Decoene Joke

1BaO (b1)Informatie-

vaardigheden

2011-2012

Wiki-opdrach

InhoudstafelInhoudstafel...........................................................................................................................................2

Jeugdzorg............................................................................................................................................4

Inleiding...........................................................................................................................................4

Wet op de jeugdzorg (algemeen).......................................................................................................5

Uitgangspunten en beleidsdoelstellingen..........................................................................................6

Structuur............................................................................................................................................8

Planning..............................................................................................................................................8

Praktijk.............................................................................................................................................10

bureau jeugdzorg.........................................................................................................................11

kwaliteitsregels.............................................................................................................................13

werkplan.......................................................................................................................................13

bronnenlijst......................................................................................................................................15

Verwerking tekst..................................................................................................................................17

Korte geheel.....................................................................................................................................17

Auteur..............................................................................................................................................17

Structuur..........................................................................................................................................18

lijsten................................................................................................................................................19

Adri van Montfoort.......................................................................................................................20

Mijnheer van der Linden..............................................................................................................21

Mijnheer ten Siethoff...................................................................................................................21

Zeijlstra-Rijpstra, A.E.I.J................................................................................................................22

Steunpunt jeugdhulp....................................................................................................................22

jeugdrechtbank............................................................................................................................22

kinderrechtencommissariaat........................................................................................................23

comité voor bijzondere jeugdzorg................................................................................................24

andere bronnenlijst om mee verder te werken....................................................................................25

De bronnenlijst.................................................................................................................................25

De verwerking..................................................................................................................................27

Drie auteurs onder de loep...........................................................................................................27

Durrant M.................................................................................................................................27

Adri van Montfoort...................................................................................................................27

Beek F.......................................................................................................................................28

Informatie-

vaardigheden

2011-2012

Wiki-opdrach

Waarin kan je de auteurs nog terug vinden?................................................................................29

Externe bronnen...................................................................................................................................29

Internet............................................................................................................................................29

Online artikels via Mediargus Het effect zal averechts zijn..............................................................30

Vaktijdschriften................................................................................................................................30

Bijdrage uit verzamelwerk................................................................................................................31

Eindwerk...........................................................................................................................................31

handboek.........................................................................................................................................31

Verwerking bronnen.........................................................................................................................32

Juridische context.............................................................................................................................34

Uitwerking organisatie: Het Kinderrechtencommissariaat...............................................................34

Zelfevaluatierapport.............................................................................................................................36

JeugdzorgInleidingVoor kinderen en jongeren met problemen dragen in de eersteplaats hun ouders de verantwoordelijkheid. In veel gevallen zoekenouders en/of hun kinderen zelf naar een oplossing. Indien dat nietlukt, kunnen zij – afhankelijk van de problematiek – deskundigeninschakelen, zoals artsen, maatschappelijk werkers, pedagogen,psychologen of psychiaters. Nederland beschikt over jeugdzorgwerkersen jeugdzorginstellingen. Die zijn er om een bijdrage televeren aan het voorkomen, verminderen of opheffen van lichamelijke,geestelijke, sociale of pedagogische problemen of stoornissendie de ontwikkeling van kinderen en jongeren ongunstig (kunnen)beı¨nvloeden.Uit de hoofdstukken 1 en 12 blijkt hoe ingewikkeld de jeugdzorg inelkaar zit en hoe dat komt, maar ook dat jarenlang hard is gewerktom de organisatie van de jeugdzorg overzichtelijker te maken. Talvan wetten en instellingen zorgden in het verleden voor een labyrintwaarin zelfs hulpverleners de weg niet konden vinden. Uiteindelijkheeft het parlement een wet aanvaard die een belangrijk aandeelheeft gehad in het overzichtelijker maken van de jeugdzorg: de Wetop de jeugdhulpverlening. Deze wet is op 1 januari 2005 na vijftienjaar vervangen door de Wet op de jeugdzorg (Wjz). De bedoelingvan de vernieuwde wet is om – net als de vorige – de kwaliteit van degeboden hulp te verhogen, meer inzicht te verkrijgen in de praktijkvan de jeugdzorg en het bevorderen van de samenhang tussen detalrijke onderdelen. Of de wet hierin zal slagen, valt te betwijfelen.Evaluaties van wet en praktijk moeten hierin duidelijkheid verschaffen.Belangrijk is dat hulpvragende kinderen, jongeren enouders zonder al te veel moeite de weg weten te vinden naar dejuiste hulpverlener of de juiste hulpverleningsinstantie. Daaromheeft iedere provincie en hebben de steden Amsterdam, Den Haagen Rotterdam e´e´n toegang tot alle voorzieningen voor jeugdzorg:het Bureau Jeugdzorg. De bedoeling is dat ouders en hun kinderenlabyrintbij ernstige problemen met opvoeden en opgroeien op e´e´n plaatsterechtkunnen.De Wjz is overigens niet de enige wettelijke bron voor de hulpverlening.Naast deze wet zijn onder meer regels opgenomen in:– het Burgerlijk Wetboek en in het Wetboek van BurgerlijkeRechtsvordering;– het Wetboek van Strafrecht en in het Wetboek van Strafvordering;– de Pleegkinderenwet;– de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen;– tal van algemene maatregelen van bestuur (AMvB’s).Zo behoort bij de Wet op de jeugdzorg het Uitvoeringsbesluit Wet op dejeugdzorg (UWjz), dat veel onderwerpen uit de Wjz nader uitwerkt.Zintuiglijk, verstandelijk en meervoudig gehandicapte kinderenvallen (voorlopig) niet onder het bereik van de Wjz. Een aantalregels uit de wet wordt pas later ingevoerd.

Wet op de jeugdzorg (algemeen)De Wet op de jeugdzorg beoogt de zorg aan de clie¨nten van dejeugdzorg, kinderen en ouders, te verbeteren en hun positie teversterken. De bewindspersonen voor Jeugd en Gezin en die vanVWS en van Justitie zijn daarvoor gezamenlijk verantwoordelijk.De Wjz verstaat onder jeugdzorg:De ondersteuning van en hulp aan kinderen en jongeren, hunouders, stiefouders of pleegouders, bij opgroei- of opvoedingsproblemenof dreigende zodanige problemen.Deze definitie van het wettelijke begrip jeugdzorg bevat niet alleenalle zorg aan ouders en hun kinderen om ernstige opgroei- enopvoedingsproblemen te verhelpen, maar ook om die te voorkomen.In deze definitie zit dus ook de preventie.Jeugdzorg betreft de aanpak van problemen of stoornissen vanlichamelijke, geestelijke, sociale of pedagogische aard die de ontwikkelingvan kinderen en jongeren naar volwassenheid ongunstigkunnen beı¨nvloeden. De zorg kan zowel binnen als buiten het gezingeboden worden. Gebeurt dit niet binnen het gezin, dan is dat bijeen jeugdzorginstelling, in de Wjz ‘zorgaanbieder’ genoemd. Dezorg kan gedurende enkele maanden een paar uur per week gegevenworden. Het is echter ook mogelijk dat de jeugdige clie¨nt voor korteof langere tijd buiten het eigen gezin verblijft. Dan wordt hij in eenpleeggezin of in een residentie¨le voorziening opgenomen.zorgaanbieder190 Jeugd en rechtDe uitgangspunten van de jeugdzorg zijn:– de zorg moet aansluiten bij de behoefte van de clie¨nt;– de zorg moet zo licht mogelijk zijn;– de zorg moet zo dicht mogelijk bij huis worden gegeven;– de zorg moet zo kort mogelijk duren.De Wjz regelt ook het financieringskader. Dat betreft echter alleende provinciaal gefinancierde zorg. De geestelijke jeugdgezondheidszorgen de zorg voor gehandicapte kinderen en jongerenworden uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) betaald.Ten slotte worden de overgebleven civiele plaatsingen in justitie¨le jeugdinrichtingen uit de Beginselenwet justitie¨le jeugdinrichtingen(Bjj) betaald.De Wjz is van toepassing op kinderen en jongeren die minderjarigzijn en in uitzonderingsgevallen op jongeren tot 23 jaar. Het gaatom kinderen en jongeren met ernstige opvoedings- en opgroeiproblemenvoor wie de ondersteuning van algemene voorzieningen,zoals onderwijs, jeugdgezondheidszorg of het maatschappelijkwerk, niet helpt. Jeugdzorg is niet alleen bedoeld voor deze jeugdigepersonen, maar ook voor hun ouders of andere opvoeders.In de Wjz kunnen de volgende vormen van jeugdzorg onderscheidenworden:– het geven van voorlichting en advies over opgroei- en opvoedingsvragen;– het geven van voorlichting en advies over vragen van jongerenover hun juridische positie (kinder- en jongerenrechtswinkelactiviteiten);– kinder- en jeugdpsychiatrie;– hulpverlening aan verstandelijk gehandicapte kinderen en jongeren(deze groep wordt later onder het bereik van de Wet op dejeugdzorg gebracht);– hulpverlening aan minderjarigen die door de kinderrechter ondertoezicht van Bureau Jeugdzorg zijn gesteld (gezinsvoogdij);– hulpverlening aan minderjarigen die onder voogdij van eenrechtspersoon staan (voogdij);– hulpverlening aan minderjarigen die onder voorlopige of tijdelijkevoogdij staan;

– de uitvoering van de jeugdreclassering;– het geven van advies en het fungeren als meldpunt kindermishandeling;– het verlenen van nazorg;– pleegzorg: hulpverlening bestaande uit het bieden van opnemingin een pleeggezin en de daarmee verband houdende begeleidinghulpverlening aanminderjarigen7 Jeugdzorg 191van pleegkinderen, pleegouders, ouders en stiefouders. Pleegkinderenkunnen niet de eigen kinderen of stiefkinderen zijn vande pleegouders;– het geven van residentie¨le hulpverlening: hulpverlening waarbijeen jeugdige persoon wordt opgenomen in een tehuis waarin dagen nacht hulp wordt geboden;– het geven van semiresidentie¨le hulpverlening: hulpverleningwaarbij een jeugdige persoon regelmatig gedurende een deel vaneen etmaal in een daartoe bestemde inrichting verblijft;– ambulante hulpverlening: hulpverlening anders dan bedoeld onderde hierboven genoemde situaties.In hoofdstuk 8 van dit boek wordt nader ingegaan op de ambulantejeugdzorg, in hoofdstuk 9 op de (semi)residentie¨le jeugdzorg en opde pleegzorg.

Uitgangspunten en beleidsdoelstellingenDe Wet op de jeugdzorg beoogt dus betere zorg voor de clie¨nten vande jeugdzorg, alsmede het versterken van hun positie. In de Wjzstaat de clie¨nt centraal in een volgens de wetgever transparanter,eenvoudiger georganiseerd stelsel voor de jeugdzorg. Deze uitgangspuntenzijn nader omschreven in de volgende vijf beleidsdoelstellingen.De vraag van de clie¨nt centraalThans staat de vraag van de (jeugdige) clie¨nt centraal. Dit betekentdat, anders dan voorheen, het kind of de jongere eerder de zorgkrijgt die hij behoeft. Voorheen ging de jeugdzorg – toen nogjeugdhulpverlening geheten – uit van wat de verschillende zelfstandigeinstellingen en voorzieningen aanboden.Recht op jeugdzorgDe meest in het oog springende beleidsdoelstelling betreft een rechtop jeugdzorg. Het is voor het eerst in de Nederlandse wetsgeschiedenisdat er een recht op jeugdzorg is geformuleerd. Het recht opjeugdzorg houdt in dat een kind of jongere voortaan een aanspraakheeft op zorg wanneer het Bureau Jeugdzorg hiervoor een indicatieheeft gesteld. Deze zorg moet onder meer ‘op tijd’ en ‘op maat’beschikbaar zijn voor zowel de jeugdige clie¨nt als voor zijn ouders.Alleen kinderen en jongeren die niet rechtmatig in Nederland verblijven,zijn in beginsel uitgesloten van het recht op jeugdzorg.recht op jeugdzorg192 Jeugd en rechtGelukkig wordt dit weer voor een belangrijk deel goedgemaakt inhet Uitvoeringsbesluit Wjz.Ee´n herkenbare, centrale toegang tot de jeugdzorgBureau Jeugdzorg is de centrale toegang tot alle jeugdzorg en beoordeeltals enige, onafhankelijke instelling het verzoek om hulp.Het stelt daarmee de indicatie dat hulp noodzakelijk is. Voorheenkon men bij verschillende instanties om hulp vragen. Er warenjongeren en ouders met problemen die niet goed wisten bij wie zeterechtkonden met hun hulpvraag. Verder vreesde de overheid datinstanties naar hun eigen, sectorale, voorzieningen zouden verwijzen,waardoor de hulpvragers niet steeds de juiste hulp kregen. Ofhet verstandig is dat Bureau Jeugdzorg thans een monopoliepositie

heeft, moet de tijd uitwijzen. Het is nu zo, dat als clie¨nten niet(langer) met een Bureau Jeugdzorg door e´e´n deur kunnen, ze moetenuitwijken naar een Bureau Jeugdzorg in een andere provincie.Mede daarom is het jammer dat de overheid de landelijk werkende(gezins)voogdij-instellingen niet langer een plaats gunt in dejeugdzorg. Alleen de landelijke instelling voor jeugdige vreemdelingen,Stichting Nidos, blijft bestaan.Integratie van Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK), de(gezins)voogdij en jeugdreclassering in Bureau JeugdzorgBehalve dat Bureau Jeugdzorg ouders en hun kinderen op vrijwilligebasis zorg verleent, kan het ook minderjarigen beschermen die nietom hulp (kunnen) vragen. De functies van de (gezins)voogdij-instellingenzijn geheel opgegaan in Bureau Jeugdzorg. Dit betekentdat er, met uitzondering van Stichting Nidos, geen voogdij-instellingenen geen gezinsvoogdij-instellingen meer bestaan. De medewerkersvan Bureau Jeugdzorg die deze functies voortaan uitoefenen,zijn voogdijwerkers en gezinsvoogdijwerkers. Ook het AMK isnu een onderdeel van Bureau Jeugdzorg, net als de jeugdreclassering.De jeugdreclasseringswerkers zijn dus in dienst van BureauJeugdzorg. Overigens blijft de regie van de jeugdreclassering inhanden van de Raad voor de Kinderbescherming.GezinscoachEen nieuw fenomeen op het terrein van de jeugdzorg betreft degezinscoach. Deze functionaris is bedacht naar aanleiding van enigeincidenten in de praktijk van de jeugdzorg; dit betroffen zakenwaaruit een gebrek aan coo¨rdinatie bleek. Multi-problem-gezinnenkrijgen verschillende hulpverleners over de vloer. Regelmatig gaanbijvoorbeeld opvoedingsproblemen, verslaving en financie¨le perimonopoliepositieintegratiemulti-problem-gezinnen7 Jeugdzorg 193kelen hand in hand. Er zijn nogal wat ouders die zo het overzicht ophun eigen situatie kwijt zijn. Tegelijkertijd weten hulpverlenendeinstellingen niet altijd van elkaar wie welke bijdrage levert en wiedaarvoor verantwoordelijk is. Daardoor werken zij soms langselkaar heen. Het is de taak van de gezinscoach te regelen dat deverschillende vormen van hulpverlening op elkaar worden afgestemden om het gezin te ondersteunen waar dat nodig is.De wetgever heeft echter nagelaten duidelijk te regelen wie als gezinscoachkan optreden. Uit verschillende stukken kan worden opgemaaktdat bij ernstige opgroei- en opvoedingsproblemen BureauJeugdzorg zorgt voor een gezinscoach en dat in andere situaties degemeentelijke overheid daarvoor moet zorgen.

StructuurDe Wjz bevat verschillende middelen om de beoogde samenhang enafstemming te bereiken. Een van de uitgangspunten is dat ons landin jeugdzorgregio’s verdeeld wordt en dat in iedere regio een samenhangendpakket voorzieningen wordt aangeboden. De Wjz steltde regio’s vast; dit zijn de provincies en de drie grote gemeenten:Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. In elke regio bestaat eenBureau Jeugdzorg. Dit bureau kan wel in verschillende steden en inwijken een vestiging hebben.

PlanningDe wet voorziet in een planning met het zwaartepunt op de totstandkomingvan een goed samenhangend voorzieningenpatroon

op regionaal niveau. De verantwoordelijkheid hiervoor is aan deprovincies en de drie grote steden opgedragen.De ministers voor Jeugd en Gezin en die van VWS en van Justitiestellen eenmaal in de vier jaar gezamenlijk een vierjarenplan op voorde jeugdzorg. Dit landelijk beleidskader bevat de uitgangspuntenvoor het door de provinciebesturen te voeren beleid. Tevens bevathet een raming van de bedragen die het Rijk aan de provincies wilverstrekken voor de subsidie¨ring van de Bureaus Jeugdzorg.Het landelijk beleidskader bevat ten behoeve van de samenhangbinnen de jeugdzorg tevens een overzicht van de wijze waarop:– de gemeenten denken de behoefte aan andere jeugdzorg dan diein de Wet op de jeugdzorg wordt geregeld, te realiseren;– de zorgverzekeraars denken te voorzien in de behoefte aan geestelijkejeugdgezondheidszorg. Deze opdracht ten behoeve vanverstandelijk gehandicapte jongeren wordt pas later ingevoerd;vierjarenplan194 Jeugd en recht– de minister van Justitie wil voorzien in de behoefte aan jeugdzorgin het kader van de Beginselenwet justitie¨le jeugdinrichtingen.Deze regel is op 1 januari 2006 in werking getreden.Voordat zij het landelijk beleidskader vaststellen, overleggen deministers met de colleges van Gedeputeerde Staten, met een vertegenwoordigingvan de colleges van Burgemeester en Wethouders enmet de zorgverzekeraars. Zij geven de clie¨ntenorganisaties de gelegenheidom op het concept te reageren. Bij de vaststelling van hetlandelijk beleidskader houden de ministers rekening met het doorde provinciebesturen gevoerde beleid in de voorafgaande jaren. Tenslotte wordt het stuk in afschrift aan de provinciebesturen en aan deTweede en Eerste Kamer van de Staten-Generaal gezonden.De ministers moeten tevens jaarlijks een voortgangsrapportagejeugdzorg vaststellen. Daarin staat het aan de provincies verstrektesubsidiebedrag en de wijze waarop de provincies het geld besteedhebben. De voortgangsrapportage bevat niet alleen een overzichtvan de uitgevoerde of uit te voeren vormen van in deWjz genoemdejeugdzorg, maar ook de niet in de Wjz genoemde vormen vanjeugdzorg. Ook de voortgangsrapportage gaat naar de provincies ennaar de beide Kamers van de Staten-Generaal. Gedeputeerde Statenen de clie¨ntenorganisaties worden betrokken bij de totstandkomingvan de rapportage.Ten slotte kunnen de ministers de provinciebesturen aanwijzingengeven over het provinciale beleidskader of het uitvoeringsprogramma.De provincies en de drie grote steden maken eveneens vierjarenplannenvoor de jeugdzorg, zoals die binnen de betreffende provinciesen grootstedelijke gebieden functioneren. GedeputeerdeStaten leggen de concepten voor aan Provinciale Staten en aan deministers. Voordat het provinciale beleidskader wordt vastgesteld,plegen Gedeputeerde Staten overleg met Bureau Jeugdzorg en metde Raad voor de Kinderbescherming. Verder overleggen zij met decolleges van Burgemeester en Wethouders en met de in de provinciewerkzame zorgverzekeraars. Over de capaciteit van de justitie¨lejeugdinrichtingen ten behoeve van de civielrechtelijk te plaatsenminderjarigen wordt apart overleg gevoerd met de minister vanJustitie.De provinciale beleidskaders zijn gebaseerd op het landelijk beleidskaderen op de eventueel gegeven aanwijzingen door de ministers.Zij bevatten de hoofdlijnen van het beleid en de daarbijbehorendefinancie¨le kaders voor de Bureaus Jeugdzorg en de zorgaanbieders.Het uitgangspunt daarbij is dat het aanbod van jeugdprovincialebeleidskaders7 Jeugdzorg 195zorg, gebaseerd op de Wjz, aansluit bij de behoefte van de clie¨nten.

Hierbij is het de bedoeling dat jeugdzorg in het algemeen het meestdoelmatig en het meest doeltreffend plaatsvindt in de minst ingrijpendevorm, zo dicht mogelijk bij de plaats waar de clie¨nt duurzaamverblijft en gedurende een zo kort mogelijke periode.Voor de samenhang binnen de jeugdzorg wordt tevens een overzichtgegeven van de wijze waarop de zorgverzekeraars, de gemeenten ende minister van Justitie willen voorzien in andere jeugdzorg dan diegebaseerd is op de Wjz.De ministers moeten het provinciale beleidskader vaststellen. ProvincialeStaten moeten jaarlijks onderzoeken of het vierjarenplanbijstelling behoeft. Tevens stellen zij jaarlijks het uitvoeringsprogrammajeugdzorg vast.In het uitvoeringsprogramma staat een overzicht van de door BureauJeugdzorg en de zorgaanbieders geleverde activiteiten en vanhet geld dat daarvoor is gebruikt. Dat geldt het lopende jaar, heteraan voorafgaande jaar en het volgende jaar.De Wet op de jeugdzorg heeft een nieuw begrip ‘zorgaanbieder’geı¨ntroduceerd. Een zorgaanbieder is de natuurlijke persoon of derechtspersoon die een of meer vormen van jeugdzorg verleentwaarop in de Wjz aanspraak bestaat. De zorgaanbieders verrichtenhun activiteiten op basis van een hulpverleningsplan en zij informerenBureau Jeugdzorg over de voortgang van de zorgverlening.Zij zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van de inhoud van de zorg(het hulpverleningsproces) en voor de professionaliteit van de medewerkers.Enigszins verwarrend is dat de Wjz tegelijkertijd een andere nieuweterm invoert, namelijk ‘aanbieder van zorg’. Een aanbieder van zorgis de natuurlijke persoon of de rechtspersoon, die andere zorg verleentdan die zorg waarop ingevolge de Wjz aanspraak bestaat.

PraktijkDe overheid bemoeit zich niet inhoudelijk met de dagelijkse praktijkvan de jeugdzorg. Daarvoor bevat de Wjz geen basis. Dit betekentdat de deelnemers aan het particulier initiatief – in de terminologievan de wet: de Bureaus Jeugdzorg en de zorgaanbieders – de vrijheidhebben om aan hun werkzaamheden naar eigen inzicht invulling tegeven. Het hulpverleningsveld heeft dus de ruimte om op eigenwijze vorm te geven aan de in de wet voorziene structuur. Dehoofdlijn is dat hulpverlening dient plaats te vinden in de minstingrijpende vorm, zo dicht mogelijk bij de plaats waar de jeugdigepersoon duurzaam verblijft en gedurende een zo kort mogelijke196 Jeugd en rechtperiode. Dit betekent dat vrijwillige jeugdzorg voor justitie¨le jeugdzorggaat en ambulante en semi-residentie¨le hulp voor residentie¨lehulp. De hulpverlening moet ook voldoen aan de eis dat zij voorkinderen en jongeren de meest geschikte is te achten.Bureau Jeugdzorg mag een minderjarige pas uit huis plaatsen, als zijniet langer dan twee maanden tevoren heeft vastgesteld dat uithuisplaatsingde aangewezen vorm van hulpverlening is. Uitzonderingenworden gemaakt voor crisisgevallen en justitie¨le plaatsingen.Hoewel de wet eist dat minderjarigen op wie een kinderbeschermingsmaatregelvan toepassing is, bij het bezetten van een plaats ineen tehuis voorgaan boven vrijwillige plaatsingen, blijkt dit in depraktijk niet te werken. Om te beginnen is er een chronisch gebrekaan behandelplaatsen in inrichtingen, maar ook de persoon van de

jongere en de aard van zijn problematiek bepalen in hoge mate of hijgeschikt is om opgenomen te worden in een bestaande leefgroep.Nagenoeg alle jeugdzorgvoorzieningen moeten 24 uur per etmaalbereikbaar zijn. De bereikbaarheid mag gezamenlijk met verwantevoorzieningen worden gerealiseerd.

bureau jeugdzorgPer jeugdzorgregio, dus in iedere provincie en in de drie grootstedelijkegebieden, is er e´e´n Bureau Jeugdzorg. Een Bureau Jeugdzorgheeft een breed takenpakket. Hiertoe behoren:– het beoordelen van een verzoek om hulp;– het maken van een indicatiebesluit voor passende zorg voor eenkind of jongere;– het organiseren van het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling;– het uitvoeren van jeugdbeschermingsmaatregelen;– het uitvoeren van de jeugdreclassering;– het ondersteunen van algemene voorzieningen en het bevorderenvan vroege signalering van problemen, bijvoorbeeld op scholen.Na aanmelding van een minderjarige moet het Bureau Jeugdzorg opverzoek van een clie¨nt of uit eigen beweging onderzoeken wat erprecies aan de hand is. De vraag die daarbij centraal staat, is of deminderjarige of zijn ouders zorg nodig hebben in verband metopgroei-, opvoedings- of psychiatrische problemen. Dit geldt ookvoor problemen van ouders die het onbedreigd opgroeien van eenminderjarige belemmeren. De activiteiten van Bureau Jeugdzorgmoet in het belang zijn van een onbedreigde ontwikkeling van hetkind of de jongere en zij moeten aansluiten bij de behoefte van declie¨nt.7 Jeugdzorg 197In het indicatiebesluit aanspraken jeugdzorg geeft Bureau Jeugdzorgaan of een clie¨nt is aangewezen op jeugdhulp in de thuissituatieof in een accommodatie van een zorgaanbieder, individueelof in groepsverband. Het indicatiebesluit vermeldt tevens de omvangvan de benodigde jeugdhulp in contacturen.Als een jongere is aangewezen op verblijf buitenshuis, staat in hetindicatiebesluit of dat in een pleeggezin of in een residentie¨levoorziening plaatsvindt. Ook hier wordt de benodigde omvangvastgelegd; dit moet zowel in uren per etmaal als in dagen gebeuren.De vraag is natuurlijk of van tevoren kan worden vastgesteldhoelang een kind of jongere psychosociale of intrapsychische hulpnodig heeft.Als Bureau Jeugdzorg niet onmiddellijk kan vaststellen welke hulpgeı¨ndiceerd is, kan observatiediagnostiek geregeld worden, waarbijwordt aangegeven welke vragen daarmee beantwoord moeten worden.Observatiediagnostiek omvat het onderzoeken van een kind ofjongere gericht op het verkrijgen van gegevens die nodig zijn voorhet nemen van een indicatiebesluit. Bureau Jeugdzorg legt van tevorende omvang van de benodigde observatiediagnostiek vast; diemag zes weken duren en mag met nog eens zes weken wordenverlengd.Als Bureau Jeugdzorg vaststelt dat een kind of jongere hulp nodigheeft op het gebied van de jeugd-geestelijke gezondheidszorg(jeugd-GGZ), moet precies aangegeven worden om welke vorm vanzorg het gaat.Aangegeven moet worden of het gaat om:– huishoudelijke verzorging;– persoonlijke verzorging;– verpleging;– ondersteunende begeleiding;

– activerende begeleiding;– behandeling en verblijf in verband met een psychiatrische aandoeningof beperking;– een gedragsprobleem;– een psychisch of psychosociaal probleem.Het indicatiebesluit bevat ook de termijn – ten hoogste dertienweken – waarbinnen een aanspraak tot gelding moet worden gebrachten de termijn waarvoor de aanspraak op jeugdzorg geldt. Ditis in de meeste gevallen maximaal een jaar. Als een jongere al langerdan twee jaar in een pleeggezin verblijft, kan de maximale termijnworden overschreden; hetzelfde geldt voor kinderen en jongeren dielangdurige zorg nodig hebben binnen de jeugd-GGZ.indicatiebesluitobservatiediagnostiek198 Jeugd en rechtOm het werk goed te kunnen doen beschikt het Bureau Jeugdzorgover een multidisciplinair intaketeam. Het team bestaat doorgaansuit een maatschappelijk werker, een (ortho)pedagoog, een (klinisch)psycholoog of een sociaal-psychiatrisch verpleegkundige;een kinder- en jeugdpsychiater is op afroep beschikbaar. Verderwerken bij Bureau Jeugdzorg voogdijwerkers, gezinsvoogdijwerkers,jeugdreclasseringswerkers en medewerkers die actief zijn inhet Advies- en Meldpunt Kindermishandeling. Zo nodig kan hetintaketeam een gespecialiseerd diagnostisch onderzoek latenplaatsvinden. Dit levert een optimale indicatiestelling op die aangeeftwelke hulp vervolgens nodig is.Een medewerker van Bureau Jeugdzorg regelt dat de jeugdige clie¨ntnaar de toegewezen zorg gaat. De uitvoering van de nodige hulpverloopt volgens een hulpverleningsplan.De Bureaus Jeugdzorg moeten over deskundigen beschikken voor:– de beoordeling en aanpak van psychosociale, psychische of gedragsproblemen,dan wel een psychiatrische aandoening vankinderen en jongeren;– de beoordeling en aanpak van opvoedingssituaties die het onbedreigdopgroeien van kinderen en jongeren kunnen belemmeren;– de herkenning van taal- en leerproblemen;– de herkenning van somatische aandoeningen;– de herkenning van lichamelijke en verstandelijke handicaps;– de beoordeling en aanpak van kindermishandeling;– de aanpak van jeugdige delinquenten;– de juridische aspecten van de hun opgedragen taken.Naast de hierboven vermelde taken van de Bureaus Jeugdzorg houdensommige instellingen een eigen ingang. Dit betreft de kinderenjeugdpsychiatrie voor minderjarigen met ernstige psychiatrischeproblematiek en de Raad voor de Kinderbescherming voor zeerurgente gevallen, waarvoor direct ingrijpen noodzakelijk is.

kwaliteitsregelsOver de kwaliteit van de jeugdzorg is veel te doen (geweest). Het isdan ook niet verwonderlijk dat de Wjz hieraan ruimschoots aandachtschenkt. Daarom moet de wijze van werken schriftelijk zijnvastgelegd en dient de bescherming van persoonsgegevens van clie¨nten te zijn gewaarborgd. Bureau Jeugdzorg en de zorgaanbiedersmoeten hun taken doeltreffend, doelmatig en clie¨ntgericht uitvoeren.Daarvoor is een plan nodig dat is afgestemd op de behoeftenvan de (jeugdige) clie¨nt. De opstelling van dat plan moet geschiedenin overleg met de clie¨nt. Voor de werkzaamheden van het bureaumultidisciplinair intaketeam7 Jeugdzorg 199zijn voldoende geschoolde en ervaren medewerkers nodig, alsmede

adequate middelen die het personeel nodig heeft om kwalitatiefoptimaal werk te kunnen leveren.Bij het garanderen van voldoende kwaliteit bij de jeugdhulpverlenersis het van het grootste belang dat wordt voorzien in passendepraktijkbegeleiding, supervisie en intervisie. De caseload van medewerkersmoet niet groter zijn dan verantwoord is om alle jeugdigeclie¨nten en hun clie¨ntsysteem de hulp en begeleiding te kunnengeven die nodig is.Bij het garanderen van kwaliteit hoort ook het systematisch verzamelenen registreren van gegevens over de kwaliteit van de uitvoeringvan de taken. Hieraan kan getoetst worden of de taken verantwoordworden uitgevoerd. Iedere clie¨nt moet een eigen contactpersoonhebben die gedurende het hele traject van jeugdzorg diensaanspreekpunt is. Bureau Jeugdzorg en de zorgaanbieders moetenjaarlijks (openbaar) verantwoording afleggen van werkzaamheden;clie¨ntenvertrouwenspersoon, klachtrecht en toezicht spelen hierbijeveneens een belangrijke rol.Een buitengewoon ernstig probleem is wel dat alle regels die dekwaliteit van de jeugdzorg moeten bevorderen tegelijkertijd voor eenbureaucratie zorgen die maakt dat hulpverleners onvoldoende aanhun primaire taken toekomen.

werkplanElke jeugdzorgvoorziening moet jaarlijks een werkplan maken. Hetdoel van het werkplan is het geven van een goede aanzet tot debeleidsontwikkeling van de jeugdzorginstellingen. Het is ook eenhulp voor de evaluatie en mogelijke aanpassing van het beleid. Ditkan kwaliteitsverbetering opleveren.Het werkplan houdt in elk geval in:– de beleidsuitgangspunten voor de problemen en stoornissen vande jeugdige personen;– de personeelsformatie, zowel beroepskrachten als vrijwilligemedewerkers;– de omvang en de inrichting van de accommodatie;– de wijze van behandeling van klachten;– de invulling van het recht op inzage;– afschrift van de rapportage en andere dossierstukken;– de dossiervorming;– de samenwerking met andere instanties;– de beschikbaarheid en bereikbaarheid.praktijkbegeleiding,supervisie en intervisie200 Jeugd en rechtHet werkplan moet aan de ministers en aan de Inspectie jeugdzorgworden gezonden. De gezamenlijke werkplannen geven op regionaalen landelijk niveau een inzichtelijk beeld van de verschillendevormen van hulpverlening. Daarmee kunnen de beleidsmakers hunvoordeel doen en de overheid kan op deze wijze makkelijk toezichthouden op de jeugdzorg.

bronnenlijst

Wettelijke bepalingenWet op de jeugdzorg:Hoofdstuk I Algemene bepalingen. Artt. 1 en 2.Hoofdstuk II Aanspraken op jeugdzorg. Art. 3.Hoofdstuk III De stichting die een Bureau Jeugdzorg in standhoudt. Artt. 4 t/m 17.Hoofdstuk IV Zorgaanbod. Artt. 18 t/m 29.Hoofdstuk V Planning. Artt. 30 t/m 36.Hoofdstuk VI Uitkeringen en subsidies. Artt. 37 t/m 41.Hoofdstuk VII Beleidsinformatie. Artt. 42 t/m 46.Hoofdstuk VIII Toezicht. Artt. 47 en 48.Hoofdstuk IX Inzage in en het bewaren en vernietigen vanbescheiden. Artt. 49 t/m 56.Hoofdstuk X De vertrouwenspersoon. Art. 57.Hoofdstuk XI Medezeggenschap. Artt. 58 t/m 66.Hoofdstuk XII Klachtrecht. Artt. 67 en 68.Hoofdstuk XIII Bijdrage in de kosten van jeugdzorg. Artt. 69t/m 76.Hoofdstuk XIV Wijziging van andere wetten. Artt. 77 t/m 101.Hoofdstuk XV Overgangs- en slotbepalingen. Artt. 102 t/m 113.Uitvoeringsbesluit Wet op de jeugdzorg:Hoofdstuk 1 Algemene bepaling. Art. 1.Hoofdstuk 2 Aanspraken op jeugdzorg ingevolge de wet. Artt.2 t/m 6.Hoofdstuk 3 Aanspraken vreemdelingen. Artt. 7 en 8.Hoofdstuk 4 Aanwijzing van vormen van geestelijke gezondheidszorgvoor jeugdigen ten aanzien waarvan de stichting tot226 Jeugd en rechttaak heeft vast te stellen op welke zorg een clie¨nt is aangewezen.Art. 9.Hoofdstuk 5 Rechtstreekse verwijzing naar de geestelijkegezondheidszorg. Artt. 10 t/m 13.Hoofdstuk 6 Aanspraak in spoedeisende situaties. Art. 14.Hoofdstuk 7 De inhoud van het indicatiebesluit. Artt. 15 t/m22.Hoofdstuk 8 De termijn gedurende welke de aanspraak geldten de termijn waarbinnen een aanspraak tot gelding moetworden gebracht. Artt. 23 en 24.Hoofdstuk 9 Kwaliteit en werkwijze Bureaus Jeugdzorg. Artt.25 t/m 55.Hoofdstuk 10 Samenwerking stichting en Raad voor de Kinderbescherming.Artt. 56 t/m 60.Hoofdstuk 11 Rechtspersonen aanvaard als bedoeld in de artikelen254 en 302 van boek 1 van het Burgerlijk Wetboek. Art.61.Hoofdstuk 12 De taken en bevoegdheden van de vertrouwenspersoonen de verplichtingen van stichtingen en zorgaanbieders.Artt. 62 t/m 68.Hoofdstuk 13 Bijdragen in de kosten van jeugdzorg. Artt. 69t/m 73.Hoofdstuk 14 Wijziging van andere besluiten. Artt. 74 t/m 76.Hoofdstuk 15 Overgangs- en slotbepalingen.Tijdelijk besluit uitkeringen jeugdzorg, Stb. 2004, 704.Regeling normbedragen jeugdzorg. Stcrt. 30 december 2004,

nr. 253, p. 14.Regeling bekostiging jeugdzorg. Stcrt. 30 december 2004, nr.253, p. 14, laatstelijk gewijzigd in 2007.Rijkssubsidieregeling jeugdzorg. Stcrt. 20 december 2004, nr.253, p. 20.Regeling pleegzorg. Stcrt. 30 december 2004, nr. 253, p. 18.Besluit aanvaarding rechtspersoon Burgerlijk Wetboek(Nidos). Stcrt. 17 januari 2005, nr. 11, p. 13.Aanwijzing categoriee¨n andere minderjarigen Burgerlijk Wetboek,Stcrt. 17 januari 2005, nr. 11, p. 12.Regeling vaststelling formulieren melding aanvang en bee¨indigingjeugdzorg. Stcrt. 8 februari 2005, nr. 27, p. 16.Tijdelijke subsidieregeling gesloten jeugdzorg 2009-2010.Beginselenwet justitie¨le jeugdinrichtingen.

Referentie van dit artikel:

Van der Linden, A.P. & ten Siethoff, F.G.A. & Zeijlstra-Rijpstra, A.E.I.J. (2009). Jeugdzorg. In z.n., jeugd en zorg. Utrecht: Bohn Stafleu van Loghum.

Verwerking tekst

Korte geheel

Jeugdzorg is de naam van een gedeelte van het boek “jeugd en recht”. Het gaat concreet over hoe de jeugdzorg precies in elkaar zit. In de inleiding vertelt de auteur kort over wat jeugdzorg precies is. Daarna wordt de wet toegelicht. In het derde hoofdstuk gaat het over de uitgangpunten. Met andere woorden: de principes en rechten die ze belangrijk vinden. Daarna gaat men verder met de structuur van jeugdzorg en hoe de hun vooruitzichten zien. Ten slotte wordt verteld hoe het er in de praktijk aan toe gaat.

Auteur

Er is heel weinig te vinden over Mijnheer van der Linden. Hij heeft een tiental boeken uitgegeven, meestal in samenwerking met andere schrijvers. Hij werkt bij de uitgeverij Bohn Stafleu van Loghum. Zijn boeken gaat altijd onder hetzelfde onderwerp, nl jeugdbeleid en strafrecht.1

Mijnheer ten Siethoff heeft al heel wat ervaring op vlak van kinderen en de wet. Hij had dus al veel informatie die hij in het boek kon verwerken. Om te beginnen studeerde hij rechten aan de universiteit Leiden. Daar doctoreerde hij en werkte vervolgens op verschillende afdelingen van het ministerie van justitie. Hij is ook hoofd geweest van twee belangrijke afdelingen, nl de kinderbescherming en de dienst preventie jeugdbeschermingen reclassering. Hij Beëindigde zijn carrière als lid van de raad voor strafrechtstoepassing en jeugdbescherming in 2009. Buiten de verschillende versies van “jeugd en recht” heeft hij geen andere boeken.2

Zeijlstra-Rijpstra, A.E.I.J studeerde Nederlands recht aan de universiteit van Utrecht. Haar twee keuzevakken waren kinderrecht en kinderbescherming. Ook zij heeft dus een duidelijke voorkennis om aan het boek te beginnen. Na enkele jaren te werken met ruimtelijke ordening, geeft ze nu les in de hogeschool van Eindhoven. Ze geeft er jeugdrecht en gezondheidsrecht. Daarnaast is ze lid van de klantencommissies op terrein van de jeugdhulpverlening en gezondheidszorg.3

1 (http://www.bsl.nl/)2 (http://www.managementboek.nl/auteur/18264/f.g.a._ten_siethoff)3 (http://books.google.be/books?id=EauJBkyjtbIC&pg=PA344&lpg=PA344&dq=Zeijlstra-Rijpstra,+A.E.I.J&source=bl&ots=9JWuvRvomO&sig=pBL56SSjDzf9KlJ-sFPUQacv5CU&hl=nl&ei=kKS7Tru-F8f5sgbWnuHnBg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDIQ6AEwAw#v=onepage&q&f=false)

Structuur

De structuur van de tekst is heel duidelijk. De basiszaken, zoals wat jeugdzorg precies inhoudt, staan in de inleiding. Daarna wordt op elk aspect ingegaan in een apart hoofdstuk.

In de tekst zelf zijn er weinig voetnoten met bronvermelding. Op het einde van tekst kan je wel een bronnenlijst terugvinden. Daarin vindt u per hoofdstuk welke wetten en artikels in de tekst verwerkt zijn.

lijstenBRONNEN Jeugdrecht.be

Steunpuntjeugd.be

ORGANISATIES Comité voor bijzondere jeugdzorg

Jeugdrechtbank

Kinderrechtencommissariaat

Steunpunt jeugdhulp

SPECIALISTEN De auteurs: Van der Linden, A.P. & ten Siethoff, F.G.A. & Zeijlstra-Rijpstra,

Adri van Montfoort

DEFINITIES EN MOEILIJKE WOORDEN4

Wjz = wet op de jeugdzorg

VWS = volksgezondheid, welzijn, sport

Jeugdreclassering = hulpverlening aan jeugdigen die verdacht worden van of veroordeeld zijn wegens een strafbaar feit; uitgevoerd door de bureaus jeugdzorg in opdracht van de raad voor de kinderbescherming, de officier van justitie of de kinderrechter jeugd-ggz = circuit jeugdigen, geestelijke gezondheidszorg voor jeugdigen

TREFWOORDEN 7.1Wet op de jeugdzorgArtsenMaatschappelijk werkersPedagogenPsychologenPsychiatersJeugdzorgwerkersJeugdzorginstellingen

7.2Bewindpersonen voor jeugd engezinJustitieOpgroei-en opvoedingsproblemen

4 (www.encyclo.nl)

Preventie + aanpak problemenStoornissen van lichamelijke, geestelijke, sociale of pedagogische aard die ontwikkeling negatief beïnvloedtPleeggezinResidentiële voorziening

7.3CliëntgerichtMonopoliepositiegezinscoach

7.4Jeugdzorgregio’s

7.5VierjarenplanMinst ingrijpende oplossing

7.6KinderbeschermingsmaatregelJeugdreclasseringObservatiediagnostiekMultidisciplinair intaketeamInspectie

Adri van Montfoort

Ik zocht via google naar deskundigen over jeugdzorg. Ik kwam terecht op een artikel waar de naam Adri van Montfoort in voorkwam. Daarna zocht ik via google meer informatie over hem op. Ik zocht op zijn eigen site en via andere artikels.

Jurist en pedagoog Hulpverlener, onderzoeker en leider in jeugdzorg Verschillende artikels en boeken over kinderbescherming, jeugdbeleid,… avm@vanmontfoort.nl

(http://www.vanmontfoort.nl/vm-medewerkers/32-adri-van-montfoort)

Hij richtte in 1996 zijn eigen adviesbureau Van Montfoort op. Daar verricht men onderzoek, advies, opleiding en training in de jeugdzorg en kinderbescherming.

(http://www.hsleiden.nl/lectoraten/jeugdzorg/Montfoort)

Vragen: 1) Wat zijn de meest voorkomende problemen?2) Wat zijn oorzaken van het terechtkomen bij de jeugdzorg?3) Welke problematiek raakt je het meest?

Mijnheer van der Linden

Hij heeft een tiental boeken uitgegeven, meestal in samenwerking met andere schrijvers. Hij werkt bij de uitgeverij Bohn Stafleu van Loghum. Zijn boeken gaat altijd onder hetzelfde onderwerp, nl jeugdbeleid en strafrecht.5

Geen contactgegevens.

Vragen:1) Wat fascineert je aan het onderwerp jeugdzorg?2) Wat is een problematiek waar je mee te maken kreeg die je bijblijft?3) Kwam jij zelf vaak met jongeren binnen jeugdzorg in contact? Hoe was die ervaring?

Mijnheer ten Siethoff heeft al heel wat ervaring op vlak van kinderen en de wet. Hij had dus al veel informatie die hij in het boek kon verwerken. Om te beginnen studeerde hij rechten aan de universiteit Leiden. Daar doctoreerde hij en werkte vervolgens op verschillende afdelingen van het ministerie van justitie. Hij is ook hoofd geweest van twee belangrijke afdelingen, nl de kinderbescherming en de dienst preventie jeugdbeschermingen reclassering. Hij Beëindigde zijn carrière als lid van de raad voor strafrechtstoepassing en jeugdbescherming in 2009. Buiten de verschillende versies van “jeugd en recht” heeft hij geen andere boeken.6

1) Wat is je het meest bijgebleven uit je carrière?2) Waarom koos je voor rechten?3) Wat kon je verwezenlijken als lid van de raad van strafrechtstoepassing en

jeugdbescherming?

Zeijlstra-Rijpstra, A.E.I.J

5 (http://www.bsl.nl/)6 (http://www.managementboek.nl/auteur/18264/f.g.a._ten_siethoff)

studeerde Nederlands recht aan de universiteit van Utrecht. Haar twee keuzevakken waren kinderrecht en kinderbescherming. Ook zij heeft dus een duidelijke voorkennis om aan het boek te beginnen. Na enkele jaren te werken met ruimtelijke ordening, geeft ze nu les in de hogeschool

1) Waarom koos je voor lesgeven?2) Kwam je ooit in aanraking met jongeren in jeugdzorg? Hoe was die ervaring?3) Wat bleef je het meest bij uit je carrière.

Steunpunt jeugdhulpHet Steunpunt Jeugdhulp ondersteunt jeugdhulpverleners & hun organisaties uit alle jeugdhulpsectoren in hun centrale drijfveer: hulpverlening aan kinderen, jongeren en hun context. Dit doen we o.a. door onze kennis te delen via vorming & intervisie op maat, informatieverstrekking via onze website & e-zines en de juridische helpdesk. Samen realiseren we een krachtgerichte, professionele en participatieve hulpverlening.

http://www.osbj.be/

jeugdrechtbankhttp://www.belgium.be/nl/justitie/Organisatie/rechtbanken/rechtbank_van_eerste_aanleg/jeugdrechtbank/

De jeugdrechtbank is een speciale kamer van de rechtbank van eerste aanleg, gericht op jongeren tot de leeftijd van 18 jaar en hun ouders. Zij worden voor de jeugdrechter geleid wanneer:

ze strafbare feiten hebben gepleegd zoals het dealen van drugs of diefstal ze zich in een moeilijke situatie bevinden en zij of hun ouders dringend hulp nodig

hebben de ouders niet voldoen aan hun onderhoudsplicht of wanneer er sprake is van

mishandeling, misbruik of verwaarlozing

Wanneer de jongere voor de jeugdrechter wordt geleid, heeft hij recht op bijstand van een advocaat. Heeft de minderjarige geen advocaat, dan wijst men hem een toe. De jeugdrechter moet de jongere ook vooraf horen, tenminste als die ouder is dan 12.

De jeugdrechter kan de bevoegde sociale dienst belasten met de uitvoering van een maatschappelijk onderzoek. Daarin onderzoekt men de persoonlijkheid van de jongere en het milieu waarin hij werd grootgebracht.

kinderrechtencommissariaat

Het Kinderrechtencommissariaat werd opgericht door het Vlaams Parlement als onafhankelijke instantie met als hoofdopdracht het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind bekend te maken en toe te zien op de naleving ervan. Dit Verdrag werd door alle overheden in België geratificeerd en bevat dwingende rechtsregels over onze omgang met kinderen en jongeren. Het is dan ook nodig dat iedereen, niet enkel de minderjarige zelf, goed weet wat er precies in dat Verdrag staat.

De eerste kinderrechtencommissaris was Ankie Vandekerckhove zij werd in juni 1998 benoemd door het Vlaams Parlement. Na het beëindigen van twee mandaten gaf ze de fakkel door aan Bruno Vanobbergen. Hij is kinderrechtencommissaris sinds 2 juni 2009. Hij heeft een multidisciplinair team om hem te ondersteunen bij de uitvoering van de opdracht.

Sinds 2010 is het Overleg- en adviesorgaan bij het Kinderrechtencommissariaat operationeel. Peter Adriaenssens (KUL) is voorzitter. Het overleg- en adviesorgaan bestaat uit vertegenwoordigers van de politieke fracties van het Vlaams Parlement en uit een groep van actieve personen uit het maatschappelijke veld en de wetenschappelijke wereld.

Het oprichtingsdecreet vermeldt de verschillende deeltaken van het Kinderrechtencommissariaat.

Het Kinderrechtencommissariaat functioneert als een ombudsdienst waar minderjarigen terecht kunnen met (info)vragen, klachten over mogelijke schendingen van hun rechten en ook beleidssuggesties. Ook volwassenen kunnen de ombudswerkers contacteren, zolang de melding betrekking heeft op minderjarigen. Voorbeelden van vragen die volwassenen stellen kun je terugvinden bij de klachtenlijn.

We geven informatie en sensibiliseren het grote publiek, jong en oud(er), over kinderrechten. We doen dit via allerlei kanalen, zoals bijvoorbeeld via de jaarlijkse campagnes, folders en brochures, ondersteuning van projecten en activiteiten naar kinderen en jongeren en het mee organiseren van kinderrechtendorpen.

Via onderzoek verzamelen we gegevens over de leefwereld van kinderen en jongeren. Dat doen we zowel via eigen onderzoek (toegankelijkheid jeugdhulp, (echt)scheiding, vluchtelingenkinderen, jongeren in detentie) als door het bijhouden van resultaten van andere onderzoeksinstellingen.

Bij nieuwe wetgevingsinitiatieven die van belang kunnen zijn voor minderjarigen geeft het Kinderrechtencommissariaat een advies. In die adviezen wordt het voorstel of ontwerp getoetst aan de inhoud en de geest van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Het Kinderrechtencommissariaat rapporteert over zijn werkzaamheden in een jaarverslag aan het Vlaams Parlement.

http://www.kinderrechtencommissariaat.be/Content.aspx?PageAction=Detail&pagId=50206&parpagId=50206

comité voor bijzondere jeugdzorg

Wanneer je vrijwillig hulp zoekt, kan je aankloppen bij het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg. Iedereen kan hier terecht. Zowel jongeren, ouders als familie of vrienden. Samen met een consulent wordt er dan naar een goede oplossing gezocht.

Het gebeurt dat er meerdere mensen betrokken zijn bij het probleem. Dan is het zo dat iedereen akkoord moet gaan met het voorstel van het Comité. Dat betekent dat jongeren vanaf 12 jaar hun toestemming moet geven.

Er zijn twintig Comités voor Bijzondere Jeugdzorg verspreid over heel Vlaanderen.

http://wvg.vlaanderen.be/jongerenwelzijn/verwijzers/cbj.htm

andere bronnenlijst om mee verder te werken

De bronnenlijst

bronnenlijst van: Groepsopvoeders: specialisten in orthopedagogische basiszorg; Verzorging en opvoeding

in de residentie¨le jeugdzorg

Door Marjan de Lange, Leonieke Boendermaker, Olaf Goorden, Bregje Kleijnen,

Stephanie Kwakman, Ishi Kwee, Agaath Prins en Claudia Simonis

Beek, F. van & Rutjes, L. (red.) (2009). Kwaliteitsstandaarden Jeugdzorg Q4C. Wat kinderen en

jongeren belangrijk vinden als ze niet thuis wonen. Houten, Bohn Stafleu van Loghum.

Boendermaker, L., Rooijen-Mutsaers, K. van & Berg, T. (2010). Residentie¨le jeugdzorg: wat

werkt? Utrecht, Nederlands Jeugdinstituut. Te downloaden via www.nji.nl/watwerkt.

Durrant, M. (2006). Oplossingsgericht werken met jongeren en hun gezin. Een creatieve benadering

van de residentie¨le hulpverlening. Antwerpen/Apeldoorn, Garant.

Harder, A., Knorth, E.J. & Zandberg, T. (2006). Residentie¨le jeugdzorg in beeld. Een overzichtsstudie

naar de doelgroep, werkwijzen en uitkomsten. Amsterdam, SWP.

Inspectie Jeugdzorg (2009). Risico-indicatoren voor de residentie¨le jeugdzorg. Indicatoren voor

provinciale residentie¨le jeugdzorg, gesloten jeugdzorg en justitie¨le jeugdinrichtingen. Utrecht,

Inspectie Jeugdzorg. Te downloaden via www.inspectiejeugdzorg.nl (zoek ‘risico-indicatoren’).

Jongepier, N. & Struijk, M. (2008). Tijd voor herwaardering van het pedagogisch basisklimaat.

Jeugd en Co Kennis, jaargang 2, nummer 4, pagina 19-25.

Jongepier, N., Struijk, M. & Helm, P. van der (2010). Zes uitgangspunten voor een goed

pedagogisch klimaat. Jeugd en Co Kennis, jaargang 4, nummer 1, pagina 9-18.

Kok, J.F.W. (1999). Specifiek opvoeden. Maarssen, Elsevier/De Tijdstroom.

Knorth, E.J., (2005). Wat maakt het verschil? Over intensieve orthopedagogische zorg voor jeugdigen

met probleemgedrag (inaugurele rede). Groningen, Rijksuniversiteit Groningen.

Lange, M. de, Boendermaker, L. & Cheˆnevert, C. (2010). Voorstel kenniskring residentie¨le

jeugdzorg. Utrecht, Nederlands Jeugdinstituut.

Lange, M. de & Cheˆnevert, C. (2011). Werken aan effectiviteit in de stadsregio Rotterdam.

Beschrijven en onderbouwen van interventies en benutten van kennis over werkzame principes in de

residentie¨le jeugdzorg. Utrecht, Nederlands Jeugdinstituut. Te downloaden via www.nji.nl/

Effectiviteit en professionalisering.

Reith, W., Prins, A., Goorden, O. & Stals, K. (2011). Logeerhuismonitor volgt kernpunten

methodiek. Jeugd en Co Kennis, jaargang 5, nummer 1, pagina 27-36.

Stein, M. (2009). Quality Matters in Children’s Services. Messages from Research. London/Philadelphia,

Jessica Kingsley Publishers.

Marjan de Lange (m.delange@nji.nl) is adviseur jeugdzorg en opvoedhulp bij het Nederlands

Jeugdinstituut.

Leonieke Boendermaker (l.boendermaker@rug.nl; l.boendermaker@hva.nl) is onderzoeker

aan de afdeling Orthopedagogiek van de Rijkuniversiteit Groningen en lector Implementatie

in de jeugdzorg aan de Hogeschool van Amsterdam.

JeugdenCo | | Kennis 02 | 2011

49

Verzorging en opvoeding in de residentie¨le jeugdzorg

Olaf Goorden (o.goorden@jeugdformaat.nl) is coo¨rdinator methodiekontwikkeling bij

Stichting Jeugdformaat.

Bregje Kleijnen (b.kleijnen@rubicon-jeugdzorg.nl) is gedragswetenschapper bij Rubicon

Jeugdzorg.

Stephanie Kwakman (s.kwakman@triviumlindenhof.nl) is hoofd van het stafbureau van

TriviumLindenhof.

Ishi Kwee (i.kwee@spirit.nl) is beleidsmedewerker Ontwikkeling en Onderzoek bij Spirit.

Agaath Prins (a.prins@jeugdformaat.nl) is gedragswetenschapper bij Stichting Jeugdformaat.

Claudia Simonis (c.simonis@rubicon-jeugdzorg.nl) is pedagogisch medewerker bij Rubicon

Jeugdzorg.

JeugdenCo

De verwerking

Drie auteurs onder de loep

Durrant M.

Creatieve oplossingen bij gedragsproblemen op school

Gepubliceerd in 2002

Antwerpen/Apeldoorn: Garant

Beschikbaar in de bibliotheek van de campus in Kortrijk

Voor deze opdracht maakte ik gebruik van een andere bronnenlijst, wegens geen auteurs in de bronnenlijst van eerst gekozen artikel. De bronnenlijst is afkomstig van het volgende artikel:

Groepsopvoeders: specialisten in orthopedagogische basiszorg; Verzorging en opvoeding

in de residentie¨le jeugdzorg

Door Marjan de Lange, Leonieke Boendermaker, Olaf Goorden, Bregje Kleijnen,

Adri van Montfoort

Ik zocht via google naar deskundigen over jeugdzorg. Ik kwam terecht op een artikel waar de naam Adri van Montfoort in voorkwam. Daarna zocht ik opnieuw via google meer informatie over hem op. Ik vond zijn eigen site en ook andere artikels.

Adri van Montfoort is zowel jurist als pedagoog. Zijn ervaring in de jeugdzorg bestaat uit werk als hulpverlener, onderzoeker en projectleider. Hij schreef ook verschillende artikels over kinderbescherming, jeugdbeleid,…In 1996 richtte hij zijn eigen adviesbureau op. Daar verricht men onderzoek, advies, opleiding en training in de jeugdzorg in kinderbescherming.

Volgende vragen zou ik hem graag willen stellen:1) Wat zijn de meest voorkomende problemen?2) Wat zijn oorzaken van het terechtkomen bij de jeugdzorg?3) Welke problematiek raakt je het meest?

Hij is bereikbaar op het volgende e-mailadres: avm@vanmontfoort.nlIk vond mijn informatie op de volgende sites:http://www.vanmontfoort.nl/vm-medewerkers/32-adri-van-montfoorthttp://www.hsleiden.nl/lectoraten/jeugdzorg/Montfoort

Beek F.

Gezellig & irritant: ervaringen van de kinderen van pleegouders

Gepubliceerd in 2003

Amsterdam: SWP

Samen met Stellingwerff, J.

Bereikbaar in de bibliotheek van de campus in Kortrijk.

Voor deze opdracht maakte ik gebruik van een andere bronnenlijst, wegens geen auteurs in de bronnenlijst van eerst gekozen artikel. De bronnenlijst is afkomstig van het volgende artikel:

Groepsopvoeders: specialisten in orthopedagogische basiszorg; Verzorging en opvoeding

in de residentie¨le jeugdzorg

Door Marjan de Lange, Leonieke Boendermaker, Olaf Goorden, Bregje Kleijnen,

Waarin kan je de auteurs nog terug vinden?

Residentiële jeugdzorg in beeld. Een overzichtsstudienaar de doelgroep, werkwijzen en uitkomsten.

Harder, A., Knorth, E.J. & Zandberg, T. (2006).

Terug te vinden in de bibliotheek van de Katho Kortrijk: eerste verdieping, plaatsingsnummer 362.741

Specifiek opvoeden

Kok J.

Terug te vinden in de HUBrussel campus Parnas, Plaatsingsnummer 37.013 KOK

Oplossingsgericht werken met jongeren en hun gezin. Een creatieve benaderingvan de residentie¨le hulpverlening

Durrant Michael en Rademakers Piet

Terug te vinden in de HUBrussel campus Parnas, de Katho campus Kortrijk, de KHLim GEZ en SAW, de Lessius Psychologie-Logopedie.In de Katho campus Kortrijk via plaatsingsnummer 362.741 op de eerste verdieping.

Residentie¨le jeugdzorg in beeld. Een Terug te vinden in de Katho campus Kortrijk op

overzichtsstudie

Harder A.T. en Knorth E.J.

de eerste verdieping, plaatsingsnummer 362.741

Externe bronnen

Internet

Minnaert A. & Spelberg H. & Hilda A.. Bohn Stafleu van Loghum/Springer Uitgeverij. Het pedagogisch quotiënt: pedagogische kwaliteit in opvoeding, hulpverlening. Geraadpleegd via http://google.be/books

Online artikels via Mediargus

Het effect zal averechts zijnPVdp (15 oktober 2002). Het effect zal averechts zijn. Gazet van Antwerpen. Geraadpleegdvia http://www.mediargus.be

Glorieux speelt en veilt(30 januari 2002). Glorieux speelt en veilt. Gazet van Antwerpen. Geraadpleegdvia http://www.mediargus.be

We moeten leren luisteren naar de signalen!

RTL (29 januari 2002). We moeten leren luisteren naar de signalen! Het Nieuwsblad. Geraadpleegd via http://www.mediargus.be

Delinquenten verdringen andere zorgvragende jongeren

(28 januari 2002). Delinquenten verdringen andere zorgvragende jongeren. De Standaard. Geraadpleegd via http://www.mediargus.be

Ouders praten samen over opvoeding

(26 januari 2002). Ouders praten samen over opvoeding. Het Nieuwsblad. Geraadpleegd via http://www.mediargus.be

Vaktijdschriften

Bosmans G. (2011). de behandeling van depressie bij kinderen en jongeren: bruggen slaan tussen cognitieve gedragstherapie en gehechtheidstheorie. gedragstherapie.(3) geraadpleegd via http://www.tijdschriftgedragstherapie.nl.

Bijdrage uit verzamelwerk

Euser, E. & van IJzendoorn, M. & Cyr, C. & Brilleslijper-Kater, S. & Bakermans-Kranenburg, M. (2008). Kindermishandeling en gehechtheid. In P.J.M. Prins & C. Braet (red.), Handboek Klinische Ontwikkelingspsychologie (pp. 477-501). Houten :Bohn Stafleu van Loghum.

Eindwerk

Van Tieghem, H. (2011). Door een diversiteitsbril bekeken. : Zoektocht naar het ’toegankelijker maken’ van opvoedingsondersteuning voor allochtone moeders [eindwerk].Kortrijk: KATHO IPSOC.

Vanthournout, E. (2011). Van peuter tot kleuter. : Opvoedingsondersteunende brochure voor ouders uit de Bijzondere Jeugdzorg over de ontwikkeling van het jonge kind [eindwerk]. Kortrijk: KATHO IPSOC.

Foulon, L. (2010). Kvraagetaan Een analyse van de eerste opvoedingsvragen van ouders aan de hand van de Vragenlijst Onvervulde Behoefte aan Opvoedingsondersteuning [eindwerk]. Kortrijk: KATHO IPSOC.

Harteel, I. (2010). Opvoedingsondersteuning voor moeders met kinderen in een residentiële setting : Omgaan met scheidingssituaties binnen C.A.W. Stimulans Vrouwenopvang Kortrijk [eindwerk]. Kortrijk: KATHO IPSOC.

Ploegaerts, A. (2010). Opvoedingsondersteuning aan tienermoeders : een onderzoek naar de afstemming van het hulpverleningsaanbod van het cRZ op de specifieke noden van tienermoeders [eindwerk]. Kortrijk: KATHO IPSOC.

handboek

Füredi, F. (1999). Bange ouders: opvoeden zonder zorgen. Leuven: Van Halewyck.

Crombez, J. & De Wachter, E. (2011). Kansen voor kinderen : een weg voor het jongerenwelzijn in Vlaanderen. Antwerpen: Garant.

Van Egten, C. & Zeijl, E. & De Hoog, S. & Nankoe, C. & Petronia, E. (2008). Opvoeding en opvoedingsondersteuning: gezinnen van de toekomst. Den Haag: E-Quality.

Van Acker, J. (2009). Gezinsproblemen oplossen : opvoedings- en gedragsproblemen toegelicht. Antwerpen: Garant.

Broekmans, S. & Jacobs, I. (2008). NLD gewoon anders: praktijkgids voor leerkrachten, hulpverleners en ouders. Leuven: Acco.

Verwerking bronnen

Periode Aantalvoor 1995 01995 - 1999 12000 - 2005 5

2006 - 2009 52010 - 2011 82012 0Totaal 19

25%

326%

426%

542%

Aantal

Soort bronnen Aantal ProcentBoeken 6 27%Tijdschriften 2 9%Verzamelwerk 1 5%Websites 3 14%Grijze literatuur 0 0%Overige 10 45%Totaal 22 100%

Boeken

Tijdschriften

Verzamelwerk

Websites

Grijze literatuur

Overige

0 2 4 6 8 10 12

Aantal

27%

9%

5%14%

45%

Procentueel aantal bronnen

Boeken Tijdschriften VerzamelwerkWebsites Grijze literatuur Overige

Juridische context

Decreet inzake bijzondere jeugdbijstand (7 maart 2008). Belgische staatsblad, 9967.

Besluit van de Vlaamse Regering houdende organisatie en werkwijze van de sociale diensten van de Vlaamse Gemeenschap bij de jeugdrechtbanken ( 17 juli 1991). Belgische staatsblad, 23221.

Decreet houdende de eindregeling van de begroting van de Vlaamse Gemeenschap en van instellingen van openbaar nut voor het begrotingsjaar 2007 (16 juli 2010). Kruispuntbank Wetgeving, 15104.

Uitwerking organisatie: Het Kinderrechtencommissariaat

Het kinderrechtencommissariaat is een organisatie die instaat voor de rechten van het kind. Het bestaat uit een pedagoog, ook wel de kinderrechtencommissaris genoemd, twee juristen, twee sociologen, een communicatiedeskundige, een educatiemedewerker, drie maatschappelijk werkers, een secretariaatsmedewerker en een administratief medewerker ombudscel.Het team onderzoekt en behandelt klachten over schendingen van de kinderrechten. Dit doen ze via hun ombudsdienst. Behalve klachten onderzoeken, gaan ze ook het grote publiek informeren en sensibiliseren met allerlei acties. Voorbeelden hiervan zijn: de kinderrechtenkrant, de jongerenkrant, inkleurposters, promotiemateriaal en educatief materiaal dat gratis beschikbaar is. Verder adviseren ze ook de Vlaamse overheid. Bij nieuwe wetgevingen moet er immers rekening gehouden worden met de kinderrechten. Belangrijk om weten is dat ze geen individuele hulpverlening gaan bieden. Ze werken via bemiddeling en doorverwijzing. Daarom is het een tweedelijnsdienst.

Het Kinderrechtencommissariaat is een openbare instelling. Iedereen kan er terecht. Er zijn geen voorwaarden aan verbonden en het kost je helemaal niets. De communicatie verloopt in het Nederlands.

Hoe is het kinderrechtencommissariaat tot stand gekomen? Om dat te weten te komen, duiken we even de geschiedenis in.In 1989 werd het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind aangenomen door de Verenigde Naties. Het trad in werking in 1990. België tekende het verdrag dat in 1992. In dat verdrag staan alle rechten van het kind opgesomd. Omdat het een verdrag is, moet het dus ook in de wetgeving terecht komen. Dat gebeurde in het decreet van 15 juli 1997 door het Vlaams Parlement. Om de burgers te informeren, te controleren, … over die kinderrechten stichtte het Vlaams Parlement het Kinderrechtencommissariaat op. Sindsdien is de organisatie actief in het Vlaams Gewest en in het Brussels hoofdstedelijk gewest voor de Nederlandstalige inwoners.

Je kan hen opzoeken in de Leuvensweg 86 te Brussel. Anders kan je contact opnemen via mail: kinderrechten@vlaamsparlement.be of bellen naar 02 552 98 00. De organisatie staat tot uw beschikking elke werkdag van 9u tot 17u en op vrijdag tot 16u. Indien u gewoon wat informatie wenst, kan u terecht op hun site www.kinderrechten.be.

Referenties:

De Sociale Kaart. (g.d.). Kinderrechtencommissariaat. Geraadpleegd op 3 december 2011, op http://www.desocialekaart.be/fiche/index.cfm

De Kinderrechtswinkel. (g.d.). Algemene informatie over het Kinderrechtenverdrag. Geraadpleegd op 3 december 2011, op http://www.kinderrechtswinkel.be/index.php?referer_ID=38961&ID=2394&marker=Geef%20het%20trefwoord%20in%20en%20zoek%20op%20onze%20site...

ZelfevaluatierapportDe Sadan-opdracht was een opdracht waar veel tijd in kroop. Het voordeel daaraan is dat we alles wat met word, excel, refereren, bronnen opzoeken… te maken heeft, goed kunnen inoefenen. Zo zijn we ook al goed voorbereid op ons examen. Verder is het ook interessant dat we op verschillende manieren bronnen kunnen opzoeken. Tot voor deze lessen en deze opdracht bleef het opzoeken voor mij, en voor vele anderen, beperkt tot google. Ondertussen weet ik hoe ik interessante artikels snel kan opzoeken. Ook mijn vaardigheden van het werken met excel zijn sterk verbetert. Wat ik wel nog verder zal moeten oefenen is het refereren. Het gaat al beter dan vroeger, maar het verloopt nog niet vlot genoeg. Ik zal er ook moeten op letten dat ik de moeilijkere aanpassingen op de site ook onder de knie krijg. We hebben dit in onze groep proberen op te lossen in onze slotvergadering. Daardoor weet ik nu al beter hoe alles in elkaar zit.

Informatie heb ik voldoende gevonden. In het begin was het wel moeilijk om een interessant artikel met een bruikbare bronnenlijst te vinden. Ik merkte na een tijdje dat de bronnenlijst van mijn artikel alleen maar uit wetten en decreten bestond. Gelukkig volstond het volgens de leraar om een andere bronnenlijst op te zoeken. Ik vond er al snel één waarmee ik aan de slag kon.

Het was een moeilijke opdracht om van start te gaan. Iedereen wist maar half wat de bedoeling was, wat een grote chaos opleverde. Maar na verloop van tijd ging het al wat vlotter. Iedereen wist hoe hij met de wiki moest werken en kon zelfstandig aan de slag. Met twee vergaderingen konden we voldoende afspraken maken. Achteraf bekeken hadden we enkele afspraken beter op voorhand gemaakt. Het zou ons heel wat aanpassingswerk bespaard hebben. Maar ondanks dat, denk ik dat we fier mogen zijn op het resultaat.