HET MAGAZINE VAN DE LIJN VOOR UW GEMEENTE

NR 76JUNI 2011

Driemaandelijkse uitgave

afgitekantoor Gent X

P409030OP 1 LIJN

›DOSSIERINTER-GEMEENTELIJKESAMENWERKING› HasseltenGenkmaken

samenmobiliteitsplan

› Nachtnetdoor21gemeentenregioLeuven

› Opleidingeneco-driving

› Nieuwepresentatievaninfokaders

NIEUW:

elektronische

nieuwsbriefp.15

02 OP1LIJN›NR.76

INHOUD

06 Plaats voor debatDe openbaarvervoercommissie

08 Nachtnet regio Leuven21 gemeenten zorgen voor sterk netwerk

10 Hasselt en Genk werken samen aan mobiliteitsplanEén regionaalstedelijk gebied

12 Samen rond de tafel voor tram en carpoolparkingZwijndrecht en Beveren hebben samenwerkingsovereenkomst

14 Duurzaam woon-werkverkeer naar bedrijventerreinHam, Tessenderlo en Beringen stimuleren duurzame verplaatsingen

Ook in dit nummer 04 Eco-driving: meer rijcomfort voor de reiziger

05 Digitale nieuwsbrief over omleidingen

15 Kort nieuws

16 Routeplanner op website Hooglede

17 Lijn door Vlaanderen: Koksijde

18 Nieuwe presentatie van infokaders

20 Gratis met de klas op cultuuruitstap

21 Sint-Pieters-Leeuw: diepgaande samenwerking tussen politie & De Lijn

22 Vraag & antwoord

24 In de kijker: Met De Lijn naar de binnenstad

COLOFONVERANTWOORDELIJKE UITGEVER › Tamara De Bruecker, De Lijn, Motstraat 20, 2800 Mechelen ›› REDACTIE › Koen

Baecke (De Lijn), Sandra De Bel (Kluwer), Erwin Debruyne (VVSG), Tom Depla (Kluwer), Cécile Dusart (De Lijn), Bart Janssen

(Kluwer), Erik Mottar (De Lijn), Marc Nuytemans (De Lijn), Griet Similon (De Lijn), Michel Teughels (De Lijn), Timothy Tilsley

(De Lijn) ›› FOTOGRAFIE › Peter Van Hoof (cover), Stefaan Van Hul CARTOON › Dirk Vercampt ›› CONTACTPERSONEN ›

Koen Baecke, De Lijn, Motstraat 20, 2800 Mechelen, tel: 015 44 09 38, fax: 015 44 09 99, koen.baecke@delijn.be /

Erwin Debruyne, VVSG, Paviljoenstraat 9, 1030 Brussel, tel: 02 211 56 09, fax: 02 211 56 00, erwin.debruyne@vvsg.be ›› EINDREDACTIE › Kluwer ›› OPMAAK › EHBOntwerp ›› DRUK › Geers Offset ›› De papiersoort van het Op 1 Lijn-magazine,

de Condat matt Perigord, heeft een label FSC-Mixed Sources.

REACTIES ALTIJD WELKOMWilt u graag reageren op een artikel in dit

Op 1 Lijn-magazine? Of hebt u suggesties

voor een onderwerp dat in een volgend

nummer aan bod kan komen? Laat het dan

weten aan de redactie via op1lijn@delijn.be.

PAG. 6

PAG. 10

PAG. 12

PAG. 18

DOSSIER INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING

OP1LIJN›NR.76 03

TELEX

JAARVERSLAG › Het jaarverslag van De Lijn

voor het jaar 2010 is uit. U vindt er een overzicht

van de nieuwigheden in het afgelopen jaar zoals

bijvoorbeeld de invoering van het sms-ticket

in heel Vlaanderen, belangrijke communicatie-

campagnes, milieuprojecten zoals de start van

de bouw van groene stelplaatsen via PPS of de

berekening ecologische voetafdruk, details over

de nieuwe beheersovereenkomst tussen De Lijn

en de Vlaamse overheid … Het jaarverslag bevat

ook allerlei cijfers: over het voertuigenpark, het

personeel, de gereden kilometers, het aantal

reizigers… Dit jaar wordt het jaarverslag niet

gedrukt, maar enkel op www.delijn.be gepu-

bliceerd. U kunt het daar integraal terugvinden

onder de tab ‘over De Lijn’. ›› HALTEACCOM-

MODATIE›De gemeente Maasmechelen heeft

een grote bestelling gedaan van gesubsidieerde

halteaccommodatie. Het gaat om 76 U-vor-

mige leunbeugels voor fietsen, 35 zitbanken en

37 vuilnisbakken. >> De Lijn Limburg heeft een

nieuwe verantwoordelijke halteaccommodatie:

Heidi Blokken, tel. 011 85 49 21, heidi.blokken@

delijn.be ›› DERDEBETALERSYSTEMEN › Op 1

april 2011 startte Kontich met DBS 4, meer be-

paald geeft de gemeente een gratis netabonne-

ment aan haar 60- tot 64-jarige inwoners. Asse

paste op 1 april 2011 haar DBS 1 aan en draagt

voortaan 50 % i.p.v. 40 % bij in de kosten op

de Buzzy Pazz en de Omnipas. In Sint-Niklaas

krijgen nieuwe inwoners sinds 1 mei 2011 een

infopakket met gratis Lijnkaart (derdebetaler-

systeem nieuwe inwoners).

INTRO

STERKE SCHOUDERS77 procent van de Vlamingen

wil meer openbaar vervoer

tegen 2050. Dat cijfer van een

enquête als voorbereiding op

het nieuwe beleidsplan Ruimte

Vlaanderen trok mijn aandacht.

De enquête toont aan dat we

met z’n allen meer en meer

gewonnen zijn voor groene,

autoluwe en duurzame woon-

omgevingen. Een streven waar

wij alvast werk van maken.

Zo berekenden we eind vorig

jaar voor het eerst onze ecolo-

gische voetafdruk en koppelden

daar een ambitieus actieplan

aan om onze voetafdruk te

verkleinen. We willen de komende jaren nog meer inzetten op groene voer-

tuigen en stelplaatsen. Onze chauffeurs volgen alvast allemaal een opleiding

ecorijden om ons brandstofverbruik en dus ook de uitstoot van schadelijke

stoffen verder te verminderen.

Ook de gemeenten vervullen al langer een voortrekkersrol om van onze

woonomgevingen leefbare, groene ruimtes te maken. Dit Op 1 Lijn nummer

zet samenwerkingen over de gemeentegrenzen heen in de kijker. Ik haal hier

graag het voorbeeld aan van het nachtnet Leuven: 20 gemeenten zorgen

ervoor dat hun inwoners gratis met de nachtbussen reizen. Of de ontsluiting

van het bedrijventerrein van Ravenshout: Beringen, Ham en Tessenderlo

slaan de handen in elkaar om dit bedrijventerrein op een duurzame manier

bereikbaar te maken.

De UITP (de internationale vereniging van openbaarvervoerbedrijven)

wil het marktaandeel van het openbaar vervoer wereldwijd verdubbelen

tegen 2025 met een ‘smart, green solution’. Een ambitie waar we met veel

enthousiasme samen met u onze schouders onder zetten.

Roger Kesteloot

Directeur-generaal De Lijn

‘Als gemeenten samen hun schouders zetten

onder een duurzaam project, kunnen we in

onze partnerships zoveel meer bereiken.’

04 OP1LIJN›NR.76

Sinds eind 2010 krijgen alle chaufeurs van De Lijn

een opleiding ‘eco-driving’. Op 1 Lijn sprak met Luc

Bogaerts, hoofd rijschool in Brugge.

‘Het uitgangspunt van eco-driving is dat

er brandstof wordt bespaard en dat op

die manier ook de CO2-uitstoot en andere

emissies verminderen. Eco-driving houdt

ook een anticiperend en defensief rijgedrag

in waardoor het comfort van de reiziger ver-

hoogt en de kans op ongevallen afneemt.’

Wievolgtdezeopleiding?

‘Het is de bedoeling dat tegen eind dit jaar

alle chauffeurs van De Lijn de opleiding

gevolgd hebben. In West-Vlaanderen heb-

ben momenteel 40 % van onze chauffeurs

de gespecialiseerde dagopleiding in eco-

driving gevolgd. De basisprincipes werden

ook geïntegreerd in de algemene basisop-

leiding van beginnende chauffeurs.’

Hoezietzo’nopleidingsdageruit?

‘Eerst wordt de rijstijl van de chauffeurs

onder de loep genomen. De meetappara-

tuur op onze opleidingsbus houdt onder

meer het instant brandstofverbruik, het

gebruik van de versnellingen en de rem-

bewegingen in de gaten. Tijdens de oplei-

ding leren de chauffeurs meer anticiperen,

constanter rijden, beter remmen en meer

rekening houden met het overige verkeer.

Door het aangepaste rijgedrag kan op

brandstof bespaard worden. Een constan-

ter en anticiperend rijgedrag zorgt boven-

dien ook voor meer veiligheid en meer

comfort voor de reizigers, bijvoorbeeld

door minder vaak op te trekken en nadien

weer af te remmen. Vreemd genoeg mer-

ken we geen tijdsverlies op bij ritten die

gereden worden volgens de principes van

eco-driving, integendeel.’

Ishetresultaatonmiddellijkmerkbaar?

‘Aan het begin van de opleiding maken

de chauffeurs een rit met onze bus die

uitgerust is met meetapparatuur. Op het

einde van de dag maken ze dezelfde rit

nog eens, maar dan volgens de principe

van eco-driving. Gemiddeld levert dat een

resultaat op van 15 % minder brandstof-

verbruik. Een hallucinant resultaat. Om

dat resultaat in het oog te kunnen houden,

krijgen we wel vragen van chauffeurs die

de opleiding gevolgd hebben om meetap-

paratuur te installeren in alle bussen. We

bekijken momenteel of de installatie van

een rijstijlmeter mogelijk is.’

Hoereagerendechauffeurs?

‘Uitermate positief. De meeste chauffeurs

zijn blij met de opleiding. Wat zeker mee-

speelt is dat hun eigen rijgedrag geanaly-

seerd wordt, wat de opleiding heel praktisch

en persoonlijk maakt. Velen passen de

principes nadien ook toe wanneer ze met

hun eigen wagen rijden, zodat ze ook in hun

privégebruik brandstof kunnen besparen.’

Eco-driving:meerrijcomfortvoordereiziger

MILIEU

De meetapparatuur op de laptop houdt het brandstofverbruik, het gebruik van de versnellingen en de rembewegingen in de gaten.

Luc Bogaerts: ‘We merken geen tijdsverlies op bij ritten die gereden worden volgens de princi-pes van eco-driving.’

OP1LIJN›NR.76 05

Sinds begin dit jaar biedt De Lijn een nieuwe service

aan: een e-mail die reizigers op de hoogte houdt van

geplande omleidingen. Gemeenten kunnen dit infor-

matiekanaal mee inzetten in hun communicatieplan

rond ‘Minder Hinder’.

Zijn er in uw gemeente werken of is er een

evenement gepland met gevolgen voor

bus- of tramverkeer? Verwijs in uw com-

municatie naar de digitale nieuwsbrief over

omleidingen van De Lijn. Die nieuwsbrief

houdt inwoners en bezoekers via e-mail op

de hoogte als er op hun openbaarvervoer-

traject geplande omleidingen zijn.

HOE WERKT HET?

Iedereen kan zich via de website van De

Lijn gratis abonneren op de digitale nieuws-

brief omleidingen. Bij de aanvraag kan de

abonnee ingeven over welke trajecten hij

informatie wil ontvangen. Zijn er geplande

omleidingen op dat gekozen traject, dan

wordt een e-mail met informatie over de

omleiding en eventueel een aangepaste

dienstverlening verstuurd. De abonnee ont-

vangt dus enkel nieuws over de lijnen die hij

heeft aangegeven.

GEEF OMLEIDINGEN TIJDIG DOOR

De digitale nieuwsbrief geeft voorlopig

alleen informatie over omleidingen die

gepland zijn. Die informatie staat of valt

met de input die De Lijn krijgt vanuit de

lokale besturen. Verwittig daarom tijdig

De Lijn bij verwachte hinder op open-

baarvervoertrajecten. In een latere fase

zal De Lijn ook informatie aanbieden over

onvoorziene omleidingen en verstoringen

van de dienstverlening.

Proefproject Vlaams-Brabant nu in heel Vlaanderen

Digitalenieuwsbriefoveromleidingen

Reizigers krijgen via mail een overzicht van omleidingen en andere wijzigingen op hun traject.

Gratis abonneren op de digitale nieuwsbrief over omleidingen kan via www.delijn.be/omleidingen, of via deze banner op de homepage van De Lijn.

INFORMATIE

MEER DAN 12 500 ABONNEES

In de tweede helft van 2010 voerde

De Lijn een proefproject uit met

de digitale nieuwsbrief in Vlaams-

Brabant. Daar schreven meer dan

4 000 reizigers zich in. Op 1 februari

2011 werd het project uitgebreid naar

heel Vlaanderen. Momenteel zijn er al

meer dan 12 500 abonnees. Een stand

van zaken (toestand eind april 2011):

• Antwerpen: 3 019 abonnees

• Limburg: 864 abonnees

• Oost-Vlaanderen: 2 686 abonnees

• Vlaams-Brabant: 5 049 abonnees

• West-Vlaanderen: 897 abonnees

06 OP1LIJN›NR.76

DOSSIER INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING

Openbaar vervoer stopt niet aan gemeentegrenzen. Bij projecten die in de open-

baarvervoercommissie besproken worden, zitten daarom meestal meerdere loka-

le overheden samen rond de tafel.

Op openbaarvervoercommissies (OVC)

worden onder meer projecten rond net-

management besproken. Daarom worden

consequent alle betrokken lokale besturen

rond de tafel geroepen. In 95 % van de

gevallen zijn meerdere gemeentebesturen

uitgenodigd, een geschikt forum dus voor

intergemeentelijke communicatie.

SNELBUSLIJN AALST - SINT-NIKLAAS - DENDERMONDE

In sommige OVC-dossiers zetten ver-

schillende lokale besturen samen hun

schouders onder één project. Bijvoorbeeld

bij de snelbuslijn Aalst - Sint-Niklaas –

Dendermonde. Voor dit project waren

grote doorstromingsaanpassingen op het

grondgebied van de drie gemeenten nood-

zakelijk. Na grondig overleg – onderling en

met andere partners als De Lijn en AWV

– stapten de drie gemeenten mee in het

verhaal. De drie stadsbesturen waren over-

tuigd van het nut van een snelbuslijn, ook

al bracht dat de realisatie van busbanen

De openbaarvervoercommissie

Plaatsvoordebat

Dankzij de realisatie van busbanen in de verschillende steden is de snelbuslijn Aalst - Sint-Niklaas – Dendermonde een succes.

OP1LIJN›NR.76 07

met zich mee, wat op veel tegenkanting

stootte bij handelaars en bevolking. Dankzij

het doorzettingsvermogen van de drie ste-

den is er nu een succesvolle snelle verbin-

ding tussen de verschillende stadskernen.

HASSELTSE BUSBAAN HELPT REGIO VOORUIT

In andere dossiers ondernemen gemeen-

ten actie op hun eigen grondgebied om

een lijn die over meerdere gemeenten

loopt meer kans op slagen te geven. De

buurgemeenten profiteren met andere

woorden mee van de inspanningen

die één partner levert. Al wie van het

noorden Hasselt binnenrijdt op de N74,

één der meest drukke gewestwegen in

Vlaanderen, weet het: vanaf Zonhoven is

er een extra busbaan aangelegd tot aan

de spoorwegbrug. De herinrichting van

de N74 - de Kempische Steenweg - biedt

voordelen voor alle verkeer. Voor de auto’s

zijn er geen rijstroken verdwenen. De

bussen rijden op een nieuwe extra strook

en zorgen ervoor dat in de ochtendspits

de werknemers en studenten met stipte

regelmaat naar de Limburgse provincie-

hoofdstad vervoerd worden. De bussen

boeken tijdswinst maar kunnen vooral

veel regelmatiger rijden dan voorheen.

En automobilisten verliezen geen tijd ten

opzichte van de bestaande situatie dank-

zij het feit dat een doseerverkeerslicht

ervoor zorgt dat er op het wegvak voorbij

de busbaan net geen file ontstaat.

De herinrichting van de Kempische Steenweg biedt voordelen voor alle verkeer. Dankzij de extra busstrook kunnen de bussen er veel regelmatiger rijden dan vroeger.

DE OVC ALS GESPREKSFORUM

De OVC behandelt volgende projecten en acties:

• de informatieverstrekking over en promotie van het geregeld vervoer (module 7);

• doorstromingsmaatregelen voor het geregeld vervoer (module 8), met uitsluiting van

de infrastructurele maatregelen;

• projecten verhoging van het aanbod van geregeld vervoer (module 9);

• projecten basismobiliteit en netmanagement;

• wijzigingen aan het bestaande aanbod;

• evaluatie van de projecten (ook de projecten basismobiliteit) en modules die de

verhoging van het openbaar vervoeraanbod en de communicatie over het aanbod tot

doel hebben.

Als er projecten op stapel staan in een regio die via de OVC behandeld moeten wor-

den, zorgt De Lijn voor een OVC-overleg. Alle partners worden dan rond de tafel uitge-

nodigd voor een debat over het openbaar vervoer in de regio. Via de regelgeving rond

netmanagement & toetsing aan een model (met als parameters potentieel, modal shift,

verkeersveiligheid en milieu) wordt een prioriteitenlijst opgesteld voor projecten die

voorkomen op een OVC. Vooraf werden de projecten meestal al getoetst in een inter-

gemeentelijke GBC.

Foto

: Pet

er V

an H

oof

08 OP1LIJN›NR.76

Om in te spelen op de groei van de stad

Leuven als cultuur- en vrijetijdsstad werd

in het busplan Leuven 2002-2012 een ‘laat

avond’-bediening van en naar het centrum

van Leuven opgenomen. Alle betrokken

gemeenten hebben zich toen geëngageerd

door de ondertekening van de modules 7, 8

en 9 van het mobiliteitsconvenant:

• Module 7 - Informatieverstrekking over

en promotie van het geregeld vervoer;

• Module 8 - Doorstromingsmaatregelen

voor het geregeld vervoer;

• Module 9 - Verhoging van het aanbod

van geregeld vervoer.

Het nachtvervoer in de regio Leuven was

van dan af een feit en bleek al snel een

succes. Op vraag van aanpalende steden

en gemeenten werd het in 2009 uitge-

breid van 12 naar 19 nachtlijnen.

De nachtlijnen volgen hetzelfde traject

als de daglijnen. Ze rijden op vrijdag en

zaterdag met een frequentie van 30 tot

60 minuten tussen 23 en 2.30 uur. De

Lijn sloot met 20 steden en gemeenten

een derdebetalersysteem af. Dankzij hun

financiële tussenkomst kunnen reizigers

vanaf 22.22 uur gratis gebruik maken

van de nachtlijnen. Ze moeten enkel hun

abonnement tonen. Wie geen abonnee

is, krijgt een nulbiljet van de chauffeur.

Wie buiten deze uren de bus neemt of

in Holsbeek, Brussel of Mechelen op- of

afstapt, betaalt het gewone tarief.

‘HORECA EN TOERISTISCHE TREKPLEISTERS BEREIK-BAAR’

Oud-Heverlee was een van de eerste

gemeenten die deel uitmaakten van het

nachtnet rond Leuven. ‘Vooral de jeugd

maakt er gretig gebruik van. Maar ook

de andere bevolkingsgroepen zien meer

en meer het nut en de voordelen van het

nachtnet in’, zegt Adri Daniëls, schepen in

Oud-Heverlee. ‘Het is een veilig alterna-

tief voor mensen die naar onze gemeente

komen of van daar ergens anders naar-

toe willen. Ook horeca en toeristische

trekpleisters in Haasrode, Vaalbeek en

Blanden kunnen veilig bereikt worden via

lijnen 5 en 6 van het nachtnet. Lijn 337

- die Oud-Heverlee en Sint-Joris-Weert

bedient - is een van de drukst gebruikte

lijnen, dat zegt genoeg over de noodzaak

om ook die twee dorpen te voorzien.’

‘ We hadden wel graag ook nog wat meer

busaanbod gehad in de vooravond van de

weekenddagen in Haasrode en Blanden.

Nu hebben mensen immers vaak nog

andere vervoermiddelen nodig om op hun

bestemming te geraken, terwijl ze wel met

de bus terug naar huis kunnen. Ook iets

frequentere informatie over het aantal rei-

zigers en de bezetting zou welkom zijn.’

‘PIEK TIJDENS FESTIVALS EN OUDEJAARSNACHT’

De gemeente Tervuren stapte in mei

2009 mee in het nachtnet. Josse Coudré,

schepen mobiliteit in Tervuren: ‘Wij

DOSSIER INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING

Aarschot

Tienen

Boutersem

Roosbeek

Kumtich

Tielt-Winge

HoeilaartOverijse

Ottenburg

Sint-Agatha-Rode

Huldenberg

Loonbeek

Neerijse

Korbeek-Dijle

Tervuren

Sterrebeek

Bierbeek

Lovenjoel

Korbeek-Lo

Kessel-Lo

Pellenberg

Haasrode

Sint-Joris-Weert

Oud-Heverlee

Heverlee

Lubbeek

Kortrijk-Dutsel

Werchter

Tremelo

Haacht

Boortmeerbeek

Hever

Linden

Holsbeek

Wezemaal

Wilsele

Vossem

Leefdaal

Erps-Kwerps

WinkseleVeltem-Beisem

Kortenberg

Herent

Wijgmaal

Sint-Joris-Winge

Gelrode

Rotselaar

Tildonk

WespelaarWakkerzeel

Bertem

Leuven

NachtnetregioLeuvenSinds 28 mei 2004 bestaat er in de regio

Leuven een uitgebreid nachtnet, verspreid

over maar liefst 21 gemeenten. Dankzij

die uitgestrektheid werd het nachtnet

een absoluut succesverhaal.

OP1LIJN›NR.76 09

waren al langer vragende partij voor een

nachtlijn. Twee jaar geleden werden de

nachtlijnen tot Leefdaal verder doorge-

trokken naar Tervuren. Sindsdien zijn er

ook bij ons twee nachtlijnen. We merken

duidelijk dat het nachtnet geapprecieerd

wordt. Het succes is zelfs zo groot dat we

door het intensieve gebruik boven onze

geraamde kosten uitkomen, maar uiter-

aard zijn we blij met het succes.’

‘ We merken een duidelijke piek tijdens

de zomer als er festivals of andere evene-

menten worden georganiseerd, en ook in

de periode rond oudejaarsavond. Op 31

december vorig jaar maakten maar liefst

180 mensen gebruik van onze nachtbus-

sen in Tervuren, een mooi resultaat. De

bus wordt tijdens gewone weekends

ook vaak gebruikt tussen de verschil-

lende jeugdclubs in onze gemeente en

in de buurgemeenten. Het bestaan van

de nachtbussen raakte bekend als een

lopend vuurtje. De solidariteit tussen de

betrokken gemeenten is groot. Het succes

van het nachtnet staat of valt immers bij

elke schakel: als één van de gemeenten

niet meer meewil, dan stopt het verhaal

en dat zou bijzonder jammer zijn.’

‘VOORAL OM UIT TE GAAN’

Ook Rotselaar maakt sinds 2009 deel

uit van het nachtnet. Dirk Claes, burge-

meester Rotselaar: ‘Zowel het gemeen-

tebestuur als onze inwoners zijn er zeer

tevreden over. In februari 2010 deden

we een bevraging. Daaruit bleek dat er in

Rotselaar meer dan 700 reizigers gebruik

maken van het huidige aanbod. Door een

onderzoek naar de verplaatsingsreden

werd ook duidelijk dat 88 % van de reizi-

gers het nachtnet gebruikt om uit te gaan.

Als er geen nachtvervoer zou zijn, zou

68,8 % van hen de auto of de bromfiets

nemen. Het is net ons doel om deze doel-

groep een gemakkelijk alternatief aan te

bieden. Het nachtvervoer van De Lijn is

een comfortabele manier om uit te gaan

en veilig terug naar huis te keren. Ook de

ouders van jongere feestvierders weten

dit bijzonder te appreciëren: ze worden

niet langer ingeschakeld voor het nachte-

lijk vervoer en ze weten dat hun kinderen

veilig thuis geraken.’

‘De laatste ritten zijn nu rond 3 uur, maar

een groot aantal gebruikers zou liever nog

latere ritten zien. Wij hebben dit voorstel

gelanceerd op de openbaarvervoercom-

missie. De Lijn liet al weten dat er zeker

potentieel is, maar dat dit ook extra kos-

ten met zich meebrengt. Wij hopen alvast

dat deze suggestie verder in overweging

wordt genomen.’

Aarschot

Tienen

Boutersem

Roosbeek

Kumtich

Tielt-Winge

HoeilaartOverijse

Ottenburg

Sint-Agatha-Rode

Huldenberg

Loonbeek

Neerijse

Korbeek-Dijle

Tervuren

Sterrebeek

Bierbeek

Lovenjoel

Korbeek-Lo

Kessel-Lo

Pellenberg

Haasrode

Sint-Joris-Weert

Oud-Heverlee

Heverlee

Lubbeek

Kortrijk-Dutsel

Werchter

Tremelo

Haacht

Boortmeerbeek

Hever

Linden

Holsbeek

Wezemaal

Wilsele

Vossem

Leefdaal

Erps-Kwerps

WinkseleVeltem-Beisem

Kortenberg

Herent

Wijgmaal

Sint-Joris-Winge

Gelrode

Rotselaar

Tildonk

WespelaarWakkerzeel

Bertem

Leuven

Burgemeester Dirk Claes (Rotselaar), schepenen Josse Coudré (Tervuren) en Adri Daniëls (Oud-Heverlee): 'Het succes van het nachtnet staat of valt met de samenwerking tussen de betrokken gemeenten.'

BIJNA 200 000 REIZIGERS

In 2008 maakten 94 305 reizigers gebruik van de nachtlijnen in regio Leuven. In 2010

– na de uitbreiding van het net – vervoerde De Lijn in totaal 196 534 reizigers. 75,5 %

van de reizigers is jonger dan 26, 18,9 % tussen 26 en 49 jaar. Uit marktonderzoek

vorig jaar bleek ook dat 88,5 % van de reizigers het nachtnet gebruikt om uit te gaan,

12,3 % om te gaan werken. Hetzelfde onderzoek wees uit dat de meeste reizigers

(42,8 %) zich met de bromfiets, de motor of de auto verplaatsten voor het nachtnet

bestond. De rest gebruikte de fiets (12,5 %) of verplaatste zich nog niet (33,2 %).

Het nachtnet wordt gepromoot via de infokanalen in de gemeenten (website, info-

bladen,…) en via een reclamecampagne van De Lijn met onder meer affiches, folders

en flyers. De kosten om deze nachtlijnen gratis te maken, worden gelijk verdeeld

onder de gemeenten.

10 OP1LIJN›NR.76

DOSSIER INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING

De stadskernen van Hasselt en Genk liggen amper

15 km uit elkaar. In het Ruimtelijk Structuurplan

Vlaanderen vormen ze een ‘regionaalstedelijk

gebied’. Sinds 2007 werken de steden samen voor

hun mobiliteitsplannen. Openbaar vervoer speelt

daarin een belangrijke rol.

‘In 2007 bleek uit de sneltoets dat ons

mobiliteitsplan uit 1999 vernieuwd moest

worden’, zegt Katleen Loos, mobiliteits-

ambtenaar in Genk. ‘Omdat onze stad het

echt grondig wilde aanpakken, dachten

we aan een samenwerking met Hasselt.

Onze schepen van Mobiliteit heeft toen

contact opgenomen met zijn collega en

daarna was de zaak heel snel geregeld.

Hasselts mobiliteitsambtenaar Daniël

Lambrechts bevestigt dat: ‘Het is zelfs

vreemd dat we voordien nauwelijks met

HasseltenGenkwerkensamenaanmobiliteitsplan

© B

MV

Lim

burg

OP1LIJN›NR.76 11

elkaar samenwerkten. Onze steden liggen

vlakbij elkaar. Nu hebben we voortdurend

contact met elkaar. Een mobiliteitsplan

mag je eigenlijk nooit alleen voor je eigen

gemeente maken, je moet minstens naar

de omliggende gemeenten kijken. Het ver-

keer stopt en begint niet aan de gemeen-

tegrens.’

Hebbenjullieééngrootmobiliteitsplan

voorzowelHasseltalsGenk?

Loos: ‘We hebben een mobiliteitsplan dat

uit vier delen bestaat: een gezamenlijk

deel voor de bovenlokale onderwerpen,

een plan voor Hasselt en een plan voor

Genk, en een multimodaal verkeersmodel

dat het Vlaams gewest voor beide steden

samen ontwikkeld heeft.’

Hetverlooptdesamenwerkingcon-

creet?

Lambrechts: ‘Vooraf dachten we dat we

vooral apart zouden werken om daarna

dan de resultaten samen te leggen. Maar

al na de eerste stuurgroep bleek dat de

samenwerking veel verder zou gaan. Alles

werd samen besproken, op enkele uitzon-

deringen na.’

Loos: ‘Nu we met onze eigen lokale mobi-

liteitsplannen bezig zijn, wordt er wel wat

meer apart vergaderd in kleine gemeente-

lijke werkgroepjes zonder Hasselt. Nadien

leggen we alles samen in de grote werk-

groep en uiteindelijk in de stuurgroep. Het

is namelijk ook de bedoeling dat we ons

lokaal beleid op elkaar afstemmen.’

Ookopenbaarvervoerisbovenlokale

materie?

Loos: ‘Inderdaad. Bovenlokaal wordt er

gekeken hoe gebieden ontsloten kun-

nen worden met het openbaar vervoer.

Die beslissingen worden daarna vertaald

naar het lokale niveau. We bekijken dan

bijvoorbeeld welke halteaccommodatie

er nodig is of waar er een busbaan moet

worden aangelegd.’

Lambrechts: ‘Het openbaar vervoer

wordt op drie niveaus bekeken. Er is het

regionaal pendelverkeer van en naar de

treinstations in Hasselt en Genk, het

bestemmingsverkeer naar de vervoers-

kern van de steden en het Park & Ride-

verkeer. In beide steden zijn telkens drie

P&R-parkings gepland op belangrijke

vervoersassen.’

Loos: ‘De sneltramlijn die deel uitmaakt

van het Spartacusplan, zal de belangrijk-

ste OV-schakel zijn tussen Hasselt en

Genk. Als die af is zal De Lijn natuurlijk

de bestaande buslijnen aanpassen aan de

nieuwe situatie.’

Zijnernegatievekantenaandesamen-

werking?

Loos: ‘Ik kan maar één negatief puntje

bedenken: doordat de stuurgroep zo

omvangrijk is, is het niet altijd gemakkelijk

om snel iedereen rond de tafel te krijgen.

Voor de rest is de samenwerking alleen

maar positief.’

Watligternoginhetverschiet?

Lambrechts: ‘We zijn op dit moment

samen een nieuw mobileitsplan aan het

uitwerken. Tegen eind 2011 zou alles af

moeten zijn. Voor Hasselt is De Lijn ook

bezig met een herziening van het stadsnet.’

Katleen Loos (Genk): ‘Onze schepen van Mobiliteit heeft contact opgenomen met zijn collega en daarna was de zaak heel snel geregeld.’ Daniël Lambrechts (Hasselt): ‘Het is zelfs vreemd dat we voordien nauwelijks met elkaar samenwerkten. Onze steden liggen vlakbij elkaar.’

Foto

: Pet

er V

an H

oof

12 OP1LIJN›NR.76

Goed tien jaar geleden werd in

Zwijndrecht en Beveren een ambitieus

project gerealiseerd: een tramverlen-

ging met aansluitend een grote

carpoolparking.

Tijdens de herinrichting van de N70 in Zwijndrecht rijpte het idee

om ook meteen de tramsporen vanuit Antwerpen door te trek-

ken. Dat was in 2000. Twee jaar later was de realisatie rond en

reed tram 3 door Zwijndrecht. Aan de eindhalte (grondgebied

Zwijndrecht) kwam een carpoolparking met een capaciteit van

380 personenwagens en 128 fietsen. Het grootste deel van die

parking ligt op het grondgebied van Melsele, deelgemeente van

buurgemeente Beveren.

‘Omdat de parking niet alleen de gemeentegrens, maar ook de pro-

vinciegrens overschreed waren er heel wat partners mee gemoeid.

Zwijndrecht en Beveren

Samenronddetafelvoortramencarpoolparking

De carpoolparking en tramdoortrekking overtuigden vele pendelaars om hun voertuig achter te laten en verder de tram te nemen naar Antwerpen.

DOSSIER INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING

OP1LIJN›NR.76 13

Toch verliep dit vlekkeloos dankzij goed gestructureerd overleg’,

zegt Willy Minnebo, burgemeester van Zwijndrecht. ‘Met Beveren

maakten we ook afspraken rond de politiepatrouilles op de parking:

afwisselend zijn er patrouilles uit Zwijndrecht en Beveren. Die

afspraken werden vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst.

Nu, bijna tien jaar later, werkt dit nog altijd perfect.’

SUCCESVERHAAL

De carpoolparking werd aangelegd met de bedoeling om pen-

delaars van op de snelweg te overtuigen om hun voertuig ach

ter te laten en verder de tram te nemen naar het centrum van

Antwerpen. Met succes. Meteen al na de aanleg verminderde het

autoverkeer naar Antwerpen met 15 tot 20 %. Momenteel staan

er op de snelweg ook infoborden waar de automobilist extra

wordt gewezen op de mogelijkheid van Park & Ride.

Ook nu nog wordt er regelmatig een overleg ingepland met

Zwijndrecht, Beveren, De Lijn Antwerpen, De Lijn Oost-

Vlaanderen en de NMBS om het openbaar vervoer in de streek

in zijn totaliteit te bekijken. Er staan ook nieuwe plannen op sta-

pel: tram 3 wordt binnen enkele jaren verder doorgetrokken via

Melsele tot in het centrum van Beveren.

‘MEER DAN HELFT VAN INWONERS GENIET VAN DBS’

Bij de invoering van tram 3 in het centrum van Zwijndrecht in 2002 trok de gemeente reso-

luut de kaart van het openbaar vervoer. Er werden tegelijk verschillende derdebetalersyste-

men ingevoerd waardoor het voor inwoners van Zwijndrecht heel aantrekkelijk werd om met

De Lijn te reizen. WillyMinnebo,burgemeesterZwijndrecht: ‘Wij wilden zo veel mogelijk

mensen op de bus en de tram krijgen om de verkeersknoop rond Antwerpen mee te helpen

ontwarren. Vorig jaar betaalden we 732 000 euro voor onze derdebetalersystemen. Daarmee

horen we bij één van de grootste derdebetalers in Vlaanderen. Het mist dan ook zijn effect

niet: meer dan de helft van de inwoners van Zwijndrecht heeft een abonnement op zak.’

Derdebetalersystemen in Zwijndrecht:

• 75 % bijdrage voor Buzzy Pazz (systeem 1): in 2010 hadden 2 317 jongeren een Buzzy Pazz.

• 75 % bijdrage Omnipas (systeem 1): in 2010 hadden 4 609 reizigers een Omnipas.

• Gratis vervoer voor 6 tot 12-jarigen (systeem 4): 1 015 rechthebbende inwoners

• Gratis vervoer voor 60 tot 64-jarigen (systeem 4): 1 181 rechthebbende inwoners

14 OP1LIJN›NR.76

De drie Limburgse gemeenten Beringen, Ham en Tessenderlo zetten mee hun schouders

onder een project om duurzaam verkeer naar het bedrijventerrein Ravenshout te verbe-

teren en te promoten.

Het bedrijventerrein Ravenshout is met

haar 930 hectaren, meer dan 180 bedrijven

en 9 000 werknemers het tweede grootste

industrieterrein van Limburg. Het terrein

ligt op het grondgebeid van Beringen,

Ham en Tessenderlo. Na een onder-

zoek door de POM Limburg (Provinciale

Ontwikkelingsmaatschappij) bleek de

mobiliteit op en rond het bedrijventerrein

eerder problematisch. 85 % van de werkne-

mers komt individueel met de auto naar het

werk. Slechts 1 op 10 van de werknemers

neemt de fiets, terwijl toch 35 % binnen

fietsbare afstand (<7,5 km) van het werk

woont. Minder dan 1 % van de werknemers

kiest voor de bus. Dit laatste is wellicht het

gevolg van het lokale busaanbod, dat eerder

minimaal is. Het aantal bushaltes is beperkt.

De aanwezige buslijnen zijn ook niet altijd

afgestemd op de uiteenlopende shiften in

de verschillende bedrijven.

EUROLOGISCH OP WEG

De POM Limburg, Mobidesk en de lokale

besturen van de drie betrokken gemeenten

zetten een gezamenlijk project op poten

om de bereikbaarheid van Ravenshout te

verbeteren en duurzaam woon-werkver-

keer te stimuleren. Het project kreeg de

naam ‘Ravenshout, eurologisch op weg’

en is pas uit de startblokken. De provin-

cie Limburg vormt samen met de drie

gemeenten een coördinerende stuurgroep

en financieren het project, met steun

van EFRO (Europees

Fonds voor Regionale

Ontwikkeling) en het

Hermesfonds van de

Vlaamse Overheid. De

POM Limburg en De

Lijn Limburg werken als

ondersteunende partners

intensief mee aan de uitvoering.

DOELSTELLINGEN

Het project ‘Ravenshout’ omvat enerzijds

de opmaak van een mobiliteits- en bereik-

baarheidsprofiel en anderzijds een uitge-

breid luik rond sensibilisering. De centrale

doelstelling van het project is de bereik-

baarheid van het bedrijvenpark vrijwaren

door het implementeren en stimuleren van

duurzaam woon-werkverkeer. Het autoso-

lisme moet tegen 2015 met 10 % dalen en

tegen 2018 zelfs met 18 %. Het carpoolen

moet stijgen naar respectievelijk 6 % en

8 % en het busgebruik naar 5 % en 8 %.

Maar er zal vooral zwaar worden ingezet

op het gebruik van de fiets (14 % en 17 %),

al dan niet in combinatie met de bus.

FIETSSATELLIETPUNTEN

Een in het oog springend (nog niet gereali-

seerd) project is de bouw van fietssatelliet-

punten. Dat zijn beveiligde fietsenstallingen

op het bedrijventerrein, uitgerust met een

fietsverhuursysteem. De fietsenstallingen

en de fietsen zelf zullen onderhouden wor-

den door vzw Fietsbasis. De fietssatelliet-

punten zullen geïnstalleerd worden

aan openbaarvervoerknoop-

punten waar meerdere

buslijnen voorbijkomen,

de exacte locaties wor-

den bepaald na opmaak

van het mobiliteits- en

bereikbaarheidsprofiel.

Wie dus met de bus

naar het werk komt, zal

in de toekomst vlot kunnen

overstappen op een fiets om de

laatste kilometers naar het bedrijf snel te

overbruggen. Individuele werknemers kun-

nen een fiets huren, bedrijven zullen gratis

fietsen ter beschikking kunnen stellen van

hun werknemers.

BRIGADE

Ook communicatie en sensibilisatie

zijn een belangrijk luik van het project.

Hiervoor werd een apart communicatie-

project bedacht, de Ravenshoutbrigade.

Dit is een groep van 50 enthousiaste

werknemers van bedrijven op Ravenshout

die zelf acties en ideeën zullen ontwik-

kelen om hun collega’s te overtuigen om

minder met de auto en meer met de fiets,

het openbaar vervoer of via carpooling

te pendelen. Zij worden de ‘anders naar

het werk’ -ambassadeurs en het gezicht

van een duurzame mobiliteit van en op

Ravenshout. De ‘brigadiers’ kunnen dan

nadien eventueel ook een rol spelen in de

intergemeentelijke communicatie voor

duurzaam woon-werkverkeer op en rond

het bedrijventerrein.

Beringen, Ham & Tessenderlo

Duurzaamwoon-werkverkeernaarbedrijventerrein

DOSSIER INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING

OP1LIJN›NR.76 15

In april plantte De Lijn 20 000

bomen in acht nieuwe ‘Lijnbossen’.

Met dit initiatief steunt zij de actie

‘1 miljoen bomen’ van de Vereniging

voor Bos in Vlaanderen en het

Agentschap voor Natuur en Bos.

De 20 000 bomen zijn het resul-

taat van een milieucampagne van

De Lijn vorig jaar. Daarbij konden

reizigers een Bospas kopen, een

vervoerbewijs voor tien enkele rit-

ten. Per verkochte Bospas geeft De

Lijn één euro aan de actie ‘1 mil-

joen bomen voor Vlaanderen’. Het

ingezamelde bedrag is goed voor

20 000 nieuwe boompjes. Voor een

zo goed mogelijke spreiding over

Vlaanderen krijgen acht gemeenten

een bos: Belsele, Evergem, Gooik,

Harelbeke, Merchtem, Oostkamp,

Opwijk en Zemst. Meer dan duizend

bomen in het Gooikse Busbos krij-

gen een persoonlijke boodschap. Via

de campagnesite konden de reizi-

gers die een Bospas hebben gekocht

een gepersonaliseerde boodschap

invoeren die aan hun boom wordt

bevestigd. In totaal stuurden 1 100

mensen zo’n boodschap in.

20 000 BOMEN DANKZIJ BOSPAS

Lijnbosaangeplantinachtgemeenten

KORTNIEUWS

In het najaar start De Lijn met een gratis maandelijkse

elektronische nieuwsbrief voor lokale besturen. De nieuws-

brief wordt verspreid in de vorm van een bondige e-mail met

korte nieuwsberichten die het openbaarvervoerbeleid in uw

gemeente aanbelangen.

Wiltuookopdehoogteblijven?Schrijfudaninvia

onzewebsitewww.delijn.be/overhedenofmail

naarOp1lijn@delijn.be.

Nieuw:Elektronischenieuwsbrief

voorgemeenten

Voor het eerst heeft De Lijn haar ecologische voetafdruk laten berekenen. De ecolo-

gische voetafdruk is de aardoppervlakte die nodig is om te voorzien in de levensstijl.

De berekening door het onafhankelijk onderzoeksbureau Ecolife gebeurde op basis

van een reeks cijfers uit 2009, zoals het aantal kilometers, het aantal reizigers, het

energie- en waterverbruik en de hoeveelheid afval. De Lijn is het grootste bedrijf

in Vlaanderen dat de berekening heeft laten maken, en ook het enige openbaar-

vervoerbedrijf wereldwijd. Het resultaat komt overeen met 111 154 hectare. In een

scenario zonder De Lijn en met een hoger autogebruik zou de Vlaamse voetafdruk

van het autoverkeer met 384 906 hectare bijna 3,5 keer groter zijn. De Lijn zoekt

nog voortdurend naar manieren om haar ecologische voetafdruk te verkleinen. De

grootste ecologische winsten komen van de de vergroening van de voertuigen,

energie-efficiënte gebouwen en duurzame aankoopcriteria.

WERELDPRIMEUR

DeLijnlaatecologischevoetafdrukberekenen

De Lijn zoekt nog voortdurend naar manieren om haar ecologische voetafdruk te verkleinen.

16 OP1LIJN›NR.76

Sinds eind vorig jaar kunnen gemeenten gratis een plug-in route-

planner van De Lijn op hun website zetten. Hooglede gaf hem een

prominente plaats op haar homepage. Voor 18 bestemmingen

zijn de adresgegevens al helemaal ingevuld.

De gemeente Hooglede plaatste de

routeplanner een paar maanden gele-

den online. Bezoekers kunnen makkelijk

doorklikken naar 18 vooraf ingevulde

bestemmingen binnen de gemeente,

waaronder het gemeentehuis, de sport-

hal, het cultureel centrum en de ver-

schillende bibliotheken.

Fien Adriaen, mobiliteitsambtenaar

Hooglede: ‘Toen ik via Op 1 Lijn het

bestaan van de routeplanner ontdekte,

was ik er meteen voor gewonnen om

hem op onze nieuwe website te integreren. We waren net bezig

met een nieuwe lay-out voor de website. Daardoor kon de plug-

in gemakkelijk een plaats krijgen op onze homepage. We pro-

grammeerden een aantal bestemmingen voor, maar bezoekers

kunnen ook zelf nog altijd een andere keuze maken. De laatste

tijd merken we dat de routeplanner meer geconsulteerd wordt.

Waarschijnlijk heeft dat te maken met de wegenwerken in het

centrum. De mensen hebben ook wat tijd nodig om de nieuwe

website www.hooglede.be te ontdekken.’

INFORMATIE

Routeplanner op website Hooglede

‘18bestemmingenvoorafalingevuld’

‘In onze nieuwe lay-out konden we de route-planner een promi-nente plaats geven.’

ZET DE ROUTEPLANNER OP UW WEBSITE

Sinds vorig jaar kunnen bedrijven en gemeenten de pluggable

routeplanner van De Lijn gratis op hun website zetten. Via die

routeplanner kunnen bezoekers dan gemakkelijk reisinformatie

van De Lijn opzoeken. Dat reisadvies houdt rekening met heel

recente wijzigingen in de dienstregeling. Een extra voordeel is

dat de gemeente zelf al bestemmingsadressen kan ingeven,

zoals bijvoorbeeld de belangrijkste attractiepolen op het grond-

gebied van de gemeente. Sinds kort wordt ook de laatste terug-

rit voor het opgegeven traject vermeld. Ook de dienstregelingen

van de NMBS, MIVB en TEC zijn geïntegreerd in het reisadvies.

Zelf een routeplanner op uw website plaatsen? Vraag hem aan

op www.delijn.be (banner plug-in routeplanner op homepage)De routeplanner kreeg een prominente plaats op de homepage.

Bezoekers kunnen op deze 18 adressen doorklikken.

Het vooraf ingevulde adres van de bestemming (in dit geval de bibliotheek in Hooglede) verschijnt dan automatisch in het vakje ‘aan-komst’.

OP1LIJN›NR.76 17

Koksijde

EENLIJNDOORVLAANDEREN

Koksijde stimuleert het gebruik van openbaar vervoer

vooral via derdebetalersystemen en mooi verzorgde

halteaccommodatie.

Koksijde biedt al 10 jaar gratis openbaar

vervoer aan voor zestigplussers. ‘Meer

dan 40 % van onze inwoners zijn 60+.

We merken dat deze doelgroep vooral de

Kusttram gebruikt, meestal om andere

badgemeenten te bezoeken.’ Recent

besliste de stad ook om voor 25 % tus-

sen te komen in de aankoop van een

Buzzy Pazz. Burgemeester Marc Vanden

Bussche: ‘Daardoor geven we ook gezin-

nen met kinderen een financieel steuntje

in de rug. In onze stad kunnen jongeren

maar tot het tweede secundair naar

school. Daarna moeten ze uitwijken naar

de buurgemeenten. Met de goedko-

pere Buzzy Pazz proberen we daarbij het

gebruik van bus en tram te stimuleren.’

SMALLE SCHUILHUISJES

Als badstad is Koksijde een interessante

plaats voor publicitaire schuilhuisjes. Er

staan dan ook al jaren schuilhuisjes van

JCDecaux. ‘We zijn daar erg tevreden

van, maar onlangs hebben we toch twee

gesubsidieerde schuilhuisjes van De Lijn

bijbesteld. Het gaat om de smalle model-

len (type D). We wilden immers graag op

een aantal perrons ook een schuilhuisje

plaatsen, maar het is daar te smal voor

een standaardmodel, en JCDecaux heeft

geen smalle opties in haar gamma.’

NIEUW MOBILITEITSPLAN

Het mobiliteitsplan van Koksijde wordt

momenteel volgens spoor 2 (verdiepen en

verbreden) herzien. De procedure bevindt

zich in een eindfase. In ons nieuwe plan

houden we onder meer rekening met het

Neptunusplan van De Lijn. Daarin is onder

meer een tramlijn voorzien tussen Veurne

en Koksijde’, zegt burgemeester Vanden

Bussche. Het project zit in de studiefase,

de opmaak van een Plan-MER is opgestart.

Recent werd het openbaar vervoer in onze

regio al grondig herzien: er kwamen lijnen

bij, maar er werden ook een aantal haltes

verplaatst of afgeschaft. Op sommige

plaatsen zorgde dat voor klachten. Na

overleg met De Lijn hebben we hier geluk-

kig een mouw aan kunnen passen. Veel

van onze inwoners hebben een hogere

leeftijd, waardoor ze vaak moeilijker te

been zijn. Voor ons was het erg belangrijk

dat we aan hun wensen tegemoet konden

komen door een aantal haltes op kortere

afstand van elkaar te behouden.’

Naast het nieuwe mobiliteitsplan staat er

de stad nog op korte termijn een nieuwe

mobiliteitsuitdaging te wachten: in januari

2012 is het wereldkampioenschap Cyclo

Cross gepland in Koksijde. ‘Dat evene-

ment brengt makkelijk 40 000 mensen

op de been. Als kuststad zijn we wel wat

bezoekers gewoon, maar voor dit evene-

ment nemen we toch extra maatregelen.

We zitten hiervoor nu al rond de tafel met

De Lijn en de NMBS.’

‘Oogvoorzestigplussers’

Marc Vanden Bussche, burgemeester Koksijde: ‘Alleen de smalle schuilhuisjes van De Lijn passen op de perrons.’

Koksijde

21 832 inwoners

4 396 ha oppervlakte

47 haltes

31 schuilhuisjes

688 Buzzy Pazzen

401 Omnipassen

Derdebetalersysteem 1: 25 % op Buzzy Pazz Derdebetalersysteem 4: Gratis abonnement van 60 tot 64 jaar

18 OP1LIJN›NR.76

HALTEACCOMMODATIE

De infokaders in de nieuwe gesubsidieerde schuil-

huisjes van De Lijn werden licht aangepast.

Gemeenten die eigen schuilhuisjes ontwerpen, kun-

nen best rekening houden met de afmetingen van

de nieuwe informatiedragers, zodat alles netjes kan

gepresenteerd worden. Ook heel wat haltepalen zul-

len van nieuwe infokasten voorzien worden om meer

ruimte te bieden voor duidelijkere informatie.

De Lijn investeerde de afgelopen jaren in

de modernisering van haar reizigersinfor-

matie aan de haltes om de tevredenheid

van reizigers te verhogen en nieuwe rei-

zigers aan te trekken. Het merendeel van

de 40 000 haltes in Vlaanderen kreeg

vernieuwde halte-informatie: nieuwe

halteborden, nieuwe tabellen met door-

komsttijden en haltenaamborden aan

de voor- en zijkant van gesubsidieerde

schuilhuisjes. De tevredenheidsmetingen

van De Lijn tonen het succes van deze

aanpassingen aan. Recent deed De Lijn

nog een aantal kleine aanpassingen in de

presentatie van de informatie.

TWEEDE INFOKADER

Nieuw is ook een hele reeks hulpmiddelen

om de halte-informatie beter te presen-

teren. De voorbije jaren werd in de reeds

bestaande gesubsidieerde schuilhuisjes

(type Armada en Epsilon) een tweede

infokader geplaatst om meer ruimte te

bieden voor de tabellen met doorkomst-

tijden en eventuele netplannen. In de

nieuwe generatie gesubsidieerde schuil-

huisjes die ook door de firma Epsilon

worden gemaakt, vinden we een tweede

infokader standaard terug. Deze infoka-

ders van geanodiseerd aluminium hebben

een nuttige oppervlakte van 70 cm in de

breedte en 95,2 cm in de hoogte en een

metalen achterzijde voor bevestiging van

magneten.

Nieuwepresentatievaninfokaders

In alle infokaders waar geen netplannen hangen, wil De Lijn de passe-partouts aanbrengen, zodat de dienstregelingen makkelijk netjes gepresenteerd worden.

OP1LIJN›NR.76 19

NIEUW: PASSE-PARTOUTS

In alle infokaders waar geen netplannen

maar alleen dienstregelingen worden

uitgehangen, worden binnenkort mag-

netische passe-partouts geplaatst. Deze

passe-partouts hebben een buitenafme-

ting van 70 cm (B) x 95 cm (H) waarvan

maximaal 1,5 cm langs elke kant niet

zichtbaar mag zijn. Met de passe-par-

touts kunnen op een eenvoudige en vlotte

manier zowel 4 dienstregelingtabellen in

A3 (gelijkmatig gekadreerd) als een plan

zo groot als de nuttige oppervlakte aange-

bracht worden. Eén persoon kan de infor-

matie binnen de minuut vervangen.

Deze passe-partouts worden ook

gemaakt op maat van de kaders van

publicitaire schuilhuisjes. De Lijn werkt

momenteel samen met Clear Channel en

JCDecaux om ervoor te zorgen dat er ook

in de publicitaire schuilhuisjes 2 infoka-

ders komen (zeker daar waar momenteel

soms plaatsgebrek is). De Lijn wenst deze

passe-partouts overal waar mogelijk in

gebruik te nemen, dus ook in de schuil-

huisjes ‘eigen ontwerp’ en busstations.

Lokale overheden houden hier dus best

al rekening mee bij het uitschrijven van

hun bestek voor een eigen ontworpen

schuilhuisje.

NIEUWE INFOKASTEN VOOR HALTEPALEN

Nog meer nieuws. De Lijn sloot onlangs

een contract met de firma Epsilon voor de

levering van nieuwe infokasten voor hal-

tepalen. De bekende ‘infokast’, de ovalen

kast die u wellicht kent van de haltepaal

aan de haltes zonder schuilhuisje, blijft

bestaan waar ze voldoende ruimte biedt

voor de noodzakelijke halte-informatie.

Waar er plaats tekort is voor de nieuwe

tabellen met doorkomsttijden, standaard

in A3-formaat, wordt een nieuwe infokast

geplaatst van Epsilon. Deze infokast heeft

het voordeel modulair te zijn. Je kan 1

infokast voor 2 A3’s uitbreiden tot 4 info-

kasten voor een totaal dus van 8 A3’s aan

1 haltepaal. Deze infokasten zijn gemaakt

van geanodiseerd aluminium.

TIJDELIJKE INFORMATIE

Voor omleidingen introduceerde De Lijn

ook een tijdelijke infokast. Die kan snel

gemonteerd worden boven de bestaande

infokast om bijvoorbeeld een omleiding

aan te kondigen zonder de bestaande

informatie als doorkomsttijden te moeten

bedekken. In het verleden werd deze info

vaak gelamineerd en met een spanbandje

rond de haltepaal bevestigd. De informa-

tie in de tijdelijke infokast kan indien nodig

snel uitgewisseld worden. Montage vergt

amper enkele seconden.

Aan sommige haltes zonder schuilhuisje biedt de oude infokast niet genoeg plaats voor alle infor-matie. Daarom wordt ze binnenkort vervangen door een nieuwe modulaire infokast.

De nieuwe tijdelijke infokast kan snel gemonteerd worden bovenop een bestaande infokast.

Nieuwe infokast Oude infokast

20 OP1LIJN›NR.76

CULTUUR

Al meer dan twee jaar werkt De Lijn mee aan het

project dynamoOPWEG. Dat biedt scholieren en

leerkrachten de kans om gratis met de bus of tram

naar 650 culturele bestemmingen te reizen.

Via dynamoOPWEG kunnen leerlingen

en leerkrachten uit het leerplichtonder-

wijs, het deeltijds kunstonderwijs en het

volwassenenonderwijs gratis de bus of

tram van De Lijn nemen naar één van de

650 ‘cultuurschakels’. Cultuurschakels zijn

cultuureducatieve bestemmingen (musea,

culturele centra, gemeenschapscentra,

bibliotheken, academies en weldra ook

bioscopen ) die vooraf werden gescreend

door CANON, de cultuurcel van het

Agentschap voor Onderwijscommunicatie.

Ze engageren zich om scholen gastvrij te

ontvangen en wegwijs te maken in hun

culturele en educatieve werking.

De scholen kunnen op vertoon van een

voucher die ze via www.dynamo3.be aan-

vragen, gratis op het vervoer van De Lijn.

Voorwaarde is wel dat de groep niet groter

is dan 30 mensen, en dat de uitstap gebeurt

binnen de daluren (na 9 uur en voor 15u30

of opnieuw na 18u30). Het aanbod geldt bin-

nen de bestaande lijnen, De Lijn legt hiervoor

dus geen extra vervoer in. Eventueel kunnen

scholen de belbus oproepen. Klassen uit het

deeltijds kunstonderwijs kunnen er ook op

zaterdag gebruik van maken.

STIJGEND SUCCES

De meeste jongeren kennen De Lijn vooral

als vervoermiddel van en naar de school.

Via het project dynamoOPWEG motiveert

De Lijn hen om de bus of tram ook op

andere tijdstippen te gebruiken om zich

naar culturele activiteiten te verplaatsen.

In 2010 werden er 970 aanvragen voor

dynamoOPWEG goedgekeurd. Dat komt

neer op gemiddeld 80 aanvragen per

maand. Tijdens de eerste drie maanden

van 2011 zijn al 455 aanvragen goed-

gekeurd. Deze cijfers wijzen dus op een

stijgende bekendheid en een toenemend

gebruik van dynamoOPWEG.

Het dynamoPROJECT maakt deel uit

van dynamo3, een subsidieproject van

de CANON Cultuurcel in samenwerking

met De Lijn, partners uit de culturele

sector en de Lerarenkaart. Om subsidies

te kunnen krijgen moet een school eerst

een dynamoPLAN opstellen, waarin

ze haar cultuureducatief aanbod ana-

lyseert. Met een goedgekeurd PLAN

kan de school gebruikmaken van dyna-

moOPWEG en van dynamoPROJECT

(max. 1 500 euro subsidie voor een

creatief schoolproject).

Gratismetdeklasopcultuuruitstap

Meer info op www.dynamo3.be.

OP1LIJN›NR.76 21

Al bijna 10 jaar werken de politie van Sint-Pieters-Leeuw en De Lijn samen om de sociale

veiligheid op de plaatselijke bussen en aan de haltes te garanderen. Het project startte

klein, maar ondertussen zijn De Lijn en de politie structurele partners. Korpschef Mark

Crispel kwam de samenwerking toelichten op de ‘themadag sociale veiligheid’ die De Lijn

op 17 maart jl. organiseerde in Anderlecht.

‘In 2002 was er een opvallende stijging

van het aantal klachten rond veiligheid

op de bussen en rond de bushaltes’, zegt

Crispel. ‘Er waren vooral problemen met

jongeren die chauffeurs en reizigers lastig

vielen en vandalenstreken uithaalden.’

Na contact tussen De Lijn en de politie

van Sint-Pieters-Leeuw werd beslist om

gezamenlijke controles uit te voeren.

Lijncontroleurs gingen samen met poli-

tiemensen uit de afdeling interventie op

pad. ‘We begonnen met maandelijkse

controles, nadien werden ze stelselmatig

afgebouwd. We bleven wel regelmatig

controleren, zodat de pakkans reëel bleef.’

Het resultaat werd snel voelbaar: het

aantal gevallen van agressie en steaming

daalde, er kwamen beduidend minder

klachten binnen van overlast en bedrei-

gingen. Het veiligheidsgevoel bij reizigers

en chauffeurs steeg.

CHARTER

Na het succes van deze acties zaten de

politie en De Lijn regelmatig rond de tafel

en werd de samenwerking langzaam uit-

gebreid. Zo werden ook andere buslijnen

betrokken in de controleacties, werden

er parkeercontroles uitgevoerd aan bus-

haltes en controles op het misbruik van

de busstrook. In 2004 werd alles offici-

eel in een charter gegoten. Crispel: ‘We

ondertekenden een handhavingscharter

met De Lijn als officiële bezegeling en

bekrachtiging van onze samenwerking en

een verder engagement naar de toekomst.

Omdat de samenwerking zo’n succes

was, ondertekenden we twee jaar later

een gelijkaardig charter met de MIVB.’

GEEN EXTRA KOSTEN

In 2007 kreeg de samenwerking een

nieuwe stimulans door een afspraak

met de Vlaams-Brabantse politieschool

PIVO. Crispel: ‘Nieuwe politieambtenaren

krijgen sindsdien in hun opleiding een

vorming van De Lijn. Zo worden zij zich

bewust van wat De Lijn allemaal doet,

maar ook hoe ze efficiënt kunnen optre-

den op een bus en hoe een bus zich in het

verkeer beweegt. Om dit nog realistischer

te maken nemen de nieuwe agenten ook

deel aan een gezamenlijke controleactie.

De politieschool gaf op zijn beurt ook al

een opleiding aan de lijncontroleurs.’

Over het kostenplaatje van de samenwer-

king is de korpschef duidelijk. ‘Gaandeweg

is het verzekeren van de veiligheid van

het openbaar vervoer geïmplementeerd

in de reguliere werking van de afdeling

interventie van de politie in Sint-Pieters-

Leeuw. Het project brengt dus geen extra

kosten met zich mee.’ Binnenkort wordt

het charter vervangen door een conve-

nant sociale veiligheid.

Sint-Pieters-Leeuw

Diepgaandesamenwerkingtussenpolitie&DeLijn

Korpschef Mark Crispel licht het samenwerkingscharter tussen De Lijn en de politie van Sint-Pieters-Leeuw toe op de themadag sociale veiligheid in Anderlecht.

WAT DOET DE POLITIE?

• Repressieve parkeercontroles aan

de bushalte

• Repressieve controle op misbruik

van busstrook

• Participatie bij controles van bussen

• Ondersteuning van de actie ‘voor-

aan instappen’

• Informatie-uitwisseling

SOCIALEVEILIGHEID

22 OP1LIJN›NR.76

Worden er nog gebiedsevaluaties gedaan?

Om haar netwerk gestructureerd onder de loep te kunnen nemen

en kwaliteitscontroles te kunnen uitvoeren, evalueert De Lijn haar

aanbod aan de hand van gebiedsevaluaties. Per entiteit wordt een

aantal gebieden gedefinieerd die regelmatig in detail doorgelicht

worden op verschillende niveaus: het netwerk, de doorstroming,

de visie op de toekomst,… Dankzij die evaluaties kan De Lijn kort

op de bal spelen en beter rekening houden met investeringspro-

gramma’s en begrotingen.

De eerste cyclus gebiedsevaluaties werd afgerond in 2009. Na

een interne evaluatie heeft De Lijn beslist om de evaluaties te

herbekijken en er een krachtiger instrument van te maken. Ook

externe partners waren hier vragende partij voor. Daarom heeft

De Lijn in 2010 een sabbatjaar ingelast voor de gebiedsevalua-

ties, om er een nieuw proces voor uit te werken. De gebiedseva-

luaties zijn nu ook verankerd in de nieuwe beheersovereenkomst

die De Lijn met de Vlaamse overheid afsloot.

Met de vernieuwde gebiedsevaluaties wil De Lijn in dialoog tre-

den met externe mobiliteitspartners om:

• het huidige netwerk te onderzoeken en te evalueren,

• acties ter versterking en verbetering van het huidige aanbod

uit te werken en op te volgen, zowel voor De Lijn als voor de

externe partners,

• de eigen visie te delen met de externe partners,

• op basis van gemotiveerde argumentatie afspraken te maken

(input voor investeringsplannen en begrotingen),

• engagementen met betrokken externe partners op te volgen.

Van bij het begin van de evaluatie zal rekening gehouden wor-

den met de input van de lokale overheden. Deze input kan op

verschillende manieren geïnventariseerd worden: een overleg,

telefonisch contact, een brief, in kaart brengen van reeds gekende

vragen,… Elke entiteit van De Lijn bekijkt de meest aangewezen

aanpak. Over de eerste resultaten van de evaluatie zal ook terug-

gekoppeld worden met de betrokken steden en gemeenten,

waarna een verdere verfijning mogelijk is.

Momenteel lopen de eerste evaluaties. De Lijn beschouwt ze als

pilootevaluaties. Op basis van de opgedane ervaringen zal het

proces geëvalueerd en zo nodig bijgestuurd worden. Het is dus

een leertraject. De betrokken gemeentes zijn al op de hoogte

gebracht of dat gebeurt binnenkort.

Belangrijk is wel aan te geven dat De Lijn geen garanties kan geven

met betrekking tot de uitvoering van de eventueel geformuleerde

acties op korte termijn (bv. bijkomend aanbod). De Lijn neemt die

mee als input voor beleidsvoorbereiding en budgetaanvragen.

Wistudit?Vaak gestelde vragen uit en over de openbaarvervoercommissie (OVC)

VRAAGENANTWOORD

Nieuwe gebiedsevaluaties

OP1LIJN›NR.76 23

Kunnen gemeenten nog een beroep doen op LijnCom voor gratis onderhoud van de gesubsidieerde schuilhuisjes in ruil voor publiciteit?

Volgens de huidige wetgeving mag in de gesubsidieerde schuil-

huisjes van De Lijn geen publiciteit worden aangebracht door

derden. Daarom zal LijnCom het onderhoud van die schuilhuisjes

stopzetten. De regeling ‘publiciteit in ruil voor onderhoud’ ver-

dwijnt dus. Voor de lopende contracten blijft Lijncom de kosten

van herstellingen en onderhoud aan de gesubsidieerde schuil-

huisjes nog dragen in afwachting van een blijvende oplossing. Op

dit ogenblik bedient LijnCom nog ongeveer 300 schuilhuisjes,

hoofdzakelijk gesitueerd op grote assen (net) buiten grootstedelijk

gebied. Deze maatregel heeft enkel betrekking op gesubsidieerde

schuilhuisjes van De Lijn, en heeft dus geen effect op de afspraken

tussen lokale overheden en publicitaire firma’s als JCDecaux die

gratis publicitaire schuilhuisjes plaatsen en onderhouden.

Waarom moeten reizigers vooraan instappen?

Sinds 21 september 2009 moeten de busreizigers van

De Lijn verplicht vooraan instappen. Omdat de chauffeur contact

heeft met elke reiziger, leidt het vooraan instappen tot een grotere

sociale controle. De chauffeur weet wie er in zijn voertuig zit, wat

zijn gezag versterkt. Daardoor voelen de reizigers en de chauffeur

zich veiliger, en is er minder agressie en vandalisme. Verplicht

vooraan instappen doet ook het aantal zwartrijders dalen omdat

alle opstappende busreizigers hun vervoerbewijs moeten tonen

aan de chauffeur. Dat de maatregel vruchten afwerpt, bewijzen

cijfers uit 2010. Ondanks een stijging van het aantal controles

werden vorig jaar minder reizigers betrapt op zwartrijden. De

eerste zes maanden van 2010 controleerde De Lijn 869 858 rei-

zigers, dat is 8 % meer dan dezelfde periode in 2009. Toch liepen

20 % minder reizigers tegen de lamp.

De verplichte instap vooraan geldt alleen voor bussen, niet voor

trams. Omdat een tram veel meer mensen vervoert dan een bus,

mogen de reizigers daar vrij kiezen waar ze opstappen. Reizigers

met een kinderwagen of rolstoel en minder mobiele men-

sen mogen op een bus aan elke deur instappen.

Verplicht vooraan instappen zorgt voor een significante daling van het aantal zwartrijders.

De regeling ‘publiciteit in gesubsidieerde schuilhuisjes in ruil voor onderhoud’ via LijnCom zal verdwijnen.

Campagne vanaf half juni

MetDeLijnnaardebinnenstadHalf juni lanceert De Lijn in heel Vlaanderen een campagne om

automobilisten aan te zetten om voor verplaatsingen naar de stad te

kiezen voor de bus en tram. Want wie slim is, vermijdt parkeerstress

en laat zich met de bus en tram naar het centrum brengen.

RANDPARKINGS

Als je zonder parkeerstress naar het stadscentrum wil, neem je de bus

of tram. Zelfs als je met de auto bent want je kan ook met de auto naar

een parking aan de rand van de stad rijden en daar overstappen op een

bus of tram naar het centrum. Op www.delijn.be/randparkings krijgen

reizigers informatie op maat om van thuis naar een stadscentrum te

gaan door de auto te combineren met de bus en tram (of de volledige

reis te maken met het openbaar vervoer). De site geeft een overzicht

van randparkings in verschillende steden.

CENTRUMPAS

Tijdens deze campagne wordt ook de ‘Centrumpas’ gelanceerd. Met

dit vervoerbewijs kunnen reizigers van De Lijn voor slechts 9 euro 10

ritten maken naar het stadscentrum (of terug) met de bus en tram. De

Centrumpas zal te koop zijn in de Lijnwinkels en de e-shop van De Lijn.

Meer info: www.delijn.be/randparkings (online vanaf 14 juni)

INDEKIJKER

TamaraDeBruecker,directeurMarketing&CommunicatieDeLijn: ‘Parkeren scoort altijd

hoog als we in onderzoeken vragen waarom mensen de bus of tram nemen. In ons imago-

onderzoek van 2008 bleek 85 % akkoord te gaan met de stelling dat het slim is om De Lijn

te gebruiken om naar de binnenstad te reizen. Ook in de kwaliteitsmonitor van 2010 was

parkeren een topantwoord: 67 % van de reizigers die ook een auto hebben, gebruiken De

Lijn om parkeerproblemen te vermijden. In 2008 was dit nog maar 52 %. De ondervraagde

reizigers vinden ook dat reizen met de bus of tram goedkoper, handiger en minder stresse-

rend is. Ze kunnen immers aan het begin of einde van een winkelstraat in- en uitstappen.

Sinds 2007 werken we met doelgerichte probeeracties om automobilisten meer de bus en

tram te laten gebruiken. Met de nieuwe campagne willen we de automobilist overtuigen

om en parkeerstress te vermijden en voor een handig alternatief te kiezen: de combinatie

van de auto met een bus of tram. Want in veel steden is het mogelijk om je auto te parkeren

aan de rand van de stad en daar over te stappen op een bus of tram naar het centrum.’

‘Uitstappen aan het begin van een winkelstraat’