Op Eerste Pinksterdag van 2010 komt Tonio van der Heijden,...

Op Eerste Pinksterdag van 2010 komt Tonio van der Heijden, het enig kind van A.F.Th. van der Heijden en Mirjam Rotenstreich, bij een verkeersongeval om het leven. Het is vroeg in de ochtend als hij, ter hoogte van het Vondelpark in het centrum van Am-sterdam, wordt geschept door een auto. Tonio zal niet ouder worden dan 21 jaar.A.F.Th. van der Heijden doet het enige waar hij op dat moment toe in staat is: in zijn herinnering graven, aantekeningen maken, schrijven. Daarbij voortgedreven door twee dwingende vragen: wat gebeurde er met Tonio in de laatste uren en dagen vooraf-gaand aan de ramp, en hoe kon dit ongeluk plaatsvinden? Tonio vormt de neerslag van die zoektocht. Een nauwgezette recon-structie van een jongensleven en een radeloze queeste naar zin en betekenis.

A.F.Th. van der Heijden (1951) debuteerde in 1978 met Een gondel in de Herengracht en is de auteur van een groot en breed opgezet oeuvre waarin twee grote romancycli de essentie vormen: De tandeloze tijd en Homo duplex. Begin 2013 werd zijn oeuvre be-kroond met de P.C. Hooft-prijs.

‘Dit is de tovenaar Van der Heijden ten top: fictie, maar van een diepe waarheid getuigend.’ – de Volkskrant

‘Verbluffend. Van der Heijden heeft zijn zoon op virtuoze en indrukwekkende wijze herdacht.’ – Het Parool

‘Niemand zal kunnen zeggen dat dit geen eerlijk boek is. Nie-mand zal kunnen ontkennen dat het je de adem beneemt. Een rauw, hard, maar prachtig boek.’ – De Standaard

‘Een hamerslag. Zo ervoer ik Tonio.’ – Jeroen Vullings, Vrij Nederland

Bezige A.F.TH van der Heijden Tonio 20 pb cs5.indd 1 16-05-13 11:35

A.F.Th. van der Heijden

TonioEen requiemroman

2 0 1 3d e b e z i g e b i j

a m s t e r d a m


De auteur ontving voor het schrijven van dit boek een werkbeurs van het Nederlands Letterenfonds

Copyright © 2011 A.F.Th. van der HeijdenEerste druk mei 2011

Twintigste druk mei 2013

Omslagontwerp Brigitte SlangenOmslagfoto voor- en achterzijde Tonio van der Heijden

Vormgeving binnenwerk Peter Verwey, HeemstedeDruk Koninklijke Wöhrmann, Zutphen

isbn 978 90 234 7985 7

nur 301

www.debezigebij.nl


Give sorrow words: the grief that does not speakWhispers the o’er fraught heart, and bids it break.

Shakespeare, Macbeth (iv, 3)


Farewell, thou child of my right hand, and joy;My sin was too much hope of thee, loved boy,Seven years thou wert lent to me, and I thee pay,Exacted by thy fate, on the just day.O, could I lose all father, now. For why Will man lament the state he should envy?To have so soon ’scaped world’s, and flesh’s rage,And, if no other misery, yet age!Rest in soft peace, and, asked, say here doth lieBen Jonson his best piece of poetry.For whose sake, henceforth, all his vows be such,As what he loves may never like too much.

Ben Jonson, ‘On My First Son’


Inhoud

Proloog Geen tweede naam 9

Eerste boek Zwarte Pinksterdag 23

Hoofdstuk I Honderd dagen 25 Hoofdstuk II ‘Wie is die derde dan?’ 62 Hoofdstuk III Verkeerde ziekenhuis 82 Hoofdstuk IV Het schoolhuis 107 Hoofdstuk V Verliefd tegen 124 Hoofdstuk VI ‘Ons eigen jongetje’ 148

Intermezzo 15 september 2010 207

Tweede boek De goudenregen 225

Hoofdstuk I De Witte Olifant 227 Hoofdstuk II Het verraad 249 Hoofdstuk III Gongstaven 312 Hoofdstuk IV Verschroeide aarde 379 Hoofdstuk V Een tweede leg 447 Hoofdstuk VI Voedzame honger 508 Hoofdstuk VII Het pantonionisme 536

Epiloog De zonsverduistering 613

Verantwoording 635


Proloog

Geen tweede naam


1

‘Tóóóóóóó-niii-ióóóóó…!’ Ik heb zijn naam nooit vaker geroepen dan in de krap vier maanden die verstreken zijn sinds Zwarte Pinksterdag. Als ik eraan toevoeg ‘op de toppen van mijn stem’, bedoel ik mijn innerlijke roepstem, die oneindig veel luider klinkt en verder reikt dan waartoe mijn stembanden in samenwerking met de trillende lucht in staat zijn. Uiterlijk is er niets aan me te zien.

Vergelijk het met huilen. Ik schaam me soms tegenover Mir-jam, die zich anders dan ik voluit aan de natuurkracht van een onverhoedse jankbui weet over te geven.

‘Ook al zie je geen tranen, Minchen, ik huil wel degelijk met je mee,’ heb ik haar een keer uitgelegd (met verstikte stem, dat wel). ‘Bij mij gedraagt dat rotverdriet zich als een inwendige bloeding. Het sijpelt, of gutst, ergens vanbinnen weg.’

2

Aan het begin van Nabokovs roman Lolita proeft de verteller lettergreep voor lettergreep de naam van zijn geliefde: ‘De tong-punt daalt drie treden het gehemelte af en tikt bij drie tegen de tanden. Lo. Lie. Ta.’

De naam van mijn zoon begint met zo’n klop van de tong-punt tegen de achterkant van de voortanden (T…), waarop de lippen zich openen om de klinker o in heel z’n volheid aan de lucht prijs te geven. De resterende adem brengt via de hoger

11


gelegen neusholte een licht gierend nasale klank voort (niii…) – weinig meer dan een korte onderbreking van de langgerekte ooo, die vervolgens via de nog openstaande mond ongehinderd voortgalmt.

‘Tóóóóóóó-niii-ióóóóó…!’De ideale roepnaam, dachten we – ook letterlijk, voor als we

hem later, buiten spelende jongen inmiddels, tegen etenstijd binnen wilden roepen. De tweede o kon gemakkelijk, aanzwel-lend, tot aan het eind van de straat gerekt worden, desnoods tot op het Jacob Obrechtplein, waar hij op een dag met zijn vriendjes bij de synagoge zou rondhangen.

Toen Mirjam zwanger was, kwam het niet bij ons op om via een geluidsfoto het geslacht van het kind vast te laten stellen. Ook zonder bevestiging door de medische techniek waren we er allebei van overtuigd dat het een meisje zou worden – ik weet niet meer waarom. We wilden haar Esmée noemen, naar de opera Esmée die Theo Loevendie aan het componeren was, en over de vorderingen waarvan hij ons regelmatig bij café Welling op de hoogte hield.

Een paar weken voordat ze ‘uitgerekend’ was, kwam Mirjam de badkamer binnen, waar ik katerig in de kuip lag. Ze stootte de deur, die op een kier stond, verder open met haar puntbuik, en die leek alleen maar verder naar voren te komen door de manier waarop ze twee handen in haar holle rug plantte.

‘En als het nou eens een jongetje wordt?’Ik had te erge koppijn om me er het hoofd over te breken.

Al maanden lag het huis vol vellen met aantekeningen voor een paper die Mirjam aan het schrijven was in het kader van een werkgroep Nederlands: een vergelijkende studie tussen Thomas Manns novelle Tonio Kröger en de roman Geur der droefenis van Alfred Kossmann. Ik hoefde zo’n scriptieblaadje maar op afstand te zien liggen of de naam Tonio Kröger sprong me in het oog. Ook slingerden er over de hele etage, tot in de keuken toe, allerlei verschillende boekuitgaven van Tonio Kröger rond,

12


Duitse en Nederlandse. Mirjam las me passages uit het werk-stuk voor. Aan de telefoon hoorde ik haar overleggen met de docent, met haar medestudenten. Steeds weer die rondklankige naam: ‘… zoals in Tonio Kröger staat…’

‘Een jongetje,’ herhaalde ik, een schuimige arm naar Mirjam uitstrekkend. ‘Dan kan het niet anders dan Tonio heten.’

Ik kreeg een tik tegen mijn hand, zodat de vlokken in het rond stoven. ‘Oké.’ Mirjam schommelde de badkamer weer uit. Er hoefde verder kennelijk niet over gediscussieerd te wor-den. We bleven vasthouden aan Esmée, maar nu hadden we tenminste een jongensnaam in reserve, voor het ondenkbare geval dat.

3

Een paar dagen na de badkamerscène werd, ruim drie weken te vroeg, onze zoon geboren. Staande voor de couveuse las ik van de grauwroze pleister op zijn smalle borstje keer op keer fluisterend zijn naam, die me steeds beter begon te bevallen.

To. Ni. Io.Het had iets van een rollende, brekende, doorrollende golf.

Ni. Een naam met een overwonnen ontkenning.Goed, het was even een gok geweest, maar dat Tonio bleek

perfect bij hem te passen. Toen de ogen van de kleine blinde man eenmaal wijdopen gingen, keken ze je net zo rond en gericht aan als de o’s die vetgedrukt op het geboortekaartje stonden.

Mijn troetelnaam voor hem werd als vanzelf Totò. Hij lachte er kwijleriger bij dan bij het horen van zijn eigenlijke naam, dus hij zou me er later wel niet om vermoorden. Nadat een paar jaar later maffiabaas Totò Riina op Sicilië was gearresteerd, zei een bezoeker die mij de kleine hoorde toespreken: ‘Je zoon naar een maffioso vernoemen, durf je wel.’

‘Voor gisteren had ik nog nooit van die Riina gehoord. Ik

13


dacht altijd aan Antonio de’ Curtis. De Napolitaanse komiek. Artiestennaam Totò. Hij speelde in Uccellacci e uccellini van Pa-solini. Een schitterende clown.’

Als Tonio in later jaren een van zijn streken had uitgehaald, noemde ik hem Totò le Héros, naar de film van Jaco Van Dor-mael. Daar lachte hij nog harder bij, maar ook wel wat zenuw-achtig, want hij wist door mijn uitleg dat hij voor ‘held’ werd uitgemaakt, en dat kon van alles betekenen.

Mirjam had in die begintijd weer haar eigen koosnaam voor hem, meer vondelachtig: Tonijntje. Bij het uitspreken daarvan legde ze zoveel liefde in haar stem dat hij echt niets meer te vre-zen had, en dat liet hij zelfgenoegzaam merken ook.

‘Nou, vijf minuutjes dan nog, Tonijn, maar dan moet je wel bij me komen zitten.’

‘Ik ben een beetje verdrietig.’‘Om Runnertje zeker…’ (Runner was zijn Russische dwerg-

hamster, al maanden geleden dood gevonden in de houtwol. Af en aan, als het zo uitkwam, rouwde Tonio om hem. Zo had hij samen met zijn gitaarleraar een kort requiem voor Runner gecomponeerd.)

‘Ik vind het zo erg dat hij dood is.’‘Verdrietig, maar je hoeft niet te huilen.’‘Ik voel tranen die je niet ziet.’

4

Met al mijn angst voor zijn kwetsbaarheid heb ik er nooit bij stilgestaan dat de beweeglijke o’s die me zo levendig via de naam Tonio toelachten typografisch dezelfde waren als die me vanuit de starre congruentie van het woord ‘dood’ aanstaarden.

De laatste keer dat Mirjam en ik hem zagen, staken er twee draineerpluggen uit zijn voorhoofd, een korte en een wat lan-gere, als hoorns. Ze waren daar eerder die dag aangebracht om

14


het overtollige vocht van zijn zwellende hersenen te laten af-vloeien. Bij alles wat er toen door me heen ging, was er in mijn eigen hersenen blijkbaar nog plaats voor een scène uit de film Camille Claudel, die ik jaren tevoren samen met Mirjam gezien had. Ik wilde haar eraan herinneren, maar nee, niet daar, niet op dat moment, dat kon niet.

Beeldhouwer Rodin monstert een kleine sculptuur van een neushoorn. ‘Hij heet Totò,’ zegt een van de zusjes Claudel. ‘Als je hem recht aankijkt, heb je zijn naam.’

Twee verschillende hoorns, twee eendere ogen. Hoewel een van de oogleden bezig was een beetje omhoog te kruipen, kon je gerust stellen dat Tonio zijn ogen gesloten hield, zodat het beeld maar ten dele klopte.

5

Met ‘Antonio’ moest je niet bij hem aankomen, maar verder hield hij van zijn naam, compleet met alle roep-, troetel- en koosvarianten. Alleen wanneer hem weer eens, bij een registra-tie op school of elders, naar zijn overige voornamen gevraagd was, kwam hij razend thuis. Een boze Tonio kruiste de armen voor zijn borst, in een soort onvolledige verstrengeling, met de gekromde polsen als kwaaiige bulten omhoog.

‘Waarom heb ik maar één voornaam?’‘Ach, lieve jongen, de naam Tonio is van zichzelf al zo

mooi, zo perfect… waarom zou je die door een tweede laten verpesten?’

‘Adri, iedereen heeft twee voornamen. Sommige kinderen op school hebben er wel drie. Ik heb er maar eentje. Jij hebt er ook drie.’

‘O ja, en dan mag ik nog van geluk spreken dat ze er geen vierde aan vastgeplakt hebben. Maria was toen erg in de mode. Vooral voor jongetjes.’

15


Op een dag, toen hij weer wat groter was, heb ik het hem uitgelegd, van die ene voornaam. ‘Het is mijn schuld, Tonio. Het ligt aan mij dat je niet meer voornamen hebt.’

Een zelfbeschuldiging van zijn vader, daar wilde Tonio niets van missen. Hij was meteen een en al aandacht, en glansde van voorpret. ‘Dat wil ik nu dan eindelijk wel eens horen.’

‘God, wat haal ik me weer aan. Nou, vooruit. Hoe heten mama en tante Hinde van achteren? En nou niet weer zo flauw zijn en zeggen: kont. Dat kennen we onderhand wel.’

‘Rotenstreich natuurlijk.’‘Wat is de achternaam van opa Natan?’‘Rotenstreich natuurlijk.’‘En jij, zoon van Mirjam Rotenstreich en kleinzoon van

Natan Rotenstreich, hoe luidt jouw achternaam?’Lachend: ‘Van der Heijden natuurlijk. Net als jij.’Tonio wierp triomfantelijk zijn knuffellap de lucht in, waar-

mee hij altijd probeerde het plafond te raken, wat zelden lukte. Het was zijn favoriete zeverdoek, wit met rode noppen, geknipt uit een oude, katoenen blouse van Mirjam. De fopspeen had hij al een tijd geleden afgezworen, en ook voor zo’n toddel was hij intussen te oud, maar hij kon nog niet helemaal zonder. De lap viel terug, en landde op zijn hoofd. ‘Oeps.’

‘Hoeveel zoons heeft opa Natan?’Tonio deed net alsof hij het op zijn vingers natelde, en zei

toen: ‘Geeneen. Alleen twee dochters. Mama en tante Hinde. Dat zijn zussen van elkaar.’

‘Opa Natan is in de tachtig. Hij heeft niet het eeuwige leven. En Mirjam en Hinde… we hopen natuurlijk dat de zusjes Ro-tenstreich nog heel lang onder ons zullen zijn. Maar ergens houdt het op. Dan is de naam Rotenstreich uitgestorven.’

‘Ja, want als tante Hinde en oom Frans kinderen krijgen, heten die ook Van der Heijden. Jullie zijn twee broers, ge-trouwd met twee zussen. Toch, Adri?’

‘Vandaar dat er twee keer zo vaak ruzie in de familie is,’ zei

16


ik. ‘Maar dat is weer een heel ander probleem.’‘Heeft opa Natan geen broers?’Tonio draaide heel snel zijn genopte doek in het rond, als

een slinger. Hij keek met toegeknepen ogen het denkbeeldige projectiel na dat hij ermee lanceerde. Raak. Hij balde zijn vuist. ‘Yesss…!’

‘Broers, nee. Hij had meerdere zussen. Die zijn in de Tweede Wereldoorlog vermoord door de nazi’s. Net als zijn ouders en de hele rest van de familie. Nu dragen nog maar drie mensen op aarde de naam Rotenstreich.’

‘Weet je, Adri… op school is een jongen, en die heet net als zijn moeder. Hij heeft geen vader. Als tante Hinde nou eens…’

‘O? Dat zal oom Frans leuk vinden.’‘Oeps. Foutje.’Tonio hing de toddel over zijn hoofd en voor zijn gezicht.‘Ik heb daarnet ook een foutje gemaakt,’ zei ik. ‘Iets verzwe-

gen. Jaren geleden namelijk is opa Natan, in oude registers en zo, naspeuringen gaan verrichten naar zijn familienaam. Hij vond alleen dode Rotenstreichs. Op eentje na. Een professor Rotenstreich in Jeruzalem. Opa Natan heeft hem aan de tele-foon gehad. De man beweerde bij hoog en bij laag dat ze geen familie van elkaar konden zijn. Hij wilde geen verder contact. Ook een dood spoor dus.’

Er viel even een stilte. Tonio had zijn doek naar achteren geschoven, zodat hij eruitzag als een kleine farao. ‘Adri,’ begon hij nu poeslief, ‘je zou me toch vertellen waarom ik geen twee voornamen heb.’

‘Jij hebt ook geen greintje geduld in je donder, hè, jij? Zonder die omweg langs de naam Rotenstreich zou je er helemaal niks van snappen. Ik ga behoedzaam op mijn doel af.’

‘O, sorry.’ Hij liet zich luid lachend achterover vallen, en gooide tegelijkertijd de tot een bal gewonden knuffellap de hoogte in. Het ding raakte geluidloos het plafond, en plofte dof terug. ‘Yesss…!’

17


‘Luister, Totò, ik ga je nu vertellen wat voor kluns je vader is. Dat wil je vast wel horen.’

‘Ja! Ja!’‘Vanaf het moment dat Mirjam zwanger raakte, hebben we

samen naar manieren gezocht om die bedreigde naam… Ro-tenstreich… aan die van ons aanstaande kind te koppelen.’

‘Hè?’‘Tegenwoordig, met al die exotische stambomen, kijkt nie-

mand meer vreemd op van een rare, lange voornaam. Al hele-maal niet als het om een tweede of een derde voornaam gaat. Toen jij geboren werd… ik weet niet of je toen al fantasienamen bij het bevolkingsregister mocht opgeven. Als je me niet kunt volgen, zeg het dan eerlijk.’

‘Ik weet niet wat een bevolkers…’‘Waar wij allemaal ingeschreven staan. Alle inwoners van

Amsterdam. Waar ik jou de dag na je geboorte ben gaan aan-melden…’

‘Zoiets als bij een hotel.’‘Inchecken, ja. We wilden het gewoon maar eens proberen.

Een uitgever had ons aangeraden om het per brief bij de ko-ningin aan te kaarten. Majesteit, heb erbarmen, het gaat om een zeldzame naam, et cetera, et cetera… Nou, daar hadden we dus geen zin in. Ik wilde gewoon het bevolkingsregister binnenstappen en zeggen: “Beste mensen, luister eens hier. De nieuwe wereldburger heet Van der Heijden, roepnaam Tonio, tweede voornaam Rotenstreich. Voluit: Tonio Rotenstreich van der Heijden. Zonder streepje.” Als het maar eenmaal op papier stond. Als het een meisje was geworden, had ze tot aan haar hu-welijk of tot aan haar dood de achternaam Rotenstreich van der Heijden kunnen voeren. Een jongen zou zelfs zijn kinderen de achternaam Rotenstreich van der Heijden kunnen meegeven.’

‘Zonder streepje. Geinig.’‘Als ze erin zouden trappen. Op 16 juni 1988, de dag na jouw

geboorte, ging ik naar het bevolkingsregister aan de Heren-

18


gracht. Mama en jij waren nog in het ziekenhuis…’‘Het Slotervaart,’ zei Tonio, enigszins afwezig. ‘Ik moest in

de couveuse blijven.’‘Ja, we hadden ons weer eens een miskoop in handen laten

douwen. We besloten je toch maar te houden, dus de volgende dag… ik naar de Herengracht. Zie je me lopen, de trotse jonge vader?’

‘Jonge vader?’ Daar ging de noppendoek weer de lucht in. Dit keer belandde het vod, zich in de val ontvouwend, op mijn hoofd. ‘Oeps. Foutje.’

‘Kersverse vader dan. Jij je zin, scherpslijper. Ik was ’s mor-gens nog bij mama op de kraamafdeling geweest. Zij had me wel twintig keer op het hart gedrukt dat ik op de een of an-dere manier… het kon haar niet schelen hoe… de naam Ro-tenstreich op het geboortebewijs moest zien te krijgen.’

‘Zonder streepje.’‘Ik liep door de Leidsestraat en over de Herengracht, en ik

herhaalde steeds maar bij mezelf: “Tonio Rotenstreich van der Heijden.” Ik vond het steeds mooier worden. Niks twee voor-namen – een dubbele achternaam. Het had iets adellijks. Ik net vader geworden van een zoon? Een prins van den bloede, dat was het. Daar, de ingang van het bevolkingsregister. Ik de stoep op. Er kon niets meer misgaan. Ik zou het zo achteloos mogelijk bren-gen, alsof ik nog wel iets anders aan m’n kop had ook. “Ik kom de geboorte van een zoon aangeven. Tonio Rotenstreich van der Heijden. Gisteren, ja, de vijftiende juni. Zestien over tien in de ochtend.” Als die vent van het bevolkingsregister zou vragen: “Pardon, is dat een naam, Rotenstreich?”, dan zou ik antwoor-den: “Ja, in de Oekraïne, waar mijn schoonvader vandaan komt, was dat voor de oorlog een veelgebruikte voornaam.” Gewoon een kwestie van de juiste terloopse toon aanslaan.’

Tonio lachte. ‘Ik geloof dat ik al weet hoe het afloopt.’ Hij haalde de doek achter zijn nek door, en drukte de koele stof tegen zijn gloeiende oren, die opkomende slaap verraadden.

19


‘Niet voor je beurt praten, jij. Het liep allemaal anders dan ik me had voorgesteld, ja. Achter de deur waar ik zijn moest, was een soort halletje van een meter in het vierkant, met een plastic stoel erin. Een mens kon er z’n gat niet keren. Er was een korte balie met een computer erop, en…’

‘Had je toen al computers?’‘Ja, gek hè? Computers, voor jouw geboorte al. Antieke ge-

vallen met trapaandrijving.’‘Hoe kan het dan dat jij nog steeds niet weet hoe…’‘Op een dag mag jij het me leren. Achter de computer op

het bevolkingsregister zat een jonge vrouw, die me vriendelijk welkom heette. Geheel naar waarheid zei ik: “Ik ben gisteren vader geworden van een zoon, en nu…” Het was in de tijd dat ambtenaren nog opgeleid werden om de burger op z’n gemak te stellen, dus ze riep: “O, wat leu-h-euk! Hoe gaat hij heten?” Ik dacht dat het officiële gedeelte van de aangifte nog moest komen, dus ik antwoordde, alweer conform de waarheid… nou, wat denk je dat ik antwoordde?’

Tonio liet zijn stem dalen, en zei dromerig: ‘Tonio.’‘En die jonge vrouw weer, half zingend: “Wat een leuke ná-

h-aam!” Het had me moeten opvallen dat haar nagels razend-snel over de toetsen ritselden, maar ik was nou eenmaal een nerveuze, jonge… eh… kersverse vader, en ik lette niet op. Ze wierp een vluchtige blik in het paspoort dat ik voor haar had neergelegd, en verrichtte nog wat tikwerk. Er kwam een velletje papier uit de printer, waar ze het stempel van de gemeente op ramde. Ze vouwde het dubbel, deed er een plastic hoesje om-heen, keek me stralend aan, en zei: “Ik wens u en uw vrouw, en baby Tonio natuurlijk, een gelukkige kraamtijd.” Enigszins dizzy door de snelle afwikkeling stond ik even later buiten op de kade. Iets klopte er niet…’

‘Adri, ik zei toch dat ik wist hoe het afliep.’‘Ja, lach maar. Het ging in de eerste plaats jou aan.’‘Hoe kon je nou…’

20


21

‘Precies, dat is wat kersvers vaderschap met je doet. Verstand kwijt. Ik deed het mapje open. Van der Heijden, Tonio, ge-boren 15 juni 1988, aangegeven 16 juni 1988. Klopte allemaal. Trut van Troje. Had ze nou maar naar een tweede voornaam gevraagd, dan had ik me er wel uit gered.’

‘Waarom ben je niet teruggegaan? Je kon toch zeggen: er moet nog iets tussen. Rotenstreich. Zonder streepje. Toch, Adri?’

Zijn stem klonk nu zacht en kinderlijk. Hij vond het geen leuk verhaal meer. Zijn handen waren in de opgerolde lap ge-schoven als in een mof.

‘Ik durfde niet. Als ze die zogenaamde tweede voornaam als-nog zouden horen… ik was bang dat ze dan pas echt argwaan kregen.’

‘Pech.’‘Ik moest eerst eens goed nadenken over hoe ik het verder

aan ging pakken. Misschien toch via de koningin.’‘Mama zal het wel niet zo leuk gevonden hebben.’‘Ik terug naar het ziekenhuis. Op de kraamafdeling gaf ze net

jou de borst. Ze keek me aan met… je kent dat wel… die grote, bruine, verwachtingsvolle ogen, die zogenaamd weten wat er komen gaat. Dat haar zeldzame familienaam weer voor min-stens een hele generatie gered is.’

Tonio schudde langzaam nee en nog eens nee. Als ik een zweem leedvermaak bespeurde, gold dat mij, niet zijn moe-der.

‘Ik vertelde mama wat er mis was gegaan. Een gelukkige kraamtijd? Helemaal geen gelukkige kraamtijd.’

‘Adri, ik snap niet dat jij zo stom kunt zijn.’

6

Het wordt tijd dat ik hem zijn tweede naam ga nabezorgen.


Eerste boek

Zwarte Pinksterdag


Op Eerste Pinksterdag van 2010 komt Tonio van der Heijden,...

Documents

Transcript of Op Eerste Pinksterdag van 2010 komt Tonio van der Heijden,...