunt van het verhaal, waar Jade en Eugene boven

het keerpunt van hun waarnemingshorizon terecht komen, waarvan geen weg meer terug is?

Hoe verandert de val van Eugene het leven van de personages?

Natuur, wetenschap en geloof

Het verhaal speelt zich af in een broeierige zomer in Caledonia, in Iowa. Het weer, het landschap en de

natuur zijn overal aanwezig in het verhaal. Zelfs de personages en hun emoties vergelijkt de schrijver

met natuurverschijnselen.

Welke bijzondere plaatsen spelen een belangrijke rol in het verhaal?

Wat betekenen de rots, de stenenkring, het meer, de waarnemingsboom en de tuin voor de

personages?

Hebben de jongeren ook een bijzondere plaats waar ze zich thuis voelen en tot rust komen?

Jade vergelijkt Eugene met een zwerfsteen. Wat bedoelt ze hiermee?

Jade en Eugene zijn geïnteresseerd in de wetenschappen omdat ze op zoek zijn naar een

allesomvattende en duidelijke verklaring en de wereld willen begrijpen.

Waarom wil Jade later geoloog worden?

Waarom begraaft ze haar stenen?

Waarom vernietigen de ouders de stenencirkel? Hoe voelt dit voor Jade?

Waarom wil Eugene astronaut worden en waarom verlangt hij naar de ruimte?

Wat bedoelt hij met deze zin: De enige manier om de sterren te zien zoals ze echt zijn is

wanneer je buiten de atmosfeer bent. In de ruimte. (p.13)?

Jade’s vader en opa zijn bijgelovig, ze geloven in duppy’s en geven kwade geesten de schuld voor de

dood van Vogel.

Met welke middelen proberen ze de geesten af te schrikken?

Waarom is opa vervloekt?

Zijn ze altijd zo bijgelovig geweest?

Gelooft Jade in de duppy’s?

Zijn de juryleden bijgelovig?

Hebben ze bepaalde gewoontes die met bijgeloof te maken hebben?

Jade bezoekt samen met haar moeder pastoor Jim. De pastoor vergelijkt de gevoelens van Jade met het

geloof van de Heilige Sint Franciscus.

Kennen de juryleden het verhaal van deze heilige?

Wat vinden ze van dit citaat: Dus mijn stenen zijn mooi omdat ik een deel van God zie?

(p.195) Vergelijk dit citaat met het Zonnelied van Sint Franciscus. (zie bijlage)

Vertelstructuur en vertelperspectief

Het verhaal wordt chronologisch verteld. Jade ontdekt geleidelijk wat er in het verleden is gebeurd.

Ze wil de waarheid achterhalen en daagt haar ouders uit om de stilte te doorbreken. Enkele

puzzelstukjes vindt ze terug via de opnames van opa: woorden en muziek als herinneringen aan een

gelukkig verleden. Aan het eind van het verhaal beluistert Jade, samen met haar familie de

belangrijkste opname.

Wat wordt voor haar duidelijk door deze opname?

Geeft dit hoop voor de toekomst van de familie?

Jade, de ik-verteller, vertelt het verhaal.

Waarom heeft de schrijver voor deze manier van vertellen gekozen, denk je?

Is Jade een betrouwbare verteller?

We zien alle personages en gebeurtenissen door haar ogen en leven met haar mee. Alles wordt door de

ervaringen, gedachten en emoties van de twaalfjarige Jade gekleurd. Ze ziet en keurt de wereld van de

volwassenen die niet naar de kinderen luisteren af. Zo gaat het altijd. Als er iets cools gebeurt, dan

kappen zij het af. (p.15)

Zijn de jongeren het hiermee eens?

Hoe gedragen volwassenen zich tegen kinderen?

Willen de volwassenen alleen maar luisteren naar wat ze zelf willen horen?

Waarom liegt Eugene tegen de volwassenen?

Is het altijd goed om de waarheid te vertellen?

2. VERWERKING

Vooraf

Vraag aan de jongeren om enkele vragen op te schrijven na het lezen van de eerste paragraaf. Na het

noteren van de vragen mogen ze het boek verder lezen. Beantwoord deze vragen tijdens de bespreking.

Hoe en wanneer geeft de schrijver de antwoorden op deze vragen?

Wat zegt dit over het opbouw van het verhaal?

Covers

Vogel is wereldwijd gepubliceerd met verschillende covers. Bespreek en vergelijk ze met de cover van

de Nederlandstalige uitgave!

Welke kaft vinden de juryleden het beste bij het verhaal passen? (zie bijlage voor grote

afbeeldingen van de cover)

Emoties

Schrijf / print enkele citaten op aparte strookjes papier (zie bijlage). Leg de strookjes in het midden en

vraag aan de juryleden om een citaat uit te kiezen.

Welke gevoelens worden met welke middelen beschreven?

Hebben de juryleden zich ook ooit zo gevoeld?

Hoe zouden ze de beschreven gevoelens non-verbaal kunnen weergeven?

Hoe zouden ze deze gevoelens tekenen?

Vertelperspectief

Noteer enkele belangrijke scénes/gebeurtenissen (de eerste ontmoeting tussen Jade en Eugene, opa

slaat Eugene, de leugen komt uit, de vernieling van de stenenkring, ruzie tussen de ouders, de val van

Eugene…) uit het boek op aparte notitieblaadjes. Schrijf de namen van de belangrijkste personages

ook op aparte blaadjes. Laat de juryleden een blaadje met een personage en een blaadje met een scéne

trekken. Laat ze de gebeurtenissen vertellen door het oogpunt en met de stem van het getrokken

personage. Wat zijn de verschillen met de vertelling van Jade?

Een nieuw opname We zijn een paar maanden verder en Jade en opa besluiten om een nieuw opname te maken. Wat

nemen ze op? Maak een dialoog in paren, je kan eventueel ook muziek erbij zoeken. Als je de

technische mogelijkheden hebt, kun je dit ook in het echt opnemen.

Verdere leessuggesties

De schaduw van Skellig - David Almond (Querido)

Maanzaad - Lydia Rood (Leopold)

Gebroken soep - Jenny Valentine (Moon)

Nu ik! - Diet Verschoor (Leopold)

Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren.

Ga naar www.kjv.be, klik op ‘Welke boeken lezen we’ en dan op de groep en het boek in kwestie.

nl.wikipedia.org https://nl.wikipedia.org/wiki/Zonnelied

Zonnelied

Allerhoogste, almachtige, goede Heer,van U zijn de lof, de roem, de eer en alle zegen.U alleen, Allerhoogste, komen zij toeen geen mens is waardig uw naam te noemen.

Wees geprezen, mijn Heer met al uw schepselen,vooral door mijnheer broeder zon,die de dag is en door wie Gij ons verlicht.En hij is mooi en straalt met grote pracht;van U, Allerhoogste, draagt hij het teken.

Wees geprezen, mijn Heer, door zuster maan en de sterren.Aan de hemel hebt Gij ze gevormd, helder en kostbaar en mooi.

Wees geprezen, mijn Heer, door broeder winden door de lucht, bewolkt of helder, en ieder jaargetijde,door wie Gij het leven van uw schepselen onderhoudt.

Wees geprezen, mijn Heer, door zuster water,die heel nuttig is en nederig, kostbaar en kuis.

Wees geprezen, mijn Heer, door broeder vuur,door wie Gij voor ons de nacht verlicht;en hij is mooi en vrolijk, stoer en sterk.

Wees geprezen, mijn Heer, door onze zuster, moeder aarde,die ons voedt en leidt,en allerlei vruchten voortbrengt, bonte bloemen en planten.

Wees geprezen, mijn Heer, door wie omwille van uw liefdevergiffenis schenken, en ziekte en verdrukking dragen.

Gelukkig wie dat dragen in vrede,want door U, Allerhoogste, worden zij gekroond.

Wees geprezen, mijn Heer, door onze zuster de lichamelijkedood,die geen levend mens kan ontvluchten.

Wee hen die in doodzonde sterven;gelukkig wie zij in uw allerheiligste wil vindt,want de tweede dood zal hun geen kwaad doen.

Prijs en zegen mijn Heer,en dank en dien Hem in grote nederigheid.