Grote huisdieren 1

Thomas More Kempen

C A M P U S

Geel

Werkwijze

Opdracht: maatname en

gipscorrectie knie-orthese

Academiejaar

Studenten orthopedische technieken Fase 2

Uitvoeringstechnieken 2.1

Inhoudstafel

Inhoudstafel ....................................................................................... 3

Inleiding .......................................................................................... 4

Werkfiche......................................................................................... 6

1 Het verslag ............................................................................ 7

2 De gipsmaatname .................................................................. 8

2.1 Voorbereiden van de klant ......................................................... 8

2.2 Het gipsen zelf ....................................................................... 14

2.3 Het gips verwijderen ............................................................... 16

2.4 Controleer de maatname ......................................................... 17

2.5 Het klaar maken van het gipsnegatief om uit te gieten ................ 19

3 Werk-/maatnamefiche invullen ........................................... 20

4

Inleiding

Er zijn een heel aantal knie aandoeningen. Voor elk van die aandoeningen is er wel een

brace op de markt. In principe vraagt de wetgever dat je de klant in eerste instantie gaat

voorzien van een prefab knie-orthese. Alleen in gevallen dat er geen prefab model voor

handen is kan je kiezen voor een op maat gemaakte orthese. Uitzonderingen kunnen

onder andere zijn:

• Extreme omvangsmaten: zowel super smal als super breed

• Extreme hoekstanden omwille van de pathologie

Als je de klant dus niet kan verzorgen met een off the shelf orthese zal je een op maat

gemaakte orthese moeten maken. Uiteraard begin je met het ontleden van het

probleem. Dit gebeurt aan de hand van:

• Het doktervoorschrift

• Je eigen kennis van de pathologie

• Anamnese bij de klant

• Functie onderzoek

Als je dit gedaan hebt teken je een orthese ontwerp uit. Je tekent dus de krachten (drie-

puntsprincipe) om je klant ondersteuning of correctie te geven.

Als je weet wat je gaat maken voor je klant kan je beginnen met de maatname. Je moet

eerst weten wat je gaat maken voor dat je gaat denken hoe je het gaat maken.

De pathologieën in deze opdracht:

• Genu valgum

• Genu varum

• Genu recurvatum

• Kniebrace voor ACL ruptuur

• Kniebrace voor PCL ruptuur

• Kniebrace voor lichte quadriceps parese

• Kniebrace voor zware quadriceps parese

• Kniebrace voor mediaal compartiment syndroom

• Kniebrace voor patella luxatie

De gipsmaatname voor het maken van een kniebrace gaat voor de meeste pathologieën

hetzelfde zijn.

Voor deze opdracht ga je een verslag maken over jouw orthese ontwerp en ga je een

maatname uitvoeren voor een knie orthese.

CONCREET:

Je maakt de opdracht per twee. Wij verdelen de groepjes en wij verdelen de

onderwerpen. Hoe je het werk verdeeld binnen je groepje beslis jezelf. Als je vindt dat jij

alle werk moet doen en dat je partner het laat afweten dan spreek je hem/haar daarop

aan of je meldt dit aan de betreffende docent.

Ellenlange verslagen worden niet gelezen, de verslagen moeten to the point zijn.

De verslagen worden tussentijds ingeleverd (datum zie toledo), docenten geven feedback

en daarna volgt de definitieve inlevering

De maatname van de knie-orthese wordt uitgelegd en voorgedaan. Daarna doet iedereen

een maatname.

Enkele van deze knie-ortheses zullen geproduceerd worden door de studenten van de

vakschool in geel. Nadien zullen ze door jullie terug gepast en aangepast worden.

6

Werkfiche

Hier vind je alle info die je nodig hebt om de oefening tot een goed resultaat te brengen.

Doel van deze

oefening

• Opzoeken en inwerken in een pathologie

• Opstellen van een orthese recept

• Het uittekenen van een orthese recept.

• Werkfiche invullen

Wat verwacht de

docent van jou voor je

naar de les komt?

• Zelf informatie opzoeken voor je opdracht.

• Cursus lezen en onduidelijkheden navragen

Wat verwacht de

docent van jou tijdens

de les?

• Notities maken tijdens de algemene uitleg

van de docent

Voorbereidende

oefeningen, deze vind

je in cursus 1.2

algemeen

• Gips: gebruik gipswindels, uitgieten

gipsnegatief

Wat kan je

verwachten van de

docent?

• Feedback over je verslag zodat je een

maatname in een correcte positie kan

uitvoeren

tijdsindeling • Maatname 3 uur

De punten van de maatname van de knie-orthese worden (eenmalig)

toegewezen, waarop letten we:

Proximale en distale trimlijn • Is de maatname lang genoeg om bij

produktie van de orthese voldoende

hefboom te hebben om de krachten te

verdelen of op te vangen.

scharnierpunt

• Ligt het scharnierpunt op de juiste plaats

Kwaliteit van de maatname • Dikte/gladheid

Te belasten/ontlasten

punten

1 Het verslag

Je gaat per twee 1 verslag maken. In het verslag komt:

• Omschrijving van de pathologie in functie van de orthese

• Biomechanica van de pathologie (welke gevolgen heeft de pathologie vanuit

biomechanisch standpunt op de knie)

• Biomechanica van de orthese (denk oa aan het 3-puntsprincipe)

• Orthese ontwerp:

een duidelijke tekening van een bruikbare orthese. Vergeet dus zeker niet je

scharnierpunten, sluitingen, ….

Met motivatie waarom je welk materiaal (type/dikte/opbouw), scharnieren

gebruikt.

• Welk klinisch onderzoek moet je doen in functie van jouw pathologie?

• Voorstel tot maatname

• Ingevulde werkfiche

Dit verslag wordt een eerste maal ingediend (datum zie toledo), na feedback

van de docent wordt de definitieve versie ingediend (datum zie toledo)

8

2 De gipsmaatname

2.1 Voorbereiden van de klant

Vooraleer je begint te gipsen zal je het kniedraaipunt moeten bepalen. De knie heeft niet

echt één rotatiepunt. De knie maakt een rol/glij beweging en bij iedere verandering van

de kniehoek zit het kniedraaipunt op een andere plaats. We gaan dus een compromis

draaipunt moeten aanduiden.

Figuur 2-1: compromis knie-as volgens Nietert

• Dr. Nietert heeft de beweging van de

knie-as bestudeert onder een

röntgenapparaat. Hij heeft aan de

hand van deze studie de volgende

compromis as bepaalt.

• 20 mm boven de gewricht spleet

• Het draaipunt ligt op 60% van de

anterieure zijde van de knie.

OPMERKING:

Wij gaan gipsen met het compromis draaipunt volgens Nietert. We gaan niet het

mechanisch draaipunt gebruiken. Het draaipunt van Nietert is gemakkelijker te

controleren zodat je iets meer feedback zowel visueel als van de docenten kan krijgen.

• Palpeer de gewrichtsspleet van de

knie en duidt hem aan. Hier baseer je

je op wat je geleerd hebt in

functionele anatomie

• Dit doe je zowel mediaal als lateraal

10

• Meet 20 mm af boven de kniespleet

• Zowel mediaal als lateraal

• Bepaal de AP-maat van de knie

• Zorg dat je schuifmaat recht op het

been staat

• Hier is de AP-maat 120 mm

• Dit betekent dat het draaipunt op 80

mm van de anterieure rand ligt.

• Zet hier een punt

Controleer op het zicht dat je getekende punten mooi in elkaars verlengde liggen, zowel

in het frontaal als het transversaal vlak.

Je kan ook nog eens extra controleren met een speciale tool.

12

Uiteindelijk krijg je 1 mooie tekening op het been.

Duidt de distale en proximale rand van de orthese aan. Zorg steeds dat je hoog genoeg

gipst. Je maatname kan beter te lang zijn dan te kort.

• Wikkel het been in met huishoudfolie

• Dit mag je redelijk strak doen. Hoe

strakker de folie hoe minder kans op

insnoering en hoe gladder het

eindresultaat.

• Vergeet zeker niet het buisje te leggen

om je gips naderhand open te snijden

• Leg het buisje langs de patella, dit is

aangenamer voor de klant.

• Vergeet ook zeker niet je

aantekeningen over te nemen, met

viltstift, op de folie !!!!!

14

2.2 Het gipsen zelf

• Wikkel de gips goed strak rond het

been.

Tijdens de maatname ga je een aantal plaatsen moeten accentueren door met je handen

wat druk te geven.

• Boven de mediale condyl: hier geef je wat druk zodat de orthese kan ophangen

aan die structuur.

• Mediaal van de kuit: accentueer goed je kuitspier. Hierop kan de orthese ook

afsteunen.

• Accentueer de voorzijde: Geef druk onder de patella zodat de knie aftekening

goed duidelijk is. Probeer ook wat de tibia in het gipsmodel te accenturen.

16

2.3 Het gips verwijderen

Maak aantekeningen en snij het gipsnegatief open.

2.4 Controleer de maatname

• Controleer de maatname:

• Zijn alle aantekeningen goed

overgenomen in het gips

• Is de maatname hoog genoeg

genomen

• Is het model glad genoeg

• Is de positie van de knie goed:

gestrekt maar niet overstrekt

• Controleer de gewricht as punten. Dit doe je met een scherpe staaf. Gebruik

hulpmiddelen om controle uit te voeren.

• Je steekt een scherpe staaf

doorheen de punten die je

aangetekend hebt.

• De staaf moet perfect horizontaal

liggen. Dit kan bekeken worden

met het blote oog

• Je kan ook de voegen van de

tegels als richtpunt gebruiken om

het horizontaal lopen van je staaf

te controleren

18

• Bekijk je gipsmodel langs boven.

• Schat zelf in of de staaf op de

verhouding 1/3 – 2/3 ligt.

• Als je niet zeker bent van je

inschattingsvermogen kan je ook

meten.

• Maak een kleine insnijding en meet

met je latje tot tegen de stang.

2.5 Het klaar maken van het gipsnegatief om uit te gieten

Om de orthese gemakkelijker te kunnen bouwen zorgen we ervoor dat de opbouw hulp

stukjes in het gipsmodel passen. Dus vooraleer we het gipsnegatief uitgieten moeten we

een dummy in het model zetten.

• Schuif de dummy over de stang en

teken hem af.

• Doe dit aan twee kanten

• Snij met een mes het gips weg zodat

de dummy erin past.

• In de dummy passen dan de

hulpstukjes.

• Plaats een voldoende dikke stang en

giet de gips uit.

20

3 Werk-/maatnamefiche invullen

Vaak zal de knieorthese gemaakt worden in een centrale productie.. Het is dus aan jullie

om op een goede en volledige manier een werkfiche in te vullen; zodat zij aan de slag

kunnen gaan en een goed product aan jullie kunnen leveren

- Orthese ontwerp!

- Voldoende maten (lengte en omtrek)

- Materiaal bepalen

- Polstering/leder?

- …