Oorlog en vrede Hoorn

Gemaakt door:Leroy HooglandJeanine VisserDavid Bakker

Hoofdtoren.• In het midden der 16e eeuw heeft Hoorn zich van de tegenspoeden uit het eind

der vorige eeuw hersteld. In 1521 wordt voor de herlevende scheepsbouw het Baadland ten oosten van de haven uitgegeven. In 1532 komt de havenverdediging tot stand, vooral om men te verdedigen tegen de Spanjaarden. De hoofdtoren is een van de dingen die werden gebruikt om te verdedigen. In 1561 wordt de Gouw tussen Grote Kerk en Blauwe Steen overwelfd en Nieuwstraat geheten. In 1576 vindt een kleine uitleg plaats, aan de oostzijde tot aan de Nieuwe Oosterpoort; daarbinnen wordt de Karperkuil gegraven.

De Bataafse Revolutie• Steden waren lang bepalend geweest tijdens de Bataafse Revolutie was niet alleen

in Holland, maar ook in West-Friesland.• Verder in de tijd ontstond een overlegstructuur, vooral sinds de Zoen van Delft in

1428. • Dit overleg heette de Staten van Holland. (Enkhuizen en Hoorn hadden daarin

zitting na 1572). Het platteland raakte vrijwel al zijn invloed kwijt en de stad werd het handelscentrum waar alles gebeurden.

• Hoorn, Enkhuizen en Medemblik waren eerst de belangrijkste steden later werden het eenvoudig 'gemeenten' zonder bijzondere rechten en waren niet belangrijker dan andere plaatsjes.

Tachtigjarige oorlog

• Oorlog is vaak slecht voor het zakenleven. Toch koos Hoorn in 1572 de zijde van de Prins van Oranje in de strijd om de reformatie en tegen de Spaanse overheersing van de Noordelijke Nederlanden. De schepen van Hoorn vochten tijdens de Slag op de Zuiderzee een zware zeeslag. Tijdens de Slag op de Zuiderzee maakten de Watergeuzen zes schepen buit en namen zij meer dan 300 man gevangen.

Jan Haring• Jan Haring speelt een heldenrol in de slag om de Zuiderzee in oktober 1573. • De geuzen onder bevel van admiraal Cornelis Dirksz leveren slag met de Spaanse

vloot bij Hoorn. • De geuzen enteren het schip en Jan Haring klimt in de mast en verslaat de mannen

die op mars staan. Hij snijdt de admiraalsvlag los en probeert naar beneden te klimmen.

• Maar vanuit een luik schiet een Spaanse soldaat hem in de borst.• Jan Haring valt in zee en sterft.

Bossu-huizen• De enige echte oorlogshandeling, die zich tijdens de 80-jarige oorlog in of bij West-

Friesland heeft afgespeeld, was de slag op de Zuiderzee in 1573. • De geuzenschepen opereerden o.a. vanuit Hoorn en Enkhuizen. Ook werd er een

tijdlang in de buurt van Pampus gevochten, terwijl een groot aantal geuzen vanuit de Waddenzee opereerde. De geuzen zetten Bossu onder druk en hij moest zich overgeven. Later werd hij met ruim 200 soldaten gevangen genomen en naar Hoorn gebracht.

Eerste Engels-Nederlandse oorlog• In mei 1652 was de Nederlandse luitenant-admiraal Maarten Tromp wat traag om een

Engelse vloot in het kanaal te groeten door zijn vlag naar beneden te halen. De Engelsen stonden erop in de "Engelse wateren" als eerste gegroet te worden. Als antwoord vuurde de Engelse generaal-ter-zee Robert Blake drie waarschuwingsschoten met scherp.

• Een van die waarschuwingsschoten raakte de Brederode( het schip van Maarten Tromp). Zo begon de slag bij Dover.

• Op 10 juli verklaarde het Engelse parlement de oorlog.• Robert Blake werd vernedert in het parlement toen hij dacht dat de oorlog voorbij was en

het grootste deel van de vloot op zee had gestuurd.• In maart 1653 had commandeur Jan van Galen de slag bij Livorno gewonnen en hierdoor

kon geen enkel Brits schip meer de oostzee in.

• slag bij Livorno

Vrede van Westminster• In 1654 maakte de Vrede van westminster een einde aan de eerste engels-

nederlandse oorlog.• De VOC zal aan de East India Company 85.000 pond Sterling betalen, en daarnaast

nog eens 3.615 pond aan de erfgenamen van de slachtoffers.• De vredesvoorwaarden zijn nadelig voor de Republiek. Zo moet onder meer

worden geaccepteerd dat de Nederlandse schepen voortaan hun vlag dienen te strijken bij een ontmoeting met Engelsen op volle zee.

Hoorn als garnizoensstad.• in 1810 werd Holland één provincie. Toen later Noord-Holland afgescheiden werd,

werd Haarlem de nieuwe hoofdstad.• In de 19e eeuw was er vooral een periode van vrede in Hoorn.• Er waren misschien wat kleine opstandjes maar geen echte oorlogen.• De economie begon ook weer op te bloeien. Het West-Friese plaateland leverde

steeds meer argarische producten zoals kaas. Deze producten werden verhandelt via hoorn.

Grondwet van 1848• De grondwet van 1848 word ook wel gezien als het begin van de democratie van

Nederland. De revolutie die bij deze grondwet hoorden waren heel vreedzaam.• Johan Rudolf Thorbecke had de grondwet geschreven.• De belangrijkste wijzigingen uit de grondwet waren:• invoering van de politieke ministeriële verantwoordelijkheid: de ministers zijn

verantwoordelijk, de koning is onschendbaar• de koning heeft geen invloed meer op besluiten van de Rooms-Katholieke Kerk• beide Kamers krijgen inlichtingenrecht (recht op informatie)• vrijheid van onderwijs• vrijheid van meningsuiting

Tweede Engels-Nederlandse oorlog• De Tweede Engels-Nederlandse Oorlog was een oorlog tussen Engeland en de

Republiek der zeven verenigde Nederlanden die van 1665 tot 1667 duurde.• De eerste belangrijke zeeslag, op 13 juni bij Lowestoft, eindigde in een Engelse

overwinning. Hierbij ging het vlaggenschip De Eendragt van admiraal Jacob van Wassenaer Obdam kapot.

• In 1665 kwam het tot oorlog tussen de twee grote mogendheden.• De tweede engelse oorlog eindigde met de vrede van Breda Die gunstig was voor

Nederland.• Hierdoor kreeg nieuw Amsterdam de naam: New York.

• De slag bij• Lowestoft

Eerste wereldoorlog• Tijdens deze oorlog was Nederland neutraal gebleven. Maar toch had Nederland

ook last van de oorlog.• Wel was er aangekondigd dat het leger om het eigen grondgebied te verdedigen.• Later had Nederland ook last van voedseltekort.

• mannen in de loopgraven

De tweede wereldoorlog• Tijdens de Tweede Wereldoorlog in mei 1940 stuitten de Duitsers op een zwaar

onverwachts verzet bij en om de afsluitdijk.• Na dat Nederland zich over had gegeven, volgde een periode waarin de Duitsers zich

vestigden, een aantal onzekere maanden waarin het normale leven weer op gang kwam. • Vlak voor en in de eerste maanden van de oorlog werden veel inwoners van Den Helder

naar het omringende platteland geëvacueerd voor hun eigen veiligheid. • Na de 2de Wereldoorlog breekt voor Hoorn een nieuwe periode van bloei aan. De

Zuiderzee wordt IJsselmeer genoemd en Hoorn is officieel zeehaven af.