Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze...

44
Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg Inrichtingsplan 2e en 3e fase dRO Amsterdam maart 2007

Transcript of Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze...

Page 1: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg

Inrichtingsplan 2e en 3e fase dRO Amsterdam maart 2007

Page 2: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

Colofon

maart 2007

Planteam IJburgDRO AmsterdamIn samenwerking met Projectteam Oostelijke Ontsluitngsweg IJburg

In opdracht van Projectbureau IJburg

Page 3: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

VoorwoordVoor u ligt het inrichtingsplan van de 2e en de 3e fase van de Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg. Deze ontsluitngsweg vormt de verbinding van IJburg met belangrijke werkgebieden in Zuidoost en de Schipholregio. Voor autoverkeer is de oostelijke ontsluitingsweg de verbinding met de A1 en de A9. Voor openbaar vervoer en fietsverkeer speelt ook de verbinding met Diemen een belangrijke rol.

Najaar 2000 is de woningbouw op IJburg gestart. De bereikbaarheid en de aansluiting op het omlig-gende (rijks-)wegennet is voor bewoners en bou-wers gerealiseerd via de westelijke ontsluitingsweg. Deze sluit op het Zeeburgereiland aan op de A10 en op het Amsterdamse wegennet. Deze ene ontslui-ting zal in 2009 volgens de verkeersprognoses bij bewoning van ca 7000 woningen niet meer voldoen; een tweede aansluiting op het rijkswegennet is dan noodzakelijk.

Deze aansluiting is geprojecteerd aan de oostzijde van IJburg en wordt gefaseerd aangelegd. De verbinding loopt vanaf het Centrumeiland via de Diemer Vijfhoek langs de elektriciteitscentrale over het Amsterdam-Rijnkanaal en sluit aan op de A1 bij Afrit Diemen. Volgens de huidige planning is deze 2e fase van de Oostelijke Ontsluitngsweg IJburg in 2010 operationeel. In de laatste fase wordt een di-recte aansluiting naar de A9 ter plaatse van Knoop-punt Diemen gemaakt. Deze zal naar verwachting in 2015 beschikbaar zijn.

Page 4: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod
Page 5: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

Inhoudsopgave

1 Inleiding 7 1.1 Doel inrichtingsplan 7 1.2 Plancontext 7

2 Tracé 9 2.1 Beschrijving 9 2.2 Plaats in het verkeersnetwerk 9 2.3 Partijen 11 2.4 Randvoorwaarden en uitgangspunten 14 2.5 Studie naar uitwerkingsvarianten Knooppunt Diemen 15 3 Wegontwerp 17 3.1 Alignement 17 3.2 Kruispunten 20 3.3 Water 22 3.4 Technische aspecten 22 3.5 Brug 2007 23

4 Landschap, natuur en ecologie 25 4.1 Landschap 25 4.2 Natuur 27

5 Inrichting 29 5.1 Het plan 29 5.2 Het tracé tussen Overdiemerweg en het Amsterdam-Rijnkanaal 30 5.3 De brug over het ARK met de noordelijke en zuidelijke aanbruggen 32 5.4 Het wegvak ter plaatse van Knooppunt Diemen 34 5.5 De aanpassingen rond Afrit Diemen 36 6 Financieel kader 38 7 Fasering, planning, en vergunningen 38 7.1 Fasering 38 7.2 Planning 39 7.2 Vergunningen 40 8 Uitvoering en beheer 42 8.1 Uitvoering 42 8.2 Beheer 42

Bijlage: Lijst vooronderzoeken Inrichtingskaart

Page 6: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

6 Impressie gerealiseerde 1e fase

Page 7: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

7

1 Inleiding1.1 Doel inrichtingsplan

Het inrichtingsplan is een ontwerp waarin de hoofdlijnen van de 2e en 3e fase van de Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg worden vastgelegd. Aan de ene kant dient het als basis voor het opstellen van het bestemmingsplan, het onteigeningsplan en de beheerovereenkomst. Aan de andere kant is het ten behoeve van de planuitwerking te zien als basis voor het Programma van Eisen voor de maaiveldin-richting.

Het inrichtingsplan is een geïntegreerd verkeers- en landschapsontwerp. Daarbij is een afweging ge-maakt op basis van verkeerstechnische- en veilig-heidseisen, landschappelijke waarde, maatschap-pelijke-, financiële-, en ecologische aspecten en de historische context. Om voldoende inzicht te krijgen in deze aspecten, ligt aan dit inrichtingsplan een aantal onderzoeken ten grondslag.

Vanwege het karakter van dit inrichtingsplan, waarbij het vooral gaat om de verkeersafwikkeling tussen IJburg en het bestaande wegennet op het vaste land, is het verkeerstechnische ontwerp in een apart hoofdstuk als eerste behandeld. De inpassing van het wegtracé wordt in hoofdstuk 5 uitgewerkt.

Het tracé van de 2e en 3e fase ligt in de gemeente Diemen. De planvorming en realisatie van de wegverbinding is de verantwoordelijkheid van de gemeente Amsterdam. Ook de financiële kaders worden vastgesteld door het gemeentebestuur van Amsterdam.

Juridisch planologisch kaderOp basis van het gekozen tracé, stelde Amsterdam, in overleg met de gemeente Diemen diverse be-stemmingsplannen op. Deze zullen in de gemeente Diemen in procedure worden gebracht.

Voor het gedeelte vanaf de 1e fase tot aan Knoop-punt Diemen kan in het bestemmingsplan Diemen Buitengebied de bestemming voor het tracé van de nieuwe weg worden gewijzigd in de bestemming infrastructuur. Dit kan omdat in het moederplan Die-men buitengebied de weg reeds was voorzien, en er een wijzigingsbevoegdheid is opgenomen. Deze wijziging gaat vergezeld van een akoestisch onder-zoek voor alle woningen die ten gevolge van deze wijziging een hogere geluidsbelasting krijgen. De ge-luidsbelasting van deze wegverbinding veroorzaakt binnen de wettelijke geluidszones naar verwachting geen overschrijding van de voorkeursgrenswaarde op de langsliggende woningen gelegen bij Afrit Diemen en ten zuiden van Knooppunt Diemen. Extra maatregelen, buiten het toepassen van geluidsredu-cerend asfalt, of een hogere grenswaardeprocedure zijn dan niet noodzakelijk in het kader van deze wijziging. In de MER, die na de vaststelling van dit Inrichtingsplan gelijktijdig met het bestemmingsplan in procedure is, wordt hier nader op ingegaan.

Voor het gedeelte ten zuiden van Knooppunt Die-men en bij Afrit Diemen moet het bestemmingsplan worden herzien. Door de langere doorlooptijden voor de herzieningsprocedures zullen deze bestem-mingsplannen later vigerend zijn dan de wijziging.

1.2 Plancontext

FaseringDe realisatie van de oostelijke aansluiting voor IJburg vindt in drie fases plaats. De eerste fase dient in eerste instantie als ontsluiting voor bouwverkeer en nood- en hulpdiensten en loopt vanaf het Centru-meiland via de Diemer Vijfhoek naar de Overdiemer-weg. De Overdiemerweg sluit bij de Maxis aan op de parallelweg langs de A1. Bij Muiden is de aansluiting op de rijksweg. Deze eerste fase is inmiddels uit-gevoerd en op 2 april 2004 in gebruik genomen ten behoeve van bouwverkeer.

Dit Inrichtingsplan betreft de 2e en de 3e fase. De 2e fase betreft het verbinden van de in de 1e fase aangelegde weg met de aansluiting op de A1. Het tracé loopt vanaf de Overdiemerweg tussen de ter-reinen van de elektriciteitscentrale door, over het Amsterdam-Rijnkanaal en sluit aan op de Diemer-polderweg, de parallelweg van de A1. Bij deze fase hoort ook het aanpassen van kruispunten van Afrit Diemen en het kruispunt Weteringweg – Diemer-polderweg en de benodigde aanpassingen aan het spoorviaduct over de Weteringweg. Deze fase is conform huidige planning eind 2010 gereed.

In de 3e fase wordt de aansluiting met de A9 gere-aliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod te groot wordt om op de aansluiting met de A1 (Afrit Diemen) ook het verkeer naar Zuidoost en Schiphol te ver-werken. Dit is conform huidige planning in 2015.

In de uiteindelijke situatie krijgt de ontsluitingsweg tussen IJburg en Knooppunt Diemen twee rijstroken per richting. Zolang de 3e fase niet in gebruik is ge-nomen zal hiervan slechts één rijstrook per richting worden gebruikt.

Page 8: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

8

Inrichtingsplan 1e faseIn het Inrichtingsplan 1e fase A1/A9 werden de uit-gangspunten met betrekking tot de vormgeving van het gehele tracé opgesteld. Uit dat Inrichtingsplan:

De oostelijke autoaansluiting naar IJburg moet qua vormgeving één herkenbaar element zijn. Onafhankelijk of het traject nu op palen staat of op een dijklichaam, over een brug of over een viaduct gaat, een lage of een hoge ligging heeft, de weg heeft één herkenbaar doorlopend uiterlijk: één lijn in het landschap.

Het dwarsprofiel bestaat uit een weg met 2x2 rijstro-ken waarvoor een gedeeltelijke geslotenverklaring geldt voor langzaam verkeer. Er geldt een maximum snelheid van 70km/u die bij aankomst op IJburg wordt teruggebracht naar 50km/u. Daar geldt ook de gedeeltelijke geslotenverklaring niet meer. Langs de westzijde van deze hoofdrijbaan ligt een parallelweg met de uitstraling van een fietspad waar ook lang-zaam gemotoriseerd verkeer (trekker e.d.) gebruik van kan maken en ligt er een voetpad.

Het inrichtingsplan 1e fase A1/A9 is vastgesteld in december 2001 in de gemeenteraad van Diemen en financieel goedgekeurd door het gemeentebestuur van Amsterdam in mei 2002.

Eenheid Oostelijke Ontsluitingsweg IJburgDe nieuwe oostelijke ontsluitingsweg loopt van IJburg naar Knooppunt Diemen, waar wordt aange-sloten op de bestaande Diemerpolderweg. Elemen-ten die in de eerste fase het beeld bepalen worden doorgezet in het vervolg, waarbij aangetekend dient te worden dat de 2e en de 3e fase op een soberder wijze zal worden ingericht. Kenmerkende elementen uit de 1e fase die ook in dit inrichtingsplan worden opgenomen zijn:• dwarsprofiel met hoofdrijbaan en éénzijdig een parallelweg;• bermbeveiliging langs hoofdrijbaan;• kleur asfaltverharding en schampstroken;• markering.

TracéstudieAan dit Inrichtingsplan voor de 2e en 3e fase is een tracéstudie voorafgegaan. In deze studie zijn 3 varianten ontwikkeld die van elkaar verschilden in de wijze waarop werd aangesloten op de rijkswegen. In juni 2002 is op bestuurlijk niveau (ministerieel) geko-zen voor de zogenaamde 4-2-variant. Deze variant voorziet in een aansluiting via Afrit Diemen op de A1 voor de richtingen van en naar Amsterdam/A10 en van en naar het Gooi (4 richtingen). De aansluiting op de A9 van en naar Zuidoost en Schiphol komt op Knooppunt Diemen (2 richtingen).

De Gemeenteraad van Diemen heeft op 29 augus-tus 2002 ingestemd met deze 4-2-variant.

DeelprojectenIn het kader van de realisering van de Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg lopen momenteel enkele deelprojecten die op elkaar inspelen. Naast dit Inrichtingsplan is een Programma van Eisen en een Voorontwerp opgesteld voor de aarden banen en het maaiveld. Bij het opstellen hiervan is het voorlig-gende Inrichtingsplan als basis genomen.

Voor de brug is een Definitief Ontwerp opgesteld. Dit ontwerp gaat uit van het wegtracé zoals dat in dit Inrichtingsplan is opgenomen.

Ten slotte komt er ten behoeve van de aansluiting op de A9 in de 3e fase een nieuw boogviaduct over de A1. Hiervoor is inmiddels het ontwerpproces gestart. Inmiddels is hiervoor wel een locatie- en haalbaarheidsonderzoek afgerond. In verband met werkzaamheden aan de A1 in het kader van ‘ZSM’ en ‘Planstudie’ zal het ontwerp van het boogviaduct in nauw overleg met Rijkswaterstaat plaatsvinden.

Page 9: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

9

2 Tracé 2.1 Beschrijving

Vanaf de Overdiemerweg (het oostelijke deel ten noorden van het ARK) gaat de oostelijke ontslui-tingsweg tussen de terreinen van de elektriciteits-centrale naar het Amsterdam-Rijnkanaal. Over het kanaal komt een brug waarna het tracé dicht langs Knooppunt Diemen loopt en via de Diemerpolder-weg naar de A1-aansluiting Afrit Diemen en door middel van een boogviaduct over de A1 naar de A9.

2.2 Plaats in het verkeersnetwerk

De Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg speelt voor alle vormen van vervoer een belangrijke rol.

AutoverkeerDe nieuwe oostelijke ontsluitingsweg vormt de tweede verbinding tussen de bebouwde kom van IJ-burg en het rijkswegennet. Wanneer op IJburg 7.000 woningen zijn opgeleverd (2009) is het verkeers-aanbod naar verwachting te hoog voor de westelijke ontsluitingsweg via de Enneüs Heermabrug op de A10. Het verkeer dat gebruik gaat maken van deze ontsluitingsweg zal in eerste instantie worden aan-gesloten op de Diemerpolderweg en via Afrit Diemen naar de A1 gaan. Wanneer op IJburg 13.000 wonin-gen zijn opgeleverd (volgens woningbouwprognose 2006 in 2015) voldoet deze aansluiting niet meer en zal de 3e fase, de aansluiting naar de A9 via een boogviaduct, nodig zijn.

Langzaam verkeerVoor fietsgebruik in het woon-/werkverkeer maakt de verbinding onderdeel uit van de route tussen IJburg en het zuidelijke deel van Diemen en Zuidoost. In Diemen Zuid en Amsterdam Zuidoost is veel werk-gelegenheid geconcentreerd. Ondanks maatregelen blijkt het wegennet als gevolg van het woonwerk verkeer in het spitsuur steeds weer aan de maxi-

Auto- en fietsnetwerk

Page 10: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

10

male capaciteit te zitten. Voor een woonwerk afstand tussen de 5 en 15 kilometer is de fiets en de brom-fiets een zeer geschikt alternatief.

Met de aanleg van de 2e fase zal vanaf de brug over het Amsterdam-Rijnkanaal via de Diemerpolderweg op de fietsroute langs de Diem worden aangetakt. Met de realisering van de 3e fase komt er een snelle route over de A1, langs de A9 en het spoor, door het Diemerbos naar de fietsbrug over de Weespertrek-vaart en Amsterdam Zuidoost.

Naast de functie voor het woonwerk verkeer heeft het fietspad in de Oostelijke Ontsluitingsweg IJ-burg een belangrijke functie voor de bewoners van Amsterdam en omstreken in het recreatieve fiets-verkeer. Behalve de verbinding met het Diemerpark en de route over de Diemerzeedijk richting Muiden, biedt het fietspad een verbinding naar het bos in de Gemeenschappolder, het Gaasperplaspark, het Gein of nog verder naar de Amstel en de Ouderker-kerplas. Omgekeerd wordt IJburg als grootschalige stadsuitbreiding met ook een aanzienlijke hoeveel-heid arbeidsplaatsen een belangrijke bestemming. Met de fietsverbinding langs de oostelijke ontslui-tingsweg wordt het fietsnetwerk van IJburg een on-derdeel van het regionale recreatieve fietsnetwerk.

Openbaar vervoerVanaf 2010 zal het mogelijk zijn over de oostelijke ontsluitingsweg ook busverkeer te laten rijden rijden. Over de Diemerpolderweg rijdt niet alleen busver-keer van en naar IJburg, maar ook de huidige lijnen vanaf Muiden, parallel aan de A1, rijden daar.

Naast de reguliere busdiensten wordt er ook gespro-ken over het doortrekken van de Zuidtangent, de snelle busverbinding vanuit Zuidoost naar Schiphol en verder naar Haarlem. De meest waarschijnlijke route is over of langs de A9, waarna in Knooppunt

Diemen een speciale busafslag wordt ingepast die aantakt op het oostelijke deel van de Diemerpol-derweg (oost). Vandaar zou de Zuidtangent via de oostelijke ontsluitingsweg naar IJburg gaan. De verbinding vanuit IJburg terug naar de A9 loopt via het boogviaduct over de A1, waarmee deze Zuidtan-gentverbinding pas functioneert wanneer de 3e fase is afgerond.

Dit Zuidtangenttracé is een goedkoper alternatief voor het Diemertaktracé waarbij de Zuidtangent langs Diemen-Noord rijdt, met een eigen passage van het Amsterdam-Rijnkanaal en het Diemerpark. In dit Inrichtingsplan wordt nog geen rekening gehouden met een aparte busbaan. Wel wordt er een voorinvestering in de stalen boogbrug over het Amsterdam-Rijnkanaal gedaan zodat hier een even-tuele busbaan ingepast kan worden.

Langs de Diemerpolderweg wordt geen busbaan aangelegd. Busverkeer rijdt mee met het autover-keer. De capaciteiten van wegvakken en kruispunten zal worden gebaseerd op verwerking van de spits-intensiteit. Openbaar vervoer zal dan ook kunnen doorstromen. In de verkeerslichtenregelingen op de Weteringweg wordt geen rekening gehouden met prioriteit voor het openbaar vervoer.

Wanneer er filevorming optreedt op de A1 zullen de kruispunten bij Afrit Diemen echter ook vast komen te staan. In dit inrichtingsplan wordt er van uitge-gaan dat de door Rijkswaterstaat te nemen door-stromingsmaatregelen op de A1 (‘ZSM’; o.a. buffer-stroken en wisselstrook) voor voldoende capaciteit zorgdragen.

Page 11: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

11

2.3 Partijen

Het nieuwe tracé loopt over gebieden van verschil-lende eigenaars en beheerders. Daarnaast kruist het zware infrastructuur (ARK en A1) en enkele belangrijke kabel- en leidingentracés. Hieronder worden ze opgesomd. Alle partijen zijn betrokken bij de totstandkoming van dit Inrichtingsplan.

Gemeente DiemenHet gehele traject van de 2e en 3e fase van de oostelijke ontsluitingsweg ligt op grondgebied van gemeente Diemen. Deze gemeente is verantwoor-delijk voor de in het kader van de Wet op de Ruim-telijke Ordening en de Wet Milieubeheer benodigde beslissingen en procedures en voor de te nemen verkeersbesluiten.

Met de komst van een grote verkeersstroom vanuit IJburg richting Afrit Diemen en de aansluiting van de A9 op de Diemerpolderweg is gemeente Diemen beducht voor sluipverkeer over de Diemerpolderweg en de Weteringweg. Het verkeersontwerp gaat hier op in.

Nuon/TennetTussen de Overdiemerweg en het Amsterdam-Rijnkanaal loopt het tracé over grond van Nuon en Tennet. De grond die benodigd is voor het wegtracé zal door Amsterdam worden verworven. Over deze grond lopen hoogspanningskabels aan masten. Deze stellen eisen ten aanzien van hoogteligging van de weg en de wijze van uitvoering. Ook in de grond kruist het tracé hoogspanningskabels en warmwaterleidingen. Deze leiden tot eisen ten aan-zien van de aardebaan. Ten oosten van het wegtra-cé is een werkterrein voorzien ten behoeve van de bouw van de brug en de aardebaan. Dit terrein blijft eigendom van Tennet en wordt na afloop van het project in overleg met Tennet in de oorspronkelijke

Electriciteitsterrein; gezien vanuit het oosten

Electriciteitsterrein; gezien vanaf overdiemerweg richting ARK

Page 12: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

12

staat teruggebracht.

Rijkswaterstaat directie UtrechtHet Amsterdam-Rijnkanaal (ARK) is in beheer bij de Dienstkring ARK, onderdeel van Rijkswaterstaat Directie Utrecht. Zij stellen eisen aan de doorvaart-hoogte en –breedte en de wijze van uitvoering. Deze eisen zijn opgenomen in het Programma van Eisen voor de brug over het ARK (brug 2007) dat aan het Definitief Ontwerp Brug 2007 ten grondslag ligt.

Naast de eisen ten aanzien van de scheepvaart voert de Dienstkring ARK beleid om de barrièrewer-king van het kanaal voor fauna te verminderen. Ook is ze de beheerder van de primaire waterkering aan de zuidwestoever van het ARK.

WaternetDe noordelijke oever van het Amsterdam-Rijnkanaal is een boezemwaterkering. Deze is in beheer bij de dienst Waternet van de Gemeente Amsterdam (voorheen DWR), als opdrachtnemer van hoog-heemraadschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV).

Recreatieschap Groengebied AmstellandHet tracédeel ten zuiden van het Amsterdam-Rijn-kanaal loopt door gebied dat in beheer is bij het recreatieschap Groengebied Amstelland (GGA). Zij hebben de Overdiemerpolder-Noord een recrea-tieve inrichting gegeven. In de zuidoosthoek van het gebied zal een werkterrein worden ingericht dat na afloop van het project in overleg met Groengebied Amstelland in oorspronkelijke staat wordt terugge-

Overdiemerpolder-Noord en Knooppunt Diemen; gezien vanuit het noordoosten

Overdiemerpolder-Noord; gezien vanaf de Kanaaldijk

Page 13: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

13

bracht.

Rijkswaterstaat directie Noord-HollandDe rijkswegen A1 en A9 vallen onder Directie Noord-Holland van Rijkswaterstaat. Met hen is uitvoerig overlegd over de eisen ten aanzien van de aanslui-tingen van IJburg op het snelwegennet.

In het kader van de programma’s ter verbetering van de verkeersdoorstroming (CRAAG / ZSM) gaat Rijkswaterstaat op de A1 spitsstroken aanleggen op het traject tussen de knooppunten Diemen Water-graafsmeer (A10). Ook wordt een wisselstrook op de A1 toegevoegd, die nabij Afrit Diemen zal beginnen. Deze aanpassingen zijn uitgangspunt in het ontwerp van de Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg.

Dienst Infrastructuur, Verkeer en VervoerDe dienst Infrastructuur, Verkeer en Vervoer van de Gemeente Amsterdam (dIVV) is functioneel beheer-der van de Amsterdamse Hoofdnetten Auto, Fiets en Openbaar Vervoer. De Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg ligt op het grondgebied van Diemen en maakt formeel dus geen onderdeel uit van deze netten. De onderdelen van de ontsluitingsweg die in beheer van Amsterdam komen zullen echter wel als zodanig worden behandeld.

Het Hoofdnet Auto heeft allereerst tot doel om de stad bereikbaar te houden zowel voor het autover-keer dat van buiten de stad komt als voor autover-keer tussen de stadsdelen. Voldoende doorstroming is van groot belang, net als verkeersveiligheid. Voor het Hoofdnet Fiets gelden eisen ten aanzien van snelheid, comfort en veiligheid. Het Hoofdnet OV

Overdiemerpolder-Noord en A1; gezien vanuit het noordoosten

Hooiweg; gezien vanaf Overdiemerweg-west richting Knooppunt Diemen

Page 14: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

14

bied snelle en betrouwbare verbindingen.

2.4 Specifieke randvoorwaarden en uit- gangspunten voor het verkeersontwerp

De belangrijkste uitgangspunten voor het ontwerp zoals die zijn overeengekomen tussen het ministe-rie, de provincie Noord-Holland en de gemeenten Diemen en Amsterdam betreffen: • Het verkeer (gegenereerd door IJburg) van en naar de A9 zal rechtstreeks in het Knooppunt Diemen worden aangesloten.* Het verkeer (van IJburg) van en naar het Gooi en van en naar Amsterdam (A10) zal via Afrit Diemen worden afgewikkeld.• De ontwerpuitgangspunten waaraan de aansluiting moet voldoen zijn vastgelegd in het wegontwerp ‘variant 4-2’.• De parallelweg langs de A1, de Diemerpolderweg, is daarbij een weg met 2x1 rijstrook.• Congestie op de A1 en de A9, Knooppunt Diemen, Afrit Diemen en het onderliggende wegennet zal zo veel mogelijk worden voorkomen. Een en ander zal met behulp van VRI’s en met behulp van opstel- stroken worden vormgegeven.• Toeritdosering zal slechts worden toegepast indien dit de doorstroming van verkeersaanbod bevordert. Eventuele toeritdosering zal niet zo worden afge- steld dat op de oprit en het aansluitende onderlig- gende wegennet hierdoor congestie ontstaat.• Afgezien van aanpassingen van opstelstroken bij de kruisingen valt verbreding van de Weteringweg

buiten dit ontwerp.

Overige uitgangspunten (o.a. geformuleerd in de workshopsessies met Diemen, RWS en GGA in de periode 2003-2004):• Voor het bepalen van de omvang van de kruispun- ten en de noodzaak van verkeerslichten is gebruik gemaakt van de verkeersprognose van DHV.• Bij de ontwikkeling van de varianten van de ver- keersoplossingen bij Knooppunt Diemen is het streven de vormgeving van de verkeersbewegin- gen zoveel mogelijk af te stemmen op de te ver- wachten verkeersstromen.• Bij de aansluiting van en naar IJburg op de A9 dient oneigenlijk gebruik van de Diemerpolderweg (sluipverkeer komende van de A9 naar Diemen- Noord) te worden voorkomen.• De verkeersoplossingen dienen zo compact moge- lijk te worden ontworpen.• Er komt een fietsverbinding langs de oostelijke auto ontsluitingsweg van IJburg die een schakel vormt met de fietsroutes tussen Diemen en Muiden en aansluiting geeft op het fietspaden netwerk van Amsterdam zuidoost.

Page 15: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

15

2.5 Studie naar uitwerkingsvarianten Knooppunt Diemen

In de periode na de bestuurlijke vaststelling van de zo genaamde 4-2-variant (2002), heeft intensief overleg plaatsgevonden tussen gemeente Diemen, Rijkswaterstaat, (directie Noord Holland) het recre-atieschap Groengebied Amstelland en gemeente Amsterdam. In een aantal workshop’s zijn verschil-lende oplossingen voor de verkeersafwikkeling bij Knooppunt Diemen geschetst, besproken en aan de hand van de uitgangspunten getoetst. Naar aanlei-ding van deze toets bleven daarvan twee modellen over die naast elkaar verder zijn uitgewerkt:• model 1: waarin alle verkeersbewegingen op één volledige kruising worden afgewikkeld.• model 2: waarin de gewenste verkeersbewegingen over twee T-kruisingen worden verdeeld.

Aanvankelijk leken de modellen in alle opzichten min of meer gelijkwaardig. Model 1 scoorde hoog in het geringere ruimte gebruik maar model 2 werd als verkeersontwerp iets hoger gewaardeerd.

Bij de nadere uitwerking van de modellen en onder invloed van het ontwerp van de verkeerslichtenre-geling, bleek model 1 op het aspect verkeersvei-ligheid niet meer verdedigbaar. Bij een poging in model 1 de verkeersveiligheid te verbeteren groeide het ruimtegebruik aanzienlijk. Ook de benodigde verkeerslichtenregeling was problematisch. De benodigde cyclustijden liepen te hoog op, wat bij met name fietsers tot roodlichtnegatie leidt. Kortere cyclustijden leiden weer tot lagere capaciteit voor het autoverkeer.

In vervolg op de uitkomsten van deze nadere stu-dies is model 2 gekozen als basis voor het ontwerp van dit inrichtingsplan.

Model 1: Volledige kruising; ontwerp 2004

Model 2: Dubbele T; ontwerp 2004

Page 16: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

16 Knooppunt Diemen; ontwerp 2004

Page 17: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

17

3 Wegontwerp3.1 Alignement

Het tracé loopt vanaf de huidige beëindiging van de 1e fase op de Overdiemerweg via een brugverbin-ding over het Amsterdam-Rijnkanaal naar Knoop-punt Diemen (A1/A9) en via de Diemerpolderweg naar Afrit Diemen (A1).

In het tracé is, net als voor de 1e fase, uitgegaan van een 70 km/uur regime. Hierbij kunnen de boogstralen zo worden gekozen dat de passage over het Amsterdam-Rijnkanaal met een rechte brug kan worden uitgevoerd en vervolgens tijdig kan wor-den afgebogen langs Knooppunt Diemen. Wegen buiten de bebouwde kom hebben in principe een maximum snelheid van 80 km/uur. Omdat de ooste-lijke ontsluitingsweg een opeenvolging is van punten waarop de snelheid plaatselijk naar 70km/uur wordt teruggebracht (kruispunten, bogen, brug), krijgt de gehele weg een maximum snelheid van 70km/uur.

AutoverkeerNa het bestuurlijk vaststellen van de 4-2-variant zijn bij de uitwerking verschillende modellen in beschou-wing genomen. Deze zijn getoetst aan de randvoor-waarden en uitgangspunten zoals in paragraaf 2.4 in het vorige hoofdstuk zijn aangegeven.

Na uitvoerig overleg is gekozen voor een wegtracé met een gestrekt wegverloop vanaf de brug over het Amsterdam-Rijnkanaal naar Afrit Diemen en met twee T-kruisingen: de weg vanaf de Muiderbrug met de nieuwe ontsluitingsweg en de A9-aansluiting met de nieuwe ontsluitingsweg.

Vanaf het kruispunt waar de A9 bij Knooppunt Die-men aantakt loopt het tracé verder en sluit aan op de Diemerpolderweg naar de Weteringweg en de A1-Afrit Diemen. Hier wordt het verkeer afgewikkeld tussen IJburg en de richtingen Amsterdam / A10 en ’t Gooi. Tevens kan via de Weteringweg Diemen-Zuid worden bereikt.

Langzaam verkeerHet 4,50 m brede fietspad/parallelweg, zoals die in de 1e fase is aangelegd, wordt op het traject van de 2e fase op normale fietspadmaat (3,50 m) doorge-zet. De brede maat in de eerste fase kwam voort uit de naar verwachting hogere intensiteiten van fietsverkeer op dit trajectdeel (door de aansluiting op de fietsroute over de Diemerzeedijk voor een rondje IJburg - Diemerpark) en langzaam gemotoriseerd verkeer. Op het traject van de 2e en 3e fase worden minder recreanten verwacht. De versmalling is ook ingegeven vanuit bezuinigingsoverwegingen. De parallelweg wordt gesloten verklaard voor gemoto-riseerd verkeer, met uitzondering van brommobielen.

Het voetpad dat op het traject van de 1e fase is aangelegd wordt niet doorgezet. Er worden weinig voetgangers verwacht en het laten vervallen van een apart voetpad levert een grote financiële bespa-ring op. Wandelaars kunnen gebruik maken van het fietspad.

De parallelweg loopt over het Amsterdam-Rijnkanaal en sluit aan op de Diemerpolderweg en de bestaan-de fietsroute daarlangs. Zo wordt de fietsroute langs de Diem bereikt, die kruist met de A1 en het spoor. In de oostelijke richting leidt de Diemerpolderweg naar de Muiderbrug en verder naar Muiden.

Op het kruispunt met de weg vanaf de Muiderbrug wordt aangetakt op de fietsroute langs de A1 naar Muiden. Zo wordt ook de verbindingsweg naar het Amsterdam-Rijnkanaal bereikt. De fietsverbinding richting Amsterdam Zuidoost zal lopen via Knoop-punt Diemen. De fietsroute volgt vanaf de oostelijke ontsluitingsweg bij Knooppunt Diemen de oprit naar de A9. Voor de spoorbaan buigt de fietsroute af, en loopt parallel langs het spoor naar de fietstunnel onder het spoor. Het fietspad kan op deze manier meegenomen worden in het profiel van de nieuw aan te leggen oprit. Zo wordt het paardenpension Landhoeve in de Gemeenschapspolder zoveel mogelijk ontzien. Daarbij wordt het hoogteverschil tussen boogviaduct en fietstunnel (ca. 9 meter) zo comfortabel mogelijk opgelost.

Na de spoortunnel zal een fietspad worden aange-legd dat aantakt op het fietsnetwerk van Diemen, met de fietsbrug over de Weespertrekvaart naar Amsterdam Zuidoost.

Page 18: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

18

Lengteprofiel

Dwarsprofiel

Page 19: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

19

LengteprofielBepalend voor het lengteprofiel is het passeren van het Amsterdam-Rijnkanaal. In het midden van de brug wordt een hoogte van ca. NAP+12 meter bereikt. Het grote te overbruggen hoogteverschil is maatgevend voor het hellingspercentage in het verti-caal alignement. Ten behoeve van een comfortabele fietsroute wordt uitgegaan van ten minste 1:45.

DwarsprofielHet dwarsprofiel bestaat op het gedeelte tussen de Overdiemerweg en Knooppunt Diemen uit een hoofdweg met - net als op het traject van de 1e fase - twee gescheiden rijbanen van ieder twee rijstroken en uit een parallelweg van 3,5 meter. De bermbe-veiliging langs de hoofdrijbaan wordt gevormd door mini-stepbarriers, in plaats van vangrails zoals langs de 1e fase. Dit vanwege de betere specificaties ten aanzien van motorrijders.

Vanaf het kruispunt waar op de A9 wordt aange-sloten wordt de hoofdrijbaan teruggebracht tot één rijbaan met twee rijstroken en sluit dan aan op de Diemerpolderweg, die ten westen van de knoop in z’n huidige vorm wordt gehandhaafd.

Verkeersontwerp dwarsprofiel Brug 2007

Verkeerontwerp dwarsprofiel aardenbaan

Page 20: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

20

3.2 Kruispunten

Ter plaatse van de kruispunten worden de profielen breder als gevolg van opstelvakken bij de verkeers-lichten en verkeersheuvels ten behoeve van ver-keersgeleiding, overstekende fietsers en plaatsing van onderdelen van de verkeerslichteninstallaties. Met behulp van prognoses zijn de kruispunten op het tracé getoetst op de noodzaak van verkeers-lichten. Bij die toetsing wordt gelet op doorstroming, verkeersveiligheid en wachttijden langzaam verkeer. Met Diemen en Rijkswaterstaat is afgesproken van de prognoses van dIVV uit te gaan (GenMod) in plaats van de cijfers van DHV (zie pagina 14).

Bij de verkeerslichtberekeningen is aangenomen dat maatregelen die Rijkwaterstaat op de A1 gaat nemen zullen leiden tot voldoende doorstroming om het verkeer komende vanaf de Weteringweg af te wikkelen.

OverdiemerwegIn de huidige situatie eindigt de oostelijke ontslui-tingsweg op het oostelijke deel van de Overdiemer-weg. Als gevolg van de 2e fase van de oostelijke ontsluitingsweg wordt deze Overdiemerweg in tweeën gedeeld. Het oostelijke deel is ‘eigen weg’ van Nuon en zal niet meer openbaar toegankelijk zijn. Het noordelijke deel van de Overdiemerweg blijft openbare weg ten behoeve van de bewoners van Overdiemen. Om het verkeer vanuit Overdie-men in de toekomst veilig op de drukke ontsluitings-weg te kunnen aansluiten komt op dit kruispunt een verkeerslicht.

Kruispunt met Overdiemerweg-noord

Kruispunten bij Knooppunt Diemen

Page 21: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

21

Bij Knooppunt DiemenGezien de verwachte toekomstige intensiteiten (aan-bod IJburg èn autonome groei) moeten de kruispun-ten Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg – Diemerpol-derweg (oost) en Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg – verbinding A9 worden voorzien van verkeerslich-ten. In de verdere uitwerking zijn voor de kruispun-ten verkeerslichtenregelingen ontworpen. Aan de hand van de verkeersprognose en deze ontworpen verkeerslichtenregeling is het aantal en de lengte van de opstelstroken bepaald.

Bij Afrit DiemenAfrit Diemen wordt in de bestaande hoedanigheid (zogenaamde ‘Haarlemmermeer-aansluiting’) ge-handhaafd, maar zal wel een aanpassing ondergaan om de toenemende verkeersstromen te kunnen verwerken. Dat betekent extra en langere opstelstro-ken (ook op de afritten) en een door verkeerslichten geregeld systeem van kruispunten (A1-zuid – Wete-ringweg, A1-noord – Weteringweg en Weteringweg – Diemerpolderweg).

Naar aanleiding hiervan is onderzoek gedaan naar de capaciteiten van de viaducten onder de A1 en de spoorweg. De conclusie daarvan is dat om de kruispunten voldoende snel leeg te laten stromen aanpassingen nodig zijn. De constructie van het viaduct onder de A1 is breed genoeg, maar wel dient de afwerking te worden aangepast om extra rijstro-ken plaats te bieden. En aan het bestaande spoorvi-aduct zal een tweede spoorviaduct moeten worden toegevoegd. Pro-Rail voert deze laatste aanpassing uit, Amsterdam verzorgt de aansluiting van het maai-veld.

Kruispunten bij Afrit Diemen

Page 22: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

22

3.3 Water

Tijdens de totstandkoming van dit Inrichtingsplan heeft Waternet, namens het hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht en de gemeente Amsterdam, een wateradvies opgesteld. Het wateradvies is in dit plan in hoofdlijnen overgenomen en vormt de leidraad voor de verdere planvorming. Eisen ten aanzien van de waterhuishouding hebben betrek-king op waterberging, grondwater, hemelwater en waterkeringen.

Compensatie open waterOm het waterbergend vermogen van het gebied op peil te houden wordt oppervlaktewater toegevoegd. De hoeveelheid hangt af van twee factoren. Ten eerste wordt een hoeveelheid bestaand open water gedempt door de aanleg van de zandlichamen. Deze hoeveelheid dient gecompenseerd te worden. Daarnaast dient ook extra open water te worden gerealiseerd ter compensatie van de toevoeging van verhard oppervlak. 10% van het extra verharde oppervlak (wegen, fietspaden, vluchtheuvels) dient als oppervlaktewater te worden teruggebracht. De compensatie moet plaatsvinden in hetzelfde peilvak.

Het extra open water moet worden gerealiseerd op plaatsen die ten goede komen aan het watersysteem. Dit betekent onder meer dat dode einden worden vermeden (doorstroming,waterkwaliteit) en dat lange duikers worden voorkomen. Er is voor gekozen de rietplas uit te breiden (natte natuur) tussen de zuidelijke aanlanding en de Diemerpolderweg-Oost naar Muiden. De rietvelden en verlandingsgebieden kunnen onder voorwaarden (bv. minimale diepte) meetellen als open water; hierover moeten duidelijke beheersafspraken komen.

GrondwaterDe ontwerpeis is dat de grondwaterstand niet dichter bij het maaiveld mag komen dan in de huidige situ-atie. Dit zou kunnen gebeuren bij verlaging van het maaiveld of bij het verruimen van de afstand tussen ontwateringssloten, waardoor het grondwater tussen de sloten hoger opbolt. Beide zaken zijn vermeden.

Hemelwaterafvoer en wadi’sRegenwater van wegen mag niet ongezuiverd op het oppervlaktewater worden geloosd. Er komt geen riolering in het gebied. Lokale zuivering is mogelijk door infiltratie in wadi’s. Deze filteren het regenwa-ter en infiltreren richting het grondwater. Bij zeer zware regenval kunnen de wadi’s overstorten naar het oppervlaktewater. Door de drempel plaatselijk lager te maken is de plaats waar wordt overgestort te bepalen. De wadi langs de noordzijde van het tracédeel bij Knooppunt Diemen zal niet overstorten in de rietzone. Deze wadi krijgt veel water te ver-werken; van de weg en van de (halve) brug. Om het schone water van de rietzone niet met deze grote hoeveelheid vervuild water te belasten stort deze wadi alleen over bij de Hooiweg in de afwaterings-sloot langs de Diemerpolderweg.

De wadi’s of infiltratiebermen zijn relatief eenvoudig en onderhoudsextensief. Afstroming van hemelwater richting wadi’s vindt zoveel mogelijk plaats via het maaiveld en de taluds; leidingen moeten voorkomen worden omdat ze veel onderhoud nodig hebben. Bij deze wijze van hemelwarterzuivering mogen geen uitloogbare materialen voor de weg en de aankle-ding worden gebruikt.

WaterkeringenHet wegtrace kruist een aantal waterkeringen. Voor deze keringen gelden de beperkingen uit de Keur van AGV en (voor de westelijke oever van het ARK) de eisen van Rijkswaterstaat . Met name voor de oeverpeilers van brug 2007. De peiler aan de zuidzijde staat in een primaire waterkering, die aan de noordzijde in een boezemkering. Daarnaast is de peilscheiding ten zuiden van de A1 tussen de Overdiemerpolder en Gemeenschapspolder van belang: beide watersystemen mogen niet met elkaar in verbinding komen.

3.4 Technische aspecten

BeschermingsmaatregelenOvereenkomstig de 1e fase komt aan weerszijde van de autoweg een bermbeveiliging (vangrail). Deze scheidt ook het fietspad af van het autover-keer. Tussen het fietspad en de berm wordt de leuning doorgezet. Op de brug over het Amsterdam-Rijnkanaal wordt ook een voorziening gemaakt die de vluchtroute buiten de vangrail aan de andere kant van de weg beveiligt.

MateriaalgebruikRijweg en fietspad krijgen dezelfde materialisering als het gedeelte van de 1e fase: geluidsreducerend zwart asfalt voor de rijweg en rood asfalt voor het fietspad.

VerlichtingDe verlichting zal moeten voldoen aan de geldende richtlijnen. De scheepvaart mag geen hinder onder-vinden van de verlichting (verblinding). Deze eis is voor de brug over het Amsterdam-Rijnkanaal al in het Programma van Eisen Brug 2007 opgenomen en wordt in het ontwerp van de brug nader uitge-werkt. In overleg met de wegbeheerder (dIVV) en haar adviseur (Dynamicon) zal er in de DO-fase van

Page 23: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

23

het maaiveldontwerp een verlichtingsplan worden opgesteld.

Naast de eisen ten aanzien van de hinder voor scheepvaart is er vanuit milieuoogpunt de wens lichtvervuiling tegen te gaan. Op enkele plaatsen in de provincie Noord-Holland zijn succesvolle proef-projecten uitgevoerd met LED-aanlichting. Dit is niet zozeer verlichting als wel geleiding van de weg. Voor het gedeelte tussen de Overdiemerweg en de kruispunten aan de overzijde van het Amsterdam-Rijnkanaal zou dit een goede oplossing kunnen zijn. De toepassing van LED-aanlichting geldt alleen voor de autoweg. In verband met sociale veiligheid zal het fietspad ook dan met lichtmasten worden verlicht. De lagere lichtmasten die slechts het relatief smalle fietspad hoeven aan te lichten geven echter veel minder lichtvervuiling dan wanneer de gehele weg met masten wordt verlicht. Wanneer dIVV ak-koord gaat met deze wijze van verlichting kan dat in het maaiveldontwerp worden uitgewerkt. Dit vergt nog nader onderzoek.

BewegwijzeringBij de ingebruikname van de 2e fase zal de beweg-wijzering vanaf de A1 naar IJburg gereed moeten zijn. In samenhang met het maaiveldontwerp zal dIVV een plan maken.

VerkeersregelinstallatiesDe benodigde verkeersregelinstallaties zullen namens dIVV worden ontworpen volgens door de gemeente Diemen aan te geven voorwaarden.

3.5 Brug 2007

De brug over het Amsterdam-Rijnkanaal wordt met hetzelfde signatuur ontworpen als de bruggen in het traject van de 1e fase, met inachtneming van het concept van de lange lijn die de verschillende land-schappen aaneenrijgt. Dat betekent dat de brug niet contrasteert met de aanliggende wegvakken, maar dat ze in elkaar overgaan.

Binnen het project Brug 2007 worden drie onderde-len onderscheiden:1. De hoofdoverspanning over het ARK van 150 meter door middel van een stalen boogbrug.2. De aanbrug aan de noordzijde van het ARK, een viaduct met twee overspanningen van ca. 44 meter.3. De aanbrug aan de zuidzijde van het ARK, een viaduct met drie overspanningen van ca. 44 meter. Hiermee wordt de impact op ge- bruikswaarde van het natuur- en recreatiegebied van GGA zoveel mogelijk beperkt. Het bestaande noord-zuid-voetpad kan gehandhaafd blijven.

Impressie Brug 2007

Page 24: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

24 Inrichtingsplan GGA; 2003

Page 25: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

25

4.1 Landschap

4.1.1 GebiedsanalyseLandschapsvormingDe Overdiemerpolder-Noord maakte deel uit van het oorspronkelijk zeer uitgestrekte veenweidenland-schap waarvan het stroomgebied van de Vecht en Gein ook deel uitmaken.

Vanaf de 18e eeuw worden in deze zone grote infrastructurele elementen aangelegd (Muidertrek-vaart, Muiderstraatweg, spoorbaan, ARK, A1 en A9). Daardoor en door de oprukkende bebouwing is de oorspronkelijke uitgestrektheid verdwenen. Het gevolg is dat de oorspronkelijke agrarische functie in de loop der jaren onder druk is komen te staan en nu grotendeels heeft plaats gemaakt voor natuur en recreatie.

De betrekkelijk geïsoleerde ligging van het noordelijk deel van de Overdiemerpolder in de nabijheid van Amsterdam en met de ligging aan het water, maakte dit gebied tot een uitstekende vestigingsplaats voor een energiecentrale. Ten behoeve van het bouwrijp maken van de centrale is ter plaatse de bovengrond diep ontgraven. Daarmee is het zogenoemde PEN-eiland of de Diemer Vijfhoek aangelegd.

Nieuw landschapIn het midden van de jaren 80 van de vorige eeuw heeft de hierboven geschetste ontwikkelingsrich-ting al geleid tot visievorming over het toekomstige uiterlijk van het landschap van de Overdiemerpolder en de Gemeenschapspolder. Dit heeft geresulteerd in een plan om het door infrastructuur versnipperde en ontoegankelijke landschap her in te richten in de vorm van een aaneengesloten bos. In dit landschap wordt de ontsluitngsweg naar IJburg aangelegd.

4 Landschap, natuur en ecologie

Veenweidelandschap

Page 26: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

26

Voor de Overdiemerpolder ten zuiden van het Amsterdam-Rijnkanaal is in 1996 in opdracht van Groengeboed Amstelland (de beheerder) het In-richtingsplan Overdiemerpolder-Noord opgesteld. In dit plan wordt aangegeven hoe het gebied kan worden omgevormd tot natuur- en recreatiegebied door inrichting en beheer. Aan de zijde van de A1 werden strakke bosstroken geplant. Deze zijn afwis-selend elzenbroek-bronbos op verlaagde percelen of essen-iepenbos op de oorspronkelijke percelen. Langs de Diem en de Overdiemerweg is het gras-land grotendeels gehandhaafd. Nieuw element in het plan is een 700 meter lange rietzone die in oost-west richting dwars door de bosstroken loopt en op de plaats ligt van het indertijd gedachte wegtracé van de oostelijke ontsluitingsweg. Het gebied wordt ontsloten door de oude Hooiweg en door nieuw aangelegde wandel- en fietspaden.

Ook de Overdiemerpolder ten noorden van het Amsterdam-Rijnkanaal is grotendeels bebost. Het gebied is eigendom van Nuon/Tennet.

BeplantingenNaast de eerder genoemde (deels nieuw aange-legde) percelen bos zijn in het gebied nog enkele andere opgaande beplantingen aanwezig: de begeleidende beplanting aan de zuidzijde van het Amsterdam-Rijnkanaal, de beplanting die deels langs Knooppunt Diemen is aangebracht en de be-plantingsstrook aan de zuidzijde van de (oostelijke) Overdiemerweg die de centrale ontsluit. De nieuwe weg doorsnijdt deze beplantingen.

ArcheologieTen noorden van de A1 zijn over het gehele traject geen archeologische waarden aanwezig. Bij de zui-delijke aanlanding van het boogviaduct over de A1 is echter wel een locatie die nader onderzocht moet worden. Hier heeft in het verleden de oude Rijks-weg, en daarvoor de Muidertrekvaart, gelopen.

4.1.2 De weg in het landschapDe wegHet tracé van de weg is bepaald, mede met uit-gangspunten voortkomend uit het landschap. Hier-van zijn voornaamste drie:• Verder versnipperen voorkomen• Zo veel mogelijk van het landschap in tact laten• Bij detaillering rekening houden met bestaande landschapselementen (dijken, paden, wegen, etc) met bijbehorende relaties

Vanuit het landschap geredeneerd is het wenselijk de parallelweg onderscheidend te maken van de rijksweg omdat het daarvan geen onderdeel uit-maakt maar er wel deels tegenaan ligt.

De weggebruikerVanuit de weggebruiker gezien zijn er twee wezenlijk verschillende ervaringen. Vanaf de rijksweg komend naar IJburg volgt de beleving van bruggen, licht, lucht, water en een eilandenrijk in de verte. Er zijn geen dominante afslagen. De geleiding en belijning geven de weg een dwingende eenduidigheid in richting en beleving. Vanuit deze gebruiker gerede-neerd zijn er geen specifieke randvoorwaarden met betrekking tot het landschap te formuleren.

Omgekeerd, komend vanaf IJburg, doemt vanaf het water, leeg en rust, een landschap op met perifere kenmerken dat in toenemende mate visuele com-plexiteit toont. En bij de nadering van het snelweg-knooppunt is aan het landschap niet af te lezen dat alleen de richting Amsterdam Zuidoost, Schiphol en Utrecht op deze knoop is aangesloten en dat voor alle overige richtingen de gebruiker niet van richting verandert, maar zijn weg vervolgt. Hier verandert de ontsluitingsweg bovendien in een parallelweg van de A1 richting Amsterdam.

Vanuit deze weggebruiker gezien is het daarom wenselijk een visuele scheiding aan te brengen tus-sen de rijksweg en de nieuwe ontsluitingsweg naar IJburg, vooral ter plaatse van Knooppunt Diemen. De bewegwijzering moet wat vormgeving betreft aansluiten bij de stijl van een provinciale weg.

4.1.3 Randvoorwaarden en uitgangspunten voortkomend uit het landschap• Weg zo dicht mogelijk aanleggen tegen bestaande Knooppunt Diemen • Te dempen water compenseren• Bij aanpassing Diemerpolderweg rekening houden met de aansluiting van de oude Hooiweg• De bestaande paden en wegen langs het kanaal handhaven en vooral de onderdoorgang aan de zuidoever van het ARK royaal dimensioneren• Geluidsdempend asfalt toepassen• Ter plaatse van het knooppunt is aanvullende beplanting noodzakelijk

Page 27: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

27

4.2 Natuur

4.2.1 Natuur en ecologieEcologische hoofdstructuurHet studiegebied maakt deel uit van de provinciale ecologische hoofdstructuur met het doel Waterland via het IJmeer en de rivieren Diem, Gaasp en Gein te verbinden met het veenweidegebied van Amstel-land en omgeving. De Overdiemerpolder-Noord is daarvoor een belangrijke stepping stone.

Verandering van natuurIn het gebied ten zuiden van het Amsterdam-Rijnka-naal is geen sprake van een stabiele flora- en fauna-situatie. Het gebied is nog niet zolang geleden voor meer dan de helft veranderd van weidegebied naar bosgebied met een moeras en rietzone. Het bos is nog jong zodat de soortenontwikkeling de komende jaren nog zal voortduren. De verwachting is dat de weidevogelstand sterk zal teruglopen. Naarmate het bos hoger groeit zal de predatie op deze vogels toenemen en het gebied voor weidevogels te klein worden.

In het gebied is een drassige zone van 700 bij 70 meter ontstaan door het afgraven van de boven-grond op de plek waar oorspronkelijk de ontsluitngs-weg naar IJburg was gedacht. Nu de weg op een andere plek komt vormt deze zone een uitstekend foerageergebied voor de ringslang.

NatuurtoetsVoor het plangebied is een natuurtoets opgesteld. De belangrijkste conclusies van de natuurtoets zijn:

• De aanleg van de Oostelijke ontsluitingsweg, vanaf de Overdiemerweg tot aan de aansluiting op de A1/A9 en de aanleg van een tunnel naast de bestaande tunnel bij de Weteringweg zullen geen significante gevolgen hebben voor de Vogel-richtlijngebieden IJmeer en Naardermeer. Voor de

herziening van het bestemmingsplan is dan ook geen goedkeuring van de Provincie nodig op grond van de Natuurbeschermingswet.• In het het plangebied komt één soort voor van tabel 3 van de AMvB op de Flora- en faunawet: de ringslang is een strikt beschermde soort. Verder komt er één soort voor van tabel 2: de kleine mod-derkruiper. Voor deze soorten is een ontheffings-aanvraag nodig. Voor vogels hoeft geen ontheffing te worden aangevraagd, mits de werkzaamheden buiten het broedseizoen uitgevoerd worden.• Verwacht wordt dat het krijgen van een onthef-fing voor de ringslang en de kleine modderkruiper geen probleem zal zijn. In het inrichtingsplan zijn een aantal maatregelen opgenomen (inrichting en beheer van zuid-geëxposeerde taluds gericht op de ringslang en het verbeteren van ecologische verbindingen) om de biotoop voor de ringslang te verbeteren, zodat het duurzaam voortbestaan van de populatie niet in gevaar komt. De kleine mod-derkruiper is niet zeldzaam in en rond Amsterdam. Door zorgvuldig te werk te gaan bij het dempen van sloten kan de schade aan deze soort beperkt blijven.• Door de werkzaamheden zorgvuldig uit te voeren kan de schade aan beschermde en niet-bescherm-de soorten beperkt blijven.

4.2.2 Natuur compenserende maatregelenRingslangDe ringslang komt in Nederland in drie versprei-dingsgebieden voor waarvan het gebied Diem/Vechtstreek er één is. In het onbebouwde gebied tussen Diemen, Zuidoost en het IJmeer komen meerdere ringslangpopulaties voor. Omdat het ge-bied door infrastructuur is doorsneden is uitwisseling tussen populaties niet eenvoudig. Ten behoeve van genetische uitwisseling is contact tussen populaties gewenst.

Gezien het rijksbeleid tot bescherming van de ring-slang worden maatregelen genomen om deze soort optimaal te faciliteren. Aanbevolen maatregelen zijn watercompensatie en berminrichting/-beheer op ringslangbevorderende wijze. De ringslang is gids-soort; van de daarvoor te nemen maatregelen zal dus een reeks van dieren en planten profiteren.

VerbindingenOm contact tussen de ringslangpopulaties mogelijk te maken worden twee maatregelen voorgesteld. Ten eerste moet zowel ten noorden als ten zuiden van het Amsterdam-Rijnkanaal onder de aanbrug-gen van de nieuwe brug een brede ecologische verbinding komen; nat en droog, met aan de zuid-zijde behoud van zoveel mogelijk van de bestaande rietzone.

De andere verbinding betreft de nu ontbrekende mogelijkheid om het Amsterdam-Rijnkanaal over te steken. De steile harde oever maakt het onmogelijk voor dieren die te water gaan om aan de overkant weer aan land te gaan. Het is de wens van Rijks-waterstaat om in- en uitstapplaatsen voor dieren in het Amsterdam-Rijnkanaal te maken; zogenaamde faunauittreedplaatsen (FUP’s). Op eenvoudige wijze is het mogelijk de harde hoge oeverbescherming plaatselijk voor dieren als ringslangen en vossen passeerbaar te maken.

De omgeving van Knooppunt Diemen zal met een natte verbinding worden gekoppeld aan de Diem, de drager van de provinciale ecologische hoofdstruc-tuur. Hiervoor zal de oever van een sloot 100 meter ten westen van de Hooiweg worden aangepast.

Page 28: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

28

Belemmeren van de toegang tot de weg voor dierenDe weg zelf is een gevaar voor veel kleine dieren en wel op twee manieren. De weg vormt een obsta-kel in de vrije beweging van dieren die daardoor gebrek aan dekking krijgen en voor predatie extra kwetsbaar zijn. Het tweede gevaar is oversteken. Er worden veel dieren doodgereden. De ringslang en andere dieren laten zich niet door de weg tegenhou-den. Fysieke belemmering om op de weg te komen is daarom een voorwaarde. Vanwege de ontwikke-ling van de Diemerscheg tot natuur- en recreatie-gebied en de aanwezigheid van veel infrastructuur wordt de toegankelijkheid van de weg voor dieren zoveel mogelijk belemmerd.

4.2.3 Mitigerende maatregelenIn de uitvoering zal rekening gehouden worden met de in het gebied aanwezige fauna. Zowel in uitvoe-ringsperiode als in werkrichting zullen dieren zoveel mogelijk worden ontzien. 4.2.4 Randvoorwaarden en uitgangspunten voortkomend uit natuur en ecologieBovenstaande leidt tot de volgende randvoorwaar-den en uitgangspunten:• De inrichtingsmaatregelen baseren op de ringslang• Rietzone en water dat moet verdwijnen compense- ren• De toegankelijkheid van de weg door fysieke maat- regelen belemmeren• Taluds als leefgebied van de ringslang beheren• Planning van de uitvoering afstemmen op broed- seizoen van de diverse soorten dieren en vogels* De uitvoering zodanig ter hand nemen dat dieren kunnen vluchten

Rietzone in Overdiemerpolder-Noord

Page 29: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

29

5 Inrichting5.1 Het plan

In dit inrichtingsplan zijn de randvoorwaarden en uitgangspunten voor de aankleding van de weg afgestemd op het verkeersontwerp en als integraal plan uitgewerkt:• moerasgebied uitbreiden zodat de hele verkeers- knoop er in komt te liggen;• beplantingen langs bestaande wegen aanhelen;• geen begeleidende beplanting langs nieuwe weg;• tegenover T-kruisingen wel ‘losse’ boomgroepen;• taluds en bermen inrichten met aandacht voor de ringslang;• faunaverbindingen onder aanbruggen en over ARK realiseren.

In het wegtracé zijn vier deelplannen te onder-scheiden, ieder met een eigen karakteristiek. Aan de hand van de relevante aspecten wordt het tracé nader toegelicht.• Het tracé tussen de Overdiemerweg en het ARK• De brug over het ARK met de noordelijke en zuide- lijke aanbruggen.• Het wegvak ter plaatse van Knooppunt Diemen• De aanpassingen rond Afrit Diemen

Page 30: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

30

5.2 Het tracé tussen Overdiemerweg en het Amsterdam-Rijnkanaal

Page 31: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

31

Dit deel van het tracé doorsnijdt een leef- en over-winteringsgebied van de ringslang. In de inrichting worden de negatieve gevolgen voor de ringslang be-perkt door het dijklichaam ringslangvriendelijk uit te rusten. Er komt geen opgaande beplanting die voor schaduw zorgt. Het talud krijgt een helling 1:2, wordt afgewerkt met schrale grond en ingezaaid met het kruidenmengsel. In samenhang met de wadi en de kantsloot wordt een goed biotoop voor de ringslang worden gerealiseerd.

Om te voorkomen dat kleine zoogdieren, amfibieën en de ringslang de weg zullen kruisen zal, als in de 1e fase, een opstaande rand aan beide zijden van de weg als faunakering worden aangebracht. Uit veiligheidsoverwegingen komt aan de zijde van het fietspad op deze rand een leuning. De aanwe-zige fauna zal zich langs de kering in noordelijke of zuidelijke richting verplaatsen. Aan de zuidkant kan de weg gekruist worden onder de aanbrug, aan de noordzijde zal nabij de Overdiemerweg een buis van geringe afmeting onder de weg moeten worden aangebracht.

Principe faunakering Locatie faunakering

Vanaf het kruispunt met de Overdiemerweg moet de weg ca. 9 meter omhoog om voldoende hoogte te genereren voor de vereiste doorvaarthoogte voor de scheepvaart op het Amsterdam-Rijnkanaal. Dit deel wordt uitgevoerd als een oplopend dijklichaam met een hellingspercentage van 1:50. Dit hellingspercen-tage biedt de fietser voldoende comfort.

Het kruispunt van de nieuwe ontsluitingsweg met de Overdiemerweg wordt voorzien van verkeers-lichten. Aan de noordwestzijde wordt de weg be-grenst door een terrein dat is gereserveerd voor een warmtekrachtcentrale en een hoger gelegen kade die doorloopt tot de boezemwaterkering langs het Amsterdam-Rijnkanaal. Aan de zuidoost zijde grenst het tracé aan het terrein van de energiecentrale.

Dit wegvak wordt ongeveer halverwege gekruist door opgehangen hoogspanningsleidingen. Om voldoende hoogte boven de weg te verkrijgen is een extra mast aan de zuidoost zijde van de weg gepro-jecteerd. Ter plaatse van het geprojecteerde dijkli-chaam is ook een ondergrondse hoogspanningska-bel aanwezig. Het opstijgpunt wordt verplaatst naar de noordwest zijde van de dijk. Ter plaatse van de kruising met de dijk zal boven de kabel een ontlast-vloer worden aangebracht.

Het regenwater van de helft van de brug en van dit deel van het wegtracé wordt opgevangen en gefil-terd in wadi aan de teen van het zuidoost georiën-teerde talud. Vervolgens wordt het water gebufferd en afgevoerd via een brede randsloot. De sloot bepaalt tevens de grens met het terrein van de ener-giecentrale.

Page 32: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

32

5.3 De brug over het Amsterdam-Rijn- kanaal met de noordelijke en zuide- lijke aanbruggen

Page 33: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

33

Voor dit deel van het tracé is een Programma van Eisen en het Voorontwerp vastgesteld en is in-middels het Definitief Ontwerp afgerond. Er heeft voortdurend afstemming plaatsgevonden tussen de opstellers van het DO voor de brug en de opstellers van dit inrichtingsplan.

De brug over het Amsterdam-Rijnkanaal wordt uitge-voerd als stalen boogbrug waarbij het wegprofiel in-clusief het fietspad tussen de bogen wordt geplaatst. In samenhang met de realisatie van deze overbrug-ging, zullen in de directe nabijheid aan weerszijden fauna-uittreedplaatsen (FUP’s) in de oevers van het Amsterdam-Rijnkanaal worden aangelegd. Hiermee wordt het voor dieren als de ringslang en de vos mogelijk het kanaal uit te komen / over te steken. Bij Breukelen is al zo’n passage uitgevoerd, deze zal als voorbeeld worden genomen.

De noordelijke aanbrug zal bestaan uit ten twee overspanning van circa 44 meter met een hoog gelegen landhoofd. Deze overspanning garandeert voldoende doorgangsruimte tussen de terreinen van de energiecentrale ten noordwesten en ten zuidoos-ten van de weg.

De zuidelijke aanbrug gaat hoog over het recent door het recreatieschap Groengebied Amstelland ingerichte gebied van de Overdiemerpolder. In een afweging van kosten en beleving van het landschap is er voor gekozen de aanbrug een lengte van drie overspanningen van 44 meter te geven. De daarbij komende grondwerken lopen tot over het noord-zuid lopende voetpad. Voor GGA is het behoud van de zichtlijn die het pad biedt, tussen begroeiïng en brugpijlers, erg belangrijk. Daarom wordt het pad niet uitgebogen ter plaase van de brug, maar over de gehele lengte enkele meters in noordoostelijke richting verplaatst.

De ruimte onder de aanbruggen zal zo worden ingericht dat dieren er beschut onder door kunnen. De oeverpijlers ter weerszijden van het Amsterdam-Rijnkanaal komen tegen de kruin van het talud aan de polderzijde, het inspectiepad aan de noordzijde en de Kanaaldijk aan de zuidzijde blijven hier recht onder de brug door lopen. Tussen de eerste twee pijlers aan de zuidzijde wordt een belanrijke water-leiding aangelegd.

Faunauittreedplaats

Page 34: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

34

5.4 Het wegvak ter plaatse van Knooppunt Diemen

Page 35: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

35

Op dit wegvak komen verschillende elementen sa-men. Infrastructureel zijn er de snelweg, de parallel-weg en de nieuwe brug, landschappelijk het recrea-tiegebied en de snelwegbeplanting. Het dijklichaam waar de nieuwe weg op komt te liggen verbindt deze elementen. Het tracé is zo dicht mogelijk langs de verbindingsbogen van Knooppunt Diemen gesitu-eerd.

Aan de noordzijde wordt het wegvak begrensd door de rietzone. Het is niet gelukt deze rietzone geheel te ontzien. Een deel van het dijklichaam is over dit gebied geprojecteerd. Ter compensatie wordt elders in het plangebied ‘rietland’ aangelegd. Aan de oost-zijde wordt het gebied tussen de nieuwe weg, de bestaande Diemerpolderweg en het (te verschuiven) recreatie-voetpad tot open water en rietland omge-vormd. Hiermee ontstaat ruim voldoende watercom-pensatie. Aan de westkant van het grondlichaam, tussen de bestaande rietzone, de Hooiweg en de Diemerpolderweg, wordt de rietzone uitgebreid. Met deze ingrepen komt het grondlichaam van de infra-structuur als het ware in de rietzone te liggen.

Om een onderscheid tussen de nieuwe weg en de snelwegen te verkrijgen is gekozen om, aanslui-tend op de huidige beplanting tussen de A1 en de Diemerpolderweg, begeleidende bomenrijen tussen de nieuwe ontsluitingsweg en Knooppunt te planten. Teneinde de gewenste visuele rust voor verkeer vanuit IJburg richting de snelwegen te bewerkstel-ligen, komen tussen de bomenrijen ter weerszijden van het kruispunt met de ‘Maxisweg’ bossages. Ter plaatse van de twee T-kruisingen komen aan de overzijde van de weg, de zijde van de rietzone, twee losse boomgroepen in het kale talud. Deze marke-ren de T-aansluitingen.

Behalve deze twee boomgroepen komt er op de aan de rietzone grenzende taluds geen opgaande beplanting. Deze taluds vormen, door de aanwe-zigheid van de rietzone als foerageergebied, een waardevolle uitbreiding van het leefgebied van de ringslang. Door een ‘arme’ beplanting van de taluds en de aanleg van de wadi’s wordt dit verder verbe-terd. Waar het dijklichaam voor de ringslang wordt ingericht zullen voorzieningen worden aangebracht ter voorkoming van het betreden van de weg door kleine zoogdieren, amfibieën en de ringslang. Aan de noordzijde vanaf de aanbrug tot de aantakking van de Hooiweg en aan de zuidzijde van de aanbrug tot het kruispunt met de aansluiting op de Diemer-polderweg (oost). Aan de zijde van het fietspad zal deze rand worden voorzien van een balustrade.

Het regenwater van de helft van de brug, de zuide-lijke aanbrug en dit wegvak wordt opgevangen en gefilterd in een wadi gesitueerd in het talud aan de noordzijde van het dijklichaam en in het talud aan de zuidzijde tot de kruising met de Diemerpolderweg (oost). Tussen de nieuwe weg en het knooppunt is geen ruimte voor een wadi en bermsloot aanwe-zig. Hier zal al het regenwater naar de noordzijde worden geleid. De wadi’s mogen in geval van groot wateraanbod niet overstromen naar de rietzone. Daartoe worden de wadi’s zo aangelegd dat ze in de lengterichting van het talud afstromen. Aan de noordzijde loost de wadi z’n overtollige water in de bermsloot aan de westzijde van de Hooiweg. De korte wadi aan de zuidzijde van de brugaanlanding loopt uit op de bermsloot langs de oostelijke tak van de Diemerpolderweg.

Ook aan de zuidzijde van de A1 wordt tussen de afslag van de A1 naar de A9 en het dijklichaam be-horend bij het boogviaduct over de A1, een wadi en bermsloot toegevoegd van voldoende capaciteit.

Locatie wadi’s

Page 36: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

36

5.5 De aanpassingen rond Afrit Diemen

Page 37: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

37

Het ruimtebeslag van de aanpassingen rond Afrit Diemen zijn gering. Het principe van de op- en afrit-ten blijft gehandhaafd alleen moet voor een adequa-te verkeersafwikkeling een verkeerslichteninstallatie worden geplaatst. Dit impliceert dat extra opstelvak-ken moeten worden aangelegd. Ten behoeve van het aanbrengen van deze opstelvakken moet een aantal meer of minder ingrijpende aanpassingen worden gedaan.

Onder het viaduct van de A1 zijn in de huidige situ-atie drie rijstroken. Voor het realiseren van twee extra rijstroken moeten de beklede taluds onder het viaduct verdwijnen. Hierdoor kunnen onder het bestaande viaduct de noodzakelijke vijf rijstroken worden ingepast.

Het viaduct in de spoorbaan over de Weteringweg biedt in zijn huidige vorm ruimte aan twee rijstro-ken. De afstand tussen de op- en afrit van de A1 en het spoorviaduct is te klein om de op het kruis-punt noodzakelijke rijstroken, voorsorteervakken en invoegstroken in te passen. Om het verwachte verkeersaanbod adequaat af te kunnen wikkelen is een tweede spoorviaduct nodig. Hiermee kan ook

worden voldaan aan de wens van Diemen voor een vrije afwikkeling van het verkeer rechtsaf naar de A1 richting het Gooi.

Door de benodigde opstelvakken ter plaatse wordt de Diemerpolderweg bij de afrit verbreed. Hierdoor verschuiven het fietspad en de sloot tussen weg en polder enkele meters. Ter plaatse van de kruising met de Weteringweg komt, als bij de T-kruisingen bij Knooppunt Diemen, een groep bomen. Verder worden geen bomen geplaatst tussen de Diemerpol-derweg en de polder, de bomen die de weg langs de Diem begeleiden eindigen met een nieuwe boom-groep op het kruispunt met de Diemerpolderweg.

Ook zullen er aanpassingen nodig zijn aan de beplantingsgroepen tussen de Diemerpolderweg, de A1 en de op- en afritten. Om de toename van verhard oppervlak te compenseren zullen de water-partijen in deze beplantingen worden vergroot.

Uitbreiding spoorviaductA1-viaduct Spoorviaduct

Page 38: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

38

6 Financieel kaderDe 2e en 3e fase van de Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg worden gefinancierd vanuit de GREX en een subsidie van Stadsregio Amsterdam (BDU).

Op 27 september 2006 heeft de Gemeenteraad Amsterdam het financieel kader, inclusief dekking, vastgesteld.

De Stadsregio is akkoord, de definitieve beschikking volgt na de DO-fase.

Medio 2004 is een totaalraming gemaakt voor het project. Op basis daarvan is een aantal besparingen doorgevoerd; het voetpad is vervallen en ‘de lange lijn’ en Brug 2007 zijn vereenvoudigd. Vervolgens is de raming op basis van het PvE Aardenbaan en het Locatieonderzoek Boogviaduct aangescherpt.

7 Fasering, planning en vergunningen7.1 Fasering

De oostelijke wegontsluiting voor IJburg naar de A1 en de A9 wordt in drie fasen gerealiseerd. De eerste fase is begin 2004 opgeleverd. Het betreft een weg voor bouwverkeer en hulpdiensten vanaf het Cen-trumeiland via de Diemer Vijfhoek, de Overdiemer-weg en de parallelweg naar de A1.

In de tweede fase van het project wordt de weg doorgetrokken vanaf de Overdiemerweg over het Amsterdam-Rijnkanaal tot de parallelweg langs de A1, naar Afrit Diemen. Dit gedeelte moet in sa-menhang met de opleveringen van 7000 woningen gereed zijn voor bewonersverkeer. De 2e fase kan naar verwachting in 2010 in gebruik worden geno-men. De aanleg van deze fase van de weg start in het najaar van 2007. De voorbereidende werkzaam-heden zijn echter al begonnen in 2005 in verband met aanwezige kabels en leidingen en hoogspan-ningsmasten op het geplande tracé.

Tot slot wordt de oostelijke wegontsluiting in de der-de fase aangesloten op Knooppunt Diemen (A1/A9). Afhankelijk van het oplevertempo op IJburg moet dit gedeelte in 2015 gereed zijn voor bewonersverkeer. De wegontsluiting dient in gebruik te zijn zodra op IJburg 13.000 woningen zijn opgeleverd.

ActiviteitenEr vindt overleg plaats met ROA over de inpassing van de Zuidtangent-oost via de Oostelijke Ont-sluitngsweg IJburg. ROA studeert momenteel op tracés. Vooralsnog gaat het Inrichtingsplan niet uit van een Zuidtangenttracé, maar het ontwerp maakt de inpassing niet onmogelijk.

Juridisch planologisch kaderOp basis van het gekozen tracé, stelt Amsterdam, in overleg met de gemeente Diemen diverse be-stemmingsplannen op. Deze zullen in de gemeente Diemen in procedure worden gebracht zodra het Inrichtingsplan is vastgesteld.

Voor het gedeelte vanaf de 1e fase tot aan Knoop-punt Diemen kan het bestemmingsplan “Diemen buitengebied” worden gewijzigd in de bestemming infrastructuur. Dit kan omdat in het moederplan “Die-men buitengebied” de weg reeds was voorzien, en er een wijzigingsbevoegdheid is opgenomen. Voor het gedeelte onder Knooppunt Diemen, en bij Afrit Diemen moet het bestemmingsplan worden herzien. Door de langere doorlooptijden voor de her-zieningsprocedures zullen deze bestemmingsplan-nen later vigerend zijn dan de wijziging.

Page 39: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

39

7.2 Planning

Page 40: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

40

7.3 Vergunningen

Vergunningen 2e fase Oostelijke Ontsluitngsweg IJburgd.d. 9.12.04Vergunning / ontheffing Wet Bevoegd gezag Proceduretijd Aanvrager Persoon Bewaker OpmerkingVergunning Wet beheer rijkswaterstaatwerken (WBR)

Wet beheer rijkswaterstaatwerken (WBR)

Rijkswaterstaat dienstkring Naarden

4 maanden IBA PBIJ

Vergunning wet op de waterkering

Wet op de waterkering Rijkswaterstaat dienskring ARK/Provincie

4-6 maanden IBA PBIJ ivm primaire waterkering en compenserende waterpartijen bij aanbruggen

Bouwvergunning Wet Ruimtelijke Ordening (WRO)

Gemeente Diemen 3 maanden IBA PBIJ Mogelijk voor de constructie in de aardebaanNagaan of aanlegvergunning nodig is.

Tijdelijke bouwvergunningen voor ketenpark

WRO Gemeente Diemen 3 maanden IBA PBIJ

Ontheffing Keur Waterschapswet Dienst Waterbeheer en Riolering = onderdeel van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht;Waterschap

5 maanden IBA PBIJ keurverordening heeft ook betrekking op waterhuishouding. Mogelijk ook nodig voor dempen slootjes

Kapvergunning t.b.v. geotechnisch onderzoek

Gemeente Diemen en RWS dienstkring ARK

2 maanden IBA PBIJ Kapvergunning aanvragen bij gemeente Diemen; tevens melding doen bij RWS ARK en/of Groengebied Amstelland

Kapvergunning t.b.v. uitvoering

Gemeente Diemen en RWS dienstkring ARK

2 maanden IBA PBIJ Kapvergunning aanvragen bij gemeente Diemen; tevens melding doen bij RWS ARK en/of Groengebied Amstelland

Vergunning / melding Wet Verontreiniging Oppervlaktewater (WVO)

Wet Verontreiniging Oppervlaktewater

RWS directie Noord-Holland en/of Utrecht; waarschijnlijk volledig het beheergebied van UtrechtDienst Waterbeheer en Riolering = onderdeel van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht;Waterschap

7,5 maanden IBA PBIJ

Page 41: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

41

Vergunning / ontheffing Wet Bevoegd gezag Proceduretijd Aanvrager Persoon Bewaker OpmerkingVergunning of melding Grondwateronttrekking

Grondwaterwet Provincie Noord-Holland 7,5 maanden IBA PBIJ

Ontgrondingsvergunning Provincie Noord-holland 6 maanden IBA PBIJ

Ontheffing Flora en Faunawet

Flora en Fauna wet LNV-Laser Dordrecht 6 maanden PBIJ PBIJ

Vergunning Wet Milieubeheer Wet milieubeheer (WM)

Milieudienst gemeente Diemen (gedelegeerd bevoegd gezag)

7,5 maanden IBA PBIJ

Melding Bouwstoffenbesluit Wet milieubeheer (WM)

Milieudienst gemeente Diemen

IBA PBIJ

Vergunningen i.h.k.v. Spoorwegwet

Spoorwegwet ProRail 12 weken IBA PBIJ Mogelijk noodzakelijk bij aanpassing aan/bij spoorwegviaduct. Overleg met NS.

Aanlegvergunning Gemeente Diemen 3 a 4 maanden

IBA PBIJ

Ontheffing Groengebied Amstelland

Algemene verordening Groengebied Amstelland 2 IBA PBIJ

Opstellen landinrichtingsplan Landinrichtingswet Landinrichtingscommissie Amstelland

12 IBA PBIJ

Page 42: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

42

8 Uitvoering en beheer8.1 Uitvoering

8.1.1 Flora en FaunaVoor het verkrijgen van de ontheffing op de Flora en Faunawet dient te worden aangetoond hoe tijdens de uitvoering met de in het gebied aanwezige flora en fauna wordt omgegaan.

Bescherming broedvogelsBeplantingen bij de knoop en ten noorden van de elektriciteitscentrale moet buiten het broedseizoen worden verwijderd.

ZoogdierenDe grondwerkzaamheden dienen bij voorkeur te worden uitgevoerd in de nazomer, buiten de voort-plantingstijd van de meeste in het gebied voorko-mende zoogdieren, maar in ieder geval buiten het hoogseizoen van de voortplanting (april, mei, juni, juli). Bij uitvoering moeten deze zich zover redelijker-wijs mogelijk, kunnen verplaatsen naar leefgebieden in de omgeving of naar delen van het plangebied die bij de werkzaamheden ongemoeid worden gelaten.Bij voorkeur vinden de werkzaamheden vanaf één kant plaats, zodat de aanwezige kleine zoogdieren langs een tevoren gemaakte vluchtroute worden verdreven. In de omgeving zijn voldoende vluchtmo-gelijkheden.Het maaien van droge ruigte en riet bij voorkeur in de late herfst en in de wintermaanden. Het maai-sel niet afvoeren, in verband met overwinterende insecten, maar benutten om er verbindingen naar vluchtroutes mee aan te leggen.

AmfibieënVoor de amfibieën zijn in de directe omgeving alter-natieve plekken voor eierafzetting- en foerageerge-bieden aanwezig. Werkzaamheden aan waterlopen en oevers worden bij voorkeur uitgevoerd in de periode oktober tot en met april. In oktober zijn amfi-

bieën het minst kwetsbaar. Ze zijn nog niet in winterslaap en hebben dan de beste kansen om weg te komen.

BroedvogelsIn de vogelbroedtijd moet rekening worden gehou-den met alle in het gebied broedende vogels en hun rustplaatsen. We kunnen hierbij uitgaan van het bovengenoemde hoogseizoen april tot en met juli. We moeten echter bedenken dat de wetgever geen periode benoemt omdat sommige soorten vroeger beginnen en later eindigen met een tweede legsel. Sommige soorten zijn ook gevoelig voor verstoring in de voorbereidingstijd van het broeden. Het is raadzaam om vóór de start van de uitvoering een controle in het gebied te doen op mogelijke vaste rust- of verblijfplaatsen van standvogels. Overlast aan broedende vogels wordt voorkomen door tijdens de tijd van nestelgedrag geen gelegen-heid te geven tot nestelen. Dit betekent bijvoorbeeld dat noodzakelijke kap van bomen of struiken in de winter plaatsvindt en dat voor de watervogels geen nestelmateriaal aanwezig is.

VissenDemping van het water vanuit één richting, zodat de vissen kunnen vluchten.

8.1.2 Verkeer tijdens werkzaamhedenDe werkzaamheden aan de brug en de aansluitende wegdelen in de 2e fase vinden plaats buiten het wegverkeer. Er wordt in eerste instantie aangeslo-ten op de bestaande Diemerpolderweg-oost. Bij de brug dient rekening te worden gehouden met de scheepvaart op het Amsterdam-Rijnkanaal. De ombouw van Afrit Diemen geeft wel verkeershinder. Werkzaamheden aan de A1 op- en afritten dient in overleg met Rijkswaterstaat te gebeuren.

Bij werkzaamheden aan de Weteringweg en het spoorviaduct is het noodzakelijk deze weg in ver-keer te houden. Door te kiezen voor het uitbreiden van het spoorviaduct middels het tevoegen van een tweede viaduct is dit mogelijk.

In de 3e fase wordt de aansluiting op de A9 en de nieuwe kruising met het oostelijke deel van de Die-merpolderweg gerealiseerd. Dit gebeurt buiten de huidige Diemerpolderweg en levert, behoudens het aansluiten, geen verkeershinder.

8.2 Beheer

BermenDe taluds hoeven in principe niet gemaaid te worden (“beheer met handen op de rug”). Er dient cyclisch beheer te worden opgebouwd, gericht op de habitat van de ringslang. In de praktijk komt dat neer op in-grijpen bij te sterke verruiging van de taluds (bijvoor-beeld braam). Beheermaatregel is dan de verruiging op de taluds in delen van 30% per jaar terug te maaien. De wadi’s kunnen verruigen en geven dek-king aan de ringslang.

Weg en brugTussen de gemeenten Diemen en Amsterdam en Rijkswaterstaat zullen over het dagelijks beheer en onderhoud van de wegverbinding afspraken worden gemaakt die in een overeenkomst nader worden geregeld.

Page 43: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

43

Bijlage: Lijst vooronderzoeken• Brief Ministerie van Verkeer en Waterstaat Aansluiting IJburg (d.d. 19 juni 2002)

• Aanvullende notitie aansluiting oostelijke ontsluitingsweg IJburg op knooppunt Diemen en afrit Diemen (d.d. 25 november 2004), waarin opgenomen:

o Notitie aansluiting oostelijke ontsluitingsweg IJburg op de Knoop Diemen

o Notitie aansluiting oostelijke ontsluitingsweg IJburg op de Afrit Diemen

o Modelstudie Zuidtangent ‘Weteringweg – Knooppunt Diemen (d.d. 9 februari 2004)

• Woningbouwprogramma IJburg 2004

• Verkeersprognoses DHV

• Akoestisch onderzoek Tweede wegontsluiting IJburg; Reconstructie Diemerpolderweg (d.d. januari 2005)

• Akoestisch onderzoek Tweede ontsluiting IJburg 3e wijziging bestemmingsplan Buitengebied Diemen Wegverkeerslawaai (d.d. januari 2005)

• Fietsroute langs oostelijke ontsluiting IJburg (d.d. 30 juni 2004)

• Natuurtoets oostelijke ontsluiting IJburg voor de Noordelijke kant van het Amsterdam-Rijnkanaal (d.d. maart 2005)

• Natuurtoets oostelijke ontsluiting IJburg voor de Westelijke kant van het Amsterdam-Rijnkanaal (d.d. maart 2005)

• Actieplan Ringslang (d.d. juli 1999)

• Locatieonderzoek boogviaduct over A1 (d.d. januari 2005)

Page 44: Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg - WordPress.comaliseerd middels een boogviaduct over de A1. Deze verbinding is nodig wanneer de 2e fase van IJburg zover is gevorderd dat het verkeersaanbod

44